Temel Veteriner Patoloji Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Boyama Ve Mikroskoplar

1. Soru

Amiloid boyası olan Kongo Kırmızısı boyasının boyama işlemi nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız

Cevap

Kongo kırmızısı boyasında boyama işlemi sırasıyla şu şekilde yapılmaktadır: ? Ksilol (iki kez en az 2-3 dakika), saf alkol, %95’lik alkol, %70’lik alkol serilerinden, geçirilir ve parafinden kurtarılır ve distile suda yıkanır. ? Kongo kırmızısı solüsyonunda 10-30 dakika boyanır. ? Doyurulmuş lityum karbonat solüsyonunda 15 saniye tutulur. ? Boyanın bulanıklığı giderilinceye kadar %80’lik alkolde renk giderilir. Sonra akarsuda 15 dakika yıkanır. ? Harris’in Hematoksilen solüsyonunda 1-8 dakika zıt boyama yapılır. ? %1’lik asit alkolden geçirilir, distile suda yıkanır, amonyaklı suda mavileştirilir ve sonra suda yıkanır. ? %95’lik alkol, absolut alkol ve ksilolden (her birinden 2’şer kez ve en az 2 dakika) geçirilerek şeffaflaştırılır ve kapatılır.


2. Soru

Gridley Mantar boyasında boyama işlemi nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız.

Cevap

Gridley Mantar boyasında boyama işlemi sırasıyla şu şekilde yapılmaktadır: ? Ksilol (iki kez en az 2-3 dakika), saf alkol, %95’lik alkol, %70’lik alkol serilerinden, geçirilir ve parafinden kurtarılır ve distile suda yıkanır. ? %4’lük kromik asit solüsyonunda 1 saat tutulur. ? Akarsuda 5 dakika yıkanır. ? Schiff ayıracında 15 dakika tutulur. ? Sulfüroz asit solüsyonunda her biri 1.5 dakika olmak üzere 3 kez çalkalanır. ? Akarsuda 15 dakika yıkanır. ? Aldehid fuksin solüsyonunda 15-30 dakika boyanır. ? %95’lik alkolde çalkalanarak boyanması sağlanır. ? Suda çalkalanır. ? Metanil sarı solüsyonunda hafifçe 1 dakika boyanır. ? Suda çalkalanır. ? %95’lik alkol, saf alkol ve ksilolden (her birinden 2’şer kez ve en az 2 dakika) geçirilerek şeffaflaştırılır ve kapatılır.


3. Soru

Sinir Dokusu Elemanları boyaları kaça ayrılır? Açıklayınız.

Cevap

Sinir Dokusu Elemanları boyaları, ? Holzer Boyası ? Luxol Fast Blue Boyası olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.


4. Soru

Boyama yöntemlerinin (histokimyanın) temel amacı nedir? Açıklayınız.

Cevap

Boyama yöntemleri (histokimya) uygulamalarının asıl amacı patolojik morfolojik değişikliklerden hastalık tanısına varabilmektir.


5. Soru

Holzer boyasında (Glia hücre ve iplikleri için) boyama işlemi nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız.

Cevap

Holzer boyasında boyama işlemi sırasıyla şu şekilde yapılmaktadır: ? Ksilol (iki kez en az 2-3 dakika), saf alkol, %95’lik alkol, %70’lik alkol serilerinden, geçirilir ve parafinden kurtarılır ve 3 kez distile suda yıkanır. ? Fosfomolibdik alkol solüsyonunda 3 dakika yıkanır ve süzülür. ? Alkol-kloroform karışımında kesitler yarı saydam oluncaya yıkanır. ? Kristal menekşe moru boyasında 30 saniye tutularak boyanır. ? Potasyum bromid solüsyonunda 1 dakika tutulur. ? Diferensiasyon solüsyonunda 30 saniye tutulur. (Diferensiasyon fazla olursa tekrar boyanabilir) ? Birkaç kez ksilolden geçirildikten sonra kapatılır.


6. Soru

Boyama yöntemleri (histokimya) nedir?

Cevap

Nekropsi ve biyopsi sonucu elde edilen doku örneklerinde gelişen patolojik bulguların mikroskobik olarak belirlenmesi ve görünür hale getirilmesi amacıyla yapılan özel kimyasal uygulama yöntemleridir. Diğer bir deyişle, laboratuvarda çeşitli kimyasal maddeler kullanarak ve dokuda birtakım kimyasal reaksiyonlar oluşturulmasıyla doku ve elemanlarını ayırt etmeye yerleşim ve yayılımları ile miktarlarını tanımaya yarayan kimyasal yöntemlerin adı “histokimya” dır.


7. Soru

Van Gieson boyasında boyama işlemi nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız.

Cevap

Van Gieson boyasında boyama işlemi sırasıyla şu şekilde yapılmaktadır: ? Ksilol (iki kez en az 2-3 dakika), saf alkol, %95’lik alkol, %70’lik alkol serilerinden, her birine en az on kez daldırılarak, geçirilir ve parafinden kurtarılır. ? Distile sudan geçirilir. ? Hematoksilen solüsyonunda 5-10 dakika tutulur. ? Distile sudan geçirilir. ? Van Gieson solüsyonunda 1-3 dakika boyanır. ? %95’lik alkol, saf alkol ve ksilolden (her birinden 2’fler kez ve en az 2 dakika) geçirilerek şeffaflaştırılır ve kapatılır.


8. Soru

Özel boyama yöntemleri arasında yer alan konnektif ve kas dokusu boyaları nelerdir? Açıklayınız.

Cevap

Konnektif ve kas dokusu boyaları, ? Masson’un Trikrom Boyası ? Van Gieson Boyası olarak ikiye ayrılmaktadır.


9. Soru

Ekstraksiyon nedir?

Cevap

Özünü çıkarma, herhangi bir maddenin çeşitli yöntemlerle özünü elde etme işlemine denir.


10. Soru

Aluminyum alum hematoksilenler nedir? Nasıl kullanılmaktadırlar?

Cevap

Aluminyum alum hematoksilenler, hücre çekirdeğinin iyi boyanması nedeniyle en sık kullanılan tiptir. Mordant olarak aluminyum potasyum sülfat (Al2K2 (S04)3. 24 H2O) ve aluminyum amonyum sülfat (AlNH4 (S04)2 .12 H2O) kullanılır. Bunlar çekirdeği kırmızıya boyar, ancak çeşme suyunda yıkandıktan sonra bu renk mavi-mor renge dönüşür. Aluminyumlu hematoksilenlerin tüm formülasyonları progresif (hücre çekirdeklerinin boyaması yeterli olduğu noktaya dek doku kesiti boya çözeltisinde tutulur. Belirli aralıklarla mikroskopta kontrol edilip, yeterli koyuluğa ulaşınca işlem sonlandırılır.) ve regresif (doku kesiti belirlenen süre boya çözeltisinde tutulur, oluşacak aşırı boyanma asit-alkolde giderilir ve mavileştirilir) boyama yapar.


11. Soru

Gram-Weigert boyasında boyama işlemi nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız.

Cevap

Gram-Weigert boyasında boyama işlemi sırasıyla şu şekilde yapılmaktadır: ? Ksilol (iki kez en az 2-3 dakika), saf alkol, %95’lik alkol, %70’lik alkol serilerinden, geçirilir ve parafinden kurtarılır ve distile suda yıkanır. ? Karbol fuksin (filtre edilmifl) solüsyonunda 10 dakika boyanır. ? Çeşme suyunda iyice çalkalanır. ? %1’lik asit-alkolde, kesitler soluk pembe oluncaya kadar, rengi açılır. ? Akarsuda 8 dakika yıkanır. ? Metilen mavisi çalışma solüsyonunda 15 saniye boyanır. (Kesitler soluk mavi olmalıdır, aşırı boyanmamasına özen gösterilmelidir) ? Önce çeşme suyunda, sonra distile suda yıkanır. ? %95’lik alkol, saf alkol ve ksilolden (her birinden 2’şer kez ve en az 2 dakika) geçirilerek şeffaflaştırılır ve kapatılır.


12. Soru

Boya solüsyonlarında çökelti olduğunda veya dokular solgun boyanıyorsa ne yapılmalıdır?

Cevap

Boya solüsyonlarında çökelti olduğunda veya dokular solgun boyanıyorsa boyalar süzülmeli veya daha iyisi boya yenilenmelidir.


13. Soru

Hematoksilen ve eozin ile elle boyamada Harris’in hematoksilen solüsyonu nasıl hazırlanmaktadır? Açıklayınız.

Cevap

1.0 gr Kristalize hematoksilen 10.0 ml %95’lik etil alkolde çözülür. 20.0 gr potasyum alum (KAl(SO4)2.12H2O) veya amonyum alum (NH4Al(SO4)2.12H2O) 200.0 ml damıtık suda kaynatılarak eritilir. Her iki solüsyon yavaşça birbirine karıştırılır. Karışım koyu mor renk alıncaya kadar (yaklaşık yarım dakika) tekrar kaynatılır. 0.5 gr merkürik oksit ilave edilir. Karışımın bulunduğu cam kap alt 1/3’ü suda kalacak şekilde hızla soğutulur ve üzerine birkaç damla asetik asit ilave edilebilir. Bu boya solüsyonu bir veya iki aydan fazla kullanılmamalıdır.


14. Soru

Hematoksilen solüsyonlarında ne tür değişimlere rastlanılabilmektedir? Açıklayınız.

Cevap

Hematoksilen solüsyonlarında, gerek saklama sürecinde ve gerekse çalışma sırasında kimyasal veya fiziksel etkenlerle, değişimler olabilir. Boyama sürecinde hematoksilen çözeltisine lamlarla su karışması nedeniyle boyanın yoğunluğu düşer ve boyanma zayıf olur. Ayrıca boya solüsyonunda bekleme sürecinde oksijenleşme nedeniyle çökelti oluşabilir, bu durumda boya ancak süzüldükten sonra kullanılmalıdır. Böyle durumlar, hematoksilen boya çözeltisinin boyama kalitesinin bozulduğunun göstergesidir ve boya solüsyonu yenilenmelidir.


15. Soru

Oil Red O boyasında boyama işlemi nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız.

Cevap

Oil Red O boyasında boyama işlemi sırasıyla şu şekilde yapılmaktadır: ? 10-15 µm kalınlığındaki dondurma mikrotomu kesitleri 5-10 dakika kuruması için bekletilir. ? %60’lık isopropanolde 30 saniye çalkalanır. ? Oil red O boyasında 10 dakika boyanır. ? Tekrar %60’lık isopropanolde birkaç saniye çalkalanır. ? Akarsuda 2-3 dakika yıkanır. ? Herhangi bir Hematoksilen solüsyonunda 2-3 dakika tutulur. ? Çeşme suyunda 3 dakika yıkanır. ? Mavi Scott solüsyonunda 3 dakika tutulur. ? Çeşme suyunda 5 dakika yıkandıktan sonra jelatin yapıştırıcı (Uygun ısıda 0.05 gr jelatin 20.0 ml distile suda çözdürülür) ve lamel ile kapatılır.


16. Soru

Patoloji laboratuvarlarında kullanılan rutin boyama yöntemi nedir?

Cevap

Patoloji laboratuvarlarında kullanılan rutin boyama yöntemi, hematoksilen-eozin boyama yöntemidir. Genel doku boyası olarak, hücre çekirdeği ve sitoplazma ayrımını sağlayan histo-patolojik boyalar arasında en geniş kullanımı olan hematoksilen-eozin boyasıdır. Hematoksilen boyası genellikle hücre çekirdeğini koyu mavi-mor renge boyayarak hücre içi ayrıntıyı iyi gösterir. Eozin boyası ise hücre sitoplazmasını pembe-kırmızı renge boyar.


17. Soru

Yağ ve karbonhidrat boyaları kaça ayrılır? Açıklayınız

Cevap

Yağ ve karbonhidrat boyaları, ? Oil Red O Boyası ? Best’in Carmine (Glikojen) Boyası olarak ikiye ayrılmaktadır.


18. Soru

Doku kesitlerine hematoksilen ve eozin ile boyama işlemi nasıl uygulanmaktadır?

Cevap

Histopatolojik boyama yöntemleri arasında, uygulama kolaylığı ve dokuların ayrıntılı görülebilmesi gibi nedenlerle, hematoksilen ve eozin en yaygın kullanılan boyalardır. Mikrotomda 5 µm kalınlığında kesilerek lam üzerine alınmış ve sonrasında parafini giderilmiş olan doku kesitleri suyu giderilerek elde ya da otomatik boyama cihazlarında hematoksilen ve eozin ile boyanır.


19. Soru

Mikroorganizmaların boyası kaça ayrılır? Açıklayınız.

Cevap

Mikroorganizmaların boyası, ? Gram-Weigert Boyası ? Ziehl-Neelsen Boyası ? Gridley Mantar Boyası olmak üzere üçe ayrılmaktadır.


20. Soru

Ziehl-Neelsen boyasında boyama işlemi nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız.

Cevap

Ziehl-Neelsen boyasında boyama işlemi sırasıyla şu şekilde yapılmaktadır: ? Ksilol (iki kez en az 2-3 dakika), saf alkol, %95’lik alkol, %70’lik alkol serilerinden, geçirilir ve parafinden kurtarılır ve distile suda yıkanır. ? Eozin solüsyonunda 5 dakika boyanır. ? Suda çalkalanır. ? Saf jansiyan moru (sterling gentian violet) solüsyonunda 10 dakika boyanır. ? Gram iodin solüsyonunda yıkanıp temizlendikten sonra 3 dakika tutulur. ? Filtre kâğıdı ile çevredeki lekeler temizlenir. ? Boyanma reaksiyonunu durdurmak amacıyla, eşit oranlarda karıştırılmış olan anilin yağı ve ksilol karışımında daldırılır. ? Ksilolden geçirilerek şeffaflaştırılır ve kapatılır.


21. Soru

Best’in Carmine (Glikojen) boyasında boyama işlemi nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız.

Cevap

Best’in Carmine (Glikojen) boyasında boyama işlemi sırasıyla şu şekilde yapılmaktadır: ? Ksilol (2 kez) ve saf alkolden geçirilerek parafini giderilir ve 50:50 eter-alkol karışımında %1’lik selloidin içinde 5-10 dakika tutulur. ? Lamlar 1 dakika dik olarak süzdürülür. ? %70’lik alkole 2-3 kez daldırılır ve sonra suya alınır. ? Hematoksilen solüsyonunda 5 dakika tutulur. ? 7. Suda yıkanır, mavi Scott solüsyonuna daldırılır ve sonra yıkanır. ? 8. Karmin çalışma solüsyonunda 15-30 dakika boyanır. ? 9. 5-15 dakika diferensiasyon solüsyonuyla muamele edilir. ? 10. %80’lik alkolde hızla çalkalanır. ? 11. %95’lik alkol, saf alkol ve ksilolden (her birinden 2’şer kez) geçirilerek şeffaflaştırılır ve kapatılır.


22. Soru

Lillie’in Nil Mavisi boyasında boyama işlemi nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız.

Cevap

llie’in Nil Mavisi boyasında boyama işlemi sırasıyla şu şekilde yapılmaktadır: ? Ksilol (iki kez en az 2-3 dakika), saf alkol, %95’lik alkol, %70’lik alkol serilerinden, geçirilir ve parafinden kurtarılır. ? Yukarıdaki boya solüsyonunda 20 dakika boyanır. ? Akarsuda 10-20 dakika yıkanır. ? Jelatin kapama materyali ve lamel ile kapatılır.


23. Soru

Zıt boya nedir?

Cevap

Zıt boya, dokuda boyanması gereken kısımların daha iyi görünmesi amacıyla, diğer yapıların farklı bir boya ile boyanmasıdır.


24. Soru

Mikroskobik gözlemlerin yapay koşullarda gerçekleştirilmesi ne gibi sonuçlar doğurmaktadır? Açıklayınız

Cevap

Mikroskobik gözlemler tamamen yapay koşullarda gerçekleştirildiğinden inceleyeni yanıltan unsurlar da içerebilir. Dokuların işlenmesi ve saklanması için yapılan tüm uygulamalar dokunun yapısal özelliklerinin az çok değişmesine yol açar. Boyanma işlemine başlamadan önce, boyanacak dokuların geçmesi gereken aşamalar, iyi sonuç alınabilmesi amacıyla, oldukça önemlidir ve şarttır. Bu basamakları her biri, bir sonraki basamağın verimliliği için ve sonuçta mikroskobik gözlemi etkileyeceği için oldukça önemlidir.


25. Soru

Doku kesitlerinin boyama işlemi bittikten sonra hangi işlem yapılır?

Cevap

Doku kesitlerinin boyama işlemi bittikten sonra lam üzerindeki doku kesiti kapatıcı bir kimyasal madde ve lamel ile kapatılmalıdır. Kapatma esnasında doku ile lamel arasında hava kabarcığı kalmamasına dikkat edilmelidir. Hava kabarcığının kalması histopatolojik değerlendirmeyi engellediği gibi preparatın saklanmasında da olumsuzluk yaratır. Kapatma işlemi kesitleri tozdan, zedelenmeden, zaman içinde boyanın ve hücre özelliklerinin bozulmasından korur. Ayrıca mikroskop altında rahat bir şekilde incelenebilmesine olanak sağlar. Kapatma işlemi için eskiden doğal reçineler (Kanada balzamı) kullanılırken günümüzde sentetik reçineler (entellan) daha fazla kullanılmaktadır. Sulu yapıştırıcılar ise dehidrasyon ve ksilol aşamalarından olumsuz etkilenecek yağ boyaları ve immunofloresans boyamalarında tercih edilmelidir. Kapatıcı maddenin üzerine konulan çok ince cama “lamel” adı verilir. Kullanılacak lamelin boyutu doku kesitleri ve lam ile uyumlu olmalıdır.


26. Soru

Rekristalizasyon ne anlama gelmektedir?

Cevap

Elde edilen özütün tekrar kristal haline dönüştürülmesine denir.


27. Soru

Histokimya boya yöntemlerine ilişkin tarihsel gelişim nasıl olmuştur? Açıklayınız.

Cevap

Dokuların kimyasal maddeler kullanılarak boyanmasına ilişkin ilk uygulamalar 18. yüzyıl sonlarında başlamış ve sonrasında çok çeşitli kimyasal boyama teknikleri geliştirilmiştir. Histokimya boya yöntemleri esasen son yüzyılın ikinci yarısında geliştirilmiş ve birçoğu az-çok değiştirilerek günümüze kadar gelmiştir.


28. Soru

Ek histokimyasal boyalara neden gereksinim duyulmaktadır?

Cevap

Patolojik tanı için hemotoksilen-eosin boyası çoğu zaman yeterli iken, bazen ek histokimyasal boyalara gereksinim duyulur. Böyle özel boya yöntemleri; konnektif doku (kollajen doku, elastik doku, fibrin, keratin, kas doku, retikulum iplikleri), sitoplazmik granüller (mast hücre sitoplazmalarındaki granüller), hematolojik ve nüklear elemanlar (hemoglobulin, hemosiderin ve Malaria pigmentleri), yağlar (kolesterol, yağ asitleri, nötral yağlar, (fosfolipidler), karbonhidrat ve mukoproteinler (amiloid, glikojen, musin, mukopolisakkarit), pigment ve mineraller (bilirubin, kalsiyum, lipofuksin, ürat kristalleri, bakır), sinir hücreleri ve uzantıları (astrosit, mikrogliya, nörofibriller, myelin, Nissl cisimcikleri) ile enfeksiyöz etkenler (Gram +/- bakteriler, spiroketler, riketsiyalar, tüm mantar türleri) ve patolojik inklüzyon cisimciklerini (Negri cisimcikleri) ortaya koymaya yöneliktir.


29. Soru

Von Kossa boyasında boyama işlemi nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız.

Cevap

Von Kossa boyasında boyama işlemi sırasıyla şu şekilde yapılmaktadır: ? Ksilol (iki kez en az 2-3 dakika), saf alkol, %95’lik alkol, %70’lik alkol serilerinden, geçirilir ve parafinden kurtarılır. ? Distile suda 3 dakika yıkanır. ? %5’lik gümüş nitrat solüsyonunda en az 30 dakika direkt güneş ışığı altında, ultra-viole lambası veya 75-100 watt masa lambası ışığı altında tutularak boyanır. Oluşan kimyasal reaksiyon açıkça görülebilir. ? Distile suda yıkanır. ? %5’lik Sodyum tiosülfat solüsyonunda 2-3 dakika tutulur. ? Distile suda iyice yıkanır. ? Kernechtrot (nuclear fast red) boyasında 5-8 dakika tutulur. ? Distile suda yıkanır. ? %95’lik alkol, saf alkol ve ksilolden (her birinden 2’şer kez ve en az 2 dakika) geçirilerek şeffaflaştırılır ve kapatılır.


30. Soru

Masson’un Trikrom boyasında boyama işlemi nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız.

Cevap

Masson’un Trikrom boyasında boyama işlemi sırasıyla şu şekilde yapılmaktadır: ? Ksilol (iki kez en az 2-3 dakika), saf alkol, %95’lik alkol, %70’lik alkol serilerinden geçirilerek ve parafinden kurtarılır ve distile suda yıkanır. ? Bir saat 56o C iron alumda mordantlanır.(Eğer formalin tespiti kullanılmış ise 56o C’de bir saat veya oda ısısında bir gece Bouin solüsyonunda mordantlanır) ? Soğutulur ve 5 dakika akarsuda tutulur. ? Distile sudan geçirilir. ? Hematoksilen solüsyonunda 5-30 dakika tutulur. ? Tekrar çeşme suyunda 5-10 dakika yıkanır. ? Distile sudan geçirilir. ? Diferensiyasyon için Biebrich kırmızısı-asit fuksin solüsyonunda 1/2 - 2 dakika tutulur. ? Distile sudan geçirilir. ? Fosfomolibdik-fosfotungstik asit solüsyonunda 5- 10 dakika renksizleştirilir. ? Anilin mavisi solüsyonunda 5 dakika veya light green solüsyonunda 1 dakika tutulur. ? Distile sudan geçirilir. ? Glasial asetik asit solüsyonunda 1-5 dakika tutulur. ? %95’lik alkol, saf alkol ve ksilolden (her birinden 2’fler kez ve en az 2 dakika) geçirilerek şeffaflaştırılır ve kapatılır.


31. Soru

Hematoksilen ve eozin ile elle boyamada alkolik eozin solüsyonu nasıl hazırlanmaktadır? Açıklayınız

Cevap

Alkolik eozin solüsyonu için 1.0 gr Eozin Y 1000.0 ml %70’lik alkolde eritilir ve üzerine 5.0 ml glasial asetik asit ilave edilir.


32. Soru

Pigment ve Mineral boyaları kaça ayrılır? Açıklayınız.

Cevap

Pigment ve Mineral boyaları, ? Lillie’in Nil Mavisi Boyası ? Von Kossa Boyası olarak ikiye ayrılmaktadır.


33. Soru

Histokimya nedir?

Cevap

Dokuların kimyasal maddeler kullanılarak boyanmasına ilişkin ilk uygulamalar 18. yüzyıl sonlarında başlamış ve sonrasında çok çeşitli kimyasal boyama teknikleri geliştirilmiştir. Laboratuvarda çeşitli kimyasal maddeler kullanarak ve dokuda birtakım kimyasal reaksiyonlar oluşturulmasıyla doku ve elemanlarını ayırt etmeye yerleşim ve yayılımları ile miktarlarını tanımaya yarayan kimyasal yöntemlerin adı “histokimya” dır. Histokimya boya yöntemleri esasen son yüzyılın ikinci yarısında geliştirilmiş ve bir çoğu az-çok değiştirilerek günümüze kadar gelmiştir.


34. Soru

Ekstraksiyon nedir?

Cevap

Ekstraksiyon: Özünü çıkarma, herhangi bir maddenin çeşitli yöntemlerle özünü elde etme işleminde denir.


35. Soru

Rekristalizasyon nedir?

Cevap

Rekristalizasyon: Elde edilen özütün tekrar kristal haline dönüştürülmesine denir.


36. Soru

Mordant nedir?

Cevap

Mordant: Boya ile iyi bir birleşim oluşturarak boya doku bağlanmasını kolaylaştıran maddedir.


37. Soru

Zıt boya nedir?

Cevap

Zıt Boya: Dokuda boyanması gereken kısımların daha iyi görünmesi amacıyla, diğer yapıların farklı bir boya ile boyanmasıdır.


38. Soru

Konnektif ve kas dokusu boyaları nelerdir?

Cevap

Konnektif ve kas dokusu boyaları:

  • Masson’un Trikrom Boyası
  • Van Gieson Boyası

39. Soru

Yağ ve karbonhidrat boyaları nelerdir?

Cevap

Yağ ve karbonhidrat boyaları:

  • Oil Red O Boyası
  • Best’in Carmine (Glikojen) Boyası

40. Soru

Pigment ve mineral boyaları nelerdir?

Cevap

Pigment ve mineral boyaları:

  • Lillie’in Nil Mavisi Boyası
  • Von Kossa Boyası

41. Soru

Mikroorganizmaların boyaları nelerdir?

Cevap

Mikroorganizmaların boyaları:

  • Gram-Weigert Boyası
  • Ziehl-Neelsen Boyası
  • Gridley Mantar Boyası

42. Soru

Sinir dokusu elemanları boyaları nelerdir?

Cevap

Sinir dokusu elemanları boyaları:

  • Holzer Boyası (Glia hücre ve iplikleri için)
  • Luxol Fast Blue Boyası (Myelin iplikleri için)

43. Soru

Stereoloji nedir?

Cevap

Stereoloji: Mikroskoptaki iki boyutlu görüntülerden elde edilen sayısal verilerle (sayı, çap, hacim, yoğunluk, yüzey alanı) üç boyutlu yapı hakkında veri elde edilmesini sağlayan morfometrinin bir dalıdır.


44. Soru

Mikroskop çeşitleri nelerdir?

Cevap

Mikroskop çeşitleri:

  • Işık Mikroskop
  • Faz Kontrast Mikroskop
  • Polarizasyon (kutuplaştırma) Mikroskobu
  • Konfokal Mikroskop
  • Floresans Mikroskop
  • Elektron Mikroskop

45. Soru

Elektron mikroskop çeşitleri nelerdir?

Cevap

Elektron mikroskop çeşitleri:

  • Geçirimli elektron mikroskobu (TEM)
  • Taramalı elektron mikroskobu (SEM)

46. Soru

Geçirimli elektron mikroskobu (TEM) nedir?

Cevap

Geçirimli elektron mikroskobu (TEM); yüksek çözümleme gücüne sahiptir. Bu çözümleme gücü görüntülenen yapının ayrıntılarını 400.000 kez büyüterek iki boyutlu görülebilmesini sağlar. TEM’unda elde edilen görüntüler daima siyah-beyazdır. Elektron mikroskobu fotoğrafının koyu alanları elektron yoğun, renkli alanlar ise elektron geçirgen olarak adlandırılır.


47. Soru

Taramalı elektron mikroskobu (SEM) nedir?

Cevap

Taramalı elektron mikroskobu (SEM); hücrelerin, dokuların ve organların yüzeyine ait üç boyutlu görüntüler oluşturur. TEM’den farklı olarak elektronlar örneğin içinden geçmez. Elektronlar daha önceden işleme esnasında kaplanan ince metal (altın) tabaka üzerine çarpar ve saçılır. Bunlar yakalanarak yükselticilerle üç boyutlu olarak ekrana yansıtılır ve oluşan görüntüler siyah-beyazdır. SEM yalnızca organları n yüzeylerini gösterdiğinden çoğunlukla boşluklu (mide, bağırsak, akciğer) organların incelenmesinde kullanılırlar.


48. Soru

Floresans mikroskobu nedir?

Cevap

Belli floresans maddeler uygun dalga boyundaki ışık alttan tutulduğunda daha uzun dalga boyunda ışık yayarlar. Bu olaya floresans denir. Floresans mikroskopta doku örnekleri genelde ışık yelpazesinin görülebilir kısmında yeralacak şekilde morötesi ya da lazer ışığı altında tutulur. Floresans maddeler karanlık bir zemin üzerinde parlak ışıklı parçacıklar şeklinde izlenir. Veteriner patolojide özellikle kuduzun hızlı tanısında kullanılan bu mikroskoplarda FITC (floresansizotiyosiyanat) ile bağlanan antikorların antijenle oluşturduğu kompleks yeşilimsi-sarı parlak renkte görülür ve pozitif sonuç olarak değerlendirilir.


49. Soru

Komfokal mikroskop nedir?

Cevap

Konfokal terimi bir objenin ve görüntüsünün aynı odağa sahip olmasına denir. Floresans mikroskop esaslarına göre çalışan çoğunlukla floresans mikroskobun gelişmiş şekli olarak kabul edilir. Konfokal mikroskop floresansla işaretlenmiş, saptanmış ya da canlı hücrelerde yüksek çözünürlük sağlayarak görüntü elde etme ve elde edilen görüntüleri birleştirerek üç boyutlu yapısı hakkında fikir vermektedir. Anlaşılacağı üzere örnek floresan bir molekülle işaretlenmesi gerekir ki bu rutin kesitlerde çalışamaz anlamına gelmektedir. Diğer taraftan elde edilen görüntüleri birleştirerek üç boyutlu görüntüye dönüştürmesi bu mikroskobu bilgisayara bağımlı bir teknik haline getirmektedir.


50. Soru

Luxol Fast Blue ile yapılan boyama işleminin sonucu nasıldır?

Cevap

Myelin: Mavi-yeşil. ; Mantar ve PAS pozitif elementler: Pembeden kırmızıya. ; Çekirdekler: Koyu mavi. ; Sitoplazmik nükleoproteinler: Mavimsi mor. ; Kapillarlar: Kırmızı.


51. Soru

Holzer ile yapılan boyama işleminin sonucu nasıldır?

Cevap

Glia hücre ve iplikleri: Koyu menekşe. ; Zemin: Açık menekşe.


52. Soru

Gram-Weigert ile yapılan boyama işleminin sonucu nasıldır?

Cevap

Gram-pozitif bakteri ve mantar: Mor. ; Gram-negatif organizmler: Genellikle boya almaz. Fibrin: Mavi-siyah.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v