Stratejik Yönetim 2 Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Strateji, Sosyal Sorumluluk Ve İşletme Etiği

1. Soru

Bir işletme için sosyal sorumluluğun getirdiği maliyet sınırı nasıl karşılanabilir?

Cevap

Tüm diğer işletme harcamalarında olduğu gibi sosyal sorumluluk faaliyetlerinin maliyetleri, işletmenin etkinliğini sınırlayabilir ve pazardaki rekabet kabiliyetini etkileyebilir. Örneğin bir işletme, faaliyet halindeki, etkin olmayan, demode bir fabrikasını, çalışanların işlerini kaybetmesi anlamına geleceği için kapatmaması yönünde yerel kamuoyundan baskı görürken, rakipler eski fabrikaları kapatarak ücretlerin daha düşük olduğu yabancı ülkelere faaliyetlerini taşıdığında hangi işletme daha karlı, rekabetçi ve uzun dönemli faaliyet gösterebilir.


2. Soru

Hangi sosyal sorunlar tüm işletmelerin hep birlikte hareket etmesini gerektirir?

Cevap

Bazı sosyal sorunlar, öylesine derin, karmaşık ve büyüktür ki, tüm işletmelerin birlikte hareket etmesine gereksinme vardır. Örneğin asit yağmurları, ozon tabakasındaki tahribattaki artış ve yağmur ormanlarının yok edilmesi gibi çevresel sorunlar. Ozon tabakasını olumsuz yönde etkileyen kimyasallar üreten işletmelerin üretimlerini yavaş yavaş azaltma konusunda çeşitli ülkelerin hükümetleri ve işletmelerin birlikte hareket etmesi için ne gereklidir. Günümüzün sağlık sorunları (AIDS, işe içkili gelme ve sigara kullanımı) karmaşık sosyal koşulları yansıtmaktadır. Sosyal sorumlu işletmeler bu ve diğer sağlık sorunlarını göz önüne alan program ve politikaları uyguladığı gibi, çözümler hükümeti, işletmeleri, çeşitli gruplarını ve bireyleri içine alan bir ortak hareket yoluyla bulunabilir.


3. Soru

Strateji oluşturma süreci ve davranışlar nelerdir?

Cevap

Yöneticiler, departmanlar, bölümler ve çok sayıdaki iç çevre unsurlarının birbiriyle olan sosyal etkileşimi, stratejinin içeriğini şekillendirir. Strateji oluşturma süreci, rasyonel, düşünülerek, planlanmış, belli bir amaca dönük bir faaliyet olarak öngörülmüştür. Uygulamada ise aksine, planlananla gerçekleşen strateji arasında önemli farklılıklar vardır. Hedeflenen strateji zaman zaman değiştirilerek değişen çevre ve iç şartlara uygun hale getirilir.


4. Soru

Stratejik karar alma süreci hangi aşamalardan oluşur?

Cevap

Stratejik karar alma süreci; ? Sorunları tanımlama, ? Çözüm geliştirme ? Karar alma ve uygulama olmak üzere üç aşamadan meydana gelir.


5. Soru

Sosyal sorumluluk kavramı ne ifade etmektedir?

Cevap

Sosyal sorumluluk kavramı, işletmenin kararlarında dış çevreyi dikkate almasıdır. Bir başka anlatımla, sosyal sorumluluk, işletmenin ekonomik ve hukuki şartlara, işletme içi ve dışı grupların beklentilerine ve etiğe uygun çalışma stratejisi gütmesini ifade etmektedir.


6. Soru

Strateji oluşturma süreci nasıl gelişmektedir?

Cevap

Süreç stratejik sorunun tanımlanmasıyla başlar. Stratejik sorunlar yapılandırılmamış, çok yönlü ve anlaşılması zordur. Bunların belirlenmesi ya da tanımlanması zaman alır. Sorunların tanımlanma aşamasında, sorunlar birbirinden farklı bakış açılarıyla belirlenebilir. Stratejik soruna ilişkin her bakış açısı, sorunun yeni başlayan bir çözümüdür. Zaman içinde sorunun çözümüne yönelik bir bakış açısı (zaman odaklı çalışma), ağırlıklı bakış açısı olarak oluşur. Sorunun tanımı ve çözümünün netliği, sürecin çözüm geliştirme aşamasında olur. Bir uygun alternatif, uygulama için seçilir. Çözümün uygunluğu, rasyonel ekonomik kriterlere olduğu kadar personel, sosyal ve politik kriterlere de bağlıdır. Çünkü stratejik kararlar karmaşıktır pek çok iç ve dış unsur, çözümün seçimini etkiler. Stratejik karar alma, çeşitli fonksiyon yöneticilerinin ve işletme birimlerinin ile planlama departmanı çalışanlarının katılımını gerektirir. Üst yönetim, kararın son onayını verir. Bu sürecin son çıktıları, spesifik kararlar, politikalar ve bunları başarmaya yönelik genel bir yaklaşımı içerir. Farklı işletmelerdeki farklı örneklerle, genel süreç bu şekilde özetlenebilir. Örnekler, işletmenin kaynaklarına, büyüklüğüne, kültürüne, kişiliğine ve yapısına bağlıdır.


7. Soru

İşletmelerin sosyal sorumlulukları işletmenin etkinliğini nasıl etkiler?

Cevap

Sosyal sorumluluk faaliyetlerinin maliyetleri, işletmenin etkinliğini sınırlayabilir ve pazardaki rekabet kabiliyetini etkileyebilir. Örneğin bir işletme, faaliyet halindeki, etkin olmayan, demode bir fabrikasını, çalışanların işlerini kaybetmesi anlamına geleceği için kapatmaması yönünde yerel kamuoyundan baskı görürken, rakipler eski fabrikaları kapatarak ücretlerin daha düşük olduğu yabancı ülkelere faaliyetlerini taşıdığında hangi işletme daha karlı, rekabetçi ve uzun dönemli faaliyet gösterebilir.


8. Soru

Kamuoyu ilişkileri departmanı hangi faaliyetleri gerçekleştirir?

Cevap

Kamuoyu ilişkileri departmanı, bir medya ilişkileri programı, çeşitli gruplarla ilişkiler faaliyetleri ve hükûmetle lobi faaliyetlerini gerçekleştirir.


9. Soru

İşletmenin faaliyet gösterdiği bölgedeki kamuoyu ya da topluma olan sorumluluklar nelerdir?

Cevap

Ekonomik dengeyi sağlamayı, kamuoyu güvenliğini sürdürmeyi, çevreyi korumayı ve işletmenin hayırseverliği doğrultusunda toplumun kültürel ve sosyal kaynaklarının gelişmesine yardım etmeyi içerir.


10. Soru

Etik politikası hangi noktaları içermelidir?

Cevap

İşletme organizasyonel kararlılık aşamasına ulaştıktan sonra, stratejik etik politikayla doğrudan ilgili özel bir yol haritası belirlemek zorundadır. Stratejik yönetim açısından, bir işletmenin etik politikasının başarısı için etik politikası şu noktaları içermelidir: ? Hareket planları sınırlandırılmış amaçlara odaklanmalıdır. Hiçbir işletme, her etik konusu alanı için bir hareket planı oluşturamaz. Başarı, işletmenin çabalarını belli seçilmiş alanlara yönlendirmeyle gerçekleştirebilir. ? Etik konularla ilgili hareket planları, işletmenin mevcut ve gelecekteki ekonomik faaliyetleriyle ilgili stratejik alanlar üzerine odaklanmalıdır. ? Etik konularla ilgili hareket planları, faaliyet gösterilen ülkelere ya da bölgelere değil öncelikle merkeze yönelik olmalıdır. ? İşletme liderleriyle ve ziyade birer birey olarak tüm çalışanların hareketleri üzerinde durulmalıdır.


11. Soru

Friedman, Davis ve Drucker’a göre işletmelerin toplum üzerinde nasıl bir etkisi vardır?

Cevap

Friedman’a göre, işletmeler temel olarak tüketicilerin ihtiyaç duyduğu malları üretip, satarak hissedarların refahını artırmayı amaçlayan ekonomik varlıklardır. Bu bakış açısı, işletmelerin topluma olan sorumluluklarını tanımlayan dar bir bakış açısıdır. Aksi bakış açısına göre işletmeler, büyüyen hacimleri ve karmaşıklıkları ile toplumu, ekonomik olmayan pek çok açıdan etkilemektedir. Bu alanlar sağlık, politika, kültür ve sosyal ilişkiler olarak sıralanabilir. Bu nedenle Davis ve Drucker’a göre işletmeler toplum üzerindeki ekonomik olmayan bu etkileri nedeniyle sorumlu tutulmalıdırlar. Bu iki farklı bakış açısı son yıllarda şiddetli tartışmalara neden olmuştur. İşletmelerin sadece ekonomik sorumlulukları mı yoksa sosyal sorumluluklarının genişletilmesi mi gerektiği tartışması bugünde geçerliliğini korumaktadır


12. Soru

Etik stratejisi ve örgüt kültürü ilişkisi nasıldır?

Cevap

İşletme örgüt kültürü (gelenekleri, müşterileri, değerleri), işletme çalışanlarını ve paydaşlarını etkiler. Etik strateji konusunda güçlü kararlılığın sağlandığı işletmelerde, üst yönetim paydaşların ilgili alanları ve sosyal değerlerle ilgili bir iklimi desteklemede çeşitli araçları vardır. Bunlar, çalışanların güçlü etik kararlılık göstermek için üst yönetimin arzuladığı etik amaçlara, sembolik işletme faaliyetlerine ve paydaşların taleplerine nasıl olumlu cevap verebileceğini çalışanlara ve yöneticilere öğreten eğitim programlarını gerektirir. Örgüt kültürü ile üst yönetimin başarmaya çalıştığı etik strateji arasında önemli ve doğrudan bir ilişki vardır. Ayrıca, örgüt kültürü, organizasyonun yapısı, ödül ve değerlendirme faaliyetleri ve gizli bilgiyi paylaşmadaki istek arasında da doğrudan olmayan ancak açık bir şekilde ortada olan bir bağlantısı vardır. Organizayonel yaşamın tüm bu alanları, işletmenin çalışanları, müşterileri, çeşitli çıkar grupları ve diğer paydaşları gözünde, bulunduğu yerin sağlamlaşmasına da katkı sağlar. Pratik anlamıyla örgüt kültürü, yöneticilerin işletmenin paydaşlarına ulaşabilmesi için etik vizyonlarını eyleme dönüştürmeleridir.


13. Soru

İşletmelerin tek sorumluluğu kâr elde etmenin ve hissedarlarının gelirlerini artırmak olduğu durumun getirdiği sonuçlar nelerdir?

Cevap

1. Sosyal sorumluluklar üzerine odaklanmak, temel kâr amacı olan kâr maksimizasyonundan uzaklaştırır. 2. İşletmeler sosyal programları yönetme yeteneğinden yoksundurlar, bu nedenle böylesi uygulamalarda yer almamalıdırlar. 3. Sosyal programlar işletmeler için maliyetlidir ve rekabet yeteneğini olumsuz yönde etkiler. 4. Özel işletmeler topluma karşı sorumlu değildir ve sosyal programlarda yer almamalıdır. 5. İşletmelerin hâlihazırda toplumda gereğinden fazla güç kullanmaları nedeniyle sosyal programlarda yer almaları engellenmelidir. 6. İşletmelerin kâr amaçları ile sosyal programların kamuya dair amaçları dolayısıyla çıkarlar arasında fikir ayrılığı vardır.


14. Soru

İşletmelerin sosyal sorumluluk faaliyetlerinin sınırlıkları nelerdir?

Cevap

Toplumun her kesimi, işletmelerden sosyal sorumluluk örnekleri görmek istemektedir ancak, bu faaliyetlerin sınırları vardır. Temel sınırlar; yasalara uygunluk, maliyet, etkinlik, faaliyet alanı ve karmaşıklıktır. Bu sınırlılıkların bir sonucu olarak işletmelerin sosyal sorumluluğa yönelik faaliyetlerinin çeşidi ve sayısı, kamuoyunun beklentilerinin altında olabilmektedir.


15. Soru

İşletmelerin sosyal sorumluluk alanları nelerdir?

Cevap

İşletmelerin sosyal sorumluluk alanları sosyal değerler ve iş ahlakı çevrenin korunması, tüketicinin korunması, iş hayatının niteliğinin geliştirilmesi, uzun soluklu, sosyal fayda temelli yatırımlar ve kültürel sanatsal projelere katkılar olarak isimlendirilebilir ve işletmelerin sosyal sorumluluklarının başında sosyal değerler ve iş ahlakı gelmektedir. Fazlaca değişmeyen ve bütün insanlık için aynı öneme sahip olan değerler, sosyal anlamı ve davranış boyutu açısından toplumdan topluma farklılık göstermektedir.


16. Soru

Bir işletmede sosyal sorumluluk için organize etmede neler yapılmaktadır?

Cevap

Eğer sosyal sorumluluk taşıyan davranışlar, işletmede önem taşıyor ve sürekli destekleniyorsa bölüm yöneticilerinin personel tercih hakkı göz ardı edilmemelidir. Bu, uygun organizasyonel yetki ve kaynaklarla kurulmalıdır. İşletmenin sosyal performansını ölçen ve gözlemleyen görevler tanımlanmalıdır ve sosyal paydaşlara olan sorumlulukların yerine getirildiği konusunda emin olunmalıdır. Bazı işletmeler, işletme sorumluluk birimleri ya da bir kamuoyu ilişkileri fonksiyonu gibi yeni bir pozisyon yaratarak, sosyal sorumluluklarını yerine getirirken, bazı işletmeler de kamuoyunu da içine alarak iç çevre ilişkilerini genişletmektedirler ya da sosyal konuları izleyen stratejik planlama bölümünü genişletmektedirler


17. Soru

Yönetim Kurulu etik konularıyla ilgili olarak neleri yapması gerekir?

Cevap

Yönetim kurulunun, etik konularla ilgili anlayışını geliştirebilmesi için çevresiyle olan ilişkilerini geliştirmeye ihtiyacı vardır. Yönetim kurulu üyelerinin, sosyal dünyada olanları, benzer şekilde ekonomi dünyasında da neler olduğunu bilmesi gerekir. Yönetim kurulunun etik konularla ilgili girdilerini artırmanın bir yolu, dışarıdan olan üye sayısını artırmak, aynı zamanda işletmenin üst yönetimini oluşturan içerden gelen üyelerle karşılaştırmak, yani bir araya getirmektir. Dışarıdan gelen üyeler genellikle daha geniş bir bakış açısına sahiptir ve bazen de özel etik bilgiye sahiptir. Yönetim kurullarıyla ilgili bir diğer önemli husus ise, kurul üyesi olarak, azınlık temsilcileri, kadınlar, müşteriler, çevreciler, sendika liderleri ve işletme politikalarına önemli sosyal bakış açıları getirebilecek diğer temsilcileri içinde barındırmalıdır.


18. Soru

İşletmeler için sosyal sorumluluk geliştirme stratejisinde nasıl bir yaklaşımlar vardır?

Cevap

? Birincisi, her işletme finansal, teknolojik ve pazar kriterlerine göre belirlenen işletme stratejisinin sosyal değerini geliştirmek zorundadır. Burada şu sorular sorulmaktadır: Oluşturulan strateji hangi sosyal amaçlara katkı sağlayacaktır? Strateji herhangi bir risk ya da zarar yaratır mı? Strateji, işletme paydaşlarının çıkarları için zararlı mıdır? Strateji, işletmenin kamuoyundaki imajını ve iyi ününü etkiler mi? Strateji işletmeyi sosyal ihtilaflara sürükler mi? Buradaki temel düşünce, zayıf ya da negatif sonuçlara sahip bir strateji terk edilmemelidir ancak bu sonuçları açıkça göz önünde tutmak için dengeli stratejilerin seçimine özen gösterilmesi gereklidir. ? İkinci bir yaklaşım, tüm işletme paydaşlarına yönelik spesifik stratejiler geliştirmektir. Böylesi stratejiler basit kârlılık amaçlarından, çok çeşitli paydaşların amaçlarını hedeflemeye kadar uzanır. Başarı için işletmeye fırsatlar ve kaynaklar sağlayacak tüm bileşenlerin taleplerine karşı cevap veren bir yapı ve hassas olma gereklidir. Paydaşların taleplerindeki farklılıklar, dikkatle dengelenmelidir.


19. Soru

Medyaya olan sorumluluk neleri içerir?

Cevap

Kamuoyu refahını etkileyen konularda iş birlikçi ve gerçekçi olmayı içerir.


20. Soru

Çalışanların refahına yönelik sorumluluklar neleri içerir?

Cevap

Adil ücret ve faydaların sağlanmasını, güvenli iş ortamının sağlanmasını, ayrımcılığın ortadan kaldırılmasını, personelin ve profesyonellerin gelişmesi için fırsat yaratılmasını ve ilerlemeye olanak sağlayacak insan kaynakları politikalarına sahip olunmasını içerir.


21. Soru

Bir işletmenin sosyal sorumluluk yapmasını sınırlayan dört sınırlılıkla (yasalara uygunluk, maliyet, etkinlik ve faaliyet alanı ve karmaşıklık) ilgili olarak sosyal sorumluluk yapılmasını savunan ve savunmayanlar hangi görüşü savunmak

Cevap

Bu dört sınırlılık (yasalara uygunluk, maliyet, etkinlik ve faaliyet alanı ve karmaşıklık), işletmelerin sosyal sorumlu olması gerektiğini düşünenler ile işletmelerin yaptıklarının yeterli oluğunu düşünenler arasında görüş ayrılıklarına neden olmaktadır. Sosyal sorumluluğu savunanlar, işletmelerin buna mecbur kalmadan sosyal sorumlulukla hareket etmesi gerektiğini, çünkü işletmelerin topluma sorunları çözmede yardım etmek zorunda olduğunu söylemektedirler. Karşıt görüştekiler ise, işletmelerin sınırlılıkları nedeniyle daha fazla sosyal amaçlı hareket edemeyeceğini savunmaktadırlar. Bu noktada belirli bir çözüm yoktur. Ancak işletmelerin toplumun ve ona olan sorumlulukları nedeniyle yeni isteklere karşı daha duyarlı olması beklentisi mantığa uygun görünmektedir. Aynı zamanda bu tartışmanın çözümünün kişisel değerlere büyük oranda bağlı olduğu açıktır. Aslında güç ve sorumluluk arasında karşılıklı ilişki vardır. İşletmenin sosyal yaşamın tüm yönlerini etkileyen güç ve faaliyet alanı ve toplumla olan sembolik ilişkileri, işletmenin sosyal sorumluluklarının sınırlarını zaten yeterince etkileyerek daraltmaktadır.


22. Soru

Yasalara uygunluk bakımından işletme yönetimi hangi soruları göz önüne almalıdır?

Cevap

Bu sosyal sorun bizim işimiz mi? sorusu, işletme yöneticileri için önemli olan ve en sık sorulan sorulardan biridir. İşletmeyi önemli bir şekilde etkiliyor mu?, bu sorunun çözümü bize olduğu kadar diğerlerine de yardımcı olabilir mi? Bu soruların evet cevabı, sorunun bir sosyal sorumluluk hareketi olarak ele alınabilmesinde, yasalara uygunluk için bir zorunluluktur.


23. Soru

Paydaş analizi nasıl yapılır?

Cevap

Paydaş analizi, onların kimler olduğunun belirlenmesiyle başlar. Bu analiz, işletmedeki hisselerini anlamayı, etki kaynakları ile büyüklük ve güçlerinin tespitini de içerir. Aynı zamanda paydaşlarla olan ilişkinin geçmişi ve paydaşların büyük oranda ilgisini çeken spesifik organizasyonla ilgili kararlar, önemli unsurlardır. Paydaşların beklenti ve bakış açıları dikkate alınmalı ve stratejilere dahil edilmelidir.


24. Soru

Strateji oluşturma sürecini neler etkiler?

Cevap

Etik ve sosyal sorumlulukla ilgili konuların yanında, davranışsal, sosyal ve politik konularla ilgili karar alma süreçleri de strateji oluşumunu çok yakından etkiler.


25. Soru

Etkileşimli stratejinin etkin bir şekilde uygulanabilmesi için neye ihtiyaç vardır?

Cevap

İşletmenin paydaşlarıyla sağlıklı ilişkileri için güçlü bir yönetsel kararlılık yoluyla başarılabilir.


26. Soru

Stratejik sosyal konuların tahmin edilmesi kim tarafından ve nasıl yapılır?

Cevap

Sosyal sorumluluğun her alanında yöneticinin, stratejik sosyal konuların ortaya çıkışını ve yaşam eğrisini tahmin etmeye ihtiyacı vardır. Bu, işletmede bu konuda kurulmuş yönetim birimi tarafından gerçekleştirilebilir. Bu konuyla ilgili birimin görevleri arasında, işletmeyi etkileyebilecek stratejik konuların tespit edilmesi, izlenmesi ve çözümü vardır. Oluşabilecek stratejik konuların öncen fark edilmesi yoluyla işletmeler, bu konuların işletmeler için önemli hâle gelmesi ve stratejiler oluşturulurken dikkate alınmaları ile stratejilerin oluşturulmasında bir fırsat yakalamış olurlar.


27. Soru

Doğal yaşamı koruma sorumlulukları neleri içerir?

Cevap

Doğal yaşamı koruma sorumluluğu doğal kaynakların sağduyulu kullanımını, enerji tasarrufunu, kirlilik yaymayı sınırlandırmayı ve atık yönetimini içerir.


28. Soru

İşletmelerin sosyal sorumluluk alanları ve bununla ilgili kurulması gereken programlar nelerdir?

Cevap

İşletmelerin sosyal sorumluluk alanları ve bununla ilgili kurulması gereken programlar aşağıda maddeler halinde verilmiştir. ? Doğal yaşamı koruma sorumluluğu ? Tüketicilere olan sorumluluk ? Çalışanların refahına yönelik sorumluluk ? Yerel, ülke ve hükûmet kurumlarına yönelik sorumluluk ? İşletmenin faaliyet gösterdiği bölgedeki kamuoyu ya da topluma olan sorumluluk ? Medyaya olan sorumluluk


29. Soru

İşletmeler paydaşların beklentilerine karşı proaktif stratejiyi nasıl uygulamaktadır?

Cevap

Proaktif stratejiyle hareket eden işletmeler nadiren değişime direnç gösterir çünkü çevrelerinde meydana gelen değişimlere ayak uydurmak zorunda olduklarının farkındadırlar.


30. Soru

Yönetim Kurulu nelerden sorumludur?

Cevap

Yönetim kurulu, işletmenin temel politika ve stratejilerinden sorumludur. Pek çok faaliyette, yönetim kurulunun onayı temeldir.


31. Soru

Etik nedir?

Cevap

Etik, birey ve grupların davranışlarını düzenleyen ilkeler veya standartlar topluluğudur. Başka bir tanıma göre etik, neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğrenmeyi ve doğru olanı yapmayı içerir.


32. Soru

İşletmelerde sosyal sorumluluk yaklaşımı nasıl ayrılmaktadır?

Cevap

İşletmenin toplumla sosyal uzlaşması ve anlaşması gerçeğini ifade eden sosyal sorumluluk yaklaşımı, işletmeyi temel alan ve çevreyi temel alan yaklaşımlar olarak ayrılmaktadır. Birincisinde sosyal fayda, işletmenin kendi ekonomik amaçlarını en etkili biçimde gerçekleştirilmesi düşüncesini anlatırken, çevreyi esas alan sorumluluk anlayışında, işletmelerin kendi ekonomik amaçlarını başarmaları yanında sosyal problemlerin çözümünde kaynak tahsisinde bulunarak toplumda daha geniş sosyal roller üstlenmesi gerekliliğini ileri sürmektedir


33. Soru

Politik segmentnelerden meydana gelir ve nelere odaklanır?

Cevap

Politik segment, politik ilişkiler, politik ilişkilerdeki değişimler ve politik karar süreçlerinden meydana gelir. Politik segment, toplumdaki önemli politik ilişkileri, bunlardaki değişimleri ve politik karar süreçlerini içerir. Örneğin, vergi oranlarındaki, gelirlerin yeniden dağıtımında ve vergi sorumluluklarındaki değişimler gibi.


34. Soru

İşletmeler paydaşların beklentilerine karşı tepkisel stratejiyi nasıl uygulamaktadır?

Cevap

Bir tepkisel stratejide, işletmede meydana gelen önemli değişimden sonra, çevresindeki bu beklenmeyen değişime direnç gösterir. Sıklıkla işletme faaliyetlerini ancak güçlü bir baskı söz konusu olduğunda değiştirecektir


35. Soru

Tüketicilere olan sorumluluklar neleri içerir?

Cevap

Güvenli ürünlerin yaratılması ve paketlenmesi, müşterinin ürünün kullanılması ve düzeni konusunda bilgilendirilmesini, reklam faaliyetlerinde gerçekçi olunmasını ve müşteri şikâyetleri ile ilgili prosedürler geliştirilmesini içerir


36. Soru

Etkileşimli strateji nedir?

Cevap

Eğer bir işletme çevredeki değişimlerin bir parçası olabiliyor ve kamuoyunun beklentileriyle kendi amaçlarını uyumlaştırabiliyorsa bir etkileşimli stratejiye sahip olduğu söylenebilir. Bu etkileşimli strateji, kamuoyunun beklentileriyle işletme performansı arasındaki ayrılıkları ortadan kaldırarak, işletme ile kamuoyu arasındaki uyumlu ilişkileri destekler. Hem işletme hem de kamuoyu için büyük ve uzun dönemli kârlılık da bu strateji ile yakından ilişkilidir.


37. Soru

Faaliyet birimlerinde değişim nasıl olur?

Cevap

Değişim en son faaliyet departmanlarını etkiler ve bu etki genellikle büyük olur. Yeni programlarla birlikte geleneksel iş görme yöntemlerinin revize edilme zorunluluğu nedeniyle, değişim daima bazı ek maliyetler getirir, bu da kârların azalmasıyla sonuçlanabilir. Etik konularla ilgili sorumluluk almak, başlangıçta önemli ek maliyetler getirir, elde edilecek karlar uzun dönemlidir, genellikle dolaylıdır ve bazen de faaliyet birimlerinin her biri tarafından ölçülemez. Sonuçta, departmanların bakış açısıyla fayda-maliyet analizi negatif olabilir, bu nedenle yönetim, departmanlara uzun dönemli bir bakış açısı geliştirmeleri konusunda yardımcı olacak kaynağı sağlamak zorundadır. Aksi takdirde fabrikada, büroda, akıllarda ve işletmenin konumlandığı bölgede, kısaca işletme nerede faaliyet gösteriyorsa orada, etik politika ve amaçların başarılı ya da başarısız olması önem taşımayacaktır.


38. Soru

Çevre analizi nedir ve nasıl yapılmaktadır?

Cevap

Çevre analizi, dış çevredeki sosyal, ekonomik, politik ve teknolojik çevrenin analiz edilmesinde kullanılan bir yönetsel tekniktir. Çevre taraması, dış çevredeki sosyal, ekonomik, politik ve teknolojik çevrenin analiz edilmesinde kullanılan bir yönetsel süreçtir. Bu süre geniş bir şekilde bilginin toplanması, analizi ve süreçleme faaliyetlerinden oluşur ve bir işletme için bir etik strateji oluşturmada önemli bir ilk adımdır. Sosyal sorumluluk ve etik konularında yapılacak çevre analizi şu faaliyetlere odaklanarak gerçekleştirilir: hükümet yönetiminde, toplumda ya da segmentlerin herhangi birinde meydana gelen eğilimler, işletmenin faaliyet gösterdiği ülkelerde ya da ekonomilerde, diğer sektörlerde ortaya çıkan sorunlar ve işletme için önemli olan ya da gelecekte potansiyel önem taşıyacak gibi görünen paydaşlar.


39. Soru

Yöneticiler sosyal segment için neleri anlamalıdır?

Cevap

Yöneticilerin, nüfustaki değişimi, nüfusun özelliklerini, yeni yaşam biçimlerinin oluşmasını ve sosyal değerlerdeki değişimi anlamaya ihtiyacı vardır.


40. Soru

Yerel, ülke ve hükûmet kurumlarına yönelik sorumluluklar nelerdir?

Cevap

Bu kurumların ve yasaların gerektirdiği yaptırımların yerine getirilmesini, planlama ve araştırmalarda iş birliğini, bu kurumlarla olan yönetsel faaliyetlerde koordinasyonun sağlanmasını içerir.


41. Soru

İşletmelerde sosyal sorumluluk stratejilerinin oluşturulması nasıl gerçekleştirilir?

Cevap

Bu sorumluluklarla ilgili olmanın bir yolu, stratejik sosyal konuları tahmin etmek için iç prosedürlerin oluşturulmasıdır. Daha sonra işletme sosyal sorumluluğu, düzenli bir işletme fonksiyonu ve sosyal açıdan sorumlu stratejiler geliştirerek kurumsallaştırılabilir. Bunun için önce stratejik sosyal konuların tahmin edilmesi, sosyal sorumluluk için organize etme, sosyal sorumluluk stratejisi geliştirmek, sosyal sorumluluk ile ilgili yasal sorumlulukları düzenlemeyi, strateji oluşturma süreci ve davranışların gerçekleştirilmesi, paydaşların beklentilerine cevap verme stratejilerini geliştirmek ve kamuoyu ilişkileri fonksiyonunda düzenleme yapmayı gerektirmektedir.


42. Soru

Diğer ülkelerle kıyaslandığında ülkemizde sosyal sorumlulukla ilgili yasal düzenleme ülkemizde ne durumdadır?

Cevap

Son yirmi yıldan beri, çeşitli düzenlemeler, yönetmelikler ve tüzükler incelendiğinde, işletmelerin minimum seviyede sosyal sorumluluklarını karşıladıkları görülmüştür. Devletin çeşitli kurumları, belediyeler ve bunların sosyal sorumluluk alanlarıyla ilgili düzenlemelerinin yapıldığı kurumlar uluslararası bir bakış sahip olmalıdır. Gelişmiş ülkelerde ve özellikle ABD’de kamuoyu sağlığı ve çevre korumayla ilgili yerel, eyalet ve ülke genelinde yüzlerce yasa mevcuttur. Pek çok büyük işletmenin üst yöneticileri, hükûmetin ilgili fonksiyonlarının başındadır. Bunların sorumlulukları, yürürlükteki tüm yasal düzenlemelere uyma teminatını, ilgili kurumlar tarafından düzenlenen tüm gerekli bilgileri onaylamayı ve işletmeyi etkileyen tüm yasal düzenlemelerin şekillenmesine katılmayı içerir.


43. Soru

Kamuoyu ilişkileri fonksiyonu neden önemlidir, ilk olarak nerede oluşturulmuştur?

Cevap

Bir paydaş olarak kamuoyunun işletmeler üzerindeki baskısı ve beklentileri pek çok işletmeyi, kamuoyu ilişkileri üzerinde çalışmak üzere profesyonel çalışanların görev aldığı departmanlar oluşturmaya itmiştir. ABD’deki işletmelerde böylesi departmanların ilk olarak görüldüğü söylenebilir. Ancak bu eğilim global bir olay hâline gelmiş, Avustralya ve Avrupa işletmeleri de böylesi fonksiyonları işletmelerinde yapılandırmışlardır.


44. Soru

Sonuçların analizi neyi içerir ve işletme hangi konuları takip eder?

Cevap

Sonuçların analizi, işletmenin sahip olduğu ya da olabileceği özel konuların etkilerinin dikkatli bir değerlendirmesini içerir. Pek çok işletme için her yeni bütçede ya da her yeni hükûmette vergi ile ilgili yeni düzenleme ya da yasalar üzerinde durulan ve takip edilen bir konudur.


45. Soru

Ekonomik segment nelerden meydana gelir ve nelere odaklanır?

Cevap

Ekonomik segment, genel ekonomik faktörler ve genel ekonomik koşullardan meydana gelir. Ekonomik segment, ekonominin karşı karşıya kaldığı genel ekonomik faktör ve koşullara odaklanır. Örneğin, faiz oranları, işsizlik, ihracat ve tüm işletmeler için geçerli olabilecek mevcut diğer faktörlerle ilgili bilgiler.


46. Soru

Paydaşların beklentilerine cevap verme stratejileri nasıldır?

Cevap

İşletmeler paydaşlarının beklentilerine çeşitli yollarla cevap verir. Bazı işletmeler, toplumun diğer aktörlerinin baskılarını ya da beklentilerini göz ardı ederek, planlarını uygular. Bazı işletmeler güçlü baskılar söz konusu olduğunda kendini değişime de zorunlu hisseder. Diğerleri ise işletmeye gelecekte avantaj sağlayacak, toplumun etkilerini göz önüne alır. İşletmenin amaçlarını değişen kamuoyunun ihtiyaç, amaç ve beklentilerine göre bir birleşimin yolunu bulmaya çalışan işletmeler de vardır. Bu yaklaşımlar aktif olmayan, tepkisel, proaktif ve etkileşimli strateji olarak adlandırılabilir.


47. Soru

Sosyal segment nelerden meydana gelir ve hangi bilgilere odaklanır?

Cevap

Sosyal segment, demografik, yaşam biçimleri ve toplumun sosyal değerlerinden meydana gelir. Sosyal segment, demografik, yaşam biçimleri ve toplumun sosyal değerleriyle ilgili bilgiye odaklanır.


48. Soru

Etik stratejilerinde öğrenme aşaması neden gereklidir?

Cevap

Öncelikle etik sorun tanımlandıktan ve genel bir politika belirlendikten sonra işletme, bu sorunla nasıl başa çıkabileceğini ve yeni politikayı nasıl uygulamaya geçirebileceğini öğrenmek zorundadır.


49. Soru

İşletme üst yöneticisi neler yapar ve etik konularda neler yapmalıdır?

Cevap

İşletme üst yöneticisi, yönetim kurulunun politikalarıyla bağlantılıdır ve politikaları eyleme dönüştürmek zorundadır. İşletme üst yönetimi genellikle zamanının önemli bir kısmını işletmeyi etkileyen dış ilişkilerde harcar. Etik konularda ve işletme faaliyetleriyle ilgili konularda üst yönetici yönetim kurulunun ve üst yönetimi bilgilendirmek ve işletmenin dış baskılara cevap verebilmesini sağlamak zorundadır.


50. Soru

Paydaşların beklentilerine cevap verme stratejilerinden hangisi daha başarılıdır?

Cevap

Yapılan araştırmalar göstermiştir ki aktif olmayan, tepkisel ve proaktif strateji geçici, kısa dönemli başarılar getirmektedir. Ancak uzun dönemli başarı etkileşimli strateji ile elde edilebilmektedir.


51. Soru

Fiziksel ve sosyal çevrenin beklentilerine cevap verecek bir strateji neyle bağlantılıdır?

Cevap

Fiziksel ve sosyal çevrenin beklentilerine cevap verecek bir strateji, yöneticinin çevrenin nasıl değiştiğini anlamasıyla ve bu değişime cevap verecek bir stratejik yaklaşımla yakından bağlantılıdır.


52. Soru

İşletmenin makro çevresi hangi segmentlerden oluşur?

Cevap

İşletmeler ve yöneticiler için çevre, dört farklı segmentten oluşmaktadır: Sosyal, ekonomik, politik ve teknolojik. İşletmelerin bu makro çevresi, hemen hemen sınırsız bilgiden, gerçeklerden, eğilimlerden, sorunlardan ve fikirlerden oluşur. Bu segmentlerin her biri, çok önemlidir ve işletme için geçerli olan bilgiye odaklanır.


53. Soru

Etik sorunlara cevap verebilmede başarılı olabilmek için organizasyonel kararlılık aşamasında neler yapılmalıdır?

Cevap

Son adımda, etik sorunlara cevap verebilmede başarılı olabilmek için, bir işletmenin yeni etik politikasının ‘‘kurumsallaştırılmasına ihtiyaç vardır. Yeni politikalar bir işletmenin ve ilk iki adımdan öğrenilenler, işletmenin geneli tarafından kabul edilmiş ve günlük faaliyetlerin bir parçası olarak görülmeye başlanmış olmalıdır. Diğer bir deyişle işletmenin bir parçası ve standart süreçlerinin bir parçası olmalıdır. Örneğin, yöneticiler üst yönetimin özel izni ya da emri olmaksızın, eğitim sistemine ya da öğrencilerin ihtiyaçlarına cevap vermeye ihtiyaç duyuyorsa etik politikalarının o işletmede kurumsallaştığısöylenebilir.


54. Soru

İşletme üst yönetimi neler yapar?

Cevap

Yönetim kurulu ve üst yönetici, işletmenin genel etik politikasını oluşturmak için birlikte çalışırlar, işletmenin üst düzey yöneticileri, bu genel politikayı faaliyet planlarına ve programlarına dönüştürmelidir.


55. Soru

Maliyetler sosyal sorumluluk konusunda nasıl sınırlılıklar yaratır?

Cevap

Maliyetler: Her sosyal faaliyet maliyetleri de beraberinde getirir. Bir işletmenin cömert bir bağış ya da çalışanları için çocuk bakım merkezi inşa etmesi ya da balinaları korumak amacıyla ton balığı alma politikası uygulaması, yeni maliyet kalemleri anlamına gelir. Bir çocuk bakım merkezine yatırım yapmak, çalışanların ücretlerindeki artış yerine kullanılabilir. Bir sosyal faaliyet için yüklü bir bağış, başka işletme ya da organizasyonlarla paylaşılarak maliyeti düşürülebilir. Benzer şekilde balinaları koruyan ton balığı kullanımı, tüketiciler için daha maliyetlidir ancak tüketiciler bu konuda yani neden daha fazla ödemeleri gerektiği, neden balina yerine ton balığının tüketilmesi gerektiğiyle ilgili bilgilendirilebilir.


56. Soru

İşletmeler kamuoyu ilişkileri fonksiyonunu kullanarak işletme karar alma sistemini nasıl sağlamaktadır?

Cevap

Pek çok işletme bir kamuoyu ilişkileri fonksiyonu geliştirerek, işletme karar alma sistemini üç ana yolla birbirine bir çarkın dişlileri gibi uyumlaşmasını sağlamaktadır. Birincisi, kamuoyu ilişkileri, üst yönetim için gereken politik ve sosyal bilginin tahminini yapar ve çevre analizi yapar. İkincisi, kamuoyu ilişkileri, işletmedeki diğer yönetim gruplarıyla ilgili önemli bilgileri elde etmekten sorumludur. Belli raporlar üst yönetim için hazırlanabilir, üst yönetici farklı ürün bölümlerinin stratejik planlamacısı ve faaliyet yöneticisidir. Üçüncüsü, kamuoyu ilişkileri, iç paydaşlar için, önemli hedefler için hareket planlarının geliştirilmesinden ve yönetiminden sorumludur.


57. Soru

Stratejik karar alma süreci hangi aşamaları içerir?

Cevap

Davranışsal, sosyal ve politik faktörler, strateji oluşturma sürecini etkiler. Stratejik karar alma sürecinin bir konusudur. Stratejik karar alma süreci 1)sorunları tanımlama, 2)çözüm geliştirme ve 3)karar alma ve uygulama olmak üzere üç aşamadan meydana gelir.


58. Soru

Etik stratejilerinde politika aşaması hangi konulara odaklanmalıdır?

Cevap

İlk aşamada hangi çevre unsurunun beklentilerinin öncelikle karşılanması gerektiği ve işletmenin nasıl hareket etmesi gerektiği konusunda uyanık olmayı gerektirir. Uyanık olma, paydaşların beklentilerindeki değişim ya da sistematik çevre analizinin sonucundan sonra oluşur. Paydaşların baskısı olsun ya da olmasın, işletmenin üst yönetimi dikkatini işletmenin çevre analizine, bu analizle ortaya çıkan sorunlar, konular ya da ahlaki eğilimler üzerine odaklanmalıdır.


59. Soru

Yönetim kurulunun etik konularla ilgili girdilerini artırmasının yolları nelerdir?

Cevap

Yönetim kurulunun etik konularla ilgili girdilerini artırmanın bir yolu, dışarıdan olan üye sayısını artırmak, aynı zamanda işletmenin üst yönetimini oluşturan içerden gelen üyelerle karşılaştırmak, yani bir araya getirmektir. Dışarıdan gelen üyeler genellikle daha geniş bir bakış açısına sahiptir ve bazen de özel etik bilgiye sahiptir. Yönetim kurullarıyla ilgili bir diğer önemli husus ise, kurul üyesi olarak, azınlık temsilcileri, kadınlar, müşteriler, çevreciler, sendika liderleri ve işletme politikalarına önemli sosyal bakış açıları getirebilecek diğer temsilcileri içinde barındırmalıdır.


60. Soru

Yönetsel öğrenme nedir?

Cevap

Yönetsel öğrenme, özellikle etik sorunlarla başa çıkmasının zorunlu olduğu yeni uygulamalarla karşı karşıya olan işletmenin üst yönetiminde de söz konusudur. Teknik bir uzman sorunların çözümündeki ilk adımında yardımcı olabilir ancak işin tamamının üstesinden gelemez.


61. Soru

Eğilim analizi nedir?

Cevap

Eğilim analizi, mevcut eğilimlerin gelecekte olası sonuçları ve uygulamalarının anlaşılması ve planlanması çabalarıdır. Ürünleri ya da hizmetleri uzun yaşam çizgisine sahip olan işletmelerin özellikle uzun dönemli eğilimleri anlamaya ihtiyacı vardır.


62. Soru

Çevre analizi nedir?

Cevap

Çevre analizi, dış çevredeki sosyal, ekonomik, politik ve teknolojik çevrenin analiz edilmesinde kullanılan bir yönetsel tekniktir.


63. Soru

İşletme etiği nedir?

Cevap

Etik, birey ve grupların davranışlarını düzenleyen ilkeler veya standartlar topluluğudur. Başka bir tanıma göre etik, neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğrenmeyi ve doğru olanı yapmayı içerir. İşletme etiği, genel olarak işletmelerde neyin doğru neyin yanlış olduğunu bilmek ve doğru olanı yapmaktır. Bu doğru olanı yakalamak, davranışlarımızda, kararlarımızda paydaşlarla ilişkilerimizi ve ürünlerimiz ve/veya hizmetlerimiz üzerindeki etkilerini dikkate almakla mümkündür.


64. Soru

Etik strateji ve örgüt kültürü arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

İşletme örgüt kültürü (gelenekleri, müşterileri, değerleri), işletme çalışanlarını ve paydaşlarını etkiler. Etik strateji konusunda güçlü kararlılığın sağlandığı işletmelerde, üst yönetim paydaşların ilgili alanları ve sosyal değerlerle ilgili bir iklimi desteklemede çeşitli araçları vardır. Bunlar, çalışanların güçlü etik kararlılık göstermek için üst yönetimin arzuladığı etik amaçlara, sembolik işletme faaliyetlerine ve paydaşların taleplerine nasıl olumlu cevap verebileceğini çalışanlara ve yöneticilere öğreten eğitim programlarını gerektirir. Örgüt kültürü ile üst yönetimin başarmaya çalıştığı etik strateji arasında önemli ve doğrudan bir ilişki vardır. Ayrıca, örgüt kültürü, organizasyonun yapısı, ödül ve değerlendirme faaliyetleri ve gizli bilgiyi paylaşmadaki istek arasında da doğrudan olmayan ancak açık bir şekilde ortada olan bir bağlantısı vardır. Organizayonel yaşamın tüm bu alanları, işletmenin çalışanları, müşterileri, çeşitli çıkar grupları ve diğer paydaşları gözünde, bulunduğu yerin sağlamlaşmasına da katkı sağlar. Pratik anlamıyla örgüt kültürü, yöneticilerin işletmenin paydaşlarına ulaşabilmesi için etik vizyonlarını eyleme dönüştürmeleridir.


65. Soru

İşletme üst yöneticisinin etik konulardaki sorumlulukları nelerdir?

Cevap

İşletme üst yöneticisi, yönetim kurulunun politikalarıyla bağlantılıdır ve politikaları eyleme dönüştürmek zorundadır. İşletme üst yönetimi genellikle zamanının önemli bir kısmını işletmeyi etkileyen dış ilişkilerde harcar. Etik konularda ve işletme faaliyetleriyle ilgili konularda üst yönetici yönetim kurulunun ve üst yönetimi bilgilendirmek ve işletmenin dış baskılara cevap verebilmesini sağlamak zorundadır.


66. Soru

Teknolojik segment nedir?

Cevap

Teknolojik segment, teknolojik gelişmeler ve toplum için taşıdığı potansiyel tehlikelerle ilgilidir. Yeni ürünler, süreçler ya da ham maddeler (Herhangi negatif sosyal etkilere sahip olan), bilimsel faaliyetlerin genel düzeyi, temel bilimlerdeki gelişmeler, bu alanın önemli konularıdır. Teknolojik segment sıklıkla üretim teknolojisindeki ya da süreçlerindeki gelişmeler olarak anlaşılmasına rağmen, şehir planlaması gibi özel teknoloji ile de ilgilidir. Geniş tasarımlar ve revizyon, mesken tahribi, yapılanma ya da rehabilitasyonunun planlanması için gerçekleştirilir. Çok sayıda işletmenin konumlandırılacağı sanayi bölgeleri dikkatli bir şekilde planlanmalı ve işletme sahipleriyle birlikte belirlenmelidir. Şehirler, güvenliği sağlayacak şekilde sanayi bölgeleri ile önemli kamusal alanlar ve ikamet edenler arasındaki etkileri en aza indirgeyecek şekilde tampon bölgeler oluşturulmalıdır.


67. Soru

Etik strateji oluşturma aşamaları nelerdir?

Cevap

Etik stratejisi oluşturma; politika aşaması, öğrenme aşaması ve organizasyonel kararlılık olmak üzere üç aşamadan oluşur.


68. Soru

İşletme etiğinin oluşumu nasıl olmuştur ve bu oluşum neye dayalıdır?

Cevap

Bir yönetim disiplini olarak gelişmekte olan işletme etiği, ortaya çıkışını ve gelişimini 1960lardaki sosyal sorumluluk hareketine borçludur. Bu hareket, işletmelerin gerek dünyanın ekonomik kaynaklarını kullanmaları gerekse işletme liderlerinin ve yöneticilerinin aldıkları kararlarla işletmede çalışanların ve toplumun refahını ve toplum ahlakını etkiledikleri anlayışına dayalıdır. Örgütlerde karın tek performans göstergesi olduğu geleneksel anlayış değişime uğramış yerini, paydaşlar adı verilen toplumun, çalışanların, müşterilerin, tedarikçilerin ve hissedarların memnuniyetinin işletme performansında esas olduğu modellere bırakmıştır.


69. Soru

Paydaş analizi nedir?

Cevap

Paydaş analizi, işletmenin dış çevrenin önemli bir unsuru olan organizasyonlar, gruplar ve çalışanlar üzerine odaklanır. İşletme ile ilgili birincil ve ikincil paydaşlarıyla ilgili sorunları anlamaya çalışarak yöneticiler, ne tür taleplerin gelebileceğini aylar öncesinden tahmin edebilir. Aktif grupların liderlerini izleyen profesyonel bilişim hizmetlerinden yararlanarak, bu gruplarla doğrudan ilişkiye geçerek ve paydaşların temsilcileriyle tartışarak, görüş alışverişinde bulunarak böylesi bir bilgiyi toplayabilir. Grup liderleriyle ya da yerel çevrecilerle yapılan resmî olmayan görüşmeler, bu gruplar için neyin ve neden önemli olduğunu anlamalarında yöneticilere yol gösterebilir.


70. Soru

Eğilim analizi nedir ve işletmelerin neye ihtiyacı vardır?

Cevap

Eğilim analizi, mevcut eğilimlerin gelecekte olası sonuçları ve uygulamalarının anlaşılması ve planlanması çabalarıdır. Ürünleri ya da hizmetleri uzun yaşam çizgisine sahip olan işletmelerin özellikle uzun dönemli eğilimleri anlamaya ihtiyacı vardır.


71. Soru

Özel öğrenme nedir?

Cevap

Özel öğrenme, ‘‘sosyoteknik uzman söz konusu olduğunda, örneğin, liselerdeki özel sorunlar, motivasyon, yaşam biçimi gibi sorunlarla ilgilenen rehber öğretmen ya da psikiyatrlar gibi, işletmede çalışanlara ya da yöneticilere tavsiyelerde bulunmak üzere istihdam edilebilir. Sosyoteknik uzmanın işletmeye getireceği böylesi özel bilgi, özellikle işletme beklenmeyen sorunlarla karşılaştığında, ister bu işten çıkarmalar karşısında çeşitli toplulukların tepkileri, hava kirliliği ya da toksit kimyasal atıkların etkileri olsun ya da olmasın, etik stratejinin ilk aşamasında oldukça faydalıdır.


72. Soru

Yasalara uygunluk ne tür sınırlılıklar yaratır?

Cevap

Yasalara uygunluk: “Bu sosyal sorun bizim işimiz mi?” sorusu, işletme yöneticileri için önemli olan ve en sık sorulan sorulardan biridir. “İşletmeyi önemli bir şekilde etkiliyor mu?”, “bu sorunun çözümü bize olduğu kadar diğerlerine de yardımcı olabilir mi?” Bu soruların “evet” cevabı, sorunun bir sosyal sorumluluk hareketi olarak ele alınabilmesinde, yasalara uygunluk için bir zorunluluktur. Örneğin, eğer alkol kullanımı bir fabrikada ciddi güvenlik sorunlarına neden oluyorsa, işletme çalışanlara ve diğer gruplara yardımcı olabilecek bir iştir, eğitim ve davranış merkezi için harcama yapması yasalara uygun bulunabilir. Ancak soruların “hayır” ya da “emin değilim” cevabı, işletme üst yönetiminin iki kere düşünmesine neden olabilir. İşletmeler tarafından yapılan sosyal harcamalar yasalara uygun bulunabilir ve eğer işletmelerin çıkarlarıyla topluma yardımı eş zamanlı desteklerse, sermayedarların gelirlerinin kullanımı da yasal olarak kabul edilebilir. Herhangi bir sosyal faaliyetin yasalara uygunluğu ile ilgili karar genellikle işletme üst yönetimi tarafından alınır, bu karar alınırken sorunun uzun dönemli bir bakışla ele alınması gereklidir ve faaliyet, liderlik ve işletmenin yönünü göstermelidir.


73. Soru

Etkinlikler nasıl bir sosyal sorumluluk sınırlaması yapar?

Cevap

Etkinlik: Tüm diğer işletme harcamalarında olduğu gibi sosyal sorumluluk faaliyetlerinin maliyetleri, işletmenin etkinliğini sınırlayabilir ve pazardaki rekabet kabiliyetini etkileyebilir. Örneğin bir işletme, faaliyet halindeki, etkin olmayan, demode bir fabrikasını, çalışanların işlerini kaybetmesi anlamına geleceği için kapatmaması yönünde yerel kamuoyundan baskı görürken, rakipler eski fabrikaları kapatarak ücretlerin daha düşük olduğu yabancı ülkelere faaliyetlerini taşıdığında hangi işletme daha karlı, rekabetçi ve uzun dönemli faaliyet gösterebilir.


74. Soru

Yönetim kurulunun sorumlulukları nelerdir?

Cevap

İşletme faaliyetleri üst yönetimle başlar. Yönetim kurulu, işletmenin temel politika ve stratejilerinden sorumludur. Pek çok faaliyette, yönetim kurulunun onayı temeldir. Yönetim kurulunun, etik konularla ilgili anlayışını geliştirebilmesi için çevresiyle olan ilişkilerini geliştirmeye ihtiyacı vardır. Yönetim kurulu üyelerinin, sosyal dünyada olanları, benzer şekilde ekonomi dünyasında da neler olduğunu bilmesi gerekir.


75. Soru

İşletmelerin çeşitli sosyal paydaşlara karşı geniş bir sorumluluk taşımalarının sonuçları nelerdir?

Cevap

1. Sosyal beklentilere cevap vermek, işletmenin uzun dönemli menfaatleri içindedir. 2. Toplum tarafından sağlanan kaynakların kullanılmasında bu bakış açısı işletmeye meşruiyet sağlar. 3. İşletmenin kamuoyundaki imajı, sosyal gerekliliklere duyarlı olması olarak geliştirilmek zorundadır, bu sağlanmış olur. 4. Toplumun zarar görebileceği durumları engellemede gönüllü sorumluluk alarak işletme, faaliyet gösterirken kanunlarla gelebilecek bazı kısıtlamalardan da kaçınmış olur, bu durumdan topluma pozitif sonuçlar çıkar. 5. Toplum işletmeden, ürün ve kâr elde etmesinden çok, önemli sosyal programları desteklemesini bekler. Yani kamuoyu bir grup insan olarak değerlendirildiğinde, böylesi bir hareket biçimi ve hareketinde böylesi gerekçesi vardır. 6. İşletmeler, hükûmet, belli gruplar, sendika, kamu kurumları gibi çok sayıda hissedara sahip olmaları nedeniyle sadece hissedarlarını tatmin etmek için faaliyet gösteremez. Bu gerçeğe rağmen hissedarlarla ilgili ısrar, işletmeye duyulan güveni ciddi bir biçimde sarsar. 7. İşletmeler pek çok sosyal sorunu çözecek kaynaklara sahip tek kurumlardır. Bu nedenle herhangi bir sosyal programa işletme tarafından verilen ret cevabıyla birlikte getirilen açıklama, gerçeği yansıtmaz, işletme de bu durumun sonuçlarını görür. 8. Sosyal programların içinde yer almak, kârlı yeni fırsatlar yaratabilir.


76. Soru

İşletmelerin sosyal sorumluluğu yasalara uygunluk açısından yapabilmesi için hangi koşulu sağlamış olması gerekmektedir ve bu kararı kim verir?

Cevap

İşletmeler tarafından yapılan sosyal harcamalar yasalara uygun bulunabilir ve eğer işletmelerin çıkarlarıyla topluma yardımı eş zamanlı desteklerse, sermayedarların gelirlerinin kullanımı da yasal olarak kabul edilebilir. Herhangi bir sosyal faaliyetin yasalara uygunluğu ile ilgili karar genellikle işletme üst yönetimi tarafından alınır, bu karar alınırken sorunun uzun dönemli bir bakışla ele alınması gereklidir ve faaliyet, liderlik ve işletmenin yönünü göstermelidir.


77. Soru

İşletmeler paydaşların beklentilerine karşı aktif olmayan stratejiyi nasıl uygulamaktadır?

Cevap

Aktif olmayan stratejide pek çok yönetici, politikalarını sadece baskı, direnç ya da eleştiriler söz konusu olduğunda önceliklere cevap verme yönünde değiştirme eğilimindedir. Ancak böylesi yöneticilerin yönetimindeki işletmeler genellikle işletmeyle ilgili tarafların beklentilerine cevap vermek için gereken davranış değişikliğine direnecektir.


78. Soru

Etik yönetimi ihtiyacı neden doğmuştur?

Cevap

yönetimi ihtiyacı neden doğmuştur? Cevap: İş hayatının gittikçe karmaşık, dinamik ve çok yoğun rekabetin yaşandığı bir yere dönüşmesiyle, bu ortamda işletmelerin doğru şeyler yapmaları, hem kendilerine hem de diğerlerine zarar vermemek gibi bir sorumluluğa sahip olmaları, etik yönetimine olan ihtiyacı ortaya çıkarmıştır.


79. Soru

İşletme etiği nedir ve nasıl sağlanır?

Cevap

İşletme etiği, genel olarak işletmelerde neyin doğru neyin yanlış olduğunu bilmek ve doğru olanı yapmaktır. Bu doğru olanı yakalamak, davranışlarımızda, kararlarımızda paydaşlarla ilişkilerimizi ve ürünlerimiz ve/veya hizmetlerimiz üzerindeki etkilerini dikkate almakla mümkündür.


80. Soru

Teknolojik segment nelerden meydana gelir ve nelere odaklanır? İşletmeler neleri gerçekleştirmelidir?

Cevap

Teknolojik segment, teknolojideki gelişimler ve teknolojik gelişimin topluma getirdiği olumsuzluklardan meydana gelir. Teknolojik segment, teknolojik gelişmeler ve toplum için taşıdığı potansiyel tehlikelerle ilgilidir. Yeni ürünler, süreçler ya da ham maddeler (Herhangi negatif sosyal etkilere sahip olan), bilimsel faaliyetlerin genel düzeyi, temel bilimlerdeki gelişmeler, bu alanın önemli konularıdır. Teknolojik segment sıklıkla üretim teknolojisindeki ya da süreçlerindeki gelişmeler olarak anlaşılmasına rağmen, şehir planlaması gibi özel teknoloji ile de ilgilidir. Geniş tasarımlar ve revizyon, mesken tahribi, yapılanma ya da rehabilitasyonunun planlanması için gerçekleştirilir. Çok sayıda işletmenin konumlandırılacağı sanayi bölgeleri dikkatli bir şekilde planlanmalı ve işletme sahipleriyle birlikte belirlenmelidir. fiehirler, güvenliği sağlayacak şekilde sanayi bölgeleri ile önemli kamusal alanlar ve ikamet edenler arasındaki etkileri en aza indirgeyecek şekilde tampon bölgeler oluşturulmalıdır. Makro çevre, birbirine bağlı ve birbirini etkileyen, birbiriyle ilişkili segmentlerden oluşan bir sistemdir. Sosyal ve etik sorunların, toplumdaki işletmeler ve diğer organizasyonlar için ekonomik sonuçları vardır. Bunun önüne geçebilmek için işletmeler, hükümet ve eğitim kurumları işbirliği yapmalıdır.


81. Soru

Paydaş analiz hangi konulara odaklanır ve nasıl yapılır?

Cevap

Paydaş analizi, işletmenin dış çevrenin önemli bir unsuru olan organizasyonlar, gruplar ve çalışanlar üzerine odaklanır. İşletme ile ilgili birincil ve ikincil paydaşlarıyla ilgili sorunları anlamaya çalışarak yöneticiler, ne tür taleplerin gelebileceğini aylar öncesinden tahmin edebilir. Aktif grupların liderlerini izleyen profesyonel bilişim hizmetlerinden yararlanarak, bu gruplarla doğrudan ilişkiye geçerek ve paydaşların temsilcileriyle tartışarak, görüş alışverişinde bulunarak böylesi bir bilgiyi toplayabilir. Grup liderleriyle ya da yerel çevrecilerle yapılan resmî olmayan görüşmeler, bu gruplar için neyin ve neden önemli olduğunu anlamalarında yöneticilere yol gösterebilir.


82. Soru

Organizasyon yapısı neden önemlidir?

Cevap

Bir işletme, uygun bir şekilde organize edilmediyse hiçbir stratejiyi başaramaz. Bir işletmenin yapısı, çevresi tarafından nasıl görüneceğine yardımcı olan ve paydaşlarına nasıl hizmet edeceğini tanımlamaya yardım eden bir mimardır.


83. Soru

İşletmelerde sosyal sorumluluk faaliyetlerine dair sınırlılıklar nelerdir?

Cevap

Toplumun her kesimi, işletmelerden sosyal sorumluluk örnekleri görmek istemektedir ancak, bu faaliyetlerin sınırları vardır. Temel sınırlar; yasalara uygunluk, maliyet, etkinlik, faaliyet alanı ve karmaşıklıktır. Bu sınırlılıkların bir sonucu olarak işletmelerin sosyal sorumluluğa yönelik faaliyetlerinin çeşidi ve sayısı, kamuoyunun beklentilerinin altında olabilmektedir.


84. Soru

Faaliyet alanı ve karmaşıklık nasıl bir sosyal sorumluluk sınırlaması yapar?

Cevap

Faaliyet alanı ve karmaşıklık: Bazı sosyal sorunlar, öylesine derin, karmaşık ve büyüktür ki, tüm işletmelerin birlikte hareket etmesine gereksinme vardır. Örneğin asit yağmurları, ozon tabakasındaki tahribattaki artış ve yağmur ormanlarının yok edilmesi gibi çevresel sorunlar. Ozon tabakasını olumsuz yönde etkileyen kimyasallar üreten işletmelerin üretimlerini yavaş yavaş azaltma konusunda çeşitli ülkelerin hükümetleri ve işletmelerin birlikte hareket etmesi için ne gereklidir. Günümüzün sağlık sorunları (AIDS, işe içkili gelme ve sigara kullanımı) karmaşık sosyal koşulları yansıtmaktadır. Sosyal sorumlu işletmeler bu ve diğer sağlık sorunlarını göz önüne alan program ve politikaları uyguladığı gibi, çözümler hükümeti, işletmeleri, çeşitli gruplarını ve bireyleri içine alan bir ortak hareket yoluyla bulunabilir. Diğer sosyal sorunlar daha fazla devamlılık göstermektedir. Bunlar, iş ortamındaki rekabet, cinsiyet ayrımı ile etik ve dinsel düşmanlıkları içermektedir. Tek başına hiçbir işletme, toplumun bu uzun dönemli özelliğini değiştirmesini bekleyemez. Bu sorunlarla ilgili sosyal sorumluluk davranışları ve politikaları, en sık yapılan uygulamadır ancak şu açıktır ki tek başına işletme politikası bu sorunların çözümünü sağlamaz.


85. Soru

İşletmelerin sosyal sorumluluk alanları nelerdir?

Cevap

İşletmelerin sosyal sorumluluk alanları;

Doğal yaşamı koruma sorumluluğu, Tüketicilere olan sorumluluk, Çalışanların refahına yönelik sorumluluk, Yerel, ülke ve hükûmet kurumlarına yönelik sorumluluk, İşletmenin faaliyet gösterdiği bölgedeki kamuoyu ya da topluma olan sorumluluk, Medyaya olan sorumluluk'dur.


86. Soru

Stratejik yönetim açısından, bir işletmenin etik politikasının başarısı için etik politikası hangi noktaları içermelidir?

Cevap

İşletme organizasyonel kararlılık aşamasına ulaştıktan sonra, stratejik etik politikayla doğrudan ilgili özel bir yol haritası belirlemek zorundadır. Stratejik yönetim açısından, bir işletmenin etik politikasının başarısı için etik politikası şu noktaları içermelidir:

• Hareket planları sınırlandırılmış amaçlara odaklanmalıdır. Hiçbir işletme, her etik konusu alanı için bir hareket planı oluşturamaz. Başarı, işletmenin çabalarını belli seçilmiş alanlara yönlendirmeyle gerçekleştirebilir.

• Etik konularla ilgili hareket planları, işletmenin mevcut ve gelecekteki ekonomik faaliyetleriyle ilgili stratejik alanlar üzerine odaklanmalıdır.

• Etik konularla ilgili hareket planları, faaliyet gösterilen ülkelere ya da bölgelere değil öncelikle merkeze yönelik olmalıdır.

• İşletme liderleriyle ve ziyade birer birey olarak tüm çalışanların hareketleri üzerinde durulmalıdır.


87. Soru

Üst yönetimin etik konulardaki sorumlukları nelerdir?

Cevap

Yönetim kurulu ve üst yönetici, işletmenin genel etik politikasını oluşturmak için birlikte çalışırlar, işletmenin üst düzey yöneticileri, bu genel politikayı faaliyet planlarına ve programlarına dönüştürmelidir.


88. Soru

Çalışanların refahına yönelik sorumluluk neleri içerir?

Cevap

Çalışanların refahına yönelik sorumluluk: Adil ücret ve faydaların sağlanmasını, güvenli iş ortamının sağlanmasını, ayrımcılığın ortadan kaldırılmasını, personelin ve profesyonellerin gelişmesi için fırsat yaratılmasını ve ilerlemeye olanak sağlayacak insan kaynakları politikalarına sahip olunmasını içerir.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi