Liman Ve Terminal Yönetimi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Liman nedir? Tanımlayınız.

Gemilerin yanaştığı, yüklerin taşıma modunun değiştirildiği ve yüklere lojistik hizmetlerin verildiği kıyı tesisidir.

Elleçleme nedir?

Yükün liman sahası içinde gemiden alınması, gemiye yüklenmesi, depolanması gibi liman içinde yüke verilen hizmetlerin tamamını kapsayan bir ifadedir.

Tek bir yük tipinin elleçlenmesinde ihtisaslaşmış kıyı tesisine ne denir?

Tek bir yük tipinin elleçlenmesinde uzmanlaşmış kıyı tesisine terminal denir.

Bir kıyı tesisine liman diyebilmek için, o tesisin özellikleri ne olmalıdır?

Bir kıyı tesisine liman diyebilmek için, o tesiste en az iki farklı yük ve gemi tipine hizmet verilmesi, başka bir ifade ile en az iki terminalin yer alması gerekir. 

Sermaye yoğun yatırım olan liman yatırımlarında limanların sahip olduğu fiziksel yapılar nelerdir?

• Temel liman altyapıları
• Operasyonel Liman Altyapıları
• Liman Üstyapıları
• Liman Ekipmanları

Ağırlıklı olarak inşaat ve kıyı mühendisliğinin çalışma alanına giren temel liman altyapıları nelerdir?

• (Deniz yolu) Yaklaşım kanalı,
• Liman giriş ağızı,
• Limanı dalga, rüzgâr ve akıntı gibi etkilerden koruyan yapılar (Mendirek ve Dalgakıranlar),
• Limanın kara ulaşım bağlantıları (Kara yolu, Demir yolu, boru hattı, tüneller gibi),
• (geri sahada uygun nehirler varsa) İç su yolları sayılabilir

Dalgakıran ve Mendirek

Karadan denize doğru uzanan gemi yanaşma yerlerine ne ad verilir?

Karadan denize doğru uzanan gemi yanaşma yerlerine iskele denir.

İskele ile rıhtım arasındaki farkı açıklayınız.

İskeleler denize dik, rıhtımlar denize paralel yapılardır. Dar kıyı alanlarına sahip limanlarda, aynı anda daha fazla gemi kabul etmek için iskeleler tercih edilir.

Liman ekipmaları içinde hangi yapılar yer alır?

Liman ekipmanları, gemilerin liman içi manevralarında kullanılan römorkörleri, liman basenin taranmasında kullanılan tarama gemilerini, yükün elleçlenmesinde kullanılan rıhtım vinçlerini ve liman sahasında kullanılan ekipmanları kapsar.

Limanların işlevleri nelerdir?

-Olumsuz hava ve deniz koşulları için barınak işlevi: Fırtınalarda ve olumsuz deniz koşullarında gemiler limanlara sığınırlar.
-Yük ve yolcu elleçleme: Yük elleçleme hizmeti limanların temel işlevidir.
Gemilere destekleyici hizmetler verme: Liman alanlarında gemilerin kumanyası,
yedek parçaları, gemi yakıtı, temiz suyu tedarik edilir. Gemi adamları istihdam edilir.
-Endüstriyel gelişim için bir üs: Liman sahalarının içinde ya da yakın bölgelerinde endüstriyel gelişim için üretim tesisleri, lojistik merkezler gibi alt yapılar bulunur.
Üretilen yükler limanlar vasıtasıyla dünya pazarlarına ulaştırılır.
-Tedarik zincirinde ulaştırma modlarının kesişim noktası olma: Liman sahalarında
farklı ulaştırma modlarına aktarma yapılır 

Limanlar hizmet üretenişletmeler olarak hizme arzı yaratanlar grubunda ticari hizmet sağlayıcılar olarak kimler yer almaktadır?

Ticari Hizmet Sağlayıcılar olarak 
• Terminal Operatörleri • Yükleme-Boşaltma Yüklenicileri • Kılavuzluk, Römorkaj ve Palamar İşletmeleri • Lojistik Hizmet Sağlayıcıları • Gemi Gözetim İşletmeleri
• Konteyner Tedarik İşletmeleri • Gemi Bakım ve Onarım İşletmeleri yer almaktadır. 

Gemi Acentelerinin görevi nedir?

Acenteler, gemilerin uğradıkları limanlarda, gemi ve yük ile ilgili süreçlerde yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesini donatan adına gerçekleştiren, sözleşmelerle yetkilendirilmiş
aracılardır. Acenteler liman bölgelerinde temsil ettikleri geminin tüm ihtiyaçlarını karşılar ve evrak işlerini takip eder.

Armatör ve Donatan kimdir?

Armatör gemi sahibidir. Donatan ise gemiyi işleten gerçek ya da tüzel kişi veya kişilerdir.

Limanlarda yük ve gemilere hizmet üreten ticari İşletmeler nelerdir?

Limanlarda hizmet talep edenler: •Taşıtanlar ve Yükletenler • Donatanlar, Armatörler ve Gemi Kiracıları • Gemi Acenteleri dir. 

 Kılavuzluk, Römorkaj ve Palamar İşletmeleri limana gelen gemilere ne tür hizmetler sunarlar?

Kılavuzluk, Römorkaj ve Palamar İşletmeleri: Limana gelen gemilere bir pilot vasıtasıyla kılavuzluk hizmeti vererek geminin emniyetli ve güvenli bir şekilde limana yanaşıp ayrılmasını sağlarlar. Bu işletmeler aynı zamanda geminin liman sahasında römorklar yardımıyla güvenli ve emniyetli bir şekilde rıhtıma yanaşma manevralarına destek veren, yanaşan geminin iskele ve rıhtımlara bağlanmasını sağlayan palamar işçilerini istihdam eden işletmelerdir.

Liman bölgelerinde yapılan ticari işlemleri kolaylaştırıcı brokerlik firmalarının görevi nedir?

Brokerlik Firmaları: Bir komisyon karşılığında yüke gemi, gemiye yük bulan aracılardır.

Liman basenini derinleştirme faaliyetine ve bu faaliyeti gerçekleştiren gemilere ne ad verilir?

Liman basenini derinleştirme faaliyetine tarama ve bu taramayı gerçekleştiren gemilere tarama gemileri adı verilir. 

Limanlarda ana hizmet arzını yaratan ve talep eden kurum ve kuruluşların dışında liman bölgelerinde kamu tarafından yetkilendirilen kurum ve kuruluşlar nelerdir?

Bunlar; 

• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı,
• Liman Başkanlığı,
• Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü,
• Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğü,
• Emniyet Müdürlüğü,
• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,
• Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü,
• Sahil Güvenlik Komutanlığıdır. 

Operasyonel liman altyapıları nelerdir?

Operasyonel liman altyapıları içinde:
• Liman içi su yolları,
• (Gemi) Manevra daireleri,
• Liman baseni adı verilen, doğal ya da yapay (tarama ile oluşturulan) liman içi su alanları,
• Rıhtım duvarları ve iskeleler,
• Şamandıralar, fenerler gibi gemi seyir (Navigasyon) yardımcıları yer alır.