Dış Ticaret İşlemleri ve Belgeleri Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Türk Eximbank kredileri hakkında bilgi veriniz?

Türkiye İhracat Kredi Bankası AŞ (Türk Eximbank) 1987 yılında çıkarılmış olan 3332 sayılı Kanun’un bazı maddelerinin verdiği yetkiye istinaden Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuştur. Türkiye’nin Resmi İhracat Destek Kurumudur. Türk Eximbank, gerek ihracatçılara finansman imkânı sağlayan kredi programları, gerekse ihracatçıların politik ve ticari risklerden arındırılmış ortamlarda çalışmalarına imkân tanıyan sigorta ve garanti programları ile Türkiye’nin ihracatının desteklenmesinde kurumsallaşmış bir ihtisas bankasıdır.

Kısa vadeli ihracat kredileri hakkında bilgi veriniz?

Türk Eximbank ihracatçı ve ihracat bağlantılı mal üreten imalatçı firmalara, özellikle ihracata hazırlık döneminde finansman gereksinimlerinin karşılanması amacıyla, kısa vadeli ihracat kredileri tahsis etmektedir. Bu krediler TL ve döviz cinsinden, bankalar aracılığıyla veya doğrudan Türk Eximbank tarafından firmalara kullandırılmaktadır.

• İhracata hazırlık kredileri
• Sevk öncesi ihracat kredileri
• Kısa vadeli ihracat alacakları İskonto programı

Yurt dışı mağazalar yatırım kredisi hakkında bilgi veriniz?

Bu kredi türü ile ihracatta kalıcı pazarlar edinilmesi ve net döviz girdisinin artırılmasını teminen, Türk firmalarının değişik pazarlarda Türk menşeili her türlü tüketim malı niteliğindeki ürünleri doğrudan pazarlaması amacıyla, herhangi bir ülkede değişik ürünlerin sergilendiği çeşitli bölümleri içeren satış mağazaları ile bir ya da birden fazla firmanın bir araya gelerek kuracakları alışveriş merkezleri oluşturulmasına yönelik yatırım harcamaları finanse edilir. Program kapsamında limit 25 milyon ABD Doları iken vade de 5 yıldır. Kredi Euro veya ABD Doları olarak kullanılabilmektedir.

Faktoring nedir, fonksiyonları nelerdir?

Faktoring mal ve hizmet satışlarından doğan bir alacağın, faktoring konusunda faaliyet gösteren bir kuruluşa temlik edilmesi karşılığı garanti, alacağın takibi, yönetimi ve tahsili yoluyla bu fonksiyonlardan en az ikisinin bir arada kullanıldığı bir finansman ve sigorta yöntemidir.

Faktoring'in fonksiyonları;

• Finansman
• İstihbarat
• Alacağın tahsili ve yönetimi
• Alacağın ödenmeme riskine karşı garanti edilmesi şeklindedir.

Faktoring işlemi yapan işletme hangi maliyetlerle karşılaşır?

İşletme iki tip maliyetle karşılaşacaktır. Bu maliyetler faktoring komisyonu ve faktoring ücretidir.

• Faktoring Ücreti: Faktoring şirketi tarafından kullandırılan finansman karşılığında iç ve dış piyasa durumuna göre belirlenen faiz oranıdır. Mevcut bakiye gün ve factoring ücret oranı üzerinden hesaplanır ve işlemin başında veya her ay/vade sonunda müşteriye fatura edilir. Uluslararası faktoring işlemleri yürürlülükte olan vergi mevzuatında ihracata tanınan teşvikler çerçevesinde her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Yurtiçi faktoring işlemlerinde ise faktoring ücreti ve komisyonu BSMV’ye tabidir, KKDF’den muaftır.
• Faktoring Komisyonu: Faktoring hizmetleri sonucunda müşterisinin temlik ettiği alacaklar üzerinden günün koşullarına göre en rekabetçi komisyon oranlarını uygular. Bu komisyon oranı; alıcı sayısı, alıcı riski, fatura büyüklüğü ve sayısı, vade, satıcının taahhüt ettiği yıllık ciro, faktoring yapılan ülkeler gibi unsurlara göre belirlenir. Fatura bedeli üzerinden alınan ve faktoring hizmet türüne göre %0.5 ile %1.2 arasında değişen bir ücrettir.

Fortfaiting nedir, açıklayınız?

Forfaiting, kredili olarak bir malın ve/veya hizmetin ihraç edilmesi dolayısıyla elde edilmesi muhtemel tahsil hakkının, söz konusu bu hakkı elinde ihracatçıya rücu etmeksizin forfaiter adı verilen kuruluş tarafından satın alınmasıdır. Forfaiting işlemi ihracatçı, ithalatçı, forfaiter (ihracat faktorü) ve alacağı garanti eden banka arasında gerçekleşen bir işlemdir.

Forfaiting ile ihracatçı, ithalatçıya iletilen ürünler için alacak hakkını devreder ve bunun karşılığında forfaiting yapan kuruluştan hemen nakit sağlar. Ürünler teslim edildikten ve sözleşme tamamlandıktan sonra ihracatçı bu alacakları bir forfaiting kuruluşuna satar ve bu kuruluş tüm riskleri üstlenmiş olur. Bu arada forfaiting yapan kuruluş ücretlerini kestikten sonra ihracatçıya nakit ödeme yapar. Sermaye ürünlerinin yanında diğer ürünlerin ihracatında da orta – uzun vade kredi ihtiyacı bu yolla finanse edilebilir.

Forfaiting işlemine senetli ve senetsiz her türlü alacak konu olabilir. Ancak uygulamaya bakıldığında daha çok poliçe ve bono gibi senede bağlı olan alacaklar daha güvenli sayıldıklarından forfaiting işleminin konusu olmuşlardır.

Forfaiting işlemi dört aşamada gerçekleşir:

1. İhracatçının Forfaiter'ı bilgilendirmesi
2. Forfatiter'in ihracatçıya teklifini sunması
3. İhracatçı ile Forfaiter arasında sözleşme yapılması
4. Alacağın Forfatiter tarafından satın alınması.

Faktoring işlemlerinin bir fonksiyonu olan İstihbarat nedir?

İstihbarat: İşletme yöneticileri, faktoring firmalarınca yapılan güvenilir istihbarat
sonuçlarına göre yurtiçi ve yurtdışı müşterilerinin mali durumundan en kısa zamanda haberdar olurlar.

Forfaiting işleminin ihracatçıya olan maliyeti nedir?

Forfaiting finansmanında ihracatçının karşılaşacağı üç maliyet unsuru söz konusudur.

• Taahhüt Ücreti: Forfaiter, taahhüde girildiği an ile iskontonun yapılmasına kadar olan zamanda kaynaklarının belirli bir kısmını ihracatçıya ödeme yapacağı için bloke etmek.
• İskonto Oranı: Forfaiting işleminde ihracatçı elinde olan poliçe veya bonoyu anlaşmaya varılan bir oran üzerinden forfaiter’a iskonto ettirmektedir.
• Bekleme Ücreti: Forfaiter iskonto miktarını belirlerken ödemelerde belirli bir gecikmeyi hesaba katarak bekleme süresi için ücret talep eder. Hesaba katılan bu gecikme süresi 2-3 gündür.

Forfaiting işleminin Garantör açısından avantaj ve dezavantajı nedir?

Dezavantajlar: Forfaiting işleminde garantör, garanti ettiği borcu mutlak surette ödemekle yükümlüdür. İleride sözleşmeyle ilgili oluşabilecek herhangi bir anlaşmazlık durumunda ödemeleri geciktiremez.
Avantajlar: Grantör’ün, forfaiting işleminde faiz geliri temin etmesi ve sağladığı hizmetler için ücret alması forfaiting işleminin garantöre sağladığı avantajlardır.

Leasing nedir?

Finansal kiralama bir yatırım malının mülkiyeti finansal kiralama şirketinde kalarak belirlenen kiralar karşılığında kullanım hakkının kiracıya verilmesi ve sözleşmede belirlenen değer üzerinden kiracıya geçmesini sağlayan bir finansman yöntemidir. Finansal kiralama kavramı yerine birçok ülkede leasing kavramı kullanılmaktadır.

Finansal kiralama (Leasing) işleminin unsurları nelerdir?

Kiracı: Leasing işlemlerinde ekipmanın kullanım hakkını sözleşme ile önceden belirlenen kira ödemeleri karşılığında satın alan taraftır.

Kiralayan: Katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları ile finansal kiralama şirketlerini ifade eder.

Satıcı: Leasing işlemine konu olan ekipmanı temin eden üretim veya pazarlama kuruluşudur.

Sözleşme: Leasing işleminin dayandığı hukuki belge, sözleşmedir.

Sözleşmenin Şekli Tescili: Sözleşmeler noter huzurunda, düzenleme şeklinde imzalanır. Taşınır mala dair sözleşme, kiracının ikametgâhı noterliğinde özel sicile tescil edilir.

Sözleşmenin Süresi: Finansal Kiralama Sözleşmeleri aksi belirtilmedikçe 4 yıllık süre için düzenlenir.

Mülkiyet Devri: Sözleşmede aksi öngörülmemişse kiralayan, malın mülkiyetini bir
üçüncü kişiye devredemez.

Sigorta: Leasing şirketleri kiralama konusu malları sigorta ettirmek zorundadır. Primlerini kiracı öder.

Leasing işlemlerinde mali raporlama ile ilgili bilgi veriniz?

Mali Raporlama: Leasing ile gerçekleştirilen yatırımlar firmaların bilançolarında yer almaz. Bu nedenle;
• Aktif karlılık oranı yükselir.
• Borçlanma oranı düşer.
• Cari oran yükselir.
• Likidite oranı yükselir.
• Özkaynak karlılık oranı yükselir.

Leasing bilanço dışı bir işlem olduğu için borç/özkaynak dengesi etkilenmez ve özkaynaklar korunurken borçlanma oranı düşer.

Dış ticarette devlet teşviğinin önemi nedir?

Devlet teşviki, Türkiye’nin ihracat pazarlarının geliştirilmesi, dünya ihracatındaki payının artırılması ve uluslararası piyasalara açılan firmaların rekabet güçlerinin artırılması açısından önem taşımaktadır.

İhracata yönelik devlet yardımlarının kapsamı nedir?

Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ): Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından SDŞ statüsü verilen şirketlerdir.
Üretici Dernekleri (ÜD): Aynı imalat dalında faaliyette bulunan üretici şirketlerin kurdukları derneklerdir.
Dış Ticaret Sermaye Şirketi(DTSŞ): DTM tarafından DTSŞ statüsü verilmiş şirketler,
Üretici Birliği: Aynı imalat dalında faaliyette bulunan üretici şirketlerin kurduğu birliklerdir.

KOBİ nedir?

Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler;

• Bir ila iki yüz arasında işçi istihdam ettiği, bağlı olduğu meslek kuruluşunca teşvik
edilen,
• Gerçek usulde defter tutan,
• İmalat sanayi sektöründe faaliyette bulunan,

• Arsa ve bina hariç, mevcut sabit sermaye tutarı, bilânço net değeri itibariyle 2 milyon ABD Doları karşılığı TL’yi aşmayan firmalardır.

Pazara giriş belgeleri desteği nedir?

Giriş Belgeleri Desteği çerçevesinde şirketlerin Destek Kapsamındaki Pazara Giriş Belgeleri Listesinde yer alan belgelere ilişkin alım giderleri yüzde 50 oranında ve her bir Pazara Giriş Belgesi başına en fazla 25.000 ABD Dolarına kadar desteklenir. Şirket başına yıllık en fazla 250.000 ABD Dolarına kadar destek verilir.

Finansman yardımı ne şekilde yapılır?

Başvuru merci: Ekonomi Bakanlığı
Kimler Yararlanabilir: Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ) statüsünü haiz şirketler.
Desteğin Amacı: Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ) statüsünü haiz şirketlerin münhasıran dış ticarete ilişkin işlemlerini yürütmek üzere konusunda tecrübeli ve yükseköğrenimli yönetici ve eleman istihdamının sağlanmasıdır.

Desteklenen Harcamalar: Bir SDŞ’ye istihdam edeceği en fazla bir yönetici ile iki elemanın ücretleri için ve bir defa destek sağlanmasıdır.
Sağlanan Destek: Sektörel Dış Ticaret Şirketlerin ilk defa istihdam edecekleri, konusunda tecrübeli ve yükseköğrenimli;
Elemanların toplam azami 9.000 ABD Doları karşılığı Türk Lirasını aşmamak üzere yıllık brüt maaşlarının yüzde 75’i, için ve bir defa destek sağlanmaktadır.
Yöneticinin toplam azami 18.000 ABD Doları karşılığı Türk Lirasını aşmamak üzere yıllık brüt maaşlarının yüzde 75’i, sağlanmaktadır.

Yurt dışında gerçekleştirilen fuar katılımlarının desteklenmesi ne şekilde yapılır?

Amaç: Yurtdışındaki fuar ve sergilere katılımın artırılmasıdır.
Başvuru Süresi: Fuar bitimini takiben 6 aydır.
Kimler Yararlanabilir: Üretici firmalar, pazarlamacı firmalar, organizatör firmalar yararlanmaktadır.
Uygulamacı Kuruluş: İhracatçı Birlikleri’dir.

Desteklenen Faaliyetler
• Bireysel düzeyde gerçekleştirilen fuar katılımları,
• Milli düzeyde gerçekleştirilen fuar katılımları,
• Organizatörün desteklenmesi,
• Ürün gruplarına göre destekler.

Sağlanan Destekler: Yurt dışı fuar organizasyonunu düzenlemek üzere Müsteşarlıkça görevlendirilen organizatöre katılımcı tarafından ödenecek katılım bedelinin yüzde 50’si katılımcıya ödenmektedir. Destek tutarı;
Yurt dışı fuarın genel nitelikli Milli Katılım veya Türk İhraç Ürünleri Fuarı olması halinde 10.000 ABD Dolarına,
Sektörel nitelikli Milli Katılım veya Sektörel Türk İhraç Ürünleri Fuarı olması halinde ise 15.000 ABD Dolarına kadardır.
Sektörel nitelikli uluslararası fuarlara bireysel iştirak gerçekleştirilmesi durumunda;
Sektörel nitelikli uluslararası fuarlar için, katılımcının ödeyeceği boş stant kirasının ve nakliye harcamalarının yüzde 50’si, 15.000 ABD Doları’nı aşmamak üzere, Sektörel nitelikli uluslararası fuarlara bireysel iştirak gerçekleştiren katılımcının Sektörel Dış Ticaret Şirketi (SDŞ) olması durumunda, boş stand kirasının tamamı ve nakliye harcamalarının yüzde 75’i, 15.000 ABD Doları’nı aşmamak üzere desteklenmektedir.

Yurt dışı pazar araştırması desteğinin kapsamı nedir ve ne şekilde yapılır?

Desteğin Amacı: Sınai ve/veya ticari şirketler ile yazılım sektöründe faaliyet gösteren şirketlerce gerçekleştirilen yurt dışı pazar araştırması gezilerine ilişkin giderlerin karşılanmasıdır.
Başvuru Süresi: Başvuru, desteğe ilişkin ilk ödeme belgesi tarihi esas alınarak en geç altı ay içerisinde gerekli belgeler ile birlikte şirketlerin yerleşik oldukları şehire göre Ekonomi Bakanlığına ya da Bakanlığında belirtilen Bölge Müdürlüklerine yapılır.
Sağlanan Destekler: Bir yurt dışı pazar araştırması gezisi kapsamında en fazla 2 şirket çalışanının aşağıda belirtilen giderleri desteklenir:

• Ulaşım: Uluslararası ve şehirler arası ulaşımda kullanılan ekonomi sınıfı uçak, tren, gemi ve otobüs bileti ücretleri ile günlük 50 ABD Dolarını, gezi başına da 500 ABD Dolarını aşmamak kaydıyla araç kiralama giderleri.
• Konaklama: Şirket başına günlük 300 ABD Dolarını geçmemek kaydıyla konaklama giderleri.
• Destek Tutarı: Yurt dışı pazar araştırması gezilerine ilişkin giderler yüzde 70 oranında ve yurt dışı pazar araştırması gezisi başına en fazla 7.500 ABD Dolarına kadar desteklenir.

Uygulayıcı Kuruluş: Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü, Marmara Bölge Müdürlüğü ve Batı Anadolu Bölge Müdürlüğüdür.
Yararlanacak Kişiler: Türkiye’de sınaî ve/veya ticari faaliyette bulunan şirketler ve yazılım şirketleri
Ülke Sayısı ve Süresi: Bir takvim yılı içerisinde aynı ülkeye yönelik en fazla 2 adet pazar araştırması projesi desteklenir. Coğrafi konumu birbirine yakın olmak kaydıyla en fazla 3 ülkede de yapılabilir.
Yurt dışı pazar araştırması gezisinin en az 2, yol hariç en fazla 10 günlük kısmı desteklenir.

Tasarım desteği nedir ve ne şekilde yapılır?

Yetkili Kuruluş: Ekonomi Bakanlığı
Yararlanan Firmalar: Tasarımcı Şirketleri, Tasarım Ofisleri, Birlikler ve Tasarım Dernekleri-Birlikleri
Destek Süresi: Tasarımcı Şirketleri ve Tasarım Ofisleri: en fazla 4 yıl
Birlikler ve Tasarım Dernekleri-Birlikleri: Proje bazında
Destek Oranı: Yüzde 50 Desteğin Kapsamı
Tasarımın doğrudan desteklenebilmesini teminen; tasarımcı şirketleri, tasarım ofisleri ile Birlikler, tasarım dernekleri-birliklerinin gerçekleştireceği tanıtım, reklam, pazarlama, istihdam, danışmanlık harcamaları ile yurt dışında açacakları birimlere ilişkin giderlerinin Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ndan karşılanmasını düzenleyen 2008/2 sayılı “Tasarım Desteği Hakkında Tebliğ” 18.04.2008 tarihli ve 26851 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmış ve mezkur Tebliğ’e ilişkin Uygulama Usul ve Esasları düzenlenmiştir.