Genel Muhasebe Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Öz kaynaklar nedir ve hangi hesap gruplarından
oluşur?

Öz kaynaklar; işletme sahip yada sahiplerinin
işletmeye sermaye olarak verdiği değerler ile faaliyetler
sonucu sağlanan ve henüz işletmeden çekilmemiş o dönem
kâr yada zararı; dağıtılmamış önceki dönem kârları yada
zararları ve bunlardan ayrılmış yedekler ile sermaye
yedeklerinden oluşur. 50 Öz kaynaklar hesap grubunda 50
ödenmiş sermaye, 52 Sermaye yedekleri, 54 Kâr
yedekleri, 57 Geçmiş yıllar kârları, 58 Geçmiş dönem
zararları ve 59 Dönem net kârı (zararı) hesapları yer
almaktadır.

Ödenmiş sermaye nedir ve hangi hesapları kapsar?

İşletme sahip yada sahiplerinin iletmeye yaptığı
sermaye yatırımları taahhütleri ile henüz ödenmemiş
sermaye arasındaki fark ödenmiş sermaye olup 500
Sermaye, 501 Ödenmemiş sermaye, 502 Sermaye
düzeltmesi olumlu farkları ve 503 Sermaye düzeltmesi
olumsuz farkları hesaplarından oluşur.

Ödenmemiş sermaye nedir ve ticaret şirketlerinde
sermayenin muhasebe sistemine alınması nasıl
gerçekleşir?

Şirketlerin kuruluşunda veya sermaye artırımında
kullanılan yani sermayeyi oluşturan hesap ödenmemiş
sermaye hesabı olarak adlandırılır. Ticaret şirketlerinde
sermaye muhasebe sistemine alınırken ilk olarak ortaklar
tarafından işletmeye konulması kararlaştırılan sermaye
taahhüt edilirken ikinci kısımdaysa taahhüt edilen sermaye
tutarı ortaklar tarafından yasal sürede işletmeye ödenir.
Ortakların taahhüdü ödenmemiş sermaye hesabının
borcuna yazılarak sermaye hesabı alacaklandırılarak
sermaye oluşturulur.

Sermaye yedekleri hangi hesap gruplarından oluşur?

Sermaye yedekleri hesap grubu 520 Hisse senedi
ihraç primleri, 521 Hisse senedi iptal kârları, 522 MDV
yeniden değerleme artışı, 523 İştirakler yeniden değerleme
artışı ve 529 Diğer sermaye yedekleri hesap gruplarından
oluşmaktadır.

Hisse senedi ihraç primleri ve hisse senedi iptal kârları
hesap grupları ne amaçla kullanılır?

Yeni çıkarılan hisse senetlerinin primli satışından
kaynaklanan tutarlar 520 Hisse senedi ihraç primleri hesap
grubunda izlenir. Hisse senetlerinin nominal değeri ile
ihraç değeri arasındaki olumlu fark ortakların tümüne ait
sermaye olup meydana geldiğinde hisse senedi ihraç
primleri hesabına alacak; farkın sermayeye eklenmesi
yada başka amaçla kullanılması halinde borç kaydedilir.
Anonim şirketlerde ortaklar sermaye karşılığı taahhüt
ettikleri borçlarını yasal sürede ödemezlerse ortaklıktan
çıkarılır, yaptığı ödemeler geri verilmez ve diğer
borçlarına sayılmaz.
Böylece ödenmeyen hisseler iptal edilerek yenisi çıkartılır
ve satılır. Yeni ortaklardan tahsil edilen tutar ile hisselerin
nominal değeri arasındaki farkın eski ortağın ödediği
tutardan fazla olması halinde bu tutar 521 Hisse senedi
iptal kârları hesabına alacak kaydedilir. Olumlu farkın
sermayeye eklenmesi yada başka amaçla kullanılması
halinde ise borçlandırılır.

Kâr yedekleri ne amaçla kullanılır, nasıl hesaplanır ve
hangi hesap gruplarından oluşur?

İşletme kârlarından gelecekte ortaya çıkabilecek
riskleri karşılamak yada otofinansman sağlamak için
ayrılan tutarlara yedekler yada yedek akçe denmekte olup
kârın dağıtılmayarak işletmede bırakılan kısmı kâr
yedekleri olarak tanımlanmaktadır. Kâr yedekleri dönemin
vergi öncesi kâr tutarından varsa geçmiş yıllar zararları
indirildikten sonra kalan tutar üzerinden düzenlemelere
uygun şekilde hesaplanır. Kâr yedekleri 540 Yasal
yedekler, 541 Statü yedekleri, 542 Olağanüstü yedekler,
548 Diğer kâr yedekleri ve 549 Özel fonlar hesap
gruplarından oluşur.

Dönem karının işletmede tutulması ne gibi faydalar
sağlar?

Öz sermayeyi risklere karşı koruyarak
sağlamlaştırır, işletmenin güçlü öz kaynakla gelişimi ve
sürekliliği sağlanır, borçların zamanında ödenerek
alacaklıların haklarının korunması sağlanır, işletmenin
sermaye ihtiyacı karşılanır ve düzenli kâr payı dağıtımına
olanak tanınır.

Yasal yedekler hesabı ne amaçla kullanılır?

Yasalar gereği ayrılan yedeklere yasal yedekler
denmekte olup 540 Yasal yedekler hesabının alacağına
kaydedilir. Kâr yedekleri işletmenin önceki dönemde elde
ettiği kârdan ayrı olduğu için 570 Geçmiş yıllar kârlar
hesabı ayrılan yedek akçe kadar borçlandırılır.

Özel fonlar hesap grubu ne amaçla kullanılır?

İşletmede bırakılması ve tasarrufu zorunlu yasal
fonlar ile diğer amaçlarla ayrılan fonlar 549 Özel fonlar
hesabının alacağında izlenir. Genel kurul kararına göre
çeşitli amaçlarda kullanım için ayrılan MDV yenileme
fonları, yatırım ve geliştirme fonları, iştirakler satış karları
gibi diğer özel fonlar bu hesap altında incelenir.

Geçmiş yıllar kârları hesap grubu ne amaçla
kullanılır?

Geçmiş yıllar kârları hesap grubu yalnızca 570
Geçmiş yıllar kârları hesabını içerir ve önceki yıllara ait
kârların dağıtılması yada sermayeye eklenmesine kadar
tutulması amacıyla açılır.
Bu hesap önceki dönem sonunda elde edilen ve 590
Dönem net kârı hesabının alacağında yer alan tutarın
izleyen dönemin başında hesaba borç, 570 Geçmiş yıllar
kârları hesabına alacak yazılarak açılır ve kârların
kullanılma şekline göre borçlandırılır.

Geçmiş yıllar zararları hesap grubu ne amaçla
kullanılır?

Geçmiş yıllar zararları hesap grubu yalnızca 580
Geçmiş yıllar zararları hesabını içerir ve geçmiş faaliyet
dönemlerinde ortaya çıkan dönem net zararları ele alınır.
Faaliyet dönemini zararla kapatıp zararı 591 Dönem net
zararı hesabının borcuna alan işletmeler takip eden
dönemin başında tutarı 580 numaralı hesabın borç kısmına
aktararak hesabı açarlar.
Bu hesap zararın yedeklerden karşılanması, izleyen dönem
kârlarından yada sermayeden mahsup edilmesi durumunda
ise alacaklandırılarak kapatılır.

Dönem net kârı hesap grubu ne amaçla kullanılır?

690 Dönem kâr yada zararı hesabı alacak kalanını
verdiğinde başka bir deyişle işletmenin gelirlerinin
toplamı giderlerinden fazla olduğunda bu tutar vergi
öncesi kâr kısmını oluşturur.
İşletmenin kurum olması durumunda dönem kârından
vergi ve diğer yasal yükümlülüklerin hesaplanıp
ayrılmasından sonra net kâr tutarı 692 Dönem net kârı
yada zararı hesabının alacağına kaydedilir.
İşletme kâr üzerinden vergi yükümlüsü değilse 690
numaralı hesabın alacak kalanı doğrudan 692 numaralı
hesabın alacağına aktarılır.
Net kâr tutarı bu hesapla gelir tablosunda yer aldıktan
sonra bilançonun öz kaynaklar kısmında gösterilmek için
590 Dönem net kârı hesabının alacağına aktarılarak dönem
net kârı bilançoda yer almış olur.

Dönem net zararı hesap grubu ne amaçla kullanılır?

İşletmenin 690 Dönem kârı veya zararı hesabı
borç kalanı veriyorsa yani dönemin giderleri, gelirlerinden
fazla ise bu fark 690 numaralı hesabın alacağına yazılarak
692 Dönem net kârı yada zararı hesabının borcuna
aktarılır. Bu net zararın bilançoda yer alabilmesi için
tutarın 692 numaralı hesabın alacağına bilanço hesabı olan
591 Dönem net zararı hesabının borcuna kaydedilmesi
gerekir.

İşletme sahip veya sahiplerinin varlıklar üzerindeki hakkını gösteren hesap grubu hangisidir?

Öz Kaynaklar, işletme sahip veya sahiplerinin varlıklar üzerindeki hakkını gösteren hesap grubudur.

Öz kaynakları oluşturan varlıklar hangileridir?

Öz kaynaklar; işletme sahip veya sahiplerinin işletmeye sermaye olarak verdiği değerler ile faaliyetler sonucu sağlanan ve henüz işletmeden çekilmemiş o dönem kârı (zarar:eksi), dağıtılmamış önceki dönem kârları (önceki dönem zararları:eksi) ve önceki dönem kârından ayrılan yedekler ile sermaye yedeklerinden oluşmaktadır.

Bir işletmenin öz kaynakları nasıl tespit edilir?

Bir işletmenin öz kaynaklarını bulmak için öz kaynak hesaplarının kalanları toplanır ya da net varlıklardan borçlar düşülür.

50 Öz Kaynaklar grubunu oluşturan hesaplar hangileridir?

50 Öz Kaynaklar grubunu oluşturan hesaplar aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:
50 ÖDENMİŞ SERMAYE
52 SERMAYE YEDEKLERİ
54 KÂR YEDEKLERİ
57 GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI
58 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI (-)
59 DÖNEM NET KÂRI (ZARARI)

Ödenmiş sermaye ne demektir?

İşletme sahip veya sahiplerinin işletmeye yapmış oldukları sermaye yatırımları taahhütleri ile henüz ödenmemiş sermaye arasındaki fark ödenmiş sermayedir. Diğer bir ifadeyle taahhüt edilen (üstlenilen) sermayenin ödenmiş tutarıdır.

50 Ödenmiş Sermaye grubunun alt hesapları hangileridir?

50 Ödenmiş Sermaye grubu aşağıdaki hesapları kapsamaktadır.

500 SERMAYE
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE (-)
502 SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKLARI
503 SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMSUZ FARKLARI (-)

Taahhüt edilmiş sermaye ne demektir?

Esas sermaye (taahhüt edilmiş sermaye); bir şirketin faaliyet, amaç ve konusuna göre ortakları tarafından işletmeye getirilmesi üstlenilen sermaye tutarıdır. Nominal sermaye olarak da bilinen bu sermayenin tamamı veya bir kısmı işletmeye ödenmiş olabilir.

Ödenmemiş sermaye ne demektir?

Ödenmemiş sermaye (ortakların sermaye taahhüt borçları) ; esas sermayenin, henüz işletmeye ödenmemiş olan kısmını gösterir. Diğer bir ifadeyle ortakların getirmeyi taahhüt ettikleri, ancak henüz ödemedikleri için işletmeye olan sermaye borçlarıdır.

Tekdüzen Hesap Planı’nda Ödenmiş Sermaye ismiyle açılmış bir hesap var mıdır?

Ödenmiş Sermaye bilançoda sermayenin ödenmiş kısmını gösteren tutardır. Tekdüzen Hesap Planı’nda bu isimle açılmış bir hesap bulunmamaktadır. Ödenmiş Sermaye tutarı, sermayeden Ödenmemiş Sermayenin çıkarılmasıyla bulunur. Ortakların, şirkete fiilen getirdikleri sermaye tutarını ifade eder.

İşletmeye tahsis edilen veya işletmenin ana sözleşmesinde yer alan ve ticaret siciline tescil edilmiş bulunan nominal sermaye tutarı hangi hesapta izlenir?

500 Sermaye Hs.

Tek şahıs işletmelerinde ödenmiş sermaye neyi ifade eder?

Tek şahıs işletmelerinde sermaye taahhüdü işlemi olmadığından, bu tür işletmelerde Sermaye Hesabındaki tutar aynı zamanda Ödenmiş Sermayeyi gösterir.

Ticaret şirketlerinde sermayenin muhasebe sistemine alınması nasıl gerçekleşir?

Ticaret şirketlerinde sermayenin muhasebe sistemine alınması, şahıs işletmelerindekine göre biraz daha karmaşıktır. Olay iki aşamada gerçekleştirilmektedir. Birinci aşamada ortaklar tarafından işletmeye konması kararlaştırılan sermaye taahhüt edilir. İkinci aşamada ise taahhüt edilen sermaye tutarı, ortaklar tarafından yasal süre içinde işletmeye ödenir. Ortakların taahhüdü, ödenmemiş sermaye hesabının borcuna yazılarak sermaye hesabı alacaklandırılır ve böylece sermaye oluşturulur. Ortakların sermaye borçlarını ödemesi durumunda, teslim edilen varlıkların (aktifler) borçlandırılması karşılığında ödenmemiş sermaye hesabı alacaklandırılır. Ortaklarca yüklenilen sermayenin henüz ödenmemiş kısmını gösteren hesap kalanı; öz kaynakları azaltıcı unsur olarak, sermaye hesabının altında bir indirim biçiminde gösterilir. Çünkü Ödenmemiş Sermaye hesabı aktif karakterli bir hesap olup, pasifteki esas sermayeyi düzenler. Bu hesap aracılığıyla, net değer esasına göre düzenlenen bilançoda ödenmiş sermaye tutarını görmek mümkün olur.

Ödenmemiş sermaye hesabı neyi gösterir?

Ödenmemiş sermaye hesabı; şirketlerin kuruluşunda veya sermaye artırımında diğer bir deyişle sermayenin oluşumu sırasında kullanılan bir hesaptır. Şirketler açısından ortaklardan olan sermaye karşılığı alacakları ifade ederken, ortaklar açısından ise şirkete olan sermaye taahhüt borçlarını göstermektedir.

Ticaret şirketlerinde, sermayenin muhasebe sistemine alınış aşamaları nasıl gerçekleşir?

Ticaret şirketlerinde sermayenin muhasebe sistemine alınması, iki aşamada gerçekleştirilmektedir. Birinci aşamada, ortaklar tarafından işletmeye konulması kararlaştırılan sermaye taahhüdü gerçekleştirilir. İkinci aşamada ise taahhüt edilen (üstlenilen) sermaye tutarı, ortaklar tarafından yasal süre içerisinde işletmeye ödenir.

Yeni çıkarılan hisse senetlerinin primli satışından kaynaklanan tutarların izlendiği hesap hangisidir?

520 Hisse Senedi İhraç Primleri Hs.

Emisyon primi nedir?

Hisse senetlerinin nominal değerleri ile ihraç değeri arasındaki olumlu fark (emisyon primi) ödenmiş sermaye dışında bir değerdir ve ortakların tümüne ait bir sermaye anlamına gelir.

Emisyon primi hangi hesapta nasıl izlenir?

TTK tarafından yedek akçe olarak nitelendirilen bu fark, meydana geldiğinde 520 Hisse Senedi İhraç Primleri hesabı alacaklandırılır. Bu farkın sermayeye eklenmesi veya başka bir amaçla kullanılması durumunda ise hesaba borç kaydedilir.

Anonim şirketlerde ortaklar, sermaye karşılığı taahhüt ettikleri borçlarını yerine getirmezlerse ne olur?

Anonim şirketlerde ortaklar, sermaye karşılığı taahhüt ettikleri borçlarını yasal süre içinde ödemek zorundadırlar. Kendine tanınan bu yasal sürede borcunu ödemezse ortaklıktan çıkarılır, yaptığı ödemeler geri verilmez ve diğer borçlarına da sayılmaz. Parası ödenmeyen hisseler iptal edilerek yenisi çıkarılır ve satılır. Yeni ortaklardan tahsil edilen tutar ile hisselerin nominal değeri arasındaki fark, eski ortağın ödediği tutardan fazla ise bu tutar, 521 Hisse Senedi İptal Kârları hesabına alacak kaydedilir. Söz konusu olumlu farkın sermayeye eklenmesi ya da başka amaçlarla kullanılması durumunda hesap borçlandırılır.

Yedek akçe ne demektir?

İşletme kârlarından, gelecekte ortaya çıkabilecek riskleri karşılamak veya otofinansman sağlamak amacıyla ayrılan tutarlara “yedekler” ya da “yedek akçe” denmektedir.

Kârın, dağıtılmayarak işletmede bırakılan kısmına ne ad verilir?

Kâr yedekleri

TTK, sermaye şirketleri için yedek ayırmayı neden zorunlu tutmaktadır?

Tek şahıs işletmelerinde veya şahıs şirketlerinde, kârın bir kısmının işletmede tutulması için yedek ayrılması zorunluluğu yoktur. Girişimci veya ortaklar, mali bünyeyi güçlendirmek için dönem kârından bir kısmını sermayeye ekleyebilir, yedek olarak ayırabilir veya geçmiş dönem kârı olarak hesaplarında tutabilirler. Bu tür işletme ve şirketlerde, üçüncü kişilere karşı sorumluluk tüm mal varlıklarıyla olduğu için kârın yedek olarak işletmede tutulması veya işletme dışında bir öz varlığa yatırılması üçüncü kişilerin haklarının korunması açısından bir sorun yaratmaz. Buna karşılık sermaye şirketlerinde ortakların üçüncü kişilere karşı sorumluluğu; koydukları sermaye ile sınırlı olduğu için kârın bir kısmının şirketin öz sermayesini artıran bir unsur olarak işletmede bırakılması, üçüncü kişilerin güvencesini artırmaktadır. Bu nedenle de TTK, sermaye şirketleri için yedek ayırmayı zorunlu kılmaktadır.

Dönem kârının bir bölümünün işletmede tutulmasının sağladığı avantajlar nelerdir?

Dönem kârının bir bölümünün işletmede tutulması;
• Öz sermayeyi risklere karşı koruyarak onu sağlam tutar,
• İşletmenin güçlü öz kaynakla gelişimini ve sürekliliğini sağlar,
• Borçların zamanında ödenmesini ve böylece alacaklıların haklarının korunmasını sağlar,
• İşletme sermayesi ihtiyacını karşılar,
• Düzenli kâr payı dağıtımına olanak verir.

Yasalar gereği ayrılan yedeklere ne ad verilir?

Yasal yedekler

Şirket ana sözleşmesi gereği ayrılan yedeklere ne ad verilir?

Statü yedekleri

Şirket genel kurulu kararına göre ayrılan yedeklere ne ad verilir?

Şirket genel kurulu kararına göre ayrılan yedeklere “olağanüstü” veya “isteğe bağlı yedekler” denmektedir.

Kâr yedekleri hesaplanırken izlenen yol nedir?

Kâr yedekleri, dönemin vergi öncesi kâr tutarından varsa geçmiş yıllar zararları indirildikten sonra kalan tutar (safi kâr) üzerinden, düzenlemelere uygun olarak hesaplanmaktadır.

Kâr Yedekleri hesap grubunun kapsadığı hesaplar hangileridir?

Kâr Yedekleri hesap grubu aşağıdaki hesapları kapsamaktadır.
540 YASAL YEDEKLER
541 STATÜ YEDEKLERİ
542 OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER
548 DİĞER KÂR YEDEKLERİ
549 ÖZEL FONLAR

Kâr yedekleri ne anlama gelir, ne tür kâr yedekleri vardır ve neye göre ayrılırlar ?

Kârın, dağıtılmayarak işletmede bırakılan kısmı kâr yedekleri olarak bilinmektedir. Üç tür kâr yedeği ayrılmaktadır. Yasalar gereği ayrılanlara “yasal yedekler”, ana sözleşme gereği ayrılanlara “statü yedekleri”, şirket Genel Kurulu Kararına göre ayrılanlara ise “olağanüstü” veya “isteğe bağlı yedekler” denmektedir.

Yasal yedekler hangi hesapta izlenir?

Kanun hükümleri gereğince ayrılmış bulunan yedekler, 540 Yasal Yedekler hesabının alacağına kaydedilmektedir. Kâr yedekleri, işletmenin önceki dönemde elde ettiği kârdan ayrıldığı için 570 Geçmiş Yıllar Kârları hesabı da ayrılan yasal yedek tutarı kadar borçlandırılmaktadır.

I. Tertip Yedek Akçe ne demektir?

Sermaye şirketlerinin, her yıl safi kârlarının %5’ini (yirmide biri) ödenmiş sermayenin beşte birini buluncaya kadar yedek akçe olarak ayırmaları zorunludur. (TTK md.466) Buna I. Tertip Yedek Akçe denmektedir.

II. Tertip Yedek Akçe ne demektir?

Ortaklara ve kârdan pay alan diğer kişilere dağıtılan birinci temettü tutarı düşüldükten sonra, dağıtılması kararlaştırılan kârın %10’nu ise II. Tertip Yedek Akçe olarak tanımlanmaktadır.

Ödenmiş Sermayesi 300.000 TL, cari döneme kadar ayrılmış yasal yedekleri 20.000 TL, dönem net kârı 500.000 TL olan bir sermaye şirketi; I. ve II. Tertip Yedek Akçe ayırmakta, I.Temettü ve 75.000 TL II.Temettü dağıttıktan sonra kalan kârı olağanüstü yedeklere almaktadır. Ayrılacak yedek akçe ve I.Temettü tutarını ne kadardır?

I.Tertip yedeklerin üst sınırı ödenmiş sermayenin %20’si olduğu için;
300.000 x %20 = 60.000 TL Şirket bu tutarı buluncaya kadar I.Tertip Yedek ayırmak zorundadır. Şu ana kadar 20.000 TL yasal yedek ayrıldığı için;
60.000 – 20.000 = 40.000 TL daha yedek ayırmak zorundadır.

Bu yıl ayıracağı yasal yedek tutarı; Net Kâr x %5 ‘tir.
I.Tertip Yasal Yedek = 500.000 x %5 =25.000 TL
Bu tutar, şirketin ayırması gereken 40.000 TL’yı aşmadığı için 25.000 TL’nın tamamı I.Tertip Yasal Yedek olarak ayrılır.
Şirket Ödenmiş Sermayesinin %5’ini de I.Temettü olarak dağıtmak zorundadır.
I.Temettü = 300.000 x %5 = 15.000 TL
II.Tertip Yedeğin hesaplanacağı matrah şöyle bulunur;
Matrah = Dağıtılan Toplam Kâr – I. Temettü
Matrah = 500.000 – 15.000 = 485.000 TL
II. Tertip Yedek = Matrah x %10
II.Tertip Yedek = 485.000 x %10 = 48.500 TL
II. Temettü Tutarı =

Şirketin kuruluş ana sözleşmesinde, yasal yedekler dışında yedek ayrılmasına ilişkin hükümler yer alıyorsa, bu hükümler çerçevesinde ayrılan yedekler hangi hesaplarda izlenir?

Şirketin kuruluş ana sözleşmesinde, yasal yedekler dışında yedek ayrılmasına ilişkin hükümler yer alıyorsa, bu hükümler çerçevesinde ayrılan yedekler, 541 Statü Yedekleri hesabının alacağında izlenir. Ayrılan bu tutar kadar ise 570 Geçmiş Yıllar Kârları hesabına borç kaydedilir.

Sermaye şirketlerinde, Genel Kurul tarafından ayrılmasına karar verilen olağanüstü yedek akçe tutarı ile dağıtım dışı bırakılan kâr hangi hesaplarda izlenir?

Sermaye şirketlerinde, Genel Kurul tarafından ayrılmasına karar verilen olağanüstü yedek akçe tutarı ile dağıtım dışı bırakılan kâr 542 Olağanüstü Yedekler hesabının alacağında izlenir. Karşılığında 570 Geçmiş Yıllar Kârları hesabı borçlandırılır. Olağanüstü yedek olarak ayrılan tutarın; sermayeye eklenmesi, temettü olarak dağıtılması ya da başka bir şekilde kullanılması durumunda ise bu hesaba borç kaydedilerek tutar başka bir hesaba aktarılmış olur.

Özel folar nedir ve hangi hesapta izlenir?

Genel Kurul kararı gereği, belirli amaçlarla kullanılmak üzere ayrılan MDV yenileme fonları, yatırım ve geliştirme fonları, iştirakler satış kârları vb. diğer özel fonlar bu hesapta izlenir. Bunlardan “yenileme fonu” dışında kalanlar belirli amaca tahsis edilmiş yedekler olarak kabul edilir ve yedekler hesabı gibi çalışır.

İşletmede bırakılması ve tasarrufu zorunlu yasal fonlar ile diğer amaçlarla ayrılan fonlar, 549 Özel Fonlar hesabının alacağında izlenir.

Yenileme fonu nedir?

Yenileme fonu, bir duran varlığın yenilenmek üzere satılmasında, duran varlığın net değerini aşan olumlu kısımdır.

570 Geçmiş Yıllar Kârları hesabı nasıl çalışır?

Bu grup, bir tek 570 Geçmiş Yıllar Kârları hesabından oluşmaktadır. Söz konusu hesap, önceki yıllara ait kârların dağıtılmasına ya da sermayeye eklenmesine kadar tutulması için açılmaktadır. Hesap, önceki dönem sonunda elde edilen ve 590 Dönem Net Kârı hesabının alacağında yer alan tutarın, izleyen dönemin başında bu hesaba borç, 570 Geçmiş Yıllar Kârları hesabına alacak yazılmasıyla açılmaktadır. Daha önceki örneklerde de görüldüğü üzere; ödenen temettüler, ayrılan yedekler, oluşturulan özel fonlar vb. tutarlarla kısaca kârın kullanılma biçimine göre hesap borçlandırılmaktadır.

Geçmiş Yıllar Zararları (-) hesabı nasıl çalışır?

Bu grupta da geçmiş faaliyet dönemlerinde ortaya çıkan dönem net zararlarının izlendiği yalnızca 580 Geçmiş Yıllar Zararları (-) hesabı yer almaktadır. Faaliyet dönemini zararla kapatıp bu zararı 591 Dönem Net Zararı (-) hesabının borcuna alan işletmeler, izleyen dönemin başında tutarı 591’den çıkarıp 580 no’lu hesabın borcuna aktararak hesabı açmış olurlar. Hesap, zararın yedeklerden karşılanması, izleyen dönem kârlarından ya da sermayeden mahsup edilmesi durumunda ise alacaklanarak kapatılır. Borç karakterli bir hesap olduğu için öz kaynakta azalmayı temsil eder ve bu grupta bir indirim biçiminde gösterilir.

İşletmenin faaliyet dönemine ait vergi sonrası net kâr veya zarar tutarlarının izlendiği hesaplar hangileridir?

590 DÖNEM NET KÂRI
591 DÖNEM NET ZARARI (-)

İşletmede dönem içinde açılan tüm gelir ve gider hesapları dönem sonunda hangi hesapta toplanır?

İşletmede dönem içinde açılan tüm gelir ve gider hesapları dönem sonunda, yine bir gelir tablosu hesabı olan 690 Dönem Net Kârı veya Zararı hesabında toplanırlar. Gelir hesapları borçlanıp kapanarak bu hesabın alacağına, gider hesapları ise alacağına kayıt yapılarak kapatılıp 690’nın borcuna aktarılırlar.

590 Dönem Net Kârı hesabı nasıl çalışır?

690 Dönem Kâr veya Zararı hesabı alacak kalanı verirse yani işletmenin gelirlerinin toplamı giderlerinden büyük olursa bu tutar vergi öncesi kârı oluşturur. İşletme bir kurum ise, dönem kârından vergi ve diğer yasal yükümlülükler hesaplanıp ayrıldıktan sonra net kâr, 692 Dönem Net Kârı veya Zararı hesabının alacağına kaydedilir. İşletme, kâr üzerinden vergi yükümlüsü değilse, 690 no.lu hesabın alacak kalanı doğrudan 692’nin alacağına aktarılır. Net kâr tutarı, bu hesap ile gelir tablosunda yer aldıktan sonra, bilançonun öz kaynaklar grubunda gösterilmek üzere 590 Dönem Net Kârı hesabının alacağına aktarılır. Böylece dönem net kârı bilançoda yerini almış olur.

591 Dönem Net Zararı (-) hesabı nasıl çalışır?

İşletmenin 690 Dönem Kârı veya Zararı hesabı borç kalanı veriyorsa yani dönemin giderleri, gelirlerinden daha fazla ise bu fark 690’nın alacağına yazılarak 692 Dönem Net Kârı veya Zararı hesabının borcuna aktarılır. Daha sonra bu net zararın, bilançoda da yer alabilmesi için tutarın 692’nin alacağına bilanço hesabı olan 591 Dönem Net Zararı (-) hesabının borcuna kaydedilmesi gerekmektedir. Yanında eksi işareti olan bu hesap bilançoda öz kaynakları azaltan bir indirim biçiminde gösterilmektedir. İzleyen dönemin başında ise 580 Geçmiş Yıllar Zararları (-) hesabının borcuna aktarılarak kapatılır.

Dönem net zararı bilançoda nasıl gösterilir?

Dönem net zararı, öz kaynakları azaltan bir unsurdur ve bilançoda bir indirim kalemi olarak yer alır.