Temel Veteriner Histoloji ve Embriyoloji Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Bazal membran nedir?

Bazal membran, glikoproteinlerden ve retiküler ipliklerden zengin ince bir tabakadır. 

Epitel dokusunun görevleri nelerdir?

Epitel dokusu çok çeşitli görevler için özelleşmiştir. Organizmanın dış yüzünde deriye dönüşerek vücudu örter. Böylece canlıyı mekanik hasarlardan korur ve nem kaybını önler. Boşluklu organların iç yüzünü kaplayarak, dışarıdan alınan besin maddelerini organizmanın iç ortamına iletmek suretiyle emilimi gerçekleştirir. Salgılama için özelleştiklerinde mukus, hormonlar ve enzimler salgılar. Tükürük bezi, meme bezi ve ter bezi gibi bezlerin etrafına yerleşenler kasılma yönünde özelleşir, bezi sıkıştırır ve salgıların dış ortama çıkmasını sağlar. Duyuları alma yönünde özelleştiklerinde tat ve koku alma, işitme ve dokunma gibi kimyasal ve mekanik reseptörler olarak işlev görür.

Epitel dokusunun bölümleri nelerdir?

Epitel dokusu dört bölümde incelenir. Bunlar;
1. Örtü epiteli, 2. Salgı epiteli, 3. Kassel epitel, 4. Duyu epiteli’dir.

Mukoza epiteli nedir?

Örtü epiteli organizmada bulundukları yere göre farklı isimlerle anılırlar. Vücudun dış yüzünü örten epitel hücrelerine epidermis hücreleri; sindirim, solunum ve ürogenital sistemlerde olduğu gibi vücudun dışa açılan kanallarının iç yüzünü döşeyenine mukoza epiteli, karın ve göğüs boşluklarının içi ile organların dış yüzünü saran türüne mezotel hücreleri, kalp ile kan ve lenf damarlarının iç yüzünü örtenine ise endotel hücreleri denir.

Çok katlı örtü epiteli nedir?

Epitel hücreleri bazal membran üzerine iki veya daha fazla kat halinde tertiplendiklerinde ise çok katlı örtü epiteli adını alır.

Tek katlı prizmatik örtü epitelinin bulunduğu doku ve organlar nelerdir?

Tek Katlı Prizmatik Örtü Epiteli: Yükseklikleri genişliklerinden fazla olan tek sıralı hücrelerden oluşur. Oval şekilli çekirdekleri bazal membrana yakın konumda yerleşmişlerdir.
Mide, bağırsaklar, safra kesesinde bu tip epitellere rastlanır.

Salgı nedir?

Salgı yapma görevini üstlenen epitel hücreleri kandan aldıkları çeşitli molekülleri bünyesinde daha karmaşık yapılı ürünlere dönüştürdükten sonra dışarı verirler. Bu olaya salgılama denir. Sentezledikleri maddelere ise salgı adı verilir.

Salgı bezleri salgılarını dış ortama nasıl verir?

Bezler salgılarını iki şekilde dış ortama verirler. Boşaltıcı kanal yardımı ile vücut yüzeyine ya da organ içerisine akıtırlarsa bu bezlere dış salgı bezleri (ekzokrin bezler), direkt olarak kan damarlarına verirlerse bu bezlere de iç salgı bezleri (endokrin bezler) denir. Endokrin bezler akıtıcı kanal içermezler.

Ekrin salgılama nedir?

Hücre sitoplazmasında herhangi bir kayıp olmadan salgının difüzyonla dışarı verilmesine ekrin salgılama denir.

Kassel epitel nedir?

Kasılma özelliğine sahip epitel hücreleridir. Kimi seröz ve müköz bez epitel hücrelerinin bazal yüzleri ile bazal membran arasındaki dar bölgeye yerleşmiş yassı hücrelerdir. Çok sayıdaki sitoplazmik uzantılarıyla bir korpus glandule’nin çevresini sepet gibi sararlar. Gerektiğinde bezi sıkarak salgının bezden çıkmasına yardım ederler. Tükrük, göz yaşı, süt bezleri gibi dış salgı bezlerinde görülürler.

Bağ dokusunu oluşturan unsurlar nelerdir?

Organizmadaki en yaygın doku türü olan bağ dokusunu oluşturan unsurlar aşağıdaki başlıklar altında ele alınmıştır.
I. Hücrelerarası madde
A. Şekilsiz temel madde
B. Bağ dokusu lifleri
1. Kollagen lifler
2. Retiküler lifler
3. Elastik lifler
II. Bağ dokusunun hücreleri
1. Mezenkim hücreleri
2. Retikulum hücreleri
3. Fibroblastlar
4. Makrofajlar
5. Yağ hücreleri
6. Plazma hücreleri
7. Mast hücreleri
8. Pigment hücreleri

Şekilsiz temel madde nelerden oluşur?

Şekilsiz temel madde hiyaluron asidi, proteoglikanlar besin maddeleri, hormonlar, vitaminler, iyonlar ve az miktarda olmak üzere glikoproteinlerden oluşur.

Rejenerasyon nedir?

Rejenerasyon dokunun onarılarak yenilenmesidir

Elastik liflerin bulunduğu dokular nelerdir?

Elastik lifler: Kollagen liflerden daha ince olan elastik lifler seyirleri sırasında ağlar oluştururlar. Kollagen liflerle beraber örülerek dokulara esneklik kazandırırlar. Bu nedenle uzayıp kısalan veya daralıp genişleyen doku ve organlarda bulunurlar. Kollagen ve retiküler lifleri sentezleyen fibroblastlar, elastik lifleri de üretirler. Bu liflere gırtlağın ses tellerinde, akciğerlerde, elastik kıkırdakta ve deri altı bağ dokusunda rastlanır.

Mezenkim hücrelerinin görevi nedir?

Mezenkim hücreleri: Embriyonal yapılarını koruyan köken hücrelerdir. Fibroblastlara çok benzerler ama daha küçüktürler. Kuvvetli bölünme ve farklılaşma özelliğine sahip olan bu hücreler, tüm bağ dokusu hücre tiplerinin kökenini oluşturmalarının yanı sıra, kan hücreleri, endotel hücreleri ve düz kas hücreleri gibi başka hücrelere de dönüşebilirler. Bağ dokularında, kılcal damarların çevresinde bulunurlar. Damar yaralanmaları sırasında çoğalarak bir kısmı damar endoteli ve düz kas hücrelerine, bir kısmı da diğer bağ dokusu hücrelerine, özellikle de fibroblastlara dönüşerek yaralı dokuların yenilenmesini sağlarlar.

Makrofajların görevi nedir?

Makrofajlar: Kemik iliğinden gelişen monositlerden (Yana çıkma : kandaki akyuvarların bir türü) köken alırlar. Monositler, kan damarlarında bir veya iki gün kadar dolaştıktan sonra, sinuzoid adı verilen genişlemiş kılcal damarların duvarını oluşturan endotel hücrelerin aralarına, bağ dokularına ve organlara göç ederek makrofajlara dönüşürler. Göç ettikleri dokularda iki ay kadar yaşarlar. Bu süre içerisinde uyarıldıklarında aktifleşerek çoğalabilirler. Sitoplazmasında bol miktarda lizozomlar bulunur. Makrofajın sitoplazmik uzantıları, fagosite edilecek maddeleri hücre içine çeker. Hücre yıkıntılarını ve artıklarını, tümör hücrelerini, parazitleri, bakterileri, mantarları, virusları fagosite ederler.

Melanositlerin görevi nedir?

Melanositler gözün iris bölümünde ve deride bulunur. Böylece, deriyi ve gözü güneşin ultraviyole ışınlarının zararlı etkilerinden koruyarak şemsiye görevi görürler.

Bağ dokusu nasıl gruplandırılır?

Bağ dokuları kendi arasında aşağıdaki gibi gruplandırılabilir.
A. Embriyonal bağ dokuları
1. Mezenkim dokusu
2. Müköz bağ dokusu
B. Erişkin bağ dokuları
1. Gevşek bağ dokusu
2. Sıkı bağ dokusu
a. Düzensiz sıkı bağ dokusu
b. Düzenli sıkı bağ dokusu
(1). Kollagen türdeki düzenli sıkı bağ dokusu
• Tendonlar
• Ligamentler
(2). Elastik türdeki düzenli sıkı bağ dokusu
3. Retiküler bağ dokusu
4. Yağ dokusu
a. Beyaz yağ dokusu
b. Kahverengi yağ dokusu

Gevşek bağ dokusunun görevi nedir?

Gevşek bağ dokusu: Bağ dokusunun tüm hücrelerini barındırır, ancak fibroblastlar ve makrofajlar çoğunluktadır. Seyrek olan kollagen ve elastik lifler yanında daha az miktarda olmak üzere retiküler liflere de rastlanır. Bol olan şekilsiz temel maddesi hiyaluronik asitten zengindir ve liflerden çok daha fazla hacim kaplar. Hiyaluronik asit yüksek su tutma kapasitesine sahip olduğundan organizmanın su metabolizmasında önemli rol oynar. Oksijenin ve besin maddelerinin kan damarlarından bağ dokusuna, karbondioksit ve metabolik artıkların ise bağdokusundan kan damarlarına geçmesini kolaylaştırır.

Beyaz yağ dokusunun bulunduğu doku ve organlar nelerdir?

Beyaz Yağ Dokusu: Bu doku ısı yalıtımında önemlidir. Vücutta karın bölgesindeki deri altı bağ dokusunda, butlarda, koltuk altı ve uyluk bölgelerinde toplanmıştır. Vücut boşluğunda ise omentum, mezenteryum ve böbreklerin çevresinde birikir. Bu bölgelerdeki yağ dokusu hemen enerjiye dönüştürülebilir. Kemik iliğinde ve diğer dokuların aralarında da rastlanır. Avuç içlerinde, taban yastığında, eklemlerde, kalbin dış yüzünde ve göz küresinin çevresindeki yağ dokusu ise metabolizmada görev almaz, sadece yastık görevi görür.