Otel İşletmelerinde Konaklama Hizmetleri Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Cilde uyumlu pH değeri nedir?

Ciltle uyumlu pH değeri nötr, yani 7 ve yakın
değerlerdir.

Nötralizasyon ne demektir?

Her türlü kimyasal kullanımından sonra
yüzeylerin iyi bir şekilde durulanması ile kimyasal
kalıntılarının uzaklaştırılması, diğer bir deyişle nötr hale
getirilmesi gerekir. Buna nötralizasyon denir. Güçlü
kimyasalların kullanılması halinde, nötralizasyon için
nötralize edici maddeler kullanılabilir.

Temizlik kimyasalları nasıl tanımlanabilir?

Temizlik kimyasalları nasıl tanımlanabilir?
Cevap: Temizlik amacıyla kullanılan kimyasallar kirliliği
meydana getiren etkenleri yok etme özelliği olan, kirlerin
çözdürülmesi ve yüzeyler üzerindeki etkisini ortadan
kaldıran genel ve temel temizlik ürünleridir.

Temizlik kimyasalları kullanılırken su neden
önemlidir?

Temizlik kimyasalları ele alınırken su kalitesi de
önemli bir konudur. Temizlikte kullanılan su,
kimyasallarla etkileşime girdiğinden, kimyasalların
temizlikteki etkilerinde belirleyici rol oynar. Su kalitesinin
başlıca ölçütü yumuşaklığıdır. Sert sular, kimyasalların
etkisini azalttığından daha fazla kullanılmasına ve kireç
birikimi nedeniyle makinelerin bozulmasına neden
olmaktadır.

Kat hizmetlerinde sık kullanılan temizlik kimyasalları
nelerdir?

Temizlik kimyasalları şöyle sıralanabilir:
• Alkaliler,
• Asitler,
• Sabunlar,
• Deterjanlar,
• Ağartıcılar,
• Dezenfektanlar,
• Ovalama Maddeleri,
• Cilalar,
• Kostik Temizleyiciler.

Temizlikte en çok kullanılan asitler nelerdir?

Uygulamada en çok kullanılan asitler kısaca
şöyle açıklanabilir:
• Asetik asit: Buna örnek olarak sirke verilebilir.
Koku gidermenin yanı sıra, sirke bir miktar
dezenfektan özelliği de taşır.
• Sitrik asit: Limon suyu örnek verilebilir. Sirkenin
özelliklerine sahiptir.
• Oksalik asit: Kristal halindedir. Pas lekesinin
giderilmesinde çok etkindir. Ancak suyla
temasından çıkan buhar için dikkatli olunmalıdır.

Kaliteli sabun en az % kaç oranında yağ asidi
içermelidir?

Kaliteli sabunun en az %60 oranında yağ asidi
içermesi gerekir.

Kalitesine göre sabunlarda yer alması gereken yağ
asidi oranı nasıl olmalıdır?

Kalitesine göre sabunlarda yer alması gereken
yağ asidi oranı şöyle sıralanabilir:
• Ekstra Sabunlar: % 75 ve daha fazla,
• 1. Sınıf Sabunlar: % 60,
• 2. Sınıf Sabunlar: % 40,
• 3. Sınıf Sabunlar: % 4’ den daha az.

Deterjanlar nasıl tanımlanabilir?

Deterjanlar, suyun yüzeye daha iyi temas
etmesini sağlayan yüzey aktifler başta olmak üzere çeşitli
kimyasallar içeren temizlik maddeleridir.

Kullanılan temizlik kimyasalı ister toz, ister sıvı olsun
hangi özellikleri taşıması gerekir?

Kullanılan temizlik kimyasalı ister toz, ister sıvı
olsun taşıması gereken özellikleri şöyle sırlanabilir:
• Kullanma kolaylığı sağlayacak bir ambalaja sahip
olması,
• Klor vb. dezenfekte edici madde içermesi,
• Az köpürmesi,
• Suda erimesi,
• Parfümlü olması,
• Soğuk ve sıcak suda etkili olması,
• Elleri yıpratmaması.

Aktif maddelerin genel özellikleri nelerdir?

: Aktif maddelerin genel özellikleri kısaca şöyle
açıklanabilir:
• Anyonik aktif maddeler: Sentetik temizlik
maddelerinde (çamaşır-bulaşık deterjanları, halı
yıkama şampuanı vs.) en çok kullanılan yüzey
aktiftir. Etkisi ve çözünürlüğü sıcaklıkla
artananyonik maddeler hafif kirleri çıkarıcı
özelliğinden dolayı güvenlidir.
• Katyonik aktif maddeler: Kir çıkarma özelliği
zayıf olan katyonikler aynı zamanda pahalıdır.
Birbirini nötralize edeceğinden anyoniklerle
birlikte kullanılmaz. Daha çok yıkama sonrası
işlemlerine uygun olan katyonikler genellikle
çamaşır yumuşatıcısı ve (çamaşır suyu gibi)
dezenfektanlarda kullanılır. Antiseptik özelliği
nedeniyle, daha çok sanitasyonda tercih edilir.
Özellikle sert yüzeyler, katyonikle temizlendikten
sonra daha geç toz tutmaktadır.
• Non-iyonik aktif maddeler: Katyonik ve
anyoniklere oranla daha yüksek fiyatlı olan
noniyonik yüzey aktifler, güçlü kir çıkarma
özelliğine sahiptir. Non-iyoniklerin su
sertliğinden ve düşük sıcaklıktan etkilenmemesi,
yağ bazlı kirleri en iyi şekilde çıkarması ve
sentetikler için uygun olması, diğer önemli
özellikleridir. Köpüksüz olduğundan otomatik
yıkayıcılar için elverişlidir. Hem katyonik, hem
anyonikle birlikte bulunabilir.
• Amfoterik aktif maddeler: Amfoterik aktif
maddelerin yapıları oldukça karmaşıktır ve en az
kullanılan yüzey aktiftir. Temizleme gücü yüksek
ve cilde zararsızdır. Daha çok kozmetik
sanayiinde tercih edilmektedir.

En fazla bilinen dezentektan çeşitleri ve kullanım
alanları nelerdir?

Dezenfektanların pek çok çeşidi bulunmakla
birlikte bunlar içinde en fazla bilinen çeşitleri ve kullanım
alanları kısaca şöyle açıklanabilir:
• Hipokloridler: Yemeklerin temas ettiği
yüzeylerde kullanılan dezenfektanlardır. Pahalı
değildir ve doğru olarak sulandırılarak
kullanıldıklarında çok az tat ya da koku
bırakırlar. Geniş bir antibakteriyel aktivite
yelpazeleri vardır. Bu aktivite, bakteri sporlarına
karşıdır ve bu özellik çoğu dezenfektanda yoktur.
Kuvvetli çözeltilerdir. Bazı metalleri
aşındırabilirler. Yüzey dezenfektanı olarak en sık
kullanılan dezenfektan hipokloritlerdir.
• İyodoforlar: Bunlar temizlik ve dezenfeksiyon
işlemlerini aynı anda yapabilen deterjan etkili
yüzey dezenfektanlardır ve virüslere karşı da
etkilidir. Sporlarla mücadelede hipokloritler
kadar etkin değildir vedaha pahalıdır, az tat ya da
koku bırakır. İyot alerjisi olan kişiler tarafından
kullanılmamalıdır.
• Amonyum Bileşikleri (QAC’ler): Aynı zamanda
bir deterjan olan, etkili bir dezenfektandır. İyi
nüfus ettiklerinden gözenekli yüzeylerin
dezenfeksiyonu için uygundur. Kullanma
suyunun sert olması etkisini azaltır, yüksek
sıcaklık ve alkali ortam ise arttırır.
• Amfoterik Etkileyiciler: Bu tür dezenfektanların
bakteri öldürücü özellikleri vardır. Toksik
özellikleri düşüktür, nispeten daha az aşındırıcı,
tatsız ve kokusuzdurlar. Bununla birlikte organik
maddeler tarafından etkisizleştirilebilirler.
• Fenolik Dezenfektanlar: Birkaç tipi vardır.
Organik maddeler tarafından kolay kolay etkisiz
hale getirilemez ama plastik ve lastik (kauçuk)
karşısında etkisiz kalır. Bazılarının kuvvetli
kokuları vardır. Genellikle yemek temas eden
yerlerde kullanılması önerilmez.

Tüm dezenfektanların kullanımında dikkat edilmesi
gereken başlıca noktalar nelerdir?

Tüm dezenfektanların kullanımında dikkat
edilmesi gereken başlıca noktalar şöylee sıralanabilir:
• Kullanılması gereken miktar,
• Etki süresi,
• Su ile çözelti hazırlama tekniği,
• Çözeltinin bekletilmeden uygulanması,
• Kullanım tarihi,
• Dezenfektanın temizlenmiş yüzeye uygulanması.

Ağartılar kaç gruba ayrılmaktadır?

Ağartıcılar;
• Klorlu ve
• Oksijenli olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır

Oksijenli ağartıcılar nasıl açıklanabilir?

Oksijenli ağartıcılar; sodyum tetraborat, hidrojen
peroksit, sodyum monoperborat gibi ağartıcılardır. Bunlar
60°C sıcaklığın altında etkisizdir. Bazı sabit renkli elyaf
türlerinde klorlu ağartıcılara oranla daha güvenlidir.
Perborat toz, peroksit ve perasetik asit sıvı haldedir.
Klorlu deterjanların aksine, çamaşır yıkama esnasında
hidrojen peroksit deterjanla birlikte uygulanabilir.
Hidrojen peroksit, en iyi etkiyi 85°C’de ve pH 9.5-11
aralığında göstermektedir. Mikrop öldürücü özelliği
bulunduğundan %3’lük çözeltileri (oksijenli su) yara
temizlemede kullanılmaktadır.

Ağartma maddeleri kullanırken dikkat edilmesi
gereken hususlar nelerdir?

Ağartma maddelerini kullanırken;
• Direkt çamaşır üzerine dökülmemesine,
• Yıkama işlemi başladıktan 5 dakika sonra ilave
edilmesine,
• Su sıcaklığının 60°C’nin altında olduğu yerlerde
veya durumlarda klorlu, üstünde olduğunda ise
oksijenli ağartıcılar kullanılmasına ve
• Renkli çamaşırlarda klor bazlı ağartıcılar
kullanılmamasına dikkat edilmelidir.

Ovalama maddeleri en çok hangi temizlikte
kullanılmaktadır?

Ovalama maddeleri bazı boyanmış yüzeyler, taş,
beton, porselen, fayans, mermer gibi yüzeylerin
temizliğinde kullanılır ve içerik olarak sabun, soda, koku
verici maddeler, aşındırıcı maddeler, katkı maddeleri ve
sentetik yüzey aktif maddeler içerir. Ovalama maddeleri,
banyo, tuvalet, lavabo gibi yüzeylerdeki inatçı kir ve
lekeleri çizmeden temizler.

Cilaların kullanımı nasıl olmaktadır?

Cilalar taş, plastik, ahşap yüzeylere
uygulanabilen koruyucu ve parlatıcı maddelerdir. Yüzey
gözeneklerini kapattığı için, alanın tozlanmasını önler ve
kolay temizlenmesini sağlar. Cilalar piyasada;
• Sert ve
• Yumuşak olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır.
Sert cilalar, mutlaka cila makinesiyle uygulanmalıdır.
Ancak yumuşak cilalar mop ile uygulanabilir. Otellerde,
müşteri trafiğinin yoğun olduğu alanlarda sert cila tercih
edilirken, trafiğin az olduğu alanlarda, duvarlarda ve cilalı
yüzeyin günlük bakımında yumuşak cila kullanılır.
Piyasada sert ve yumuşak cilaların mat ve parlak olan
türleri de bulunmaktadır.

Kostik nasıl bir temizleyicidir?

Kostik, yüksek alkali özelliğe sahip olup,
yakıcıdır ve buharı zehirlidir. Cisimleri yakar, keskin bir
koku çıkarır. Yüzeyleri ve insan sağlığını (göz, solunum
yolları, ciğerler) tehdit eder. Genellikle lavabo giderleri ve
su borularını açmada kullanılan kimyasal açıcıların
bazıları kostik içerir. Kostik içermeyen yağ eriticiler her
ne kadar kostikler gibi çok zararlı olmasalar da göz ve
deriye temas ettiklerinde zarar verirler. Kullanılması
gerekli durumlarda etiketteki uyarılar dikkate alınmalıdır.

Çevre bilinci ne zaman ortaya çıkmıştır?

Çevreye verilen zararların fark edilmesi ve bu
konuda duyarlığın gelişmesi 1970’li yılların başına
rastlamaktadır. Buna karşın, çevre bilincinin gelişmesi
daha çok 2000’li yıllardan itibaren ortaya çıksa da, bu
konuda henüz yeterli düzeye erişilmediği de söylenebilir.

Doğal temizlik malzemeleri nereler için daha
uygundur?

Doğal temizlik malzemeleri daha çok, yoğun
kirlenmenin olmadığı ve daha çok ev ölçekli temizlikte
yararlanılmakta olup, endüstriyel alanda yaygın değildir.

Doğal temizlikte kullanılan maddeler nelerdir?

Doğal temizlikte yararlanılabilecek bazı
maddeler şöyle sıralanabilir:
• Sodyum Karbonat,
• Sodyum Bikarbonat,
• Boraks,
• Sirke,
• Terebentin,
• Limon Suyu,
• Uçucu Bitkisel Yağlar,
• Doğal Deterjanlar ve Sabunlar.

Boraks nedir ve nerelerde kullanılır?

Su, oksijen ve bordan meydana gelen antiseptik,
antibiyotik, koku giderici ve dezenfektan özellikleri olan
bir mineraldir. Sıcak su ile karıştırılarak, fayans gibi sert
yüzeyler için etkili bir temizleyici elde edilir. Temizliğin
etkisini arttırmak için sirke, çamaşır sodası da bu karışıma
eklenebilir. Su ve çamaşır sodasıyla karıştırılarak çamaşır
ve bulaşık yıkama yapılabilir. Sıcak ya da bol suda
çözünebilir.

Sirke nedir ve temizlikte nasıl kullanılır?

Sirke, meyve ve tahılların fermantasyonu ile elde
edilen bir sıvıdır. Hafif asit olup, mikropları gidermede,
yağı parçalamada ve mineral kalıntıların çözdürülmesinde
etkilidir. Deterjan kullanımından sonra yüzeyde
oluşabilecek alkali kalıntılarını yok ettiğinden, durulma
suyuna eklenebilir. Cam yüzeylerin temizliğinde etkili
leke çıkarma ve parlatma sağlar.

Uçucu bitkisel yağlar hangi amaçla kullanılabilir?

Bazı hoş kokulu bitkilerin özleri doğal hoş koku
malzemesi olarak kullanılabilmektedir. Su, bir miktar
sirke ya da limon suyu ile birkaç damla lavanta, portakal,
elma, nane vb. yağı ile mekânlar için doğal parfüm
yapılabilir.

Doğal deterjanlar ve sabunlar nasıl açıklanabilir?

Zeytinyağı, defne, lavanta, ısırgan gibi çeşitli
doğal bitkilerden doğal deterjanlar ve kişisel temizlikte
yararlanılabilen sabunlar üretilmektedir. Bu ürünler hem
insan sağlığına, hem de doğada tamamen çözündüğünden
çevreye de zarar vermemektedir. Piyasada hem endüstriyel
hem de evsel kullanım için doğal deterjanlar ve sabunlar
bulunmaktadır.

Temizlikte kullanılacak kimyasalların seçiminde hangi
özelliklerin aranması gerekir?

Temizlikte kullanılacak kimyasalların seçiminde
aranacak özellikler şöyle sıralanabilir:
• Kimyasal olarak yumuşak, yüzeye ve cilde zarar
vermeyen,
• Kötü kokmayan,
• Klor içermeyen ya da en az oranda içeren,
• Uygun ve geri dönüştürebilir ambalajlı,
• İçerdiği ana kimyasal maddesi ve diğer maddeler
açıkça belirtilmiş,
• Etiketinde firma adı, kullanma talimatı ve içeriği
ve koruyucu önlemleri yazılı bulunan,
Raf ömrü uzun,
• Doğada biyolojik olarak parçalanabilir ve nontoksik,
• Çevreye zararlı bir madde olan ve deterjanlarda
yer alan fosfat oranı en çok % 5,
• Soğuk suda etkili,
• pH 7 civarında,
• Mümkünse bitkisel yağdan elde edilmiş,
• Petrol türevi içermeyen.

Kimyasallar konusunda kat hizmetleri yöneticisinin
yapması gereken işlemler nelerdir?

Kat hizmetleri yöneticisinin bu konuda temizlik
görevlilerini uyarması ve temel bilgi ve becerilere yönelik
hizmet içi eğitimlerle bilgilendirmesi gerekir. Zamanla
ortaya çıkabilecek ihmaller nedeniyle, bu tür uyarı ve
eğitimlerin sürekli olması sağlanmalıdır. Kimyasalların
üzerindeki etiket bilgilerine ve üretici talimatlarına dikkat
edilmesi, genel bir kural olmalıdır.

Temizlik kimyasallarının kullanımında dikkat edilmesi
gereken başlıca konular nelerdir?

Temizlik kimyasallarının kullanımında dikkat
edilmesi gereken başlıca konuları şöyle sıralanabilir:
• Temizlik kimyasallarının kullanım amaçları
belirlenmeli ve bu konuda eğitim verilmelidir.
• Temizlik kimyasalları kullanılırken mutlaka
gerekli kişisel güvenlik malzemeleri (eldiven,
maske, önlü vb.) kullanılmalı, bu malzemelerin
yırtık, delik vb. olmamasına dikkat edilmelidir.
• Çalışanlar, temizlik işlemleri sırasında özellikle
kimyasalların uygulanması ve durulanmasının en
kısa sürede tamamlanması konusunda
bilinçlendirilmelidir.
• Temizlik kimyasallarının uygulanması sırasında
mümkünse ortamın kapalı olmamasına,
havalandırmanın sağlanmasına dikkat
edilmelidir. Eğer ortamın havalandırılması
mümkün değilse, temizlik en kısa sürede
tamamlanmalı ya da kimyasalın yüzeye teması
için orada beklenmemelidir.
• Temizlik kimyasalları koklanmamalı ve tadına
bakılmamalıdır.
• Temizlik kimyasalları, kendi ambalajından başka
bir ambalajda saklanmamalıdır. Özellikle
yiyecek-içecek kaplarına konmamalıdır.
• Temizlik kimyasalları birbirleri ile karıştırmamalı
ve amacı dışında kullanılmamalıdır.
• Özellikle tehlikeli kimyasallar listelenmeli,
bunların kullanımıyla ilgili şartnameler, kat
ofislerinde çalışanların görebileceği şekilde
sergilenmelidir. Ancak, bu şartnamelerin sadece
hatırlatıcı olduğu, eğitimin yerini almadığı
unutulmamalıdır.
• Çalışanlar sadece temizlik kimyasalları
konusunda değil, ilk yardım konusunda da
eğitilmelidir. Kat ofislerinde tüm faaliyetlerden
doğabilecek istenmeyen durumlara karşı,
kapsamlı bir ilk yardım yönergesi ve malzemeleri
bulundurulmalıdır.
• Çok seyrek kullanılan temizlik kimyasallarına
depoda yer verilmemelidir.
• “Daha iyi temizler” düşüncesiyle güçlü
kimyasalların gereksiz kullanımından
kaçınılmalıdır. Bu tür kimyasallar gerçekten
gerekli olduğunda kullanılmalıdır.
• Temizlik kimyasallarının talimatlarında “tehlike
anında ilk müdahale” yönünde açıklamaların
bulundurulması yasal olarak zorunludur. Eğer bu
yönde açıklama yoksa, ürünün güvenilirliği bir
kere daha değerlendirilebilir.
• Temizlik kimyasalları kullanımlarından sonra
ağızları sıkıca kapatılmalı ve uygun depolarda
depolanması sağlanmalıdır. Depolamada yan
yana istiflenebilecek ve istiflenmemesi gereken
kimyasallara dikkat edilmelidir. Depolama
alanlarının havalandırmasına da özen
gösterilmelidir.
• Temizlik kimyasalları göz kararı uygulama ile
değil ölçek uygulaması ile gereken miktarda
kullanılmalı ve “fazla köpük en iyi temizlik”
anlayışı terk edilmelidir. Ayrıca temizlik
kimyasalını fazla kullanmak kadar çok az
kullanmak da insan gücü, zaman ve yüzeyin
yıpranması gibi kayıplarla ve yeterli temizliğin
sağlanamaması ile sonuçlanabilir. Bu nedenle,
kimyasallar önerilen miktarda kullanılmalı,
temizliğin sıcaklık, zaman gibi diğer
faktörlerinden de yeterince yararlanmaya özen
gösterilmelidir.
• Kimyasalın yüzeye geçme süresine dikkat
edilmelidir. Bazı kimyasalların yüzeye geçmesi
için belli bir süre beklemek gerektiğinden,
temizleme sırasında çok acele edilmemelidir.
• Temizlik kimyasallarında kullanılacak olan
suyun sıcaklık derecesi dikkate alınması gereken
diğer bir etkendir. Kullanılacak su sıcaklığı
yüzeyin, kirin ve kimyasalın özelliğine göre
değişmektedir.
• Temizleme suyu kirlendiğinde ve temizlik
çözeltisinin kullanım süresi geçtiğinde
değiştirilmelidir.
• Yüzeyde kötü koku ve grileşme olmaması için
durulama işlemi çok iyi yapılmalıdır.
• Temizlik kimyasallarını kullanan personelin
çalışma yerinde izlenmesiyle temizlik
politikasının doğru uygulanıp uygulanmadığının
kontrol edilmesini sağlamalıdır.

Temizlikte pH değeri neyi ifade etmektedir?

pH değeri, su ve diğer maddelerin su ile karışımından oluşan sıvıların taşıdığı potansiyel hidrojeni ifade eder.

0 ile 14 arasında bir skalada gösterilen pH değeri, 7'den 14'e doğru nasıl bir değer almaktadır?

pH değeri 0 ile 14 arasında değişen bir skala ile gösterilir. Skalanın tam ortası 7, diğer bir deyişle nötrdür. 7’den 14’e doğru alkali, 7’den 0’a doğru asidik değer alır.

Rutin temizlik işlerinde niçin pH değeri 7 civarındaki temizlik kimyasallarından yararlanılmaktadır?

Ciltle uyumlu pH değeri nötr, yani 7 ve yakın değerlerdir. Bu yüzden rutin temizlik işlemlerinde genellikle pH 7 civarındaki kimyasallardan yararlanılır.

Temizlik kimyasalı nedir? Tanımlayınız.

Temizlik amacıyla kullanılan kimyasallar kirliliği meydana getiren etkenleri yok etme özelliği olan, kirlerin çözdürülmesi ve yüzeyler üzerindeki etkisini ortadan kaldıran genel ve temel temizlik ürünleridir.

Kat hizmetlerinde sık kullanılan temizlik kimyasalları nelerdir? İsimlerini belirtiniz.

Kat hizmetlerinde sık kullanılan temizlik kimyasalları:

• Alkaliler
• Asitler
• Sabunlar
• Deterjanlar
• Ağartıcılar
• Dezenfektanlar
• Ovalama maddeleri
• Cilalar
• Kostik temizleyiciler

Temizlik uygulamalarında en çok kullanılan asitlerden biri olan oksalik asit, hangi lekelerin giderilmesinde etkilidir?

Oksalik asit: Kristal halindedir ve pas lekesinin giderilmesinde çok etkindir.

Katyonik aktif maddelerin özellikleri nelerdir? Belirtiniz.

Katyonik aktif maddeler: Kir çıkarma özelliği zayıf olan katyonikler aynı zamanda pahalıdır. Birbirini nötralize edeceğinden anyoniklerle birlikte kullanılmaz. Daha çok yıkama sonrası işlemlerine uygun olan katyonikler genellikle çamaşır yumuşatıcısı ve (çamaşır suyu gibi) dezenfektanlarda kullanılır. Antiseptik özelliği nedeniyle, daha çok sanitasyonda tercih edilir. Özellikle sert yüzeyler, katyonikle temizlendikten sonra daha geç toz tutmaktadır.

Temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerini aynı anda yapabilen deterjan etkili yüzey dezenfektanı hangisidir? İsmini belirtiniz.

İyodoforlar, temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerini aynı anda yapabilen deterjan etkili yüzey dezenfektanlardır.

Kimyasal yapısı  sodyum hipoklorit olan ve ülkemizde yaygın olarak kullanılan klorlu ağartma maddesi hangisidir? Belirtiniz.

Sodyum hipoklorit (çamaşır suyun), ülkemizde kullanılan en yaygın ağartma maddesidir.

Ovalama maddesi nedir? Hangi yüzeylerin temizliğinde kullanılmaktadır ve özellikleri nelerdir? Açıklayınız.

Ovalama maddeleri, ovarak temizleme işleminde yararlanılan ve içinde ovalamayı sağlayan tanecikler taşıyan kimyasallardır. Ovalama maddeleri bazı boyanmış yüzeyler, taş, beton, porselen, fayans, mermer, gibi yüzeylerin temizliğinde kullanılır ve içerik olarak sabun, soda, koku verici maddeler, aşındırıcı maddeler, katkı maddeleri ve sentetik yüzey aktif maddeler içerir. Banyo, tuvalet, lavoba gibi yüzeylerdeki inatçı kir ve lekeleri çizmeden temizler. Ovma işleminin yanısıra kimyasal olarak temizleme işlemini de gerçekleştirir. Ancak zamanla aşındırıcı etki yapmaktadır. Tane iriliğine ve içerdiği temizliğe katkıda bulunan madde miktarına göre çeşitleri olabilir. Taneler irileştikçe, yüzeyleri çizme ve aşındırma oranları artar.

Doğal temizlikte yararlanılabilecek bazı maddelerin neler olduğunu belirtiniz.

Doğal temizlikte yararlanılabilecek bazı maddeler şunlardır:

• Sodyum karbonat
• Sodyum bikarbonat
• Boraks
• Sirke
• Terebentin
• Limon suyu
• Uçucu bitkisel yağlar
• Doğal deterjanlar ve sabunlar

Su, oksijen ve bordan meydana gelen antiseptik, antibiyotik, koku giderici ve dezenfektan özellikleri olan mineral hangisidir? Belirtiniz.

Boraks: Su, oksijen ve bordan meydana gelen antiseptik, antibiyotik, koku giderici ve dezenfektan özellikleri olan bir mineraldir.

Sirke nedir ve hangi işlemlerde etkilidir?

Sirke, meyve ve tahılların fermantasyonu ile elde edilen bir sıvıdır ve hafif asit olup, mikropları gidermede, yağı parçalamada ve mineral kalıntıların çözdürülmesinde etkilidir.

Limon suyu hangi lekeleri gidermede etkilidir?

Limon suyu, hafif asit olup beyazlatma, yağ çözme, pas ve mürekkep lekelerini giderme özelliği vardır. 

Halk dilinde karbonat olarak bilinen ve  koku giderme, beyazlatma özelliği olan madde hangisidir?

Sodyum bikarbonat: Halk dilinde karbonat olarak bilinen maddedir. Koku giderme, beyazlatma özelliği vardır. 

Temizlikte kullanılacak kimyasalların seçiminde aranması gereken özellikler nelerdir? Yazınız.

Temizlikte kullanılacak kimyasalların seçiminde aranması gereken özellikler:

• Kimyasal olarak yumuşak, yüzeye ve cilde zarar vermeyen,
• Kötü kokmayan,
• Klor içermeyen ya da en az oranda içeren,
• Uygun ve geri dönüştürebilir ambalajlı,
• İçerdiği ana kimyasal maddesi ve diğer maddeler açıkça belirtilmiş,
• Etiketinde firma adı, kullanma talimatı ve içeriği ve koruyucu önlemleri yazılı bulunan,
• Raf ömrü uzun,
• Doğada biyolojik olarak parçalanabilir ve non-toksik,
• Çevreye zararlı bir madde olan ve deterjanlarda yer alan fosfat oranı en çok % 5,
• Soğuk suda etkili,
• pH 7 civarında,
• Mümkünse bitkisel yağdan elde edilmiş,
• Petrol türevi içermeyen.

Temizlik kimyasallarının yanlış kullanımına bağlı olarak, çalışanlarda ne tür sağlık problemleri gözlenmektedir? Belirtiniz.

Temizlik kimyasallarının yanlış kullanımına bağlı olarak, çalışanlarda astım, kronik bronşit, bronşiyal hiperreaktivite, atopi sıklığının kontrollere göre arttığı gözlenmiştir. Bu konuda temizlik ürünleri içindeki çamaşır suyu ve amonyağın, solunum sistemi yakınmalarından en sık sorumlu olan maddeler olduğu belirtilmiştir. Özellikle çamaşır suyunun astım sıklığını arttırdığı gözlenmiştir.

Temizlik kimyasallarının kullanımında dikkat edilmesi gereken başlıca husus nedir?

Temizlik kimyasallarının kullanımında dikkat edilmesi gereken başlıca husus, temiz ve hijyenik ortamların oluşturulması sağlanırken, aşırı ve gereksiz kimyasal kullanımının hem insan sağlığına hem de malzemelere zarar verici duruma gelmesidir.

Temizlikte kullanılan alkalilerin özellikleri nelerdir? Açıklayınız.

Alkaliler: Kuvvetli yüzey sıvı temizleyicidir. Yağlı kiri sabunlaştırarak çözmede oldukça etkilidir. Temizlik için gerekli insan gücü ve mekanik gücü azaltan önemli bir kimyasaldır. Sabun ve diğer aktif yüzey temizleyicilerin daha iyi performans göstermesini sağlar. Özellikle çamaşır temizliği, yüksek alkali ortamda gerçekleşir. Kirlerin çoğu asidik özellikte olduğundan, çözülebilmesi için temizlik işlemlerinde sıklıkla alkali kullanılır. Yağ çözme özelliği de bulunduğundan, alkaliler çoğu deterjanın içeriğinde yer alır. Banyo ve mutfak alanlarının temizliği ile çamaşır temizliğinde sıkça kullanılır. Eldivenle kullanılması önerilir. 

Kaliteli bir sabunun en az yüzde kaç oranında yağ asidi içermesi gerekmektedir?

Kaliteli bir sabunun en az %60 oranında yağ asidi içermesi gerekmektedir.