Viroloji Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Viroidlerin yapısal özellikleri nelerdir?

Viroidler zarf veya kapsid taşımaz, herhangi bir protein kodlayamaz ve çoğalabilmek için konak hücrenin protein sentez mekanizmasını kullanmak zorundadır.

İnterferon nedir? Kaç çeşit interferon bulunmaktadır?

Alfa (?), beta (?) ve gama (?) interferon olmak üzere 3 tip interferon bulunmaktadır.

Virusların adlandırılmasında kullanılan son ekler nelerdir?

Virus adlandırılmasında dizin isimleri “-virales”, aile isimleri “-viridae”, alt aile isimleri “-virinae” ve genus isimleri “-virus” son ekiyle biter.

Nokta mutasyon nedir?

Sadece bir veya birkaç bazı etkileyen sınırlı değişiklikler nokta mutasyonu olarak adlandırılmaktadır.

Kalıp değiştirme mutasyonu nedir?

Çok fazla sayıda bazın etkilendiği mutasyonlar kalıp değiştirme mutasyonu olarak tanımlanmaktadır.

Viruslarda sıklıkla karşılaşılan genetik değişimler nelerdir?

Viruslarda sıklıkla karşılaşılan genetik değişimler mutasyon ve rekombinasyondur.

Mutasyon nedir?

Nükleik asit baz diziliminde meydana gelen ve genetik şifrenin değişimiyle sonuçlanan kalıcı değişikliklere mutasyon adı verilir.

Eklips aşamasında gerçekleşen olaylar nelerdir?

Serbest kalan viral nükleik asitten öncelikle bir RNA kopyası (transkript) oluşturulur. Bu RNA kopyası mRNA’ya dönüştürülür ve erken proteinler adı verilen ilk aşama proteinlerin sentezini gerçekleştirir. Daha sonra yeni nesil virus partiküllerinde yer alacak olan nükleik asitler sentezlenir. Takiben yeniden bir mRNA sentezlenerek geç proteinler (veya son proteinler) adı verilen ve virusun yapısına katılan proteinlerin sentezi gerçekleştirilir.

İnterferens nedir?

Bir hücreyi enfekte eden virusun, söz konusu hücrenin aynı veya farklı türde ikinci bir virusla tekrar enfekte olmasını engellemesi interferens olarak tanımlanmaktadır. Burada ilk enfeksiyonu oluşturan virusa interfere eden virus, enfeksiyonu engellenen ikinci virusa ise challenge virus adı verilir.

Viroidler hangi canlılarda etki gösterirler?

Viroidler bitkilerde enfeksiyon oluşturabilmektedir. Bir viroid genellikle birçok bitki türünü enfekte edebilir.

Füzyon mekanizması nedir?

Virion yapısındaki zarfın hücre membranı ile kaynaşması yoluyla nükleokapsidin hücre içine aktarıldığı penetrasyon mekanizmasıdır. Zarflı virusların büyük çoğunluğu füzyon yoluyla konak hücreye girerler.

Rekombinasyon nedir?

Farklı 2 virusun aynı hücreyi enfekte etmesi durumunda bu virusların nükleik asit baz dizinleri arasında karşılıklı olarak yer değiştirmeler meydana gelebilir. Bu tip değişimlere rekombinasyon adı verilmektedir.

RNA ve DNA virusları arasında mutasyon oranı bakımından nasıl bir fark vardır?

RNA viruslarındaki mutasyon oranı DNA viruslarına kıyasla yaklaşık 1.000.000 kat daha fazladır.

Virusların sınıflandırılmasında “Dizin” basamağı nasıl kullanılır? Virolojide günümüze kadar kaç adet dizin bulunmaktadır?

Çok sık kullanılmamakla birlikte iki veya daha fazla virus ailesinin bir araya gelmesiyle oluşturulan bir üst sınıflandırma basamağı da dizin’dir. Virolojide bugüne kadar oluşturulmuş 6 adet dizin bulunmaktadır. Bunlardan 4 tanesi (Picornavirales, Mononegavirales, Nidovirales ve Herpesvirales dizinleri) hayvan ve insan viruslarını kapsar. Örneğin Mononegavirales dizini Paramyxoviridae, Rhabdoviridae, Filoviridae ve Bornaviridae ailelerinden oluşmaktadır.

Biyotip nedir?

Bir virusun değişik biyolojik özelliklere sahip olan tiplerine biyotip adı verilir.

Doğada kaç çeşit prion tanımlanmıştır?

Doğada 2 tip prion proteini tanımlanmıştır. Bunlar PrPc ile gösterilen normal prion proteini ve PrPsc ile gösterilen Anormal (enfeksiyöz) prion proteinidir.

Spontan mutasyon nedir?

Spontan mutasyonlar hiçbir dış etki olmaksızın nükleik asit baz diziliminde kendiliğinden oluşan değişikliklerdir.

Mutasyonlar neye sebep olmaktadır?

Mutasyonlar sentez edilecek viral proteinin işlevini değiştirebileceği gibi, tamamen ortadan kaldırması da söz konusu olabilir.

Suş nedir?

Bir virus türünün değişik bölgelerden veya değişik ülkelerden elde edilen izolatlarına suş adı verilir.

Hayvan virusları ve enterik viruslar nasıl tanımlanmaktadır?

Hayvanlar ve insanlarda enfeksiyon oluşturan virus türleri genel bir yaklaşım olarak “Hayvan Virusları” (Animal Viruses) kavramı ile ifade edilirken, sindirim sistemi enfeksiyonuna yol açan virus türleri “enterik viruslar” olarak tanımlanabilmektedir.

Virusoidler ve uydu virusları hangi canlılarda etki gösterirler?

Virusoidler sadece bitkilerde enfeksiyon oluştururken, bazı uydu viruslar hayvanlarda (kronik arı felci virusunun uydu virusu) ve insanlarda (hepatitis B virusunun uydu virusu olan hepatitis D virusu) enfeksiyon oluşturmaktadır.

Günümüzde klinik olarak başarıyla kullanılan antiviral ajanlar hangi hastalıklarda kullanılmaktadır?

Günümüzde klinik olarak başarıyla kullanılan antiviral ajanlar daha çok herpesviruslara, influenzavirus türlerine ve HIV’e karşı etkinliğe sahiptir.

Prionların diğer subviral ajanlardan farkı nedir?

Bilinen diğer enfeksiyöz ajanlardan farklı olarak prionların nükleik asit taşımadığı kabul edilmektedir.

Virusların penetrasyonu kaç şekilde gerçekleşmektedir?

Virusların penetrasyonu başlıca üç şekilde gerçekleşir. Bunlar: ? Füzyon ? Pinositoz ? Translokasyon

Tutunma (Adsorbsiyon) basamağı hangi süreci kapsamaktadır?

Virus çoğalmasının başlangıç basamağı olan adsorbsiyon, enfeksiyöz virus partiküllerinin (virion) duyarlı hücre yüzeyine tutunduğu aşamadır.

Hücre düzeyinde virus çoğalmasının durdurulması nasıl mümkün olmaktadır?

Hücre düzeyinde virus çoğalmasının durdurulması birkaç evrede mümkün olabilmektedir. Bunlardan ilki virusun hücreye tutunma veya hücre içine alınma (penetrasyon) aşamasıdır. Bu aşamada virusların çoğalması spesifik antikorlar ve bazı deterjanlar tarafından durdurulabilir. Virusların hücre içine alınıp zarftan arınmasını takiben viral proteinlerin veya yeni nesil nükleik asidin sentezine müdahale edilebilir.

Serotip nedir?

Bir virus türünün farklı serolojik özelliklere sahip olan tipleri serotip olarak tanımlanır. Ayrıca her serotip içerisinde Alttip’ler de bulunabilir.

İndükte mutasyon nedir?

İndükte mutasyonlar herhangi bir kimyasal veya fiziksel (örn. radyasyon) faktörün etkisiyle ortaya çıkan mutasyonlardır.

Virusoidler ve uydu virusların temel özelliği nedir?

Satelite (uydu enfeksiyöz ajan) olarak tanımlanan bu ajanların temel özelliği çoğalabilmek ve enfeksiyon oluşturabilmek için mutlaka yardımcı bir virusa ihtiyaç duymalarıdır.

Yeni oluşan virionların konak hücre dışına atılmaları hangi yollarla gerçekleşir?

Yeni nesil virionların konak hücre dışına atılmaları iki yolla gerçekleşir: ? Konak hücrenin dejenerasyonu ve virus partiküllerinin toplu halde saçılımı ? Tomurcuklanma yoluyla saçılım

Virusların sınıflandırılmasında hangi özelliklerden yararlanılmaz?

Virusların sınıflandırılmasında virion ve nükleik aside ait özelliklerle birlikte fiziksel, kimyasal, biyolojik ve antijenik özellikleri de kullanılmaktadır. Bunlar arasında sırasıyla viral nükleik aside ait özellikler, viral çoğalma yöntemleri ve viriona ait yapısal özellikler en önemli yeri almaktadır. Bunların dışında virusun konakçı spektrumu gibi faktörler de göz önünde bulundurulmaktadır.

Viruslarında viral nükleik asit sentezi nerede gerçekleşmektedir?

Genel olarak RNA viruslarında viral nükleik asit sentezi hücre sitoplazmasında, DNA viruslarında ise hücre çekirdeğinde gerçekleşir.

Viruslar neden her hücre tipinde çoğalamazlar?

Her virus türünün her hücre tipinde çoğalamaması büyük oranda hücre yüzeyinde bulunan virusa spesifik reseptörlerin varlığıyla ilişkilidir.

Tutunma basamağında rol oynayan faktörler nelerdir?

Bu bağlanmada virion yüzeyinde yer alan adsorbsiyondan sorumlu protein ile konak hücre yüzeyinde yer alan bu proteine spesifik reseptörler rol alır.

Bir hücredeki virus çoğalma süreci kaç basamakta gerçekleşmektedir?

Bir hücredeki virus çoğalma süreci 5 ana basamakta gerçekleşir. Bunlar sırasıyla: ? Tutunma, ? Penetrasyon, ? Eklips, ? Olgun virus partikülü oluşumu ve ? Dışarı dökülme basamaklarıdır.

Eklips aşamasında, replikasyon sürecinde gerçekleşen olaylara etki eden faktörler nelerdir?

Viral nükleik asidin DNA veya RNA yapısında olması, segmentli veya tek parça olması, sirküler veya linear yapıda olması, RNA viruslarının pozitif veya negatif anlamlı olması replikasyon sürecinde gerçekleşen olaylara etki eden önemli faktörlerdir.

Eklips aşamasında hangi basamaklar gerçekleşir?

Bu dönemde virus çoğalmasının temel hedefleri olan translasyon ve transkripsiyon basamakları gerçekleşir.

Eklips (Sentez) basamağı hangi süreci kapsamaktadır?

Hücre içine alınan ve örtücü katmanlardan arınan nükleik asit artık viral proteinlerin ve yeni nesil viral nükleik asidin sentezi için hazırdır. Eklips aşaması virus çoğalmasının en yoğun ve karmaşık aşamasıdır.

Subviral ajan nedir?

Yapısal özellikleri viruslara benzeyen veya hastalık oluşturma yöntemleri viral enfeksiyonları andıran, ancak virus tanımını tam olarak karşılamayan enfeksiyöz ajanlara subviral ajan adı verilir. Bu ajanlar viroid, virusoid, uydu virus ve prion’ları kapsar.

Virus çoğalması nasıl durdurulabilir?

Virus çoğalması Antiviral ajanlar veya İnterferonlar ve İnterferens yardımıyla durdurulabilir.

Mutant nedir?

Mutasyon sonucunda ortaya çıkan yeni tipe mutant denir.

Prion nedir?

Saha örneklerinden hücre kültürü, embriyolu yumurta veya deney hayvanlarına yapılan ekimler sonucunda üretilerek elde edilen virus suşuna izolat; bir virusun belirli bir hücre tipine, dokuya, organa veya organ sistemine olan ilgisini ifade etmek amacıyla kullanılan terime tropismus; virusun enfekte edebileceği konakçı canlı türlerinin tamamını ifade etmek için kullanılan terime konakçı spektrumu; bir virus türünün değişik bölgelerden veya değişik ülkelerden elde edilen izolatlarına suş adı verilir.

Nükleik asit üzerinde meydana gelen değişikliğe göre mutasyonlar kaç gruba ayrılmaktadır?

Mutasyonlar nükleik asit üzerinde meydana gelen değişikliğin boyutuna göre 2 gruba ayrılır: ? Nokta mutasyon ? Kalıp değiştirme mutasyonu

Aşağıdakilerden hangisi, viruslarda penetrasyon basamağının özellikleri arasında yer alır?

Penetrasyon, hücre yüzeyine tutunmuş olan virionun hücre içine alındığı aşamadır. Bu aşamada virus partikülleri henüz enfeksiyon oluşturma yeteneklerini kaybetmemişlerdir. Penetrasyon basamağı ısı ve enerjiye bağımlı bir aşamadır. Füzyon, pinositoz ve translokasyon olmak üzere üç şekilde gerçekleşir.

Farklı iki virusun aynı hücreyi enfekte etmesi  durumunda bu virusların nükleik asit baz dizinleri arasında karşılıklı olarak meydana gelen yer değiştirmeye ne ad verilir?

 Spontan mutasyonlar hiçbir dış etki olmaksızın nükleik asit baz diziliminde kendiliğinden oluşan değişikliklerdir. İndükte mutasyonlar ise herhangi bir kimyasal veya fiziksel (örn. radyasyon) faktörün etkisiyle ortaya çıkar. Sadece bir veya birkaç bazı etkileyen sınırlı değişiklikler nokta mutasyonu
olarak adlandırılırken, çok daha fazla say›da bazın etkilendiği mutasyonlar kalıp değiştirme mutasyonu olarak tanımlanır. 

İnterferonların antiviral organizmalara göre nasıl etki etmektedir?

Bir virus türüne karşı salgılanan interferon genellikle diğer viruslara karşı da antiviral etkinlik gösterir. Fakat bir canlı türünde üretilen interferon başka bir canlı türünde etkin değildir.

Viroid nedir?

Bir virusun enfekte edebileceği konakçı canlı türlerinin tamamını ifade etmek için kullanılan terime izolat; virusun belirli bir hücre tipine, dokuya, organa veya organ sistemine olan ilgisini ifade etmek amacıyla kullanılan terime tropismus; bir virus türünün değişik bölgelerden veya değişik ülkelerden elde edilen izolatlarına suş; bir virusun değişik biyolojik özelliklere sahip olan tiplerineise biyotip adı verilir. 

Translokasyon mekanizması nedir?

Kübik simetrili ve morfolojik olarak küçük yapılı viruslar tarafından kullanılan bu mekanizmada virion hücre membranını direkt olarak geçer ve hücre sitoplazmasına ulaşır. Translokasyon özellikle bitki virusları tarafından kullanılan bir yöntemdir.

Zarflı ve zarfsız viruslar hücre dışına hangi yollarla dökülür?

Zarfsız virusların büyük çoğunluğu matürasyon aşamasını takiben sitoplazmada birikir ve hücrenin parçalanması ile hücre dışına saçılır. Zarflı viruslar ise genellikle hücresel membranlardan tomurcuklanma yoluyla saçılır. Zarflı viruslar hücrenin değişik bölgelerinden (hücre zarı, çekirdek zarı, endoplazmik retikulum veya golgi aygıtı) zarfını alarak tomurcuklanır.

Olgun virus partikülü oluşumu (Matürasyon) aşamasında hangi süreci kapsamaktadır?

Bu aşamada kapsid proteinleri son halini alarak kapsidi oluşturur. Takiben nükleik asidin kapsid içerisine alınmasıyla nükleokapsid şekillenmiş olur. Zarflı viruslarda kapsidin zarfla çevrelenmesi virus gruplarına göre konakçı hücrenin farklı bölgelerinde gerçekleşir.

Virusların çoğalma sırasında konak hücrelerden nasıl faydalanırlar?

Viruslar çoğalma sürecinde konak hücrelerin enerji ve sentez mekanizmalarını kullanırlar.

Virusların sınıflandırılmasında kullanılan taksonomik birim nedir?

Virus sınıflandırmasında taksonomik birim olarak aile ve genus (cins) esas alınmaktadır. Bazı virus ailelerinde altaile basamağı da bulunmaktadır.

Viruslarda biyotip ayrımı neye göre yapılmaktadır?

Viruslarda biyotip ayrımı virusun hücre kültüründe çoğalma özelliklerine yapılmaktadır.

İzolat nedir?

Saha örneklerinden hücre, embriyolu yumurta veya deney hayvanlarına yapılan ekimler sonucunda üretilerek elde edilen viruslardır.

Virusların adlandırılmasında isimler hangi karakterlerle yazılır?

Virusların adlandırılmasında dizin, aile, alt aile ve genus isimleri italik (veya altı çizili) ve ilk harfleri büyük olarak yazılırken tür isimleri normal karakterle yazılır. Ancak bir aile veya genusta yer alan virus türlerine atıf yapılmak istendiğinde düz yazım kullanılır

Virusların ilk sınıflandırılması ve adlandırılması nasıl yapılmıştır?

Önceleri virusların sınıflandırması virusun neden olduğu patojenik etkiler ve enfekte ettiği konakçı türleri esas alınarak yapılmaktaydı. Konakçı türlerine göre hayvan virusları, insan virusları ve bitki virusları; patojenite ve tropismus esasına göre ise pnöymotrop, hepatotrop, lenfotrop vb. sınıflandırma düzenleri oluşturulmuştu. Virusların adlandırılmasında ise daha çok virusun neden olduğu hastalık tabloları öne çıkmaktaydı (çocuk felci virusu, sığır vebası virusu vb.).

Pinositoz mekanizması nedir?

Bu mekanizmada hücre yüzeyine tutunan virus partikülü hücre zarının içeriye doğru çökmesiyle (invaginasyon) oluşan bir vakuol (endozom) içerisinde sitoplazmaya alınır. Viropeksis veya reseptör aracılıklı endositozis olarak da bilinen bu mekanizma daha çok zarfsız viruslar tarafından kullanılır.

Adsorbsiyonu etkileyen faktörler nelerdir?

Ortam ısısı, pH ve iyon konsantrasyonu gibi faktörlerin adsorbsiyonun başarılı bir şekilde gerçekleşmesinde etkisi vardır. Ortamda bulunan deterjanlar ve bazı enzimler ise adsorbsiyonu olumsuz yönde etkiler. Ayrıca hücre reseptörüne veya adsorbsiyondan sorumlu viral proteinlere karşı sentezlenmiş antikorlar da virusun tutunmasını engelleyebilir.

Günümüzde bilinen kaç virüs türü bulunmaktadır?

Günümüzde bakteri, bitki, insan ve hayvanları enfekte ettiği bilinen 4000’den fazla virus türü bulunmaktadır. Bu viruslar 83 aile altında 300’den fazla genus (cins) içinde toplanmıştır. Bu virus ailelerinden 31 tanesi hayvan ve insan viruslarını içermektedir.

Virus sınıflandırmasında taksonomik birim olarak aile ve genus (cins) esas alınmaktadır. Viruslar adlandırılıp yazılırken uygulanacak yazım kuralları nelerdir?

Virusların adlandırılmasında dizin, aile, alt aile ve genus isimleri italik (veya altı çizili) ve ilk harfleri büyük olarak yazılırken tür isimleri normal karakterle yazılır. Ancak bir aile veya genusta yer alan virus türlerine atıf yapılmak istendiğinde düz yazım kullanılır (örn. paramyxoviruslar). Aşağıda viruslardaki taksonomik hiyerarşiye örnek olarak sığır vebası virusunun sınıflandırma düzeni verilmiştir.

Dizin : Mononegavirales

Aile : Paramyxoviridae

Alt aile: Paramyxovirinae

Genus : Morbillivirus

Tür : rinderpest virus (sığır vebası virusu)

Serotip ve biyotip kavramları nedir?

Serotip: Bir virus türünün farklı serolojik özelliklere sahip olan tipleri serotip olarak tanımlanır. Ayrıca her serotip içerisinde Alttip’ler de bulunabilir. Örneğin fiap hastalığı virusunun 7 serotipi (O, A, C, Asia-1, SAT-1, SAT-2, SAT-3) ve bu serotipler içerisinde yer alan birçok alttipi vardır.

Biyotip: Bir virusun değişik biyolojik özelliklere sahip olan tiplerine biyotip adı verilir. Örneğin sığırların viral diyare (bovine viral diarrhoea, BVD) virusuna ait suşlar Sitopatojen (cp) veya Sitopatojen olmayan (ncp) iki biyotipe sahiptir. Bu ayrım virusun hücre kültüründe çoğalma özelliklerine göre yapılmaktadır.

Şap hastalığının etkeninin ailesi ve genusu nedir?

Şap hastalığı ailesi:  Picornaviridae -  genusu: Aphtovirus 

Alttipler arasında serolojik farklılık var mıdır?

Alttipler aynı serotip içinde yer alan ve serolojik olarak ayırt edilebilen alt gruplardır. Aynı alttipde bulunan virus suşları arasında serolojik farklılık olmamasına karşın, aynı serotipte yer alan farklı alttipler arasında serolojik farklılıklar bulunmaktadır. Fakat bu farklılıklar serotipler arası farklılığa göre son derece sınırlı düzeydedir.

Subviral ajanı tanımlayınız.

Yapısal özellikleri viruslara benzeyen veya hastalık oluşturma yöntemleri viral enfeksiyonları andıran, ancak virus tanımını tam olarak karşılamayan enfeksiyöz ajanlara subviral ajan adı verilir. Bu ajanlar viroid, virusoid, uydu virus ve prion’ları kapsar.

Viroidler nedir?

Viroidler kapsid taşımayan enfeksiyöz çıplak RNA’dan ibaret ajanlardır. Viroidler zarf veya kapsid taşımaz, herhangi bir protein kodlayamaz ve çoğalabilmek için konak hücrenin protein sentez mekanizmasını kullanmak zorundadır. Viroidler bitkilerde enfeksiyon oluşturabilmektedir. Bir viroid genellikle birçok bitki türünü enfekte edebilir.

Prionlar' ın özellikleri nelerdir?

Prionlar insan ve bazı hayvan türlerinde Nakledilebilir Süngerimsi Beyin Hastalı- ğı’na (TSE, transmissible spongiform ensefalopati) neden olan ve yaklaşık 250 amino asitten oluşan protein yapısındaki hastalık etkenleridir (Tablo 2.4; Resim 2.1). Bilinen diğer enfeksiyöz ajanlardan farklı olarak prionların nükleik asit taşımadığı kabul edilmektedir. Doğada bulunan 2 tip prion proteini tanımlanmıştır. PrPc ile gösterilen normal prion proteini birçok canlı türünde özellikle sinir doku ve lenforetiküler dokularda bol miktarda bulunur. Anormal (enfeksiyöz) prion proteini ise PrPsc ile gösterilir. Enfeksiyöz nitelikte olan bu prion proteini (PrPsc) fizikokimyasal etkilere karşı oldukça dirençlidir.

Virusoidler nedir?

Satelite (uydu enfeksiyöz ajan) olarak tanımlanan bu ajanların temel özelli¤i çoğalabilmek ve enfeksiyon oluşturabilmek için mutlaka yardımcı bir virusa ihtiyaç duymalarıdır. Dolayısıyla bir virus türünün uydusu konumundadırlar. Uydu RNA (virusoid) ve uydu virus olmak üzere iki tip satelite bulunmaktadır. Virusoidler sadece bitkilerde enfeksiyon oluştururken, bazı uydu viruslar hayvanlarda (kronik arı felci virusunun uydu virusu) ve insanlarda (hepatitis B virusunun uydu virusu olan hepatitis D virusu) enfeksiyon oluşturmaktadır.

Viruslar çoğalma sürecinde konak hücrelerin enerji ve sentez mekanizmalarını kullanırlar.  konak hücre nedir?

Konak hücre: Bir virusun tutunması ve çoğalmasına olanak sağlayan canlı ve virusa duyarlı hücreleri ifade eder. Konak hücreler canlı organizmadaki dokularda olabileceği gibi laboratuvar ortamında üretilen hücreler de konak hücre olabilir.

Virusların çoğalabilmek için canlı hücrelere bağımlı olmasının sebebi nedir?

Viruslar sadece canlı organizmalarda ve duyarlı hücre kültürlerinde çoğalabilirler. Spesifik reseptörler aracılığıyla konak hücreye tutunabilen virus partikülünün çoğalması birbirini takip eden 5 basamakta gerçekleşir. Bunlar sırasıyla konak hücreye tutunma (adsorbsiyon), konak hücreye girme (penetrasyon), eklips (sentez aşaması), olgun virus partikülünün oluşumu ve hücre dışına saçılım basamaklarıdır.

Bir hücredeki virus çoğalma süreci 5 ana basamakta gerçekleşebilir. bunlar nelerdir?

Bunlar sırasıyla: 1. Tutunma, 2. Penetrasyon, 3. Eklips, 4. Olgun virus partikülü oluşumu ve 5. Dışarı dökülme basamaklarıdır

Eklips aşaması virus çoğalmasının en yoğun ve karmaşık aşamasıdır. Bu dönemde virus çoğalmasının temel hedeşeri olan translasyon ve transkripsiyon basamakları gerçekleşir. Bu basamakları açıklayınız.

Transkripsiyon: DNA veya RNA yapısındaki nükleik asit iplikçiğinden yeni bir nükleik asit iplikçiği sentezlenmesi işlemidir. Bu yolla hem yeni nesil nükleik asitler hem de protein sentezini yönetecek olan mRNA’lar sentezlenebilir. Transkipsiyonla elde edilen yeni nükleik asit iplikçiğine transkript denir. Serbest kalan viral nükleik asitten öncelikle bir RNA kopyası (transkript) oluşturulur. Bu RNA kopyası mRNA’ya dönüştürülür ve erken proteinler adı verilen ilk aşama proteinlerin sentezini gerçekleştirir. Daha sonra yeni nesil virus partiküllerinde yer alacak olan nükleik asitler sentezlenir. Takiben yeniden bir mRNA sentezlenerek geç proteinler (veya son proteinler) adı verilen ve virusun yapısına katılan proteinlerin sentezi gerçekleştirilir.

Antiviral ajanların özellikleri nelerdir?

Bakterilerin yaşamsal aktivitelerine ve çoğalma sürecine etkiyen birçok antibiyotik veya antimikrobiyel ajan bulunmasına karşın virus çoğalması üzerine etkili olan antiviral ajanların sayısı oldukça azdır. Antiviral ajanların etkidikleri virus türleri ve etkinlik düzeyleri de sınırlıdır.

Klinik kullanıma sahip antiviral ajanların sayısının ve etkinlik düzeyinin sınırlı olmasının sebebi ne olabilir?

Bunun önemli nedenlerinden birisi virus çoğalmasının zorunlu olarak hücre içinde gerçekleşmesidir. Virus çoğalmasını durdurmak için kullanılan ajanlar aynı zamanda hücre metabolizması üzerine de istenmeyen bazı etkiler yaratacaktır. Dolayısıyla kullanıma alınabilecek antiviral ajan sayısı son derece sınırlıdır. Antiviral ajanların etkinlik düzeyini sınırlandıran 2 tane önemli faktör vardır. Bunlar: (1) Hemen her virus ailesinde çoğalma modelinin bir diğerinden farklı olması ve (2) Virusların çok sık mutasyona uğrayarak antiviral ajanlara karşı direnç geliştirebilmesidir.

Hücreye tutunma veya hücre içine alınma (penetrasyon) aşamasında ne olmaktadır?

Hücre düzeyinde virus çoğalmasının durdurulması birkaç evrede mümkün olabilmektedir. Bunlardan ilki virusun hücreye tutunma veya hücre içine alınma (penetrasyon) aşamasıdır. Bu aşamada virusların çoğalması spesifik antikorlar ve bazı deterjanlar tarafından durdurulabilir. Virusların hücre içine alınıp zarftan arınmasını takiben viral proteinlerin veya yeni nesil nükleik asitin sentezine müdahale edilebilir.

Influenza A ve B viruslerine hangi ajanlar duyarlıdır?

Amantadin, Rimantadin ınfluenza A virusları

Oseltamivir, Zanamivir ınfluenza A ve B virusları

Ribavirin ınfluenza A ve B virusları, respiratorik sinsityal virus, Lassa vb viruslar

İnterferens nedir?

Bir hücreyi enfekte eden virusun, söz konusu hücrenin aynı veya farklı türde ikinci bir virusla tekrar enfekte olmasını engellemesi interferens olarak tanımlanır. Yani interferens bir olaydır. Burada ilk enfeksiyonu oluşturan virusa interfere eden virus, enfeksiyonu engellenen ikinci virusa ise challenge virus adı verilir.

İnterferon nedir?

İnterferon ise virusla enfekte olan hücreler tarafından salgılanan protein yapısında biyolojik bir üründür. Alfa (?), beta (ß) ve gama (?) interferon olmak üzere 3 tip interferon bulunmaktadır. Bunlardan ? ve ß interferonlar antiviral etkinliğe sahiptir (Tablo 2.6). İnterferon salgılanması aktif veya inaktif viruslarla birlikte çıplak viral RNA’lar, endotoksin ve bazı kimyasal maddeler (mitojenler) tarafından da uyarılabilir.

? ve ß interferonların önemli bazı özellikleri nelerdir?

Isı ve proteolitik enzimlere (pepsi, tripsin vb) duyarlıdır Geniş antiviral etkinliğe sahiptir Aktif bağışıklıkla ilgili değildir Sebep ortadan kalkınca interferon salgılanması durur Canlı türüne spesifite gösterir, virus türüne spesifik değildir Hücre kültürleri de interferon salgılar.

Mutasyon nasıl oluşur?

Viruslar genetik değişimlere en çok maruz kalan mikroorganizmalar arasındadır. Viruslarda sıklıkla karşılaşılan genetik değişimler mutasyon ve rekombinasyondur. Nükleik asit baz diziliminde meydana gelen ve genetik şifrenin değişimiyle sonuçlanan kalıcı değişikliklere mutasyon adı verilir. Mutasyonlar sentez edilecek viral proteinin işlevini değiştirebileceği gibi, tamamen ortadan kaldırması da söz konusu olabilir.