Temel Yem Bilgisi ve Hayvan Besleme Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Görevlerine ve hayvan vücudundaki fizyolojik işlevlerine göre yem katkı maddeleri nelerdir?

Yem katkı maddeleri, görevlerine ve hayvan vücudundaki fizyolojik işlevlerine
göre;

• Yem teknolojisi ile ilgili yem katkı maddeleri,
• Duyusal yem katkı maddeleri,
• Besin madde niteliğindeki yem katkı maddeleri,
• Zooteknik yem katkı maddeleri,
• Antikoksidiyaller

şeklinde sınıf­landırılabilir.

Yem katkı maddelerinin kullanımında aranılan koşullar nelerdir?

Yem katkı maddelerinin kullanımında aranılan koşullar şu şekilde belirtilebilir:

• İnsan ve hayvanlarda kansere yol açmamalıdır. Bu bakımdan hayvan sağlığına olumsuz etki yapmamalı ve hayvan dokularında kalıntı bırakmamalıdır.
• Toksik sınırı belirtilmelidir.
• Çok az miktarlarda kullanıldığı için az miktarlarını saptayacak analiz metotları belirtilmelidir.
• Katılması sonunda bir hile ortaya çıkmamalıdır.
• Çevreyi kirletmemeli ve hayvanlarda performans artırıcı amaçla kullanılması durumunda ekonomikse tercih edilmelidir.

Yem teknolojisiyle ilgili yem katkı maddeleri grubunda hangi maddeler bulunur?

Bu grupta yer alan ve sık kullanılan yem katkı maddeleri; antioksidanlar, prezervatif­ler, emülgatörler, stabilizatörler, bağlayıcılar, kalınlaştırıcılar, pıhtılaştırıcılar (jel ajanlar), topaklaşmayı önleyiciler (antikek ajanlar), asitlik düzenleyiciler, denatüranlar, radyonükleer bulaşıklık önleyiciler ve silaj katkı maddeleri şeklindedir.

Emülgatör ve Emülsüyon nedir?

Yağın ve suyun iyi bir şekilde karışmasını sağlayarak kararlı, homojen ve topaksız bir emülsiyon haline gelmesini sağlayan maddelere emülgatör denilmektedir.
Emülsüyon birbirine karışmamış ve birbiri içinde çözünmeyen sıvı iki fazın üst
yüzey ve sınırları arasındaki gerilimi parçalamak suretiyle ve bu iki sıvı fazın küçük damlacıklar şeklinde tek bir faz halinde homojen oluşumuna denir.

Silaj katkı maddeleri nelerdir?

Silaj katkı maddeleri genel olarak üç kategoride sınıf­landırılabilir:

• Fermantasyonu artıranlar-stimulanlar: mikrobiyal inokulanlar, enzimler,
  fermente olabilir maddeler (melas).
• Fermantasyonu durduranlar-inhibitörler: asitler (propiyonik asit) ve diğer
  prezervatif­ler.
• Besin madde niteliğindeki katkı maddeleri: amonyak, üre.

Duyusal yem katkı maddeleri nelerdir?

Duyusal yem katkı maddeleri grubunda; yemin tadını ve rengini etkileyerek iştahı
ve yemin lezzetini artıran yem katkılar yer alır. Bu grupta başlıca renklendiriciler
ve lezzetlendiriciler bulunur.

Besin madde niteliğindeki yem katkı maddeleri grubunda hangi maddeler bulunmaktadır?

Bu grupta yer alan yem katkı maddelerinden bazıları; vitamin ve benzeri maddeler, aminoasitler, iz elementler, üre ve diğer protein niteliğinde olmayan azotlu bileşikler (NPN, Non Protein Nitrogen) ve enerji sağlayan maddeler şeklindedir.

Zooteknik yem katkı maddeleri grubunda hangi maddeler bulunmaktadır?

Bu grupta başlıca; enzimler, probiyotikler, prebiyotikler, organik asitler, bitki özleri (fitobiyotikler) ve esansiyel yağlar, immun sistem düzenleyicileri, zorunlu tüy dökümü sağlayan preparatlar ve gübrede sinek mücadelesinde kullanılan preparatlar bulunmaktadır.

Başlıca prebiyotikler nelerdir?

Başlıca prebiyotikler; yer elması, şeker pancarı, muz, arpa, sarımsak, soğan gibi bitkilerde bulunan frukto-oligosakkaritler (FOS), süt ürünlerinde bulunan transgalacto-oligosakkaritler (TOS) ve maya hücre duvarında bulunan mannan-oligosakkaritler (MOS)’dir.

Koksidiyozis nasıl bir hastalıktır?

Koksidiyozis, Eimeria genusuna ait protozoan parazitlerin sebep olduğu, özellikle
modern ve yoğun üretim yapan sistemlerde, kanatlı sürülerinin verimliliğini ve
sağlığını ciddi şekilde etkileyen bir hastalıktır. Ülkemizde tavukçuluk işletmelerinde ekonomik kayıplar veren koksidiyozis, özellikle civcivlerde kanlı ishal ile seyreder ve ölüme yol açar.

Hayvan Besleme alanında biyoteknolojinin uygulanış amaçları nelerdir?

• Yem maddesi üretimini artırmak,
• Yemlerin besleyici değerini artırmak,
• Yemlerin hayvan organizmasında daha iyi değerlendirilmesini sağlamak,
• Yeni yem kaynaklarının oluşturulması,
• Laboratuvara dayalı metotların geliştirilmesi.

Ticari probiyotik preparatları nelerdir?

Ticari probiyotik preparatları, canlı bakteri, mantar, maya ve maya kültürleri ile çeşitli enzimleri kapsamaktadır.

Tek hücre proteini (THP) nedir?

Tek hücre proteini (THP), besi yerlerinde üretilen küf, maya, bakteri ve alg gibi çeşitli mikroorganizma hücrelerinin kurutulmasıyla elde edilen üründür.

THP kaynağı olarak üretilen başlıca mayalar nelerdir?

THP kaynağı olarak üretilen başlıca mayalar, Saccaromyces cerevisiae, S. fragilis, Torulopsis utilis, Candida tropicali ve C. utilis’tir.

Prezervatif­ler (koruyucular) ne işe yarar?

Prezervatif­ler (koruyucular), yemlerin mikroorganizmalar tarafından bütünlüklerinin bozulmasını önlemek suretiyle, daha uzun süre emniyet ile saklanmalarına ve kullanılmalarına olanak sağlar.

Yem katkı maddesi olarak doğal ve sentetik antioksidanlara örnek veriniz.

Doğal antioksidan olarak; tokoferol (vitamin E) ve askorbik asit (vitamin C) veya bunların tuzları yem katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Sentetik antioksidanlara, Butylated hidroxy annisole (BHA), butylated hidroxy tolien (BHT), ve etoxyquin (EQ) örnek verilebilir.

Stabilizatör nedir?

Stabilizatörler; yemin kendine özgü fiziko-kimyasal yapısını korumak amacıyla kullanılan maddelerdir. Sodyum, potasyum, amonyum ve kalsiyum alginat, tüm hayvan türlerinin karma yemlerinde stabilizatör olarak kullanılan katkı maddeleridir.

Toksin bağlayıcılar ne işe yarar?

Toksin bağlayıcılar, yem hammaddeleri ve karma yemlerde bulunan mikotoksinleri kalıcı bir şekilde bağlayarak sindirim kanalından emilmeden atılmasını sağlamaktadır. 

Yeme katılan tatlandırıcılar nelerdir?

En önemli ve en yaygın tatlandırıcı madde melastır. Bunu yanında bazı doğal ve sentetik tatlandırıcılar da vardır. Bunlar; vanilin, sakkarin, kalsiyum siklonat, Na-glutamat (Mono sodyum glutamat), anisoldehid (P-metoksi propenil benzol), eugenol ve birçok meyve ve esterleri şeklinde sıralanabilir.

Kanatlılarda karnitin nasıl bir etkiye sahiptir?

Kanatlılarda karnitin; yumurta siklusunun erken başlamasına, yumurta verimi ve ağırlığında artışa, kuluçka randımanına ve yemden yararlanma oranında iyileşmelere neden olur. Ayrıca immun (bağışıklık) sistemi olumlu yönde etkilediği gibi abdominal yağ ve ölüm oranını azaltır.