Odalar Bölümü Yönetimi Dersi 6. Ünite Özet

Önbüroda Enerji Yönetimi

Önbüroda tüketilen enerji, kullanılan bilgisayar, yazıcı, faks makinesi vb. elektrikli cihazların kullanımından ileri gelmektedir. Bu ofis ekipmanlarının kullanımında çok işlevli olanların (örneğin; faks, yazıcı ve tarayıcıyı bir arada bulunduran ekipmanlar) kullanılması tercih edilmelidir. Dolayısıyla otel işletmelerinde önbüro bölümü, enerjinin tüketildiği birincil alanlar arasında yer almamaktadır. Ancak, yine de önbüro bölümü, otel odaları, genel alanlar ve diğer hizmet alanlarında kullanılan enerjinin yönetilmesinde, tüketilen enerji miktarının azaltılmasında ve enerji tasarrufu sağlanmasında etkili olabilmektedir. Önbüro bölümü, müşterilerle birebir iletişimin kurulabildiği bir bölüm olması nedeniyle, müşterileri oteldeki enerji ve su yönetimi uygulamalarından haberdar etmekle sorumludur.

Önbüroda Enerji Yönetim Sistemleri

Otel işletmelerinde boş odalardaki aydınlatma ve klima sistemlerinin neden olduğu ve gereksiz yere tüketilen bu enerjiyi yönetebilmek amacıyla, önbüroda bilgisayarlı enerji yönetim sistemlerinden yararlanılabilir. Enerji yönetim sistemi, bir otelde enerji talep değerlerini düzenli olarak ölçen ve analiz eden sistem olarak ifade edilebilir. Bu amaçla müşteri odalarında en yaygın olarak kullanılan enerji yönetim sistemleri; “oda meşgul dedektörü” ve “enerji tasarrufu anahtarlığı”dır. Bunlardan oda meşgul dedektörü, odada insan olup olmadığını algılar. Eğer odada biri varsa, aydınlatma ve ısıtma/soğutma sistemlerinin normal çalışmasına izin verir. Ancak, odanın boş olduğunu algılarsa, ya aydınlatma ve ısıtma/ soğutma sistemlerini kapatır ya da geçici olarak termostatı (sıcaklık ayar cihazını) enerji tasarrufu sağlayan bir oda sıcaklığına ayarlar (örneğin; kış döneminde dışarıdan biraz daha sıcak, yaz döneminde dışarıdan biraz daha serin). Enerji tasarrufu anahtarlığı sistemi ise müşteri odasını terk ederken açık bıraktığı elektrikle çalışan cihazları ve lambaları otomatik olarak devre dışı bırakan anahtardır. Misafirin kapıya yakın bir yere konulan özel bir prize anahtar-kartını yerleştirmesiyle, otomatik olarak aydınlatma ve ısıtma/soğutma sistemlerini devreye sokar. Misafir odadan çıkarken anahtar kartını prizden çıkartmasından kısa bir süre sonra, aydınlatma ve ısıtma/soğutma sistemleri devre dışı kalmaktadır.

Enerji yönetim sistemleri ile enerji verimliliği sağlanarak enerji maliyetlerinin düşürülmesi mümkün hale gelmektedir. Enerji yönetim sistemleri, müşteri odalarındaki elektrik tüketimini % 15-30 civarında azaltmakta ve sistemin kurulumuna ödenen parayı da bir ila iki yıl içinde amorti etmektedir. Bu sistemlerle, yazları uzun süre klima kullanılan bölgelerde, oda başına yılda 2500 kWh elektrik tasarrufu ya da 200 ) kâr sağlanabilmektedir. Enerji yönetim sistemlerinin kullanıldığı yazılımlar ile otel odalarında ve diğer kullanım alanlarında ihtiyaç duyulan enerji miktarları enerji analizörleri ile ölçülüp, ölçülen bu veriler kaydedilebilir. Ölçülen ve kaydedilen veriler, ölçüm cihazlarına bağlı web sunucularından yararlanılarak önbürodaki bilgisayar ekranından da takip edilebilir. Diğer bir deyişle, enerjinin tüketildiği ana alanlardaki ölçüm cihazlarına ait bilgilere her an uzaktan erişilebilir. Bu alanlardaki enerji tüketiminin belirli limitler içerisinde kalması amacıyla, sisteme belirli zaman dilimleri ya da azami değerler atanabilir. Örnek vermek gerekirse; büyük bir alanı kaplayan sayfiye otelleri için gece belirli bir saatten sonra bahçe ışıklandırmalarının tamamının kullanıma sunulmasına gerek yoktur. Bu amaçla, belirli bir saatten sonra bahçe ışıklarından gereksiz olanların kapatılması yönünde bir parametre, sisteme tanımlanabilir. Benzer şekilde, odaların bulunduğu katlardaki koridor aydınlatmalarının bir kısmı, bu sistem sayesinde gerektiği zaman devre dışı bırakılabilir. Enerji yönetim sistemleri sayesinde enerji kullanım verilerinin depolanması ve bir veri tabanının oluşturulması, ileride enerji kullanımında geriye dönük analizlerin yapılmasını da sağlamaktadır. Enerjinin en fazla tüketildiği alanların tüketim profilleri çıkartılarak ayrıntılı maliyet analizleri yapılabilir. Buradan hareketle, enerjinin hangi alanlarda daha fazla kullanıldığı, enerji kullanımındaki bu fazlalığın nereden kaynaklandığı tespit edilebilir. Gerekirse düzeltici önlemler alınabilir. Örneğin; odalardaki klimaların enerji tüketiminin belirli limitleri aşması, klimaların bakımının yaptırılmasındaki bir gecikmeden kaynaklanıyor olabilir. Enerji yönetim sistemleri aynı zamanda yazılıma daha önce tanımlanan limit değerlerinin aşılması durumunda, kullanıcıyı bilgilendirmektedir.

Otellerde Kojenerasyon ve Trijenerasyon Sistemleri

Otel işletmelerinde kullanılan enerjinin büyük bir kısmı aydınlatma ve ısıtma/soğutma amaçlı olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle, aydınlatma ve ısıtma/soğutma işlemlerinin mümkün olduğunca tasarruf sağlanacak şekilde yürütülmesi önem arz etmektedir. Kojenerasyon, kısaca enerjinin hem elektrik hem de ısı formlarında aynı sistemde beraberce üretilmesidir. Aynı yakıt kaynağından daha fazla kullanılabilir enerji açığa çıkarttığı için diğer üretim sistemlerinden daha verimlidir. Kojenerasyon tesislerinin basit çevrimdeki sistemlerden daha yüksek verimle çalışmasının başlıca nedeni, egzoz gazlarından faydalanarak ikinci bir enerji üretmektir. Basit bir çevrimde, sadece elektrik üreten gaz türbini ya da motor, enerjinin % 30-40’ını elektriğe çevirirken; kojenerasyon sisteminde dışarıya atılacak ısının büyük kısmı kullanılabilir enerjiye dönüşmektedir. Trijenerasyon sistemleri ise üçlü üretim yapmaktadır. Bu sistemler, ısı ve elektrik enerjisinin yanında kojenerasyonun atık gazından elde edilen sıcak su veya buhar ile soğuk suyun elde edildiği sistemlerdir.

Kat Hizmetlerinde Enerji ve Su Yönetimi

Müşteri Odalarında Enerji ve Su Yönetimi

Müşteri odaları için benimsenebilecek enerji ve su yönetimi uygulamaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

1. Müşterinin odada olmadığı zamanlarda odadaki elektriğin kapanmasını sağlayan bir sistem mutlaka kullanılmalıdır. Müşterilere oda anahtarı ile birlikte verilen enerji tasarrufu anahtarlığı (energy saver), bu gereksinimi tam olarak karşılayabilir. Ankara ölçeğinde yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, otellerin büyük bir kısmı odadaki elektrikli cihazların kullanımını kontrol altında tutan ve müşterinin odada olmadığı zamanlarda elektrik tüketimini engelleyen enerji tasarrufu anahtarlarını kullanmaktadır.
2. Odalarda az enerji tüketen LED televizyonların kullanılması yaygınlaştırılmalıdır.
3. Odalarda bulunan klimalar, balkon kapısı açıldığında otomatik olarak kapanacak şekilde ayarlanmalıdır.
4. Odalar boş olduğunda perdeler yazın kapalı, kışın açık tutulmalıdır.
5. Müşteri odalarının aydınlatılmasında mümkün olduğunca doğal aydınlatma biçimi olan güneş ışınlarından yararlanılması en verimli uygulamadır. Yapay aydınlatmaya gereksinim duyulduğunda ise, enerji tasarruflu ampullerin kullanımına başvurulmalıdır.
6. Duvarlar ve tavan, ışığın yansıtılma oranını artırmak için açık renkli mat boyalarla boyanmalıdır. Açık renkler gelen ışığı %80 oranında yansıtırken, koyu ve yoğun renkler gelen ışığın ancak %10’nu yansıtırlar.
7. Otel işletmelerinde ısıtma amacıyla güneş ışınlarından yararlanılması da enerji tüketimini önemli oranda azaltmaktadır. Ayrıca yaz mevsiminde soğutma amaçlı, kış mevsiminde ise ısıtma amaçlı enerji tüketimini azaltabilmek amacıyla, binanın kuruluşu aşamasında binanın camlarının cam filmleri ile kaplanması yoluna başvurulabilir.
8. Banyolarda fotoselli musluklar kullanılmalıdır, muslukların açıldıktan belli bir süre sonra otomatik olarak kapanması sağlanmalıdır.
9. Banyo ve tuvaletlerde su kullanımını en aza indiren donanımlar tercih edilmelidir.
10. Arızalı tuvaletler, aşırı suakıtan musluklar, sızdıran tıkaçlar ve tam kapanmayan kapı ve pencereler düzenli olarak kontrol edilerek tamir edilmelidir. Bu ve benzeri arızalı donanımların neden olacağı su ve enerji kaybını önleyebilmek için, her üç ayda bir tüm tuvalet sifonları ve musluklar kontrol edilmeli ve gerekiyorsa bakımları yapılmalıdır. Havuz ve spa filtreleri düzenli olarak temizlenmelidir.
11. Banyo ve tuvalet lavabolarından çıkansuların tekrar rezervuara iletilmesiyle kullanılmış suların yeniden kullanılması sağlanabilir.
12. Müşteri odalarında kullanılan kimyasal temizlik malzemeleri, sabunlar ve şampuanlar geri dönüşümü olan ürünlerden seçilmelidir.
13. Müşteriler tarafından sürekli kullanılmayan jakuzi vantilatörleri, sauna ısıtıcıları ve diğer benzeri ekipmanları çalıştırmak için elle kumanda edilen zaman ayarlayıcılar kullanılmalıdır.
14. Müşterilerden enerji ve su yönetimi konularında görüş alınmalıdır.
15. Her iş günününsonunda ofislerde ve otelin arka bölümlerinde kalan ışıkların, klimaların, vantilatörlerin ve diğer elektrikli cihazların kapatılıp kapatılmadıkları kontrol edilmelidir.

Çamaşırhanede ve Genel Alanlarda Enerji ve Su Yönetimi

1. Odalarda kullanıma sunulan çarşaf ve havluların yıkanma sıklığı azaltılabilir. Oteller, çamaşırhanede kullanılan su, enerji ve temizlik malzemesi miktarını azaltabilmek için çarşafların ve havluların her gün değiştirilmesi yerine daha seyrek değiştirilmesi yönünde müşterileri yönlendirmektedir.
2. Çamaşırhanede kullanılan yıkama ve kurutma makinelerinin tam kapasitede çalıştırılması gerekmektedir. Yıkanan çamaşırların kirlilik dereceleriyle orantılı bir biçimde deterjan kullanılmalıdır.
3. Su tasarrufu sağlayan yeni ve teknolojik ekipmanların (örneğin; atık suyu yeniden kullanan çamaşır makineleri) kurulması ve mevcut sistemin düzenli aralıklarla bakımının yapılması gibi işlerin teknik servis bölümü tarafından yerine getirilmesi sağlanmalıdır.
4. İçeriğinde fosfat bulunmayan veya düşük düzeyde fosfat bulunduran deterjanlar kullanılmalıdır.
5. Genel alanların ve lobideki tuvaletlerin aydınlatılmasında enerji tasarrufu yapan fotoselli aydınlatma ve su tasarrufu yapan fotoselli musluklar kullanılmalıdır.
6. Genel alanlardaki müşteri tuvaletlerinde susuz pisuarların kullanımı yaygınlaştırılabilir.
7. Otelin girişi, ısı kaybını engelleyecek şekilde tasarlanmalı, diğer bir deyişle, yalıtım yapılmasına özen gösterilmelidir.
8. Sıcak bölgelerdeki otellerde genel alanlarda serinletmede klima yerine tavan pervanelerinden yararlanılmalıdır.
9. Genel alanların temizliğinde kullanılan elektrik süpürgesi, cilalama makinesi gibi elektrikli cihazlar, enerji tasarrufu sağlayan türden olmalı, enerji tüketiminde bulunan bu cihazların bakımı ve kontrolü düzenli olarak yapılmalıdır.
10. Isıtılmış durumda olan yüzme havuzlarındaki ısı kaybının önlenmesi için kullanılmadığı zamanlarda üstleri kapatılmalıdır.
11. Bahçedeki bitkilerin sulanmasında mümkün olduğunca yağmur sularından yararlanılmalıdır. Bahçenin sulanması işlemlerinin gece saatlerinde ve 2-3 günde bir yapılmasına özen gösterilmelidir Çimlerin sulanmasında ise damlatmalı sistem tercih edilebilir.

Çamaşırhane Hizmetlerinin Dışarıdan Alınması (Outsourcing) Durumunda Enerji ve Su Yönetimi

1. Otel işletmesinin birlikte çalışmayı tercih ettiği anlaşmalı çamaşır yıkama işletmesinin kullandığı kimyasal temizlik maddeleri, birinci sınıf ve dünya standartlarında olmalıdır.
2. Yıkama işletmesinin personeli, çevre yönetimi konusunda bilinçli olmalıdır.
3. Yıkama işletmesinin enerji tüketimi en az olan son teknoloji yıkama, kurutma ve ütüleme donanımlarına yatırım yapmış olması tercih edilmelidir.

Enerji ve Su Yönetiminde Personelin Rolü

Otel işletmelerinde personelin enerji ve su yönetimi uygulamalarının başarı ile yürütülmesindeki önemi büyüktür. Enerji ve su kullanımı ile ilgili veriler, otelin personeline düzenli olarak duyurulmalı ve bu konuda farkındalık yaratılmalıdır.

Otel personelinin enerji ve su yönetimi uygulamalarının önemini anlaması ve bu bilince sahip olmasında en önemli etken, bu konuda eğitim almasıdır. Enerji ve su yönetimi konusunda kat hizmetleri ve önbüro çalışanları, hizmet içi eğitime tabi tutulmalıdır. Özellikle de işe yeni başlayan personele oryantasyon (işe alıştırma) eğitimi sırasında enerji ve su yönetimi uygulamaları detaylı bir biçimde aktarılmalıdır. Bu eğitimlerde; çevre bilinci, çevrenin korunması anlamında bireysel katkıların neler olabileceği, otel işletmesinde enerji ve su tasarrufu sağlayan uygulamaların neler olduğu konularına değinilebilir. Eğitim öncesinde ve sonrasında personele enerji ve su yönetimi uygulamaları kapsamında ne gibi öneriler getirmek istedikleri sorulabilir. Personelin enerji ve su yönetimi konusundaki iyileştirici istek ve önerileri değerlendirilerek üst yönetime sunulabilir. Verilen eğitim ile ne gibi değişikliklerin amaçlandığı konusunda personel bilgi sahibi olmalıdır. Eğitim sırasında “su ve enerji niçin verimli kullanılmalı?” ve “verimsiz kullanımlar nasıl iyileştirilebilir?” sorularına yanıt aranmalıdır. Kat hizmetleri ve önbüro personelinin iş tanımlarında çevre ile ilgili sorumluluklara da yer verilmelidir. Kat hizmetlerinde ve önbüroda yürütülen işlerin çevresel sorumluluk boyutuyla ilgili olarak yazılı standartlar ve talimatlar oluşturulmalıdır. Personelin enerji ve su yönetimi uygulamalarına olan ilgisini artırmak için otel bünyesinde geniş katılımlı toplantılar düzenlenmeli, yönetimin bu konudaki hedefini ve buna ulaşmak için izlenmesi gereken yolu gösteren broşürler, posterler ve ilanlar yayınlanarak konunun önemi anlatılmalıdır. Kat ofislerinde kat hizmetleri personelini bilgilendirici afişlere, duyurulara yer verilebilir. Gerektiğinde personel, enerji ve su yönetimi konularında gündemi takip edebilmesi amacıyla kongre, konferans, seminer ve fuarlara gönderilmelidir.

Odalar bölümü personeli, enerji ve su yönetimi uygulamalarına gösterdiği çaba doğrultusunda parasal ödüllerle de teşvik edilebilir. Teşvik edilecek personel, bölüm müdürlerinin önerileri doğrultusunda, çalışma performansı ile birlikte enerji ve su yönetimi uygulamalarına katılması durumuna göre belirlenebilir.

Yeşil Yıldız ve Beyaz Yıldız Projeleri

Yeşil Yıldız, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın başlattığı “Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisleri” projesi kapsamında Bakanlık belgeli konaklama tesislerine, belirlenen kriterlere uymaları koşuluyla verilen mevcut Turizm İşletmesi Belgelerindeki yıldızların yeşil olarak gösterildiği ve plaketlerinin üzerinde çevreye duyarlı tesis ibaresinin yazıldığı bir çevre etiketi (eko-label) uygulamasıdır. Yeşil yıldız uygulaması 2008 yılında başlamıştır. Turizm endüstrisinde çevreye duyarlılık ve sürdürülebilir turizmin öneminin artması sonucu, Kültür ve Turizm Bakanlığı, konaklama tesisleri için çevreye duyarlılık projesini başlatmıştır. Bu kapsamda kanuni alt yapısı hazırlanan proje ile konaklama işletmeleri, “Turizm İşletmesi Belgeli Konaklama Tesislerine Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisi Belgesi Verilmesine Dair 2008/3 no’lu Tebliğ” ile belirlenen kriterler doğrultusunda Yeşil Yıldız alma imkânına sahip olmuştur. Türkiye’de 15.09.2014 tarihi itibariyle yeşil yıldızlı otel sayısı, 135; yeşil yıldızlı otele sahip olan toplam il sayısı ise 23’tür.

Yeşil Yıldız, otel işletmeleri için çok sayıda avantaj sağlamaktadır. Öncelikle yeşil yıldızın öngördüğü yönetim sistemi, oteli tasarrufa yönlendirmekte ve gizli kayıpların önünü kesmektedir. Bu da maliyetlerin azalması anlamına gelmektedir. Yeşil Yıldız belgesi aynı zamanda otel işletmeleri için sunulan hizmeti farklılaştırmada bir üstünlük aracıdır. Özellikle de Avrupa pazarıyla çalışan oteller için önemli bir rekabet avantajı yaratmaktadır. Çünkü Avrupa topluluğu, çevrenin korunmasına duyarlı bir topluluktur. Yeşil Yıldız belgesine sahip olmak isteyen turizm işletme belgeli oteller, 122 kriter üzerinden puanlanmakta ve sınıflandırma yöntemiyle bu belgeyi almaya hak kazanmaktadır. Yeşil Yıldız belgesine sahip olabilmek için öncelikle işletmenin çevre politikası ve eylem planı belirlenmeli, işletme tarafından çevre bilincinin artırılması amacıyla personele eğitim verilmelidir. Yine işletme, çevreye duyarlı bir atık su planına sahip olmalıdır. İşletmenin su tüketimi, ısıtma ve soğutma için enerji tüketimi, elektrik tüketimi ve genel enerji tüketimi verileri düzenli olarak toplanmalı ve bu veriler izlenerek raporlar haline getirilmelidir. İşletmede kullanılan kimyasal maddeler ve tesiste ortaya çıkan atık miktarı da izlenerek raporlaştırılması gereken konular arasındadır. Bu kriterleri sağladığı Bakanlık tarafından denetlenen otellere, Yeşil Yıldız belgesi verilmektedir. Belgeli tesisler ise, her iki yılda bir tekrar denetlenerek Yeşil Yıldız’ın devamı sağlanmaktadır.

Yeşil Yıldız belgesinin otel işletmelerini enerji ve su tasarrufuna yönlendirdiği alanlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:

• Enerji tasarruf sistemi bulunmayan tesislerde, müşterilere odadan çıkarken elektrikli cihazların ve ışıkların kapatılmasını hatırlatan bilgilendirme,
• Odada yer alan cihaz ve makinelerin yüksek verimli ve az elektrik tüketecek teknolojide olması,
• Odanın aydınlatılmasında az enerji tüketen aydınlatma elemanlarının kullanılması,
• Odalarda kullanılan cihazların yüksek verimle ve az enerji harcayacak şekilde; güneş ışığı, ısı kaynakları gibi etkilerden uzak ve cihazın havalandırması sağlanacak şekilde yerleştirilmesi,
• Duş başlıkları ve musluklarda, akan suyun tasarrufuna yönelik özel armatürlerin kullanılması
• Rezervuarların her kullanımda altı litre veya daha az su harcaması (farklı miktarda su akışını sağlayan veya su akışını durdurabilen ayarlı rezervuarlar),
• Tüm banyolarda duş teknesi veya derinliği azaltılmış küvet kullanılması,
• Odalarda tek kullanımlık malzemelerin kullanılmaması,
• Aynı müşteri için yastık kılıfı, çarşaf, nevresim ve havluların misafirlerin isteğiyle değiştirileceği konusunda bilgilendirilmeleri,
• Tesiste kullanılan cihaz ve makinelerin yüksek verimli ve az elektrik tüketecek teknolojide olması,
• Tesiste az enerji tüketen aydınlatma elemanlarının kullanılması,
• Tesisin iç ve dış aydınlatmasının, konunun uzmanı kişilerce hazırlanan proje doğrultusunda, mahal ve alanların kullanım amacına göre, gereği kadar yapılması,
• Tesiste harekete duyarlı aydınlatma sistemlerinin kullanılması,
• Bahçe gibi açık alan aydınlatmalarında kullanılan aydınlatma elemanlarının, ışığın gökyüzüne gitmesini engelleyecek şekilde düzenlenmesi,
• Tesisin mutfak ve teknik bölümlerinde kullanılan cihazların yüksek verimle ve az enerji harcayacak şekilde güneş ışığı, ısı kaynakları gibi etkilerden uzak ve cihazın havalandırması sağlanacak şekilde yerleştirilmesi,
• Tesisin sıcak su üretiminde eşanjör cihazının kullanılması,
• Merkezi ısıtma sisteminin ihtiyaca uygun olarak kullanılabilmesi amacıyla, binanın bölümlere ayrılarak ısıtılabilmesi imkânı,
• Genel vepersonel duş ve tuvaletlerinde bulunan duş başlıkları ve musluklarında, akan suyun tasarrufuna yönelik özel armatürlerin kullanılması (fotoselli, ayarlı, hava karışımlı başlıklı vb. su tüketimi dakikada 12 litreyi aşmayan),
• Genel tuvaletler ve personel tuvaletlerinde rezervuarların her kullanımda altı litre veya daha az su harcaması (farklı miktarda su akışını sağlayan veya su akışını durdurabilen ayarlı rezervuarlar).

Türkiye’de otellerin çevre dostu bir işletmecilik anlayışıyla faaliyet sürdürmesini teşvik etmek amacıyla geliştirilen bir diğer proje ise Beyaz Yıldız Projesi’dir. Bu proje ile işletmelerde kullanılan su, elektrik, enerji, kimyasal ve katı atık miktarının kontrol altına alınması, çevreye ve doğal kaynaklara yönelik oluşabilecek zararın en aza indirilmesi hedeflenmektedir. Tesislerin müşterilerinin konforundan taviz vermeden, onların da bu çevresel duyarlılığa katılımcı olmalarının sağlanması amaçlanmaktadır (TÜROFED, 2009). Bu proje Türkiye’de 2008 yılının Ağustos ayından bu yana uygulanmaktadır. 2010 yılı Ağustos ayı itibariyle Türkiye’de Beyaz Yıldız sahibi otel sayısı 24’e ulaşmıştır. Beyaz Yıldız belgesi, işletmelere Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) tarafından verilmektedir. TÜROFED şemsiyesi altındaki tüm turistik işletmeleri isteğe bağlı olarak kapsayan proje, birer yıllık iki aşamadan oluşmaktadır. Projenin içerdiği 55 kriter arasında; enerji, su, tehlikeli kimyasallar, deterjan ve dezenfektanlar, atık yönetimi ile diğer kriterler yer almaktadır. Proje katılımcısı tesislerden, birinci yıl çevreyi korumaya yönelik kriterlerden 25 adedini, ikinci yıl ise 30 adedini yerine getirmeleri beklenmektedir. Bu projede yer alan turistik tesisler aynı zamanda, Avrupa Birliği ekolojik etiketleme ölçütlerini de yerine getirmiş olmaktadırlar.