Medya Ekonomisi ve İşletmeciliği Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Medya Ekonomisine Giriş

1. Soru

Medya çalışmaları ne zaman başlamıştır?

Cevap

Medya çalışmaları, 1990’larda başlamıştır.


2. Soru

İktisadi sorunların çözüm yöntemi hangi ekonomilerde farklılaşır?

Cevap

İktisadi sorunun çözüm yöntemi, piyasa, kumanda ve karma ekonomilerde farklılaşır.


3. Soru

Medya ekonomisi alanı nasıl ortaya çıkmıştır?

Cevap

Medya çalışmalarında daha çok başta sosyoloji olmak üzere iktisat dışındaki diğer disiplinler belirleyici olmuştur. Ancak çok geçmeden, iktisat biliminin önerdiği analiz araçları ve bakış açılarının, medya endüstrisi ve medya firmalarını incelemek ve anlamak için ne kadar önemli olduğu anlaşılmıştır. Bu sayede de, medya ekonomisi adı altında ayrı bir çalışma alanı ortaya çıkmıştır.


4. Soru

Geleneksel medya çalışmalarının yoğunlaştığı medya alanları niçin değişmiştir?

Cevap

Medyanın hızla çeşitli bölümlere ayrılması ve medya endüstrilerinin dijitalleşmesi ile ‘geleneksel’ medya çalışmalarının yoğunlaştığı medya alanları değişmiştir.


5. Soru

Medya ekonomisi alanında yapılan çalışmalardaki yaklaşımlar nelerdir?

Cevap

Bu yaklaşımlar; Ana akım iktisat çerçevesi kullanılmakta ve geliştirilen oldukça teorik modellerle medya endüstrisinin belli özellikleri açıklanmaya çalışılmaktadır. Politik iktisat geleneğinden gelen medyanın ekonomi politik yaklaşımıdır.


6. Soru

Medya endüstrisini anlamak için neleri bilmek gerekir?

Cevap

Medya endüstrisini anlamak için iktisat ve medya ekonomisini bilmek gerekmektedir.


7. Soru

Medya ekonomisi nelerin alt uzmanlık dalı olarak değerlendirilir?

Cevap

Medya ekonomisi, çoğu zaman hem medya hem de iktisadın bir alt uzmanlık alanı olarak değerlendirilir.


8. Soru

Medya ekonomisi nasıl bir alandır?

Cevap

Medya ekonomisi, medya sektöründeki yöneticiler, uygulamacılar ve diğer karar vericilerin tercihlerini sınırlayan ve yönlendiren, değişen iktisadi güçleri analiz eden bir alandır.


9. Soru

Medya ekonomisi hangi konular üzerine yoğunlaşmaktadır?

Cevap

Medya ile ilgili yapılan çalışmalara bakıldığında, bu çalışmaların ifade özgürlüğü, medyaya erişim, medya içeriğinin, örneğin bir televizyon programının sosyal etkisi ve yeni iletişim teknolojilerinin etkileri gibi konularda yoğunlaştığı görülür.


10. Soru

İktisat, bağımsız bir bilim dalı olarak ortaya çıkıncaya kadar uzun yıllar ne olarak anılmıştır?

Cevap

İktisat, bağımsız bir bilim dalı olarak ortaya çıkıncaya kadar uzun yıllar bir sosyal bilim olarak var olmuştur.


11. Soru

İktisat 20. Yüzyılın başlarından itibaren nasıl tanımlanmıştır?

Cevap

İktisat 20. Yüzyılın başlarından itibaren, kıt kaynaklarla, sınırsız insan isteklerinin nasıl karşılanacağını inceleyen bir sosyal bilim olarak tanımlanmıştır.


12. Soru

İktisat tanımında değinilen istek neyi yansıtır?

Cevap

İktisat tanımında değinilen istek, tüketici olarak faaliyet gösteren hane halkı ya da bireylerin arzularını yansıtır.


13. Soru

Mikro iktisat neyi inceler?

Cevap

Mikro iktisat, firma ve hane halkı gibi bireysel iktisadi karar birimlerinin davranışlarını inceler.


14. Soru

Makro iktisat iktisadın hangi alanını inceler?

Cevap

Makro iktisat, iktisadi büyüme, ulusal gelir, fiyatlar genel düzeyi, istihdam ve işsizlik gibi toplam iktisadi büyüklükleri inceler.


15. Soru

Dünya üzerindeki ülkeler üretim yaparken hangi sorulara yanıt bulmak zorundadırlar?

Cevap

Dünya üzerinde her ülke, adına iktisadi sorun dediğimiz üç tane temel sorunun yanıtını bulmak zorundadır. Bunlar, hangi mallar, nasıl ve kimin için üretilecek sorularıdır.


16. Soru

Medya ekonomisinin tanımlanabilir yeni bir çalışma ve uygulama alanı olduğunu ne zamandan itibaren göstermiştir?

Cevap

Özellikle 1990’lı yıllardan sonra ortaya çıkan gelişmeler; medya ekonomisinin tanımlanabilir yeni bir çalışma ve uygulama alanı olduğunu göstermiştir.


17. Soru

Medya ekonomisi hangi tercihleri sınırlayan ve yönlendiren, değişen iktisadi güçleri analiz eden bir alandır?

Cevap

Medya ekonomisi, medya sektöründeki yöneticiler, uygulamacılar ve diğer karar vericilerin tercihlerini sınırlayan ve yönlendiren, değişen iktisadi güçleri analiz eden bir alandır.


18. Soru

Medya ile ilgili yapılan çalışmalara bakıldığında, özellikle hangi konularda yoğunlaştığı görülür?

Cevap

Medya ile ilgili yapılan çalışmalara bakıldığında, özellikle bu çalışmaların ifade özgürlüğü, medyaya erişim, bir televizyon programının sosyal etkisi ve yeni iletişim teknolojilerinin etkileri gibi konularda yoğunlaştığı görülür.


19. Soru

Albarran 2002 yılında medya ekonomisini nasıl tanımlamıştır?

Cevap

Albarran’ın 2002 yılında yaptığı tanıma göre, medya ekonomisi,farklı istek ve gereksinimleri doyurmak için, bir toplumda tüketiciler arasında dağıtılan içeriği üretmek amacıyla, kıt kaynakların medya endüstrileri tarafından nasıl kullanıldığının incelenmesi, olarak tanımlamıştır.


20. Soru

Medya ekonomisiyle ilgili tanımlar temel alındığında hangi konularla yakından ilişkili olduğu ortaya çıkar?

Cevap

Bu tanımlar temel alındığında, medya ekonomisinin, iktisat biliminin çeşitli alt inceleme alanları olan uluslar arası ticaret, işletme stratejisi, fiyatlama politikaları, rekabet ve yoğunlaşma gibi konularla yakından ilişkili olduğu ortaya çıkar.


21. Soru

Albarran diğer tanımlara ek olarak , 2010 yılında medya ekonomisini nasıl tanımlamıştır?

Cevap

Albarran, 2010 yılında medya ekonomisini, makro ve mikro iktisadi bakış açılarını yansıtan ilke, kavram ve teorileri kullanarak açıklamıştır. Yazar, medya ekonomisini, medya firma ve endüstrilerinin farklı faaliyet düzeylerinde (örneğin, küresel, ulusal, hane halkı ve bireysel) globalleşme, regülasyon, teknoloji ve sosyal yönler gibi konularla birlikte nasıl işlev gösterdiklerinin incelenmesi olarak tanımlamıştır.


22. Soru

Endüstrinin en ayırt edici özelliği nedir?

Cevap

Endüstride faaliyet gösteren firmaların sürekli rekabet halinde olması ve bunların piyasa ve endüstrinin değişen yapısı endüstrinin en ayırt edici özelliklerindendir.


23. Soru

Hane halkları, birçok medya firması ve endüstrisinin içeriğine birçok araç ve platformlar yardımıyla ulaşma olanaklarına sahiptir. Bu araçlar nelerdir?

Cevap

Hane halkları, birçok medya firması ve endüstrisinin içeriğine birçok araç ve platformlar yardımıyla ulaşma olanaklarına sahiptir. Bu araçlar, televizyon ve radyo alıcıları, DVD oynatıcıları, bilgisayarlar, kablolu ve kablosuz iletişim kanallarıdır.


24. Soru

Medya ekonomisini incelerken açıklanması gereken bir diğer önemli bileşen nedir?

Cevap

Medya ekonomisini incelerken açıklanması gereken bir diğer önemli bileşen de, ‘diğer güçler’ adı verilen globalleşme (küreselleşme), regülasyon, teknoloji ve sosyal yönlerdir.


25. Soru

Medya şirketleri ve endüstrileri açısından globalleşme denildiğinde nasıl anlaşılmalıdır?

Cevap

Medya şirketleri ve endüstrileri açısından globalleşme denildiğinde, ulusal sınırlar dışında diğer piyasa veya ülkelerdeki tüketicilerle ilişkiler anlaşılmalıdır.


26. Soru

Medyada globalleşme kaç şekilde ortaya çıkabilir açıklayınız?

Cevap

Medyada globalleşme üç şekilde ortaya çıkabilir. • Medya ürünlerinin (içerik) başka ülkelere satışıyla. • Medya şirketleri, başka ülkelerde şirketler veya mülk satın almasıyla. • Medya firmasının başka ülkelerde işyerleri açmasıyla.


27. Soru

Teknolojik gelişmeler sayesinde, bilgi ve eğlenceye daha kolay erişim olanağı artmakta ve bunların dağıtımı da daha kolay ve hızlı olmaktadır. Bu teknolojik ürünleri sıralayınız?

Cevap

iPod, DVR ve akıllı telefonlar son dönemlerde tüketiciler arasında son derece popüler olan teknoloji ürünleridir.


28. Soru

Medya ekonomisi tanımını iyi anlayabilmek için nelere dikkat etmek gerekir?

Cevap

Medya ekonomisinin tanımını iyi anlayabilmek için, mikro ve makro iktisat bakış açılarını yansıtan ilke, kavram ve teorilerin medya ekonomisine nasıl uygulandıklarının iyi bilinmesi gerekir.


29. Soru

Medya ekonomisi ile ilgili araştırmaların çoğu, genellikle hangi bakış açısını yansıtmaktadır?

Cevap

Medya ekonomisi ile ilgili araştırmaların çoğu, genellikle mikroiktisat bakış açısını yansıtmakta ve makroiktisat bakış açısı bu araştırmalarda çok az kullanılmaktadır.


30. Soru

Bir ülkenin GDP’si denildiğinde ne anlatılmak istenmektedir?

Cevap

Bir ülkenin GDP’si denildiğinde, belli bir dönemde, genellikle bir yıl içerisinde, o ülke sınırları içerisinde üretilen tüm tamamlanmış mal ve hizmetlerin toplam değeri anlatılmak istenir.


31. Soru

GDP yanında, bir ekonomideki toplam iktisadi faaliyetlerin ölçüsü olarak, adına Gayri Safi Milli Hasıla denilen (GNP) bir başka ölçü de vardır. GDP ile GNP arasındaki en önemli fark nedir?

Cevap

GDP yanında, bir ekonomideki toplam iktisadi faaliyetlerin ölçüsü olarak, adına Gayri Safi Milli Hasıla denilen (GNP) bir başka ölçü de vardır. GDP ile GNP arasındaki en önemli fark, GNP hesabında vatandaşlığın; GDP’de ise coğrafyanın önemli olmasıdır.


32. Soru

Medya firmalarının en önemli gelir kaynağı nedir?

Cevap

Medya firmalarının en önemli gelir kaynağı reklam gelirleridir.


33. Soru

Medya firmalarının tüketicilerden doğrudan elde ettikleri gelirler hangi değişkenlere bağlıdır?

Cevap

Medya firmalarının tüketicilerden doğrudan elde ettikleri gelirler ise, harcanabilir gelir ve tüketici güveni gibi önemli makroiktisadi değişkenlere bağlıdır.


34. Soru

Harcanabilir gelir (DI) nasıl hesaplanarak değerler elde edilmektedir?

Cevap

Harcanabilir gelir (DI), GDP’den hareketle, DI’yı hesaplamak için, önce Milli Gelir (NI) bulunur. Bunun için, GDP’den amortismanlar ve dolaylı vergiler çıkarılır. Daha sonra, NI’dan dağıtılmayan karlar, sosyal güvenlik kesintileri ve ödenen kurumlar vergisi çıkarılıp, transfer ödemeleri eklenerek kişisel gelir (PI) bulunur. PI’dan da ödenen kişisel vergiler çıkartıldığında, DI değerine ulaşılır.


35. Soru

Medya firmaları ile medya endüstrilerinin faaliyette bulunduğu ekonomik yapıyı neler etkiler?

Cevap

Medya firmaları ile medya endüstrilerinin faaliyette bulunduğu ekonomik yapıyı şunlar etkiler: Bir ekonomide uygulanan para ve maliye politikaları, hızlı ve istikrarlı bir büyüme sağlamak ve sosyal refahı arttırmak için uygulanan politikalardır.


36. Soru

Kısaca endüstriyi tanımlayınız?

Cevap

Endüstri, belli bir ortak alıcı grubuna ikame mal veya hizmet üreten ve sağlayan firmalar grubudur.


37. Soru

G-20 ülkelerini hangileridir?

Cevap

G-20 ülkeleri; ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya ve Kanada’dan oluşan ve G-7 ülkeleri olarak bilinen ülkelere 1999 yılında, Avustralya, Arjantin, Avrupa Birliği, Brezilya, Çin, Endonezya, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Meksika, Suudi Arabistan, Rusya ve Türkiye’nin eklenmesiyle oluşturulmuştur.


38. Soru

Bir ülkedeki medya endüstrisinin gelişimini ve ülke ekonomisi içerisindeki yerini belirlememize yardımcı olacak medya ve iletişimle ilgili göstergeler nelerdir açıklayınız?

Cevap

Bir ülkedeki medya endüstrisinin gelişimini ve ülke ekonomisi içerisindeki yerini belirlememize yardımcı olacak medya ve iletişimle ilgili iki gösterge de, medya gelirleri ile bu gelirlerin GDP içerisindeki yüzde payıdır.


39. Soru

Albarran’da (2010) yer alan bilgilere göre, en fazla gelir getiren medya sanayileri hangileridir?

Cevap

Albarran’da (2010) yer alan bilgilere göre, en fazla gelir getiren medya sanayileri, yayıncılık ile televizyondur.


40. Soru

Bir ülkenin medya gelirleri hangi sektörlerden oluşmaktadır?

Cevap

Medya gelirleri, bir ülkenin başta reklam olmak üzere, yayın ve kablolu televizyon, yayıncılık ve sinema ve eğlence gelirlerinden oluşmaktadır.


41. Soru

Medya ekonomisi piyasası nasıl oluşur?

Cevap

Medya ekonomisinde piyasa reklam, teknoloji, içerik ve diğer medyayla ilişkili firmaları da içerecek biçimde çok sayıda arz ve talebin toplamıdır.


42. Soru

Medya ekonomisinde, piyasa faaliyetleri nasıl gerçekleşmektedir?

Cevap

Medya ekonomisinde, piyasa faaliyetleri işletmeler ile işletmeler arasında olduğu gibi, işletmeler ile tüketiciler ve tüketicilerin kendi aralarında da olmaktadır.


43. Soru

Piyasa işlemleri hangi ortamlarda gerçekleşir?

Cevap

Piyasa işlemleri, herhangi bir fiziki yerde gerçekleşeceği gibi, e-ticarette olduğu üzere internet yoluyla sanal alemde de gerçekleşebilir.


44. Soru

Talep denildiğinde ne anlaşılmaktadır?

Cevap

Talep denildiğinde, belli bir dönemde, tüketicilerin farklı fiyatlarda satın almak istedikleri ve satın alabilecekleri mal miktarları anlaşılmaktadır.


45. Soru

Talep yasasını açıklayınız?

Cevap

Bir malın fiyatı ile talep edilen miktarı arasındaki ilişki talep yasası ile ifade edilir.


46. Soru

Bir malın talebini neler etkiler?

Cevap

Bir malın talebi, şunlar tarafından etkilenir: O malın kendi fiyatı dışında, ikame ve tamamlayıcı malların fiyatları, tüketicinin parasal geliri, alıcı sayısı, fiyatların gelecekte ne olacağı konusundaki beklentiler, tüketicilerin zevk ve tercihleri. Malın kendi fiyatı değiştiği zaman, malın talep edilen miktarı değişirken; malın kendi fiyatı dışındaki talebini etkileyen diğer faktörler değiştiğinde talepte değişme oluşur.


47. Soru

Arz neyi ifade eder?

Cevap

Arz, belli bir dönemde, farklı fiyatlarda üreticilerin üretmek istedikleri ve satış amacıyla piyasaya sürdükleri mal miktarlarını ifade eder.


48. Soru

Bir malın arzını neler etkiler?

Cevap

Bir malın arzı, şunlardan etkilenir: Malın kendi fiyatı dışında girdi fiyatları, teknoloji, satıcı sayısı, diğer mal fiyatları, malın fiyatının gelecekte ne olacağı ile ilgili beklentiler, vergi ve sübvansiyonlar ile hükümet kısıtlamaları gibi değişkenler belirler.


49. Soru

Denge fiyatı neyi ifade eder?

Cevap

Denge fiyatı, bir malın arz ve talep eğrilerinin kesiştiği noktada oluşan fiyata denge fiyatı denir.


50. Soru

Bir malın piyasa dengesi nasıl oluşur?

Cevap

Bir malın piyasa dengesi, arz ve talep eğrilerinin kesiştiği noktada oluşur.


51. Soru

Bir medya ürününe olan bireysel talebin etkilerini belirlemede istek faktörünü açıklayınız?

Cevap

İstek dediğimizde, gelir sınırsız iken tatmin edilmek istenen duygular anlatılmak istenir. Bu durum, bir tüketici olarak arzuladığımız bir şeydir. İsteklerimiz, yaşam kalitemizi arttırır ve çok değişik duygularımızı temsil eder. İstek dediğimiz şey, bazı durumlarda mutluluk olarak karşımıza çıkar. Ayrıca, bir amacımızın gerçekleşmesi de olabilir. Bunun yanında, bazen bize zaman kazandıran bir şey de olabilir. İsteklerimiz, genellikle çevremiz, ailemiz, okuduğumuz okul gibi kurumlar, kültür ve reklamlardan etkilenir.


52. Soru

İhtiyaçlar genellikle neyi ifade eder?

Cevap

İhtiyaçlar genellikle yaşamak için gerekli olan, yiyecek, barınma, su ve giyinmeyi ifade eder.


53. Soru

Fayda kavramını açıklayınız?

Cevap

Fayda, bir kişinin bir malın tüketiminden elde ettiği doyumdur.


54. Soru

Herhangi bir mal veya hizmetin değeri nasıl açıklanabilir?

Cevap

Herhangi bir mal veya hizmetin değeri, o mal veya hizmete verdiğimiz önem ya da değerdir.


55. Soru

İstek, ihtiyaç, fayda ve değeri etkileyen etmenler nelerdir?

Cevap

İstek, ihtiyaç, fayda ve değeri etkileyen etmenler, bir ailedeki kişi sayısı, ailenin geliri ve başka demografik etkenler yanında bulunduğumuz yaş grubu olarak sıralanabilir.


56. Soru

İktisatta üretim kavramı ile ne anlatılmak istenir?

Cevap

İktisatta üretim kavramıyla, girdi piyasalarında toprak, işgücü ve sermaye girdilerinin satın alınarak, bu girdilerin var olan en etkin yolla çıktıya (mal ve hizmetlere) dönüştürülmesi anlatılmak istenir.


57. Soru

Azalan verimler yasası ile ne belirlenir?

Cevap

Kısa dönemde, sermaye miktarı sabitken, işçi sayısı arttırıldıkça üretimin nasıl değişeceği, azalan verimler yasası ile belirlenir.


58. Soru

Kısa dönem maliyetleri hangi biçimlerde sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Kısa dönem maliyetlerini de Toplam Maliyet (TC), Ortalama Maliyet (AC) ve Marjinal Maliyet (MC) biçiminde sınıflayabiliriz.


59. Soru

Ölçek ekonomileri ni açıklayınız?

Cevap

Ölçek ekonomileri, medya endüstrisinin oldukça yaygın bir özelliğidir. Eğer bir endüstride marjinal maliyet, ortalama maliyetten düşükse, ölçek ekonomileri söz konusu olur. Eğer bir birim daha fazla üretmenin maliyeti, üretim ölçeği arttıkça azalırsa, ölçek ekonomileri gerçekleşir.


60. Soru

Perde algısını açıklayan kuramlardan biri olan yer kuramını açıklayınız?

Cevap

Perde algısını açıklayan kuramlardan biri olan yer kuramı, farklı perdeden olan seslerin farklı nöron setlerinde sinirsel ileti oluşturduğunu ve bunun sonucunda da işitme siniri içinde farklı fiberleri uyardığını ileri sürmektedir.


61. Soru

İktisatta piyasa yapısı denildiğinde, hangi özellikleri anlatılmak istenir?

Cevap

İktisatta piyasa yapısı denildiğinde, bir firmanın üretim ve fiyatlama kararlarını etkileyen, firmanın faaliyette bulunduğu iktisadi çevrenin özellikleri anlatılmak istenir.


62. Soru

Piyasa yapıları, faaliyet gösteren firma sayısı yanında ne tür değer etkenlerden de etkilenir?

Cevap

Piyasa yapıları, faaliyet gösteren firma sayısı yanında, ürettikleri ürünlerdeki farklılıklar, alıcı sayısı ve piyasaya giriş engelleri gibi diğer etkenlerden de etkilenir.


63. Soru

Bir mal veya hizmet piyasasının tam rekabet piyasası olarak adlandırılabilmesi için neler gereklidir?

Cevap

Bir mal veya hizmet piyasasının tam rekabet piyasası olarak adlandırılabilmesi için şunlar gereklidir: Çok sayıda alıcı ve satıcı, homojen ürün ve alıcı ve satıcıların tüm gerekli bilgilere sahip olması; buna karşılık, piyasaya giriş engellerinin olmaması gerekir.


64. Soru

Tekelci rekabet, nasıl bir piyasa yapısına sahiptir?

Cevap

Tekelci rekabet, çok sayıda alıcı ve satıcının olduğu, piyasaya giriş engellerinin olmadığı ama firmaların farklılaştırılmış ürünler sattıkları piyasa yapısıdır.


65. Soru

Kapsam ekonomileri hangi durumda söz konusu olur?

Cevap

Kapsam ekonomileri, aynı firmada iki veya daha fazla ürünü üretmenin toplam maliyeti, bu ürünleri ayrı ayrı iki veya daha fazla ilişkili olmayan firmalarda üretmenin toplam maliyetinden az olduğunda söz konusu olur.


66. Soru

Medya endüstrisi açısından rekabet, neyi ifade eder?

Cevap

Medya endüstrisi açısından rekabet, medya firmalarının izleyici ve reklam verenler için yaptıkları rekabeti ifade eder.


67. Soru

Medya sektöründe yoğunlaşma dereceleri neyle ölçülür?

Cevap

Medya sektöründe yoğunlaşma dereceleri ölçülürken, reytingler, tiraj veya gelirler kullanılır.


68. Soru

Medya endüstrisindeki yoğunlaşmayı ölçme kriteri nedir?

Cevap

Medya endüstrisindeki yoğunlaşmayı ölçmek için, dört-firmalı yoğunlaşma oranı (CR4), sekizfirmalı yoğunlaşma oranı (CR8), Lorenz Eğrisi ve Hirschman-Herfindahl Endeksi (HHI) kullanılır.


69. Soru

Yatay ve dikey birleşmeler medya firmaları tarafından ne amaçla kullanılan stratejilerden biridir?

Cevap

Yatay ve dikey birleşmeler, medya firmaları tarafından daha rekabetçi bir hale gelmek için kullanılan stratejilerden birisidir.


70. Soru

Dikey birleşmede, firmalar ne tür faaliyetler içerisinde yer alır?

Cevap

Dikey birleşmede medya firmaları, birleşerek, medya değer zinciri oluşturur ve bu sayede üretim, dağıtım ve gösterim gibi tüm faaliyetleri kontrol eder hale gelir.


71. Soru

Yatay birleşmede (horizontal), firma nasıl bir yol izler?

Cevap

Yatay birleşmede (horizontal), firma, farklı piyasalarda faaliyet göstererek gelir kaynaklarını çeşitlendirip, ekonomideki iniş ve çıkışlardan etkilenmemeye çalışır.


72. Soru

Her ülkenin yanıtını vermek zorunda olduğu üç temel iktisadi sorunu sıralayınız?

Cevap

Her ülkenin yanıtını vermek zorunda olduğu üç temel iktisadi sorun hangi malların nasıl ve kimin için üretileceği sorularıdır.


73. Soru

Bir sosyal sistemde medya ekonomisinin işleyiş biçimi ve işlevlerini anlayıp, analiz edebilmek için öncelikle neyin anlaşılması gerekir?

Cevap

Bir sosyal sistemde medya ekonomisinin işleyiş biçimi ve işlevlerini anlayıp, analiz edebilmek için öncelikle medya ekonomisi konusundaki teorileri ve bu teorilerle ilişkilendirilen yaklaşımları anlamamız gerekir.


74. Soru

Medya ekonomisine yaklaşımlar nelerdir?

Cevap

Medya ekonomisinde yaklaşımlar teorik yaklaşım, uygulamalı yaklaşım ve medyanın ekonomi politiği de denilen eleştirel yaklaşımdır.


75. Soru

Teorik yaklaşım kapsamında neler ele alınmaktadır?

Cevap

Teorik yaklaşım kapsamında yapılan analizlerde, analiz düzeyi olarak tüketiciler, firmalar, piyasa ve endüstriler ele alınmaktadır.


76. Soru

Teorik yaklaşımın başlıca inceleme konuları nelerdir?

Cevap

Teorik yaklaşımın başlıca inceleme konuları da, bir mal veya hizmetin arz ve talebi, fiyatı, üretim, esneklik ve yoğunlaşma gibi ağırlıklı olarak mikro iktisadın konuları olmaktadır.


77. Soru

Uygulamalı yaklaşımın kapsamı nedir?

Cevap

Endüstri temelli ve belli ölçülerde de Neoklasik İktisadın etkilerini gösteren, farklı medya endüstrilerinin ve medya piyasalarının yapıları ile ilgili araştırmalar bu yaklaşım kapsamında yapılır.


78. Soru

Medya çalışmaları 1900lerden sonra popüler olmuştur.  Medya ekonomisi geçmişte hangi yıllarda tek bakış açısına yoğunlaşmıştır?

Cevap

1950-1990 yılları arasındaki dönemde, medya ekonomisi çalışmaları tek bir bakış ısından yapılmaktaydı. Bu dönemde yapılan çalışmalar, sadece gazete endüstrisi gibi tek bir medya endüstrisine yoğunlaşmaktaydı. Bunun yanında, finansman veya yoğunlaşma ve rekabet gibi medya ekonomisinin belli konuları da incelenmekteydi. Ayrıca, ABD gibi belli bir ülkeye yoğunlaşma da söz konusuydu.


79. Soru

Medya ekonomisi alanında yapılan çalışmalardaki iki ana yaklaşım nedir?

Cevap

Medya ekonomisi alanında yapılan çalışmalarda iki ana yaklaşımdan söz etmek mümkündür. Bunlardan ilkinde, anaakım iktisat çerçevesi kullanılmakta ve geliştirilen oldukça teorik modellerle medya endüstrisinin belli özellikleri açıklanmaya çalışılmaktadır.  İkinci yaklaşım ise, politik iktisat geleneğinden gelen medyanın ekonomi politik yaklaşımıdır.


80. Soru

Politik iktisat kavramı ne zaman ortaya çıkmıştır?

Cevap

17. yüzyılda politik iktisat adı ile ayrı bir bilim dalı doğmuştur.


81. Soru

Mikro iktisatın çalışma kapsamı nedir?

Cevap

“Mikro iktisat”, firma ve hanehalkı gibi bireysel iktisadi karar birimlerinin davranışlarını inceler. Piyasa yapısı, fiyat belirlenmesive nispi fiyatların etkisi gibi konular mikro iktisadi konulardır.


82. Soru

Makro iktiastın çalışma kapsamı nedir?

Cevap

“Makro iktisat” , iktisadi büyüme, ulusal gelir, fiyatlar genel düzeyi, istihdam ve işsizlik gibi toplam iktisadi büyüklükleri inceler.


83. Soru

Mikro ve makro iktisatın temel farkı nedir?

Cevap

Makro iktisat bütünü; mikro iktisat ise bütünün içindeki ögeleri tek tek inceler.


84. Soru

Medya ekonomisinin itisadın bir alt dalı olarak değerlendirilmesi sınırlı hatta yanlış olacaktır. Bu bağlamda medya ekonomisinin çalışma kapsamını tanımlayınız.

Cevap

Medya ekonomisi, çoğu zaman hem medya hem de iktisadın bir alt uzmanlık alanı olarak değerlendirilir. Oysaki, özellikle 1990’lı yıllardan sonra ortaya çıkan gelişmeler; medya ekonomisinin tanımlanabilir yeni bir çalışma ve uygulama alanı olduğunu göstermiştir. Medya ekonomisi, iktisadi ilkelerle medyanın incelenmesi ve bu ilkelerin medya sektöründeki firmaların yönetiminde nasıl kullanılacağının temellerini belirler. Medya ekonomisi, medya sektöründeki yöneticiler, uygulamacılar ve diğer karar vericilerin tercihlerini sınırlayan ve yönlendiren, değişen iktisadi güçleri analiz eden bir alandır.


85. Soru

"TiVo" ne demektir?

Cevap

"TiVo" dijital video kaydedicisi demektir.


86. Soru

"GDP" nin açılımı nedir?

Cevap

"GDP" gayrisafi yurtiçi hasıla demektir.


87. Soru

Bir ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılası ne anlama gelmektedir?

Cevap

Bir ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılası, belli bir dönemde, genellikle bir yıl içerisinde, o ülke sınırları içerisinde üretilen tüm tamamlanmış mal ve hizmetlerin toplam değeri anlatılmak istenir.


88. Soru

Medya ekonomisinde arz ve talep nedir?

Cevap

Piyasanın, nerede ve nasıl oluşursa oluşsun, arz ve talep olmak üzere iki tarafı vardır. Piyasanın alıcıtarafına talep ve satıcı tarafına da arz denir. Arz ve talep, iktisadı ve iktisadi faaliyetleri anlamada kullanılan en önemli iki kavramdır.


89. Soru

Nir malın piyasa dengesinin arz ve talepten nasıl etkilendiğini kısaca açıklayınız.

Cevap

Bir malın piyasa dengesi, arz ve talep eğrilerinin kesiştiği noktada oluşur. Bu noktada oluşan fiyata denge fiyatı; denge fiyatında arz ve talep edilen miktara ise denge miktarı denir. Bir malın denge fiyatı, ya arz, ya talep ya da her ikisindeki değişmeler sonucunda değişebilir.


90. Soru

Medya ekonomisinde ihyitaç nedir?

Cevap

İhtiyaç, sınırlı gelirle doyurulmak istenen duyguları temsil eder. İhtiyaç kavramı, günlük hayatta şıkça kullanılır ve isteğe oranla daha temeldir. İhtiyaçlar genellikle yaşamak için gerekli olan, yiyecek, barınma, su ve giyinmeyi ifade eder.


91. Soru

Medya ekonomisinde fayda nedir?

Cevap

Fayda, bir kişinin bir malın tüketiminden elde ettiği doyumdur. Bir medya ürününü alarak veya bir medya hizmetinden yararlanarak fayda elde edebiliriz. Örneğin, cep telefonumuz sayesinde arkadaşlarımız ya da ailemiz ile görüşüp konuşabildiğimiz gibi, internete girip e-postalarımızı okuyabilir, müzik dinleyebilir, fotoğraf çekebilir ve hatta banka işlemlerimizi de yapabiliriz.


92. Soru

Toplam Ürün,  Ortalama Ürün  ve Marjinal Ürün  kavramlarını kısaca açıklayınız.

Cevap

Toplam Ürün (TP), Ortalama Ürün (AP) ve Marjinal Ürün (MP) kavramları ile açıklanmaya çalışılır. TP, belli sayıda işçi ve sabit sermaye ile üretilecek miktarı; AP, işçi başına üretim miktarını, eşdeyişle, ortalama verimliliği ve MP’de işçi sayısı arttıkça TP’deki artışı gösterir. AP’yi hesaplamak için, TP işçi sayısına oranlanırken; MP hesaplanırken de, TP’deki değişim, işçi sayısındaki artışa, eşdeyişle 1’e oranlanır.


93. Soru

Ölçek ekonomilerini tanımlayınız.

Cevap

Ölçeğe göre artan getiri, “ölçek ekonomileri” olarak da bilinir. Ölçek ekonomileri, medya endüstrisinin oldukça yaygın bir özelliğidir. Eğer bir endüstride marjinal maliyet, ortalama maliyetten şükse, ölçek ekonomileri söz konusu olur. Eğer bir birim daha fazla üretmenin maliyeti, üretim ölçeği arttıkça azalırsa, ölçek ekonomileri gerçekleşir.


94. Soru

İktisatta piyasa yapısı ne demektir?

Cevap

İktisatta piyasa yapısı denildiğinde, bir firmanın üretim ve fiyatlama kararlarını etkileyen, firmanın faaliyette bulunduğu iktisadi çevrenin özellikleri anlatılmak istenir.


95. Soru

Oligopol piyasası nedir?

Cevap

Oligopol piyasası, homojen veya farklılaştırılmış ürünlerin satıldığı, az sayıda firma arasında belli ölçüde rekabetin olduğu bir piyasa yapısıdır. Bu piyasada da, piyasaya yeni firmaların girişini sınırlayan ciddi engeller vardır. Oligopol piyasa yapısı, medya firmalarının en fazla faaliyet gösterdikleri piyasa yapısıdır.


96. Soru

Tekel piyasası nedir?

Cevap

Tekel piyasası, yakın ikamesi olmayan bir ürünü üreten tek bir satıcının ve diğer firmaların piyasaya girişini sınırlayan ciddi engellerin olduğu bir piyasa yapısıdır.


97. Soru

“Lorenz Eğrisi”nasıl gösterilir? Kısaca açıklayınız.

Cevap

“Lorenz Eğrisi” ile bir endüstride faaliyet gösteren firmalar arasındaki rekabetin derecesi grafiksel olarak gösterilir. Bunun için, iki eksenli grafik kullanılır ve eksenlerin birinde firmaların piyasa payları, diğerinde ise firma sayıları yer alır. Orijinde geçen 450’lik doğru, tüm firmaların piyasa paylarının eşit olduğunu; bu doğrudan sapmalar ise, piyasa paylarındaki eşitsizlikleri gösterir.


98. Soru

Yatay birleşme nedir?

Cevap

Yatay birleşmede (horizontal), firma, farklı piyasalarda faaliyet göstermeye karar verir. Burada herhangi bir firma, esas faaliyet alanıyla ilişkili veya ilişkili olmayan piyasalara faaliyetini genişletebilir. Bu şekilde gelir kaynaklarını çeşitlendirerek, ekonomideki iniş ve çıkışlardan etkilenmemeye çalışır. Bu tür birleşmeler, rekabetin azalması ve hatta yok olmasına neden olabilir. Bununla birlikte, maliyet avantajları sağlayabilir.


99. Soru

Dikey birleşme kapsamında ne tür işlemler gerçekleşir?

Cevap

Dikey birleşmede, medya firmaları birleşerek, medya değer zinciri oluşturur ve bu sayede üretimden tutun da, dağıtım ve gösterim gibi tüm faaliyetleri kontrol eder hale gelir.


100. Soru

Genel medya ekonomisi yaklaşımları nelerdir?

Cevap

Medya ekonomisine yaklaşımları genel olarak üçe ayırmak mümkündür. Bunlar, “teorik yaklaşım”, “uygulamalı yaklaşım” ve “medyanın ekonomi politiği” de denilen eleştirel yaklaşımdır.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v