Temel Veteriner Patoloji Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Stabil hücreler nelerdir?

Böbrek tubul ve karaciğer epitel hücreleri, tükürük bezi epitel hücreleri, fibroblastlar, damar endotel hücreleri, düz kas hücreleri bu tip hücrelerdir.

Permanent hücreler nelerdir?

Nöronlar, kalp kası hücreleri bu grup hücrelerdir.

Epidermal Büyüme Faktörüünü özellikleri nelerdir?

Trombositler tarafından sentezlenir. Epitel hücreleri için güçlü bir uyarıcıdır. Endotel ve fibroblastları da uyarır, angiogeneziste rol oynar.

Şiddetli ülserlerin iyileşmesi hangi sürece iyi bir örnektir?

Şiddetli ülserlerin iyileşmesi proliferasyon – çoğalma fazına iyi bir örnektir.

Stabil hücre tanımı nedir?

Erişkin bir canlıda oldukça düşük bir dönüşüm kapasitesindeki durağan hücrelerdir.

Onarım sonrası çok fazla miktarda kollajen birikiminin şekillenmesiyle kendisini kabarık üremeler halinde ortaya koyan anormal yara gelişiminin adı nedir?

Onarım sonrası çok fazla miktarda kollajen birikiminin şekillenmesiyle kendisini kabarık üremeler halinde ortaya koyan anormal yara gelişiminin adı Taşkın granulasyon dokusudur.

Vücuttaki hücreler kabaca rejeneratif kapasitelerine göre hangi üç başlık altında toplanır?

Vücuttaki hücreler kabaca rejeneratif kapasitelerine göre labil, stabil ve permanent hücreler olmak üzere üç ana grupta toplanır.

Yara iyileşmesi üzerine etkiyen faktörler nelerdir?

Yara iyileşmesi üzerinde beslenme çok etkilidir. Protein yetersizliği, C vitamini yetersizliği kollajen sentezini engeller ve yara iyileşmesini geciktirir. Glikokortikoidler, yangıyı baskıladıkları gibi, fibroblast gelişimini engelleyerek, iyileşmeyi de baskılarlar. Yara enfeksiyonu iyileştirmeyi geciktiren en önemli faktördür. Mekanik irkiltiler de, iyileşmeyi engeller. Yetersiz kan akımı iyileşmeyi geciktirir. Yabancı cisimler, gereksiz dikiş materyali, tel, cam, kıymık ve kemik parçaları da iyileşmeyi engeller.

Vasküler Endotelial Büyüme Faktörünün özellikleri nelerdir?

Makrofaj ve epidermis tarafından salınır. Angiogenezisin en önemli uyaranıdır. Endotel hücrelerinde, alıcıları bulunur; güçlü bir mitoz doğurucudur, damar geçirgenliğini artırır. Bazı sitokinler de tümör nekrozis faktör alfa (TNF-a) ve interlökin-1 (IL- 1) gibi büyüme faktörü olarak düşünülebilir, çünkü bunlar fibroblast aktivitesini uyarır ve yara çevresindeki hücreler için kimyasal çekicidirler. Büyüme faktörleri ve yara iyileşmesi, üzerinde aktif çalışmaların devam ettiği alanlardır.

Doku ve organda normal yapı ve işlevlerin geri kazanılması nelere bağlıdır?

Doku ve organda normal yapı ve işlerin geri kazanılması; ? Onarıma yapısal desteği sağlamak için ESM’in normal stromal elemanlarının korunmuş olmasına ve ? Normal işlevlerini yerine getirebilecek fibroblastların, kasılma yeteneğine sahip fibroblastların (miyofibroblast) endotel hücrelerinin, perisitlerin (kan damarlarının endotel olmayan elemanları) ve epitel hücrelerinin var olmasına bağlıdır.

Yara nedir?

Fiziksel nedenlere bağlı olarak bedende oluşarak dokuların normal bütünlüğünün kaybolduğu bir hasarı – zedelenmeyi ifade eder.

Granulasyon dokusunun nasıl bir özelliğe sahiptir?

Granulasyo dokusunun gerilmeye karşı direnci azdır.

Trombosit Kökenli Büyüme Faktörlerinin özellikleri nelerdir?

Trombosit, makrofaj, endotel hücresi, düz kas hücreleri tarafından üretilir. Fibroblast gibi mezenkimal stromal hücreler için mitoz doğurucudurlar. Fibroblastlar, nötrofiller ve makrofajlar için kimyasal çekicidirler. Bu hücreleri ve angiogenezisi uyarır.

Labil hücreler nelerdir?

Bu hücreler, deri ve sindirim kanalı gibi yüzey yerleşimli hücreler ile kemik iliği ve lenfoid seri hücreleridir.

İyileşme eğer rejenerasyon ile olacaksa hangi hücrelerin çoğalması gerekir?

İyileşme eğer rejenerasyon ile olacaksa parankim hücrelerinin çoğalması gerekir.

Ekstra Selluler Matriks nedir?

Hücre dışı matriks, kollajen gibi fibröz yapısal proteinler ve proteoglikan ile hiyaluronan jele bağlanmayı/ adezyonu sağlayan adezif glikoproteinlerden oluşur.

Stabil hücrelerin özellikleri nelerdir?

Genellikle G0 evresinde bekleyen, çeşitli uyarımlar veya zedelenmeler karşısında süratli bölünebilen hücrelerdir. Bu hücreler de çoğaldıkları zaman yıkımlanmış dokuyu eski normal haline koyma yeteneğindeki hücrelerdir.

Stem Hücreleri nedir?

Yenilenme yeteneği uzamış olan asimetrik olarak çoğalabilen hücrelerdir.

Granulasyon dokusunun gerilmeye karşı direnci az olduğu için nelere sebep olabilir?

Granulasyon dokusunun gerilmeye karşı direnci az olduğu için lezyonlar yırtılabilir ve parçalanabilir. Bu nedenle ikinci derecede iyileşme tipinde yara bölgesi ülserli kalabilir.

Yara iyileşmesi kaç başlık altında incelenir?

Yara iyileşmesi biyolojik ve klinik önemi bakımından iki başlık altında incelenebilir:

1. Parankim rejenerasyonu ile iyileşme

2. Bağ dokusunun kaybedilen dokunun yerini doldurması ile oluşaniyileşme 

Vücuttaki hücreler kabaca rejeneratif kapasitelerine göre kaç gruba ayrılır?

Vücuttaki hücreler kabaca rejeneratif kapasitelerine göre 3’e ayrılır.

Parankim hücreleri nedir?

Bir organın, organı destekleyen çatısı iskeleti değil de, işlevi bakımından vazgeçilmez hücrelerini veya kısmını ifade eder.

Taşkın granulasyon dokusu nedir?

Taşkın granulasyon dokusu, fibroblastların ve kollajenin çok fazla üremesi ve buna bağlı olarak yara kenarlarından dışarı taşması durumudur.

Hücre döngüsü nelerden oluşur?

DNA sentezi öncesi (G1), DNA sentezi (S) evresi, mitoz bölünme öncesi (G2)evre, mitoz evresi (M) ve durağan veya dinlenme (G0) evrelerinden oluşur.

Onarım nedir?

Daha genel bir terimdir ve hem rejenerasyon hem de bağ doku ile kaybedilen bir dokunun yerinin doldurulmasını açıklar.

Proliferasyon-çoğalma fazı ne zaman başlar ve ne kadar sürer?

Proliferasyon-çoğalma fazı; zedelenmeden yaklaşık 4 gün sonra başlar ve yaranın büyüklüğüne göre, 3-4 hafta veya daha uzun sürer.

Yara iyileşmesinin süreci nelere bağlıdır?

Yara iyileşmesinin başarısı özellikle deride, sürecin primer birincil veya sekonder ikincil iyileşme yoluyla olup olmamasına bağlıdır.

Zedelenmiş dokuda iyileşme süreci ne zaman başlar?

Zedelnemiş dokuda iyileşme süreci yara oluştuktan hemen sonra başlar.

Herhangi bir dokudaki iyileşme ve onarım süreci nelere bağlıdır?

Herhangi bir dokudaki iyileşme ve onarım süreci; ? Dokuyu oluşturan hücrelerin yapısına, ? Zedelenme sürecine, ? Sürecin doku bütünlüğünü ne kadar etkilediğine bağlıdır.

Damarsal zedelenmenin 24 saat sonrasında neler olur?

Damarsal zedelenmenin 24 saat sonrasında, yara iyileşmesinin yangısal evresi (akut yangı) başlar ve süreç enfeksiyon, travma veya diğer zarar verici nedenler ile bozulmadıkça, 96 saat içinde tamamlanır. Bu evrede nötrofiller ve makrofajlar, doku zedelenmesi sonucunda geride kalan hücre ve doku kalıntılarını parçalayıcı enzimleri ile yıkımlar ve uzaklaştırırlar (yaranın debridementi-tımarı-temizlenmesi). Bu arada, makrofajlar yara bölgesini, granulasyon dokusu oluşumuna hazırlamak için çeşitli kemotaktik ve büyüme faktörlerini aracılarını salgılarlar.

Bağ dokusunun yerine konması ile iyileşme de parankim rejenerasyonuna kıyasla istenmeyen durum nedir?

Pek çok koşulda zedelenmeme ve yıkımın oluştuğu dokuda sadece parankim değil, parankim hücrelerinin desteklendiği bağ dokusundan çatı da yıkımlanır. Böyle bir durumda dokunun rejenerasyon yoluyla iyileşmesi mümkün olmaz. Doku kaybının oluştuğu alan, defekt, zamanla daha az özelleşmiş fibroblast hücreleri ile doldurulur. Bu doldurma zedelenme bölgesinin orijinal haline döndürülmesinden çok “yapıştırıcı ve bir arada tutucu” özelliği olan kollajenden zengin nedbe dokusuyla kaplanması işlemidir. Bu ise parankim rejenerasyonu ile iyileşmeye kıyasla istenmeyen bir durumdur.

Genelde büyüme faktörleri hücre üzerinde nasıl bir etkiye sahiptirler?

Genelde büyüme faktörleri, hücreler üzerinde endokrin (hormon), parakrin (normal hedef hücre dışındaki hücre üzerine hormonal etki) veya otokrin (bir hücrenin salgıladığı hormon veya kimyasal mesajcının yine kendisi üzerinde etkin olması) etkiye sahiptirler.

Dezmoplazi nedir?

Fibröz dokunun şekillenmesi ve gelişmesi demektir.

Granuloma nedir?

Granuloma kronik yangıların özel bir şeklini ifade etmek için kullanılır. Yapısında makrofajların hakim olduğu, çevredeki dokulardan ayırt edilebilen bir lezyondur.

Stroma nedir?

Bir dokunun işlev gören, parankimal parçalarından ayrı olarak, her şeyin içinde şekillendiği destek veya temel maddematriks olarak görev yapan kısmıdır.

Fibroblast Büyüme Faktörünün özellikleri nelerdir?

Makrofaj, düz kas hücreleri, epidermis tarafından sentezlenir. Damar oluşumunu (angiogenezis), yeni kan damarlarının büyümesini (neovaskularizasyon) uyarır, makrofajlar için kemotaktiktir.

Yara iyileşmesinde rol alan büyüme faktörlerinin özellikleri nelerdir?

Yara iyileşmesinde rol alan büyüme faktörleri hücre çoğalmasını, hücre farklılaşmasını uyarma gücünde olan proteinlerdir. Aynı zamanda hücrelerde yapısal matriks proteinlerinin sentezlenmesini de uyarırlar; bir kısmı da ilave hücreleri bölgeye çeken kemotaktik özelliğe sahiptir. Büyüme faktörleri sessiz haldeki durağan hücreleri G0 (dinlenme) evresinden, tekrar büyüme döngüsüne çekebilir veya büyüme döngüsündeki hücreleri mitoz bölünme için uyarabilir.

Yara iyileşmesinde etkileri bilinen bazı büyüme faktörleri nelerdir?

Yara iyileşmesinde etkileri bilinen bazı büyüme faktörleri; ? Trombosit Kökenli Büyüme Faktörleri, ? Fibroblast Büyüme faktörü, ? Epidermal Büyüme Faktörü, ? Vasküler Endotelial Büyüme Faktörüdür

Onarım nedir?

Onarım: Daha genel bir terimdir ve hem rejenerasyon hem de bağ doku ile kaybedilen bir dokunun yerinin doldurulmasını açıklar.

Zedelenmiş doku, yaranın onarımı için dört zaman bağımlı evreden geçmektedir. Bu evreler nelerdir?

Zedelenmiş doku, yaranın onarımı için dört zaman bağımlı evreden geçmektedir. Bu evreler; ? Hemostazis, ? Akut yangı, ? Çoğalmaproliferasyon(granulasyon), ? Yeniden modelleme-şekillendirme.

Rejenerasyon nedir?

Kaybedilen dokunun yerine aynı tip dokunun gelmesidir.

İyileşme nedir?

Tam bir tanım olmamakla birlikte, doku bütünlüğünün devam ettirilmesi eski haline döndürülmesi için gereken bütün yolları- kaybın bağ dokusu ile doldurulması ve rejenerasyon dahil bünyesinde taşır.

Granulasyon dokusu nedir?

Granulasyon dokusu ise bir iyileşme yanıtıdır.

Parankim hücreleri ne işe yarar?

Parankim hücreleri: Bir organın, organı destekleyen çatısı iskeleti değil de, işlevi bakımından vazgeçilmez hücrelerini veya kısmını ifade eder.

Yeniden şekillenme evresinin özellikleri nelerdir?

Yeniden şekillenme evresi; ? İyileşmenin yangısal ve çoğalma fazını takiben görülür. ? İki yıl veya daha uzun bir süre devam edebilir. ? Bu dönem aynı zamanda dokunun direnç kazandığı bir evredir. ? Genç bağ dokusu oluşumu ve kollajen şekillenmesi bu evrenin önemli özelliğidir.

İyileşme nedir?

İyileşme: Tam bir tanım olmamakla birlikte, doku bütünlüğünün devam ettirilmesi eski haline döndürülmesi için gereken bütün yolları kaybın bağ dokusu ile doldurulması ve rejenerasyon dahil bünyesinde taşır.

İkinci derecede iyileşme nasıl olur? Açıklayınız

İkinci derecede iyileşme, kesi kenarları uygun şekilde karşı karşıya gelmediği hallerde olur. Bu gibi yaralarda bağ doku gelişi güzel sentezlenir ve düzenlenir. Bazı olgularda, fibröz bağ dokusu granulasyon dokusuna dönüşebilir.

Dezmoplazi nedir?

Dezmoplazi: Fibröz dokunun şekillenmesi ve gelişmesi demektir.

Ekstra Selluler Matriks (ESM) nedir? Ne işe yarar?

Ekstra Selluler Matriks (ESM): Hücre dışı matriks, kollajen gibi fibröz yapısal proteinler ve proteoglikan ile hiyaluronan jele bağlanmayı/adezyonu sağlayan adezif glikoproteinlerden oluşur. Hücre çoğalması ve işlevi matriks tarafından önemli derecede etkilenir. Bir bağ dokusu proteini olan kollajen gerilme gücünü sağlar.

İyileşme ve onarımın olmazsa olmazı nedir?

İyileşme ve onarımın olmazsa olmazı “hücre çoğalmasının” mutlaka olmasıdır.

Stroma nedir?

Stroma: Bir dokunun işlev gören, parankimal parçalarından ayrı olarak, her şeyin içinde şekillendiği destek veya temel maddematriks olarak görev yapan kısmıdır.

Labil hücrelerin özellikleri nelerdir?

Yaşam boyunca, normal fizyolojik koşullarda, süratli sayılabilecek bir hızda çoğalırlar.

Destek görevi yapan dokuların iyileşme kapasitesi nelerdir?

? Parankim dokusunun yıkımlandığı durumlarda bağ doku da yıkımlanmışsa, rejenerasyon gerçekleşemez. ? Bağ dokusunun parankim yerine yenilenmesi istenmeyen bir yanıttır. ? Bağ dokusu damarlar ile beraber granulasyon dokusunun önemli bir elemanıdır. ? Bağ dokusu rejenerasyon için hücrelere üzerinde çoğalabilecekleri bir çatı oluşturur.

Yara iiyileşmesinin aşamaları nelerdir?

Yara oluştuktan hemen sonra iyileşme süreci başlar. Zedelenmiş doku, yaranın onarımı için dört zaman bağımlı evreden geçer; hemostazis, akut yangı, çoğalma proliferasyon (granulasyon) ve yeniden modelleme-şekillendirme (remodeling: olgunlaşma ve büzülme).

Zedelenmiş doku, yaranın onarımı için kaç farklı zaman bağımlı evreden geçer?

Zedelenmiş doku, yaranın onarımı için dört zaman bağımlı evreden geçer.

Birinci derecede iyileşme nasıl olur? Açıklayınız

Birinci derecede iyileşme, bulaşık olmayan bir yaranın, kesi kenarları yakın şekilde bir araya getirilir ise oluşur. Bu tipteki onarım çok az bir yara izi bırakır, iyileşme sonrası yara bölgesindeki derinin gerilme güçlerine direnci çevre dokulardakine yakındır.

Yara iyileşmesinde rol alan büyüme faktörleri nelerdir?

Yara iyileşmesinde rol alan büyüme faktörleri hücre çoğalmasını, hücre farklılaşmasını uyarma gücünde olan proteinlerdir. Aynı zamanda hücrelerde yapısal matriks proteinlerinin sentezlenmesini de uyarırlar; bir kısmı da ilave hücreleri bölgeye çeken kemotaktik özelliğe sahiptir.

Rejenerasyon nedir?

Rejenerasyon: Kaybedilen dokunun yerine aynı tip dokunun gelmesidir.

Yara iyileşmesini etkileyen faktörler nelerdir?

Yara iyileşmesi üzerinde beslenme çok etkilidir. Protein yetersizliği, C vitamini yetersizliği kollajen sentezini engeller ve yara iyileşmesini geciktirir. Glikokortikoidler, yangıyı baskıladıkları gibi, fibroblast gelişimini engelleyerek, iyileşmeyi de baskılarlar. Yara enfeksiyonu iyileştirmeyi geciktiren en önemli faktördür. Mekanik irkiltiler de, iyileşmeyi engeller. Yetersiz kan akımı iyileşmeyi geciktirir. Yabancı cisimler, gereksiz dikiş materyali, tel, cam, kıymık ve kemik parçaları da iyileşmeyi engeller.

Yara nedir?

Yara: Fiziksel nedenlere bağlı olarak bedende oluşarak dokuların normal bütünlüğünün kaybolduğu bir hasarı-zedelenmeyi ifade eder. Bu anlamda erozyon ve ülser de yaradır.

Labil hücre tanımı nedir?

Sürekli bölünen, rejeneratif kapasitelerini koruyan hücrelerdir.

Hücre döngüsü nedir?

Hücre Döngüsü: DNA sentezi öncesi (G1), DNA sentezi (S) evresi, mitoz bölünme öncesi (G2) evre, mitoz evresi (M) ve durağan veya dinlenme (G0) evrelerinden oluşur. Dokulardaki hücrelerin çoğu G0 evresinde bekler.

Normal yara iyileşmesindeki sapmaların nedeni nedir?

Başlangıçta normal devam etmekte olan yaralarda bile görülebilir. Çok fazla miktarda kollajen birikimi yarada tümör benzeri yumrulaşmalara-taşkınlaşmalara neden olur ve keloid adını alır. İnsanlarda ve çoğunlukla, travma sonu oluşur. Taşkın granulasyon dokusu, fibroblastların ve kollajenin çok fazla üremesi ve buna bağlı olarak yara kenarlarından dışarı taşması durumudur; bu şekilde epitelizasyon da engellenmiş olur. Atlarda bacakların alt kısımlarında görülür

Merkezi sinir sisteminde de, anatomik yapı ve işlev ilişkisinin korunarak sağlandığı bir iyileşme görülmez, başka bir deyişle, klasik görüşe göre bir nöron yok olduğu zaman yerine yenisi konmayan hücreler hangi tip hücrelerdir?

Merkezi sinir sisteminde de, anatomik yapı ve işlev ilişkisinin korunarak sağlandığı bir iyileşme görülmez, başka bir deyişle, klasik görüşe göre bir nöron yok olduğu zaman yerine yenisi konmayan hücreler permanent hücrelerdir.

Vücuttaki hücreler kabaca rejeneratif kapasitelerine göre kaça ayrılır?

Vücuttaki hücreler kabaca rejeneratif kapasitelerine göre üç ana grupta toplanabilir:

Labil hücreler

Stabil hücreler

Permanent hücreler

Permanent hücre tanımı nedir?

Doğumdan sonra, rejeneratif faaliyet veya kapasite göstermeyen olmayan “kalıcı hücrelerdir”.

Stem Hücreleri nedir? Ne işe yarar?

Stem Hücreleri: Yenilenme yeteneği uzamış olan asimetrik olarak çoğalabilen hücrelerdir. Asimetrik çoğalmada hücre bölünmesiyle oluşan iki hücreden biri olgun, bölünmeyen bir hücre olarak farklılaşırken, diğeri kök hücre özelliğini korur. Kök hücreleri zedelenme sonrası hasarlı dokuların yenilenmesinde rol oynar.

Yara iyileşmesi biyolojik ve klinik açıdan önemi bakımından hangi başlıklar altında incelenir?

Yara iyileşmesi biyolojik ve klinik açıdan önemi bakımından ? Parankim rejenerasyonu ile iyileşme, ? Bağ dokusunun kaybedilen dokunun yerini doldurması ile oluşan iyileşme ? başlıkları altında incelenir.

Granulamatöz nedir?

Granulamatöz benzeri morfolojik yapıda olan kronik yangıya ait bir terimdir. Ancak burda lezyon tek başına ve sınırlı değildir, yaygındır.

Yara iyileşmesindeki etkileri bilinen büyüme faktörleri nelerdir?

Trombosit Kökenli Büyüme Faktörleri(Platelet-Derived Growth Factors-PDGF): Trombosit, makrofaj, endotel hücresi, düz kas hücreleri tarafından üretilir. Fibroblast gibi mezenkimal stromal hücreler için mitoz doğurucudurlar. Fibroblastlar, nötrofiller ve makrofajlar için kimyasal çekicidirler. Bu hücreleri ve angiogenezisi uyarır.

Fibroblast Büyüme Faktörü (Fibroblast Growth Factor- FGF): Makrofaj, düz kas hücreleri, epidermis tarafından sentezlenir. Damar oluşumunu (angiogenezis), yeni kan damarlarının büyümesini (neovaskularizasyon) uyarır, makrofajlar için kemotaktiktir.

Epidermal Büyüme Faktörü (Epidermal Growth Factor-EGF): Trombositler tarafından sentezlenir. Epitel hücreleri için güçlü bir uyarıcıdır. Endotel ve fibroblastları da uyarır, angiogeneziste rol oynar

Vasküler Endotelial Büyüme Faktörü (Vascular Endothelial Growth FactorVEGF): Makrofaj ve epidermis tarafından salınır. Angiogenezisin en önemli uyaranıdır. Endotel hücrelerinde, alıcıları bulunur; güçlü bir mitoz doğurucudur, damar geçirgenliğini artırır.

Nedbe dokusu nasıl oluşur?

Pek çok koşulda zedelenmeme ve yıkımın oluştuğu dokuda sadece parankim değil, parankim hücrelerinin desteklendiği bağ dokusundan çatı da yıkımlanır. Böyle bir durumda dokunun rejenerasyon yoluyla iyileşmesi mümkün olmaz. Doku kaybının oluştuğu alan, defekt, zamanla daha az özelleşmiş fibroblast hücreleri ile doldurulur. Bu doldurma zedelenme bölgesinin orijinal haline döndürülmesinden çok “yapıştırıcı ve bir arada tutucu” özelliği olan kollajenden zengin nedbe dokusuyla kaplanması işlemidir

Doğumdan sonra, rejeneratif faaliyet veya kapasite göstermeyen kalıcı hücreler nelerdir?

Permanent Hücreler: Doğumdan sonra, rejeneratif faaliyet veya kapasite göstermeyen kalıcı hücrelerdir.