Mahalli İdareler Maliyesi Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

İlin genel idaresi ile özel idaresinin ortak yönleri nelerdir?

• Ortak yönlerden biri valinin, hem il genel idaresinin, hem de özel idaresinin başı olmasıdır.

• Diğer ortak yön ise ilin genel idaresi ile özel idaresinin faaliyet alanlarının, il sınırları içinde kalan bölge olarak saptanmış olmasıdır.

İl özel idaresinin organları nelerdir?

İl özel idaresinin organları il genel meclisi, il encümeni ve validir

İl genel meclisinde başkan ve üyelerinin görüşmelere katılamayacağı durumlar nelerdir?

İl genel meclisi başkanı ve üyeleri, münhasıran kendileriyle veya ikinci derece dahil kan, kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü meclis toplantılarına katılamazlar. Bunun nedeni meclis kararlarının objektif ve tarafsız bir şekilde alınmasına imkân sağlamaktır.

İl genel meclis üyeliği hangi durumlarda sona ermektedir?

İl genel meclisi üyeliği, ölüm ve istifa durumunda kendiliğinden sona erer. Özürsüz veya izinsiz olarak arka arkaya üç birleşim günü veya bir yıl içinde yapılan toplantıların yarısına katılmayan üyenin üyeliğinin düşmesine, savunması alındıktan sonra üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar verilir. İl genel meclisi üyeliğine seçilme yeterliliğinin kaybedilmesi durumunda, valinin bildirmesi üzerine Danıştay tarafından üyeliğin düşmesine karar verilir.

İl genel meclis üyelerinin huzur hakları ve diğer sosyal hakları nelerdir?

Meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için; il genel meclisi başkanına 6000 gösterge, diğer meclis üyelerine 2200 gösterge rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda huzur hakkı ödenir. İl genel meclisi üyeleri hastalıkları süresince izinli sayılır. Ayrıca mazeretleri durumunda, bir yıl içindeki toplantı süresinin yarısını aşmamak şartıyla istekleri üzerine meclis tarafından izin verilebilir.

İl özel idaresi denetiminin amacı nelerdir?

Denetimin amacı faaliyet ve işlemlerinde hataların önlenmesine yardımcı olmak, çalışanların ve il özel idaresi teşkilatının gelişmesine, yönetim ve kontrol sistemlerinin geçerli, güvenilir ve tutarlı duruma gelmesine rehberlik etmek; hizmetlerin süreç ve sonuçlarını mevzuata, önceden belirlenmiş amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine ve kalite standartlarına göre tarafsız olarak analiz etmek, karşılaştırmak ve ölçmek; kanıtlara dayalı olarak değerlendirmek, elde edilen sonuçları rapor hâline getirerek ilgililere duyurmaktır.

Köy idareleri hesap talimatına göre köy bütçesinin tanımı nedir?

Köy bütçesi, köy idarelerinin bir yıllık gelir ve giderlerini gösteren ve bunların senesi içinde toplanıp, kanunlarla belirlenen işlere ve hizmetlere harcanmasına izin veren bir kararnamedir.

Köy derneğinin görevleri nelerdir?

Muhtar ve ihtiyar meclisi üyelerini seçmek, köyün isteğe bağlı işlerini zorunlu hale getirmek, imamı tayin etmek, köy tüzel kişiliği ile muhtar veya ihtiyar meclisi üyeleri arasında çıkan davalarda köyü temsil edecek kişiyi seçmek.

Köy Kanunu’nda köy yönetiminin zorunlu görevleri nelerdir?

• Sıtma, sivrisinek tarafından aşılandığı ve sivrisinek de su birikintilerinde barındığı ve ürediği için her şeyden evvel köy sınırı dahilindeki su birikintilerini kurutmak,

• Köye kapalı yoldan içilecek su getirmek ve çeşme yapmak, köyün içtiği su kapalı geliyorsa, yolunda delik deşik bırakmamak ve mezarlıktan veya süprüntülük ve gübrelikten geçiyorsa yolunu değiştirmek,

• Evlerden dökülecek pis suların kuyu, çeşme, pınar sularına karışmayarak ayrıca akıp gitmesi için üstü kapalı akıntı yapmak,

• Köyde evlerin etrafını ve köyün sokaklarını temiz tutmak, her evin kendi önünü süpürmesini sağlamak,

• Çeşme, kuyu ve pınar başlarında gübre, süprüntü bulundurmayıp daima temiz tutmak ve fazla suların etrafa yayılarak bataklık yapmaması için akıntı yapmak,

• Köyde insanlarda salgın ve bulaşık bir hastalık çıkarsa veya frengili adam görülürse o gün bir adam yollayarak hükûmete haber vermek,

• Köy halkının ekilmiş ve dikilmiş mahsullerini, ağaçlarını her türlü zarar ve ziyandan muhafaza etmek,

• Mecbur olmadıkça yol üzerine halkın kolaylıkla gelip geçmesine dokunacak şeyler koymamak,

• Birden bire yıkılarak altında adam ve hayvanat kalacak derecede çürümüş ve eğilmiş duvar veya damları bir sakatlık çıkarmaması için yıktırmak veya tamir ettirmek,

• Köyün büyüklüğüne göre orta yerinde ve mümkün olmazsa kenarında bir meydan açmak,

• Köy meydanının bir tarafında ihtiyar meclisinin toplanıp köyün işlerini görüşmeleri için bir köy odası yapmak,

• Köy, yol üzerinde uğrak bir yerde ise köy odası yanında ocaklı ve ahırlı bir konuk odası yapmak,

• Köyde bir mescit yapmak,

• Köyde maarif idarelerinin vereceği örneğe göre bir mektep yapmak,

• Köy yollarının ve meydanının etrafına ve köyün içinde ve etrafındaki su kenarlarına, mezarlıklar ve mezarlık ile köy arasına ağaç dikmek,

• Köy korusunu muhafaza etmek,

• Köy halkından askerde bulunanların ve bakacağı olmayan öksüzlerin tarlalarını, bağ ve bahçelerini (imece yoluyla) sürüp ekmek, harmanlarını kaldırmaktır.

Köy Kanunu’nda köy yönetiminin isteğe bağlı görevleri nelerdir?

• Köyün evlerinde, ahırları odalardan ayrı bir yere yapmak,

• Ev, ahır, hela duvarlarının iç ve dışlarını senede bir defa badanalamak,

• Her köyün bir başından öbür başına kadar olan yolları taş kaldırım ile döşemek,

• Köyde bir çamaşırlık yapmak,

• Köyde bir hamam yapmak,

• Pazar ve çarşı yerleri yapmak,

• Köyün sınırı içinde münasip yerlerde ve tepelerde orman yetiştirmek,

• Köy, tarla ve bahçelerini sulamak için bütün köye ortaklama ark yapmak,

• Köye ortaklama her türlü ziraat, pulluk, orak, harman makineleri almak,

• Köylüden nalbant, demirci, arabacı, kalaycı yetiştirmek,

• Köylünün bilgisini arttıracak kitap getirmek,

• Yemeklik ve para ile köy fukarasına ve öksüzlere yardım etmek, kimsesiz çocukları sünnet ettirmek ve kızları evlendirmek için yardım etmek ve fukara cenazelerinin kefen vesairesinin tedarikine çalışmak,

• Kazaen yanan ve yıkılan fukara evlerini bütün köy yardımı ile yapmak,

• Köy namına iyi cinsten boğa, aygır, teke, koç satın almak,

• Köy korusu olmayan yerlerde koru yetiştirmektir

İl Genel Meclisi kimlerden oluşur?Görevleri nelerdir?

İl genel meclisi, il özel idaresinin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre ildeki seçmenler tarafından seçilmiş üyelerden oluşur. Yeni kamu yönetimi anlayışına uygun olarak meclis çalışmalarında katılımcılık, saydamlık, hesap verebilirlik, hizmetten yararlananların ihtiyacına odaklılık, sivil toplum örgütlerinin önerilerinden yararlanma ve halkın bilgi edinme hakkını kullanması düşüncelerini hayata geçirecek bir sistem kurulması öngörülmüştür.

İl Özel İdaresi kuruluşunu açıklayınız.

1982 Anayasası’nın 127. maddesine göre, aynı zamanda yerel yönetim birimi olarak kabul edilmesidir. Buna göre, il sınırları içinde yaşayan kişilerin, ortak nitelikteki yerel ihtiyaçlarını karşılamak üzere kamu tüzel kişiliğine, dolayısıyla idari ve mali özerkliğe sahip bir kuruluş oluşturulmuştur. Bu kuruluşa mevzuatta “İl Özel İdaresi” adı verilmiştir. Merkezî yönetim, il özel idaresini idari vesayet yöntemi ile denetlemektedir.

İl özel idarelerinin yasal olarak temeli ne ile atılmıştır?

İl özel idarelerinin yasal olarak temeli 1864 tarihli “Teşkili Vilâyet Nizamnamesi” ile atılmıştır. Fransa’dan departman sistemi örnek alınarak idari alanda başlatılan yeniden yapılanma arayışının en önemli yönü, eyalet sisteminin yerine vilayet sisteminin getirilmesidir.

İl genel idaresi ile özel idaresinin ortak yönleri nelerdir?

İl genel idaresi ile özel idaresinin iki ortak yönü vardır; • Ortak yönlerden biri valinin, hem il genel idaresinin, hem de özel idaresinin başı olmasıdır. • Diğer ortak yön ise ilin genel idaresi ile özel idaresinin faaliyet alanlarının, il sınırları içinde kalan bölge olarak saptanmış olmasıdır.

İl genel meclisi toplantıları hakkında bilgi veriniz.

İl genel meclisi, il genel meclisince belirlenecek bir aylık tatil hariç her ayın ilk haftası meclis tarafından önceden belirlenen günde mutat toplantı yerinde toplanır. Meclisin her ay olağan olarak toplanması ile mahalli hizmetlerin katılımcı ve şeffaf bir anlayışla yürütülmesi ve meclis denetiminin daha etkin şekilde yapılması amaçlanmaktadır.

Toplantılar, meclisin kararıyla sesli veya görüntülü cihazlarla da kaydedilebilir. Özel idare teşkilatı ve ildeki kamu kurum ve kuruluşlarının birim amirleri gündemdeki konularla ilgili olarak meclis toplantılarına davet edilebilir ve bilgi alınabilir. İl genel meclisi başkanı, acil durumlarda lüzum görmesi hâlinde il genel meclisini bir yılda üç defadan fazla olmamak ve her toplantı bir birleşimi geçmemek üzere toplantıya çağırır. Olağanüstü toplantı çağrısı ve gündem en az üç gün önceden meclis üyelerine yazılı olarak duyurulur ve ayrıca mutat usullerle ilan edilir. Olağanüstü toplantılarda çağrıyı gerektiren konuların dışında hiçbir konu görüşülemez.

Meclis kararlarının kesinleşmesi hakkında bilgi veriniz.

İl genel meclisi tarafından alınan kararların tam metni, en geç beş gün içinde valiye gönderilir. Vali, hukuka aykırı gördüğü kararları, yedi gün içinde gerekçesini de belirterek yeniden görüşülmek üzere il genel meclisine iade edebilir. Valiye gönderilmeyen meclis kararları yürürlüğe girmez. Yeniden görüşülmesi istenilmeyen kararlar kesinleşir. Kesinleşen il genel meclisi karar özetleri toplantıyı izleyen en geç yedi gün içinde çeşitli yollarla halka duyurulur.

İl genel meclisi denetim komisyonu kimlerden oluşur?

İl genel meclisi, her yılın Ocak ayında yapılacak toplantısında il özel idaresinin bir önceki yıl gelir ve giderleri ile hesap ve işlemlerinin denetimi için kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az, beşten çok olmamak üzere bir denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her siyasi parti grubunun ve bağımsız üyelerin il genel meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşur

Başkan ve meclis üyelerinin görüşmelere katılamayacağı durumlar nelerdir?

Başkan ve Meclis Üyelerinin Görüşmelere Katılamayacağı Durumlar: İl genel meclisi başkanı ve üyeleri, münhasıran kendileriyle veya ikinci derece dahil kan, kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü meclis toplantılarına katılamazlar. Bunun nedeni meclis kararlarının objektif ve tarafsız bir şekilde alınmasına imkân sağlamaktır.

Meclis üyelerinin yükümlülükleri nelerdir?

Meclis Üyelerinin Yükümlülükleri İl genel meclisi üyeleri, görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden itibaren iki yıl süreyle il özel idaresi ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz.

Meclisin feshi nasıl gerçekleşir?

Meclisin Feshi İl genel meclisi; • Kendisine kanunla verilen görevleri süresi içinde yapmayı ihmal eder ve bu durum il özel idaresine ait işleri aksatırsa, • İl özel idaresine verilen görevlerle ilgisi olmayan siyasi konularda karar alırsa İçişleri Bakanlığının bildirisi üzerine Danıştay’ın kararı ile feshedilir. İçişleri Bakanlığı gerekli gördüğü takdirde meclisin feshine dair bildiri ile birlikte karar verilinceye kadar meclis toplantılarının ertelenmesini de ister. Danıştay, toplantıların ertelenmesi hususunu en geç bir ay içinde karara bağlar. Bu şekilde feshedilen meclisin yerine seçilen meclis, kalan süreyi tamamlar.

İl encümeni kimlerden oluşur?

İl encümeni valinin başkanlığında, genel sekreter ile il genel meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından seçeceği üç üye ve valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği iki üyeden oluşur.

Encümenin görev ve yetkileri nelerdir?

Encümenin görev ve yetkileri şunlardır:
• Stratejik plan ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip
il genel meclisine görüş bildirmek.
• Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak.
• Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek.
• Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma
yapmak.
• Kanunlarda öngörülen cezaları vermek.
• Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı 5.000TL’ye kadar olan
uyuşmazlıkların anlaşma ile çözülmesine karar vermek.
• Taşınmaz mal satımına, trampa edilmesine ve tahsisine ilişkin kararları uygulamak, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.
• Belediye sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini
belirlemek.
• Vali tarafından havale edilen konularda görüş bildirmek.
• Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak

Encümen üyelerine verilecek ödenek nedir?

Encümenin memur olmayan üyelerine 12000 gösterge rakamının Devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık brüt
ödenek verilir. Encümen başkanı hariç encümenin memur üyelerine encümen
üyeleri için belirlenen gösterge rakamının yarısı ödenir.

İl özel idaresinin gelirleri nelerdir?

İl özel idaresinin gelirleri şunlardır:
• Kanunlarla gösterilen il özel idaresi vergi, resim, harç ve katılma payları.
• Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylar.

İl özel idare payının yüzde kaçı kim tarafından nerelere dağıtılır?

İl özel idare payının;
• %50’lik kısmı illerin nüfusuna,
• %10’luk kısmı illerin yüzölçümüne,
• %10’luk kısmı illerin köy sayısına,
• %15’lik kısmı illerin kırsal alan nüfusuna,
• %15’lik kısmı illerin gelişmişlik endeksine,
göre İller Bankası tarafından dağıtılır

İl özel idaresinin giderleri nelerdir?

İl özel idaresinin giderleri şunlardır:
• İl özel idaresi binaları, tesisleri ile araç ve malzemelerinin temini, yapımı,
bakımı ve onarımı için yapılan giderler.
• İl özel idaresinin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen
maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile diğer giderler.
• Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri.
• Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer
gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler.
• İl genel meclisince belirlenecek ilkeler çerçevesinde köylere veya köylerin
aralarında kurdukları birliklere yapılacak yardımlar.
• İl özel idaresinin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve birliklerle ilgili ortaklık payı, üyelik aidatı giderleri.
• Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ve sigorta giderleri.
• Yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile engellilere yapılacak sosyal hizmet ve
yardımlar.
• Dava takip ve icra giderleri.
• Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri.
• Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler.

• Yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte
yapılan ortak hizmetler ve diğer proje giderleri.
• Sosyokültürel ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler.
• Özel idare hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri.
• Doğal afet giderleri.
• Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer
giderler.

İL özel idaresi denetiminin amacı nedir?

Denetimin amacı faaliyet ve işlemlerinde hataların önlenmesine yardımcı olmak,
çalışanların ve il özel idaresi teşkilatının gelişmesine, yönetim ve kontrol sistemlerinin geçerli, güvenilir ve tutarlı duruma gelmesine rehberlik etmek; hizmetlerin
süreç ve sonuçlarını mevzuata, önceden belirlenmiş amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine ve kalite standartlarına göre tarafsız olarak analiz etmek, karşılaştırmak ve ölçmek; kanıtlara dayalı olarak değerlendirmek, elde edilen sonuçları
rapor hâline getirerek ilgililere duyurmaktır

İl özel idaresi hizmetlerinin ciddi bir biçimde aksatıldığı durumlarda ne yapılır?

İçişleri Bakanlığı;
• Hizmetlerde meydana gelen aksamanın giderilmesini, hizmetin özelliğine
göre makul bir süre vererek il özel idaresinden ister.
• Aksama giderilemezse söz konusu hizmetin yerine getirilmesini o ilin valisinden ister. Bu durumda, vali, aksaklığı öncelikle il özel idaresinin araç,
gereç, personel ve diğer kaynaklarıyla giderir. Mümkün olmadığı takdirde
diğer kamu kurum ve kuruluşlarının imkânlarını da kullanabilir. Bu nedenle ortaya çıkacak maliyet vali tarafından İller Bankasına bildirilir ve İller Bankasınca o il özel idaresinin müteakip ay genel bütçe vergi gelirleri
tahsilatı toplamı üzerinden il özel idaresine ayrılan paydan valilik emrine
gönderilir.

Köy organları kimlerden oluşur?

Köylerin danışma ve karar organı köy derneği ile ihtiyar meclisi, yürütme organı
ise muhtardır.

İhtiyar meclisinin görevleri nelerdir?

İhtiyar meclisinin görevleri genel olarak şu şekildedir:
• En az haftada bir defa muhtar tarafından toplantıya çağrılır. Ancak, ihtiyar
meclisi, muhtara haber vererek kendi isteği ile de toplanabilir.
• Köy işlerini önemine göre sıraya koyar ve biri yapılıp bittikten sonra, sırayla
hepsini köylüye yaptırmaya çalışır.
• Köylünün hangi işleri bizzat çalışarak hangi işleri para veya ırgat ile yapacağına karar verir. Köylünün imece ile yapacağı işler boş zamanlarına
uydurulur.
• Köyün görevlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli gayrimenkullerin değeri verilerek satın alınması sağlanır. Eğer, mal sahibi razı olmazsa, il ve ilçe
idare kurulları durumu inceler ve kesin olarak karar verir.
• İmece ile kaçar gün çalışılacağını belirler.
• Salmanın miktarını belirler.
• Paranın harcanmasında hiçbir fenalık olmamasına ve faydasız yere para verilmemesine muhtar ile birlikte göz kulak olur.
• Zorunlu görevleri yapmayan veya hissesine düşen parayı vermeyen köylü
hakkında para cezası verir

İmece ve salma kavramlarını açıklayınız.

İmece
Köy gelirleri arasında önemli bir yer tutan imece, köy işlerinde köylülerin ücretsiz
olarak bedenen çalıştırılmasını ifade eden bir kavramdır.

Salma bir tür vergidir. Dağıtma vergileri sınıfına giren bir yükümlülüktür. Köy
gelirleri, köy işlerini gören köyün aylıklı personelinin aylık ve yıllıklarıyla, köy
sınırları içinde yapılacak mecburi köy işlerine yetmezse uygulanacak bir gelirdir.