Otel Yönetimi Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yürütme işlevinin amacı ve ana uğraş alanı nedir?

Yürütme işlevi, bir örgütteki çalışanlara, görevlerini etkin ve verimli biçimde yaptırmayı amaç edinmiştir. Bu nedenle söz konusu işlevin ana uğraş alanı, insanları çalıştırmak, onlara yazılı ve sözlü emir ve yönergeler vermek, yol göstermek ve yürütmekte oldukları işlerle ilgili olarak yetki ve sorumluluk devretmek ya da göçermektir.

Güç nedir? Tanımlayınız.

Güç, bir kişinin veya grubun başkalarını etkileyerek, kendi istediği yönde davranışa yönlendirebilme yeteneği ya da kapasitesidir.

Yürütme işlevinin gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan nedir?

Yürütme işlevinin gerçekleştirilebilmesi için yöneticilerin yetkileri çerçevesinde sahip oldukları gücü kullanarak diğerlerini etkileyebilmeleri gerekir.

Otel işletmelerinde yöneticilerin yürütmeyi gerçekleştirebilmek için kullanabilecekleri güç kaynakları nelerdir? Maddeler halinde yazınız.

Otel işletmelerinde yöneticilerin yürütmeyi gerçekleştirebilmek için kullanabilecekleri güç kaynakları aşağıda sıralanmaktadır:

• Yasal (biçimsel) güç,
• Ödüllendirme gücü,
• Zorlayıcı güç,
• Uzmanlık gücü,
• Karizmatik güç.

Örgütlerde emir-komuta ilişkileri ne ile ilgilidir?

Örgütlerde emir-komuta ilişkileri, yöneticilerin astlarının faaliyetlerini etkilemesi ve bu faaliyetlere bir yön vermesi ile ilgilidir.

Emrin veriliş biçiminde yöneticilerin dikkat etmesi gereken kurallar nelerdir? Yazınız.

Emrin veriliş biçimi çok önemli olup, bu süreçte yöneticilerin dikkat etmeleri gereken bazı kurallar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Emirler açık ve anlaşılır olmalıdır.
• Emirler astların bilgi, yetenek ve uzmanlık alanlarına uygun olmalıdır.
• Emirler kesin olmalı ve zamanında verilmelidir.
• Emirler örgütteki hiyerarşik düzene ve ilişkilere uygun olmalıdır.
• Emirler kumanda birliğine ters düşmemeli, her ast tek bir üstten emir almalıdır.
• Emirler emir veren dışında bir organ ya da daha üst bir yönetici tarafından gerekirse denetlenmelidir. Aynı zamanda asta başvuru hakkı verilmelidir.
• İçinde bulunulan durumun elverdiği ölçüde emrin nedenleri açıklanmalıdır.
• Kendisini doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendirebilecek yeni uygulamalar veya yapılacak önemli örgütsel değişiklikler hakkında asta önceden haber verilmelidir.

Liderlik nedir? Tanımlayınız.

Liderlik, belirlenmiş amaçlara ulaşmak için grup üyelerini isteyerek gayret göstermeleri konusunda ikna edebilme yeteneğidir.

Liderlik kuramlar kaç ana başlık altında incelenmektedir? İsimlerini yazınız.

Liderlik kuramları, özellikler kuramı, davranışsal liderlik kuramları, durumsal liderlik kuramları ve çağdaş liderlik kuramları olmak üzere aşağıdaki dört ana başlıkta incelenebilir.

Liderlik kuramlarından "özellikler kuramına" göre, liderin sahip olması gereken özellikler nelerdir? Açıklayınız.

Özellikler kuramına göre, belli bir grup içinde bir kişinin diğer kişiler arasından sıyrılarak lider olarak kabul edilmesi ve grubu ortak amaçlar doğrultusunda harekete geçirip yönlendirmesindeki temel etken, kişinin sahip olduğu kişisel özelliklerdir. Dolayısıyla, bu kuramın özü, lider ve lider olmayanları birbirinden ayıran belirgin özellikleri belirlemektir. Bunlar; fiziksel (güçlü, aktif ve enerjik olma, yaş, boy, cinsiyet, yakışıklılık, güzellik, ırk, güzel konuşma gibi), düşünsel (zekâ, dikkat, inisiyatif, kararlılık, ileri görüşlülük, sorumluluk, gerçekçilik, bilgi, ikna etme yeteneği gibi), duygusal (algılama, kendini kontrol etme, güven duygusu, dürüstlük ve etik davranış, yüksek başarma duygusu, göreve dönüklük ve amaçlara ulaşmada sorumluluk alma gibi) ve sosyal (başkalarıyla iyi iletişim kurma, dışa dönüklük, işbirliği ve kendini kabul ettirme yeteneği gibi) özellikleri içermektedir.

Durumsal liderlik kuramları diğer liderlik kuramlarından farklı olarak, hangi konuya yoğunlaşmaktadır?

Durumsal liderlik kuramları, diğer kuramlardan farklı olarak, açıklanan lider özellikleri ve davranışlarının hangi durumlarda etkili olacağı konusuna yoğunlaşmaktadır. Bir başka deyişle, bu yaklaşımın genel varsayımı, değişik koşulların değişik liderlik tarzlarını gerektirdiğidir.

Evans ve House (1970) tarafından geliştirilen amaç-yol kuramına göre insan davranışlarını etkileyen faktörler nelerdir?

Amaç-yol kuramına göre insan davranışlarını etkileyen iki faktör vardır: Bireyin, belli işlerle ya da davranışlarla belli sonuçlara ulaşacağına dair inancı (beklentileri) ve bireyin bu sonuçlara vereceği değer (önem).

Çağdaş liderlik kuramlarından biri olan etkileşimci liderliğin kaç boyutu nedir? Sıralayınız.

Etkileşimci liderliğin aşağıdaki gibi üç boyutu vardır:

1. Şarta bağlı ödüllendirme ya da cezalandırma
2. Aktif olarak istisnalarla yönetim
3. Pasif olarak istisnalarla yönetim

Karizmatik liderin temel özellikleri nelerdir? Yazınız.

Karizmatik liderlerin temel özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Olağanüstü yeteneklere sahip olma,
• Grup üyelerini yüksek düzeyde etkilemeyebilme,
• Grup üyelerini, inançlarının doğruluğuna ikna edebilme,
• Grup üyelerinin ihtiyaçlarına önem verme,
• Kriz durumlarında köklü çözümler üretebilme,
• Örgütsel vizyona güçlü bir biçimde inanma ve buna ulaşabilmek için yüksek düzeyde kişisel risk alma,
• Değişim için iç ve dış çevreye karşı duyarlı olma.

Dönüşümcü lider kimdir?

Dönüşümcü lider, izleyicilerine ortak bir vizyon aşılayan, onların sahip olduğu potansiyeli en üst düzeyde kullanmalarını sağlayan, değişimi ve yeniliği öngören ve bu doğrultuda onların yeni bakış açıları kazanmalarını sağlayan ve
onları, başlangıçta beklenilenden daha fazlasını yapmaları konusunda isteklendiren liderdir. Dönüşümcü liderler, değişim ve yenilenmeyi gerçekleştirerek örgütlerini üstün performansa ulaştıran; izleyicilerinin güdülerini, inançlarını, değerlerini ve yetkinliklerini ve böylece örgütlerinin vizyonu ile uyumlu olacak biçimde, ilgilerini ve kişisel hedeflerini değiştirebilen kişilerdir.

Güdüleme nedir? Tanımlayınız.

Güdüleme, bir veya birden çok bireyi, belirli bir yöne (gayeye ya da amaca) doğru devamlı şekilde harekete geçirmek için yürütülen çabaların toplamıdır.

Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisine göre bireylerin ihtiyaçları kaç düzeyden oluşmaktadır? Bu düzeyleri hiyerarşik düzene göre sıralayınız.

Maslow, bireylerin ihtiyaçlarını beş ayrı düzeyden oluşan bir hiyerarşik yapı içinde açıklamıştır:

1. Fizyolojik ihtiyaçlar
2. Güvenlik ihtiyaçları
3. Sevgi / ait olma ihtiyaçları
4. Kendini gösterme / saygınlık ihtiyacı
5. Kendini gerçekleştirme ihtiyacı

Herzberg'in çift-faktör kuramında örgüt çalışanlarını güdüleyen faktörlerden "hijyen faktörlerin" özellikleri nedir? Otel işletmesinden bir örnek vererek açıklayınız.

Hijyen faktörler, bireylerin belirli davranışlar doğrultusunda güdülenmesi için zorunlu olan asgari faktörleri ifade eder. Örneğin bir otel işletmesinde, ücret, çalışma koşulları, ikramiye, prim, iş güvenliği, nezaret tarzı gibi. Bu faktörlerin bireyi güdüleme özellikleri yoktur; ancak mevcut olmamaları durumunda birey güdülenmeyecektir.

Tolman'ın bekleyiş kuramına göre, belirli davranışlar doğrultusunda güdülenecek bireylerin bu konudaki davranışlarının bağlı olduğu ölçütler nelerdir?

Tolman'ın bekleyiş kuramına göre, belirli davranışlar doğrultusunda güdülenecek bireylerin bu konudaki davranışlarının iki ölçüte bağlı olduğu ortaya çıkmaktadır: İlki; bireyin göstereceği çabaların, kendisini değer verdiği bir ödüle götürme olasılığı; ikincisi ise elde edilecek ödülün birey açısından taşıdığı değer ya da arzulanma derecesidir.

Vroom'un bekleyiş kuramındaki "bekleyiş" neyi göstermektedir?

Vroom’un bekleyiş kuramındaki bekleyiş, belirli bir hareket ya da çabanın bireyi belirli bir birinci derece sonuca götüreceğine ilişkin olasılığı (0’dan 1’e kadar) gösterir.

Adams'ın eşitlik kuramına göre bireyin iş başarısı ve tatmin olma derecesi neye bağlıdır?

Adams'ın eşitlik kuramına göre bireyin iş başarısı ve tatmin olma derecesi çalıştığı ortamla ilgili olarak algıladığı eşitlik düzeyine (veya eşitsizliklere) bağlıdır.