Haber Toplama Teknikleri Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

10 Aralık 1948 tarihinde kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde yer alan Uluslararası Basın Enstitüsü tarafından da benimsenen metin nedir?

Her insanın sınır tanımaksızın, hangi tür ifade aracı olursa olsun, haberleri ve fikirleri araştırma, alma ve yayma hakkı vardır

16 Aralık 1966’da kabul edilen ve 23 Mart 1976’da yürürlüğe giren Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesinin 19. Maddesinde neder?

Madde 19- 1. Herkes hiçbir müdahale olmaksızın düşünce özgürlüğüne sahiptir. 2. Herkes ifade özgürlüğüne sahiptir; bu hak, her tür bilgi ve düşünceyi ister sözlü, ister yazılı veya basılı, ister sanat eseri halinde ya da kişinin kendi seçeceği her türlü ortamda sınırsızca öğrenme, edinme ve aktarmasını içerir.

Avrupa İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması Sözleşmesi Madde 10-1 neder?

Madde 10-1. Herkes ifade özgürlüğüne sahiptir. Bu hak düşünce özgürlüğünün yanı sıra, devlet müdahalesi olmaksızın ve sınır tanımaksızın bilgi ve düşünce edinme ve yayma özgürlüğünü de içerir. Bu Madde devletlerin radyo, televizyon ve sinema kuruluşlarını lisansa bağlanmasını engellemez.

Habercilik uygulamalarının büyük bir kısmı hangi kavramlarla tanımlanıp incelenmektedir?

Özgürlük, yansızlık, doğruluk, dürüstlük ve mahremiyet gibi kaçınılmaz olarak etikle ilgili olan kavramlarla tanımlanıp incelenir.

Medya etiği denilince akla gelen dört şey nedir?

Adil, gerçek, objektif ve doğru haber olmaktadır. 6. Bugün medyada gözlenilen etik erozyona zemin hazırlayan temel nedenler nelerdir? ? Yoğunlaşma, ? Sağlıklı bir habercilik eğitiminin olmaması, ? Sansasyonel habercilik, ? Haber metinleri ve görüntülerindeki şiddet, cinsellik, ırkçılık gibi unsurların çok öne çıkarılması, ? Dilin bayağılaştırılması, ? Kurgulanmış yalan habere artan eğilim, ? Haber kaynaklarına ve okuyuculara karşı sorumsuzluk, ? Para karşılığı kaynağa ulaşma, ? Kişisel öfke ve kızgınlıkların haber sayfalarına yansıması, ? Özel hayata, kişi onur ve şahsiyetine saygısızlık, ? Para kazanma hırsı, • Haber kaynaklarına aşırı yakınlık, taraflılık, ? Haber sektörü çalışanları arasındaki ücret dengesizliği, ? Haber Sektörü çalışanlarının iş güvencesinden yoksunluğu, ? Promosyon olarak sıralanmaktadır.. ? Fransız Le Monde gazetesinin yöneticileri meslek ahlakı ile ilgili temel meslek ilkelerini nasıl açıklamaktadırlar? ? Ekonomik bağımsızlık, ? Kurumsal bağımsızlık, ? Haberde doğruluğun önemi ve hassasiyeti, ? Zamana karşı doğruyu savunmak, ? Hataların kabulü, ? İç tartışma, ? Kolektif çalışma, ? İyi niyet, ? Dürüstlük, ? Uzmanlık ? Yetenek.

Le Monde çalışanlarının tanımı medya ahlakı tartışmalarının özeti gibidir; diğer görüşlerle de bir araya getirilip değerlendirildiğinde etik sorunların kaynaklandığı birbirleriyle çok sıkı ilişkisi olan hangi unsurlar ön plana

? Medya sahipliği, ? Rekabetçi yapı, ? Zaman faktörü, ? Örgütsel yapı, ? İş gören niteliği.

Türkiye’de Basın Özgürlüğü Anayasa metninde hangi madde de yer almıştır?

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 25. Maddesi

Türkiye’de Basın Özgürlüğü Anayasa metninde yer alan madde 25 ne demektedir?

Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce ve kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz.

Türkiye’de basını tanımlayan ve sınırlarını çizen kanun kaç yılında çıkmış ve kaç no’lu kanundur?

1950 yılında hazırlan ve 5680 nolu Basın Kanunudur.

5680 nolu Basın Kanunun da madde 1 de ne der?

Madde 1- Basın serbesttir. Basılmış eserlerle bunların neşri bu kanunda yazılı hükümlere tabidir.

5680 nolu Basın Kanunun da madde 3.de ne der?

Madde 3- Gazetelere, haber ajansları neşriyatlarına ve belli aralıklarla yayınlanan diğer bütün basılmış eserlere bu kanunda mevkute denir. Basılmış eserlerin herkesin görebileceği veya girebileceği yerlerde gösterilmesi veya asılması veya dağıtılması veya dinletilmesi veya satılması veya satışa arzı neşir sayılır. Fiilin ayrıca suç teşkil etmesi hali müstesna olmak üzere, basın suçu neşir ile vücut bulur.

5680 nolu Basın Kanunun da madde 17.de ne der?

17. Maddede basın yoluyla işlenen yalan haber, hakaret, sövme ve her türlü fiilden doğacak maddi ve manevi zararlardan söz edilmektedir.

5680 nolu Basın Kanunun da madde 19.de ne der?

19. Maddede Bir kişinin şeref ve haysiyetinin rencide edilmesi veya kendisi ile ilgili yalan haber verilmesi veya kendine hakaret edilmesi veya sövülmesi ya da gerçeğe aykırı hareket, düşünce ve söz izafesi suretiyle, açık veya kapalı şekilde bir yayın yapılamayacağına işaret edilmektedir.

5680 nolu Basın Kanunun da madde 30.de ne der?

30. Maddede adli süreçli ilgili yayınların sınırı çizilmekte savcının yaptığı hazırlık soruşturması süreci ile ilgili olarak herhangi bir kısıtlama getirilmemektedir.

5680 nolu Basın Kanunun da madde 32.de ne der?

32. Madde ise intihar olaylarına atıfta bulunarak bu olaylar hakkında haber çerçevesini aşan ve okuyanları tesir altında bırakacak mahiyette olan tafsilat ve vakaya müteallik resimlerin yayınlanması yasaktır denmektedir.

5680 nolu Basın Kanunun da madde 33.de ne der?

33. Maddenin 1. Fıkrası kanunen evlenmeleri men edilmiş kimseler arasındaki cinsi münasebetlere dair haber ve yazılara, 3. Fıkrası ise 18 yaşını doldurmamış olan suç fail ve mağdurlarının hüviyetlerini açıklayan malumat veya resimlerin yayınını yasaklamaktadır.

Bugün yazılı basın konusunda yaptırımı olan yasal bir örgütlenme var mıdır?

Yoktur.

Basın Ahlak Yasası ile kurulan Basın Şeref Divanı kaç yılında yürürlüğe girmiştir?

24 Temmuz 1960 tarihinde.

Basın Ahlak Yasası ile kurulan Basın Şeref Divanı başarısız olunca kaç yılında fiilen bitmiştir?

1967 yılında fiilen bitmiştir

Türkiye’de medya üzerinde yasayla kurulmuş olan, denetim hakkına sahip tek kuruluş 3984 sayılı yasa ile kurulan hangi kuruldur?

Radyo Televizyon Üst Kuruludur

Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) yasasının 2. maddesinde görev alanı nasıl tanımlamaktadır?

Bu Kanun, her türlü teknik, usul ve araçlarla ve her ne isim altında olursa olsun elektromanyetik dalga ve diğer yollarla yurt içine ve dışına yapılan radyo ve televizyon yayınları ile ilgili hususlar kapsar.

195 sayılı Kanun ile kurulmuş olan Basın İlân Kurumu ne zaman kurulmuştur?

2 Ocak 1961 tarihinde kuruldu.

Belirlenmiş etik kurallar çerçevesinde bir denetim yaparlar ve uyarma, kınama ve üyelikten çıkarma gibi yaptırımların dışında her hangi bir etkiye sahip olmayan kuruluşlara ne ad verilir?

Gönüllü kuruluşlar

Gönüllü kuruluşların yaptırımları nasıl ortaya çıkar?

Güvenilirlikleri ve üye sayılarına bağlı olarak edindikleri saygınlık en büyük yaptırım olarak ortay çıkmaktadır.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ne zaman kurulmuştur?

10 Haziran 1946’da kurulmuştur.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti 2003 yılı verilerine göre üye sayısı kaçtır?

3044 üye sayısı vardır.

Türkiye’de ilk kez basın ahlak kuralları ne zaman belirlenmiştir?

4 Şubat 1972’de.

Türkiye’de ilk kez basın ahlak kuralları kim tarafından belirlenmiştir?

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’dir.

Ahlaki nedenlerle kınanmak ya da uyarılmak bir gazeteci için ne meselesidir?

Onur meselesidir.

Bir gazetecinin mesleğini saygınlıkla uzun yıllar sürdürülebilmesi gazetecinin nesi ile ilgilidir?

Onurunu ve izler kitleye verdiği güveni korumasına bağlıdır.

Gazetecinin hakları neyin temelini oluşturur?

Gazetecinin hakları, halkın haber alma hakkının ve ifade özgürlüğünün; meslek ilkeleri ise dürüst ve doğru iletişimin temelidir.

Meslek ilkeleri gazetecinin ve basın - yayın organlarının özdenetimini öngörür ve değerlendirme mercii öncelikle neleridir?

Vicdanlardır.

Basın ve yayın alanındaki her işletme, çalıştırdıkları gazetecileri hangi haklardan yararlandırmak zorundadır?

Yasaların gazetecilere tanıdığı haklardan yararlandırmak zorundadır.

Gazetecinin halka karşı sorumluluğu, hangi sorumluluklardan önce gelir?

Başta işverenine ve kamu otoritelerine karşı olmak üzere diğer tüm sorumluluklarından önce gelir.

Gazetecinin özgürlüğünün içeriğini ve sınırlarını ne belirler?

Öncelikle sorumlulukları ile meslek ilkeleri belirler..

Gazetecinin hakları nelerdir?

? Gazeteci tüm bilgi kaynaklarına serbestçe ulaşma ve kamu yaşamını belirleyen, halkı ilgilendiren tüm olayları izleme, araştırma hakkına sahiptir. Gazetecinin karşısına çıkarılacak gizlilik ve sır gibi engeller kamusal işlerde yasaya, özel işlerde açık ve ikna edici gerekçelere sahip olmalıdır. ? Gazeteci, çalıştığı basın ve yayın organının kendisiyle yaptığı sözleşmede de kaydedilmiş olması gereken temel çizgisini dikkate alır. O temel çizgi dışındaki ve onunla çelişen veya orada açıkça belirtilmemiş olan tüm telkin, öneri, istek ve talimatları reddetme hakkına sahiptir. ? Gazeteci, inanmadığı bir görüşü savunmaya veya meslek ilkelerine aykırı bir iş yapmaya zorlanamaz. ? Gazeteciler, özellikle de yazı işleri çalışanları, basın - yayın işletmesinin işleyişini belirleyen, etkileyen önemli kararlardan haberdar edilmeli ve gereğinde kararların alınmasına katılmalıdır. ? İşlevi ve sorumlulukları ışığında, gazeteciler örgütlenme hakkının yanı sıra görevinin maddi ve manevi güvencesini sağlayan kişisel sözleşme yapma hakkına sahiptir. Gazeteci ekonomik bağımsızlığını garanti eden toplumsal rolüne ve emeği ile yeteneğine uygun bir ücret almalıdır. ? Gazeteci, kaynakların gizliliği ilkesi uyarınca, kaynağını açıklamaya ve tanıklık yapmaya zorlanamaz. Kaynağı izin verdiği taktirde gizlilik ortadan kalkabilir. Kaynağı tarafından açıkça yanıltıldığı durumlarda gazeteci kaynağını açıklayabilir.

Haber ile yorum ve görüş ayrımını gazeteci nasıl yapmalıdır?

Açık yapılmalı, okurun ve izleyicinin neyin haber, neyin yorum olduğunu kolayca seçebilmesi sağlanmalıdır.

Fotoğraf ve görüntünün ayrımını gazeteci nasıl yapmalıdır?

Güncel olup olmadığı açık biçimde belirtilmeli, canlandırma görüntülerde de bu, izleyicinin fark edebileceği biçimde ifade edilmelidir.

Haber-İlan (Reklam) ayrımını gazeteci nasıl yapmalıdır?

Haber ve yorum metinleri veya görüntüleri ile İlan - reklam amaçlı metinlerin ayrımı hiç bir karışıklığa yer bırakmayacak ölçüde yapılmalıdır.

Gazeteci yargı haberlerini nasıl yapmalıdır?

Hazırlık soruşturması sırasında soruşturmayı zaafa uğratıcı, yönlendirici biçimde haber ve yorumdan kaçınılmalıdır. Yargılama sürecinde de haberler her türlü ön yargıdan uzak ve kesinlikle doğruluğundan emin olunarak sunulmalıdır. Gazeteci yargı sürecinde taraf olmamalıdır. Yargı kararı kesinleşmedikçe, bir sanık suçlu ilan edilmemelidir. Haberlerde ve yorumlarda suçluymuş gibi değerlendirmeler yapılmamalıdır..

Gazeteci çocuklarla ilgili haberlerini nasıl yapmalıdır?

Çocuklarla ilgili suçlarda ve cinsel saldırılarda sanık, tanık ya da mağdur (maktul) olsun, 18 yaşından küçüklerin açık isimleri ve fotoğrafları yayınlanmamalıdır. Çocuğun kişiliğini ve davranışlarını etkileyebilecek durumlarda, gazeteci, bir aile büyüğünün veya çocuktan sorumlu bir başkasının izni olmaksızın çocukla röportaj yapmamalı veya görüntüsünü almaya çalışmamalıdır.

Gazeteci cinsel saldırılarla ilgili haberlerini nasıl yapmalıdır?

Cinsel saldırı mağdurlarının fotoğrafları, görüntüleri veya kimlikleri, açık kamu yararı olmadıkça yayınlanmamalıdır.

Gazeteci kimlik veya özel durum ilgili haberlerini nasıl yapmalıdır?

Açık kamu yararı olmadıkça ve olayla doğrudan ilgisi, bağlantısı bulunmadıkça, bir insanın davranışı veya işlediği suç, onun ırkına, milliyetine, dinine, cinsiyetine, cinsel eğilimine, hastalığına veya fiziksel, zihinsel özürlü olup olmamasına dayandırılmamalıdır. Kişinin bu özel durumu, alay, hakaret, önyargı konusu yapılmamalıdır.

Gazeteci sağlıkla ilgili haberlerini nasıl yapmalıdır?

Sağlık konusunda sansasyondan kaçınmalı, insanları umutsuzluk veya sahte umut verecek yayın yapılmamalıdır. Tıbbi alandaki araştırmalar kesinleşmiş sonuçlar gibi yayınlanmamalıdır. İlaç tavsiyesinde mutlaka uzmana danışılmalıdır. Hastanelerde araştırmalar yapan, bilgi ve görüntü almaya çalışan gazeteci, kimliğini belirtmeli ve girilmesi yasak bölümlere ancak yetkililerin izniyle girmelidir. Yetkilinin, hastanın veya yakınının izni olmaksızın hastane ve benzeri kurumlarda hiç bir yolla ses ve görüntü alınmamalıdır.

Gazeteci ile basın - yayın organları, tekzip ve cevap hakkı gibi zorunlulukların dışında da, yanlışları düzeltmeli ve özeleştiri yapmalarına ne denir?

Özeleştiri.

Gazeteci haberlerini yaparken bilgi-belge toplamayı nasıl yapmalıdır?

Doğrudan kamu yararı olmadıkça, sahibinin izni dışında belge, fotoğraf, ses yahut görüntü alınmamalıdır. Kamu yararı söz konusu olduğunda dahi, yukarıdakilerin başka hiçbir şekilde elde edilmeyeceğine kesin kanaat getirilmiş olması gerekir.

Çağdaş Gazeteciler Derneği kaç yılında kurulmuş bir kuruluştur?

1978 yılında kurulmuş olan bir gönüllü kuruluştur,

Çağdaş Gazeteciler Derneği varlık nedenini tüzüğünün ikinci maddesinde nasıl açıklamaktadır?

Toplumsal gelişmelerin en belirleyici unsurlarından düşünce özgürlüğünün ayrılmaz bir parçası durumundaki basın özgürlüğünün Türkiye’de tam olarak yerleşmesi, böylece, tüm halkın haber alma hakkının hiçbir baskı ve sınırlamaya tabi olmaksızın gerçekleşmesi; gazetecilerin mesleki ve sosyal değerlerini arttırıcı önlemlerin alınması, bu yolda gerekli çabanın gösterilmesi, derneğin tek ve belirleyici amacıdır.

Ekonomi Muhabirleri Derneği kaç yılında kuruldu?

29 Nisan 1987’de kuruldu.

Ekonomi Muhabirleri Derneğinin kuruluş amacı neydi?

Ekonomi habercilerini bir çatı altında toplamayı amaçlamıştır.

Bugün medyada gözlenen etik erozyona zemin hazırlayan temel nedenler nelerdir? Maddeler halinde belirtiniz.

• Yoğunlaşma,
• Sağlıklı bir habercilik eğitiminin olmaması,
• Sansasyonel habercilik,
• Haber metinleri ve görüntülerindeki şiddet, cinsellik, ırkçılık gibi unsurların çok öne çıkarılması,
• Dilin bayağılaştırılması,
• Kurgulanmış yalan habere artan eğilim,
• Haber kaynaklarına ve okuyuculara karşı sorumsuzluk,
• Para karşılığı kaynağa ulaşma,
• Kişisel öfke ve kızgınlıkların haber sayfalarına yansıması,
• Özel hayata, kişi onur ve şahsiyetine saygısızlık,
• Para kazanma hırsı,
• Haber kaynaklarına aşırı yakınlık, taraflılık,
• Haber sektörü çalışanları arasındaki ücret dengesizliği,
• Haber Sektörü çalışanlarının iş güvencesinden yoksunluğu,
• Promosyon olarak sıralanmaktadır.

Basın ahlak kurallarının uygulanabilmesi için habercilikte denetim nelerden oluşur?

• Yasalarla ve yasal kuruluşlarla denetim
• Gönüllü kuruluşlarla denetim
• Öz denetim

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 25. Maddesi Türkiye’de Basın Özgürlüğü ile ilgili olarak hangi ifadeye yer vermiştir?

“Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce ve kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz”.

Anayasanın “Basın Hürriyeti” başlıklı özgürlüğün sınırları çizilmekte olan 28. Maddesinde yer alan ifadeyi belirtiniz.

Basın hürdür, sansür edilemez. Basımevi kurmak izin alma ve mali teminat yatırma şartına bağlanamaz. Devlet, basın ve haber alma hürriyetlerini sağlayacak tedbirleri alır. Basın hürriyetinin sınırlanmasında, Anayasanın 26 ve 27’nci Maddeleri hükümleri uygulanır.

Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) yasasının 2. maddesinde görev alanı nasıl tanımlamaktadır?

Bu Kanun, her türlü teknik, usul ve araçlarla ve her ne isim altında olursa olsun elektromanyetik dalga ve diğer yollarla yurt içine ve dışına yapılan radyo ve televizyon yayınları ile ilgili hususlar kapsar.

Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) yasasının 2. maddesinde yer alan RTÜK görevleri nelerdir? Maddeler halinde belirtiniz.

• Üst kurul radyo ve televizyon yayınlarını kurulan izleme ve kayıt istemleriyle denetlemek,
• Seçim dönemindeki siyasal parti yayınlarını YSK kararları doğrultusunda denetlemek,
• Uyduyla yapılan yayınların ulusal ve uluslararası ilkelere uygunluğunu denetleyip diğer ülkelerdeki yetkili kuruluşlarla işbirliği yapmak, yasaya aykırı yayın yapma, kurulun öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmeme ve izin ve tahsis şartlarını ihlal etme durumlarında yayın kuruluşlarına yasal müeyyideleri uygulamaya karar vermek,
• Reklam paylarının verilmemesi halinde ihtarda bulunmak ve yine geciktirilmesi halinde yayını durdurmak ve “Amme alacaklarının tahsil Usulü Hakkında Kanun” gereğince işlem yaptırmak;
• Yayın izni için gereken şartlardan birini kaybeden ya da hile yaptığı anlaşılan kuruluşların iznini iptal etmek;
• Cevap ve düzeltme hakkı için dava açacak olanların başvuruları durumunda yayın bandının bir kopyasını ücretli olarak vermek ve bu hak tanındığı halde gereğini yapmayan kuruluşa üç aya kadar yayın durdurma, tekrarında ise izin iptali müeyyidelerini uygulamakla görevlidir.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin amacı nedir?

Gazete, dergi, radyo ve televizyon gibi yazılı, işitsel, görsel ve elektronik iletişim alanlarını kapsayan gazetecilik mesleğini; mesleğin geleneklerini ahlak ilkelerini korumak; herkesin bilgi edinme, gerçekleri öğrenme hakkının bir aracı olan iletişim ve düşünce özgürlüğünü sağlamak, gazetecileri meslekleri içinde maddi ve manevi yönleriyle ilerletmek ve yüceltmek olarak belirlenmiştir.

Türkiye gazetecileri hak ve sorumluluk bildirgesinde gazetecinin sorumluluğu nasıl belirtilmiştir?

Gazeteci, basın özgürlüğünü, halkın doğru haber alma, bilgi edinme hakkı adına dürüst biçimde kullanır. Bu amaçla her türlü sansür ve otosansürle mücadele etmeli, halkı da bu yönde bilgilendirmelidir. Gazetecinin halka karşı sorumluluğu, başta işverenine ve kamu otoritelerine karşı olmak üzere, öteki tüm sorumluluklardan önce gelir. Bilgi ve haber ile özgür düşünce, herhangi bir ticari mal ve hizmetten farklı olarak toplumsal bir nitelik taşır.

Türkiye gazetecileri hak ve sorumluluk bildirgesinde gazetecinin haklarının ilk maddesini belirtiniz.

1. Madde: Gazeteci tüm bilgi kaynaklarına serbestçe ulaşma ve kamu yaşamını belirleyen, halkı ilgilendiren tüm olayları izleme, araştırma hakkına sahiptir. Gazetecinin karşısına çıkarılacak gizlilik ve sır gibi engeller kamusal işlerde yasaya, özel işlerde açık ve ikna edici gerekçelere sahip olmalıdır.

Türkiye gazetecileri hak ve sorumluluk bildirgesinde gazetecinin temel görevleri ve ilkeleri arasında “Özel yaşamın gizliliği” hangi maddede ve nasıl belirtilmektedir?

7. Madde : Gazeteci, kamuya mal olmuş bir şahsiyet bile olsa, halkın haber alma, bilgilenme hakkıyla doğrudan bağlantılı olmayan hiç bir amaç için, izin verilmedikçe özel yaşamın gizliliği ilkesini ihlal edemez.

Gazeteci doğru davranış kuralları çerçevesinde “Çocuk” ile ilgili olarak nasıl bir davranış sergilemelidir?

Çocuklarla ilgili suçlarda ve cinsel saldırılarda sanık, tanık ya da mağdur (maktul) olsun, 18 yaşından küçüklerin açık isimleri ve fotoğrafları yayınlanmamalıdır. Çocuğun kişiliğini ve davranışlarını etkileyebilecek durumlarda, gazeteci, bir aile büyüğünün veya çocuktan sorumlu bir başkasının izni olmaksızın çocukla röportaj yapmamalı veya görüntüsünü almaya çalışmamalıdır.

Gazeteci doğru davranış kuralları çerçevesinde “Sağlık” ile ilgili olarak nasıl bir davranış sergilemelidir?

Sağlık konusunda sansasyondan kaçınmalı, insanları umutsuzluk veya sahte umut verecek yayın yapılmamalıdır. Tıbbi alandaki araştırmalar kesinleşmiş sonuçlar gibi yayınlanmamalıdır. İlaç tavsiyesinde mutlaka uzmana danışılmalıdır. Hastanelerde araştırmalar yapan, bilgi ve görüntü almaya çalışan gazeteci, kimliğini belirtmeli ve girilmesi yasak bölümlere ancak yetkililerin izniyle girmelidir. Yetkilinin, hastanın veya yakınının izni olmaksızın hastane ve benzeri kurumlarda hiç bir yolla ses ve görüntü alınmamalıdır.

Basın konseyine üye olan gazeteciler başvuru sırasında bir katılma belgesi doldurmaktadırlar. Bu belgenin birinci Maddesi ne demektedir?

“İletişim (Basın) özgürlüğünü, insanca yaşamanın ve saydam bir ortamda yönetilmenin temel koşulu sayarak yaşama geçirmek, Özgür ve sorumlu bir basını, yaşamımızın ayrılmaz bir parçası yapmak, Basının (medyanın) ve basın mensuplarının meslek uygulamalarını, özgür ve saygın bir basından beklenecek düzeyde sürdürmelerine yardımcı olmak, Gerek basın (medya) mensupları ile basın (medya) hakkında başkalarının, gerekse başkaları hakkında basın (medya) mensuplarının, Basın Konseyi'nin uğraş alanına giren şikâyetleriyle ilgili karar almak amacıyla kurulan Basın Konseyi, …”

Basın meslek ilkelerinden ilk üçünün açıklayınız.

1. Yayınlarda hiç kimse; ırkı, cinsiyeti, yaşı, sağlığı, bedensel özrü, sosyal düzeyi ve dini inançları nedeniyle kınanamaz, aşağılanamaz.
2. Düşünce, vicdan ve ifade özgürlüğünü sınırlayıcı; genel ahlak anlayışını, din duygularını, aile kurumunun temel dayanaklarını sarsıcı ya da incitici yayın yapılamaz.
3. Kamusal bir görev olan gazetecilik, ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez.

Çağdaş Gazeteciler Derneği gazetecilikte yanlış haber ile ilgili olarak yer alan sorumluluklar ile ilgili ilkeyi belirtiniz.

Madde 5. Gazetecilikte, kanıtsız iddia ve suçlamaya, iftiraya, yalana, manipülasyona yer yoktur; kanıt ve belgeler tahrif edilemez; doğruluğu kesinleşmeyen haber, doğruymuş gibi sunularak okuyucu izleyici yanıltılmaz. Her şeye karşın yanlışlığı ortaya çıkan haber ve yorum düzeltilir, yanıt ve düzeltme hakkı kullandırılır.

• Gazeteci kimliğini, işlevini ve nüfuzunu kullanarak kendisi, çalıştığı kurum ya da üçüncü şahıs veya kurumlar adına iş takibi yapamaz, buna zorlanamaz.
• Kamu yararı mutlak gerektirmedikçe, yayınlanması istenmeyen haberleri yayınlayamaz. Haber kaynaklarının ve kendisine verilen meslek sırlarının gizliliğini korumaya özen gösterir.

Yukarıda yer alan ilkeler hangi derneğin etik ilkeleri arasındadır?

Ekonomi Muhabirleri Derneği Etik İlkeleri

Ekonomi Muhabirleri Derneği Üyeleri mesleğini yaparken kendisinden ilan ve reklam istenmesi halinde ne yapmalıdır?

EMD Üyesi, kendisinden ilan ve reklam niteliğinde haber istenmesi halinde, bunların “ilan” veya “reklam” olduğunun belirtileceği garantisini almadıkça haber yapamaz.

Basın Konsey amacı nedir?

Basın sektörüyle ilgili bütün taraflar arasındaki iletişimi kurmayı amaçlayan, sahip olduğu saygınlıkla bir yaptırım mekanizması olmaya aday bir kuruluş olarak belirmektedir. Bu özellikleriyle basın konseyi sektördeki çalışanların, ürünün, gazetenin ve sektörün üstlendiği kamusal sorumluluğun düzeyini ve niteliğini yükseltmeyi amaçlanmaktadır.

“Devletin iç ve dış güvenliğini, ülkesi ve Milletiyle bölünmez bütünlüğünü tehdit eden veya suç işlemeye ya da ayaklanma veya isyana teşvik eder nitelikte olan veya devlete ait gizli bilgilere ilişkin bulunan her türlü haber veya yazıyı, yazanlar veya bastıranlar veya aynı amaçla, basanlar, başkasına verenler, bu suçlara ait kanun hükümleri uyarınca sorumlu olurlar. Tedbir yolu ile dağıtım hakim kararıyla; gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunun açıkça yetkili kıldığı merciin emriyle önlenebilir. Dağıtımı önleyen yetkili merci bu kararını en geç yirmi dört saat içinde yetkili hakime bildirir. Yetkili hakim bu kararı en geç kırk sekiz saat içinde onaylamazsa, dağıtımı önleme kararı hükümsüz sayılır.” İfadeleri anayasanın hangi maddesinde ve ne amaçla yer alır?

Basın hürriyetinin sınırlanmasında, Anayasanın 26 ve 27’nci Maddeleri hükümleri uygulanır.

“Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkındaki Kanun” un 1. Maddesi göre gazeteci nasıl tanımlanır?

“Bu kanun hükümleri Türkiye’de yayınlanan gazete ve mevkutelerle haber ve fotoğraf ajanslarına her türlü fikir ve sanat işlerinde çalışan ve iş kanundaki “işçi” tarifi şümulü haricinde kalan kimselerle bunların işverenleri hakkında uygulanır. Bu kanun şümulüne giren fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığında çalışanlara gazeteci denir.”