Haber Toplama Teknikleri Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Medya kuruluşlarında organizasyon yapısı hangi sırayı izler?

Medya kuruluşlarında organizasyon yapısı; imtiyaz sahibi, genel yayın yönetmeni, yazı işleri, haber merkezi ve haber merkezine bağlı bölümler, muhabirler olarak sıralanır.

Bir olayın haber olup olamayacığı hangi kavramla ölçülür?

Bir olayın haber olup olmayacağı haber değeri kavramıyla ölçülür.

Haber değeri olarak adlandırılan olgunun hangi özelliklere sahip olması gerekir?

Haber değeri olarak adlandırılan olgu çok sayıda kişiyi ilgilendirmesi, önemli olması, ilgi çekici olması gibi özellikler içerir.

Haber toplama sürecinin ilk etabını oluşturan haberin aktörleri hangi unsurları içerir?

Haberin aktörleri etkilenen, etkileyen, izleyen, değerlendiren ve karar veren olarak beş boyuttadır.

Gazetenin en üst düzeydeki yöneticisi kimdir?

İmtiyaz sahibi gazetenin en üst düzeydeki yöneticisidir. İmtiyaz sahibi olarak adlandırılan kişi, sahibi olduğu gazete, haber ajansı ya da süreli yayının öncelikle isim hakkına, daha sonra yayın organının faaliyetlerini sürdüreceği binalara, makinelere kısacası işletmenin tümüne sahiptir.

Genel yayın yönetmeninin görevleri ve sorumlulukları nelerdir?

Genel yayın yönetmenleri imtiyaz sahibi ile yazı işleri ekibi arasında köprü görevi görmekte ve en temel görevi de gazete sahibi adına yöneticilik yapmaktır. Yazı işlerine imtiyaz sahibinin kararlarını ileten kişidir. Genel yayın yönetmeninin yöneticilik görevi teoride yayınla ilgili politikaları tespit etmek ve uygulamasını sağlamakla sınırlı kalmaktadır. Gazete örgütlenmesinde yaratıcı bölümün tepesindeki kişi genel yayın yönetmenidir. Genel yayın yönetmenlerinin yasal sorumlulukları yoktur. Genel yayın yönetmeni, imtiyaz sahibince belirlenen yayın politikasını uygulama görevi verilen kişidir.Genel yayın yönetmeni, gazetenin kimliği olarak belirlenen gazetecilik türünü uygulamaya ve sayfalara yansıtmaya çalışır.

Gazetelerde yazı işleri biriminin işlevleri nelerdir?

Yazı işleri haberleri toplayan, gazeteye hangi haberlerin, hangi hacimde, hangi tipografik özelliklerle ve görsel estetikle gireceğini belirleyen temel bir birimdir.

Gazetecilikte istihbarat hangi anlamda kullanılır?

Gazetecilikte istihbarat, bir olay, bir olgu, bir kişi ya da bir kurumla ilgili muhabirin araştırma yapması, elindeki bilgileri/verileri doğrulatması, gerçekliğe dair ayrıntıları ortaya çıkarması anlamına gelmektedir.

Medya kuruluşlarında istihbarat servisinin amacı nedir?

İstihbarat servisinin ana amacı haber kaynaklarıyla her türlü bağı kurmak ve haber toplama işlevini yürütmektedir.

İstihbarat şefinin günlük gazeteleri okurken dikkat etmesi gereken noktalar nelerdir?

İstihbarat şefi günlük gazeteleri okurken dikkat etmesi gereken beş kilit nokta bulunmaktadır. Bunlar:

• Diğer gazetelerde çıkan haberlerden, istihbarat servisinin çalışmasını sınama

• Haberin satır aralarından, geleceğe yönelik istihbaratlar çıkarma

• İlan ve reklamları haber özellikleriyle gözden geçirme

• Köşe yazarları

• Gazetelerden sosyal gündemi algılama

Gazete örgütlenmesinde muhabirin önemi nedir?

Haber toplama sürecini yöneten aktörlerin başrolünü ve kilit noktasını muhabir oluşturmaktadır. Gazete örgütlenmesinde, ister merkezde ister yurtdışında ister yurt içindeki temsilciliklerde olsun muhabir, haber toplama ve yazma işini yapan kişidir.

Bir muhabirde bulunması gereken nitelikler nelerdir?

Bir muhabirin haber toplama sürecinde başarılı olup özel haber yapabilmesi için bir takım özellikleri bünyesinde barındırması gerekir.  Muhabirde bulunması gereken nitelikler şöyle sıralanabilir: Merak, sezgi, beceri, yetenek, sorgulayıcı ya da eleştirel bakış, mesleki bilgi, deneyim.

Sorgulayıcı ve eleştirel bir bakış muhabir için neden önemlidir?

Muhabir olaylara sorgulayıcı ve eleştirel açıdan bakmalıdır. Habere konu olan olay ve konuları nedensellik içinde değerlendirmelidir. Kendisine aktarılan bilgi vverilere mesafeli yaklaşarak, tersinin de doğru olabileceği düşüncesiyle değerlendirmelidir. Her bilgi/veriyi araştırmadan doğru olduğu, olacağı düşüncesiyle enformasyona dönüştürmemelidir

Gazete ve televizyon organizasyonunda "eşik bekçiliği" ne demektir?

Gazete veya televizyon organizasyonuna yayın periyodu içinde gelen, haber, yorum ve görsel malzemenin, söz konusu gazetenin veya televizyonun yayın kimliği ve yayın politikasına uygun olarak seçilmesi işlemi "eşik bekçiliği" olarak adlandırılmaktadır.

Hangi haberlerin gazetede yer alacağı ve ele alınan haberlerin nasıl işleneceği, hangi çerçeve ile okuyucuya sunulacağının belirlenmesi hangi isimle adlandırılır?

Gazetede yer alacak haberlerin belirlenmesi, nasıl işleneceğine ve hangi çerçeve ile okuyucuya sunulacağına ilişkin kararlar yayın politikası olarak adlandırılır.

Yayın politikası ile yayın kimliği arasında nasıl bir ilişki bulunur?

Yayın politikası gazetelerin bir yayın kimliği oluşturmasına yol açar. Yayın kimliği de bir gazetenin haber yapılanmasını, haberlere ve yorumlara bakış açısını bütünüyle etkilemektedir. Her gazete belli bir yayın kimliğine sahiptir ve okuyucusu da bu yayın kimliğine göre şekillenmektedir.

Yazı işleri biriminde çalışanların sahip olması gereken özellikler nelerdir?

Yazı işleri biriminde çalışanların şu özellikleri taşıması gereklidir:

• Çok iyi bir Türkçe ve dilbilgisi.

• İyi bir haber duygusu, sezgisi.

• Sayfaya haber içeriği ve görseliyle bir bütün olarak bakabilme yeteneği.

• Şikayet etmeden çalışabilme özelliği.

Medya organizasyonunda haber müdürü hangi görevleri yürütür?

Gazete, dergi ya da televizyon organizasyonunda tüm haber servislerinden gelen haber akışını takip eden ve servislerle yazı işleri kadrosu arasındaki koordinasyonu sağlayan kişi haber müdürüdür. Tüm Haber Servisleri ile Haber Merkezi, haber müdürüne bağlı olarak çalışır. Haber müdürü aynı zamanda medya organizasyonuna akan haberin toplandığı "haber havuzu”nun da başında yer alır.

"İstihbarat defteri" nedir?

İstihbarat şefinin günlük çalışma planının bulunduğu defter “istihbarat defteri” olarak adlandırılır. İstihbarat servisi gündeme alınacak, takip edilecek haberler konusunda bir haber ajandası olarak da adlandırılabilecek bir haber günlüğü tutar. Her günün tarihinin altında, izlenecek haberler bu defterde sıralanır ve konularına göre uzman muhabirler görevelendirilir.

Muhabirin belli bir alanda uzmanlaşmasının sağladığı yararlar nelerdir?

Muhabirin belirli bir alanda uzmanlaşmasının sağladığı iki avantaj vardır:

• Çalıştığı konuya (ekonomi, kültür, siyaset, diplomasi v.b.) hakim olur.

• Çalıştığı alandaki kaynakları tanıdığından onlara kısa sürede ulaşır.

Muhabirin meslek bilgisi kapsamına hangi konular girer?

Mesleki bilgi, pratik sonucu edinilen bilgidir. Muhabirin mesleki bilgisi kapsamına istihbarat, kaynaklarla ilişki, haber yazma, mesleğini yaparken hangi araçlardan hangi durumlarda yararlanacağını bilmesi ve bu araçları kullanabilmesi v.b. konular girmektedir.