İnternet Yayıncılığı Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

İnternet Ortamında Yayın Türleri

1. Soru

Geleneksel medya ve internet medyası farkı nasıl örneklendirilebilir?

Cevap

Hiper metinsellik geleneksel gazetenin iki boyutluluğundan kaynaklanan sorunları çözmekte kolaylık yaratmaktadır. Bu durum internetle geleneksel medya arasındaki çeşitli farklılıkların ortaya çıkmasına neden olmuştur. En basit bir örnekle geleneksel gazetede var olan birinci sayfa olgusu büyük farklılıklar göstermek zorundadır. Çünkü ekran kağıttan küçüktür ve bir gazetenin birinci sayfasını olduğu gibi ekrana taşımak imkânsızdır. Üstelik sitenin açılış sayfası gün içindeki gelişmelere göre birkaç defa değişebilmektedir. Bunun yerine her konu için ayrı sayfalar yapmak ve okuyucuyu bu sayfalara konulacak linkler üzerinden ilgilendikleri sayfaya ulaşmasını sağlamak yolu tercih edilmiştir. İlk sayfada habere yer verilecekse de bu o günün en önemli haberi olacaktır.


2. Soru

E-ticaretin yararları ve olanakları nelerdir?

Cevap

Elektronik Ticaret, internet üzerinde sunulan bilgi, ürün ve hizmetlere hemen hemen dünyanın her yerinden anında ve rahatlıkla erişim imkânı sağlamaktadır. Elektronik Ticaret’in 24 saat 7 gün çalışabilen altyapısı, iletişimi ve alışverişi kısıtlayıcı zaman problemini ortadan kaldırır. Elektronik Ticaret’in güvenilirliği istatistiklerle ispatlanmıştır. Gelişmekte olan yeni teknolojilerin güvenilirliği daha da kuvvetlendirmesi beklenmektedir. Elektronik Ticaret’in altyapısı ile tüketicilerin tercihleri, alışkanlıkları ve demografik özellikleri takip edilebilir ve bu bilgiler kullanılarak ürün veya hizmet satın alanla, satan arasında “kişiye özel” ticari ilişki kurulabilir. Elektronik Ticaret evrenseldir. İnternet ile birlikte sınırlarda kalktığı için rekabet küresel hale gelmiştir. Bu “küresel” rekabet ortamında arz edilen ürün ve hizmetlerden “kalite-maliyet-müşteri hizmeti” üçgeninde en üst düzeye çıkabilenler “küresel” anlamda başarılı olmaktadırlar.


3. Soru

Dinamik web sayfası nasıl açıklanabilir?

Cevap

Dinamik web sayfası sıklıkla güncellenen, her bir ziyarette farklılaşan, kullanıcısına her seferinde sürpriz yapabilen web sayfalarıdır. Durağan değildir, çünkü zaman, kullanıcı, etkileşimlilik düzeyi, sitenin teması ve başka pek çok etmen tasarımın hareketli olmasını zorunlu kılar. Dinamik sayfalarda değişim mutlaka bir düzene göre olur. Bu sayfaların dinamikliğini sağlayan iki etkin faktör bulunmaktadır: • Birincisi sayfanın kodları, • Diğeri ise içeriktir. Dinamik kodlar gizlidir ve sayfanın arka planında çalışır. Dinamik içerik ise kullanıcı için tamamen görünür durumdadır. Dinamik sayfaların hem kullanıcı yanı hem de sunucu yanı vardır ve bu iki taraf birbirleriyle ilişkili ama farklı biçimlerde işlerler. Dinamik sayfaların kullanıcı ile etkileşime girmesinde veri tabanı üzerindeki tercihleri, açtığı sayfanın değişkenleri, kullanıcının o siteye ilişkin geçmiş kayıtları ve bilgisayarındaki çerez dosyaları etkili olur. Kullanıcının tercihleri önceden tasarlanmış bir görüntü formatı içinde gösterilir. Dinamik sayfaların kullanıcı ara yüzü bu ara yüzün esnekliği, kapasitesi ölçüsünde kullanıcının fare ve klavye ile yapacağı değişiklikler yolu ile gerçekleşir. Sayfadaki değişimin görünür hale gelmesi kullanıcının bu tercihleri yapmasından sonra ortaya çıkar. Bu tür sayfalar zengin içerikli sayfalar olarak nitelendirilir. Kullanıcı tarafının kodlanmasında DHTML (Dynamic Hyper Text Markup Language-Dinamik HTML) ile birlikte Java Script, Action Script Flash uygulamaları kullanılabilmektedir. Dinamik sayfaların kullanıcı ara yüzü kullanıcı bilgisayarı üzerinde web tarayıcı aracılığıyla çalışmaktadır.


4. Soru

Kişisel yayınlar nasıl açıklanabilir?

Cevap

Kişisel siteler yayımcıları birinci kişiler olan internet yayınlarıdır. Bu tür internet yayınlarının amacı bu kişilerin kendilerini gösterebilecekleri bir kanal oluşturmaktır. Kişisel yayınlar genel olarak kişinin kendini tanıttığı, çalışmalarını yayınladığı, deneyimlerini ve düşüncelerini paylaştığı, bazen kendi hayatından küçük kesitler anlattığı dar kapsamlı yapılardır. Bu tür yayınlar site olarak karşımıza çıkabildiği gibi, ağ teknolojisinin sağladığı yeni olanaklarla daha etkileşimli olarak blog (ağ günlüğü) ya da sosyal ağ siteleri hesaplarıyla çıkmaktadır. Kişisel yayınlar bireyin sesini duyurabildiği, kurduğu iletişimin karşılığını alabildiği mecralardır..


5. Soru

Viki sitelerinin yararları nelerdir?

Cevap

Viki, herkesin üzerinde istediği gibi düzenlemeler yapmasına izin veren kullanıcıların içeriği kolaylıkla zenginleştirip biçimlendirebildikleri bilgi sayfaları topluluğudur. Gruplar, viki sayesinde kolayca kapsamlı dokümanlar oluşturabilir, bu belgeler arasındaki sürüm farklılıklarını takip edebilirler. Sayfalar arasındaki bağlantılar ve sayfa düzenlemeleri sistem tarafından otomatik olarak yapılandırılacağından, bilgiye erişme ve bilgi belgeleme viki ile son derece kolaylaşmaktadır. Viki siteleri kullanıcılara istedikleri her hangi bir bilgiyi kontrol etme ve güncelleme yetkisi verdiği gibi yeni bir sayfa oluşturma yetkisi de tanımaktadır. Bunun için bir ağ tarayıcısı aracılığıyla internete bağlanmak yeterlidir. Ek bir programa ya da program eklentisine gereksinim yoktur. Viki içerik hazırlayıcıları anlamlı bir konu yapılandırması oluşturmaya ve konuları hiper bağlarla bağlayarak geçişleri sağlamaya yönlendirir. Bu yolla bir bilgi için tarama yaparken konunun kendisi kadar detayları da kullanıcı için kolaylıkla araştırılır olmaktadır. Vikiler kullanıcılara programlama dilleri bilmeden basit komutlarla metin yazma ve yayınlama olanağı tanımaktadır. Viki içeriğine herkesin katkıda bulunabilmesi bilgi hatalarının da sayfada yer alabilmesi riskini yaratsa da, herkesin aynı bilgiyi kontrol edebilmesi bilginin doğrulanmasını ve geliştirilmesini de sağlamaktadır.


6. Soru

Sosyal ağ sitelerinin kullanım amaçları nelerdir?

Cevap

Toplum hayatına dahil olmuş her normal birey farklı gruplarla ilişki ve iletişim içinde bulunur. Aile, iş arkadaşları, mahalle arkadaşları, okul arkadaşları, üyesi olduğu dernekteki tanıdıkları, ilişki ve iletişim içinde olduğu gruplardır. Bireyin bağlantısı olan bu grupların her biri o bireyin ait olduğu sosyal ağdır. Bireyin varlığını soysal ağlar içinde kurduğu iletişimle sürdürmesi ve bu var olma mücadelesinde bireyin daha geniş bir gruba seslenebilme gereksinimi duyması, ağ örgütlenmelerinin iletişim gereksinimlerini cevaplayabilecek bir teknolojik alt yapıyı gerekli kılmıştır. İşte böyle bir gereksinimin ortaya çıkardığı Sosyal Ağ Siteleri, toplum hayatındaki sosyal ağları taklit ederek, ağ yapılanması içindeki ilişki bağlarını düzenli bir iletişim bağına dönüştürerek işleyen bir sistemdir. Sistemin verimli işleyebilmesi için bireyin sahip olduğu ilişkileri sosyal ağ sitesine taşıması gerekmektedir. Son yıllarda milyonlarca kullanıcı tarafından ilgiyle kullanılan Facebook, Youtube, Twitter ve MySpace gibi sosyal ağ sitelerinin, beklentileri karşılayabildiği ölçüde kişilerin günlük yaşamlarında oldukça fazla yer kaplamaya başladığını gözlemlenmektedir. Bu sitelerin kullanımının artması onları bir eğlence aracı olmaktan çıkarmış profesyonel işletmelerin kurum içi iletişim, halkla ilişkiler, reklam mecralarına dönüşmüştür. Dünya genelinde pek çok sosyal ağ sitesi, sundukları farklı teknolojik imkânlarla farklı kullanıcı gruplarının ilgisini çekmekte ve çok çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Bu tür siteler çoğunlukla önceden var olan sosyal ağların sürdürülmesine destek olmakla birlikte, gerçek hayatta birbirine yabancı kişilerin ortak ilgi alanları, dil, din, milliyet, siyasi görüş, hobi gibi faktörler temelinde bağlantı kurmasına da yardımcı olmaktadır. Bu da sosyal ağ olgusunun farklı bir biçimde yeniden kurulması sonucunu doğurmaktadır. Artık bireyin bir sosyal ağın parçası olması için söz konusu ağdaki bireylerle aynı zamanda, aynı mekânda bir araya gelmesi zorunluluğu ortadan kalkmaktadır. Birbirini hiç tanımayan bireylerin yalnızca aynı biçimde düşündükleri, aynı değer yargılarını paylaştıkları ya da aynı oyunu oynadıkları için bir araya gelerek bir iletişim, etkileşim ve paylaşım süreci içinde olmaları mümkündür.


7. Soru

Durağan web sayfası nasıl açıklanabilir?

Cevap

Durağan web sayfaları kullanıcılara sadece içerik sağlayıcının görünmesini istediği içeriği en basit ve sade biçimde sunan sayfalardır. HTML (Hyper Text Mark up Language) kodları ile hazırlanırlar. Durağan bir site tasarımı yapılacaksa önce içerik planlaması yapılmalı ardından her sayfa içeriği ile birlikte tasarlanmalıdır. Günümüz haber sitelerini düşünecek olursak her haber için ayrı bir sayfa tasarımı yapılması gerekecektir ki bu da gün içinde yüzlerce sayfanın tasarlanması demektir. Üstelik her gelen haberle birlikte ana sayfayı yeniden tasarlamak zorunda kalınacaktır. Benzer şeyler alışveriş siteleri içinde geçerlidir. Ürün yelpazeniz ne kadar genişse, her bir türün altında kaç ayrı ürün varsa o kadar sayfa tasarlamanızı zorunlu kılacaktır. Bu türden büyük yapılar için uygun olmayan durağan sayfa yapıları daha çok kişisel siteler, tanıtım siteleri, mikro siteler için örnek olabilmektedir.


8. Soru

Bir internet sitesinin işlevleri neler olabilir?

Cevap

Bir internet sitesinin işlevleri şöyle sıralanabilir: • Site sizin öykünüzü anlatabilir. • Site sizin sorularınızı yanıtlayabilir. • Site ilişki ağınızı geliştirebilir • Site sizi görünür ve ulaşılır yapabilir. • Site insanlar arası iletişimi kolaylaştırır. • Güvenilirliğinizi artırır. • Site beklentilerin sınıflandırılmasını sağlar. • Site iyi bir başlangıç yapmanızı sağlar. • Site hedef kitlenizi genişletir.


9. Soru

İnternet sitesi sahiplik yapısının önemi nedir?

Cevap

İnternet ortamındaki yayınların ve içeriğin çeşitliliği böyle bir gruplamayı olanaksız kılıyormuş gibi gözükse de sahiplik yapısı üzerinden bir sınıflandırma yapmak olanaklıdır. Sahiplik yapısı, yayının çıkış noktası, varoluş gerekçesi ve hedefleri konusunda yön gösterici bir sınıflandırmanın oluşmasına yardımcı olacaktır. Ticari eğilimlerin öne çıkması, kamu hizmetinin öne çıkması, kişisel amaçlarla yola çıkılması, devlet hizmetlerinin sağlanması arzusu bir sitenin sınıflandırılması için ipucu vermektedir.


10. Soru

Durağan web sayfalarının kullanışlı olma nedenleri nelerdir?

Cevap

• Herhangi bir tasarım becerisine gereksinim duyulmaz. Herhangi bir kelime işlemci programla “.html” uzantısı ile kaydedilmek koşuluyla hazırlanabilir. • Değişken olmadığından, kapsamlı bir içerik taşımadığından hızlı yüklenebilir. • Özel bir hosting (Alan sağlayıcı) uygulaması gerektirmez. • Ağ tarayıcı programlarda özel bir uygulama olmadan çalışabileceği için kullanışlıdır.


11. Soru

Sivil toplum kuruşlarının önemi nedir?

Cevap

Sivil toplum kuruşlarının önemi şöyle sıralanabilir: • Bireyler arasında hoşgörü ve dayanışmayı artırır. • Bilinçlenmeyi artırır. • Ortak hareket etme duygusu kazandırır. • Aynı düşüncedeki insanları bir araya getirir. • Amaçları gerçekleştirmeyi sağlar.


12. Soru

İnternet siteleri sahiplik yapıları göz önünde bulundurularak nasıl bir sınıflama yapılabilir?

Cevap

İnternet siteleri ilgili kritere göre şöyle sınıflandırılabilir: • Kişisel yayınlar, • E-ticaret yayınları, • E-devlet yayınları, • Sivil toplum kurumlarınca yapılan yayınlar.


13. Soru

Durağan web sayfalarının dezavantajları nelerdir?

Cevap

• Kullanıcı tarafında herhangi bir etkileşimli uygulama yoktur. • Durağan sayfaların artması hem kullanıcı hem de site yöneticisi için sitenin kontrolünü zorlaştırır. • İçeriğin genişlemesi sayfa tasarımının aşağıya doğru uzamasına neden olur • Sayfada gezinmek için ekranın sağında yaralan kaydırma çubuğu kullanılır. • Sitenin etkileşimliliği düşer. • Kısıtlı içerik için uygun bir yapı sunması kullanıcının siteye tekrar dönmesini güçleştirir.


14. Soru

İnternet ortamında yayınların sınıflandırılmasındaki etkili faktörler nelerdir?

Cevap

Yayınların sınıflandırılmasında üç faktör etkilidir: • Sitenin yapısal özellikleri, • Sitenin işlevi, • Sitenin sahiplik yapısı.


15. Soru

Mikro site nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Mikro siteler adından da kolaylıkla anlaşılacağı gibi kapsamı sınırlı, içeriği bir ile üç sayfa arasında değişen site yapılarıdır. Genellikle vakıflar, dernekler, kamu kurumları ve ticari faaliyet gösteren kurumlarca belirli bir konuyu anlatmak, tanıtmak için hazırlanır. Bu siteler belirli bir ürünü ya da konuyu detaylı bir biçimde anlatırlar.


16. Soru

İnternet ortamı yayın türleri ve etkenleri nelerdir?

Cevap

İnternet’in bireyin kullanımına sunduğu teknolojik olanaklar yeni ortama özgün farklı yayın biçimlerinin yanı sıra geleneksel kitle iletişim araçları içeriklerinin de internet üzerinden yayınlanabilmesi olanağını yaratmıştır. Kişisel sayfalar, bloglar, kurumsal siteler, sosyal ağ siteleri, ticari siteler internet üzerinden erişilebilecek bazı yayın türleridir. Bu yayın türlerinin ortaya çıkışında, gelişiminde ya da işlevlerinin ve sınırlarının belirlenmesinde ise tasarım ve kullanılan uygulamalar ile statik ya da dinamik bir yapı tercihi etkili olmuştur. Yayın türlerinin bir başka belirleyeni ise içerikleri ve varlık gerekçeleridir.


17. Soru

E-Ticaret yayınları nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Teknolojinin getirdiği yeni yapılanma, yeni ekonomi, e-ticaret, e-iş, e-devlet gibi yeni kavramlarla da bizi tanıştırdı. Elektronik ticaret (e-ticaret) tüm bu gelişmeleri simgeleyen ve hepsini kapsayan bir kavram olarak kabul edildi. Ayrıca, teknolojiyle yenilenen ekonomi ve ticaret uygulamaları süreci olarak da kabul görmeye başladı. Bu sürece katılan dünyadaki irili ufaklı ticari birimler yepyeni bir verimlilik, sınırsız pazar ve rekabet gücü elde etmeye başladılar. E-ticareti kısaca “Bilişim ağları (internet gibi) üzerinden yapılan tüm bilgi, hizmet, para vs. gibi ekonomik değerlerin değişimi süreci” olarak niteleyebiliriz. Ekonomi bir değişim mekanizması ise, bu değişimin bilişim ağları üzerinden çevrimiçi veya elektronik olarak gerçekleştirilmesi özetle “e-ticaret”tir. E-ticareti kısaca “Bilişim ağları (internet gibi) üzerinden yapılan tüm bilgi, hizmet, para vs. gibi ekonomik değerlerin değişimi süreci” olarak niteleyebiliriz. Ekonomi bir değişim mekanizması ise, bu değişimin bilişim ağları üzerinden çevrimiçi veya elektronik olarak gerçekleştirilmesi özetle “e-ticaret”tir.


18. Soru

E-devlete geçilirken atılması gereken öncelikli adımlar nelerdir?

Cevap

E-devlete geçilirken atılması gereken öncelikli adımlar şöyle sıralanabilir: • Hukuksal altyapının kurulması, • Teknolojik altyapının kurulması, • E-Devletin finansmanının sağlanması, • Toplumun hazırlanması, • Hizmet altyapısını oluşturulması, • Veri güvenliğinin ve gizliliğinin sağlanması.


19. Soru

Kişisel sitelerin kurulma nedenleri nelerdir?

Cevap

Kişisel sitelerin kurulma nedenleri şöyle sıralanabilir: • Kişinin kendisini tanıtma isteği, • Kişinin iletişim kurma çabası, • Çalışmalarını ve tecrübelerini yayımlama arzusu • Kişisel bilgileri üzerinde hâkimiyete sahip olmak düşüncesidir.


20. Soru

Sitenin yapısal özellikleri nasıl açıklanabilir?

Cevap

Profesyonel ekonomik bir faaliyet olan yayıncılık artık teknolojinin sağladığı olanaklarla herkesin yayın yapabileceği bir ortama dönüşmüştür. İnternet ortamının bireyin gündelik gereksinimlerinin pek çoğuna yanıt verebilme potansiyelinin her geçen gün gelişmesi, yayın türlerinin çeşitlenmesine, işlevlerinin gelişmesine olanak vermektedir. Yayınların ortaya çıkışlarında amaç, ulaşılmak istenen hedef kitle, içerik ve tasarım belirleyici rol oynamaktadır. Bu bağlamda amaca uygun bir sitenin yapısal durumu yayının sınıflandırılmasında işlev görürü. Yapısal durum ile sitenin durağan ya da dinamik tasarıma sahip olması durumu anlatılmak istenmektedir..


21. Soru

İnternet ortamı ve İnternet ortamında yapılan yayın nedir?

Cevap

İnternet ortamı, haberleşme ile kişisel veya kurumsal bilgisayar sistemleri dışında kalan ve kamuya açık olan internet üzerinde oluşturulan ortamı; İnternet ortamında yapılan yayın, internet ortamında yer alan ve içeriğine belirsiz sayıda kişilerin ulaşabileceği verileri anlatmaktadır.


22. Soru

E-devlet nedir?

Cevap

E-Devlet kavramı farklı unsurları ön plana çıkarılarak tanımlanmıştır. Bu çerçevede yapılan bir tanıma göre e-devlet çağdaş toplumlarda devlet ve birey ilişkilerinde, devletin vatandaşa karşı yerine getirmekle yükümlü olduğu görev ve hizmetler ile vatandaşların devlete karşı olan görev ve hizmetlerinin karşılıklı olarak elektronik iletişim ve işlem ortamlarında kesintisiz ve güvenli olarak yürütülmesi demektir. Bir başka anlatımla “e-Devlet” kavramı, güçlü bir bilgi teknolojisi altyapısına ve uygulamalarına dayanan bir devlet yapısını ifade etmektedir. E-devlet; kamu kuruluşları, vatandaşlar ve ticari kurumlar arasındaki bilgi, hizmet ve mal alışverişlerinde bilgi teknolojilerinin kullanılarak performans ve verimlilik artışını hedefleyen devlet modelidir. E-Devlet projesi, en geniş anlamıyla daha verimli bir devlet yapısını amaçlar. E-Devlet, yalnızca teknolojiye uyum sağlamak değildir, aksine devlete odaklanarak onu daha işlevsel kılmayı hedefler.


23. Soru

E-devlet ile devletin hangi özellikleri işlev kazanır?

Cevap

E-devlet ile devletin işlev kazanan özellikleri şöyle sıralanabilir: • Devletin şeffaflaşması, • Devletin hızlı ve etkin bir şekilde işleyişinin sağlanması, • Her düzeyde vatandaşın yönetime katılımının sağlanması, • Kurumlar arası bilgi alışverişinin sağlanarak iş ve veri yinelemesinin önlenmesi, • Kamunun hizmet verdiği vatandaşların yaşamalarının kolaylaştırılması, • Karar vericilerin bilgiye dayalı karar verme süreçlerinin geliştirilmesi ve hızlandırılmasıdır.


24. Soru

Arama motorlarını ve kullanım amaçları nasıl açıklanabilir?

Cevap

İnternette milyonlarca Web sayfası içinde aradığınızı bulmak eğer aramanızı kolaylaştıracak bir sistem yoksa zordur. Bu işlemi kolaylaştırmak için çok hızlı ve çok yüksek kapasiteli sunucularla Web sayfalarındaki metinleri endeksleyen servisler (Web siteleri) bulunur. Bunlara arama motoru (search engine) denir. Arama motoru aradığınız sözcükleri içermesi koşuluyla her tür siteyi karşınıza getirir.


25. Soru

İnternet forumu kavramı nasıl açıklanabilir?

Cevap

İnternet forumu ya da mesaj panosu, elektronik ortamda yaratılmış bir tartışma platformu ve paylaşım sistemidir. Forumların çıkış noktası ziyaretçi defterleridir. Daha sonra mesaj panoları ortaya çıkmış ve en son olarak günümüzdeki forum hâlini almıştır. Üyelik sistemi ile çalışan bu yapılarda akla gelebilecek hemen her konuya ilişkin bir tartışma grubuna ulaşmak mümkündür. Üye olarak forum alanına girildikten sonra ilgili kategori seçilir ve bu kategori bağlı olarak; Yeni bir konu başlığı yaratılabilir. Yaratılan yeni konu başlığına diğer kullanıcılar yorumlarını (cevaplarını) yazarak fikirlerini beyan etmesi beklenir. Bir başka durum ise hali hazırda bulunan bir konu başlığında veya tartışma konusu üzerinde fikirlerin sunulabilmesidir. Günümüzde forumlar genel amaçlı yapılar olmaktan çıkmış belirli bir ana temaya odaklanarak onun alt başlıklarının tartışılabildiği kapsamlı bir oluşuma dönüşmüştür. Bu nedenle önemli bir başvuru kaynağı olmuştur. Sistematik olmayan bu yapılar. Alt kategoriler ve onların altında açılan tartışma-konu başlıkları altında bilgi ve deneyimlerin paylaşılması düşüncesi ile hareket ederler.


26. Soru

İnternet sitelerinin varlık nedenleri nelerdir?

Cevap

İnternet sitelerinin varlık nedenleri şöyle sıralnabilir: • Ticari, • Dosya paylaşımı, • Tartışma, • Eğlence, • Kültürel, • Eğitsel, • Sohbet, • Günlük aktivite düzenleme ve takibi, • Blog tutma ve yayınlama.


27. Soru

İnternet yayınları nasıl açıklanabilir?

Cevap

Profesyonellerce üretilen geleneksel yayınlar, internette varlıklarını sürdürürken aynı zamanda internet kullanarak kendiliğinden yayıncı durumuna gelen kullanıcılarla rekabet içine girmek durumunda kalmışlardır. Yeni ortamın kullanıcılarını yayıncı konumuna getirmesindeki en önemli etmenler ise etkileşimlilik, kolay kullanılabilirlik ve düşük maliyettir. Kolay kullanılabilirlik ve düşük maliyet tasarımın, teknolojinin getirdiği bir sonuçtur. İnternetin etkileşimliliği ise sonuçları olan bir başlangıç noktasıdır. Bu özellik internet kullanıcısının içerik üretimine, var olan içeriğe katkı sunmasına izin vermektedir. Etkileşimliliğin sağladığı bu olanak dikkate alındığında internet yayınlarının kendi içinde bir ayrıma gittiği de görülebilmektedir. İçeriği üretenin siteyi de yapması bu durumlardan biridir. Burada içerik üretiminin birey ya da kurum tarafından üretilmesi ayrımı öne çıkar. Diğer taraftan ise ticari yapılar olan ve en açık örneği sosyal ağ sitelerinde olduğu gibi sitenin başkaları tarafından yapılması içeriğin bütünüyle kullanıcı tarafından üretilmesi ile oluşan siteler bulunmaktadır.


28. Soru

Ağ günlükleri nasıl gruplandırılabilir?

Cevap

Ağ günlükleri şöyle gruplandırılabilir: • Kişisel ağ günlükleri, • Temalı ağ günlükleri, • Topluluk ağ günlükleri, • Kurumsal ağ günlükleri.


29. Soru

E-devlet sitelerinin oluşturulma amacı nedir?

Cevap

Elektronik-devlet, verimliliği artırmanın bir gereği olarak ortaya çıkmıştır. Bu anlamda yönetenlerle yönetilenler arasındaki her türlü ödev ve yükümlülüklerin karşılıklı olarak “dijital ortamda” sürekli ve güvenli bir biçimde gerçekleştirilmesi anlamına gelmektedir.


30. Soru

İnternet ortamında yapılabilecek yayın türleri nelerdir?

Cevap

Kişisel sayfalar, bloglar, kurumsal siteler, sosyal ağ siteleri, ticari siteler internet
üzerinden erişilebilecek bazı yayın türleridir.


31. Soru

Geleneksel medya yayın türleri nelerdir?

Cevap

Basılı yayınlar, işitsel yayınlar ve video temelli yayınlar geleneksel medya
ortamının yayın türleridir.


32. Soru

İnternet ortamında yayınların sınıflandırılmasında etkili olan faktörler nelerdir?

Cevap

İnternet ortamında yayınların sınıflandırılmasında üç faktör etkilidir:
1. Sitenin Yapısal Özellikleri,
2. Sitenin İşlevi
3. Sitenin Sahiplik Yapısı


33. Soru

Durağan web sayfası nedir? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Durağan web sayfaları kullanıcılara sadece içerik sağlayıcının görünmesini istediği içeriği en basit ve sade biçimde sunan sayfalardır.


34. Soru

Durağan web sayfalarının avantajları nelerdir?

Cevap

Durağan web sayfaları şu
nedenlerden dolayı kullanışlıdır.
• Herhangi bir tasarım becerisine gereksinim duyulmaz. Herhangi bir kelime işlemci programla “.html” uzantısı ile kaydedilmek koşuluyla hazırlanabilir.
• Değişken olmadığından, kapsamlı bir içerik taşımadığından hızlı yüklenebilir.
• Özel bir hosting (Alan sağlayıcı) uygulaması gerektirmez.
• Ağ tarayıcı programlarda özel bir uygulama olmadan çalışabileceği için kullanışlıdır.
Ancak durağan web sayfalarının önemli dezavantajları da vardır:
• Kullanıcı tarafında herhangi bir etkileşimli uygulama yoktur.
• Durağan sayfaların artması hem kullanıcı hem de site yöneticisi için sitenin kontrolünü zorlaştırır.
• İçeriğin genişlemesi sayfa tasarımının aşağıya doğru uzamasına neden olur
• Sayfada gezinmek için ekranın sağında yaralan kaydırma çubuğu kullanılır.
• Sitenin etkileşimliliği düşer.
• Kısıtlı içerik için uygun bir yapı sunması kullanıcının siteye tekrar dönmesini güçleştirir.


35. Soru

Dinamik web sayfası nedir? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Dinamik web sayfası sıklıkla güncellenen, her bir ziyarette farklılaşan, kullanıcısına her seferinde sürpriz yapabilen web sayfalarıdır. Durağan değildir, çünkü zaman, kullanıcı, etkileşimlilik düzeyi, sitenin teması ve başka pek çok etmen tasarımın hareketli olmasını zorunlu kılar.


36. Soru

Kurulacak bir sitenin işlevleri neler olabilir?

Cevap

Kurulacak bir sitenin on ayrı işlevi olabilir:
1. Site sizin öykünüzü anlatabilir.
2. Site sizin sorularınızı yanıtlayabilir.
3. Site ilişki ağınızı geliştirebilir
4. Site sizi görünür ve ulaşılır yapabilir.
5. Site insanlar arası iletişimi kolaylaştırır.
6. Güvenilirliğinizi artırır.
7. Site beklentilerin sınıflandırılmasını sağlar.
8. Site iyi bir başlangıç yapmanızı sağlar.
9. Site hedef kitlenizi genişletir


37. Soru

Sahiplik yapılarına göre site çeşitleri nelerdir?

Cevap

Sitelerin sahiplik yapısı dikkate alınarak şöyle bir sınıflandırma yapılması yerinde olacaktır:
1. Kişisel yayınlar
2. E-ticaret yayınları
3. E-devlet yayınları
4. Sivil toplum kurumlarınca yapılan yayınlar.


38. Soru

E-devlet ile devletin hangi özellikleri işlev kazanmaktadır?

Cevap

E-Devlet ile devletin şu özellikleri işlev kazanır:
• Devletin Şeffaflaşması,
• Devletin hızlı ve etkin bir şekilde işleyişinin sağlanması,
• Her düzeyde vatandaşın yönetime katılımının sağlanması,
• Kurumlar arası bilgi alışverişinin sağlanarak iş ve veri yinelemesinin önlenmesi,
• Kamunun hizmet verdiği vatandaşların yaşamalarının kolaylaştırılması,
• Karar vericilerin bilgiye dayalı karar verme süreçlerinin geliştirilmesi ve hızlandırılmasıdır.


39. Soru

Arama motoru nedir?

Cevap

Internet'te milyonlarca Web sayfası içinde aradığınızı bulmak eğer aramanızı kolaylaştıracak bir sistem yoksa zordur. Bu işlemi kolaylaştırmak için çok hızlı ve çok yüksek kapasiteli sunucularla Web sayfalarındaki metinleri endeksleyen servisler (Web siteleri) bulunur. Bunlara arama motoru (search engine) denir. Arama motoru aradığınız sözcükleri içermesi koşuluyla her tür siteyi karşınıza getirir.


40. Soru

İnternet forumu nedir?

Cevap

İnternet forumu ya da mesaj panosu, elektronik ortamda yaratılmış bir tartışma platformu ve paylaşım sistemidir. Forumların çıkış noktası ziyaretçi defterleridir. Daha sonra mesaj panoları ortaya çıkmış ve en son olarak günümüzdeki forum hâlini almıştır.


41. Soru

Viki sitelerinin kullanım alanı nedir? Açıklayınız.

Cevap

Viki, herkesin üzerinde istediği gibi düzenlemeler yapmasına izin veren kullanıcıların içeriği kolaylıkla zenginleştirip biçimlendirebildikleri bilgi sayfaları topluluğudur. Gruplar, viki sayesinde kolayca kapsamlı dokümanlar oluşturabilir, bu belgeler arasındaki sürüm farklılıklarını takip edebilirler.


42. Soru

Sosyal ağ sitelerini kullanmanın istenmeyen sonuçları neler olabilmektedir?

Cevap

Sosyal ağ sitelerinin çok fazla kişisel bilgi paylaşılıyor olması ve sitelere üyelikte yapılan sınırlamaların yetersiz kalması sebebiyle çeşitli suçlara (çocukların cinsel istismarı, kredi kartı bilgileri kullanılarak hırsızlık yapılması gibi) temel oluşturması açısından endişe veren bir yanı bulunmaktadır. Mahrem sayılabilecek pek çok bilginin ağlar üzerinde paylaşılıyor olması, özellikle büyük şirketlerin ve devlet organlarının kişileri takibi altına almasına imkân vermektedir. İstenmeyen bir durum olarak, kişisel bilgilerin üçüncü şahıslarla paylaşılma olasılığını arttırarak, kişilerin kendilerine ait bilgiler üzerindeki hâkimiyetini güçleştirmektedir. Sosyal ağ sitelerinde kişilere ait olarak gösterilen bilgilerin doğruluk garantisi olmadığı için kötü niyetle kullanımı da mümkündür.


43. Soru

Kişisel sitelerin oluşturma sebepler nelerdir?

Cevap

Bu tür web sitelerinin kurulmasının nedeni şunlardır:
• Kişinin kendisini tanıtma isteği,
• Kişinin iletişim kurma çabası,
• Çalışmalarını ve tecrübelerini yayımlama arzusu
• Kişisel bilgileri üzerinde hâkimiyete sahip olmak düşüncesidir


44. Soru

Ağ günlüklerinin kullanım amacı nedir? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Ağ günlüğü ya da dilimize İngilizceden geçen yaygın kullanımıyla blog siteleri teknik bilgi gerektirmeden, kendi istedikleri şeyleri, kendi istedikleri şekilde yazan insanların oluşturabildikleri, günlüğe benzeyen web siteleridir.


45. Soru

Hiper metinsellik haber sitelerine nasıl bir katkı sağlamaktadır?

Cevap

Hiper metinsellik geleneksel gazetenin iki boyutluluğundan kaynaklanan sorunları çözmekte kolaylık yaratmaktadır. Bu durum internetle geleneksel medya arasındaki çeşitli farklılıkların ortaya çıkmasına neden olmuştur. En basit bir örnekle geleneksel gazetede var olan birinci sayfa olgusu büyük farklılıklar göstermek zorundadır. Çünkü ekran kağıttan küçüktür ve bir gazetenin birinci sayfasını olduğu gibi ekrana taşımak imkânsızdır. Üstelik sitenin açılış sayfası gün içindeki gelişmelere göre birkaç defa değişebilmektedir. Bunun yerine her konu için ayrı sayfalar yapmak ve okuyucuyu bu sayfalara konulacak linkler üzerinden ilgilendikleri sayfaya ulaşmasını sağlamak yolu tercih edilmiştir.


46. Soru

Haber siteleri için gazetecilerin uyum sağlaması gereken alanlar nelerdir?

Cevap

Gazeteler ve gazeteciler için internet ortamında habere ulaşmaktan ve yeni aracı kullanmak konusuna kadar uyum sağlanması gereken bir sürü yeni farklılık ortaya çıkmıştır;
• Haber sitesi okuyucusunun tavrı geleneksel gazete okuyucusundan çok farklıdır. Bazıları internet üzerinde gezinirken bazıları araştırma yapar.
• İnternet için coğrafi engel diye bir sorun yoktur, çünkü internet küresel bir araçtır. Yerel haberler bile yerel medyayla sınırlı değildir.
• İnternet farklı ilgi grupları oluşmasını, bunların güçlenmesini sağlamıştır. Bu da gazetenin hedef kitlesini genişletmiştir.
• Gazeteler, klasik haber tanımına uymayan, bugüne kadar gazetelerde ayrıntılı bir yer bulamamış olan hava tahminleri, yol, deniz durumlarını anlatan raporlar, tren, uçak, metro tarifeleri gibi pek çok şey ayrıntılı olarak verilebilmektedir.
• Gazeteler, alan dışından gelen asıl meslekleri gazetecilik olmayan yeni rakiplerle rekabet etmek zorundadır. Bunlar profesyonel örgütler olduğu gibi bireysel, amatör girişimciler de olabilmektedir.


47. Soru

Mikro site nedir? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Mikro siteler adından da kolaylıkla anlaşılacağı gibi kapsamı sınırlı, içeriği bir ile üç sayfa arasında değişen site yapılarıdır. Genellikle vakıflar, dernekler, kamu kurumları ve ticari faaliyet gösteren kurumlarca belirli bir konuyu anlatmak, tanıtmak için hazırlanır. Bu siteler belirli bir ürünü ya da konuyu detaylı bir biçimde anlatırlar.


48. Soru

Kullanım alanlarına göre ağ günlüklerinin çeşitleri nelerdir?

Cevap

Ağ günlükleri de kendi içimde
gruplara ayrılmıştır. Bunlar;
• Kişisel ağ günlükleri
• Temalı ağ günlükleri
• Topluluk ağ günlükleri
• Kurumsal ağ günlükleri


49. Soru

Teknolojinin gelişmesi; ticarette nasıl bir değişime yol açmıştır?

Cevap

Geleneksel ekonomide üretim faktörleri bilindiği gibi sermaye, toprak ve işgücü olarak kabul ediliyordu. Teknoloji devrimi bu faktörlere, geleneksel faktörlerden daha da etkin şekilde teknoloji, bilgi ve yaratıcılığı ekledi. Bu durum sadece ekonomik değişim çeşitliğini arttırmadı, ayrıca sermaye, işgücü kapasitesi yönünden kısıtlı olan ticari birimlere de (KOBİ´ler gibi) büyük ticari birimlerin sahip olduğu ölçüde verimlilik ve rekabet gücü şansı sağladı.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi