Stratejik Yönetim 2 Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

İşletme analizi nedir?

İşletmeler faaliyette bulundukları dış çevrede oluşan fırsat (olumlu gelişmeler) ve tehditlere (olumsuz gelişmeler) yönelik durum analizlerini yaptıktan sonra, kendi iç çevrelerinde güçlü ve zayıf yönlerini de belirlenmesi.

Swot matrisi ile gerçekleştirilen nedir?

SWOT matrisi ile işletmenin faaliyet alanında dış çevresel gelişmeler ve bunlara karşı işletmenin yararlanabileceği güçlü yönleri veya geliştirilmesi gerekli zayıf yönleri belirlenmiş olur.

Misyon ve vizyon nedir?

Kurumlarının kuruluş ve varoluş nedeni olan misyon (özgörev), gelecekte olmayı düşledikleri vizyonunu (özgörüşlerini)

Temel Strateji nedir?

İşletmenin her yönetim düzeyinde büyüme, küçülme, mevcut durumunu koruma amacı ile belirlenen ve ayrı ayrı, art arda veya birlikte uygulanan stratejilerdir.

Temel stratejilerde verilmesi gereken kararlar nelerdir?

? İşletmenin mevcut temel faaliyeti/işi nedir? ? İşletme mevcut faaliyet/iş alanında çalışmalarını ve faaliyetlerini sürdürmeli veya geliştirmeli midir? ? İşletme yapılan durum belirleme analizleri sonucunda oluşan olumlu ve olumsuz gelişmeleri göz önüne alarak mevcut faaliyet/iş alanı terketmeli veya değiştirmeli midir? ? Yeni faaliyet/iş alanlarında açılımlar yapılacak ise bu alanlar nasıl belirlenmeli ve seçilmeli; hangi tür stratejik uygulamalar ile gerçekleştirilmelidir?

İşletme üst yönetiminde yararlanılan temel stratejiler basamakları nelerdir?

Büyüme, Küçülme, durağan, karma

Büyüme stratejisi nedir?

İşletmenin bütünü veya her yönetim düzeyinde mevcut işin tanımını değiştirerek veya faaliyetlerin hızını değiştirerek uygulanan jenerik-genel stratejilerden biri olan Büyüme Stratejileri, işletmenin mevcut işlerine yeni mal ve hizmetlerin, pazarları n veya süreçlerin ilavesi ile uygulanırlar. Büyüme stratejileri işletmenin gelişimini çağrıştıran ve her kesim paydaşlarca olumlu olarak algılanan bir stratejidir

Küçülme stratejisi nedir?

Büyüme stratejisinin tersi olan küçülme stratejisini, işletme mevcut işlerinden bazılarını veya tamamını geçici veya süresiz olarak terkederek uygular. Bu stratejiler içinde bulunulan çevresel koşullara uyum sağlamak açısından işletmenin gelecekte yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olabilmektedir ancak toplum ve paydaşlar nezdinde bu stratejiler olumsuz çağrışımlara neden olabilmektedirler.

Durağan strateji nedir?

İşletmeler bazı durumlarda mevcut işlerini ve faaliyet alanlarını olduğu gibi devam ettirmek yolunu seçerler. Pazarın büyümediği ve dolayısı ile işletme için gelecekteki nakit akışlarının cazip olmadığı ama yine de gelir elde edilen bu alanlarda işletmenin faaliyetlerini devam ettirmesi uygun bir davranış olabilir. Böyle bir durumda işletme faaliyet veya iş alanında mevcut durumunu koruma amacı ile durağan stratejiler olarak tanımlayabileceğimiz stratejik uygulamaları gerçekleştiri

Karma strateji nedir?

Bu tür stratejiler aslında kendine özgü tanımı olmayan ama yukarıda bahsedilen çeşitli temel stratejilerin, aynı anda veya art arda uygulaması ile oluşan stratejilerdir. İşletme bazı iş kollarında faaliyetlerini terkederken (küçülme), farklı iş kollarında yeni açılımlar yaparak büyüme stratejilerini uygulayabilirler. Karma stratejiler genellikle böyle durumları tanımlamaktadırlar.

Kurumsal Stratejilerin çeşitleri nelerdir?

Çeşitlendirme ve çekilme stratejileri

Çeşitlendirme stratejisi nedir?

Çeşitlendirme stratejisi, işletmenin yeni iş ve faaliyet alanlarına girerek oradaki fırsatlardan yararlanmak ve ortalamanın üzerinde getiri elde ederek gelecekteki değerini arttırmaya yönelik bir üst yönetim büyüme stratejisidir.

Çeşitlendirme stratejisinin taşıdığı amaç nedir?

Doğal olarak, bu tür strateji, sahip olunan bazı temel işletme yeteneklerini kullanarak analiz sonucu oluşturulan durum belirleme matrislerindeki yer alan çevresel fırsatlardan yararlanmak amacı taşır.

Çeşitlendirme stratejileri nasıl sınıflandırılır?

Düşük Dereceli Çeşitlendirme Tek işte Yoğunlaşan, Orta Dereceli Çeşitlendirme Esas İş Ağırlıklı, Yüksek Dereceli Çeşitlendirme: İlişkili, İlişkisiz

Tek işte yoğunlaşan işletmeler nelerdir?

Bazı işletmeler gelirlerinin tümünü veya çok büyük çoğunluğunu sahip oldukları esas/temel işten elde ederler. Genel olarak gelirlerinin % 100 ünü aynı işten sağlayan işletmeler bu şekilde adlandırılır.

Anlamsal olarak ‘Tek işte yoğunlaşan işletmeler ‘nelerdir?

Aslında tek işte yoğunlaşma anlamsal olarak sadece bir işi bulunan başka bir ikinci işi bulunmayan işletmeleri tanımlayan bir ifadedir. Bu açıdan bu tür işletmeleri tek işte yoğunlaşan işletme olarak adlandırmak ve sınıflamak tartışılabilir.

Esas İş Ağırlıklı İşletmeler nelerdir?

Birden fazla farklı iş kalanlarında faaliyet göstererek çeşitlendirme stratejisi uygulayan işletmeler, gelirlerinin % 70-95 ini tek işten elde ediyorlar ise başka bir deyişle esas işinden farklı diğer işlerinden elde ettikleri gelirler %5-25 arasında ise bu takdirde esas iş ağırlıklı işletmeler olarak tanımlanırlar.

‘Yüksek Dereceli Çeşitlendirme Stratejisi Uygulayan İşletmeler’ nelerdir?

Birden fazla işi bulunan veya farklı faaliyet alanlarında çalışan işletmelerden esas işlerinden sağlanan gelirleri % 70 den daha düşük ise başka bir deyimle esas işten farklı olan diğer işlerinden sağladıkları gelirler in toplamı % 70 den daha fazla ise bu işletmeler yüksek dereceli çeşitlendirme stratejisi uygulayan işletmeler olarak adlandırılırlar.

İlişkili çeşitlendirme stratejisi nedir?

Tek merkezli çeşitlendirme stratejisi olarak da adlandırılan bu stratejiyi uygulayan işletmelerin esas işleri haricindeki diğer işleri, esas iş ile aynı veya benzer alanda yer alır. Yani esas iş ile diğer işler ilişkili alanlardadır

İlişkisiz çeşitlendirme stratejisi nedir?

Kümelenmiş çeşitlendirme stratejisi olarak da adlandırılan bu stratejiyi uygulayan işletmelerin esas işleri ile diğer farklı işleri arasında hiçbir benzerlik bulunmamakta ve işler tamamıyla farklı ve değişik alanlarda olabilmektedir.

Bağımsız Çeşitlendirme Stratejisi nedir?

Hangi derecede veya düzeyde olursa olsun çeşitlendirme stratejisi uygulayan işletmeler bu uygulamalarını sadece kendi kaynakları ve yeteneklerine dayanarak başka bir yabancı işletme desteği veya katkısı olmadan yapıyorlarsa bu takdirde bağımsız çeşitlendirme strateji uygulaması söz konusu olur.

Bağımlı çeşitlendirme stratejisi nedir?

Yine çeşitli derece ve düzeyde uygulanan çeşitlendirme stratejisi, başka bir yabancı işletme veya işletmeler ile birlikte kaynak ve yeteneklerin iş birliği içerisinde kullanımı ile ve/veya onların destek ve katkıları ile gerçekleştirilmesi hâlinde bağımlı çeşitlendirme stratejisinden söz edilebilir.

Çekilme stratejisi nedir?

İşletmenin mevcut iş ve faaliyetlerinin bir kısmı veya tamamının terkedilmesi ile veya belirli bir süre verimlilik sağlama amacı ile tasarruflar yapılarak gerçekleştirilen bir üst yönetim küçülme stratejisidir. Çekilme stratejileri, küçülme ve gerileme gibi bir anlam taşıdığından, toplum ve paydaşlar nazarında olumsuz çağrışımlar oluşturan bir strateji olarak kabul edilir.

Çekilme stratejisinin türleri nelerdir?

Çekilme stratejileri türleri arasında tasarruf stratejisi, Kısmi tasfiye stratejisi ve Tam tasfiye stratejileri yer almaktadır

Tasarruf stratejileri nelerdir?

İşletmeler içinde bulunduğu olumsuz çevre koşulları nedeni ile kaybettikleri üstünlüklerini yeniden kazanabilmek, zayıflamış bulunan kaynak ve yeteneklerini yeniden güçlendirebilmek maksadı ile genellikle belirli bir süre için, sahip bulundukları kaynakların kullanımında kısıtlamalar yapabilmekte; bazı faaliyetlerini ve süreçlerini azaltarak işletme içi verimliliği düzeltme ve/veya güçlendirme amacı ile tasarruf sağlamaya çalışmaktadırlar. Bu tür maksada uygun ve bir bağlamda kaynak ve varlıkların kullanımı ve yararlanılmasında kısıtlama ve tasarruf öngören küçülme odaklı stratejiler tasarruf stratejisi olarak adlandırılmaktadır.

Kısmi tasfiye stratejisi nedir?

Bu tür çekilme stratejisi tasarruf stratejisinden farklı olarak, işletmelerin maksatlı olarak mevcut iş ve faaliyetlerinden bazılarını sürekli olarak terketmesi, vazgeçmesi veya durdurmasıdır. Burada amaç belirlenmiş iş ve faaliyetlerin kısmen tasfiyesi ve terkedilmesidir.

Tam tasfiye stratejisi nedir?

Tam tasfiye stratejisinde işletmeler mevcut iş alanlarında tüm faaliyetlerini durdururlar ve kaynak ve varlıklarını sona erdirirler. Bu anlamda bu çekilme stratejisi yüksek dereceli bir strateji olup işletmenin yaşamını devam ettirme amacına yönelik olduğu söylenemez.

Bağımsız çekilme stratejisi nedir?

İşletmede büyüme ve küçülme amacı ile uygulanan ve sadece kendi kaynaklarına ve yeteneklerine dayanılarak gerçekleştirilen çeşitlendirme veya çekilme stratejisidir.

Bağımlı çekilme stratejisi nedir?

İşletmede büyüme ve küçülme amacı ile uygulanan ve diğer firma ve işletmelerle iş birliği hâlinde ve ortak kaynak ve yeteneklere dayanılarak gerçekleştirilen çeşitlendirme veya çekilme stratejisidir.

İşletmenin iş birimlerinde oluşan portföy yönetiminin amacı nedir?

İşletmenin işbirimlerinden oluşan portföy yönetiminde amaç şudur: Gelecekte, sahip bulunulan işbirimlerinden, faaliyette bulundukları alanlar itibarıyla; ? Hangilerinde büyümeliler ? Hangilerinden çekilmeliler ? Hangilerinde faaliyetlerini devam ettirmelidirler.

Portföy yönetiminin ana amacı nedir?

O hâlde gelecekte nakit akışı yaratma esasından hareketle bu potansiyeli ölçmeye ve ölçme sonucunda da büyüme, küçülme veya durağan stratejilerinin uygulanmasına karar verilmesi, portöy yönetiminin ana amacıdır.

Boston Danışma Grubu (BDG) İşbirimleri Portföy Yönetim Matrisi nedir?

ana işletmenin bu bağlı işbirimlerini stratejik olarak yönetmesinde kullanılan portföy analiz tekniklerinden birisidir. Ana işletmenin portföyünde bağlı işbirimlerinin temel stratejilerinin belirlenmesi ve seçilmesinde kullanılan yararlı bir matristir. Gelecekte nakit akışı yaratacak iki boyut olan pazarın büyüme hızı ve göreceli pazar payının analiz edilmesi ile bağlı işbirimlerinin temel stratejileri belirlenir.

Bir işletmenin gelecekte nakit akışı yaratabilme potansiyelinde önemli olan unsurlar nelerdir?

İşbiriminin faaliyette bulunduğu pazar’ın büyüme hızı, İşbiriminin faaliyette bulunduğu sektördeki göreceli pazar payı olduğu belirlenmiştir.

BDG matrisini dikey ekseni neyi temsil etmektedir?

Matrisin dikey ekseni, işbiriminin faaliyette bulunduğu sektörün büyüme hızını göstermektedir. Dikey eksenin orta noktası için çeşitli ölçüler kullanılmaktadır. En çok kullanılan ölçütler arasında ülke/bölge ekonomisi veya sektörel büyüme hızı gelmektedir. Dolayısı ile seçilen ölçüte göre yapılan hesaplamada dikey eksen orta noktası farklı oranlar olarak belirlenebilir.

BDG matrisini yatay ekseni neyi temsil etmektedir?

Matrisin yatay ekseni, işbiriminin sektördeki göreceli rekabet durumunu göstermektedir. Eksenin orta noktası, işbiriminin esas rakibi ile satışlarının eşit olduğu noktadır.

BDG matrisinde yıldızlar alanı nedir?

Bu alan dikey eksenin üst, yatay eksenin de sol tarafındaki alandır. Yani bu alanda işbiriminin faaliyette bulunduğu pazarın büyüme hızı ve rakibine göre göreceli pazar payı yüksektir. Bu alanda yer alan işbirimlerinin gelecekte nakit akışı yaratması ve dolayısı ile varlık değerlerinin yükseleceği çok büyük bir olasılıktır. Bu nedenle bu alanda yer alan işletmeler de aynı şekilde yıldızlar olarak adlandırılır. Yıldız işletmeler için önerilen üst yönetim temel stratejisi büyümedir.

. BDG matrisinde sorunlular alanı nedir?

Bu alan dikey eksenin alt, yatay eksenin de sağ tarafındaki alandır. Yani bu alanda işbiriminin faaliyette bulunduğu pazarın büyüme hızı ve rakibine göre göreceli pazar payı düşüktür. Bu alanda yer alan işbirimlerinin gelecekte nakit akışı yaratması ve dolayısı ile varlık değerlerinin yükselmesi olası değildir. Bu nedenle bu alanda yer alan işletmeler de aynı şekilde sorunlular olarak adlandırılır. Sorunlu işletmeler için önerilen üst yönetim temel stratejisi küçülmedir

BDG matrisinde nakit depoları alanı nedir?

Bu alan dikey eksenin alt, yatay eksenin de sol tarafındaki alandır. Yani bu alanda işbirimlerinin maaliyette bulunduğu pazarın büyüme hızı düşüktür ama rakiplerine göre göreceli pazar payı yüksektir. Bu alanda yer alan işbirimlerinin gelecekte pazarlarının büyümemesi nedeni ile çok fazla nakit akışı yaratması ve dolayısı ile varlık değerlerinin yükseleceği açık olarak söylenemez. Bu nedenle bu alanda yer alan işletmeler, alanın adını taşırlar ve nakit depoları olarak adlandırılır. Bu alanda yer alan işletmeler için temel stratejilerden durağan strateji önerilir.

BDG matrisinde belirsizlikler alanı nedir?

Bu alan dikey eksenin üst, yatay eksenin de sağ tarafındaki alandır. Yani bu alanda işbiriminin faaliyette bulunduğu pazarın büyüme hızı yüksek ancak rakibine göre göreceli pazar payı düşüktür. Bu alanda yer alan işbirimlerinin gelecekte nakit akışı yaratması ve dolayısı ile varlık değerilerinin yükselmesi, yapılacak yatırımlara ve yönetim kalitesine bağlıdır.

BDG matrisinde işletmelerin çizilmesi ve konumlandırılması nasıldır?

Matriste 4 alanda bulunan işletmeler bağlı bulundukları ana işletme portföyünde sermaye ölçeğine göre göreceli bir şekilde daire olarak çizilmekte ve ilgili alana yerleştirilmektedir. Daire içindeki üçgen ise o işletmenin faaliyette bulunduğu sektördeki Pazar payını göstermektedir.

HOFER işbirliği portföy yönetim matrisi nedir?

HOFER matrisi, BDG matrisinin daha geliştirilmiş bir şekli olup temel stratejilerin belirlenmesi ve seçiminde işletmenin faaliyette bulunduğu sektörün yaşam evresini de inceleme kapsama dahil eder

HOFER analiz matrisinde dikey eksek neyi temsil etmektedir?

HOFER analizinde matrisin dikey ekseninde, işbiriminin sektörel yaşam evresi yer almaktadır. Bu evreler dikey eksende üst’ten alt’a doğru gelişim-büyümetoparlanma-olgunluk düşüş olarak ayrılmıştır.

HOFER analiz matrisinde yatay eksek neyi temsil etmektedir?

Yatay eksen ise işbirimin pazardaki rekabet durumunu gösteren bir şekilde, soldan sağa doğru, güçlü- orta-zayıf olarak ayrılmıştır.

Yönlendirici politika matrisi nedir?

Ana işletmenin portföyünde bağlı işbirimlerinin temel stratejilerinin belirlenmesinde seçilmesinde kullanılan yararlı bir matristir. Gelecekte nakit akışı yaratacak iki boyut olan pazarın çekiciliği ve rekabet durumunun analiz edilmesi ile bağlı işbirimlerinin temel stratejileri belirlenir. Bu iki boyut ilişkili çok sayıda ölçüt dikkate alınarak belirlenir.

Yönlendirici politika matrisinin eksenlerini neleri temsil eder?

YPM analizinde matrisin hâlihazır rekabet durumunu gösteren dikey ekseni üst’ten alt’a doğru zayıf-orta-güçlü olarak ayrılmıştır; faaliyette bulunulan sektör/ pazarın çekiciliği ni gösteren yatay eksen ise soldan sağa doğru düşük düzeyde çekici- orta düzeyde çekici-yüksek düzeyde çekici olarak bölünmüştür.

Yönlendirici politika matrisinin alanlar neleri temsil eder?

Matris bu bölümlemeler ile 9 alana ayrılmıştır. Sol üst bölgedeki 3 alanda yer alan işbirimleri nakit motorları olarak adlandırılmaktadır. Bu alandaki işbirimleri için, düşük çekicilikte bir pazarda faaliyette bulunmaları ve zayıf rekabet durumları nedeni ile temel stratejiler den küçülme stratejileri önerilmektedir. Sağ alt bölgedeki 3 alanda yer alan işbirimleri büyüme motorlarıdır. Bu işbirimleri için yüksek çekicilikteki pazarları ve güçlü rekabet durumları nedeni ile büyüme stratejileri önerilmektedir. Sağ üst ile sol alt bölümde yer alan 3 alan ise durağan stratejiler için uygun alanlardır. Bu alandaki işbirimleri gelir sağlama olasılıkları bulunmasına rağmen büyüme gerçekleştirmeleri pek mümkün olmadıkları için gelir motorları olarak adlandırılmaktadır.

YPM de rekabet durumunu belirlemede öne çıkan unsurlar nelerdir?

YPM de rekabet durumunu belirlemede; ? Pazardaki konum ? Göreceli karlılık durumu ? İşlevsel becerileri (üretim, dağıtım, pazarlama, teknik vs.) gibi unsurlar, rakiplerin aynı unsurları ile birlikte ele alınmakta ve ağırlıklı değerleri dikkate alınır.

Sektörün çekiciliğinin belirlenmesinde yararlanılan unsurlar nelerdir?

Pazarın büyüme durumu, Pazarın kârlılığı, Pazara giriş zorluğu, İkame ürünlerin tehdit oluşturma derecesi, Tedarikçilerin tehdit oluşturma derecesi, Müşterilerin tehdit oluşturma derecesi gibi unsurlar ele alınmakta ve yine önem

İşletmenin günlük işleri ile ilgilenmeyen, gelecekte değerini arttıracak misyon ve vizyonlarını gerçekleştirmek için belirlenen stratejilere ne ad verilir?

İşletmenin günlük işleri ile ilgilenmeyen, gelecekte değerini arttıracak misyon ve vizyonlarını gerçekleştirmek için belirlenen stratejilere üst yönetim stratejileri denir. Bu çalışmaların odaklaştığı faaliyetler onun bütünsel olarak gelecekte varlığını sürdürebilmesi ve rekabet üstünlüğü sağlamasına yönelik uğraşlardır. Yaşamsal öneme sahip bulunan bu tür çalışmalar, doğal olarak işletmenin üst yönetim düzeyindeki yöneticilerin görev ve sorumluluğunda yürütülür. Bu nedenle de bu stratejiler üst yönetim stratejileri olarak adlandırılmaktadır.

SWOT analizi nedir?

SWOT analiziyle işletmeler, faaliyette bulundukları dış çevrede oluşan fırsatları (olumlu gelişmeleri) ve tehditleri (olumsuz gelişmeleri) belirler. Bunun yanı sıra kendi iç çevrelerinde, işletme analizi olarak bilinen güçlü ve zayıf yönlerini de belirler.

Misyon ile vizyon arasındaki fark nedir?

Misyon, kurumlarının kuruluş ve varoluş nedenleridir ve özgörev adı da verilir. Vizyon ise, işletmelerin gelecekte olmayı düşledikleri durumu ifade eder. Vizyona özgörüş de denir.

Kurumsal stratejiler ile rekabet stratejileri arasında ne fark vardır?

Kurumsal stratejiler, işletmenin gelecekteki yaşamını sürdürebilmek için ürün, pazar ve süreçler itibarıyla hangi faaliyet alanlarına girmesi, odaklaşması veya vazgeçmesi gerektiği konusunda belirlenen üst yönetim stratejileridir. Rekabet stratejileri ise, işletmenin sektöründe kendisine, rakiplerine karşı rekabet üstünlüğü sağlayabilecek, kazandırabilecek faaliyet ve uygulamaları belirleyen üst yönetim stratejileridir.

Temel stratejilerin en önemli özelliği nedir ve türleri nelerdir?

Temel stratejiler, işletmenin sadece üst yönetim kademesinde değil her yönetim düzeyinde uygulanan stratejilerdir. Temel strateji türlerini dörde ayırabiliriz: Büyüme stratejileri, küçülme stratejileri, durağan stratejiler ve karma stratejiler.

Büyüme stratejilerinin özellikleri nelerdir ve nasıl uygulanır?

Büyüme Stratejileri, işletmenin bütünü veya her yönetim düzeyinde mevcut işin tanımını değiştirerek veya faaliyetlerin hızını değiştirerek uygulanan “jenerik-genel” stratejilerden biridir. Büyüme stratejileri
işletmenin gelişimini çağrıştıran ve her kesim paydaşlarca olumlu olarak algılanan bir strateji türüdür. Bu strateji, işletmenin mevcut işlerine yeni mal ve hizmetlerin, pazarların veya süreçlerin ilavesi ile uygulanır. 

Küçülme stratejileri nasıl ve neden uygulanır?

İşletmeler, büyüme stratejisinin tersi olan küçülme stratejisini, işletme mevcut işlerinden bazılarını veya tamamını geçici veya süresiz olarak terkederek uygular. Bu stratejiler, içinde bulunulan çevresel koşullara uyum sağlamak açısından işletmenin gelececekte yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olabilmektedir.

İşletmeler hangi durumlarda durağan stratejileri tercih eder?

İşletmelerin mevcut işlerini ve faaliyet alanlarını olduğu gibi devam ettirmek yolunu seçtikleri strateji türü, durağan stratejilerdir. Bu stratejide, “mevcut durumunu koruma” temel amaçtır; ancak mevcut durumu koruma stratejisi hiçbir şey yapmama olarak algılanmamalıdır. Mevcut durumu korumak için bazı faaliyetler gerçekleştirilir. Pazarın büyümediği ve dolayısı ile işletme için gelecekteki nakit akışlarının cazip olmadığı durumlarda bu strateji uygulanabilir. Zira, işletme pazarda büyüme beklememekle birlikte, bu alanlarda gelir elde etmeye devam edecektir.

Kurumsal strateji türleri nelerdir?

İki tür kurumsal strateji bulunur. Bunlar, çeşitlendirme stratejisi ve çekilme stratejisidir.

Çeşitlendirme stratejisi nedir?

Çeşitlendirme stratejisi, işletmenin yeni iş ve faaliyet alanlarına girerek oradaki fırsatlardan yararlanmak ve ortalamanın üzerinde getiri elde ederek gelecekteki değerini arttırmaya yönelik bir üst yönetim büyüme stratejisidir. İngilizce literatürde “diversification” olarak adlandırılan çeşitlendirme stratejisinde, işletme mevcut işi yanında yeni açılımlar yaparak gelişme ve büyüme çabalarını arttırma gereği duyar.

Çeşitlendirme stratejisi boyut ve ölçeği açısından nasıl sınıflandırılır?

Çeşitlendirme stratejisi boyut ve ölçeği açısından üç sınıfa ayrılır. Bu stratejiler, düşük dereceli tek işte yoğunlaşan; orta dereceli-esas iş ağırlıklı ve yüksek dereceli- ilişkili ve ilişkisiz çeşitlendirme stratejileridir.

Tek işte yoğunlaşan düşük dereceli çeşitlendirme stratejisi nedir?

Bazı işletmeler gelirlerinin tümünü veya çok büyük çoğunluğunu sahip oldukları esas/temel işten elde ederler. Genel olarak gelirlerinin % 100 ünü aynı işten sağlayan işletmeler bu şekilde adlandırılır. Ama iş yaşamında bazı işletmeler esas işi yanında, elde edilen gelirleri çok az hatta önemsiz de olsa farklı iş alanlarında da faaliyet gösterebilmektedir. Bu tür işletmeler arasında gelirlerinin %95 den fazlasını bu esas/temel işten sağlayan ama farklı işlerinden de en fazla % 5 e kadar gelir sağlayan işletmeler, çeşitlendirme stratejisi uygulamış olmalarına rağmen “tek işte yoğunlaşan işletme” sınıfında yer alırlar.

Esas iş ağırlıklı orta dereceli çeşitlendirme stratejisi nedir?

Birden fazla farklı iş kalanlarında faaliyet göstererek çeşitlendirme stratejisi uygulayan işletmeler, gelirlerinin % 70-95 ini tek işten; geriye kalanını ise esas işinden farklı diğer işlerinden elde ediyorlarsa "esas iş ağırlıklı işletmeler" olarak tanımlanır.

İlişkili çeşitlendirme stratejisinin ilişkisiz çeşitlendirme stratejisinden farkı nedir?

İlişkili çeşitlendirme stratejisi, tek merkezli çeşitlendirme stratejisi olarak da adlandırılır. Bu stratejiyi uygulayan işletmelerin esas işleri haricindeki diğer işleri, esas iş ile aynı veya benzer alanda yer alır. Başka bir ifadeyle, esas iş ile diğer işler ilişkili alanlardadır. İlişkisiz çeşitlendirme stratejisi ise, kümelenmiş çeşitlendirme stratejisi olarak da adlandırılır. Bu stratejiyi uygulayan işletmelerin esas işleri ile diğer farklı işleri arasında hiçbir benzerlik bulunmamaktadır ve işler tamamıyla farklı ve değişik alanlarda olabilmektedir.

Çekilme stratejisi nedir ve türleri nelerdir?

Çekilme stratejisi, işletmenin mevcut iş ve faaliyetlerinin bir kısmı veya tamamının terkedilmesi ile veya belirli bir süre verimlilik sağlama amacı ile tasarruflar yapılarak gerçekleştirilen bir üst yönetim küçülme stratejisidir. Üç tür çekilme stratejisi bulunmaktadır. Bu strateji türleri arasında tasarruf stratejisi, kısmi tasfiye stratejisi ve tam tasfiye stratejileri yer almaktadır.

Bir işletme neden çekilme stratejisi uygular?

Çekilme stratejileri bir bağlamda niyet edilen küçülme stratejisidir. Genellikle işletme ile yargılarda “olumsuz” çağrışımları akla getirir. Ancak, çekilme stratejisi her zaman olumsuz durumlarda başvurulan bir strateji değildir. Üst yönetimin farklı iş alanlarında ortalamanın üzerinde gelir sağlamak amacına yönelik olarak ve onlara kaynak yaratmak maksadı ile bazı mevcut işlerinden çekilmesi çok sık rastlanan bir durumdur.

Bir işletme neden tasarruf stratejisi uygular?

İşletmeler içinde bulunduğu olumsuz çevre koşulları nedeni ile kaybettikleri üstünlüklerini yeniden kazanabilmek, zayıflamış bulunan kaynak ve yeteneklerini yeniden güçlendirebilmek maksadı ile genellikle belirli bir süre için, sahip bulundukları kaynakların kullanımında kısıtlamalar yapabilmektedir. Ayrıca, bazı varlıklarını  azaltarak işletme içi verimliliği düzeltme ve/veya güçlendirme amacı ile tasarruf sağlamaya çalışmaktadırlar.

Kısmi tasfiye stratejisi nedir ve hangi durumlarda uygulanır?

Bu tür çekilme stratejisi tasarruf stratejisinden farklı olarak, işletmelerin maksatlı olarak mevcut iş ve faaliyetlerinden bazılarını sürekli olarak terketmesi, vazgeçmesi veya durdurmasıdır. Burada amaç belirlenmiş iş ve faaliyetlerin kısmen tasfiyesi ve terkedilmesidir. Bu bağlamda bu tür çekilme stratejisine, tasarruf stratejisinin başarılı olmadığı durumlarda veya verimsiz ve gelecekte değer yaratması mümkün görülmeyen mevcut bir iş alanını süresiz olarak terketme niyeti ile başvurulduğu  söylenebilir.

Tam tasfiye stratejisi nedir ve stratejik yönetim sürecinin hangi amacına ters düşmektedir?

Tam tasfiye stratejisinde işletmeler mevcut iş alanlarında tüm faaliyetlerini durdururlar ve kaynak ve varlıklarını sona erdirirler. Bu anlamda bu çekilme stratejisi yüksek dereceli bir stratejidir ve işletmenin yaşamını devam ettirme amacına yönelik olduğu söylenemez. Bu yönü ile bu stratejinin, stratejik yönetim sürecinin “yaşamın devamını sağlama” amacı ile ne kadar uyumlu olduğu tartışma konusu olmaktadır.

Bağımsız stratejilerin bağımlı stratejilerden farkı nedir?

Her iki strateji de işletmelerde büyüme ve küçülme amacı ile uygulanabilir. Ancak, bağımsız stratejiler sadece kendi kaynaklarına ve yeteneklerine dayanılarak gerçekleştirilen çeşitlendirme veya çekilme stratejileridir. Bağımlı stratejiler ise, diğer firma ve işletmelerle iş birliği hâlinde ve ortak kaynak ve yeteneklere dayanılarak gerçekleştirilen çeşitlendirme veya çekilme stratejileridir.

Bir işletmenin iş birimlerinden oluşan portföy yönetimindeki amacı nedir?

Düşük, orta veya yüksek dereceli çeşitlendirme stratejisi uygulayan işletmeler, belirli bir süre sonunda portföylerinde, ilişkili veya ilişkisiz iş ve faaliyet alanlarında bağımsız veya bağımlı olarak uyguladıkları stratejiler sonucu oluşturdukları, işbirimlerinden (çeşitli işletmelerden) oluşan bir portföyü yönetmek durumunda kalırlar. Bu portföy yönetiminin amacı ise, sahip bulunulan işbirimlerinden, faaliyette bulundukları alanlar itibarıyla gelecekte, hangilerinde büyüyecekleri,
hangilerinden çekilecekleri ve hangilerinde faaliyetlerini devam ettireceklerine ilişkin karar vermektir.

Bir işletmenin iş birimlerinden oluşan portföy yönetiminde kullanılan belli başlı teknikler nelerdir?

Bu konuda Boston Danışma Grubu (BDG) İş birimleri Portföy Yönetim matrisi; HOFER İş birimleri Portföy Yönetim matrisi ve Yönlendirici Politika matrisi (YPM) gibi önemli portföy analiz tekniklerinden
yararlanılmaktadır.

Boston Danışma Grubu (BDG) İşbirimleri Portföy Yönetim Matrisi nedir ve hangi alanları kapsar?

Boston Danışma Grubu (BDG) İşbirimleri Portföy Yönetim Matrisi, ana
işletmenin portföyünde bağlı işbirimlerinin temel stratejilerinin belirlenmesinde ve seçilmesinde kullanılan bir matristir. Gelecekte nakit akışı yaratacak iki boyut olan pazarın büyüme hızı ve göreceli pazar payının analiz edilmesi ile bağlı işbirimlerinin temel stratejileri  belirlenir. Matriste 4 alan bulunmaktadır. Yıldızlar alanı büyüme stratejileri, sorunlular alanı küçülme stratejileri, nakit depoları alanı durağan stratejiler için uygun alanlardır. Belirsizler alanında bulunan işletmeler için büyüme veya belirli bir süre için durağan stratejiler
önerilmektedir.

HOFER İşbirimleri Portföy Yönetim Matrisi nedir?

HOFER matrisi, BDG matrisinin daha geliştirilmiş bir şekli olup temel stratejilerin belirlenmesi ve seçiminde işletmenin faaliyette bulunduğu sektörün yaşam evresini de inceleme kapsama dahil eder.

Yönlendirici Politika Matrisi nedir?

Yönlendirici Politika Matrisi (YPM), ana işletmenin portföyünde bağlı işbirimlerinin temel stratejilerinin belirlenmesinde ve seçilmesinde kullanılan yararlı bir matristir. Gelecekte nakit akışı yaratacak iki boyut olan pazarın çekiciliği ve rekabet durumunun analiz edilmesi ile bağlı işbirimlerinin temel stratejileri belirlenir. Bu iki boyut ile ilişkili olan çok sayıda ölçüt dikkate alınarak belirlenir.