Temel Zootekni Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Bir kuluçkahanede kullanılan en önemli ekipman nedir?

Bir kuluçkahanede kullanılan en önemli ekipman hiç kuşkusuz kuluçka gelişim ve çıkım makineleridir. Bu makineler çok düşük kapasiteli masa tipinden binlerce yumurtanın aynı anda inkübe edilip civciv çıkışının sağlandığı dolap ve oda tipi olmak üzere değişik ebat ve kapasitelerde olabilir. Bütün hepsi de elektrikle çalışır, masa tipi olanlarda genel olarak sadece ısıtma termostat ile kontrollü olarak sağlanırken, havalandırma; hava giriş ve çıkış delikleri, çevirme; elle, rutubet; makine tabanına konulan su ile sağlanır.

Kuluçka çıkım makinelerinin kuluçka gelişim makinelerinden başlıca farkı nedir?

Kuluçka çıkım makinelerinin kuluçka gelişim makinelerinden başlıca farkı; çıkım makinelerinde yumurtaların çevirme işleminin olmaması ve yumurta tablalarının farklı olmasıdır. Gelişim makinelerinde yumurtalar sivri kısmı aşağı gelecek şekilde dik olarak yerleştirilirken, çıkım makinelerinde yumurta tablalarına yatık olarak konulmaktadır. Kuluçka gelişim ve çıkım makinelerinde yumurta tablaları da buna göre farklı olmaktadır

Blastoderm nedir?

Blastoderm erken embriyo döneminde biçimlenen yumurta üzerindeki hücresel bir kapaktır.

Vitellin membran nedir?

Vitellin membran yumurta sarısı üzerinde yer alan ince bir zardır.

Kuluçkalık yumurtaların özellikleri nelerdir?

Kuluçkalık yumurtalar; sağlıklı ve ergin damızlık sürüden elde edilmiş 50-70 g ağırlığında, dölsüzlük, blastodermi bozuk, yumurta sarısının sallanması, vitellin membranı yırtılmış, kırık, çatlak, gereğinden fazla sivri ve yuvarlak, çift sarılı, hava kamerası ve sarısı yer değiştirmiş gibi kusurlu özellikleri olmayan yumurtalardır. Çok küçük ve çok iri yumurtaların kuluçka sonuçları çok yüksek değildir.

Damızlık işletmelerde kuluçkalık yumurta kalitesini, buna bağlı olarak civciv kalitesini etkileyen sürü yönetimi ile ilgili faktörlerden en önemlileri nelerdir?

Damızlık işletmelerde kuluçkalık yumurta kalitesini, buna bağlı olarak civciv kalitesini etkileyen sürü yönetimi ile ilgili faktörlerden en önemlileri şunlardır;

Damızlık sürülerin genetik yapısının çıkım oranı, kuluçka randımanı gibi kuluçka verimi ile ilgili özellikler bakımından iyi olması gerekir. Bu konuda yumurtacı ve etçi genotipler arasında, aynı üretim yönlü genotiplerin kendi arasında çok küçük de olsa farklılıklar olabilmektedir.

Damızlık sürülerin barındırılacağı kümeslerin yer seçimi; damızlık kümeslerin diğer hayvancılık işletmelerine özellikle diğer kanatlı işletmelerine olan uzaklığı ve yerleşim pozisyonu, kümes içi çevre koşulları ve sürü yönetimi civciv kalitesini yakından etkileyen faktörlerin en önemlilerindendir.

Sürü sağlığı ve aşılama programı; damızlık hayvanlardan yumurta yoluyla civcivlere bulaşan hastalıklar, özellikle Salmonella ve Mycoplasma etkenleri yönünden sürü tamamen sağlıklı olmalıdır. Stres oluşturmama bakımından sürüde uygulanan aşılama ve ilaçlama programları yumurta verim döneminden önce tamamlanmış olmalıdır.

Besleme programı; Damızlık hayvanların yaşına ve üretim yönüne uygun, vitamin, mineral, iz elementler yönünden dengeli ve yeterince yem ve su verilmeli, yemlik ile yem depolarında küf, mantar vb. üremesine müsaade edilmemelidir.

Sürüde erkek-dişi arası yeterlilik: Sürüde horoz sayısının yetersiz veya fazla olması durumunda kuluçka randımanı beklenenden düşük olur. Normal bir horoz günde 25-30 aşım yapabilse de pratikte normal bir tohumlama olabilmesi için sürüde hafif ırklarda yani beyaz yumurtacı damızlıklarda on üç-ondört tavuk için bir horoz, ağır ırklarda yani etlik piliçlerde on tavuk için bir horoz bulunması tavsiye edilir. Kabaca sürüde erkek dişi oranı 1/10 gibi düşünülse de damızlık materyal hangi firmaya aitse, o firmanın tavsiyeleri dikkate alınarak sürüde erkek-dişi oranının belirlenmesi en doğrusudur. Normalde tavuğun döllü yumurta vermesi için haftada bir veya iki kez horozla birleşmiş olması yeterlidir.

Damızlık sürünün yaşı; yumurta büyüklüğünü, kuluçka sonuçlarını ve civciv kalitesini etkilemektedir. Damızlık sürülerden ilk elde edilen yumurtalar normale göre daha küçüktürler ve bunlarda dölsüzlük oranı daha yüksektir. Küçük yumurtadan küçük civciv çıkacağı için böyle yumurtalardan elde edilen civcivler bir sonraki neslin küçülmesine neden olurlar. Aynı zamanda küçük civcivlerin performansı da düşük olacağı için yumurtalar 50-52 g ağırlığa ulaşana kadar kuluçkaya konulmamalıdır. Damızlık hayvanların yaşı ilerledikçe yumurta irileşir, ileri yaşta ise kabuk kalitesinde bozulmalar başlar. Bundan dolayı çok yaşlı damızlıkların yumurtaları da kuluçkalık olarak değerlendirilmemelidir. Kuluçka randırmanının iyi olması için damızlık sürünün yaşı en az 28 hafta olmalı, 60-64 haftalık yaşta da sürü dışı edilmelidirler. En iyi kuluçka sonuçları yaşları sekiz ile onüç ay arası olan damızlıklardan elde edilmektedir.

Sürünün yumurta verim düzeyi; Genel olarak sürü performansı ile kuluçkalık yumurta kalitesi ve kuluçka sonuçları arasında pozitif bir ilişki vardır. Yumurta veriminin düşmesine yol açan herhangi bir faktör kuluçka sonuçlarını da olumsuz etkileyecektir. Doğal olarak hayvanın yaşı ilerledikçe sürü performansı ve yumurta kalitesi düştüğünden kuluçka sonuçları da kötüleşmektedir.

Yeterli sayıda folluk; Otomatik taşıma sistemli koloni tip ya da bireysel folluk olsun önemli olan yeterli sayıda olmasıdır. Tavuklarda özellikle sabah saatlerinde yumurtlama en yoğun olup, bu saatlerde yumurtalar daha sık toplanmalıdır. Genelde beş tavuk için bir adet bireysel folluk hesaplanır. Kümeste yeterince folluk bulunmaması durumunda hayvanlar ızgara zemin ya da altlık üzerine yumurtlayacaktır. Bu yumurtalar genelde dışkı ile kirleneceğinden ya da kırılıp çatlayabileceğinden kuluçkalık olarak değerlendirilmemelidir. Ayrıca folluklar ışık kaynaklarından uzak bölümlere yerleştirilmelidir.

Kuluçkalık yumurtaların depolanması nasıl olur?

Uzun süre depolamanın kuluçka sonuçlarını olumsuz etkilediği bilinse de modern sektörde yumurtaların depolanması kaçınılmazdır. Kuluçkalık yumurtalar kuluçka makinelerinin kapasitesi, civciv talebi gibi nedenlerden dolayı yumurtlanır yumurtlanmaz hemen kuluçkaya konulamazlar. En azından yumurtanın kümeste toplanması ve depolara taşınma ve ayırma işleminden dolayı en erken bir gün sonra kuluçlaya konulabilir. Kuluçkalık yumurtaların depolanmasında embriyo gelişiminin duraksatılması önemlidir. Bunun içinde yumurtalar 24 ⁰C’ nin altındaki bir ortamda depolanmalıdır. Kuluçkalık yumurtalarda erkek ve dişi üreme hücresi bir araya geldikten sonra zigot şekillenir ve sonra hızla bölünmeye başlar ve yumurtlandığında hücre sayısı birkaç bine ulaşmıştır. Eğer yumurtalar hemen kuluçkaya konulmayacaksa embriyo gelişimini durdurmak gereklidir. Embriyo gelişimini durdurmak için eşik sıcaklık değeri birçok literatürde 24 ⁰C olarak belirtilmektedir. Yani yumurtalar bu sıcaklığın altında depolanmalıdır.

Depolama süresinin uzaması kuluçkalık yumurtayı nasıl etkiler?

Depolama süresi uzadıkça albumin yüksekliği azalır ve albumin pH’ı artar. Yumurta kalitesi yumurtlandığında en yüksektir, albumin viskozitesi ve pH’da değişiklikler sonraki dördüncü günde ortaya çıkar.

Depolama süresi uzadıkça kuluçka randımanı düşer. En yüksek kuluçka sonuçları bir iki gün depolanan yumurtalardan elde edilirken, pratik olarak ticari yaşamda yedi günden daha uzun süre depolanmış yumurtaların kuluçkaya konulması tavsiye edilmez. Uygun koşullar altında etçi damızlık yumurtalarının en fazla yedi gün, yumurtacı damızlık yumurtalarının en fazla beş gün depolanması tavsiye edilir. Yedi günden sonra her bir gün fazla depolama süresi için civciv çıkımı 20-30 dk gecikir. Bıldırcınlarda yapılan bir çalışmada depolama süresinin 3 günden daha uzun olmaması bildirilmiş, ancak depolama süresinin kuluçka sonrası büyüme performansına herhangi bir etkisi tespit edilmemiştir. Kuluçkadan çıkan yumurtacı civcivlerde optimum yumurta verimi için en ideal depolama süresinin üç gün olduğu belirlenmiştir.

Viyol nedir?

Viyol ticari yaşamda yumurtaların taşınması ve muhafazası amacıyla kullanılan kapaklı veya kapaksız plastik veya kartondan yapılmış, on, onbeş veya otuz yumurtanın bir arada taşınıp muhafaza edilebildiği malzemedir.

Yumurta depolarında relatif nem ve depolama odasının sıcaklığı kaç ^oC olmalıdır?

Yumurta depolarında relatif nem %70-80 olmalıdır. Depolama bölümlerinin sıcaklığı kontrollü olarak değiştirilemiyorsa sabit olarak 15-18 ⁰C olmalıdır. Normalde ise depolama süresi uzadıkça sıcaklık düşürülmelidir. Depolama odasının sıcaklığı üç güne kadar olan depolamalarda 15-18 ⁰C, dört-yedi gün arası depolamalarda 12-15 ⁰C ve yedi günden daha uzun süre depolamalarda 11-12 ⁰C olmalıdır.

Depolamada kuluçkalık yumurta kalitesini etkileyen faktörler nelerdir?

Bu faktörler özellikle uzun süre depolanacak yumurtalarda çok daha fazla önemli olup, yedi günden daha uzun süre depolanacak yumurtalarda depolama süresinin olumsuz etkisini en aza indirerek yumurta kalitesini korumak ve civciv kalitesini artırmak için mutlaka dikkate alınmalıdır.

Damızlık yaşı; genç damızlık yumurtaları daha uzun süre depolanabilir.

Depolama sıcaklığı; depolama süresi uzadıkça depolama ortamının sıcaklığı düşürülmelidir.

Rutubet; ortam rutubeti çok düşükse yumurta çok su kaybeder. Zayıf kabuklu yumurtalar ve yaşlı damızlıklardan elde edilen yumurtalar da rutubet kaybı fazladır. Normalde depolama bölümünün rutubeti %70-80 olmalıdır. Yaşlı damızlıklardan elde edilen yumurtalar uzak mesafelere nakledilecekse ortam rutubeti bir miktar daha artırılabilir.

Çevirme; Özellikle uzun süre depolanacak yumurtalarda pratik olarak yapılabilirse çevirme işlemi oldukça faydalıdır.

İnkübasyon öncesi ısıtma; daha üniform embriyonik gelişmeye yol açtığından inkübasyon öncesi ısıtma faydalıdır. Yapılan bir çalışmada 20-25 ⁰C’ de 5-18 saat ısıtmanın 14 günün üzerindeki depolama süresinin kuluçka sonuçları üzerine olumsuz etkisini hafifletme bakımından etkili olduğu tespit edilmiştir.

İnkübasyon sıcaklığı; Kuluçka işleminde embriyo gelişiminin ilk bir iki haftasında sıcaklık biraz yüksek tutulursa kuluçka sonuçları biraz daha yüksek olabilir.

Yumurta pozisyonu; Yumurtalar sivri kısmı aşağı gelecek şekilde depolanmalıdır.

Depolama öncesi ısıtma; Yapılan çalışmalarda depolama öncesi 38 ⁰C inkübasyon sıcaklığında altı veya sekiz saat gibi kısa süreli ısıtmaların embriyo gelişimini daha ileri bir aşamaya getirme, kuvvetli bir blastodisk şekillenmesi ve uzun süre depolamanın olumsuz etkisini hafifletme bakımından etkili olduğu tespit edilmiştir.

Dezenfektan nedir?

Dezenfektan  dezenfeksiyon işleminde kullanılan ticari olarak kullanımına izin verilen özel kimyasal maddelerdir.

Kütiküla nedir?

Kütiküla yumurta kabuğunun dışında yer alan hastalık etkenlerinin geçişine karşı bariyer görevi yapan, yıkama ya da yumurtlamanın bayatlaması ile özelliğini kaybeden özel koruyucu bir maddedir.

Dezenfeksiyon nedir?

Dezenfeksiyon belirli dozda ticari olarak kullanımına izin verilen özel kimyasal maddeler kullanılarak ortamın hastalık etkenlerden arındırılması işlemidir.

Kuluçka işlemi nedir?

Kuluçka işlemi; belli bir oranda erkek ve dişi tavukların bir arada bulunduğu damızlık kümeslerinde döllü yumurtaların elde edilmesi işlemi ile başlayıp, yumurtaların depolanması, kuluçkahanelerde kuluçka-inkübasyon işlemine tabi tutularak elde edilen günlük civcivlerin üretim kümeslerine gönderilmesi ile sonuçlanan bir dizi işlemler dizisidir.

Kuluçka koşullarında embriyo gelişimi üzerine hangi faktörler etki eder?

Embriyo gelişimi üzerine sıcaklık, rutubet, yumurtaların çevrilmesi ve havalandırma başta olmak üzere, ışık yoğunluğu, hava-rüzgar hızı, gürültü-ses, sosyal çevre ve diğer bilinmeyen faktörler olmak üzere; normalde gurk tavuğun yumurtaya sağlamış olduğu ve kuluçka makinelerinde taklit edilmeye çalışılan birçok faktör etkilidir. Kuluçka koşulları devekuşu ve kaz gibi suda yaşayan kanatlılar hariç aşağı yukarı çok küçük farklar ile benzerdir. Örneğin devekuşu yumurtalarında inkübasyon nem düzeyi diğer kanatlılara göre belirgin düzeyde düşüktür. Pek çoğu benzer olsa da ticari yaşamda tavuk yetiştiriciliği ön planda olduğu için kuluçka ve kuluçka koşulları ile ilgili olarak bu bölümde bahsedilenler genelde tavuk yumurtaları içindir.

Kuluçka koşullarında embriyo gelişimi üzerine sıcaklığın etkisi nasıldır?

Kuluçka makinelerinde sıcaklık özel elektrikli ve termostatlı rezistanslar ile sağlanır. Kuluçka makinesinde embriyo gelişimi için gerekli sıcaklığı sağlamada en önemli konu ısının makine içerisinde alt, üst, ön ve arka gibi her bölümde eşit ve üniform olarak dağılmasıdır.

Yumurta içinde gelişmekte olan embriyo kısa süreli düşük sıcaklıklara daha dayanıklı olmasına rağmen, kısa süreli de olsa yüksek sıcaklık derecelerine karşı daha dayanıksızdır. Tavuk yumurtaları için kuluçka makinelerinde ilk 18 gün 37.5-37.8, 19-21.gün 36.2-37.2 ⁰C sıcaklık sağlanmalıdır. Bununla birlikte bütün yumurtalara uygulanacak ısı aynı değildir. Yumurta büyüklüğü (kuluçka makineleri normal ve orta büyüklükte yumurtalar için ayarlanmıştır), genetik yapı (genotip ve ırklar arası farklılık), yumurtanın yaşı ile ortam ve makinenin rutubetine göre uygulanacak sıcaklıkta küçük farklılıklar olabilir.

Optimal koşullardan biraz sapmalar civciv çıkımını geciktirme ya da hızlandırma yönünde etki eder. Aşırı sıcak, bağışıklık sistemi organlarının gelişimini olumsuz yönde etkileyerek hastalıklara direnç yönünden problemlere neden olabilir. Aşırı sıcak koşullar kuluçka sonrası birçok civcivde gagada kızarıklık ile kendini belli eder. Aynı şekilde yüksek sıcaklıktan dolayı ölen embriyolarda deride hiperemiden dolayı kırmızı bir renk dikkati çeker. Aşırı sıcak koşullarda yumurtadan çıkış süresi kısalır, üniform bir çıkış gözlenmez, çıkım makinelerinde civcivlerin gagalarını açarak sık sık soludukları görülür. Yüksek sıcaklıkta inkübe edilen yumurtalardan çıkan civcivlerde ayakların çarpık ve parmakların kıvrılmış olduğu, ayakların küçük ve cılız olduğu görülür. İnkübasyon sıcaklılığı normalin altında ise çıkışta düzensizlik ve çıkış süresinde gecikme gözlenir. Göbek bağında zayıf kapanma ve ıslaklıktan dolayı iltihap, civcivler aşırı şişkin ve yumurta içeriği ile yapışkan bir görünümde oldukları gözlemlenir.

Kuluçka koşullarında embriyo gelişimi üzerine rutubetin etkisi nasıldır?

Kuluçka makinelerinde rutubet otomatik olarak özel cihazlar ile sağlandığı gibi, küçük kapasiteli yarı otomatik makinelerde makine tabanındaki bir kaba konulan su ile de sağlanabilir. Etkili bir inkübasyon işlemi için tavuk yumurtaları özellikle inkübasyonun ilk 18 gününde hergün ağırlığının % 055’ini rutubet çıkışı yoluyla kaybetmelidir. Bunun için kuluçka makinelerinde ilk 18 gün %50-60, daha sonra çıkıma kadar %75-76 rutubet sağlanmalıdır. Bazı kuluçka makinelerinde higrometre yerine ıslak termometreler de kullanılabilir. Bu takdirde tavuk yumurtaları için gelişim makinesinde ıslak termometre değeri 84-88, çıkım makinesinde 90-95 civarında olmalıdır.

Kuluçkalık yumurtalarda rutubet kaybı çok hızlı olursa civciv ağırlığı düşük olabilir, kısa, kabarık, rengi solgun ve dokunulduğunda yapışkan civcivler ile karşılaşılabilir, büyütme döneminde bundan kaynaklanan ilk hafta ölümleri yüksek olabilir. Rutubet kaybı yavaş olursa iri civciv şekillenir. Fazla kuruma, kabuğa yapışık civcive neden olurken, yüksek rutubette diz ekleminde çizikler, aşırı nem oksijenin yumurta üzerindeki gözenekler den geçişini güçleştirdiğinden boğulma, ıslaklık görülür, karın altları tamamen kapanmaz. Çıkış sırasında rutubetin az olması civcivin kuruyup kabuğa yapışmasına neden olurken, fazla rutubet civcivlerin ıslak ve karın altlarının da tamamen kapanmamasına neden olur.

Kuluçka koşullarında embriyo gelişimi üzerine çevirmenin etkisi nasıldır?

Embriyonun yumurta kabuğuna yapışarak ölmesini engellemek için yumurtaların inkübasyonun 18-19. gününe kadar düzenli olarak çevrilmesi gerekir. Kuluçkalık yumurtalarda çevirme işlemi gelişim makinesinde otomatik olarak uygulanır. Sivri kısımları aşağı gelecek şekilde yerleştirilen yumurtalar ilk 18 gün, 24 saatte 8-10 defa çevrilmelidir. Yumurtalar içinde bulundukları tabla yardımıyla düşey eksen ile 45 derecelik açı yapacak şekilde sağa ve sola doğru çevrilmeli, hiçbir zaman topaç gibi ekseni etrafında çevrilmemelidir. Yanlış çevirme allontoik zarda yırtılmalara neden olurken, yetersiz çevirme embriyonun kabuğa yapışmasına neden olur. Çevirme işlemi embriyonun sürekli olarak besinle temas etmesi yönünden de önemlidir. Genel olarak yaşlı damızlık yumurtalarında kabukta incelmeler meydana gelip daha fazla su kaybı meydana geleceğinden daha sık çevrilme ile bu durum önlenebilir.

Kuluçka koşullarında embriyo gelişimi üzerine havalandırmanın etkisi nasıldır?

Normalde kuluçka makineleri yeteri kadar taze hava sağlanacak şekilde imal edilmektedir. İnkübatör ve çıkım makinelerinde bulunan fanlar ve hava giriş delikleri yardımı ile embriyo için gerekli havalandırma sağlanır. Embriyo solunum esnasında ortamın oksijen (O₂)’i alıp, ortama karbondioksit (CO₂) verdiğinden ve ayrıca ölen embriyolardan kaynaklanan kötü kokuları atmak için iyi bir havalandırma sistemine gerek vardır. İnkübasyon esnasında embriyolara normal bir canlının yaşaması için gerekli olan hava ve gaz karışımı sağlanmalı, yaş ilerledikçe embriyonun O₂ gereksiniminin arttığı dikkate alınmalıdır. Normal havadaki %05 CO₂ düzeyi kuluçka makineleri için normal olup, 21. günde çıkımı teşvik etmek için bir miktar daha fazla olabilir. Deniz seviyesinden 1000 m kadar yüksek yerlerde O₂ düzeyi düşük olduğundan önceleri kuluçka için uygun değilken, CO₂ düzeyini otomatik olarak ayarlayabilen modern makinelerde bu sorun çözülmüştür. Kuluçka makinelerinde havalandırmanın yetersiz oluşu nem oranını yükseltebilir. Aşırı havalandırma ise nem oranının ve sıcaklığın düşmesine neden olabilir. Ancak bu durum modern kuluçka makinelerinde otomatik ayarlandığından sorun olmaktan çıkmıştır.

Amnion nedir?

Embriyoyu içinde yüzdüğü sıvı ile mekanik dış etkilerden koruyan bir zardır. Bu zar kuluçkanın ikinci gününde oluşur.

Allantois nedir?

Dolaşım sistemi şeklinde olup embriyonun solunum, boşaltım, sindirim gibi metabolik faaliyetlerinde yardımcı olur. Akciğer gelişene kadar embriyonun solunum organı olup, yumurta akının sindirilmesini sağlayan enzimleri sağlar.

Korion nedir?

Yumurta kabuğu iç zarı ile allontois arasında bulunan bu zar allantoik zara metabolik faaliyetleri tamamlamada yardımcı olur.

Malpozisyonlar nedir?

Malpozisyonlar, ölü civcivin yumurtada normal pozisyonda bulunmamasıdır.

Kuluçkada çıkımla ilgili sorunlar ve bu sorunların olası nedenleri nelerdir?

Dölsüzlük; Damızlıkların bakım ve yönetimindeki eksikliklerden kaynaklanır. Özellikle erkeklerin sevk ve idaresinde çok dikkatli olunmalı, sürekli olarak horozların yeterli sayıda ve aktif olup olmadıkları kontrol edilmelidir.

Erken embriyonik ölümler; yumurtaların toplanma ve depolama esnasındaki yanlış uygulamalar ve kuluçka koşullarındaki hatalardan kaynaklanır.

Orta çağ ölümleri; Genelde damızlıklar ve besleme problemlerinden kaynaklanır.

Geç embriyonik ölümler; Yetersiz havalandırma, yetersiz çevirme gibi kuluçka koşulları ile damızlıkların beslenme ve hastalıklardan kaynaklanabilir.

Kabuğa yapışık ölümler; Kuluçka makinelerinde yanlış ısı, nem, ani ve kısa süreli ısı artışları ile hastalıklardan kaynaklanabilir.

Kuluçkahanelerde günlük yaştaki civcivlere uygulanan işlemlerin başlıcaları nelerdir?

Kuluçka çıkım makinesinde çıkım gerçekleştikten sonra civcivler üretim yönü ya da işletmelerden gelen talebe göre bir takım işlemlere tabi tutulduktan sonra karton ya da plastik kutulara 80’li ya da 100’lü sayılarda konularak özel araçlar ile işletmelere gönderilirler. Kuluçkahanelerde günlük yaştaki civcivlere uygulanan bu işlemlerin başlıcaları;

• Ayıklama ve sınıflandırma
• Cinsiyet ayırımı
• Gaga kesimi
• Aşılama

gibi işlemlerdir.

Ayıklama ve sınıflandırma işleminde civcivlerde aranacak başlıca özellikler nelerdir?

Ayıklama ve sınıflandırma işleminde civcivlerde aranacak başlıca özellikler aşağıdaki gibidir:

• Civcivlerin renk genotip/ırka özgü ve genelde koyu renkli olmalı
• Civicivler uzun tüylü ve iri olmalı
• Civcivlerin göbek bölgesi iyi kapanmış olmalı,
• Civcivler atik, yem ve suyu rahatça bulabilmeli
• Civcivlerin ayak eklemleri ve burunda kızarıklık olmamalı
• Sürü üniform (bir örnek) olmalı
• Civcivler ortalama ağırlıkta; genelde 35-38 g aralığında olmalı
• Civcivlerde dehidrasyon (su kaybı) olmamalı
• İlk hafta ölüm oranı 0.3-0.5%, %1’ i aşmayacak şekilde sürü yaşama gücü yüksek olmalıdır.