Temel Zootekni Dersi 3. Ünite Özet

Giriş

Hayvan ırklarının dış görünüş ve verim özelliklerinin tanımlanması Zootekni biliminin kapsadığı en önemli konulardandır. Irk ; bir tür içinde ortak özelliklere sahip olan ve bu özelliklerini kalıtsal yolla yavrularına geçiren hayvan grubuna denir.

Etçi bir sığır ırkı ile sütçü bir sığır ırkının, etçi bir koyun ırkı ile sütçü bir koyun ırkının vücut yapısı aynı değildir. Vücut yapısındaki bu farklılık yanında bir tür içindeki ırkların verimlerle ilgili özellikleri, erken gelişme, mizaç ve diğer fizyolojik özellikleri arasında da farklılıklar vardır.

Sütçü Irk Hayvanlarının Genel Özellikleri

Sütçü Sığır Irklarının Genel Özellikleri: Holstein (Siyah alaca, Holştayn), Jersey, Guernsey, Angler gibi ırklar sütçü sığırların en önemli bireyleridir.

Sütçü sığır ırkları arasında morfolojik (dış görünüş) ve fizyolojik (verim özellikleri) özellikler yönünden önemli farklılıklar vardır. Holstein sütçü sığır ırklarının en iri yapılısı iken, Jersey ırkı en küçük yapılısıdır. Sütçü hayvanlarda genel olarak bedenin genişlik ve derinliği arkaya doğru giderek artar. Baş asil, zarif, deri ince ve yumuşak, tüyler kısa ve parlaktır. Uzun ve belirgin süt damarları, büyük, yumuşak ve iyi şekillenmiş memeler iyi bir sütçülük kabiliyetinin göstergesidir.

Sütçü Koyun Irklarının Genel Özellikleri: Sütçü koyun ırkı olan Sakız ve İvesiler sürüler halinde yetiştirilirler. Sütçü, koyun ırklarının en genel özellikleri yüksek süt verimleri yanında, genelde döl verimlerinin de yüksek olmasıdır. Doğu Friz (Ost Friz) koyunu ise dünyaca ünlü önemli bir sütçü koyun ırkıdır.

Sütçü koyun ırkları genelde yüksek bacaklı, nisbeten ince kemik yapılı, kas gelişimi etçi ırklarda olduğu gibi iyi olmayan, genelde erken gelişen ve yıl boyu üreme isteği gösteren, süt verimleri yanında döl verimleri de yüksek hayvanlardır ( Sütçü ırk koyunlardan İvesi ırkı fotoğrafı için bakınız. Resim 3.1., S. 42).

Sütçü Keçi Irklarının Genel Özellikleri: Süt tipi keçiler, bir sağım döneminde ağırlıklarının çok üstünde süt verebilirler. Bakım ve yönetimleri oldukça kolaydır ve diğer çiftlik hayvanlarına göre hastalık ve parazitlere karşı daha dayanıklıdırlar. Sütçü keçi ırklarının bütün dünyada en tanınmışı Saanen keçi ırkıdır.

Genel olarak süt tipi keçilerin adaptasyon yetenekleri yüksektir. Aşağı yukarı her türlü iklimde verim yetenekleri iyidir.

Sütçü keçi ırkları genelde kısa tüylü, iri hayvanlardır. Ön göğüs iyi gelişmiştir. Sırt ve bel geniş, hafif ve asildir.

Etçi Irk Hayvanlarının Genel Özellikleri

Etçi Sığır Irklarının Genel Özellikleri: Etçi sığır ırkları et verimi yönünde geliştirilmiş, canlı ağırlık kazançları ve yemden yararlanma yetenekleri iyi, karkas randımanları ile değerli et oranları sütçü ve kombine verimli ırklara göre daha yüksektir. Süt verimleri ancak yavrularına yetecek kadardır. Genelde yeterli ve yıl boyu yeşil tutulabilen mera imkanlarına sahip İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Yeni Zelanda, Avustralya gibi ülkelerde en fazla yetiştirilirler.

Yerli hayvanlarımız içinde doğrudan etçi bir sığır ırkımız yoktur. Aberden Angus ya da kısaca Angus, Hereford, Limousine, Charollais gibi ırklar bütün dünyada kabul görmüş et ırkı sığırların en önemli bireyleridir.

Etçi Koyun Irklarının Genel Özellikleri: Etçi ırk koyunlar denince İngiliz etçi koyun ırkları akla gelir. Kısa yapağılı ve siyah başlı, uzun yapağılı ve beyaz başlı ile dağ koyunları olmak üzere bu ırklar üç gruba ayrılır.

Etçi ırk koyunlarda vücudun ön, orta ve arka bölümleri yaklaşık olarak birbirine eşittir. Vücut genişliği ve derinliği belirgindir. Vücut köşeleri yuvarlaklaşmış dikdörtgene veya fıçıya benzer. Vücut derinliği ile bacak yüksekliği birbirine yakındır.

Etçi Keçi Irklarının Genel Özellikleri: Bu grubun en önemli bireyi Boer keçi ırkıdır. Et kaliteleri yüksektir. Döl-yavru verimleri yüksek olup, süt verimi orta düzeydedir. Sütü ancak doğacak yavrularını besleyecek kadardır. Yavrularında canlı ağırlık kazancı ve yemden yararlanma yetenekleri yüksektir.

Tavuk Irkları ve Hibrit Genotiplerin Genel Özellikleri

Günümüzde etçi ve yumurtacı hibrit (genetik yapı olarak birbirinden farklı ebeveyn tavuk ırk, soy ve hatların kendi aralarında birleştirilmeleri ile elde edilen, yüksek verimli, ancak bu üstün özelliklerini yavrularına geçiremeyen hayvan grubu) tavuklar kullanılmaktadır. Tavukçuluğun modern ve entansif (yatırım, sermaye, teknoloji kullanımı gerektiren, teknik ve ekonomik verimliliğin ön planda olduğu planlı bir üretim şekli) olarak yapıldığı ülke ve bölgelerde tavuk eti ve yumurta üretiminde lokal ve saf kültür ırkı tavukların yerini genetik mühendisliği ve ıslah teknikleri yardımı ile geliştirilen yüksek verimli bu ticari hibrit tavuklar almıştır. Hibrit tavuklar yıllarca süren ıslah çalışmaları ile saf tavuk ırkları ile saf tavuk ırkları arasından geliştirilen soy (saf tavuk ırklarının uzun süre değişik coğrafi bölgelerde yetiştirilmesi ile elde edilen yeni hayvan grubu) ve hatlar ( saf tavuk ırklarının kendi içinde uzun süre akrabalı yetiştirilmesi ile elde edilen yeni hayvan grubu) arası yapılan birleştirmeler ile elde edilmişlerdir.

Tavuk Irkları: Tavuk ırkları, genetik, renk, ağırlık, deri rengi, genel görünüş, bacak tüylenmesi, ibik şekli gibi fiziksel özellikler bakımından birbirinden farklı özellikler göstermektedirler. Et verim yönlü ırklar daha ağır olup, yumurta verimleri daha düşüktür. Yumurtacı ırkların ise, et verim yönlü ve kombine verimli ırklara göre canlı ağırlıkları daha düşüktür.

Saf tavuk ırkları coğrafi dağılıma göre; Amerika, Asya, İngiliz ve Akdeniz ırkları, verim yönlerine göre; yumurta ırkları, et ırkları, yumurta ve et verim yönü kombine ırklar ve süs ırkları, beden ağırlıklarına göre; hafif, orta ve ağır ırklar olarak değişik şekillerde sınıfandırılabilir.

Leghorn tavuk ırkı dünyaca meşhur olan iyi bir beyaz yumurtacı saf tavuk ırkıdır. Denizli, Gerze ve Sultan tavuk ırkları ise yerli saf ırklarımızdır.

Etlik Piliç Üretiminde Kullanılan Hibritlerin Genel Özellikleri: Tavuk eti üretimi amacıyla kısa sürede, daha az yem tüketimi ile daha fazla ve ekonomik canlı ağırlık kazanan, yüksek yaşama gücüne sahip hibrit genotiplerin geliştirilmesine önem verilmiştir. Bu hayvanlarda yumurta verimi ön planda olmayıp, pratikte yumurta verme yaşına kadar bakılıp büyütülmeleri de ekonomik değildir. Renkli tüylerin yeterince temizlenemeyip karkas (Kasaplık hayvanlar kesilip, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda deri ve iç organlar, kanatlı hayvanlarda tüyler ve iç organlar alındıktan sonra bütün olarak geriye kalan kemikli et) üzerinde kalması ve tüy yolmadaki kolaylık nedeni ile etçi hibritler genelde beyaz tüy rengine sahiptir (Hibrit genotip etlik piliçlerin resmi için bakınız. Resim 3.2., S. 45).

Yumurta Üretiminde Kullanılan Hibritlerin Genel Özellikleri: Bunlar genel olarak bir örnek yapıda, lokal ya da kültür ırklarına göre daha küçük yapıda, daha çok sayıda yumurta veren, yumurta kalitesi daha iyi, yemden yararlanma yeteneği daha gelişmiş (birim yumurta üretimi için daha az yem tüketen ya da bir kg yem tüketimi ile daha fazla sayıda yumurta üreten) tavuklardır.

Beyaz Yumurtacı Hibritler: Genel olarak beyaz yumurtacı hibritler balta ibikli beyaz Leghorn tavuk ırkının ileri düzeyde akrabalı yetiştirilmesi yoluyla geliştirilmiş soy ve hatlar arası melezlemeler yoluyla elde edilmişlerdir. Beyaz yumurta üreten bu hibritlerin tüy renkleri de beyazdır (Beyaz yumurtacı hibrit genotip tavuk ve horoz resmi için bakınız. Resim 3.3., S. 46).

Kahverengi Yumurtacı Hibritler: Rhode Island Red, New Hampshire gibi kahverengi yumurtacı saf kültür ırkı tavuklar ve bunların soy ve hatlarından geliştirilmiş yüksek verim yeteneğine sahip hibrit tavuklardır. Kahverengi tüylüdürler ve kahverengi yumurta üretirler.

Hindi ve Diğer Kümes Hayvanı Irklarının Genel Özellikleri

Hindi yetiştiriciliğinin başlıca amacı et üretimi iken, bıldırcın hem et, hem yumurta, ördek, kaz, keklik ve sülün eti için, devekuşu ise hem eti hem de derisi için yetiştirilmektedir.

Hindi Irkları: Hibrit hindiler beyaz tüylü olup, erkek dişi bir arada yetiştirilip et üretimi için kesilmektedirler. Hibrit hindiler de etlik piliçler gibi beyaz tüylüdürler. Yaklaşık dört aylık sürede 8-10 kg kadar canlı ağırlığa ulaşırlar. Ancak tüketici talebine bağlı olarak daha düşük canlı ağırlıkta kesime giden beyaz hibrit hindiler de mevcuttur.

Hibrit hindilerin tükettikleri yemi ete dönüştürme yetenekleri de saf ırk hindilere göre daha yüksektir.

Dünya genelinde Beyaz Hollanda hindisi, Geniş Göğüslü Bronz hindi, Geniş Göğüslü Beyaz hindi, Küçük Beyaz Beltswille hindisi ve Beyaz Nicholas hindisi yaygın olarak yetiştirilmektedir.

Bıldırcın Irkları: Dünya genelinde en fazla yayılmış olan bıldırcın ırkı Coturnix familyasındaki bıldırcınlardır. Bu familyadaki Japon bıldırcını (Coturnx coturnx Japonca) en yaygın olanıdır. Türkiye’de ticari olarak en fazla yetiştirilen bıldırcındır. Bu familyanın bir başka üyesi Pharaoh bıldırcını (Coturnx coturnx Pharaoh) Japon bıldırcınından sonra en fazla yetiştirilen bıldırcınlardır. Her ikisi de yumurta verim yönlüdür.

Yumurtadan ziyade et üretimi amacıyla yetiştirilen bir diğer bıldırcın familyası Bobwhite familyasıdır. Ticari amaçla en fazla yetiştirilen Adi Bobwhite bıldırcınıdır ve bunlar Coturnix familyasındaki bıldırcınlardan daha iridirler. Bu iki familyanın dısında California ve Dağ bıldırcını familyaları en yaygın olan bıldırcınlardır.

Ördek Irkları: Et üretimine dönük olarak dünya genelinde en fazla yetiştirilen ırk Pekin ördeği olup, canlı ağırlığı daha düşüktür. Üreme yeteneği ve yumurta verimi daha yüksektir.

Aylesbury Amerika Birleşik Devletleri’nde geliştirilmiş beyaz tüylü, 4.1-4.5 kg ergin canlı ağırlığa sahip bir ırktır.

Kaz Irkları: Türkiye’de kaz yetiştiriciliği aile işletmeciliği tarzında en yoğun olarak Kars ilinde yapılmaktadır. Genel olarak üretimde kullanılan ırklar ise lokal ve yerli ırklardır. Örneğin Isparta ilinde yapılan bir çalışmada bölgede yaygın olarak yetiştirilen yerli ya da lokal kaz ırklarının Ala kaz, Kara kaz, Sam kaz, Tülü ve Beyaz kaz oldukları belirlenmiştir. Avrupa’ da ise en fazla yetiştirilen ırklardan birisi İngiliz giriş ve İngiliz beyazı kaz ırklarıdır.

Devekuşu Irkları: Günümüzde yaygın olarak yetiştirilen başlıca 3 devekuşu ırkı vardır. Bunlar kırmızı, siyah ve mavi boyunlu devekuşlarıdır.

Kırmızı boyunlu devekuşları; Kuzey Afrika veya Massai devekuşu olarak tanınmakta olup, et üretimleri fazladır, ancak yönetimi güç ve yumurta verimleri daha azdır. Ergin canlı ağırlıkları 125-135 kg. dır. Boynun alt yarısından başlayıp gövdeye kadar uzanan beyaz halka erkekler için çok tipiktir.

Siyah boyunlu devekuşları; Kırmızı ve mavi boyunlu devekuşlarının melezleme ve seleksiyonu ile elde edilmiştir. Afrika siyahı olarak bilinir. Tüy kalitesi diğer devekuşlarına göre daha iyi olup, optimal kalitede et, tüy ve deri üretimine sahiptirler.

Mavi boyunlu devekuşları; Guerney ya da Damara devekuşu olarak tanınmıştır. Ergin canlı ağırlığı 110-115 kg olup en küçük ve gösterişli devekuşudur. Kırmızı ve siyah boyunlu devekuşları arası özelliklere sahiptirler. Boyun, kanat ve bacakları mavi-gri renktedir.

Sülün Irkları: Dünya üzerinde yetiştirilen sülünler genelde yüksek arazi dağ sülünleri ve alçak arazi sülünleri olarak iki ana grupta sınıfandırılmaktadır. Bu ana gruplarda Gökkuşağı sülünleri, Orman tavukları, Gallo sülünler, Kapüşonlu sülünler, Tragopan sülünleri, Kan sülünleri gibi bir çok sülün yer almakta olup, bir çoğunun nesli tükenmek üzeredir.

Türkiye’de en fazla entansif olarak ticari amaca dönük yetiştirilen Halkalı sülünlerdir. Halkalı sülünlerde erkeklerin baş ve boyunları mavi-yeşil renkli, boyunlarında beyaz bir halka bulunmaktadır. Morumsu kırmızı renkli, kanatlar büyükçe sarı ve siyah renktedir.

Keklik Irkları: En çok bilinenleri Kınalı keklik, Kaya veya Taş kekliği, Kırmızı ayaklı keklik, Berberi kekliği, Çil keklik ve Kum kekliğidir.

Kınalı keklik Türkiye’nin yerli bir hayvanı olup, en fazla tanınanlardandır. Gözlerinin üzerinden başlayıp boyunlarının alt tarafında birleşen kravat benzeri bir bant en önemli özellikleridir.

Kaya veya Taş kekliği av ve et amaçlı yetiştiriciliğe en uygun kekliktir. Ege ve Marmara Bölgesi’nde yaygınlık kazanmıştır. Kınalı kekliğe çok benzer. Yan tarafındaki siyah-beyaz ve kahverengi şeritler daha ince, sık ve karışıktır. Gerdanı çevreleyen kolye daha geniştir.

Köpek Irklarının Genel Özellikleri

Amerikan Köpek Kulübü köpek ırklarını spor köpekleri, av köpekleri, çalışan köpekler, terrierler, oyun köpekleri, sportif olmayan köpekler ve sürü köpekleri olmak üzere 7 sınıfta tanımlamışken, İngiliz Köpek Kulübü köpek ırklarını bekçi köpekleri, iz süren (koklayarak) av köpekleri, gözle izleyen av köpekleri, silah köpekleri, kuzey köpekleri, sürü köpekleri, terrierler ve rehber (arkadaş) köpekler olarak 8 sınıfa ayırmıştır. Bu sınıfandırmaların dışında vücut yapılarına göre köpek ırkları minyatür, orta ve iri yapılı ırklar olmak üzere 3 sınıfta incelenmektedir.

Spor Köpekleri: En büyük özellikleri keskin koku alma duyularıdır. Bu gruptaki köpeklerin hemen hepsi pointerler, setterler, retrieverler ve spanieller olmak üzere gruplara ayrılırlar ve bunların başlıcaları; Alman Kısa Tüylü Pointer, Labrador Retriever, Golden Retriever, İrlanda Setteri gibi ırklardır.

Av Köpekleri: Toprağı koklayarak veya avını uzun mesafelerden izleyerek takip ederler. Bu nedenle bu grup köpekler avını gözle izleyenler ve koklayarak takip edenler olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Beagle, Basenji koklayarak avını takip edenlere, Afgan tazısı ve Saluki izleyerek avını takip edenlere örnek ırklardır.

Çalışan Köpekler: köpekler bekçi köpeği olarak, zanlıların yakalanmasında, körler için rehber olarak kullanılmaktadır. Boxer, Doberman Pinscher, Mastiff, Rotweiler, Saint Bernard, Samoyed ve Siberian Husky bu grup köpeklerin başlıcalarıdır.

Terrierler: Bütün terrierler avcıdır. Pek çoğu sinirli ve kavgacıdır. Border Terrier, Minyatür Bull Terrier, Minyatür Schnauzer bu grup köpeklerin başlıcalarıdır.

Oyun Köpekleri: Genelde kendilerini ailenin bir bireyi, hatta bebeği olarak kabul ederler ve kendilerini unutturmak istemezler. Malteze, Yorkshire Terrier, Pekineeze bu grup köpeklerin başlıcalarıdır.

Sportif Olmayan Köpekler: Mükemmel bir arkadaş, iyi bir oyuncu, dost ve bazen oldukça inatçıdırlar. Chow Chow, Dalmatian, Buldog, Tibetian Terrier bu grup köpeklerin başlıcalarıdır.

Sürü Köpekleri: Asıl görevleri sürüleri kurt, ayı gibi yırtıcılara ve yabancılara karşı korumaktır. Mükemmel bir görme ve izleme, işitme kabiliyeti ve yüksek zekaya sahiptirler. Belçika Malinois, Collie, Alman Çoban Köpeği, Türk Çoban Köpekleri bu grubun başlıcalarıdır.

At Irklarının Genel Özellikleri

Hangi amaçlı olursa olsun atlar genel olarak soğukkanlı ve sıcakkanlı at ırkları olarak iki grupta incelenmektedir.

Soğukkanlı At Irkları: Bu gruptaki atlar genelde çok iri ve ağır, kasları fazlaca gelişmiş olup, sakin ve ağır hareketlidirler. Beden yapısı kaba ve kalın görünüşte, kemikler kalın, baş ve gözler küçük, boyun kısa, omuzlar kuvvetli, sağrı iyi gelişmiştir. Soğukkanlı atlar daha çok iş hayvanıdırlar, ağır çekim işlerinde kullanılırlar. Haflinger atı bu grubun en önemli örneklerindendir.

Sıcakkanlı At Irkları: Daha hafif ve ince vücut yapısına sahiptirler. Süratli ve canlı yürüyüşlü, kıllar kısa, spor, hafif çekim ve taşıma işlerinde kullanılan at ırklarıdır. Yarış dünyasının en önemli iki atı olan Arap ve İngiliz atları sıcakkanlı at ırklarının en önemli örneklerindendir.

Yerli At Irkları: Türkiye’de karşılaşılan yerli at tipleri Anadolu, Çukurova, Uzunyayla at tipleri ile Midillilerdir. Bunlar daha çok küçük ve yerden yapılı, Anadolu’nun şartlarına uyum sağlamış, daha çok bağda, bahçede iş hayvanı olarak kullanılan atlardır.

Dünyada ve Türkiye’de Yaygın Başlıca Hayvan Irklarının Temel Özellikleri

En yaygın olanları ve özellikle Türkiye’de yetiştirilenlerin genel özellklerinden bahsedilecektir.

Holstein Sığır Irkı (Siyah Alaca, Holstayn): Önemli bir sütçü sığır ırkıdır. Siyah ve beyaz tüy renklerinden dolayı siyah-beyaz alaca ya da sadece alaca diye tanınır. Türkiye sığır varlığının yaklaşık yarısı Holstein ırkı ve melezlerinden oluşmaktadır. En önemli verimi süt olup, aynı zamanda et verimi de ön planda olan etçi-sütçü Holsteinler de geliştirilmiştir (Holstein sığır ırkı resmi için bakınız. Resim 3.4., S51).

Aberdeen Angus Sığır Irkı: İskoçya orijinli Angus ırkının değişik çevre koşullarına adaptasyon kabiliyeti oldukça iyidir. Vücudu örten kıllar tamamen siyahtır. Baş küçük, alın geniş, boynuz yoktur. Bacak kemikleri kısa, beside canlı ağırlık kazancı, aldığı yemi ete dönüştürme kabiliyeti ve karkas randımanı yüksektir.

Kıvırcık Koyun Irkı: En önemli özelliği etinin kalitesidir. Kuyrukta yağ toplanmaz, et liferi arasında dağılır. Bu özellik etin lezzetini artırıp, yumuşacık yapar (Kıvırcık koyun ırkı resmi için bakınız. Resim 3.5., S. 52).

Merinos Koyun Irkı: İnce, yumuşak ve bir örnek yapağı veren koyun ırkıdır. Türkiye’de Kıvırcık ve Akkaraman ırkı koyunlar ile Alman et merinosları melezlenmiş ve Karacabey ile Orta Anadolu merinosları ya da Türk Merinosları geliştirilmiştir.

Saanen Keçi Irkı: İsviçre’den köken almış ve bütün dünyaya yayılmış en önemli sütçü keçi ırklarından birisidir. Erken gelişirler. Döl ve süt verimleri oldukça yüksektir. Yıl boyu üreme isteği gösterip yaklaşık 300 gün sağılabilirler (Dünyanın en önemli keçi ırklarından Saanen keçisi resmi için bakınız. Resim 3.5., S. 53).

Kıl Keçisi: Daha çok Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetiştirilen, iri vücutlu, et verimi iyi ve yağsız, süt verimi orta düzeyde olup, oldukça yüksek süt verenlere de rastlanır.

Leghorn Tavuk Irkı: Beyaz renkli yumurta veren, ibik ve tüy rengine göre çok sayıda çeşidi bulunan yumurtacı saf bir kültür ırkı tavuktur.

Denizli Tavuk Irkı: Denizli ili ve komşu illerde yetiştirilen, oldukça uzun ve güzel ötüşü ile ünlenmiş yerli bir tavuk ırkıdır.

Türk Çoban Köpekleri: Bunlar; Akbaş Köpeği, Kangal ya da Karabaş Köpeği ve Kars Köpeğidir.

Akbaş Köpeği; Bu köpeklerde en başta aranan fonksiyonel özellik ait olduğu sürüyü dış etkenlere karşı korumaktır. Genel görünüm itibarıyla vücudu örten kılları beyaz olan Akbaşların uzun ve kısa tüylü olarak iki varyetesi bulunmaktadır.

Kangal Köpeği; Türkiye’nin en tanınmış köpek ırkı olup, yurtdışında Karabaş, Anadolu Çoban Köpeği olarak da tanınmaktadır. Kangal köpeği iri cüssesi, cesareti, Mastif tip görünümü, büyük bir baş üzerinde bulunan siyah bir maskesi, sarı renkli postu ve karakteristik geriye doğru kıvrık helezonu kuyruk yapısı ile ünlüdür. Kangal köpeğinin kuyruğu kıvrımlı, yukarı doğru kalkık ve halka biçimindedir. Yüzün burun kısmından alına doğru az veya çok karalığı Kangal ırkının belirleyici özelliğidir.

Kars Çoban Köpeği: Kafkas dağ köpeğine çok benzeyen bir sürü koruma köpeğidir. Baş oldukça büyük, geniş ve iridir. Kuyruk uzun tüylü, iri ve yukarıya doğru kıvrımlıdır. Bacakları kuvvetli, iri pençeli ve güçlüdür. Çok iyi koruyucu özelliğe sahip ve uyumludur.

Türk Tazısı: Tavşan avlamak amacıyla yetiştirilen, oldukça keskin bir göze ve koklama duyusuna sahiptir. Gözleri parlak ve kahve renklidir. Vücut örtüsünün rengi oldukça farklı ve vücut ölçüsü çok ince, soğuğa karşı direnci düşük, baş yapısı ince, uzun narin bir ırktır.

Çatalburun: Sevecen ve itaatkar bir köpektir. Tam ortadan ikiye bölünmüş gibi duran burunları ile meşhurdurlar. Bu yüzden de onlara “çatalburun” denilmektedir.

Alman Çoban Köpeği: Halk arasında Kurt köpeği, Alman Kurt Köpeği, Alsation gibi isimlerle de tanınmaktadır. Körler için rehber köpek, bekçi köpeği ve iyi bir polis köpeğidir. Emniyet kuvvetleri tarafından arama kurtarma, iz takip, narkotik köpeği olarak başarı ile eğitilip kullanılmaktadır. Cesareti ve sürüyü ani tehlikelerden koruma yeteneği üstündür.