Reklamda Yaratıcılık ve Yazarlık Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Reklam Yazarlığı Ve Yaratıcılık

1. Soru

Yaratıcılığa tanımlamak kolay mıdır?

Cevap

Yaratıcılıkla ilgili genel yanılgılara açıklık getirdikten sonra, yaratıcılık kavramını tanımlayabiliriz. Ancak, tek bir tanımlama yapabilmek oldukça güçtür. Kısa bir literatür taramasıyla, yaratıcılık kavramıyla ilgili bir çok farklı tanımlamanın yapıldığı görülebilir.


2. Soru

Yaratıcılık nedir?

Cevap

Alan yazında birçok tanımı olmasına karşın, bunlarla sınırlı olmamakla birlikte yaratıcılığa ilişkin çeşitli tanımlar şunlardır; • Yaratıcılık; sorunlara, bozukluklara, bilgi eksikliğine, kayıp öğelere, uyumsuzluğa karşı duyarlı olma, güçlüğü tanımlama, çözüm arama, tahminlerde bulunma ya da eksikliklere ilişkin hipotezler geliştirme, bu hipotezleri değiştirme ya da yeniden sınama, daha sonra da sonucu başkalarına iletmektir. • Alışılmışları bırakmak, başkalarının yaşantılarına açılmak, herkesin izlediği ana yolun dışına çıkmak, bilinmeyenlere doğru bir adım atmak, yeni bir düşünce çizgisi çizmek, var olan problemin çözümü için alternatifler üretmek, başka şeylerin icadına yol açabilen yeni şeyler bulmak, var olan düşünceler arasında bir ilişki kurmak ya da yeni ve orijinal bir düşünceye varmaktır. • Akılcılık, esneklik ve özgünlük içeren bir süreçtir. Yaratıcılık; alternatifli düşünme, problem çözme gibi zihinsel süreçleri de içerdiğinden, yalnızca bir süreç değil, süreçler dizisi olarak düşünülmelidir.


3. Soru

Yaratıcılık doğuştan mı gelir?

Cevap

Bu tanımlardan da anlaşılabileceği gibi yaratıcılık, sihirli güçlere, çok üstün bir zekaya ya da doğuştan gelen bir yeteneğe bağlı değildir. Çünkü yaratıcılık öğrenilebilen ve geliştirilebilen bir kişilik özelliğidir.


4. Soru

Yaratıcılık üzerine araştırmalara ne zaman başlanmıştır?

Cevap

Yaratıcılık üstüne sistematik olarak bilimsel araştırma yürütme çabaları, on dokuzuncu yüzyıl ortalarındadır ancak yaratıcılık araştırmaları tarihinde dönüm noktası olan çalışmalara 1960’lı yıllarda başlanmıştır.


5. Soru

Yaratıcılığa ilişkin araştırmalar ne yönde ilerlemiştir?

Cevap

Yaratıcılığa ilişkin çalışmalar, üç farklı yönde gelişmektedir. Bunlardan birincisi yaratıcı kişiliği tanımlama olarak ortaya çıkmaktadır. İkincisi, örgütsel faktörlere ilişkin olarak gelişmiştir. Bu araştırmalar hangi faktörlerin yaratıcılığı arttırdığı ya da engellediği sorusu üzerine kurulmuştur. Üçüncüsü ise eğitim ve geliştirmeye yöneliktir. Bu çalışmalar, Bireyler içsel yaratıcılıklarını kullanabilmeleri için yetiştirilebilirler mi? Böylece daha yaratıcı olabilirler mi? sorularına yanıt aramaktadır.


6. Soru

Yaratıcılığın bileşenleri nelerdir?

Cevap

Yaratıcılığın üç temel bileşeni bulunmaktadır. Bunlar; • Birinci bileşen özgünlüktür. Yaratıcılık, yeni ilişkiler, bakış açıları, betimleme yolları sezmeyi içerir. Bu yeni ilişkiler doğada keşfedilip yeni doğa yasalarıyla ya da roman ve şiir gibi bir ürünle ifade edilebilir • İkinci bileşen fayda ya da işe yararlıktır. Örneğin, tekerlekleri olmayan bir araba gibi hiçbir yaratıcı değeri olmayan yeni bir şey düşünüp bulmak mümkündür. Ancak yine de, faydanın tanımı en geniş anlamda yapılmalıdır çünkü örneğin sanat açısından yaratıcılığın her zaman için gözle görülür, elle tutulur bir işe yararlığı yoktur. Faydası her şeyden önce başkalarında yeni duygular uyandırması, esin yaratması ya da insan zihninin ulaşabileceği korkuyla karışık bir hayranlık yaratabilmesinde yatar • Üçüncü ve son bileşen ise, sonuçta bir çeşit ürün ortaya koyması gerektiğidir. Yani yaratıcılık bir şeyin yaratılmasını gerektirir. Yaratıcılığın üç bileşenden oluştuğunu düşünmekte yarar vardır. Yaratıcılık, bireyle başlar. Daha sonra bu birey, yaratıcı süreç boyunca, bir sorunu ele alır ya da iyi bir soru arar. Süreç tamamlandığında (sorun çözüldüğünde, sorunun cevabı bulunup çalışma bitirildiğinde) ortada bir ürün vardır.


7. Soru

Yaratıcılığın aşamaları nelerdir?

Cevap

Yaratıcı düşüncede klasik bir bölümleme vardır. Hazırlık, kuluçka, aydınlanma ve gerçekleşme. Burada kilit noktası, yaratıcılığın bir olay değil, bir süreç olduğudur. Bu sürecin doğası kişiye göre değişir ama çoğu kez başka şeyleri yaparken olduğu gibi, uyanma ve uyuma anlarını ya da bilinçli ve bilinçsiz zihinsel tartmaları içerir. Herkes için yaratıcı etkinlik, denetim ve özgürlük, bilinçli ve bilinçsiz düşünce, sezgi ve mantıksal çözümlemeyi içerir.


8. Soru

Yaratıcı sürecin temelleri nelerdir?

Cevap

Yaratıcılık bir işlemdir, olgu değildir. Bir kavramı işlem olarak adlandırmak, onun çeşitli öğeleri arasında ilişkilerin varlığına işaret eder. Olan her şeyin aşamaları ve niteliklerinin birbiri ile bir bağlantısı var demektir. Yaratıcı sürecin üç temel özelliği vardır. Bunlar; Kendi yaratıcı gücünüz için en doğru ortamı bulmanın önemi, bu ortamı denetleyebilme gerekliliği ve deney yapmak ve risk almak için gerekli özgürlüktür.


9. Soru

Yaratıcı kişilikler sınıflandırılabilir mi?

Cevap

Fransız psikolog Théodule-Armand Ribot, yaratıcı bireyleri gerçekçiler, soyut düşünceliler ve hayalciler olmak üzere üç temel sınıfa ayırmıştır.


10. Soru

Gerçekçi yaratıcı kişilikler ne anlama gelmektedir?

Cevap

İlk sıradaki türlerin başında yer alan gerçekçiler, boş hayallerden uzak duran hatta onlara düşman olduğu söylenebilecek, dış dünyadan yalnızca bildikleri veya doğrudan doğruya ürettikleri ile yaşayan pozitif kafalılardır. Bunlardan bir kısmı yüzeysel ve dar görüşlü, diğerleri ise gerçeklerin dışına fazla çıkamayan ancak yine de enerjik bireylerdir.


11. Soru

Soyut düşünceli yaratıcı kişilikler ne anlama gelmektedir?

Cevap

İkinci türden olan yaratıcılar ise kendilerinde kavramların bileşkesi şeklinde içsel bir yaşamın baskın olduğu soyut düşüncelilerdir. Dünyayı, işaret ve sembollerle gösterilmiş ve genel fikirlerin basamakları çerçevesinde sıralanmış, şematik hayaller şeklinde görürler. Bu kişiliklerin özünde sembolleştirme ve genelleştirme düşünceleri yatar. Salt matematikçiler ile salt metafizikçiler bu sınıfta gösterilebilir. Bu iki yönelimin birlikte bulunması veya karşıtlık olmadan birbirlerine kaynaşması halinde ise soyut düşünce, en üstün boyuta ulaşacaktır.


12. Soru

Hayalci yaratıcı kişilikler ne anlama gelmektedir?

Cevap

Üçüncü tür ise, üstte belirtilen her iki sınıfın arasından çıkabilecek ve kendilerinde imajların birleşimi şeklinde içsel bir yaşama sahip hayalcilerdir. Soyut düşünceliler ile hayalcileri birbirinden ayıran önemli bir fark vardır. Soyut düşünceliler kavramlarla, hayalciler ise imajlar ile düşünürler. Hayalci diye tanımladığımız bu türden kişiler yaşamlarını sürekli bir rüya olarak tanımlamışlardır. Özellikle şair, artist ve mistiklerde buna benzer durumlara pek çok kez rastlanmaktadır.


13. Soru

Yaratıcı bireylerin kişilik özellikleri nelerdir?

Cevap

Yaratıcı bireyin kişilik özellikleri Stein (1968)’in yaptığı kaynak taramasında aşağıda sunulan listeye göre sıralanmıştı. Bunlar; • Başarılı insandır. • Yaratıcı insan düzen gereksinmesi ile güdülür. • Meraklı ve bu merakını gidermeye çalışandır. • Öz kanıtlama gereksinimi içindedir. Baskın, saldırgan ve kendi kendine yeterlidir. Önderdir ve kişisel girişimlerde bulunur. • Baskı mekanizmasını geri iticidir. Daha az engellenmiş, daha az geleneklere bağlıdır. • Güdülerinde süreklilik, iş yapma yeteneği ve sevgisi, kendini disipline sokabilme, yüksek üretim gücüne sahip, bir işi tamamına erdirendir. • Bağımsızlık ve özerkliğe önem verir. • Yapıcıdır. • Bilgisi geniş, ilgileri çeşitli olan, çok yönlü bir kişidir. • Duygu ve heyecanlara açıktır. Ona göre duygu, düşünmeden daha önemli ve özneldir. Canlı ve coşkulu kişidir. • Yargıları ve diğer eğilimleri estetiğe doğru kaymaktadır. • Ekonomik değerlere önem vermediğinden kötü iş adamı sayılır. • Daha az saldırgandır. • İnsanlar arası ilişkilerde çok girişken değildir. Daha içe dönüktür. • Duygusal yönden durulmamış, bununla beraber istikrarsızlığını etkili biçimde kullanabilendir. • Kendisini yaratıcı olarak görür. • Önsezilere sahiptir ve empati kurabilir. • Kendini daha az eleştirir. Kendisi hakkında olumsuz ve küçültücü sıfatlar kullanma eğilimi yoktur. • Diğer kişileri etkileyebilmektedir.


14. Soru

Yaratıcı bireylerin kişilik özelliklerinin tümü yaratıcı kişiliklerle görülür mü?

Cevap

Stein’in saydığı bu özellikler tek bir insanı nitelendirmez. Hiç bir yaratıcı tüm bu özellikleri göstermez, bununla beraber yaratıcı insanda bu özelliklerinin birçoğunun bulunması büyük bir olasılık içindedir.


15. Soru

Yaratıcı kişilerin başkalarına karşı olan tutumları nasıldır?

Cevap

• Daha az katılımcı • Az sayıda yakın dostu olan • Daha bağımsız • Başat • Girişken, cesur, atılgan • Baskı altında, bağımsız yargılama yeteneği olan kişilerdir.


16. Soru

Yaratıcı kişilerin işe karşı olan tutumları nasıldır?

Cevap

• Zihinsel çalışmalara yüksek ilgi • Ayrıntılı ve rutin çalışmalardan daha az doyum sağlama • Kaynak kişi olmadan yüksek yeterlilik ve uyum • Kuşkucu • Açık, eleştirici • Dürüstlük • Belirsizliğe karşı yüksek hoşgörü • Dayanıklılık ön plana çıkar.


17. Soru

Yaratıcı kişilerin kendilerine karşı olan tutumları nasıldır?

Cevap

• İçe dönük, ben merkezci, içsel kaygıları olan • Yeni deneyimlere açık olan • Kendini korumaya daha az istekli • Kendi kendinin farkında olan • İçsel olgunluk • Güçlü bir karaktere sahip • Aşırı heyecansal tepkileri olan • Düşük heyecansal tutarlılık gösteren • Kendini kabule daha az istekli bireylerdir.


18. Soru

Yaratıcılığın önündeki engeller kaç sınıfta toplanır?

Cevap

Yaratıcılığın önündeki engeller, bireysel, kurumsal ve toplumsal olmak üzere üç sınıfta toplanmıştır.


19. Soru

Yaratıcılığın önündeki bireysel engeller nelerdir?

Cevap

Yaratıcı düşüncenin önündeki bireysel sorunlar: • Kişinin kendine güvensizliği • Yanlış yapma ve eleştirilme korkusu • Gülünç olma endişesi • Hızlı değerlendirme ve karar verme güçlüğü • Mükemmellik arzusu • Bir konu üzerinde yoğunlaşma zorluğu • Açıkça görünen şeyleri sorgulayamaması • Tutucu olması • Genel eğimlere uyarak farklılaşmamasıdır.


20. Soru

Yaratıcılığın önündeki toplumsal engeller nelerdir?

Cevap

Yaratıcı düşüncenin önündeki toplumsal sorunlar: • Normlara aşırı değer verilmesi • Hayal kurmanın zaman kaybı olarak görülmesi • Yaratıcılığın çocuk işi olarak düşünülmesi • Sorunların para veya matematiksel yaklaşımla çözülebileceği inancı • Akıl ve mantığın her zaman geçerli olacağı yaklaşımı • İnsanların yaratıcılıklarını kısıtlayan toplumsal faktörlerdir.


21. Soru

Yaratıcılığın önündeki kurumsal engeller nelerdir?

Cevap

Yaratıcı düşüncenin önündeki kurumsal sorunlar ise: • Değişime direnen yönetim • Şirket ya da organizasyon yapısı • Eski modellerin baskısı • Üstlerin astlara güvensizliği • Otoriter yönetim anlayışı • Kusursuzluk isteği olarak sıralanmaktadır.


22. Soru

Mükemmel, işe yarar ya da başarılı reklama yönelik önerilen çerçeveler nelerdir?

Cevap

Mükemmel, işe yarar ya da başarılı reklama yönelik önerilen çerçeveler, genel hatlarıyla şu başlıklarda toparlanabilir: • Pazarlama hedefleri ve bütünleşik pazarlama iletişimi uygulamaları ile uyum • Güçlü bir satış fikri • Belirli bir vaat ve yarara odaklanma • Ne söyleneceğini bilme • Marka (konumlandırma) yararı ile ilişkilendirme • Marka imajını taşıma • Marka kişiliğini yansıtma • Tüketici gereksinimlerini yansıtma • Beklenti ve gereksinimlere seslenme • Empati • Basit, açık ve yalın bir anlatım • Anlaşılırlık • İlgi çekicilik, göze çarpıcılık • Beklenmedik olma • İzleyenlere ödül sunma • Hoşa gitme • Medyaya uygunluk • Özenli yapım, iyi zanaat • Yaratıcılık.


23. Soru

Reklam yaratıcılığı kaç başlık altında toplanır?

Cevap

Reklam yaratıcılığı uygunluk, özgünlük ve etki olarak üç temel başlıkta özetlenebilir.


24. Soru

Creative Product Semantic Differantial Scale(CPSS)’in üç temel boyutu nedir?

Cevap

CPSS, anlamsal farklılık temelinde geliştirilmiştir. Üç temel boyut ve alt bileşenlerden oluşmaktadır. Bu boyutlar şöyledir: • Yenilik • Kararlılık • Ayrıntılandırma ve Sentez.


25. Soru

D’Arcy, MasiusBenton&Bowles’ın genel reklam standartlarıyla birlikte genel olarak yaratıcı yaklaşımların ve başarılı reklamın değerlendirilmesinde tartışılan temel kriterler nelerdir?

Cevap

D’Arcy, MasiusBenton&Bowles’ın genel reklam standartlarıyla birlikte genel olarak yaratıcı yaklaşımların ve başarılı reklamın değerlendirilmesinde tartışılan temel kriterler şu şekildedir: • Reklam ürünü basit bir şekilde, uzatmadan ve belli bir açıklık düzeyinde konumlandırıyor mu? • Reklam, belli bir yarara markayı kilitliyor mu? Güçlü bir vaad ya da fayda sunuyor mu? • Reklam güçlü bir fikir içeriyor mu? • Reklam beklenmedik mi? • Reklam doğru fikirli mi? • Reklam tüketicileri ödüllendiriyor mu? • Reklam görsel olarak yakalıyor mu? • Reklam özenli bir şekilde yapılmış mı? • Yaratıcı yöntem, markaya ait pazarlama ve reklam hedefleriyle uyumlu mu? • Yaratıcı yöntem, yaratıcı strateji ve hedefleriyle uyumlu mu? • Reklam hedef kitlenin ihtiyaç ya da isteklerine sesleniyor mu? • Yaratıcı yöntem, hedef kitleye uygun mu? • Yaratıcı yöntem, tüketicilere açık ve inandırıcı mesaj iletiyor mu? • Yaratıcı yöntem, ezici mesajı elinde tutuyor mu? • Yaratıcı yöntem, mecra için uygun mu? • Reklam doğru ve zevkli mi? • Reklamda yer alan öğeler aynı hedef doğrultusunda belli bir göreve sahip mi?


26. Soru

Yaratıcılık öğretilebilir mi?

Cevap

Yaratıcılık öğretilebilir mi?: Çoğu yerde yaratıcılığın öğretilemeyeceği söylenir. Bu, yalnızca belirli insanların yaratıcı olduğu, diğerlerinin olmadığı düşüncesinden kaynaklanır. İnsanları yaratıcı olan, olmayan diye ayırdıktan sonra, yaratıcılığın öğretilemeyeceğini ileri sürmek mümkündür. Yaratıcılık özel insanlara özgü, onlarla sınırlı bir nitelik değildir ve öğretilebilir.


27. Soru

Yaratıcılık özgür ifade ile bağlantılı mıdır?

Cevap

Özgür bırakmak mı?: Üçüncü yanılgı, yaratıcılığın özgür ifadeyle bağlantılı olduğudur. Bu konuya eleştirel yaklaşanlar, çocukların içten gelen davranışlar sergilediklerinde ve özgür bırakıldıklarında, ciddi akademik çalışmalar yapacakları yerde, sağa sola koşuşarak, etrafı dağıtabileceklerini söylüyor. Dolayısıyla, yaratıcılık yalnızca özgür bırakmak değildir: aynı zamanda ciddi biçimde belirli bir konu üzerinde yoğunlaşmaktır. Neye yoğunlaştığınız ise, sonuçların niteliğini ciddi biçimde etkiler.


28. Soru

Hangisi yaratıcılıktır? Problem çözmek mi problemi bulmak mı?

Cevap

Problem çözmek mi?: Yaratıcılık, özellikle iş dünyasında problem çözmek olarak düşünülür. Problem çözmek yaratıcı sürecin bir öğesidir. Ancak yaratıcılığı, yalnızca problem çözmekle eşdeğer kabul etmek hatalı olur. Yaratıcılık, problem çözmek kadar problem bulma sürecidir.


29. Soru

Yaratıcılık üzerine hangi bilimsel araştırmalar yapılmıştır?

Cevap

Yaratıcılık üstüne sistematik olarak bilimsel araştırma yürütme çabaları, on dokuzuncu yüzyıl ortalarında İtalyan psikiyatr Cesare Lombroso ve İngiliz bilim insanı ve doğa bilimci Francis Galton gibi kişilerin bireysel katkılarıyla başlamıştır. Ancak bu önemli katkılara karşın, yaratıcılık çalışmaları on dokuz ve yirminci yüzyıllar boyunca pek de gelişen ve verimli bir alan olarak görülmez.

Yaratıcılık araştırmaları tarihinde dönüm noktası olan çalışmalara 1960’lı yıllarda başlanmıştır. Takip eden yıllar boyunca, birçok araştırmacı, yaratıcılığın doğasını anlayabilmek için bir çok çalışma gerçekleştirmiştir (Sungur, 1999).

Yaratıcılığa ilişkin çalışmalar, üç farklı yönde gelişmektedir. Bunlardan birincisi yaratıcı kişiliği tanımlama olarak ortaya çıkmaktadır. İkincisi, örgütsel faktörlere ilişkin olarak gelişmiştir. Bu araştırmalar hangi faktörlerin yaratıcılığı arttırdığı ya da engellediği sorusu üzerine kurulmuştur. Üçüncüsü ise eğitim ve geliştirmeye yöneliktir. Bu çalışmalar, “Bireyler içsel yaratıcılıklarını kullanabilmeleri için yetiştirilebilirler mi? Böylece daha yaratıcı olabilirler mi?” sorularına yanıt aramaktadır.


30. Soru

Yarartıcılığın kaç temel bileşeni vardır?

Cevap

Andreasen (2009), yaratıcılığın üç temel bileşenden oluştuğunu belirtmiştir:

Birinci bileşen özgünlüktür. Yaratıcılık, yeni ilişkiler, bakış açıları, betimleme yolları sezmeyi içerir. Bu yeni ilişkiler doğada keşfedilip yeni doğa yasalarıyla ya da roman ve şiir gibi bir ürünle ifade edilebilir.

İkinci bileşen fayda ya da işe yararlıktır. Örneğin, tekerlekleri olmayan bir araba gibi hiçbir yaratıcı değeri olmayan yeni bir şey düşünüp bulmak mümkündür. Ancak yine de, faydanın tanımı en geniş anlamda yapılmalıdır çünkü örneğin sanat açısından yaratıcılığın her zaman için gözle görülür, elle tutulur bir işe yararlığı yoktur. Faydası her şeyden önce başkalarında yeni duygular uyandırması, esin yaratması ya da insan zihninin ulaşabileceği korkuyla karışık bir hayranlık yaratabilmesinde yatar.

Üçüncü ve son bileşen ise, sonuçta bir çeşit ürün ortaya koyması gerektiğidir. Yani yaratıcılık bir şeyin yaratılmasını gerektirir. Yaratıcılığın üç bileşenden oluştuğunu düşünmekte yarar vardır. Yaratıcılık, bireyle başlar. Daha sonra bu birey, yaratıcı süreç boyunca, bir sorunu ele alır ya da iyi bir soru arar. Süreç tamamlandığında (sorun çözüldüğünde, sorunun cevabı bulunup çalışma bitirildiğinde) ortada bir ürün vardır.


31. Soru

Yaratıcı gücün ortaya çıkması için nasıl bir ortam olmalıdır?

Cevap

Yaratıcılığımız, kullandığımız alanda ortaya çıkar ve gerçekleşir. Doğru ortamı keşfetmek, bazen bir bireyin yaratıcı hayatında büyük bir dalga anı, büyük bir karşılaşma yaratır. İnsanlar kendi ortamlarını bulduktan sonra, gerçek yaratıcı güçlerini keşfederler ve kendileri olurlar.

Yaratıcılığın belirli bir alanda ateşlenmesine örnek olarak bir bireyin piyano değil de keman, suluboya değil de pastel, genel olarak matematik değil de cebir alanında daha yaratıcı olması gösterilebilir. Bu nedenle yaratıcılık için doğru ortamı bulmak çok önemlidir. Kimi insanlar doğru ortamı bulamadıkları için yaratıcı güçlerini hiçbir zaman keşfedemeyebilirler.


32. Soru

Yaratıcı insanlar genellikle nasıl kişiliklerdir?

Cevap

Yaratıcı insanlar maceraperesttir. Keşfetmeyi severler. Keşfederken de, sosyal geleneklerin sınırlarını zorlayabilirler. Dışarıdan dayatılan kuralları sevmezler, kendi içlerinden gelen yönelimlerle hareket ederler. Dışlarındaki dünyanın sıradanlığına uyum sağlayamamaları yabancılaşma ve yalnızlık duygularını yoğun yaşamalarına neden olabilir. Üstelik algılama ve bilgiye dair açık ve belirgin standartların yokluğu kimlik ve benin sınırlarında bulanıklık yaratabilir.


33. Soru

Yaratıcı kişilerin ısrarcı olmalarının sebebi nedir?

Cevap

Yaratıcı bireyler sürekli terslenmeyle karşılaşsalar da ısrarcı olabilme özelliğine sahiptirler. Israrcılık, kesinlikle en gerekli özelliklerden birisidir, çünkü yaratıcı insanlar sınırları zorlama ve her şeyi yepyeni bir bakış açısıyla algılama eğilimleri nedeniyle sürekli olarak reddedilmeyle karşı karşıya kalırlar. Genç şairler, biyologlar, reklam yazarları, fizikçiler ve diğer yaratıcı insanların hepsi ya eserlerinin basılmaması ya da büyük projelerinin finanse edilmemesi gibi nedenlerle, kabul görmemeyi yaşamak zorunda kalacaklardır. Gerçek değerleri dışarıdan ne kadar az takdir edilirse edilsin, yaratıcı insanlar devam edebilme gücünü bir şekilde korumak zorundadır.


34. Soru

Fransız psikolog The´odule-Armand Ribot, yaratıcı bireyleri kaç temel sınıfa ayırmıştır?

Cevap

İlk sıradaki türlerin başında yer alan gerçekçiler, boş hayallerden uzak duran hatta onlara düşman olduğu söylenebilecek, dış dünyadan yalnızca bildikleri veya doğrudan doğruya ürettikleri ile yaşayan pozitif kafalılardır. Bunlardan bir kısmı yüzeysel ve dar görüşlü, diğerleri ise gerçeklerin dışına fazla çıkamayan ancak yine de enerjik bireylerdir.

İkinci türden olan yaratıcılar ise kendilerinde kavramların bileşkesi şeklinde içsel bir yaşamın baskın olduğu soyut düşüncelilerdir. Dünyayı, işaret ve sembollerle gösterilmiş ve genel fikirlerin basamakları çerçevesinde sıralanmış, şematik hayaller şeklinde görürler. Bu kişiliklerin özünde sembolleştirme ve genelleştirme düşünceleri yatar. Salt matematikçiler ile salt metafizikçiler bu sınıfta gösterilebilir. Bu iki yönelimin birlikte bulunması veya karşıtlık olmadan birbirlerine kaynaşması halinde ise soyut düşünce, en üstün boyuta ulaşacaktır.

Üçüncü tür ise, üstte belirtilen her iki sınıfın arasından çıkabilecek ve kendilerinde imajların birleşimi şeklinde içsel bir yaşama sahip hayalcilerdir. Soyut düşünceliler ile hayalcileri birbirinden ayıran önemli bir fark vardır. Soyut düşünceliler kavramlarla, hayalciler ise imajlar ile düşünürler. Hayalci diye tanımladığımız bu türden kişiler yaşamlarını “sürekli bir rüya” olarak tanımlamışlardır. Özellikle şair, artist ve mistiklerde buna benzer durumlara pek çok kez rastlanmaktadır.


35. Soru

Yaratıcı kişiler başkalarına ilişkin hangi tutumlar içersindedir?

Cevap

Yaratıcı kişinin başkalarına ilişkin tutumları

  • Daha az katılımcı

  • Az sayıda yakın dostu olan

  • Daha bağımsız

  • Başat

  • Girişken, cesur, atılgan

  • Baskı altında, bağımsız yargılama yeteneği olan kişilerdir.


36. Soru

Yaratıcı kişilerin iş hayatındaki tutumları nasıldır?

Cevap

İş tutumlarında

  • Zihinsel çalışmalara yüksek ilgi

  • Ayrıntılı ve rutin çalışmalardan daha az doyum sağlama

  • Kaynak kişi olmadan yüksek yeterlilik ve uyum

  • Kuşkucu

  • Açık, eleştirici

  • Dürüstlük

  • Belirsizliğe karşı yüksek hoşgörü

  • Dayanıklılık ön plana çıkar.


37. Soru

Yaratıcı düşüncenin önündeki bireysel sorunlar nelerdir?

Cevap
  • Kişinin kendine güvensizliği

  • Yanlış yapma ve eleştirilme korkusu

  • Gülünç olma endişesi

  • Hızlı değerlendirme ve karar verme güçlüğü

  • Mükemmellik arzusu

  • Bir konu üzerinde yoğunlaşma zorluğu

  • Açıkça görünen şeyleri sorgulayamaması

  • Tutucu olması

  • Genel eğimlere uyarak farklılaşmamasıdır.


38. Soru

Başarılı reklama yönelik önerilen çerçeveleri genel hatlarıyla hangi başlıklar altında toparlayabiliriz?

Cevap
  • Pazarlama hedefleri ve bütünleşik pazarlama iletişimi uygulamaları ile uyum

  • Güçlü bir satış fikri

  • Belirli bir vaat ve yarara odaklanma

  • Ne söyleneceğini bilme

  • Marka (konumlandırma) yararı ile ilişkilendirme

  • Marka imajını taşıma

  • Marka kişiliğini yansıtma

  • Tüketici gereksinimlerini yansıtma

  • Beklenti ve gereksinimlere seslenme

  • Empati

  • Basit, açık ve yalın bir anlatım

  • Anlaşılırlık

  • İlgi çekicilik, göze çarpıcılık

  • Beklenmedik olma

  • İzleyenlere ödül sunma

  • Hoşa gitme

  • Medyaya uygunluk

  • Özenli yapım, iyi zanaat

  • Yaratıcılık


39. Soru

Genel olarak reklama yaratıcı yaklaşımlar gösterebilmek için bağzı kriterleri belirlemek gerekmektedir, Reklam ürünü basit bir şekilde, uzatmadan ve belli bir açıklık düzeyinde konumlandırıyor mu? sorusuna verilen cevap içersinde yaratıcı düşünce nasıl değerlendirilebilir?

Cevap

Tanıtılan ürün / hizmetin hedef kitlesi, ürünün ne için, kimin için olduğunu ve niçin ürünle ilgilenmeleri gerektiğini görebilmelidir. Ürün/hizmetin tüketicinin hayatına nasıl uygun olduğunu açıkça göstermesi, reklamın ilk görevidir. Sadelik, açıklık ve konumlandırma odaklılık olmadan yaratıcılık başlayamaz. Tüketicinin ilgilendiği “Bu üründe benim için ne var?” fikrini, özetleyerek sunmak, başarılı reklamın özüdür. Ayrıca, etkili reklam, anında ve belirgin bir biçimde reklam fikrini tüketiciye taşımaktadır. Bir okuyucu ya da izleyici, bir reklama ortalama bir ya da yarım saniye ayırmaktadır. İkinci dakikaya geçinceye kadar ise genel olarak gördüğü ya da okuduğu hiçbir şeyi hatırlamamaktadır. Dolayısıyla etkili reklam, bir anda hedef kitlesiyle bağlantı kurabilen reklamdır.


40. Soru

Yaratıcı yöntem, hedef kitleye uygun mu?

Cevap

Reklamcılar ürün/hizmet adına hedef kitleyi tanımlamaya, yerleştirmeye ve tanımak için çalışmaya oldukça zaman harcamaktadır. Önerilen reklam çekiciliği ya da yapımının çekici gelip gelmeyeceği, anlaşılıp anlaşılmayacağı ve hedef kitleye etkili biçimde iletilip iletilmeyeceğine dikkat edilmelidir. Reklamın amacına ulaşması için, öncelikle reklamın tüketicilere ve onların belleklerine ulaşması gerekmektedir. İyi reklam, tüketicisini bilerek yola çıkmalı, onun diliyle konuşmalı ve gerçekten oldukları gibi onları resmetmelidir. Oysa günümüzdeki reklamlar incelendiğinde, gerçekte var olan hedef kitleden oldukça farklı, örneğin gerçek koşullarda yaşamayan ve bu koşullara uygun hareket etmeyen, konuşmayan ve gerçek hedef kitleye benzemeyen ama daima mutlu olan insanlar karşımıza çıkmaktadır.


41. Soru

Yaratıcı yöntem, tüketicilere açık ve inandırıcı mesaj iletiyor mu?

Cevap

Reklamların çoğu markayı satmaya yardım edecek bir mesaj iletmeye çalışmaktadır. Bir çok reklam bir markayı kullanması için tüketiciyi güdüleyen açık ve ikna edici mesajı iletmekte başarısız olmaktadır. Reklamda yaratıcılık önemli bir unsur olmasına karşın, reklamların tüketicilerin markayı satın alması için onlara bir neden gösteren özellikler, nitelikler, yararlar ve/veya imajlarla ilgili bilgileri de iletmesi önemlidir.


42. Soru

Yaratıcı yöntem, mecra için uygun mu?

Cevap

Her bir mecranın, yayıncıya ait içeriğin doğasından, okuyucunun/izleyicinin tipine göre değişen etkileyiciliğinden ve reklamın doğasından kaynaklanan kendine has özel bir havası vardır. Dolayısıyla reklamın gösterileceği mecraya mümkün olduğunca uygun olmasına dikkat edilmelidir.


43. Soru

Etkili reklam için gerekli olan nedir?

Cevap

Etkili reklam, rekabetçi bir vaat ya da faydayı taşımalıdır. Bu vaat rasyonel, duygusal ya da her ikisinin bileşimi olabilmektedir. Ancak sunulan vaat kesinlikle üründen kaynaklanmalıdır.

Çok abartılı, inanılması güç iddialar, inanılması güç vaatler içermemelidir. Satış mesajının ulaşması ve kabul edilmesi, satın alması yönünde tüketiciyi etkilemeyecekse, reklamın başarılı olması olanaksızdır ve bu şartlar altında ne kadar eğlenceli ya da ilginç olabileceği önemini kaybetmektedir.


44. Soru

Başarılı reklam öncelikle kime yönelik düşünülüp yapılmalıdır?

Cevap

Günümüzde bir çok reklamın sorunu, tüketicilerin isteklerine ve ihtiyaçlarına sesleniyor olmamasıdır. Başarılı reklam, öncelikle belirlediği hedef kitlenin istek ya da ihtiyaçlarına yönelik yapılmış reklamdır. Tüketiciler sadece bir tek nedenle satın alma kararı vermektedir: Sahip oldukları probleme çözüm bulmak için. Reklam dünyası büyük bir hata yaparak kendilerinin satmak istedikleriyle aynı nedenden, örneğin düşük fiyat, kalite, ürün farklılıkları ya da diğer rekabetçi faktörler gibi nedenlerden tüketicilerin satın alma kararı verdiğini düşünmektedir. Oysa tüketiciler sahip olduklarını düşündükleri problemi çözmek ya da problemi oluşmadan önlemek için satın almaktadır. Dolayısıyla tüketiciler reklama öncelikle problemini çözmek için bakar, ürün özellikleri, farklılıkları ya da fiyatı için değil.


45. Soru

“Creative Product Semantic Differential Scale (CPSS)” olarak adlandırılan ölçeğin kaç temel boyutu vardır?

Cevap
  • Yenilik

  • Kararlılık

  • Ayrıntılandırma ve Sentez


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi