Haberciliğin Temel Kavramları Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Medyanın en önemli işlevi nedir?

Çağdaş ve demokratik toplumlarda, toplumsal dengeleri oluşturması açısından yasama, yürütme ve yargı güçlerinin arasında medyanın “dördüncü güç” olarak anılması medyanın en önemli işlevi olarak da değerlendirilir.

“Basın özgürlüğü ve bu özgürlüğün kullanımını düzenlemek” amacını taşıyan 5187 sayılı, güncel Basın Kanunu ne zaman kabul edilmiştir?

“Basın özgürlüğü ve bu özgürlüğün kullanımını düzenlemek” amacını taşıyan 5187 sayılı, güncel Basın Kanunu, TBMM tarafından 9 Haziran 2004 tarihinde kabul edilmiştir.

Multimedya yayıncılığı ne anlama gelmektedir?

“Multimedya yayıncılığı” aynı anda metin, ses, görsel, video ve canlı bağlantıların sunulduğu yayıncılık hizmetidir.

Bir haberin yayınlanıp yayınlanmayacağına karar verilmesini sağlayan haber değerleri nelerdir?

Haber değerleri şu başlıklar altında toplanabilir:

• yenilik ve anilik
• güncellik
• yakınlık
• ilginçlik ve gariplik
• nadirlik
• duygu durumu
• ilgililik seviyesi
• tanınmışlık
• önemlilik
• yayın politikasına uygunluk 

"Kitle iletişimi" kavramı en genel haliyle nasıl tanımlanır?

En genel anlamda “kitle iletişimi”; iletilerin kamusal, dolaylı, tek yönlü teknik bir araç sayesinde dağınık bir kitleye iletildiği süreç şeklinde tanımlanır.

Medyanın toplum adına yaptığı faaliyetler nelerdir?

Medyanın toplum adına yaptığı faaliyetler özetle şöyle sıralanabilir:

• Çevreyi gözlemleyerek çevrede bulunan ve topluluğu etkileyen tehlike ve imkânları ortaya koyar.
• Haberleri okuyucu kitlesinin davranışlarını eş güdecek biçimde seçer, değerlendirir ve yorumlar.
• Toplumsal mirasın sonraki kuşaklara aktarılmasında önemli bir rol üstlenir.
• Tehlike ve fırsatları haber veren bekçidir.
• Önemli toplumsal sorunlar konusunda uzlaşma ve karara varmayı kolaylaştırmak üzere alternatifler sunan danışmandır.
• Toplumun yeni üyelerine kurulu kültürü ileten öğretmendir.
• Güldüren, dinlendiren, eğlendirendir. • Ticareti hızlandıran ve genişleten işadamıdır.
• Anlamlı bir çerçeve içinde günün olaylarını doğru, tam ve mantıki bir biçimde sunar.
• Kanaat ve eleştirilerin değiş tokuş edildiği bir forum oluşturur.
• Toplum içindeki grupların kanaat ve tavırlarını birbirlerine duyurabilecekleri bir ortam oluşturur.
• Toplumun amaçlarını ve değerlerini sunar

Yayın ve yayım kavramları arasında ne fark vardır?

“Yayın” sözcüğü, “basılıp satışa çıkarılan kitap, gazete vb., neşriyat; Radyo ve televizyon aracılığıyla halka sunulan, duyurulan, iletilen eser, program” anlamlarına gelir. “Yayım” sözcüğü ise “Yayma işi; Kitap, gazete vb. okunacak şeylerin basılıp dağıtılması, neşir; Herhangi bir eserin radyo ve televizyon aracılığıyla dinleyiciye, seyirciye ulaştırılması” anlamlarına gelmektedir. Dolayısıyla gazete bir yayındır. Ancak gazetede bir haberin çıkması, yayımlanması anlamına gelir.

Ambargolu haber ne demektir?

Haber kaynağının, haberin belirli bir gün ya da saatten önce yayımlanmaması konusunda muhabire uyarıda bulunması, haberin ambargolu olması anlamına gelir. Bu durumda kaynağın istemi doğrultusunda belirtilen zamana kadar haberin yayımı bekletilir ve zamanı gelince haber yayımlanır. 

Haberci kime ya da neye karşı sorumludur?

Habercilerin sorumluluklarından ilki toplumun resmi organları tarafından belirlenmiş ve kanunlarla çizilmiş sorumluluklarına dayanır. Bunlara “yasal sorumluluklar” denilebilir. Devlete karşı bu sorumluluğunun yanında, basın/medya işletmelerini diğer işletmelerden farklı kılan toplumsal ya da “kamusal sorumluluklar” ikinci sırada gelir. Üçüncü sırada ise kendi kendine kabullendirilmiş sorumluluk, “özdenetim ve bireysel sorumluluklar”dan söz edilebilir. Bunlardan ayrı olarak medyada görev yapan habercinin en önemli sorumluluğunun “gerçeğe karşı sorumluluk” olduğu da ifade edilmelidir.

Bir muhabirin haber atlatması ne anlama gelir?

Haber atlatma, muhabirin başka muhabirlerden önce bir haber hazırlayarak yayın organında yayımlatmasıdır. Bu tür haberlere de “atlatma haber” denir.

Basın kuruluşları hangi alt birimlerden oluşur?

Basın kuruluşları genel olarak yazı işleri, teknik birim ve idari birimlerden oluşur.

Bulvar gazeteciliği ne demektir?

Haberleri çok abartılı şekilde ve büyük puntolu sansasyonel başlıklarla sunan gazetelere “bulvar gazetesi” denir. Bulvar gazetelerinin en büyük özellikleri fazla düşündürmeyen ve yormayan gazeteler olmasıdır. 

Bir basın kuruluşunda istihbarat şefinin görevleri nelerdir?

Medya kuruluşlarında, haber toplamak ve yazmakla görevli muhabirlerin çalışmalarını organize eden, muhabirlere haber konuları öneren ve onlardan gelen haberleri kontrol ederek, yayın politikasına uygun olarak haberleri seçerek uymayanları eleyen kişi istihbarat şefidir.

Genel olarak haberler konularına göre kaç başlık altında toplanır?

Genel olarak haberler konularına göre dokuz ayrı kategoride toplanır. Bunlar:

• Mücadele, çatışma
• duygusal olaylar
• gizem
• macera
• olağanüstülük
• insanlıkla ilgili konular
• çocuk
• hayvanlar ve
• eğlencedir.

Haber toplama teknikleri nelerdir?

Haber toplama teknikleri şu başlıklar altında toplanabilir:

• Gözlem
• Görüşme 
• Araştırma 

Boyalı basın ne anlama gelmektedir?

Boyalı basın, daha çok magazin konularına ağırlık veren, bolca fotoğrafın bulunduğu, sayfalarında renk kullanımını abartan ve daha çok görselliğe önem veren yayın organları için kullanılır.

Sosyal sorumluluk yaklaşımına göre, bir haberin nesnel olduğunu ileri sürebilmek için hangi unsurları barındırması gerekir?

Sosyal sorumluluk yaklaşımına göre, haberde objektifliğin asgari üç koşulu bulunur. Bunlar;

• Netlik 
• Denge ve
• Eşitlik unsurudur.

“Netlik unsuru”, haberde kaynak göstermek anlamına gelir.“Denge unsuru”, haberde karşıt görüşlere yer verilmesi anlamına gelir. “Eşitlik unsuru” ise haberde yer verilen farklı görüşlere eşit ya da adil bir şekilde yer vermeyi gerektirir.

Bir haberde 5N1K sorulardan birkaçına yer veren haberlere ne denir?

Bir haberde 5N1K sorulardan birkaçına yer veren özet nitelikteki kısa haberler “hap haber” olarak nitelendirilmektedir.

Yayın politikası ne demektir?

Yayın politikası; yayın kimliğini ya da kişiliğini, habere bakış açısını tanımlayan bir kavramdır.

Bir basın kuruluşunda, genel olarak gazete ya da derginin yayın politikasından, yayın içeriğinin bu politikaya uygunluğundan, yayın içeriğinin düzeninden ve içeriğinden, ayrıca yazı işlerinin işleyişinden ve gazetenin organizasyonundan sorumlu en tepedeki kişi kimdir?

Genel olarak gazete ya da derginin yayın politikasından, yayın içeriğinin bu politikaya uygunluğundan, yayın içeriğinin düzeninden ve içeriğinden, ayrıca yazı işlerinin işleyişinden ve gazetenin organizasyonundan sorumlu en tepedeki kişi genel yayın yönetmenidir.