İnsan Kaynakları Yönetimi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Bir işletmenin amaçlarına ulaşabilmesi için gerekli olan kaynaklar hangi başlıklar altında toplanır?

Bir işletmenin amaçlarına ulaşabilmesi için çeşitli kaynağa ihtiyacı vardır. Bu kaynakları üç başlık altında toplamak mümkündür: 1. Fiziksel kaynaklar (bir ürün ya da hizmet üretebilmek için gerekli üretim tesisleri, makine, donanım, ham madde, malzeme vb.), 2. Finansal kaynaklar (öz sermaye, alacaklar, borçlar, kârlar vb.) ve 3. İnsan kaynakları (yaratılan tüm ürünler ve hizmetler ile müşterilerin bağlantısını kurabilmek için pazarlama kapasitesi ve örgüte ait bilgi, deneyim, beceriler, karar verme ve yaratıcılık, bu yeteneklerin örgütlenmesi, yapılandırılması ve ödüllendirilmesi vb.)

Bir işletmeye rekabet avantajı sağlaması en yüksek olan kaynak hangisidir?

Başarılı olabilmek için bu kaynakların hepsi önemli olmakla birlikte günümüz iş dünyasında rekabet avantajı sağlama olasılığı en yüksek olanı, insan kaynakları (İK) ve bu kaynakların nasıl yönetileceğidir.

Tarihsel gelişim süreci içerisinde ücretli çalışanlar hangi kavramlar kullanılmıştır?

Tarihsel gelişim süreci içinde ücretli çalışanlar için insan gücü/iş gücü, personel, insan kaynakları, stratejik insan kaynakları, entelektüel sermaye ve yetenek kavramları kullanılmıştır.

İşletmeler için iş gücü ne anlama gelmektedir?

İş gücü, genel olarak bilfiil üretim faaliyetlerine katılan çalışanları tanımlayan bir kavramdır.

19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında işçi hareketlerinin yoğunluk kazanmasının nedenleri nelerdir?

Fabrika sistemi, istihdamı belli bir düzeyden fazla artırmamış ve işçilerin kişisel gelirlerini yükseltmemişti ancak yaşam kalitesini artıran temel malların ve hizmetlerin üretimi artırmıştı. Gerek fabrikalardaki çalışma koşullarının iyileşmemesi gerekse işçilerin gelirlerinin yeterince artmaması tepkilere neden oldu ve 19. yüzyılın sonlarında, 20. yüzyılın başlarında işçi hareketleri kararlı bir yoğunluk kazanmaya başladı.

Refah Sekreterliği hangi amaçlarla kurulmuştur?

1800’lü yılların sonlarına doğru refah ve sendikal hareket önem kazanmaya başladı. Bu hareket bazı işverenlerin kendi çalışanlarının ekonomik refahlarına ilgi göstermelerini sağladı. Bu ilgi sonucunda bazı örgütlerde mali, tıbbi, barınma vb. yardımların yanı sıra çalışanlara kültürel, eğitimsel ve dinlenme kolaylıkları sağlama sorumluluğu bulunan bir pozisyon olan refah sekreterliği doğdu.

Örgütlerde personel yönetimi anlayışının başlangıcı hangi gelişmeye dayanmaktadır?

1800’lü yılların ikinci yarısında kurulan “Refah Sekreterliği”, personel yönetimi anlayışının başlangıcı sayılmaktadır.

Personel kavramı nasıl tanımlanır?

İşletmenin sahip ya da sahipleri dışında genel müdürü, müdürü, şefi, memuru, işçisi, teknisyeni, kapıcısı vb. herkes personel olarak tanımlanır. 

Personel kavramının içinde hangi personel grupları yer alır?

Personel kavramının içinde işçiler (mavi yakalılar) teknik (açık mavi ya da gri yakalılar), büro ve yönetici personel (beyaz yakalılar) grupları bulunur. Ayrıca son yıllardaki teknolojik gelişmelere ve bilgi çağının gereklerine paralel değişen yeni çalışma biçimleri bilgi işçilerini ortaya çıkarmıştır. Bilgi işçileri (altın yakalılar), yeni bilgi ürünlerini ve hizmetlerini üretmek amacıyla teorik ve analitik bilgileri kullanabilen, eğitim düzeyi oldukça yüksek personel grubudur. 

İşçiler üretim faaliyetlerine katılma bakımından hangi gruplara ayrılırlar?

İşçiler üretim faaliyetlerine katılma bakımından iki gruba ayrılır:
a. Doğrudan üretimde çalışanlar,
b. Üretime dolaylı (bakım-onarım, temizlik, güvenlik gibi işleri yaparak) katılanlar.

İşletmelerdeki personel bölümlerinin temel görevleri nelerdir?

Personel bölümlerinin temel görevi istihdama ilişkin kayıtları tutmak, istihdam ilişkilerini sağlamak ve sürdürmektir.

1930'larda sendika yasasının çıkması hangi gelişmeleri beraberinde getirmiştir?

1930’lu yıllarda sendika yasasının çıkması işletmelerin, sendikalarla ilişkilerin düzenlenmesine ayrı bir önem vermelerine yol açtı. Bu dönemde genellikle çalışma ilişkileri bölümü olarak adlandırılan personel bölümünden, bütün personel ve sendikal ilişkilerden doğan sorumlulukları ve işleri üstlenmesi istenmiştir. Buna göre işe alma, atama, terfi, nakil, ücret belirleme, işten çıkartma ve sendikalarla ilişkileri yürütme görevleri bu bölüme verilmiştir.

Endüstriyel psikoloji alanındaki çalışmaların başlamasına neden olan gelişmeler nelerdir?

II. Dünya Savaşı’ndan sonra, savaşın neden olduğu iş gücü kıtlığıyla başa çıkabilmek ve savaşta fiziksel ve ruhsal sakatlanmaya maruz kalan çalışanların verimini yükseltebilmek için endüstriyel psikoloji alanında çalışmalar yapıldı ve sonuçları uygulanmaya başladı.

Örgütlerde personel yerine insan kaynakları kavramının kullanılmaya başlamasında hangi gelişmeler etkili olmuştur?

1980’lerden itibaren çoğu benzer teknolojiyi ve yöntemleri kullanan işletmelerin üretim, pazarlama ve finans alanlarında elde ettikleri başarılar arasında fark yaratan en önemli unsurun insan olduğu fark edildi. Bu nedenle de insanın bir işletme örgütü için önemini vurgulamak üzere personelden daha geniş anlam ifade eden İK kavramı kullanılmaya başlandı.

İnsan kaynakları yönetimi hangi faaliyetleri kapsar?

İnsan kaynakları yönetimi, insan kaynağının nasıl elde edileceğine ve bu kaynaktan en etkili biçiminde nasıl yararlanılacağına ilişkin tüm faaliyetleri kapsar.

Personel yönetimi ile İK yönetimi arasındaki temel farklar nelerdir?

• Personel yönetimi çalışanlara “maliyet” unsuru olarak bakar. Buna karşılık İK yönetimi insan odaklıdır; insanları “geliştirilmesi gereken kaynak” olarak görür.
• Personel yönetimi faaliyetleri işletmenin isleyişinden bağımsız olma ve bağımsız bir süreç olarak yürütülme eğilimindedir.
• Geleneksel personel yönetimine bir uzmanlık fonksiyonu olarak bakılır. Buna karşılık İK yönetimi tüm yöneticilerin sorumluluğudur. 
• Geleneksel personel yöneticileri çok az güce ve prestije sahiptiler. Fakat İK yönetimi çoğu üst yönetici için stratejik bir ilgi alanıdır.
• Personel yönetimi operasyoneldir; personel bulma ve seçme, eğitme, ücret idaresi, endüstriyel ilişkiler ve belgeleme üzerinde odaklanmıştır. İnsan kaynakları yönetimi yaklaşımı geniş, kapsamlı ve organize bir şekilde iş stratejilerine ulaşmayı sağlayacak tüm personel meseleleriyle ilgilidir.
• Personel yönetimi günlük rutin işlerle uğraşırken İK yönetimi yüksek düzeyde bağlılığı olan, nitelikli bir iş gücünün geliştirilmesi yoluyla bir örgütün rekabetçi avantaj elde etmesini hedefler. 
• İnsan kaynakları yönetimi stratejik planlama, rekabet geliştirme programları ve kıyaslama (benchmarking) gibi daha yüksek düzey örgütsel meselelerle ilgili bir yaklaşım içindeki fonksiyonları ve teknikleri kapsar. 

Stratejik insan kaynakları yönetimi ne anlama gelmektedir?

Personelin yetkinliklerini ve davranışlarını kurumun stratejik hedeflerine ulaşmak için ihtiyaç duyduğu yetkinlikleri ve davranışları üreten İK sistemlerinin, politikalarının ve uygulamalarının formüle edilmesini ve yönetilmesini ifade eder

İK stratejisinin örgüte sağladığı yararlar nelerdir?

İK stratejisi, insanların uzun vadede örgüte rekabet avantajı sağlayacak şekilde nasıl ve hangi yollar izlenerek yönetileceğini gösterir. 

Entelektüel sermaye hangi unsurları içerir?

Entelektüel sermaye, bir işletmede var olan insani, yapısal ve ilişkisel varlıkları içerir. Bu bağlamda işletme için değer yaratma potansiyeli taşıyan maddi olmayan varlıkların tümü entelektüel sermaye kapsamına girer.

Örgütlerde insan sermayesi ne anlama gelmektedir?

Entelektüel sermayenin sadece bir bölümü değil aynı zamanda onun deposu, kapasite kaynağı ve sınırlayıcı faktörüdür. Entelektüel sermaye kavramının en temel unsurunu oluşturan insan sermayesi, bir işletmede görev yapan çalışanların bilgi, deneyim, yetenek ve davranışlarından oluşmaktadır. 

İnsan kaynakları sermayesinin örgütlere sağladığı faydalar nelerdir?

İnsan sermayesi örgüt üyelerinin teknik, mesleki ve işle ilgili bilgilerini, eğitimlerini, problem çözme kapasitelerini, yaşam felsefelerini, yaratıcılıklarını, girişimcilik ve liderlik yeteneklerini, organizasyon süreçlerinde ortaya koydukları fonksiyonları ve bu fonksiyonların niteliklerini belirleyici bir güce sahiptir.

Yapısal sermaye hangi unsurlardan oluşur?

Yapısal sermaye, entelektüel mülkiyetler ve altyapı sermayesinden oluşur. Entelektüel mülkiyetler arasında patentler, telif ve tasarım hakları, ticari sırlar, markalar, ticari saygınlık vb. sayılabilir. Altyapı sermayesi de yönetim felsefesi ve süreçlerinden, örgütsel yapı ve kültürden, bilgi altyapısından, bilgi ve ağ sistemlerinden, finansal ilişkilerden, işletme değerleri, stratejileri ve yöntemlerinden vb. oluşur. 

İlişkisel sermaye hangi ögeleri içerir?

İlişkisel sermaye, müşteriler, hitap edilen pazar, rakipler, hissedarlar ve tedarikçiler gibi işletme dışındaki diğer kişi ve kuruluşlarla olan ilişkiler nedeniyle oluşan bilgi birikimidir. Müşteri sermayesi olarak da adlandırılan ilişkisel sermaye, işletmenin çevresiyle ilişkilerini düzenleyen ve yöneten tüm varlıkları içerir.

Yetenek kavramı ne anlama gelmektedir?

Herhangi bir şeyi öğrenme, bir işi yapma ya da bir duruma başarıyla uyma konusunda organizmada bulunan ve doğuştan gelen güçtür.

İşletmelerde yetenekli çalışanlara sahip olabilmek ve onları örgütün amaçları doğrultusunda yöneltebilmenin öneminin anlaşılması hangi gelişmelere dayanmaktadır?

2009 yılında yaşanan küresel ekonomik krizde önemli fiziki sermayeye sahip işletmelerin ne kadar köklü ve kurumsallaşmış oldukları farketmeksizin büyük sarsıntı yaşadıklarına ve hatta iflas ettiklerine tanık olundu. Söz konusu kriz sürecinde işletmeleri ayakta tutan ve onları yoğun rekabet ortamında güçlü kılan en temel unsurun sahip oldukları insan değerleri olduğu görüldü ve bu da yeni arayışlara yol açacak şekilde iş dünyasında çalışanlara bakışın tekrar tartışmaya açılmasına neden oldu. Bu dönemde gündeme yetenekli çalışanlara sahip olabilmek ve onları örgütün amaçları doğrultusunda yöneltebilmek oturdu.

Yetenek yönetimi hangi süreçleri kapsamaktadır?

Yetenek yönetimi için üstün yetenekleri cezbedecek bir örgüt yapısının ve kültürünün yaratılması, yeteneklerin cezbedilmesi, geliştirilmesi ve elde tutulması süreçlerini kapsamaktadır. 

yetenekli bireylerin ihtiyaçları nelerdir?

Yetenekli insanlar;

• Kapasitelerini kullanabilecekleri görevler, zorlayıcı ve kendilerini geliştirici
sorumluluklar üstlenmeye,
• Kariyerlerini geliştirme fırsatlarına,
• Bir başkasının kılavuzluk etmesine ve koçluğuna,
• İş ve özel yaşam dengesinin kurulmasına,
• Esnek ve yaratıcılığı teşvik eden çalışma ortamlarına,
• Stratejik olarak yönlendirici liderliğe,
• Sağlık olanaklarına ve
• Harici eşitliği hedef alan tatmin edici bir ücrete ihtiyaç duyarlar.

İnsan kaynakları yönetiminin ihmal edildiği bir örgütte ne tür sorunlarla karşılaşılır?

Böyle bir işletmede yanlış kişilerin işe alınması, personel devir hızının istenmeyen bir şekilde yükselmesi, personelin verimsiz ve düşük performansla çalışması hiç de sürpriz olmaz. Ayrıca, bu işletmede yararsız tartışmalarla zaman kaybedilir, bazı kişilerin işten çıkarılması nedeniyle maliyeti yüksek ve zaman alıcı davalarla uğraşılır. Böylece de yasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen bir işletme imajı oluşur. İlave olarak personelin çoğu sürekli adil olmayan ve yetersiz ücret aldıklarından şikayet eder, endüstriyel ilişkiler bozulur. İşletmede yeterli ve doğru eğitim
sağlanamamasından dolayı genel performans düşer vb.

Yetersiz olanaklarla üstün başarılar elde eden bir yöneticinin başarısının arkasında yatan temel etmen nedir?

Onların başarılarının anahtarı genellikle doğru insanlarla iş yapmaları, onları motive etmedeki, değerlendirmedeki ve geliştirmedeki ustalıklarıdır.

İK yönetimi uygulamalarının örgüte sağladığı yararlar nelerdir?

Bir işletmedeki İK yönetimi uygulamaları insan sermayesinin oluşmasını ve örgütsel performansın artmasını sağlayan önemli bir etkendir. Böylece İK yönetimi, işletme için bir kaldıraç görevi görebilir. Çalışanların etkili bir şekilde yönlendirilmesi ve desteklenmesiyle işletmenin stratejik hedefleriyle uyumlu bir rekabet avantajı elde edilmesi ve bu avantajın korunması sağlanabilir. Stratejik hedefler doğrultusunda iş yapış şekilleri geliştirilerek ve uygulanarak işletmenin değişen koşullara kısa sürede uyması mümkün olabilir. Bunlara ilave olarak etkili İK yönetimi ile işletmenin ihtiyaçları karşılanırken çalışanların memnuniyetleri ve yaşam kaliteleri yükseltilebilir.

Örgütlerde planlama ne anlama gelmektedir?

Planlama, bir amaç doğrultusunda nelerin, nerede, ne zaman, nasıl, hangi olanaklar kullanılarak ve kim tarafından yapılacağının belirlenmesi sürecidir.

İK yönetiminde planlama sürecinin işlevleri nelerdir?

• İnsan kaynakları planlaması: İstenen yer ve zamanda, istenen sayı ve nitelikte insan kaynağının hazır bulundurulması ve var olan insan kaynağından en etkili biçimde yararlanılması sağlanır. İnsan kaynakları planları kısa, orta ve uzun vade için yapılabilir. Ayrıca örgütün tamamı, belli personel grupları, belli bölümler ya da kritik pozisyonlar için insan kaynakları planlanabilir.
• İş analizi: Örgütte yapılmakta olan işleri ayrıntılı olarak incelemek, tanımlamak, bu işleri yapacak kişilerde bulunması gereken nitelikleri saptamak, yeniden tasarlamak vb. amaçlarla işler hakkında ayrıntılı bilgi toplanır.
• İş tasarımı: Verimliliğin ve kalitenin artırılmasını, maliyetlerin azaltılmasını, çalışanlar açısından iş tatminin artırılmasını, daha sağlıklı ve güvenli çalışma ortamının yaratılmasını sağlayacak şekilde işler yeniden düzenlenir

İnsan kaynaklarının elde edilmesi sürecinin temel işlevleri nelerdir?

İnsan kaynakların elde edilmesi için temel işlevler: Personel bulma, seçme, işe yerleştirme ve alıştırmadır

Nitelikli insan kaynaklarının elde tutulabilmesi için hangi etkinliklerin yapılması gerekir?

Nitelikli insan kaynakların elde tutulabilmesi için adil bir ücret sistemi kurmak, örgütsel bağlılığı artırmak, iş sağlığını ve güvenliğini sağlamak, endüstriyel ilişkileri sürdürmek, kültürel ve sosyal etkinlikler yapmak gerekir.

İnsan kaynaklarının elde tutulması sürecinin temel işlevleri nelerdir?

İnsan kaynaklarının elde tutulması sürecinin temel işlevleri; ücretlendirme, örgütsel bağlılığı arttırma, iş sağlığı ve güvenliğini sağlama, endüstriyel ilişkileri sürdürme ile kültürel ve sosyal etkinlikler yapmadır. 

Örgütün bireysel ve örgütsel performansı arttırması için neler yapması gerekir?

Bireysel ve örgütsel performansın artırılabilmesi için personelin performansını değerlendirmek, yüksek performansı ödüllendirmek, eğitmek, kariyerlerini geliştirmek, gerektiğinde disipline etmek ve gerçekten değer katan faaliyetlerin yapıldığından emin olmak gerekir.

Bir örgütte performansın arttırılması için öncelikle ne yapılması gerekir?

Bir örgütte performansın artırılması isteniyorsa, öncelikle örgütsel performans ile bireysel ya da grup performansı arasında sağlam bir bağlantı kuran performans değerleme sistemi kurulmalı ve
işletilmelidir.

Bir örgütte komuta yöneticiler kimlerdir?

Komuta yöneticiler,  örgütün temel amacıyla doğrudan ilgili faaliyetlerin yönetilmesinden sorumlu olan ve emir verme hakkı bulunanlardır.

Bir örgütte kurmay yöneticiler kimlerden oluşur?

Kurmay yöneticiler işletmenin temel amacıyla dolaylı ilişkisi bulunan faaliyetlerin yönetilmesinden sorumlu olan ve emir verme hakkı bulunmayan yöneticilerdir. 

Komuta yetki hangi faaliyetleri kapsamaktadır?

Komuta yetki, işletmenin asıl amacıyla doğrudan ilgili faaliyetleri kapsar ve en temel yetki tipidir. Genellikle doğrudan yetki olarak ifade edilir. Komuta yetki ilişkisi, bir örgüt hiyerarşisinde en üstten en alta kadar çalışan ve yetki-sorumluluk ilişkisini sağlayan bir emir-komuta zinciridir.

Kurmay yetki hangi faaliyetleri kapsamaktadır?

Kurmay yetki, işletmenin amaçlarıyla dolaylı olarak bağlantılı olan, örneğin, İK, araştırma ve
geliştirme, reklam, halkla ilişkiler, muhasebe gibi faaliyetleri kapsar.

Komuta yöneticilerinin İK sorumlulukları nelerdir?

Komuta yöneticilerinin İK yönetimi sorumlulukları şunlardır:
• Doğru insanları seçmek ve doğru işlere yerleştirmek
• Yeni personeli işe alıştırmak
• Personeli yeni yapacağı iş için eğitmek
• Her personelin iş performansını iyileştirmek ve geliştirmek
• İş birliği içinde çalışmayı sağlayacak doğru çalışma ortamını ve ilişkilerini geliştirmek
• İşletmenin politikalarını ve prosedürlerini belirlemek ve açıklamak
• İşçilik maliyetlerini kontrol etmek

• Her bireyin yeteneklerini geliştirmek
• Sorumlu olduğu personel grubunun moralini yükseltmek ve sürdürmek
• Personelin sağlığını korumak ve çalışma koşullarını iyileştirmek.

İnsan kaynakları yöneticilerinin ne tür rol ve sorumlulukları bulunmaktadır?

İnsan kaynakları yöneticilerinin komuta ve kurmay yönetici, danışman, fonksiyonel uzman, fonksiyonel yetkili, stratejik ortak ve personel savunucusu gibi pek çok rolü ve sorumluluğu vardır.

İnsan kaynakları yöneticilerinin temel sorumlulukları nelerdir?

İnsan kaynakları yöneticilerinin temel sorumlulukları şunlardır:

• Kendi bölümlerinde ve kendi hizmet alanındaki insanların faaliyetlerini yönlendirmek (komuta yöneticisi olarak)
• İşletmenin stratejik planlarının yapılması ve uygulanması süreçlerine katılmak (stratejik ortak olarak)
• İnsan kaynakları fonksiyonel alanına giren faaliyetleri yapmak (uzman olarak)
• İşletmenin tümünde İK faaliyetlerini koordine etmek (fonksiyonel yetkili olarak)
• Komuta yöneticilerine servis vermek ve danışmanlık yapmak (kurmay-danışman olarak):
• Personeli korumak ve onları savunmak (personelin savunucusu olarak)

Komuta yöneticileri ile İK yöneticileri arasındaki çatışmaların olası nedenleri nelerdir?

• Yüklendikleri görevlerin farklı olmasından,
• Farklı teknik dil kullanmalarından,
• Eğitim durumu ve yetişme farklılıklarından (İK yöneticileri genellikle sosyal bilimler, komuta yöneticiler de fen ve mühendislik eğitimi almış olurlar),
• İK yöneticilerinin devamlı olarak varlıklarını haklı göstermek çabası içinde
  olmalarından,
• İK yöneticilerinin yetkilerini genişletme, komuta yöneticilerinin de yetkileri koruma eğilimlerinden,
• Komuta yöneticilerinin İK yöneticilerinin uzmanlık bilgisinden yeterince
  yararlanamamalarından,
• İK yöneticilerinin terfilerinin (etki ve güce sahip olan) komuta yöneticilerinin onayıyla gerçekleşmesi nedeniyle kendilerini emir-komutanın baskısı altında hissetmelerinden,
• İK yöneticilerinin üst yönetime yakın olmalarından,
• İK yöneticilerinin önerilerinin sonuçlarından sorumlu olmamalarından vb. kaynaklanmaktadır.

İK yönetiminde başarılı olmak için öncelikle neler yapmak gerekmektedir?

Günümüzde İK yönetiminde başarılı olmak için öncelikle İK yönetimini etkileyen iç ve dış çevresel unsurların yakından izlenmesi, bunlardaki gelişmelere uygun önlemlerin alınması gerekir

Küreselleşme kavramı ne anlama gelmektedir?

Küreselleşme, dünyanın politik, ekonomik, sosyolojik ve kültürel yapısında önemli değişiklikler yaratan bir olgudur.

Örgütler rekabet edebilir kalmak için neler yapmaktadır?

Rekabet edebilir kalmak için işletmelerin aralarında güç birliği ve iş birliği yapma ihtiyaçları artmış,  yönetimde kalite ve müşteri odaklılık, esneklik ve yaratıcılık olmazsa olmazlar arasında yer almaya ve önemli avantajlar sağlamaya başlamıştır. Bunu sağlayabilmek için işletmeler örgütsel yapılarını ve kültürlerini yeniden yaratma yoluna gitmişlerdir.

İK yönetiminde stratejik yaklaşımı benimseyen bir işletmenin göstergeleri nelerdir?

• İşletme için önemli bir bölüm olduğunun bilincindedir. Bu bilinçle işletmenin temel sorunlarıyla ilgili kararlara katılır.
• İç müşterileri için en iyi hizmeti ve İK bölümü personeli için en yüksek motivasyonu sağlayacak şekilde örgütlenmiştir. Ayrıca reaktif değil, proaktif bir ekip oluşturmuştur.
• Örgütün stratejik ihtiyaçlarına odaklanmış bir İK vizyonuna ve örgütünkilerle uyumlu bir felsefeye, misyona ve değerlere sahiptir.
• Örgütsel stratejilerle bütünleştirilmiş İK stratejilerine, İK politikalarına sahiptir ve uygulamaların tümünü bu doğrultuda yapar.

Ahlak ve iş ahlakı kavramları ne anlama gelmektedir?

Ahlak, insanların toplum içinde uymaları gereken kuralları ve ilkeleri belirler. İş ahlakı, uygulamalı bir ahlak bilgisidir ve iş hayatında karşılaşılan tüm ahlaki sorunları inceler. Bu sorunlar çalışanların aralarında, çalışanlar ile yöneticiler arasında, işletme ile diğer işletmeler arasında ve işletme ile alış verişte bulunanlar ya da diğer çevresel unsurlar arasında olabilir.

İK yönetiminin ahlaki politikaları ve davranışları nelerdir?

• Sağlık ve güvenlikle ilgili tüm önlemleri dikkatli bir şekilde almak, potansiyel olarak tehlike yaratan çalışma koşulları hakkında personeli bilgilendirmek, stresle ilgili hastalıklar konusunda sorumluluk almak,
• İşe alma sırasında doğru ve samimi davranmak,
• Geçerli ve güvenilir olmayan ve ayırım yaratan seçme, değerlendirme ve terfi ettirme sistemlerini kullanmaktan kaçınmak,
• Adil ücret sağlamak,
• Personel için seslerini duyurabilecekleri prosedürleri kurmak ve haklarını elde etmeleri için bir sendika çatısı altında yasal olarak örgütlenmelerini sağlamak ve
• Disiplin ya da iş gücünü azaltma durumundaki işten çıkarmalarda ve diğer bazı durumlarda adil politikalar izlemek

İK işlevinin performansını ölçebilmek için hangi sorular sorulmalıdır?

İK işlevinin performansını ölçebilmek için şu temel soruların sorulması gerektiği söylenebilir:

• İK uygulamalarının müşterileri durumunda olanlar ya da İK uygulamalarından çıkarı bulunanlar (yöneticiler, yönetici olmayan personel, sendikalar, dış müşteriler, tedarikçiler, hissedarlar vb.) bu İK uygulamalarının performansıyla ilgili ne düşünmektedirler?
• İK uygulamaları örgütsel performansa beklenen katkıyı sağlamakta mıdır?
• İK uygulamaları sonucunda elde edilen parasal fayda ne kadardır?
• İK uygulamaları diğer örgütlerin (başka işletmelerin) İK uygulamalarıyla karşılaştırıldığında nasıl gözükmektedir?

İK yönetiminin performansını ölçerken kullanılan tekniklerden biri olan kıyaslama ne anlama gelmektedir?

Kıyaslama; tipik olarak bir örgütün, kendi performansını aynı sektördeki farklı örgütlerden seçilmiş performans göstergeleriyle ya da sınıfının en iyisi olduğu düşünülen karşılaştırılabilir nitelikteki örgütlerle karşılaştırma yapması olarak tanımlanır. 

Örgütlerin kıyaslama tekniğinden sağlayacağı yararlar nelerdir?

• Bir örgütün, İK uygulamalarını diğer örgütlere ya da aynı örgütteki diğer birimlere göreceli olarak nasıl sunduğunu anlamaya yardım eder.
• Bir örgütün diğerlerinin başarılarından ve hatalarından ders almasını sağlar.
• Bir örgütteki değişimi motive edici bir araç olarak hizmet eder. Değişimin
  yönünü ve önceliklerini belirlemeye yardımcı olur.
• Örgütsel körlük probleminin üstesinden gelmeye yardım eder

İnsan kaynaklarının örgüt yapısının nasıl olacağını etkileyen faktörler nelerdir?

İnsan kaynakları bölümünün örgüt yapısının nasıl olacağını etkileyen faktörler arasında üst yönetimin insana bakışı, örgütün kültürü, coğrafik yerleşimi, faaliyetlerin yapısı, çalışanların niteliği ve sendikalaşma durumu sayılabilir.

Coğrafi yerleşim faktörü, insan kaynakları bölümünün örgüt yapısını nasıl etkilemektedir?

İşletmenin büyüyüp farklı coğrafik bölgelerde birden fazla fabrikaya, şubeye vb. sahip olması durumunda genellikle her bir fabrikada ve şubede ayrı ayrı İK bölümü oluşturulur. Bunun yanı sıra merkezdeki tepe yönetimde bu farklı İK bölümlerini koordine etmek üzere ayrı bir bölüm kurulmalıdır. Bu bölümlerin yöneticileri bir yandan fabrika ya da şube müdürüne bağlı olarak çalışırlarken, öte yandan merkezdeki İK koordinatörlüğünün denetimi altında olacaklardır.

Çalışanların niteliği, insan kaynakları bölümünün örgüt yapısını nasıl etkilemektedir?

Bir örgütte çalışanların nitelikleri arttıkça ihtiyaçları ve beklentileri de artmaktadır. İK bölümünün çalışanların değişen ihtiyaçlarını ve örgütten beklediklerini karşılayabilecek şekilde yapılandırılması gerekir.

İK yönetimi bölümünün üst yönetime yakın olacak şekilde örgütlenmesi gereğinin nedenleri nelerdir?

Bir örgütte etkili bir İK yönetiminden söz edilebilmesi için bu bölümün üst düzey yönetime yakın olacak şekilde örgütlenmesi gerekir. Çünkü İK konusunda uzun dönemli planlama yapmak, amaçları belirlemek, stratejileri formüle etmek, politikalar oluşturmak vb. örgütü bir bütün olarak, tepeden görebilmeyi zorunlu kılar. Bu nedenle İK yönetimi işlevi üst düzey yönetim tarafından yerine getirilmelidir.

İK bölümlerinde genellikle hangi pozisyonlar bulunur?

İK bölümlerinde genellikle İK üst düzey yönetimi, İK yöneticisi, İK uzmanları ve İK destek personeli çalışır.

İK uzmanları genellikle hangi alanlarda öğrenim görmüş olmaktadırlar?

İK uzmanları genellikle işletme ve endüstriyel ilişkiler alanında ya da örgütsel psikoloji, istatistik, eğitim iletişimi, eğitim alanlarında öğrenim görmüş olmaktadırlar. Bunun yanı sıra bazı uzmanlar lisans eğitimlerini tamamladıktan sonra İK yönetimi alanında yüksek lisans yapmaktadırlar.

İK destek personeli kapsamında hangi çalışanlar yer alır?

İK destek personeli arasında memur, sekreter, bilgisayar operatörü, bilgisayar programcısı, hizmet personeli vb. sayılabilir.

İK profesyonellerinin değişim sürecini yönetme bağlamında ne tür bilgi ve becerilere sahip olmaları gerekir?

İK profesyonellerinin, problemleri daha geniş sistemler kapsamında ele almaları, vizyon oluşturmaları, rolleri ve sorumlulukları açıkça belirlemeleri, yaratıcılığı teşvik etmeleri, güveni sağlamaları ve çevresel koşulları dikkate alarak proaktif olmaları gerekmektedir.