Lojistikte Teknoloji Kullanımı Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Depo neye denir?

Belirli bir dönem süresince içinde malzemeleri tutmak veya stoklamak için kullanılan özel amaçlı yapılardır.

Depoları kimler kullanır?

Üreticiler, ticari işletmeler, ithalat ve ihracat firmaları, toptan satıcılar, nakliye firmaları, lojistik firmaları vb. gibi pek çok sektör tarafından kullanılır.

Akıllı depo nedir?

Depolama, taşıma, elleçleme, otomatik tanıma ve veri toplama alanlarında gelişmiş sistemleri içeren ve farklı sistemlerin ortak şekilde hareket etmesini sağlayan ve kontrol eden bir yazılım sisteminin kullanıldığı depolara verilen ortak isimdir.

Akıllı depo sistemleri nasıl bir yapıya sahiptir?

Akıllı depo sistemleri tümleşik bir yapıdır. Sistem içerisinde depolanacak ürüne ya da ürünlere uygun depo raf sistemi, maksimum depolama yapacak şekilde projelendirme, otomatik stoklama ve erişim sistemi ile konveyör sisteminin bu yapının içerisine yerleştirilmesi ve depo çalışma prensiplerine uygun olarak uyarlanmış otomasyon yazılımının entegre çalışması, sistemin verimliliği ile doğrudan ilintilidir.

Akıllı depo sistemi genel olarak hangi bileşenlerden oluşur?

? Malzemeleri hızlı şekilde raflara yerleştirecek ve gerekli olduğunda otomatik olarak raflardan alarak konveyörün başına getirebilecek bir Otomatik Stoklama / Erişim Sistemi, ? Malzeme ya da malzemenin içine konulduğu ambalajlarda bulunan ve içinde malzeme ile ilgili her türlü bilgiyi ihtiva eden etiketler ve bu etiketleri okuyarak işleyen bir RFID sistemi, ? Malzemelerin kabulünde ya da sevkiyatında, depo içerisinde hareket etmesini sağlayan ayrıştırmalı konveyör sistemi ya da otomatik yönlendirmeli araç sistemi, ? Standart depo yönetim işlevleri ile birlikte, yukarıda belirtilen sistemleri sorunsuz bir şekilde entegre eden ve çalıştıran bir depo yönetim sistemi yazılımı.

Akıllı depoların sağladığı faydalar nelerdir?

? Operatöre bağlı hataların ortadan kalkması, ? Boşaltma, yerleştirme, toplama ve yükleme gibi işlemlerin daha hızlı şekilde yapılması, ? Etkin bir depo içi taşıma ile hem hız artışı, hem de gereksiz hareketlerin elimine edilmesi, ? İlk seferde doğru yapma yüzdesinin artması, ? Depo içindeki kaynakların etkin şekilde kullanılması ile, akıllı depolar, özellikle karmaşık operasyonlarda, hızlı bir şekilde yatırımı artıya geçirmektedir. İlaç, gıda, otomotiv sektörlerinin dışında özellikle üçüncü parti taşımacılık hizmeti veren ambar, kargo ve nakliye firmalarının zaten asli işi depo ve lojistik kanalları olduğundan dolayı akıllı depo sistemleri asli iş kollarında çok büyük oranda kayda değer tasarruflar sağlamaktadır ve sağlayacaktır.

Otomatik stoklama/erişim sistemi (OS/ES) nedir?

Otomatik Stoklama / Erişim Sistemleri (OS/ES); tanımlanmış bir otomasyon derecesinde, tam, doğru ve hızlı bir şekilde malzemeleri alan, stoklayan ve erişen ekipman ve kontrollerin bir bileşimidir.

OS/ES nerelerde kullanılır?

OS/ES’leri her bir farklı uygulama için özel olarak planlanır ve karmaşıklığı, kontrolü otomatik olmayan, göreceli olarak küçük, mekanik sistemlerden; fabrika veya ambar işlemleri ile tam olarak bütünleşmiş çok güçlü bilgisayar kontrollü sistemlere kadar uzanır.

OS/ES’in yapısı nasıldır?

OS/ES bir veya daha fazla stoklama/erişim (S/E) makinesinin çalıştığı stoklama koridorlarından oluşur. S/E makinesi, stoklanacak olan malzemeleri giriş istasyonundan raftaki stok noktasına ve erişilecek olan malzemeleri erişim noktalarından alarak çıkış istasyonuna taşımada kullanılır. Genellikle koridor başına bir S/E makinesi kullanılmakla beraber, bir koridorda birden fazla S/E makinesinin kullanıldığı veya birden fazla koridorda çalışan bir S/E makinesinin olduğu sistemler de mevcuttur. Bir koridorun her iki tarafında stoklanacak malzemelerin konacağı stok rafları bulunur. OS/E sistemlerinin terminolojisinde giriş ve çıkış istasyonları çoğunlukla alma ve bırakma (A&B, Pickup & Deposit [P&D]) istasyonları olarak da kullanılır.

Esnek üretim sistemi nedir?

Otomatik yönlendirmeli araç sistemi ve otomatik stoklama/ erişim sisteminin oluşturduğu bütünleşik bir sistem olan Esnek Üretim Sistemi (EÜS, Flexible Manufactoring System [FMS]), düşük - orta hacimde ve orta - yüksek çeşitlilikte ürünler üretmek için etkili bir üretim sistemidir.

OS/ES hangi bileşenlerden oluşur?

? Bir depolama aracı (örneğin; palet rafı) ? Depolama araçlarını uygulayan depolama ve yükleme makineleri ? İç besleme ve dış besleme sistemleri (örneğin; çatal kaldıraçlı ekipmanlar, taşıyıcılar, AGV’ler) ? Ekipman kontrol yazılımı

Bir OS/ES içindeki depolama/yükleme (S/R) makinesi nasıl çalışır?

Bir OS/ES içindeki depolama/yükleme (S/R) makinesi dar geçit içinde çalışır, geçidin her iki tarafındaki slot raflara hizmet ederek aynı zamanda yatay (geçit boyunca) ve dikey (yukarı aşağı raf) yönlerde hareket edebilir.

OS/ES türleri nelerdir?

? Birim yük OS/ES ? Küçük yük OS/ES ? Kişi kontrollü OS/ES ? Otomatik parça erişim sistemleri ? Derin geçit OS/ES ? Kutu bölüştürme sipariş toplama sistemi

Birim yük OS/ES nedir ve özellikleri nelerdir?

Paletler veya diğer standart taşıyıcılar üzerinde stoklanan birim yükleri saklamak üzere tasarlanmış, tipik olarak büyük bir otomatik sistemdir. Genellikle yükler birim başına 250 kg’ın üzerindedir. Sistem bilgisayar kontrollüdür; stoklama/erişim makinesi otomatiktir ve birim yükleri taşımak üzere tasarlanmıştır. S/E makinesi genellikle zeminde bir ray üzerinde hareket eder. Birim yük OS/ES tüm OS/ES’leri temsil eden bir sistem olarak tanımlanır. Diğer OS/E sistemleri, birim yük OS/ES türleri olarak düşünülebilir.

Küçük yük OS/ES ne için tasarlanmıştır ve özellikleri nelerdir?

Küçük yük OS/ES çekmeceler veya kutularda bulunan, araç ve gereçler ile tek parçalar gibi küçük yükleri saklamak için tasarlanmıştır. S/E makinesi kutulara erişmek ve parçaları kutunun içinden alabilmek için kutuyu koridor sonunda bulunan A&B istasyonuna götürmek üzere tasarlanır. Daha sonra kutu veya çekmece S/E makinesi tarafından sistemdeki yerine geri götürülür. Küçük yük OS/ES genellikle birim yük OS/ES’den daha küçüktür ve sistem çoğunlukla stoklanan parçaların güvenliği için kapalıdır. Stok miktarının otomatik olmayan sistemler için çok yüksek, birim yük sistemleri için çok düşük olduğu durumlarda küçük yük OS/ES’lerin kullanılması uygundur. Düşük yatırım maliyetleri ve küçük parça saklama esnekliği sayesinde endüstride popüler bir seçimdir.

Kişi kontrollü OS/ES’in özelliği nedir?

Kişi kontrollü OS/ES (Man-on-board AS/RS), sistemdeki tek parçaları stoklamak ve bu parçalara erişmek için alternatif bir yaklaşım sunar. Küçük yük OS/E sistemleri kutunun tamamını alma istasyonuna getirirken, kişi kontrollü sistem stok yerlerinden direkt olarak tek parçaları almaya izin verir. Bu, sistemin işlem süresini azaltmak için bir fırsat verir. Operatör parçaları seçerek bir modül içine yerleştirebilir, daha sonra bu modüller koridor sonundaki G/Ç noktasına ya da götürücüye S/E makinesi ile taşınır. Kişinin bulunduğu platform ağır parçaları taşımada kolaylık sağlayan, bazıları otomatik, ek aygıtlar içerir.

Otomatik parça erişim sisteminin özelliği nedir?

Otomatik parça erişim sistemleri (Automated item retrieval systems), ise tek parçaların veya küçük birim yüklerin erişimi için tasarlanmıştır. Ancak, parçalar kutu veya çekmecelerden çok tek sıra geçitlerde stoklanır. Bir parçaya erişileceği zaman, çıkış istasyonuna götürmek için parçanın bulunduğu geçitten, konveyöre bırakılır. Her geçitte bulunan parça miktarı genellikle erişim sisteminin arka tarafından parça akışı ile sağlanır. Bu sebeple, ilk giren ilk çıkar stok kontrolüne izin verir.

Derin geçit OS/ES nedir ve özelliği nedir?

Büyük miktarlar stoklandığında; ancak farklı tipte malzeme sayısının göreceli olarak küçük olduğu durumda kullanılan yüksek yoğunluklu birim yük stoklama sistemidir. Her birim yüke koridordan doğrudan erişmek yerine, derin geçit sistemi on veya daha fazla yükü, bir yük sonrakinin arkasında olacak şekilde, tek bir rafta stoklar. Her bir raf, bir taraftan giriş diğer taraftan da çıkış olan akış için tasarlanmıştır. Yükler, rafın bir tarafından erişim için özel tasarlanmış S/E makinesi ile alınır. Raf sisteminin giriş tarafında birim yüklerin girişinde özel bir makine kullanılır.

Kutu bölüştürme sipariş toplama sisteminin özelliği nedir?

AS/RS’ye benzemeyen kutu bölüştürme sipariş toplama sistemi; parçaların tamamen otomatik bireysel toplanmasını sağlar. İki genel kutu bölüştürme sipariş sistemi kategorileri; robot bazlı sistemler ve hazne/dağıtıcı bazlı sistemlerdir. Robot bazlı sistemler, robot toplama ve yerleştirme paletlerin yapısıyla aynıdır. Hazne/dağıtıcı bazlı sistemler, otomat makinelere benzer ama daha geniş skalası vardır. A-Çerçeve dağıtıcı sistemi eczacılık dağıtım merkezlerinde popülerdir; parçaları konteynerin içine taşıyan kayış üzerine dağıtılırlar.

OS/ES sisteminin avantajları nelerdir?

Mevcut ve potansiyel pazardan gelen her türlü mal, ürün talebine kolaylıkla cevap verme imkânı sağlar. ? Tüm işlemlerin seri şekilde yapılmasını sağlar. ? Aşırı veya yetersiz depolama riskini sıfıra indirir. ? Maksimum yer kullanımı sağlar. ? İşçi maliyetini düşürür. ? Gelişmiş güvenlik sayesinde iş kazalarını azaltır. ? Ürün çeşitliliğinde esnekliği arttırır. ? Kusursuz bir envanter kontrolü ve yönetimini sağlar. ? Seri depolama ve boşaltma imkânı sağlar. ? Hurda miktarını azaltır. ? Işık, güç ve ısı maliyetlerinde azaltır. ? Doğru parça, alet ve paletin doğru yerde ve doğru zamanda olmasını sağlayarak JIT a yardımcı olur. ? Diğer sistemlerle (AGV,FMS...) entegre bir şekilde çalışır. ? İşletmenin üretim, depolama ve lojistik ayağında etkin bir verimliliğe ulaştırır. ? Fabrikalarda, imalathanelerde, depolarda kullanılmak üzere her türlü yedek parçanın, aletlerin ve takımların, dosyaların, cihazların kontrollü bir biçimde depolanabilmesini sağlar. ? Kuruldukları alanı, 3 boyutlu ve efektif bir biçimde değerlendirme özelliği vasıtasıyla, azami yer tasarrufu sağlar. ? Özellikle elektronik devre elemanlarını güvenli bir şekilde depolanmasını sağlamak amacıyla tamamıyla anti statik bir yapı içermektedir. ? Otomatik Depolama Sistemi ile eşzamanlı çalışabilen Lojistik Denetim Yazılımı, depolanan malzemeler hakkında her türlü bilgiyi bulundurup kullanıcıların bu verilere istedikleri an ulaşabilmesine imkân sağlar.

OS/ES sisteminin dezavantajları nelerdir?

? Kurulacak sistemin maliyeti oldukça yüksektir. ? Sisteme tam uyum gösterebilecek yazılım geliştirmek güçtür. ? Sistemde çalışacak personel bulma ve bunları eğitme güçlüğü vardır. ? Otomasyon sonucu personel miktarında azalma olacaktır. Bu personeli tekrar istihdamında zorluklarla karşılaşılabilinir. ? Sermayesi yeterli olmadığından sistemi kuramayan işletmeler rekabet gücünü kaybedebilir. ? Teknolojik gelişmeler işletmeyi sık sık revizyona girmek durumunda bırakabilir.

Otomatik yönlendirmeli araçlar (OYA) nedir?

Otomatik yönlendirmeli araçlar (Auto Guided Vehicles - AGV) elektrik ile çalışan sürücüsüz bilgisayarla kontrol edilen araçlardır. Konveyörler gibi sistemler için birer kontrol sistemidirler.

Otomatik yönlendirmeli araçlar nerede kullanılır?

Tipik uygulamaları mal kabul alanından stok alanına veya ayrım sahasına taşıma işlemidir.

OYA’lara veriler nasıl iletilir?

OYA’lara veriler radyo sinyalleri ile iletilir. Bu şekilde araçlar birçok yönde kullanılabilmektedir. Bir yöntem bir kablo etrafında manyetik alan oluşturan bir elektrik akımı taşıyan zemin altı kablolama yöntemidir. Gövde üstü sensörler raylardan ya da rotadan herhangi bir sapma olup olmadığını kontrol ederler ve doğrulama sinyalleri dümenleme motoruna iletilir ve araç geri gelir. Diğer sistemde ise depo zeminine gömülmüş mıknatıslar bulunur ve optik kılavuz boyalı çizgiler veya lazer kılavuzlu sistemler bulunur. Araçlar yolları üzerinde herhangi bir insan ya da cisim algıladıklarında dururlar.

OYA’ların özelliği nelerdir?

Genelde araçların hepsi yatay taşıma amaçlı kullanılmaktadır. Paletlerin dikey taşınması için başka kaldırma mekanizmaları gerekir. Bu mekanizmalar aşağıdaki bölümlerde açıklanacaktır. Ancak, bu araçların birçoğu depo içerisinde paletlerin yatay taşınmasında da kullanılmaktadır. OYA’lar operatöre ihtiyaç duymaz. OYA’lar az ve orta boşluklu alanlarda kullanılır ayrıca uzun mesafeli malzeme taşımada da yararlanılır. (Örneğin esnek imalat sistemleri içerisinde (FMS) çalışma hücreleri arasındaki taşıma)

OYA’lar nasıl kontrol edilir?

OYA sistemleri için iki farklı kontrol sistemi mevcuttur: ? Önceden belirlenmiş yol: Fiziksel kontrollü yol (örneğin; kablo, bant, boya) yere konularak kontrol edilebilir. ? Serbest-Yol: Fiziksel kontrolün kullanılmadığı yol, böylece aracın gidiş yönü bilgisayar programıyla kolaylıkla değiştirilir. Fakat kesin pozisyon bilgileri (örneğin, lazer kullanılarak) hareket hesabı hatalarını düzeltmek için gereklidir.

Otomatik yönlendirilen araç türleri nelerdir?

? Çekici OYA ? Birim yükleme OYA ? Montaj amaçlı OYA ? Hafif yük OYA ? Çatallı OYA

Çekici OYA’nın özelliği nedir?

Arka arkaya birkaç aleti çekmede kullanılır. Normal çekicinin otomatik versiyonudur. Arkasında takılan aletler genellikle manuel olarak bağlanır. İlk OKA türlerinden olduğu için bugün itibariyle kullanımı azalmıştır.

Birim yükleme OYA’nın özelliği nedir?

Manuel ya da otomatik olarak yükleme yapılabilen platformu vardır. Platform otomatik taşıyıcı ya da kaldıraç/indirgeç mekanizmasına sahiptir. Genellikle 1.2 metreye iki metrelik alanda 450 ila 900 kg arası yük taşıyabilir. Genellikle OKA sistemi içerisinde 10 araçtan daha azdır.

Montaj amaçlı OYA ne amaçla kullanılır?

Montaj platformları olarak kullanılır. (Örneğin; araba iskeletleri, motorlar, araç gereçler)

Hafif yük OYA ne amaçla kullanılır?

Hafif yükler için kullanılır (< 200kg.). (Örneğin; parçalar, aletler...) Genellikle elektronik parça toplamada ve ofis ortamlarında tercih edilir (posta ve küçük eşya taşınmasında)

Çatallı OYA’nın özelliği nedir?

Karşı dengeli dar koridor eyerli ve yandan yüklemeli versiyonları mevcuttur. Genellikle çatallar palet ara yüzeyleri için sensörlüdür.

Otomatik yönlendirilen araçların temel bileşenleri nelerdir?

? Araç: Bir operatör olmadan sistem içinde malzeme taşınmasında kullanılır. ? Yönlenme yolu: Yol boyunca aracın hareketini yönlendirir. ? Kontrol ünitesi: Kontrol ünitesi araç, stok ve hareket üzerinde geri beslemeyi içeren operasyon sistemini gösterir ve yönlendirir. ? Bilgisayar Ara yüzü: Ana bilgisayar ve diğer bilgisayar, otomatik depolama esnek imalat sistemleri gibi sistemler arasında bağlantı kurar. ? Yönlendirme sistemi: Önceden tasarlanmış yol üzerinde aracı tutmak içindir. Bunun en temel avantajı konveyör ve zincir sistemi gibi sabit yol belirlemesi yerine kolayca yolun değiştirilebilmesidir. Çeşitleri: Tel yönlendirmeli, optik yönlendirmeli, lazer yönlendirmeli vb. olabilir.

Otomatik yönlendirmeli araçlarda en yaygın olarak kullanılan güvenlik önlemleri nelerdir?

? Aracın önüne ve arkasına sarı ışıklar yerleştirilir. Araç harekete hazır olunca ve hareket ederken bu ışıklar yanar. ? Araç hareket halindeyken sesli uyarı yapılır. ? Aracın altına herhangi bir yabancı cisim kaçmaması ya da bir insana çarpması durumunda, el, kol gibi uzuvların aracın altına girmemesi için yanlarda süpürgelikler bulunur. ? Her araçta emniyet frenleri vardır. ? Aracın üzerinde acil durdurma düğmeleri vardır. ? Aracın bataryası zayıfladığında sistem yöneticisinin bilgisayarına uyarı mesajı gönderilir. ? Aracın altında yolu temiz tutmak ve çipleri korumak için fırça ve silindirler bulunur. ? Aracın seyir güzergahı, zemine çizilir, güzergâh üzerine görsel uyarıcılar konur.

Otomatik yönlendirilen araçların avantajları nelerdir?

OYA’lar diğer malzeme aktarma sistemlerine pek çok avantaja sahiptir. Bunlar; ? İzlenecek yol esnektir. ? Yüksek güvenilirlik söz konusudur. ? Diğer sistemlerle kolay bağlantı kurar. ? Kaynaktan faydalanma yüksektir. ? Malzeme akışı ve üzerindeki kontrol fazladır. ? Malzeme taşınması daha az gürültülüdür.

Hacim ve ağırlık ölçüm sistemlerinde temel olarak ne kullanılır?

Hacim ve Ağırlık Ölçüm Sistemleri’nin temelinde lazer sensörler vardır. Bu sensörler, hedefteki koliyi hızlı bir şekilde tarayarak boyutlarını belirler ve hacmini hesaplar. Kolinin üstüne konulduğu alan aslında bir tartıdır ve anında kolinin ağırlığını ölçerek kayıt eder. Bu bilgiler, kolaylıkla cihazdan bilgisayar yazılımına aktarılabilir. Gelişmiş sistemlerde, aynı zamanda bir barkod okuyucu bulunur. Barkod okuyucu da kolinin üzerindeki barkodu okuyarak, kolinin kimliğine ulaşır ve tüm bilgiler eksiksiz olarak elde edilebilir.

Hacim ve ağırlık ölçüm sistemleri genelde kaça ayrılır?

Hacim ve Ağırlık Ölçüm Sistemleri genel olarak ikiye ayrılır. Çok sayıda kolinin işlem gördüğü lojistik merkezlerinde konveyörlü tam otomatik sistem kullanılırken daha küçük ölçekli işletme ve şubeler için manuel sistemler kullanılabilir.

Ürün teslimat sistemlerinin özellikleri nelerdir?

Ürün teslimat sistemleri (Proof of Delivery- POD), son kullanıcıya yapılan bir kargo teslimatından sonra, alıcının kargoyu teslim aldığının kayıt altına alınması ve bu bilginin göndericiye iletilmesi sürecini içerir. Günümüzde kargo şirketleri teslimatlarda kablosuz el terminali ya da el bilgisayarı kullanmaktadır. Bu cihazları kullanmanın çeşitli faydaları vardır. Bilgisayar yazılımı ile; alıcının adresi, kimlik bilgileri, teslim edilecek koli bilgisi, teslimata çıkan kuryenin elindeki el terminaline aktarılır. Kurye teslimat boyunca, evraklarla uğraşmadan, el terminali yardımıyla, tüm işlemlerini yapabilir. Teslimattan sonra, yine el terminali kullanılarak teslim alan kişi, teslimat saati gibi bilgiler sisteme işlenir. Gelişmiş sistemlerde, koliyi teslim alan kişinin imzası dahi alınabilir. Alınan bu bilgiler, anında merkezi bilgisayar yazılımına iletilir, hem sevkiyat tamamlandı olarak kayıt edilir hem de gönderici, gönderdiği kolinin sorunsuz bir şekilde alıcının eline geçtiğinden emin olur.

Sayısal arşiv ve doküman yönetim sistemlerinin özellikleri nelerdir?

Bir lojistik servis sağlayıcı için belge akışı son derece önemlidir. Müşterilerden alınan irsaliyeler, ürün alımında düzenlenen ambar tesellüm fişleri, taşıma irsaliyeleri, toplu taşıma irsaliyeleri, gümrük belgeleri, iade fişleri, hasarlı ürünler için sigorta evrakları gibi günlük işleyişte çok sayıda belge üretilir. Kanunlara uygunluk açısından her bir belgenin saklanması gereken belirli bir süre vardır. Bunun yanında, müşterilere doğru raporlama yapabilmek ya da geçmişe yönelik sorunları çözebilmek için, lojistik firmalarında iyi bir arşivleme sisteminin olması gerekir. Gelişen teknoloji ile birlikte, sayısal arşiv ve doküman yönetim sistemleri ortaya çıkmıştır. Bu sistemler, kağıtsız ofis ortamında dokümanların hızlı, kolay ve güvenli şekilde organizasyonu, yönetimi ve erişimini mümkün hale getirir. Amaç, doğru bilgiyi ve belgeyi, doğru kişiye, doğru zamanda, en az maliyetle iletebilmektir. Sistemlerin işleyişinde, belgeler çeşitli tipteki tarayıcılar ile taranır ve veri tabanına aktarılır. Bu tarayıcılar, piyasada kolaylıkla bulunabilecek standart tarayıcılar olabileceği gibi, dakikada binlerce dokümanı tarayabilen endüstriyel tarayıcılar da olabilir

Sesli yönetilen depolar ilk olarak ne zaman geliştirildi ve özellikleri nelerdir?

Sesli yönetilen depolar, ilk olarak 1990’ların başında geliştirildi. Bu depoların işleyişi için her bir operatöre, ses tanıma ve ses çıkış (kulaklık) özelliği olan bir kablosuz cihaz verilir. Bu cihazlarda ekran ya da klavye olmaz, operatörler cihazları kulaklık ve mikrofon yardımıyla kullanır. Cihazlar, Genel Lojistik Yazılımları ünitesinde ele aldığımız Depo Yönetim Sistemlerinin bir parçası olarak kullanılır. iş emirleri operatörlere kulaklık aracılığıyla sesli olarak iletilir. Sistemin avantajlarından birisi, operatörün herhangi bir kâğıt ya da cihaz taşımaması nedeniyle, iki elini de ürün toplama ya da yerleştirme için kullanabilmesidir. Bilgisayar ve operatör arasındaki iletişim, sınırlı sayıda ve belirlenmiş kelimeler aracılığıyla sağlanır.

Işıkla yönlendirilen depoların özellikleri nelerdir?

Işıkla yönlendirilen depoların çalışma prensibi, sesli yönetilen depolara çok benzer. Amaç, operatörü hatasız bir şekilde ürün toplamaya yönlendirmektir. Depo içerisinde her rafa bir görsel uyarı cihazı yerleştirilir. Bu uyarı cihazları üzerinde çeşitli karakterler gösteren dijital cihazlar olabileceği gibi, sarı, kırmızı, mavi gibi farklı renklerde yanan lambalar da olabilir. Depo yönetim sisteminden operatöre bir iş emri aktarıldığında, sistem otomatik olarak iş emrindeki rafta bulunan görsel uyarı cihazını çalıştırır. Operatör bu şekilde hızlıca doğru rafa gidebilir.

Lojistik sektöründe akıllı depo nedir?

Akıllı depo; depolama, taşıma, elleçleme, otomatik tanıma ve veri toplama alanlarında gelişmiş sistemleri içeren ve farklı sistemlerin ortak şekilde hareket etmesini sağlayan ve kontrol eden bir yazılım sisteminin kullanıldığı depolara verilen ortak isimdir.

Akıllı depo sisteminin bileşenleri nelerdir?

Akıllı depo sistemi genel olarak aşağıdaki bileşenlerden oluşur: • Malzemeleri hızlı şekilde raflara yerleştirecek ve gerekli olduğunda otomatik olarak raflardan alarak konveyörün başına getirebilecek bir Otomatik Stoklama / Erişim Sistemi, • Malzeme ya da malzemenin içine konulduğu ambalajlarda bulunan ve içinde malzeme ile ilgili her türlü bilgiyi ihtiva eden etiketler ve bu etiketleri okuyarak işleyen bir RFID sistemi, • Malzemelerin kabulünde ya da sevkiyatında, depo içerisinde hareket etmesini sağlayan ayrıştırmalı konveyör sistemi ya da otomatik yönlendirmeli araç sistemi, • Standart depo yönetim işlevleri ile birlikte, yukarıda belirtilen sistemleri sorunsuz bir şekilde entegre eden ve çalıştıran bir depo yönetim sistemi yazılımı.

Akıllı depolar hangi durumlarda hızlı bir şekilde yatırımı artıya geçirmektedir?

Bir akıllı depo oluşturmak; hem teknolojik ekipmanların pahalı olması, hem de farklı sistemlerin entegrasyonu için ileri mühendislik çalışmalarının yapılmasına ihtiyaç duyması nedeniyle pahalı bir yatırımdır. Ancak, • Operatöre bağlı hataların ortadan kalkması, • Boşaltma, yerleştirme, toplama ve yükleme gibi işlemlerin daha hızlı şekilde yapılması, • Etkin bir depo içi taşıma ile hem hız artışı, hem de gereksiz hareketlerin elimine edilmesi, • İlk seferde doğru yapma yüzdesinin artması, • Depo içindeki kaynakların etkin şekilde kullanılması ile, akıllı depolar, özellikle karmaşık operasyonlarda, hızlı bir şekilde yatırımı artı- ya geçirmektedir.

Otomatik Stoklama / Erişim Sistemlerini (OS/ES) kısaca açıklayınız.

Otomatik Stoklama / Erişim Sistemleri (OS/ES); tanımlanmış bir otomasyon derecesinde, tam, doğru ve hızlı bir şekilde malzemeleri alan, stoklayan ve erişen ekipman ve kontrollerin bir bileşimidir.

Stoklama/erişim (S/E) makinesinin kullanım amacı nedir?

S/E makinesi, stoklanacak olan malzemeleri giriş istasyonundan raftaki stok noktasına ve erişilecek olan malzemeleri erişim noktalarından alarak çıkış istasyonuna taşımada kullanılır.

Otomatik Stoklama / Erişim Sistemlerinin (OS/ES) bileşenleri nelerdir?

OS/ES (Şekil 8.1) şu bileşenlerden oluşur: • Bir depolama aracı (örneğin; palet rafı) • Depolama araçlarını uygulayan depolama ve yükleme makineleri • İç besleme ve dış besleme sistemleri (örneğin; çatal kaldıraçlı ekipmanlar, taşıyıcılar, AGV’ler) • Ekipman kontrol yazılımı

Otomatik Stoklama / Erişim Sistemlerinin (OS/ES) seçimi ve uygulaması yaparken ürünle ilgili hangi noktalara dikkat edilmelidir?

OS/ES seçimi ve uygulaması yaparken, aşadaki maddeler mutlaka dikkate alınmalıdır: • Ürünlerin özellikleri • Ürün adedi • Ortalama ürün devir hızı • Ürün prosesi • Mevcut depolama alanı

Birim yük otomatik stoklama / erişim sistemleri (OS/ES) nedir? Açıklayınız.

Birim yük OS/ES (Şekil 8.2), paletler veya diğer standart taşıyıcılar üzerinde stoklanan birim yükleri saklamak üzere tasarlanmış, tipik olarak büyük bir otomatik sistemdir. Genellikle yükler birim başına 250 kg’ın üzerindedir. Sistem bilgisayar kontrollüdür; stoklama/erişim makinesi otomatiktir ve birim yükleri taşımak üzere tasarlanmıştır. S/E makinesi genellikle zeminde bir ray üzerinde hareket eder. Birim yük OS/ES tüm OS/ES’leri temsil eden bir sistem olarak tanımlanır. Diğer OS/E sistemleri, birim yük OS/ES türleri olarak düşünülebilir.

Küçük yük otomatik stoklama / erişim sistemleri (OS/ES) nedir? Açıklayınız.

Küçük yük OS/ES (Şekil 8.3), çekmeceler veya kutularda bulunan, araç ve gereçler ile tek parçalar gibi küçük yükleri saklamak için tasarlanmıştır.

Otomatik parça erişim sistemlerinin kullanım amacı nedir?

Otomatik parça erişim sistemleri (Automated item retrieval systems), ise tek parçaların veya küçük birim yüklerin erişimi için tasarlanmıştır.

Derin Geçit otomatik stoklama / erişim sistemleri (OS/ES) nedir? Açıklayınız.

Derin Geçit OS/ES (Şekil 8.4), büyük miktarlar stoklandığında; ancak farklı tipte malzeme sayısının göreceli olarak küçük olduğu durumda kullanılan yüksek yoğunluklu birim yük stoklama sistemidir. Her birim yüke koridordan doğrudan erişmek yerine, derin geçit sistemi on veya daha fazla yükü, bir yük sonrakinin arkasında olacak şekilde, tek bir rafta stoklar. Her bir raf, bir taraftan giriş diğer taraftan da çıkış olan akış için tasarlanmıştır. Yükler, rafın bir tarafından erişim için özel tasarlanmış S/E makinesi ile alınır. Raf sisteminin giriş tarafında birim yüklerin girişinde özel bir makine kullanılır.

Otomatik Stoklama / Erişim Sistemlerinin (OS/ES) avantajları nelerdir?

• Mevcut ve potansiyel pazardan gelen her türlü mal, ürün talebine kolaylıkla cevap verme imkânı sağlar. • Tüm işlemlerin seri şekilde yapılmasını sağlar. • Aşırı veya yetersiz depolama riskini sıfıra indirir. • Maksimum yer kullanımı sağlar. • İşçi maliyetini düşürür. • Gelişmiş güvenlik sayesinde iş kazalarını azaltır. • Ürün çeşitliliğinde esnekliği arttırır. • Kusursuz bir envanter kontrolü ve yönetimini sağlar. • Seri depolama ve boşaltma imkânı sağlar. • Hurda miktarını azaltır. • Işık, güç ve ısı maliyetlerinde azaltır. • Doğru parça, alet ve paletin doğru yerde ve doğru zamanda olmasını sağlayarak JIT a yardımcı olur. • Diğer sistemlerle(AGV,FMS...) entegre bir şekilde çalışır. • İşletmenin üretim, depolama ve lojistik ayağında etkin bir verimliliğe ulaştırır. • Fabrikalarda, imalathanelerde, depolarda kullanılmak üzere her türlü yedek parçanın, aletlerin ve takımların, dosyaların, cihazların kontrollü bir biçimde depolanabilmesini sağlar. • Kuruldukları alanı, 3 boyutlu ve efektif bir biçimde değerlendirme özelliği vasıtasıyla, azami yer tasarrufu sağlar. • Özellikle elektronik devre elemanlarını güvenli bir şekilde depolanmasını sağlamak amacıyla tamamıyla antistatik bir yapı içermektedir. • Otomatik Depolama Sistemi ile eşzamanlı çalışabilen Lojistik Denetim Yazılımı, depolanan malzemeler hakkında her türlü bilgiyi bulundurup kullanıcıların bu verilere istedikleri an ulaşabilmesine imkan sağlar.

Otomatik Stoklama / Erişim Sistemlerinin (OS/ES) dezavantajları nelerdir?

• Kurulacak sistemin maliyeti oldukça yüksektir. • Sisteme tam uyum gösterebilecek yazılım geliştirmek güçtür. • Sistemde çalışacak personel bulma ve bunları eğitme güçlüğü vardır. • Otomasyon sonucu personel miktarında azalma olacaktır. Bu personeli tekrar istihdamında zorluklarla karşılaşılabilir. • Sermayesi yeterli olmadığından sistemi kuramayan işletmeler rekabet gücünü kaybedebilir. • Teknolojik gelişmeler işletmeyi sık sık revizyona girmek durumunda bırakabilir.

Otomatik yönlendirmeli araçlar nelerdir?

Otomatik yönlendirmeli araçlar (Auto Guided Vehicles - AGV) elektrik ile çalışan sürücüsüz bilgisayarla kontrol edilen araçlardır. (Şekil 8.5) Konveyörler gibi sistemler için birer kontrol sistemidirler.

Otomatik yönlendirmeli araç (OYA) sistemlerinin kontrol yöntemleri nelerdir?

OYA sistemleri için iki farklı kontrol sistemi mevcuttur: Önceden belirlenmiş yol: Fiziksel kontrollü yol (örneğin; kablo, bant, boya) yere konularak kontrol edilebilir. Serbest-Yol: Fiziksel kontrolün kullanılmadığı yol, böylece aracın gidiş yönü bilgisayar programıyla kolaylıkla değiştirilir. Fakat kesin pozisyon bilgileri (örneğin, lazer kullanılarak) hareket hesabı hatalarını düzeltmek için gereklidir.

Otomatik yönlendirilen araç türleri nelerdir?

OYA’lar, farklı ihtiyaçlara, depo tipine ya da ürün tipine göre değişiklik göstermektedir.

Bunlar:

Çekici OYA

Birim Yükleme OYA

Montaj Amaçlı OYA

Hafif Yük OYA

Çatallı OYA

Otomatik yönlendirilen araçların temel bileşenleri nelerdir? Açıklayınız.

Otomatik Yönlendirilen Araçlar’ın 5 temel bileşeni vardır: Araç, yönlenme yolu, kontrol ünitesi, bilgisayar arayüzü ve yönlendirme sistemi. • Araç: Bir operatör olmadan sistem içinde malzeme taşınmasında kullanılır. • Yönlenme yolu: Yol boyunca aracın hareketini yönlendirir. • Kontrol ünitesi: Kontrol ünitesi araç, stok ve hareket üzerinde geri beslemeyi içeren operasyon sistemini gösterir ve yönlendirir. • Bilgisayar Arayüzü: Ana bilgisayar ve diğer bilgisayar, otomatik depolama esnek imalat sistemleri gibi sistemler arasında bağlantı kurar. • Yönlendirme sistemi: Önceden tasarlanmış yol üzerinde aracı tutmak içindir. Bunun en temel avantajı konveyör ve zincir sistemi gibi sabit yol belirlemesi yerine kolayca yolun değiştirilebilmesidir. Çeşitleri: Tel yönlendirmeli, optik yönlendirmeli, lazer yönlendirmeli vb. olabilir.

Otomatik yönlendirilen araçların en yaygın güvenlik önlemleri nelerdir?

En yaygın kullanılan güvenlik önlemleri; • Aracın önüne ve arkasına sarı ışıklar yerleştirilir. Araç harekete hazır olunca ve hareket ederken bu ışıklar yanar. • Araç hareket halindeyken sesli uyarı yapılır. • Aracın altına herhangi bir yabancı cisim kaçmaması ya da bir insana çarpması durumunda, el, kol gibi uzuvların aracın altına girmemesi için yanlarda süpürgelikler bulunur. • Her araçta emniyet frenleri vardır. • Aracın üzerinde acil durdurma düğmeleri vardır. • Aracın bataryası zayıfladığında sistem yöneticisinin bilgisayarına uyarı mesajı gönderilir. • Aracın altında yolu temiz tutmak ve çipleri korumak için fırça ve silindirler bulunur. • Aracın seyir güzergahı, zemine çizilir, güzergah üzerine görsel uyarıcılar konur.

Otomatik yönlendirilen araçların avantajları nelerdir?

OYA’lar diğer malzeme aktarma sistemlerine pek çok avantaja sahiptir. Bunlar; * İzlenecek yol esnektir. * Yüksek güvenilirlik söz konusudur. * Diğer sistemlerle kolay bağlantı kurar. * Kaynaktan faydalanma yüksektir. * Malzeme akışı ve üzerindeki kontrol fazladır. * Malzeme taşınması daha az gürültülüdür.

Hacim ve Ağırlık Ölçüm Sistemleri genel olarak kaça ayrılır? Bunlar nelerdir?

Hacim ve Ağırlık Ölçüm Sistemleri genel olarak ikiye ayrılır. Çok sayıda kolinin işlem gördüğü lojistik merkezlerinde konveyörlü tam otomatik sistem kullanılırken (Şekil 8.12), daha küçük ölçekli işletme ve şubeler için manuel sistemler kullanılabilir (Şekil 8.12).

Işıkla yönlendirilen depoların çalışma prensibi nedir?

Işıkla yönlendirilen depoların çalışma prensibi, sesli yönetilen depolara çok benzer. Amaç, operatörü hatasız bir şekilde ürün toplamaya yönlendirmektir.