Liman Ve Terminal Yönetimi Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yönetim Modelleri Ve Örgüt Yapısı

1. Soru

Türkiye’de limanlar yönetim şekline göre kaç grup altında incelenebilir?

Cevap

Türkiye’de limanlar yönetim şekline göre kamu limanları ve özel limanlar olarak iki ana gruba ayrılabilir. Özelleştirme uygulamaları ile kamu limanlarının azalması sonucunda bugün Türkiye’de kamunun işlettiği çok az sayıda liman kalmıştır.


2. Soru

Liman otoritelerinin temel gelir kaynakları nelerdir?

Cevap

Liman otoritelerinin temel gelir kaynakları, liman alanının çeşitli konteyner, kuru dökme ve sıvı dökme yük terminal operatörlerine ve enerji şirketlerine kiralanması sonucu elde edilen kira geliri ve liman ücretleridir.


3. Soru

Liman otoritelerinin görevleri hangi başlıklar altında toplayabiliriz?

Cevap

liman otoritelerinin görevleri üç başlık altında toparlanabilir:

  • Arazi sahibi
  • Düzenleyici
  • İşletmeci

4. Soru

Dünya Bankasına göre liman yönetim modelleri nelerdir?

Cevap

Dünyada liman otoriteleri farklı yöntemler ile limanları işletir. 2007 yılında Dünya Bankası tarafından geliştirilen modelde liman yönetim modelleri dört kategoriye ayrılmıştır:

  • Kamu hizmet limanları
  • Kiralanan limanlar
  • Özel hizmet limanları
  • Araç limanlar

5. Soru

Araç Limanlar (Tool Ports) nasıl işletilir?

Cevap

Araç limanın altyapısı, yük elleçleme ekipmanları ve liman üstyapısının sahipliği ve geliştirilmesi kamunun sorumluluğundadır. Ancak, tüm yük elleçleme hizmetleri özel işletmelerce verilir.


6. Soru

Kiralanan limanlar (Landlord Ports) nasıl yönetilir?

Cevap

Kiralanan liman arazisi ve altyapıların sahipliği ve geliştirilmesi liman otoritelerinin sorumluluğundadır. Limandaki terminaller özel işletmeler tarafından işletilir. Ayrıca üstyapılar ve elleçleme ekipmanları da özel bu işletmelere aittir.


7. Soru

Özel hizmet limanları (Private Service Ports) nasıl işletilir?

Cevap

Özel hizmet limanlarının arazisi ve işletme sermayesi özel işletmelere aittir ve liman işletmesi ile ilgili tüm düzenlemeler özel sektör tarafından yürütülür.


8. Soru

Türkiye’deki ilk özek sektör yatırımı liman hangi yıl hizmete girmiştir?

Cevap

Türkiye’deki ilk özel sektör yatırımı, 1987 yılında kurulan, 1990 yılında Gemlik/Bursa’da inşasına başlanan ve 1992 yılında hizmete giren GEMPORT Limanı’dır.


9. Soru

Türkiye’de kamu limanlarının özel sektöre devredilmesine hangi yılda başlanmıştır?

Cevap

Türkiye’de liman özelleştirmeleri 1997 yılında TDİ limanlarının özelleştirilmesi ile fiili olarak başlamıştır. Kamu limanlarının mülkiyeti değil, işletim hakkı 30/36/39 yıl gibi sürelerle geçici olarak özel sektöre devredilmektedir.


10. Soru

Özel sektörün işlettiği limanları hangi gruplar altında inceleyebiliriz?

Cevap

Türkiye'de öze sektör tarafından işletilen limanları 3 başlık altında incelemek mümkündür

  • Münhasır limanlar
  • Özelleştirilmiş limanlar
  • Fabrika limanları

11. Soru

Hangi tür limanlar münhasır liman olarak tanımlanırlar?

Cevap

Münhasır limanlar, Ana faaliyeti liman işletmeciliği olan ve bu amaçla özel sektör tarafından kurulan ve işletilen limanlardır. Marport, Kumport, Nemport, Mardaş, Solventaş, TCE EGE, Assan,
Yılport münhasır limanlara örnek verilebilirler.


12. Soru

Liman örgüt yapısı hangi departmanlardan oluşur?

Cevap

Liman örgüt yapısında işletme müdürlüğü altında 4 departman bulunur:

  • Operasyon
  • Pazarlama
  • Destek hizmetleri
  • Mali işler

13. Soru

Operasyon departmanının görevleri nelerdir?

Cevap

Operasyon departmanı gemi ve yüke verilen tüm hizmetlerin organizasyonu ve sunumu ile ilgilenir. Bu departman aynı zamanda en fazla iş gücünün yer aldığı departmandır. Liman ekipman operatörleri, depo görevlileri, CFS personeli, planlamacılar, kantar görevlileri, gemi operasyon uzmanları bu departman içinde kendine yer bulur.


14. Soru

Müşteri ilişkilerini yöneten liman yönetim departmanı hangisidir?

Cevap

Limanda verilen hizmetin pazarlanması ve satışıyla ilgilenen pazarlama departmanı aynı zamanda müşteri ilişkilerini de yürütür.


15. Soru

Liman operasyon müdürünün vazifeleri nelerdir?

Cevap

Liman Operasyon Müdürü: Rıhtım planlaması, saha planlaması, ekip ve ekipman planlaması yapan, operasyonları gerçekleştiren, operasyonel maliyetlendirme, satın alma ve taşeronlarla ilgili işlemleri yürüten, iş ve süreç geliştirme çalışmalarına destek veren, operasyon personelini, İSG, çevre ve kalite standartları ile mevzuat ve iş talimatlarına uygun olarak üst düzey inisiyatif alarak yöneten nitelikli kişidir. Liman Operasyon Müdürü ayrıca denizcilik, gümrük, çevre gibi konulardaki usul ve esasların uygulanması kapsamında, ilgili resmi kurumlara karşı da sorumluluk taşır.


16. Soru

CRS ve ECS ne tür iş makineleridir?

Cevap

CRS ve ECS’ler forklift türü makinelerdir. Bakım ve kullanım sorumlulukları liman saha istif makineleri operatörü tarafından yerine getirilir.


17. Soru

Liman operasyon elemanlarının (Puantör) görev yerleri neresidir?

Cevap

Liman operasyon elemanları, limanda diğer yayaların erişimine kısmen ya da tamamen kapalı olan, yük elleçleme ve teknik işlere ayrılmış terminal bölümlerinde görev yaparlar. Çalışma ortamı
çoğunlukla gemi ve liman sahası olarak açık alanlardır.


18. Soru

RTG ve SSG iş makineleri hangi işlerde kullanılırlar?

Cevap

RTG (Rubber Tyred Gantry) ve SSG (Ship to Shore Gantry) türü vinçlerle genellikle konteyner elleçlenmekle birlikte zaman zaman uygun ekipmanla (ataşman) kuru yük veya proje yükleri de elleçlenebilir. RTG ve SSG makine köprüsü üzerinde konteyneri kavrayan alt ekipman olan konteyner kavrayıcıyı (Spreader) tutan ve yürüten trolley olarak tabir edilen bir donanım bulunur.


19. Soru

İşaretçinin (Serdümen) görevleri nelerdir?

Cevap

İşaretçiler, bir liman postasının hazırlıklarını ve yük elleçleme işlemlerini, sapanlama ve pabuçlama işlerini yapan ve yapılan işlemleri kontrol eden kişidir. İşaretçiler, iş makinesi operatörlerine çalışma sırasında rehberlik eder.


20. Soru

Endüstriyel taşımacının görevleri nelerdir?

Cevap

Endüstriyel taşımacı, özel bağlama ve sabitleme yöntemlerini kullanarak iş yerlerindeki her türlü endüstriyel yükü (vinç kullanılarak yapılan taşımalar hariç) kaldıran, taşıyan ve önceden belirlenmiş konumuna güvenli bir şekilde yerleştiren kişidir.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v