Lojistik Maliyetleri ve Raporlama 1 Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Teknolojik gelişmeler öncesi üretilen mamullerin
maliyetleri içerisinde maliyetlerin payı nasıldır?

Direkt ilk madde ve malzeme ile direkt işçilik
giderleri önemli bir paya sahiptir. Genel üretim giderleri
ise göreceli olarak daha düşüktür.

Geleneksel maliyet belirleme sistemlerinin yetersiz
kalmasında etkili olan gelişmeler nelerdir?

Yeni teknolojik gelişmelerin otomasyona dayalı
üretimi getirmesi, mamuller içerisindeki genel üretim
giderlerinin payının önemli ölçüde azalması, küresel
ticaret koşulları, yoğun rekabet, lojistik süreçlerdeki
gelişmeler, müşteri istek ve ihtiyaçlarının daha çok
seçenek ve kalitede karşılanması için maliyetlerin
düşürülmeye zorlanması etkili olan gelişmelerdir.

Günümüzde yaşanan gelişmeler işletmelerin tüm
fonksiyonları etkilemiştir. Bunlardan en çok etkilenenler
hangileridir?

İşletme fonksiyonlarından en çok etkilenenler
muhasebe ve muhasebenin alt dalları olan maliyet ve
yönetim muhasebesi fonksiyonlarıdır.

Muhasebe ve diğer tüm işletme fonksiyonları üzerinde
etkili olan gelişmelerden başlıcaları hangileridir?

Bu gelişmelerden başlıcaları şunlardır:
• Uluslararası rekabetin artması
• Mamul yaşam sürelerinin azalması
• Teknolojideki gelişmeler
• Üretim ortamındaki gelişmeler ve maliyet
yapılarının değişmesi
• Değişen pazar koşulları ve tüketici odaklı
pazarlama anlayışının yerleşmesi

Uluslararası rekabetin artmasının ne gibi etkileri
olmuştur?

Pazarların küreselleşmesi ile rekabetin şekli ve
boyutları değişmiştir. Pazarlarda koşullar sürekli
değişirken, belirsizlikler yaşanmaktadır. Rekabet
üstünlüğü elde edilmesi için uzun dönemli planlama
yanında esnek ve değişen koşullara uyum sağlanması
gereklidir. Bu durum lojistiğe daha fazla önem
verilmesine neden olmuştur.

Mamul yaşam sürelerinin azalmasının ne gibi etkileri
olmuştur?

Mamul çeşitleri artmış ama mamul yaşam süreleri
kısalmıştır. Yeni mamullerin geliştirilmesi ve pazara
sunulma süreleri de kısalmıştır. Esnek üretim sistemlerinin
oluşturulması gerekmiştir. Hataların en aza indirilmesi
zorunluluğu doğmuştur. Bu gelişmeler de işletmelerin
tedarik zinciri içerisinde çalışmasını gerektirmiştir.

Teknolojideki gelişmelerin ne gibi etkileri olmuştur?

Emek yoğun üretim yerini teknoloji yoğun
üretime bırakmıştır. Bu da amortisman ve endirekt işçilik
giderlerinin üretim maliyetleri içerisindeki payını
arttırmıştır. Bu da yeni maliyet belirleme yaklaşımlarını
gerektirmiştir.

Üretim ortamındaki gelişmeler ile maliyet yapılarının
değişiminin ne gibi etkileri olmuştur?

Tam zamanında üretim, esnek üretim sistemleri,
bilgisayar destekli tasarım, bilgisayar destekli süreç
tasarımı, üretim kaynak planlaması gibi yaklaşımlar,
maliyet yapısında önemli etkileri olmuştur. Toplam
maliyetler içerisindeki işçilik giderlerinin azalmasına
karşılık genel üretim giderlerinin payı artmıştır. Maliyet
dağıtım anahtarı olarak direkt işçilik saatleri yerine
makine saati gibi yeni ölçüler kullanılmaya başlanmıştır.

Değişen pazar koşulları ile tüketici odaklı pazarlama
anlayışının ne gibi etkileri olmuştur?

İşletmeleri başarılı olmak için üretim odaklı
çalışmak yerine müşteri odaklı çalışmayı
benimsemişlerdir. Müşteri odaklı yaklaşımın
benimsenmesi müşteri istek ve ihtiyaçlarının
karşılanmasında en yük kalitenin en kısa sürede ve en
uygun maliyetler ile karşılanmasını zorunlu kılmaktadır.

Yeni maliyet yönetimi yaklaşımlarının ortaya
çıkmasının nedeni nedir?

geleneksel maliyet hesaplama yöntemleri,
maliyetlerin belirlenmesi ve dağıtımı başta olmak üzere
planlama ve karar verme süreçlerinde yönetime bilgi
vermekte yetersiz kalmıştır. Maliyet karşılaştırmalarına
dayana bir yaklaşım yerini maliyetlerin işletme
faaliyetlerinden etkilenen bir maliyet anlayışına
geçilmiştir.

Mamul yaşam seyri en çok hangi alanda
kullanılmaktadır?

mamul yaşam seyri daha çok pazarlama alnında
mamul stratejilerinin belirlenmesi amacıyla
kullanılmaktadır.

Pazarlama yönetimine göre mamul yaşam seyri ne
zaman başlar?

Pazarlama yönetimine göre mamulün yaşam seyri,
yeni mamulün geliştirme ve pazara sunma aşamalarının
birleştiği, sunuş döneminde başlamaktadır.

Mamul yaşam seyri yeni yaklaşıma göre nasıl başlar
ve biter?

Mamul yaşam seyri yeni yaklaşıma göre bir
varlığın veya sistemin tedarik edilmesi veya üretilmesine
ilişkin kararın verilmesi ile başlar. Varlık veya sistemin
elden çıkarılması veya üretimine son verilmesi aşaması ile
sona erer.

Yaşam seyri maliyetleri nedir?

varlık veya yatırımla ilgili olarak tedarik aşamasından elden çıkarılma aşamasına kadar gerçekleşen
veya gerçekleşmesi beklenen maliyet toplamıdır.

Yaşam seyri maliyetinin kapsamı nedir?

varlığın beklenen yaralı ömrü boyunca varlıkla
ilgili direkt, endirekt, yinelenen, yinelenmeyen,
katlanılması beklenen ve katlanılmış tasarım, geliştirme,
üretim, işletim, bakım ve onarım maliyetlerinin tümünü
kapsamaktadır.

Geleneksel maliyet belirleme sistemlerinin yetersiz
kaldığı noktalar nelerdir?

Geleneksel maliyet belirleme sistemleri şu
noktalarda yetersiz kalmaktadır:
• Üretim gerçekleşmeden önce katlanılan
maliyetleri göz ardı eder.
• Pazar faktörleri maliyet yönetiminin bir parçası
değildir.
• Sadece üretimle ilgili maliyetler dikkate alınır.
• Ürün geliştirme, lojistik destek maliyetler, dönem
gideri olarak kabul edilir.
• Maliyetlerin düşürülmesi muhasebe bölümünün
sorumluluğundadır.
• Dönemsel raporlama esastır.
• Yalnız sürekli tekrarlanan maliyetler raporlanır.

Mamul yaşam seyir maliyetleme yaklaşımının üstün
yanları nelerdir?

Mamul yaşam seyri yaklaşımının şu üstünlükleri
vardır:
• Üretim gerçekleşmeden önce katlanılan
maliyetlerin karları maksimize edeceği ve ürünün
yaşamı boyunca maruz kalacağı maliyetleri
minimize edeceği varsayılır.
• Teknoloji ve tüketici zevk ve tercihlerindeki
değişiklikler gibi pazar faktörleri maliyet
yönetiminin önemli bir parçası olarak ele alınır.
• Servis, garanti, lojistik maliyetler gibi üretim
sonrası oluşabilecek maliyetler dikkate alınır.
• Ürün geliştirme ve lojistik destek maliyetleri ürün
maliyetine yüklenir
• Maliyet düşürülmesi, muhasebe, tasarım ve
üretim mühendisliği, pazarlama, üretim, satın
alma bölümlerinin ortak sorumluluğundadır.
• Ürün yaşam seyri boyunca raporlama esas alınır.
• Tekrarlanan sürekli maliyetlerin yanı sıra ürün
yaşam seyrine ilişkin tekrarlanmayan
maliyetlerde raporlanır.

Mamul yaşam seyri maliyetleme yaklaşımının temel
amacı nedir?

Teme kamacı mamul planlama aşamasında karar
alıcılara mamulün tüm aşamalarında (piyasaya sunuluş,
büyüme, olgunluk ve düşüş) katlanılacak olan maliyetleri
tespit etme, raporlama, yönetme olanağı sağlamayarak
kârın maksimize edilmesini sağlamaktır.

Mamul yaşam seyri maliyetleme yaklaşımının genel
amaçları nedir?

Mamul yaşam seyri maliyetleme yaklaşımının
genel amaçları şunlardır:
• Planlama ve pazardan çekilme dönemlerinde
ortaya çıkan maliyetleri de içeren faaliyet kârının,
mamulün pazarda aktif olduğu dönemde ya da
üretim aşamasında kazanılıp kazanılmadığının
belirlenmesi
• Planlama döneminde, garanti ve çevresel
maliyetler gibi üretimle ilgili olmayan, ancak
satış sonrası ortaya çıkan maliyetleri tanımlamak
ve bu maliyetlerin asgari düzeye indirilmesi için
mamul tasarımındaki değişikliklerin belirlenmesi,
• Karar alıcı ve planlamacılara alternatif mamul
tasarımlarına ilişkin toplam yama seyri
maliyetleri bilgisini sağlayarak bu seçenekler
arasından en iyi seçimleri yapabilmeleri için
destek olunması
• Etkin bir planlama yapabilmek ve maliyetleri
oluşturan faaliyetleri kontrol edebilmek amacı ile
tüm mamul dönemi faaliyetlerinin analiz edilerek
maliyetlerin niteliklerini ve zamanlamasını
tanımlamaktır.

Mamul yaşam seyri maliyetleme yaklaşımının
yararları nelerdir?

İşletmeler yaşam seyri maliyetlerini ve mamulün
kârlılığını önceden hesaplayabilmektedir. Böylelikle uzun
dönemli planlama ve kontrolü sağlayabilmektedir. Bu
yaklaşım karar alıcılara yatırım maliyetleri ve işletme
giderleri arasında denge bulmalarını sağlamaktadır.

Mamul yaşam seyri maliyetleme sürecinin unsurları
nelerdir?

Mamul yaşam seyri maliyetleme süreci, mamulün
tasarım aşamasındaki maliyetlerin azaltılmasına ilişkin
hedef maliyetleme yaklaşımı, mamulün üretim
aşamasındaki maliyetlerin azaltılmasına ilişkin hedef
maliyetleme yaklaşımını ve mamulün üretim aşamasındaki
maliyetlerin azaltılmasına ilişkin kaizen maliyetleme
aşaması unsurlarıdır.

Hedef maliyet kavramı ilk olarak ne zaman ortaya
çıkmıştır?

Hedef maliyet oranı kavramı ilk olarak Japon
otomotiv işletmecisi Toyota tarafından 1960'lı yıllarda
geliştirilmiştir.

Hedef maliyetleme kavramını açıklayınız.

Yeni bir mamulün planlaması, araştırma ve
geliştirme sürecinde maliyetlerin düşürülmesi için ileri
sürülen tüm fikirlerin gözden geçirilerek, bir taraftan hız,
kalite, güvenilirlik gibi müşteri gereksinimlerini
karşılarken, diğer yandan bu mamulün yaşam seyri
maliyetlerini düşürmeyi amaçlayan faaliyettir.

Geleneksel maliyet belirleme yaklaşımının özellikleri
nelerdir?

Önce üretim maliyetleri belirlenip bu maliyet üzerine kâr payı eklenerek satış fiyatı belirlenmektedir. Bu
nedenle de mamulün fiyatı sıklıkla istenenden daha
yüksek olmaktadır. Maliyet azaltmaya ilişkin önlemlerde
çoğunlukla fiili sonuçlardan sonra alınmaktadır. Maliyeti
düşürmenin odak noktası verimsizlik ve kayıpların
azaltılmasıdır. Mamul maliyetleri de sadece üretim ile
ilişkilendirilmektedir. Mamulün tüm yaşam seyri ile ilgili
olan maliyetler göz ardı edilmektedir.

Hedef maliyetleme yaklaşımının özellikleri nelerdir?

mamul araştırma, geliştirme ve tasarım
aşamasında mamulün tüm özellikleri ile ilgili kararların
üretim ve diğer işletme fonksiyonlarındaki maliyetleri
etkileyeceği varsayımına dayalıdır. Bu nedenle tüm
işletme fonksiyonlarının katılımı sağlanarak mamul ve
süreç değişikliklerinin üretim başlamadan, geliştirme ve
tasarım aşamasında yapılması gereklidir. Gelecekte ortaya
çıkacak maliyetleri önceden planlayarak kontrol ederek
önemli maliyet tasarrufları sağlanmakta ve rekabet
avantajı elde edilmektedir.

Hedef maliyetleme yaklaşımının temel ilkeleri
nelerdir?

Temel ilkeler şunlardır:
• Fiyata göre maliyetleme
• Tüketiciler üzerinde yoğunlaşma
• Mamul tasarımı üzerinde odaklanma
• Geniş kapsamlı katılım
• Yaşam seyri boyunca maliyet düşürme etkisi
• Değerler zinciri ile ilgilenme

Fiyata göre maliyetleme ilkesini açıklayınız?

Hedef maliyet satış fiyatından hedef kârın
düşülmesi ile belirlenir. Hedef maliyetin belirlenebilmesi
için öncelikle satış fiyatının belirlenmesi gereklidir. Bu da
müşterilerin ödemeyi kabul ettikleri fiyata göre
belirlenmektedir. Hedef kar ise işletmenin finansal
gereksinmeleri yanında bulunduğu sektör belirleyici
olmaktadır. Bu aşmadan sonra hedef maliyet belirlenebilir.

Tüketiciler üzerinde yoğunlaşma ilkesini açıklayınız?

Müşteri gereksinimlerini karşılamak mamul
geliştirme sürecinin parçasıdır. Hedef maliyet belirleme
yaklaşımında mamuller müşterinin gereksinimlerine göre
tasarlanıp, üretilip ve teslim edilir.

Mamul tasarımı üzerinde odaklanmayı açıklayınız?

Mamul geliştirme ve tasarım aşamasında maliyet
kontrolü uygulanır. Bu aşamada ortaya çıkan maliyetler
geleceğe yönelik olup üretim sürecinde oluşan
maliyetlerin büyük bir kısmını etkilemektedir.

Geniş kapsamlı katılımı açıklayınız?

Mamul ve süreç tasarımı, tasarım ve üretim
mühendisliği, üretim, pazarlama, satın alma, maliyet
muhasebesi gibi işletme içi taraflar ile satıcılar, dağıtıcılar,
müşteriler gibi işletme dışı tarafları temsil eden çok
katılımcılı bir grup ile çalışmak esastır.

Yaşam seyrinde maliyet düşürmeyi açıklayınız?

Mamulün tüm yaşamı boyunca tasarımından
başlayarak üretimi ve müşteri hizmetleri ile elden çıkarma
maliyetleri de dâhil olmak üzere tüm mamul yaşam seyri
boyunca maliyetlerin azaltılması amaçlanır.

Değerler zinciri ile ilgilenmeyi açıklayınız?

Yöntemin başarısı satıcılar, müşteri hizmetleri
sunanlar ve dağıtıcılar da dâhil olmak üzere değerler
zincirinin üyelerinin birbiri ile uzun dönemli ilişkiler
kurması ve ilgilenilmesi ile başarılı olabilir.

Hedef maliyetleme yaklaşımı hangi alanlarda
kullanılır?

Mamul tasarım ve geliştirme, mevcut mamullerin
maliyetlerinin azaltılması, mamul sürecinin planlanması
ve verimlilik iyileştirilmesi olmak üzere dört ana kullanım
amacı vardır.

Kaizen maliyetleme nedir?

Kaizen maliyetleme hedef bir maliyetin
belirlenmesi ve bu maliyetin gerçekleştirilmesi için üretim
işlemlerinin sürekli olarak iyileştirilmesi sürecidir. Bu
süreçte toplam işlem süresinin azaltılması, değer katmayan
faaliyetlerin elenmesi, mamullerin hatasız üretilmesi,
üretim maliyetlerinin sürekli azaltılması, üretimin ve
üretim sürecinin basitleştirilmesi amaçlanır.

Kaizen maliyetleme yaklaşımı nelere odaklanır?

Kaizen maliyetleme yaklaşımı üretim
maliyetlerinin tamamını özellikle de sabit maliyetlerin
büyük bir kısmını kontrol edemez. Bu nedenle azaltılması
olanaklı olan maliyetler üzerine odaklanır.

Hedef maliyetleme yaklaşımı ile Kaizen maliyetleme
yaklaşımını karşılaştırınız?

Hedef maliyetleme yaklaşımı mamullerin tasarım
ve geliştirme aşamasındaki maliyetleri kapsarken, kaizen
maliyetleme yaklaşımı mevcut mamullerin üretimi
aşamasındaki maliyet azaltma faaliyetlerini içermektedir.

Kaizen maliyetleme yaklaşımının yararları nelerdir?

Kaizen maliyetleme yaklaşımının yararları şu
şekilde sıralanabilir:
• Tüm faaliyetlere bir canlılık meydana gelir.
• İşletme ile amaç ve hedef birliği sağlar.
• Çalışanların bilgi ve beceri düzeyinin sürekli
olarak gelişmesini sağlar.
• Çalışanların isteklendirilmesini arttırır.
• Etkileşim içindeki birimlerin ortak sorunlarının
çözülmesini sağlar.
• Üretim ve diğer rekabet unsurlarının daha hızlı
gelişme göstermesini sağlar.

Tam zamanında üretim felsefesinin temelinde hangi
unsurlar bulunmaktadır?

Tam zamanında üretim felsefesinin temelinde sıfır
stok, kısa üretim süreleri, küçük/seri ikmal, miktarları ile
yüksek kalite ve sıfır hata olmak üzere dört unsur
bulunmaktadır.

Tam zamanında üretim verimliliği nasıl arttırmayı
hedeflemektedir?

işletmenin bütün bölümlerini etkileyen satın alma,
mühendislik, pazarlama, personel, kalite kontrol, müşteri
ve satıcı arasındaki ilişkiler saptanarak gereksiz yere para,
zaman, emek vb. harcamaların azaltılarak verimliliğin
arttırılmasını hedefler.

Tam zamanında üretim sistemin uygulanabilmesi için
dengeleme sistemi nasıl uygulanır?

Dengeleme sistemi çekme esasına dayalıdır.
Üretimi harekete geçiren müşteridir. Müşteri aynı
zamanda işletmedeki bir diğer bölüm de olabilir. Her
üretim sürecindeki bir sonraki sürecin gereksinimi kadar
üretilmesi gereken miktarı belirlemektedir.

Tam zamanında üretim sistemin uygulanabilmesi için
Kanban sistemi nasıl uygulanır?

Üretimin tam zamanında gerçekleşebilmesi için
tüm bölümlere ne zaman ne kadar üretim yapacaklarını,
zamanında bildiren bir bilgi sistemidir. Her bölümdeki
üretim miktarları ve hareketlerini kontrol eder. Kanban
üretim etkinliklerini de kontrol ederek, üretim süreçlerinde
neyi, ne zaman, ne kadar üretileceğini ve nereye
gönderileceğini, söyler. Ürün ve bilgi akışı birlikte ele
alınır ve stok yönetimine gerek duyulmaz. Fazla üretim
engellenir.

Tam zamanında üretim sisteminde muhasebe
sisteminde dikkate alınan unsurlar nelerdir?

Muhasebe kayıtlarında direkt hammadde ve
malzeme giderleri ile şekillendirme olmak üzere iki adet
unsur söz konusudur.

Tam zamanında üretim sistemindeki maliyetleme
tarzını nasıl tanımlayabiliriz?

Üretim sistemiyle birleşen melez bir maliyetleme
tarzı olarak tanımlamak olanaklıdır.

Tam zamanında üretim sistemindeki maliyet
hesaplama sistemleri ile geleneksel maliyet hesaplama
sistemleri arasındaki farklar nelerdir?

Geleneksel maliyet hesaplama sistemleri sürekli
olarak değerlendirilmesi ve güncellenmesi gerekene
hammadde ve işçilik standartları ile sapmalara
dayanmaktadır. Tam zamanında üretime göre maliyet
hesaplayan işletmeler aylık çıktı oranı, birim başına
kullanılan süre, stok devirleri, birim başına direkt üretim
maliyetleri gibi kendi toplam başarımını ölçen basit
standartları kullanmaktadır. Geleneksel maliyet hesaplama
sistemlerinde yarı mamul ve mamul stokları büyük
seviyelerde tutulabilirken, tam zamanında üretim
ortamında maliyet yönetim yaklaşımı düşük seviyede stok
tutma esasına dayanmaktadır.

Geriye dönük maliyetleme nedir?

Tam zamanında maliyetleme yaklaşım aynı
zamanda geriye doğru maliyetleme olarak da anılır.
Tamamlanan çıktıyla başlayan ve sonra üretim
maliyetlerini satılan birimlere ve stoklara dağıtan bir
standart maliyetleme yöntemidir.

Geriye dönük maliyetleme yaklaşımının temel
özellikleri nelerdir?

Stok maliyetleri geriye doğru belirlenmektedir.
Çıktılar üzerinde odaklanılmakta, geriye dönülerek
maliyetler, stoklar ve satılan mamuller arasında
paylaştırılmaktadır. Standart maliyet yöntemi
kullanılmaktadır. Üretim ve teslimat partiler halinde
yapılmaktadır. Maliyet saptama analizleri azaltılmakta
veya ortadan kaldırılmaktadır. Asgari düzeyde olduğu
düşünülen stoklar ile ilgili olarak ayrıntılı bilgi tutulmaz.
Yarı mamullerin kesinlikle bulunmadığı varsayıldığı için
üretim aşaması ile ilgili hesaplama yapılmamaktadır.
Maliyet hesaplama ve kayırları, üretim tamamlanana kadar
veya mamuller satılana kadar ertelenmektedir. Maliyet
kayıtları daha basitleştirilmektedir.

Kalite maliyetleri nedir?

Meydana gelebilecek hataları önlemek amacıyla
gerçekleştirilen faaliyetlerin, planlı kalite kontrollerin
mamulün üretimi sırasında veya müşteriye tesliminden
sonra görülen hatalar sonucunda oluşan maliyetlerdir.

Kalite maliyetleri ne için uygulanır ve neyi ölçer?

Kalite uygunluğunun kapsamlı ve finansal bir
ölçüsüdür. İşletmeler tarafından kalite gelişimi ve maliyet
etkinliği sağlamak için uygulanır.

Kalite maliyetinin kapsamı nedir?

İşletmelerin hedefledikleri kalite düzeyine
ulaşabilmesi için katlanmak durumunda oldukları tüm
maliyetleri kapsamaktadır.

Kalite maliyetlerini nasıl gruplayabiliriz?

Kalite maliyetleri dört başlık altında gruplanabilir.
Bunlar: Önleme maliyetleri, değerlendirme maliyetleri, iç
başarısızlık maliyetleri ve dış başarısızlık maliyetleridir.

Önleme maliyetleri nedir?

Mamul yada hizmetlerin tüketici isteklerine uygun
olmasını sağlamak için üretimin başlangıç aşmasında
yapılan ve özel olarak tasarlanmış tüm faaliyetlere ilişkin
giderlerdir. Kalite planlaması, süreç kontrol, kalite ölçüm
ve test donanımlarının tasarımı ve geliştirilmesi, kliate
eğitim ve işgücü geliştirme, ürün tasarım doğrulaması, sistem geliştirme ve yönetme gibi maliyetlerden oluşur.

Değerleme maliyetleri nedir?

İşletmede üretimin her aşamasında, üretilen
mamullerin kalite ve özelliklerinin ölçülmesi ve kontrol
edilmesi maliyetleridir. Tasarım aşamasında belirlenen
özelliklere uygunluğunun değerlendirilmesi ile ilgili
maliyetlerdir. Test cihazları, satın alınan ham maddelerin
testleri, malzeme testleri, test ekipmanları, alan başarı testi
vb maliyetleri kapsar.

İç başarısızlık maliyetleri nedir?

Mamul tüketiciye ulaşmadan öce belirlenen kalite
uyumsuzluklarını nedeniyle katlanılan maliyetlerdir.
Hurda, yerine koyma, yeniden üretme, tamir, yeniden test,
verimsizlik maliyetleri bu kapsamda değerlendirilir.

Dış başarısızlık maliyetleri nedir?

Mamul veya hizmetlerin müşteri beklentilerini
karşılayamadığı zaman ortaya çıkan maliyetlerdir.
Şikâyetler, garanti, red edilen veya geri dönen ürünler,
uzlaşmalar, geri alma maliyetleri, ürün sorunluluğu nedeni
ile ortaya çıkan maliyetler bu kapsamda değerlendirilir.

Kalite maliyetleme çalışmalarının yararları nedir?

Mamulün güvenilirliği artar. Maliyetler azalır.
Malzeme, işçilik ve zamandan tasarruf edilir. Mamul
kalitesi artar ve kusurlu ürün miktarı azalır. Daha verimli
üretim uygulamaları gelişir. İşletmede her alanda etkinlik
artar. Pazar payı artar. İşletmede bölümler arasında iyi
ilişkiler kurulu. Kurulan bilgi sistemiyle hatalı veri ve
raporlar azalır. Rekabet gücünün sürekliliği azalır.
Zamanında üretim sağlanır ve zaman kayıpları azalır.

Kalite maliyet sisteminin çalıştırılmasında muhasebe
bölümünün yerine getirmesi gereken sorunluluklar ve
bunların kapsamı nedir?

Muhasebe bölümün yerine getirmesi gereken
sorunluluklar şunlardır:
• Kalite maliyet verilerinin toplanması: Kalite
maliyetinin ölçümü, kontrolü ve raporlanması
amacıyla hesap planlarında değişiklik yapılması
ve yardımcı hesapların açılmasıdır.
• Kalite maliyetinin belirlenen faaliyetlere
yüklenmesi: Genel kabul görmüş muhasebe
ilkeleri doğrultusunda mamul maliyeti veya
dönem giderlerine aktarılmalıdır.
• Kalite maliyetlerinin değerlendirilmesi için
karşılaştırmaya olanak veren raporlamanın
yapılması: Maliyet kalemleri, dönemler, kalite
maliyet merkezleri ve mamuller arasında
karşılaştırmaya olanak verecek şekilde raporlanır.
• Çeşitli dönemlerde raporların hazırlanması:
Genel maliyet raporlama sistematiği içinde
dönemsellik esasına göre hazırlanmalıdır.

Faaliyet tabanlı maliyetleme yaklaşımı nedir?

Faaliyet tabanlı maliyetleme yaklaşımı, geleneksel
maliyet belirleme belirleme sistemlerinin eksikliklerini
gidermeye yönelik olarak, genel üretim giderlerinin
dağıtılmasında geliştirilmiş, çağdaş bir maliyetleme
yaklaşımıdır.

Faaliyet tabanlı maliyetleme yaklaşımının amaçları
nelerdir?

Bu yaklaşımın dört amacı bulunmaktadır:
• Üretim işletmesinin tüm faaliyet tüketimi,
maliyet ve faaliyetleri hakkında detaylı bilgi
sunmak
• Yöneticilere daha doğru ve geçerli bilgi sağlamak
• Mamul veya hizmet üretiminde değer
sağlamayan faaliyetlere ilişkin maliyetleri
ortadan kaldırmak veya en aza düşürmek
• Kârlılığı arttırmak amacıyla gerçekleştirilen
yüksek kata değere sahip faaliyetlerin
kolaylaştırılması amacıyla etkin ve verimli bir
bilgi tabanı oluşturmaktır.

Faaliyet tabanlı maliyetleme yaklaşımının
varsayımları nelerdir?

Varsayımlar şunlardır:
• Faaliyetler nedeni ile oluşan kaynak maliyetleri,
kaynakları kullanan faaliyetlere yüklenmekte,
kaynak kullanmayan faaliyetlere ise kaynak
maliyetinden pay verilmemektedir.
• Mamul ve hizmetler, faaliyetleri kullanmaktadır.
Hesaplanan faaliyet maliyetlerinden faaliyet ile
mamul ve hizmetler arasında neden sonuç
ilişkisini yansıtacak dağıtım anahtarları
kullanılarak mamul ve hizmetlere pay
verilmektedir.
• Yaklaşımda harcama yerine kullanma anlayışı
geçerlidir. Yaklaşım harcama yerine kullanımı
ölçer.
• Her bir faaliyet için maliyet havuzu
bulunmaktadır. Her bir faaliyet merkezi ayrı bir
maliyet havuzu olarak tanımlanır. Böylelikle çok
sayıda maliyet havuzu oluşturulur. Her bir
havuzu için bir tek faaliyet bulunduğu için
maliyet havuzları homojendir.
• Her bir maliyet havuzundaki maliyetler, faaliyete
orantılı olarak değişkenlik gösterir.

Faaliyet tabanlı maliyetleme yaklaşımında işletme
maliyetleri nasıl sınıflandırılır?

İşletme maliyetleri dört grupta sınıflandırılır. Bu
sınıflandırmaya hiyerarşik sınıflandırma adı verilir.

Hiyerarşik sınıflandırmanın alt grupları nelerdir?

Birim düzeyindeki maliyetler, parti düzeyindeki
maliyetler, mamul düzeyindeki maliyetler, tesis
düzeyindeki maliyetler olmak üzere dört grupta
toplanırlar.

Birim düzeyindeki maliyetler nelerdir?

Birim mamul üretimi için yapılan faaliyetlerin
maliyetleridir. Üretim hacmi ile doğru orantılı olarak
değişir.

Parti düzeyindeki maliyetler nelerdir?

Bir mamul partisinin üretimi ile ilgili olarak
ortaya çıkan faaliyetlerin maliyetidir.

Mamul düzeyindeki maliyetler nelerdir?

İşletmenin ürettiği farklı mamullerin üretimi ile
ilgili olarak faaliyetlerin maliyetidir.

Tesis düzeyindeki maliyetler nelerdir?

Belirli bir mamul birimi, partisi veya mamul ile
ilişkilendirilemeyen ve tüm işletme için ortak şekilde
gerçekleştirilen faaliyetlerin maliyetidir.

Kaizen kavramı nasıl açıklanabilir?