Küçük İşletme Yönetimi Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

İşletme fonksiyonları kaç gruba ayrılmaktadır?

İşletme fonksiyonları genel, türsel ve destekleyici fonksiyonlar olmak üzere üç grup altında incelenir.
I. Genel Fonksiyon: Yönetim
II. Türsel Fonksiyonlar
1. Temel Fonksiyonlar: Pazarlama, Üretim
2. Kolaylaştırıcı Fonksiyonlar: Finans, İnsan Kaynakları
III. Destekleyici Fonksiyonlar: Muhasebe, Araştırma-Geliştirme, Halkla İlişkiler

Yönetim kavramının tanımı nedir?

Yönetim bir arada yaşayan insanların belli bir işi ortaklaşa yapmaları nedeniyle kaçınılmaz olarak ortaya çıkan bir kavramdır ve en basit olarak yönetim “belli bir amaca ulaşmak için başkalarıyla işbirliği yapmaktır” (Karalar, 2005). Yönetim, işletmenin önceden belirlemiş olduğu amaçlara ulaşmasını sağlamak üzere işletmedeki tüm faaliyetleri planlar, organize eder, faaliyetlerin yürütülmesini sağlar ve bu faaliyetleri denetler.

Küçük işletmelerin yönetimlerinin büyük ölçekli işletmelerden farklılıkları nelerdir?

Küçük işletmelerin yönetimleri, büyük ölçekli işletmelerden farklılıklar göstermektedir. Küçük işletme yönetimin sahip olduğu genel özellikleri aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:
• Küçük işletme yönetimi, işletme mülkiyetinden kaynaklanan bir hakla işletme sahibi tarafından yürütülür ve bu nedenle süreklilik arz eder. İşletme sahibi yöneticilik fonksiyonunu istediği kadar sürdürebilir veya bu hakkını bir başkasına kısmen ya da tamamen, belli bir süre için ya da sürekli olarak devredebilir. Büyük işletmelerde ise yönetim fonksiyonu genellikle profesyonel yönetici atanarak yürütülür.
• Küçük işletmelerde yönetim fonksiyonu işletme sahibi tarafından tüm risk üstlenilerek yerine getirilir. Büyük işletmelerde profesyonel yöneticinin riski sadece kaybedeceği kâr payı ve ücret artışı veya ücretini kaybetmesi ile sınırlıdır.
• Küçük işletmelerde yönetici ile çalışanlar arasındaki ilişkiler doğrudan ve kişiseldir; basamaksal (hiyerarşik) bir yapı genelde söz konusu değildir. Büyük işletmelerde ast üst ilişkisi biçimselleşmiştir ve basamaksal bir yapı gösterir.
• Küçük işletmelerde yönetimin yapısı esnektir. Bu esneklik işletme içi ilişkilerde hiyerarşiyi ortadan kaldırır. Yetki devri ve sorumluluklar genelde kâğıt üzerinde yer almaz. Büyük işletmelerde ise hiyerarşi, yetki ve sorumlulukların yazılı olması nedeniyle esneklik en az düzeydedir.
• Küçük işletmelerde işletme sahibi yönetici olarak tüm yetkileri kendinde toplar yani merkeziyetçi bir yönetim hâkimdir. Büyük işletmelerde yönetim fonksiyonu belirli bir iş bölümü ve uzmanlaşma temeline göre dağıtılmıştır.
• Küçük işletmelerde işletme sahibi işletme yönetiminden bir bütün olarak sorumludur ve işletme politikasını belirleyen tek kişidir. Büyük işletmelerde ise yönetimde bir iş bölümüne gidildiğinden dolayı yönetici kendi konusunda uzman olmalıdır.
• Küçük işletmelerde işletme yöneticisi aynı zamanda işletme sahibi de olması nedeniyle bulunduğu güçlü pozisyondan dolayı sübjektif kararlar alabilmektedir. Büyük işletmelerde ise kararlar daha çok objektif olarak alınmaktadır.
• Küçük işletmelerde işletmenin amacı işletme sahibi tarafından belirlenmektedir. İşletme amacının oluşturulmasında başka bir kişi müdahalede bulunamaz. Büyük işletmelerde ise işletmenin amacı tüm birimlerin de içinde bulunduğu ortak bir kararla belirlenir.
• Küçük işletmelerde merkeziyetçi yönetimden dolayı çıkar ve güç çatışması yoktur. Büyük işletmelerde ise her türlü ve büyüklükte güç ve çıkar çatışması mevcuttur.

Planlama fonksiyonu küçük işletmelere neler kazandırmaktadır?

Planlama fonksiyonunun küçük işletmelere kazandırdığı önemli noktalar vardır:
• İlk olarak bir işletme karşı kaşıya kaldığı bir problemin üstesinden gelmek için bir plan geliştirmelidir ve bu plan o işletmeye bu problem konusunda ayrıntılı olarak düşünme fırsatı sağlayabilir. Bu düşünme süreci de bu problemin bir fırsata dönüşmesine ve dolayısıyla da üretkenliğin artmasına neden olur.
• İkinci olarak planlama işletmenin odaklanmasını sağlayabilir. Özellikle yıllık olarak yapılan aslında kısa vadeli plan niteliğinde olan planlar, yıl boyunca yönetsel olarak alınacak kararların ve çalışanların aynı hedefe odaklanmasını sağlar ve eş güdümlü bir çalışma ortamı yaratır.
• Son olarak da planlama işletme dışındaki bankalar, tedarikçiler ve aracılar gibi üçüncü kişi ve kurumlar üzerinde işletmenin güvenilirliğini artırır.

Küçük işletmelerde planlama işlevinin özellikleri nelerdir?

Küçük işletmelerde planlama işlevine dair belirgin özellikler vardır:
• Küçük işletmelerde uzun vadeli planlar tercih edilmez; daha çok kısa ve orta vadeli planlar tercih edilir. Küçük işletmelerde taktik planlar büyük önem taşır. Büyük işletmelerde ise uzun vadeli stratejik planlama yapılır.
• Küçük işletmelerde, sahip veya yöneticinin genelde yazılı bir plan yapmadığı, yapacağı işleri aklında tutarak bir planlama yaptığı daha çok görülmektedir. Küçük işletme yöneticileri planlama yapmayı çoğunlukla gereksiz bir masraf olarak görmekte ve günlük işlerle uğraşma eğilimi taşımaktadırlar. Küçük işletmelerin sahipleri ya da yöneticileri üretim ve satış gibi konuları daha acil gördükleri için bu konular üzerinde yoğunlaşarak, planlama işlevini görmezden gelerek atlayabilmektedirler. Erteleme ve görmezden gelme davranışı pek çok küçük işletmede mevcuttur ve bu davranış yöneticilere doğaçlama yeteneği kazandırmıştır. İşletme büyüdükçe bu yetenek yerini planlamaya bırakmaktadır.
• Planlama konusunda yeterli deneyime sahip olunmaması, kontrol edilemeyen değişkenler nedeniyle hazırlanan planlarda önemli sapmaların meydana gelmesi sonucunda girişimcinin planlamanın yararına olan inancını yitirmesi, uzun dönemli düşünme alışkanlığının olmaması, günlük çalışmalara boğulan girişimcinin planlama yapmak için zaman ayırmaması, başta finansman olmak üzere planlama ile belirlenen hedefleri gerçekleştirecek yeterli kaynaklara sahip olunmaması gibi nedenler küçük işletmelerin planlamaya önem vermemelerindeki önemli faktörlerdir.
• Küçük işletmelerin planlamayı sadece gerekli olduğu zaman yapma eğilimleri vardır. Herhangi bir acil durumla karşılaştıkları zaman acil durum planlaması yapılmaktadır.

Küçük işletmelerde örgütlenme nedir ve işlevleri nelerdir?

Yönetimde planlama fonksiyonundan sonra örgütleme fonksiyonu devreye girer. Örgütleme en yalın anlamıyla planda belirlenen hedeflere ve bunlara ulaşmak için belirlenen yollara uygun örgüt kurmayı içerir. Örgütleme sırasında planlama fonksiyonu sonunda seçilmiş olan planlar temel kabul edilir. Planlar işletmelerde “ne” yapılması gerektiğini, örgütleme ise bunun “nasıl” bir yapı ile gerçekleştirileceğini ortaya koyar. Diğer bir anlatımla örgütleme, planda belirlenen amaçlara ve bunlara erişmek için belirlenen yollara uygun bir örgüt yapısı (organizasyon) oluşturularak; bu yapı içerisinde yer alan işler, kişiler ve birimler arasındaki yetki ilişkilerinin kurulmasıyla ilgilidir.

Küçük işletmelerde kontrol sürecinin özellikleri nelerdir?

Standartlar belirlenmesi, uygulamaların bu standartlarla karşılaştırılması ve varsa sapmaların giderilmesi kontrol sürecinin adımlarıdır.
Etkin bir kontrol sürecinin özellikleri şunlardır:
1. Kontrol faaliyeti yapılan işe uygun olmalıdır.
2. Kontrol sistemi, beklenenden sapmaları hemen haber vermelidir.
3. Belirlenen standartlara hangi sürede ulaşılacağı belirlenmeli ve bu süre sonunda kontrol yapılmalıdır.
4. Kontrol sistemi, gelecekte karşılaşılabilecek sorunları tahmine imkân vermelidir.
5. Kontrol sistemi, alternatif planlara uygun olacak şekilde esnek olmalıdır.
6. Kontrol sistemi, anlaşılır olmalıdır.

Pazarlama nasıl tanımlanabilir?

Pazarlama farklı kişiler için farklı anlamları ifade eder. Bazı girişimciler için pazarlama yalnızca bir ürün ya da hizmeti satmak, diğerleri için ise ürün ve hizmetlerin son kullanıcı olan tüketiciye akışını düzenleyen faaliyetler anlamına gelebilir.

Küçük işletmelerin pazarlama sorunları nelerdir?

Küçük işletmelerin maruz kaldıkları pazarlama sorunlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
• Sınırlı müşteri tabanı
• Sınırlı faaliyet yeteneği
• Biçimsel bir pazarlama planının olmaması ve değerlendirme eksikliği
• Üretim ve satıştan kaynaklanan sorunlarçin kâr yerine zarar ortaya çıkar.
• Ar-Ge ve yenilikçilik sorunları

Küçük işletmelerin uygulayabilecekleri pazarlama yaklaşımları nelerdir?

Küçük işletmelerin uygulayabilecekleri pazarlama yaklaşımları:

Gerilla Pazarlaması

İlişkisel Pazarlama 

Girişimci Pazarlama 

Gerilla pazarlaması tekniği nasıldır?

Gerilla pazarlaması özellikle küçük işletmelerin küçük, periyodik ve şaşırtıcı hamlelerle rakiplerinin moralini bozmasına dayanan, hızlı hareket kabiliyeti gerektiren ve yaratıcılık ile hayal gücünden geniş ölçüde yararlanan bir pazarlama tekniğidir (Tek, 1999). İşletmeler gerilla pazarlaması çabaları aracılığıyla dinamik, tüketici ihtiyaçlarına duyarlı ve değişikliklere kolaylıkla uyum sağlayabilen bir pazarlama yönetimi oluşturmayı hedeflemektedir.

Küçük işletmelerin gerilla pazarlamasını uygulayabilmeleri için takip etmeleri gereken aşamalar nelerdir?

Küçük işletmelerin gerilla pazarlamasını uygulayabilmeleri için takip etmeleri gereken beş temel aşama vardır ( Levinson, 1990).
• Geniş bir bilgi tabanı oluşturmak
• SWOT analizi yapmak
• SWOT analizi sonucu elde edilen verilerle uygun pazarlama aracının seçimi
• Pazarlama takviminin hazırlanması
• Karşı ataklara geçmek:

İlişkisel pazarlama yöntemi nedir?

İlişkisel pazarlama, müşteri sadakatini arttırmak ve işletmenin mevcut müşterilerinden daha fazla iş veya sipariş alması için tasarlanan bir pazarlama yöntemidir. İlişkisel pazarlama, müşteri için bir tutum veya davranış oluşturma, yaratma ve bunu devam ettirmek veya bu müşteri hakkındaki tutum ve davranışları değiştirmek için yürütülen çeşitli faaliyetler dizisidir.

Girişimci pazarlama stratejisi nedir?

Hem pazarlama hem de girişimcilik belirli bir fırsatın belirlenerek, belirli kaynakların kullanılması, belirli stratejilere sahip olunması ve belirli faaliyetlerin geliştirilmesi ve uygulanması süreçlerini içermektedir. Genel olarak pazarlama mevcut iç kaynakların yeni fırsatlar için kullanılmasına yöneliktir. Girişimcilikte ise mevcut kaynakların daha iyi bir şekilde kullanılmasının yanında, yeni ve dış kaynaklarla yeni fırsatların yakalanması önem kazanır. Şüphesiz bunun işletmelerin önüne getireceği sorun ek kaynak gereksinimidir. Girişimcilik de pazarlama gibi pazarda tatmin edilmemiş istek ve ihtiyaçları temel alarak hareket eder. Bu durum yukarıdan aşağıya strateji olarak da ifade edilmektedir.

Girişimci pazarlamanın temel boyutları nelerdir?

Girişimci pazarlamanın temel boyutları şunlardır:
Yenilikçilik
Risk alma
Proaktif olma
Fırsatların farkına varılması ve izlenmesi
Risk yönetimi

Üretim ve üretim yönetimi kavramları nasıl açıklanabilir?

Üretim, insan gücü, materyal ve donatım kullanılarak fiziksel bir maddenin yapımı ya da bir hizmetin ortaya konmasıdır. İşletmelerde üretim ayrı bir aşama ve bu üretimin yönetilmesi yine ayrı bir aşamadır.
Üretim yönetimi, ürün ve hizmetlerin istenilen kalite ve sürede, en az maliyetle üretilmesi için gerekli kararların alınması ile ilgili bir işletme işlevidir

Üretim sistemleri nelerdir?

İşletmeler, ürün ya da hizmetlerini üretirlerken çeşitli üretim sistemleri kullanırlar. Bu sistemler, ilk çağlardan günümüze kadar iletişim hızının artmasına, teknolojik ilerlemelere, uzmanlaşmaya, ürün ve hizmet çeşitlendirmesine bağlı olarak gelişmişlerdir. İşletmeler özelliklerine göre bu sistemlerden herhangi birini kullanabilirler. Bu konuda dört sistemden söz edilebilir :
1. El Sanayii
2. Ev İşçiliği
3. İmalathane Sistemi
4. Fabrikasyon Sistemi.

Üretimde kullanılan başlıca üretim biçimleri nelerdir?

Üretimde kullanılan başlıca üretim biçimleri şu şekilde sıralanabilir:

• Tek Üretim
• Seri Üretim
• Akıcı Üretim
• Sipariş Üretim
• Sürekli Üretim
• Kitlesel (Yığın) Üretim

Küçük işletmelerin üretim fonksiyonun özellikleri nelerdir?

Küçük İşletmelerin Üretim Fonksiyonun Özellikleri
• Küçük işletmelerde emek yoğun üretim teknikleri daha yaygındır.
• Küçük işletmelerde kişiye özel kişiselleştirilmiş ürünler daha çok üretilir ve kitlesel üretim daha azdır. Özellikle mikro boyuttaki küçük işletmelerde bu özellik daha belirgindir.
• Büyük işletmeler genellikle büyük parti piyasa üretimi yaparlarken, küçük işletmeler daha küçük ölçekte sipariş üzerine üretim yaparlar.
• Küçük işletmelerde iş bölümü oldukça az düzeydir. Küçük işletmeler aralıklı ve küçük serilerde üretim yaptıkları için bu işletmelerde yapılan iş sürekli değişmektedir. Dolayısıyla işgören yaptığı işin hangi sipariş için yapıldığını bilir. İşgören sadece kendi yaptığı işle değil, siparişin kendisi ile de ilgilidir. Bu işletmelerde işgörenin yaptığı işe karşı yabancılaşması en az düzeydedir.
• Büyük işletmelerin üstünlüğü daha çok fiyat ve kalite konusundadır. Küçük işletmelerin rekabet gücü ise daha ziyade teslim tarihinin çabuklaştırılması, sipariş verenin özel koşullarının dikkate alınabilmesi ve isteklerine uyum sağlanabilmesi gibi faktörlerden doğmaktadır.
• Küçük işletmeler büyük işletmelere göre daha esnektirler.
• Küçük işletmelerde işletme yöneticisi olan işletme sahibi genellikle üretim konusunda deneyimli, çekirdekten yetişmiş kimselerdir. Bu özellik de küçük işletmelere ürün ve teknik takip etme konusunda avantaj sağlamaktadır.

Finans ve finansal yönetim kavramları nasıl açıklanabilir?

İşletmelerin gereksinim duyduğu yatırımları yapabilmesi için gerekli olan para ile günlük çalışmaların sürdürülmesi için gereken paranın temini ve bunun kullanımına finansman denir. Yatırımın finansman ihtiyacı finansal yönetimin konusunu oluşturmaktadır.

Finansal yönetim, bir işletmenin gereksinim duyduğu fonları en uygun kaynaklardan, en uygun koşullarda sağlamak ve sağlanılan bu fonları en verimli veya karlı yatırımlarda kullanmaya yönelik uygulamaların bütünüdür.

Finans yöneticisinin görevleri nelerdir?

Finans yöneticisinin görevlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
• Firmanın kârlılığını izlemek,
• Üretim maliyetlerini izlemek,
• Genel giderleri ve bütçeyi izlemek,
• Ulaşılmak istenen finansal amaçlarla ulaşılan finansal amaçların tutarlılığını izlemek,
• Yeni finansal kaynaklar bulmak,
• Yıllık olarak finansal raporları ve gelişmeleri izlemek.

Bir işletmenin nasıl finanse edileceğine karar vermek için göz önünde bulundurulması gereken faktörler nelerdir?

Bir işletmenin nasıl finanse edileceğine karar vermek için üç temel faktör göz önünde bulundurulur:
• İşletmenin ekonomik potansiyeli
• İşletmenin büyüklüğü ve tecrübesi
• İşletmenin varlıkları

Küçük işletmelerin finansman kaynakları nelerdir?

Küçük İşletmelerin Finansman Kaynakları
Küçük işletmelerin finansal kaynaklara ulaşmaları, farklı finansman seçeneklerinden faydalanma ve bu seçenekler arasında denge kurmaları büyük işletmelere göre çok daha zordur. Bu zorluklar, küçük işletmeler ve bu işletmelere finansal destek sağlayan kurumlar ve kişiler arasındaki ilişkilerin düzeyini etkilemektedir.

Küçük işletmelerin yararlanabilecekleri başlıca finansman kaynakları olarak; kişisel birikimler, aile ve arkadaşlar, iş melekleri, bankalar, risk sermayesi şirketleri, faktöring, leasing şirketleri ve franchising şirketleri vardır.

Küçük işletmeler açısından insan kaynakları yönetiminin fonksiyonları nelerdir?

Küçük işletmeler açısından insan kaynakları yönetimi en basit haliyle şu üç fonksiyonu kapsar:
1. İşe alma: Doğru insanı seçmek, sadece işin gerektirdiği özelliklere uygun olanı değil işletmenin özelliklerine uygun kişileri bulmak ve yerleştirmek anlamına gelir.
2. İyi personeli tutundurma: Hem motivasyon yoluyla, hem de bireysel yetkinlikleri geliştirmek suretiyle çalışanların işletmeye bağlılıklarını sürdürmek gereklidir. Küçük işletmelerde çalışanlarla tek tek yakından ilgilenmek büyük işletmelere oranla çok daha kolay olduğundan küçük işletmelerin bu yönden avantajlı durumda olduğu düşünülebilir.
3. Rutin işlemler: Günlük bazda ortaya çıkan yetki, mevzuat, işletme politikaları gibi işlemlerle ilgili birçok konuyu kapsar. Ancak küçük işletmelerdeki yöneticiler esas iş meseleleriyle ilgilendiklerinden, işletme içi prosedür ve politikalara zaman ayıramamaktadırlar.

Küçük işletmelerde insan kaynakları açısından karşılaşılan sorunlar nelerdir?

Küçük işletmelerde insan kaynakları açısından karşılaşılan sorunları aşağıdaki gibi sıralamak
mümkündür:
• Küçük işletmelerde insan faktörü büyük işletmelere göre daha büyük önem taşır. Küçük işletmelerde emek yoğun üretim kullanılması bu sorunun temel nedenidir.
• Küçük işletmelerde alt düzeylerde çalışan personel genellikle nitelikli iş gücünden oluşur. Büyük işletmelerde ise bu tür işlerde genellikle niteliksiz iş gücü kullanılır.
• İşletmenin üst ve orta kademelerinde çalışan personel içinse genellikle tam tersi bir durum vardır. Bu durum üst kademeye doğru daha geçerlilik kazanır. Diğer işletme fonksiyonları için uzman ve deneyimli personelle çalışılmaz.
• Yönetim ve personel arasında doğrudan bir ilişki söz konusudur. İlişkiler bireyselleşmiştir.
• Personel ücretleri büyük işletmelere göre daha düşüktür.
• Personel ile işletme arasındaki ilişkilerin seyri bireysel ilişkiler nedeniyle profesyonel düzeyde değildir. İşten çıkarma, yükseltme gibi iş gören için yapılan ödünler genellikle objektiflikten uzaktır. Küçük işletmeler işgörenine daha korumacı yaklaşır.