Siyasal İletişim Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kitle iletişim araçları neden politik aktörler tarafından daima kontrol altında tutulmaya çalışılmıştır?

Kitle iletişim araçları, geniş ve heterojen durumdaki insan topluluklarına ulaşabildiği, kendine has nitelikleriyle ve gündem belirleme gücüyle kişileri etkileyip onlara hissettirmeden yönlendirebildiği için, politik aktörler tarafından kendi ideolojilerini yayıp halka benimsetilmesi çalışmalarında daima kontrol altında tutulmaya ve yararlanılmaya çalışılmıştır.

İletişim araçlarının etkileri üzerine yapılan araştırmaların temel ilham kaynağı nedir?

İletişim araçlarının etkileri üzerine yapılan araştırmaların ilham kaynağı, çoğunlukla politik liderlerin ikna ve propagandada bu araçları kullanarak kitleleri denetim altına alma ve yönlendirme çabaları olmuştur.

Siyasal iletişimde kullanılan temel kitle iletişim araçları nelerdir?

Siyasal iletişimde kullanılan araçlar; radyo, gazete, dergi, broşür, kitapçık, film, videokaset, televizyon ve internet teknolojisi olarak sıralanabilir.

Kitle iletişim araçlarının etkileri üzerine yapılan araştırmalar genel olarak kaç döneme ayrılmaktadır?

Kitle iletişim araçlarının etkileri üzerine yapılan araştırmalar genel olarak üç döneme ayrılmaktadır. Bunlardan ilki Birinci Dünya Savaşını kapsayan ve iletişim araçlarının propaganda tekniklerinin uygulanması konusunda yoğunluk kazandığı 1900 – 1940’lı yıllar arasıdır. İkinci dönem kitle iletişim araçlarının kitlelerin ikna edilmesi konusunda sahip olduğu güç ve etki rolünün incelendiği dönem olan 1940 – 1960 arası dönemdir. Üçüncü dönem ise yeni iletişim teknolojilerinin gelişmeye başladığı, iletişim araçlarının gündem belirleme ve kamuoyunu yönlendirme konularında sahip olduğu gücün kabul edildiği 1960 sonrası süreci kapsamaktadır.

1900-1940’lı yıllar arası, iletişim araçlarının kitleleri etkilemek ve ikna etmek konusunda önemli bir güce sahip olduğu görüşünün hâkim olduğu yıllar, kitle iletişim araştırmalarının hangi dönemini oluşturmuştur?

Bu dönem kitle iletişim araştırmalarının birinci dönemini kapsayan yılları oluşturmuştur.

Kitle iletişi araştırmalarının birinci döneminde kitle iletişim araçlarının etkileri üzerine yapılan araştırmalar alıcı konumundaki genellikle nasıl konumlandırmıştır?

Bu dönemde kitle iletişim araçlarının etkileri üzerine yapılan araştırmaların genellikle alıcı konumundaki kitleleri yalnızca mesajı alan ve değişiklik gösteren pasif bir konuma yerleştirdiği görülmektedir.

Kitle iletişim araştırmalarında birinci dönemin önde gelen ismi kimdir?

Dönemin önde gelen isimi H. Laswell’dir.

Laswell çalışmalarında iletişimin hangi özelliğine odaklanmıştır?

Aslında bir siyaset bilimci olan Laswell, bu alanda uyguladığı araştırmasını iletişim alanına yerleştirmiş ve çalışmasında iletişim eyleminin etkisi üzerine odaklanmıştır.

Laswell'in iletişim modeli çalışmasına yöneltilen temel eleştiri nedir? 

Kim, kime, hangi kanaldan, ne söyler soruları üzerine kurulu olan çalışmada, kim sorusu yani vericinin etkinliği ön plana alınırken, kime sorusunu içeren alıcılar ise mesajı sadece alan bir konuma yerleştirilmekte ve alıcının işlevselliği göz ardı edilmektedir.

Hipodermik şırınga ya da sihirli mermi olarak adlandırılan kuramı kısaca açıklayınız.

Lasswell’in alıcı konumundaki kitleleri pasifize ettiği ve kitleleri yalnızca mesajı alan, etkiye açık, eleştiriden uzak ve propaganda ile yönlendirilen sürüler olarak nitelendirdiği çalışmasının bir uzantısıdır. Bu kurama göre kaynak tarafından gönderilen mesajlar, alıcı üzerinde tıpkı damardan vurulan bir iğne gibi anında ve direkt etki etmektedir. Bu kuramda kitle iletişim araçları iğneye, gönderilen mesajlar da ilaca benzetilmektedir ve yöneten burjuva sınıfının gönderdiği iletilerin yönetilen sürüler üzerindeki etkisi kaçınılmazdır.

İkinci etkiler dönemi olarak adlandırılan dönemin temel özelliği nedir?

İkinci etkiler dönemi olarak adlandırılan ve 2. Dünya Savaşını da içine alan 1940-1960 arası dönem ise iletişim araçlarının kitleler üzerindeki etkisi konusunda eleştirel yaklaşımların geliştirildiği bir dönem olarak nitelendirilebilmektedir.

İletişim araştırmalarında ikinci dönemin temel düşünürleri kimlerdir? 

Bu dönemde Lazarsfeld, Berelson ve Klapper tarafından yapılan çalışmalar ön plana çıkmaktadır ve bu araştırmacılar kitle iletişim araçlarının sanıldığı kadar etkili olmadığı görüşünü desteklemektedir.

Suskunluk sarmalı kuramını kısaca açıklayınız.

Suskunluk sarmalı kuramı, bireylerin kitle iletişim araçları aracılığıyla toplumun genel tutum ve kanaatlerini öğrenmesi ve bunun üzerine kendi görüşü toplumun genel kanaatine aykırıysa, toplumdan dışlanmak korkusuyla bunu gizlemesi ve herkes gibi düşünüyormuş izlenimi yaratması anlayışına dayanmaktadır. 

Kitle iletişi araştırmalarında ikinci dönemin birinci dönemden temel farkları nelerdir? 

İkinci etkiler döneminde seçmen davranışlarından hareketle yapılan çalışmalar ve ortaya konan model ve kuramlar, kitle iletişim araçları aracılığıyla gönderilen iletilerin alıcılar üzerinde sanıldığı gibi bir etki yaratmadığını ortaya koymaktadır ve alıcı olarak kitleler, ilk etkiler döneminde büründürüldüğü pasif konumdan çıkarılmaktadır. 

1970’li yıllardan sonra, kitle iletişim araçlarının güçlü etkileri olduğu yolundaki anlayışa geri dönülmüş ve bu amaçla birçok teori ve model geliştirilmiştir. 1970’li yıllardan sonra ilk etkiler dönemine geri dönülmesinin başlıca nedeni ne olabilir?

1970’li yıllardan sonra ilk etkiler dönemine geri dönülmesinin başlıca nedeni iletişim teknolojilerindeki gelişmeler ve bunun sonucunda ortaya çıkan ve Neil Postman’ın ‘öldüren eğlence’ olarak nitelendirdiği televizyon olgusu olabilir. Çünkü bu yeni iletişim aracı sayesinde kaynaktan gönderilen mesajlar, hem ses hem de görüntü ile kitleleri diğer iletişim araçlarının yapamadığı kadar en yüksek seviyede etkisi altına almayı başarabilmiştir.

Abdullah Özkan ‘Siyasal İletişim Stratejileri’ adlı çalışmasında kitle iletişim araçlarında meydana gelen gelişmelerin kampanya çalışmalarını değiştirmeye başladığını ifade etmekte ve bu değişimleri dört madde olarak sıralamaktadır. Bunlar nelerdir?

Bunlardan ilki, seçim kampanyalarında ağırlığın artık partiden adaya doğru kaymasıdır. İkincisi, adayın ön plana çıkmasıyla birlikte, parti örgütlerinin, profesyonel uzmanların ve kampanya danışmanlarının konum ve işlevlerinin değişmeye başlamasıdır. Üçüncüsü, seçim stratejilerinin değişmeye başlamasıdır. Dördüncüsü ise kitle iletişim araçlarının ve özellikle de televizyonun, seçim kampanyalarında parti ve aday imajı oluşturmak için gitgide daha fazla ön plana çıkması, kişisel iletişim yöntemlerinin yerini kitlesel iletişim yöntemlerine bırakmasıdır.

“Kitle iletişim araçlarının kaç temel işlevi vardır?

Kitle iletişim araçlarının toplumsal, siyasal, ekonomik ve bilgilendirme (enformasyon) olmak üzere dört temel işlevi vardır

• Siyasal iletişim ve seçim kampanyalarının en eski kitle iletişim araçlarındandır.
• Yazılı basın olarak adlandırılan bu kitle iletişim araçları teknolojik gelişmelere karşın hala toplumların haberleşme ihtiyacına önemli ölçüde cevap verir.

Yukarıda özellikleri verilen ve siyasal iletişimde yararlanılan kitle iletişim aracı/araçları nedir? 

Gazete ve Dergiler

Diyalojik iletişim nedir?

Diyalojik iletişim; karşılık, etkileşimlilik ve ilişkisel bir boyuta dayanan ve İletişim bilimciler Grunig ve Hant tarafından geliştirilerek sosyal medyaya atfedilmiş olan bir kavramdır.

Radyonun Türkiye’de batı ile aynı anda gelişmesini sağlayan temel dinamikler nelerdir?

Kurtuluş Mücadelesi yılları, 1923’te kurulan Türkiye Cumhuriyetinin henüz taze bir devlet olması ve bu yeni devletin karşıt ittifakların tehlikelerinden korunması gerekliliği hızlı ve güvenilir haberleşme ihtiyacı meydana getirmiştir. Bu da radyonun Türkiye’de batı ile aynı anda gelişmesini sağlamıştır.

Adolf Hitlerin Başbakan seçildiği 1933 yılında Almanya’daki tüm radyo denetimleri Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığına geçmiştir. Bunun temel amacı nedir?

Bunun amacı radyo yayınlarının içerik ve yayın denetimlerini tamamen devlet kontrolüne geçirerek radyoyu bir propaganda aracı olarak kullanmak ve halkı nasyonal sosyalizme ikna etmektir.

Türkiye’de tanıtıma dayalı pozitif bir siyasal reklam programı olarak yayınlanan ilk çalışma nedir?

1983 seçimlerinden sonra ANAP iktidarlığı döneminde, iktidar partisini yüceltmeye dayalı bir içerik ile hazırlanıp sunulan ‘İcraatın İçinden’, Türkiye’de tanıtıma dayalı pozitif bir siyasal reklam programı olarak yayınlanan ilk çalışmadır

Siyasal aktörler ve seçmenler açısından televizyonun sağladığı temel avantajlardan bazıları nelerdir?

• Televizyon, diğer içerikler gibi siyasal enformasyonları da görüntülü biçimde sunması sayesinde izleyicinin dikkatini kolay bir şekilde konuya çekebilmektedir.
• Televizyonun zaman ve mekân kavramlarını ortadan kaldırması sayesinde siyasal aktörler gazete, dergi ve radyo gibi diğer kitle iletişim araçlarına göre daha fazla bireye ulaşabilme imkânı elde etmiştir.
• Yine mekân sınırlılığını ortadan kaldırması bağlamında televizyon, seçmenleri yalnızca ulus sınırları içindeki siyasal iletişime değil, ulus ötesi küresel siyasete de dâhil edebilmektedir.
• Eskiden yalnızca belirli elit kesimlerin temsilleriyle gerçekleştirilen siyasal iletişim etkinliğine televizyon sayesinde herkes katılabilir hale gelmiştir.
• Televizyon çok hızlı yayın akışına sahip olan bir kitle iletişim aracıdır. Bu yüzden anlık iletileriyle hissettirmeden izleyicinin uzun vadedeki eğilimlerini ve oy verme davranışını yönlendirebilmektedir.

Retorik nedir?

Retorik, kökeni Antik Yunan’a dayanan, akla ve mantığa uygun biçimde bireyleri veya toplulukları ikna etmek için yapılan güzel konuşma sanatıdır.

İnternetin siyasal iletişim aracı olarak kullanılmasının ilk örneği hangi yılda olmuştur?

İnternetin siyasal iletişim aracı olarak kullanılmasının ilk örneği 1992 yılında ABD’de yapılan başkanlık seçimleridir. Bill Clinton seçim döneminde sitesinde açıklamalarına, biyografisine ve kampanyasına yönelik bilgilere yer vermiştir. Bu durum, anılan seçimin, ABD’deki bazı yorumcular tarafından ilk internet seçimleri olarak adlandırılmasına neden olmuştur.