Yönetimde Güncel Yaklaşımlar Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Örgüt yapısının değişiminde farklı tekniklere ihtiyaç
duyulmasının sebebi nedir ?

Günümüzdeki iş dünyasında sürekli artan bir
rekabet ortamı oluşmaktadır. İşletmelerin böyle bir
ortamda ayakta kalabilmeleri adına, örgüt yapısında
yapacakları değişikliklerde belirli politikalar izlemeleri
gerekmektedir. Bu politikaları gerek ulusal gerek ise
uluslararası düzeni göz önüne alarak belirlemeleri
gerekmektedir. Bu bağlamda, işletmelerin
faydalanabileceği çeşitli teknikler bulunmaktadır.

Örgüt yapısının değişiminde kullanılan yaygın teknikler
nelerdir ?

• Kıyaslama (benchmarking)
• Temel yetenek (core competence)
• Dış kaynak kullanımı (outsourcing)
• Küçülme (downsizing)
• Süreç yenileme (re-engineering)
• Yalın örgüt (lean organization)

Kıyaslama (benchmarking) nedir?

Kıyaslama (benchmarking) ya da diğer değişle
işletmeler arası karşılaştırma, kullanımını yaygın olan ve
verimlilik ve etkinlik odaklı, uzun zamandır kullanılan bir
örgütsel değişim tekniğidir. Bu teknik, işletmelerdeki
yönetsel denetim fonksiyonunun önemli bir bileşenidir.
Kıyaslama, çelişkili iş dünyasında, işletmelerin dış
çevrelerini daha yakından takip ederek, en üst
performansa ulaşmak için yapılacak çalışmalara yön verir.
Bu yüzden, kıyaslamayı en iyi olana öykünme ve
öykünerek işletmenin gelişmesine olanak sağlama olarak
da tanımlayabiliriz. Ancak kıyaslama tekniğinde, diğer
işletmelerin nasıl daha iyi işler yaptığını araştırmanın
tamamen yasal ve ahlaki temellere dayanması gerektiğini
unutmamak gereklidir.

Modern anlamda ilk kıyaslama örneği nedir ?

Modern anlamda, ilk kıyaslama örneğini Xerox
şirketinin, Japon şirketlerden gelen baskılar yüzünden,
hem kendi alanında hem de diğer alanlarda faaliyet
gösteren şirketlerin başarı hikayelerini örnek alarak
yaptığını görmekteyiz.

Kıyaslama işletmeler için nasıl bir öneme sahiptir ?

Alanında en iyi olan işletmeleri gözlemleyerek
onların ürün, süreç ve stratejilerini anlamaya ve
uygulamaya odaklanan kıyaslama tekniği, aynı zamanda
öğrenen bir örgüt olma sürecinde de önemli bir yere
sahiptir.

Kıyaslama tekniğinin işletmelere sağladığı faydalar
nelerdir?

Bir kalite geliştirme süreci olan kıyaslama
tekniğinin işletmelere sağlayacağı faydalar şu şekilde
sıralanabilir :
• İşletmelerin performans ölçütlerini belirlemesini
sağlamak.
• İşletmeleri sürekli gelişmeye ve değişmeye
motive etmek.
• İşletmeleri bireysel ve kurumsal gelişim yönünde
motive etmek.
• İşletmelerin büyüme potansiyellerini arttırmak.

Kıyaslama tekniğinin gelişim ve değişim süreci hangi
basamaklardan oluşmaktadır?

Kıyaslama tekniğinin gelişimi ve değişimi;
tersine mühendislik, rekabetçi kıyaslama, süreç
kıyaslaması, stratejik kıyaslama, küresel kıyaslama, temel
yetenek kıyaslaması ve ağ düzenekleri kıyaslaması olarak
yedi basamaktan oluşmaktadır.

Kıyaslamanın türleri nelerdir?

Kıyaslama sürecinin kıyaslama ortağına göre
bakıldığında içsel, rakip işletme ve sektör dışı işletme
olarak üç farklı türü bulunmaktadır. Odaklanılan noktaya
göre kıyaslama türleri ise ürün, süreç ve strateji olarak üç
tanedir.

Kıyaslama sürecinin temel aşamaları nelerdir?

Farklı kıyaslama süreçleri incelendiğinde,
kıyaslamasürecinin temel aşamaları aşağıdaki şekilde
sıralanmaktadır :
• Kıyaslama sürecinin planlanması
• Veri elde edilmesi ve analizi
• Farklılıkların işletmeye uyarlanması ve
uygulanması
• Yeni uygulamaların gözden geçirilmesi,
• Kıyaslama sürecinin işletme özelinde
kurumsallaştırılması.

Kıyaslama tekniğinin bir işletmede başarılı olabilmesi
için neler yapılmalıdır ?

Her teknik gibi, kıyaslama tekniğinin de başarıya
ulaşabilmesi için belli şartlara ihtiyaç vardır. Bu faktörler,
üst yönetimin sürece ilgi ve destek sağlaması, işletmenin
tüm faaliyetlerinin detaylı bir şekilde analiz edilmesi,
kıyaslama ortağının bilgi paylaşımı konusunda istekli
olması, işletme kültürünün değişime ve yeniliğe açık
olması, kıyaslama faaliyetlerinin kalite geliştirme
sürecinin temel bir bileşeni olarak kabul edilmesi ve bu
faaliyetlere işletmenin her alanından ve seviyesinden
çalışanların katılması olarak sıralanmaktadır. Kıyaslama
sürecinde aynı zamanda yasallık, değişim, gizlilik,
kullanım, etik iletişim, hazırlıklı olma, sonlandırma ve
empati gibi dikkat edilmesi gerek etik ilkelerde
bulunmaktadır.

Temel yetenek (core competence) nedir?

Temel yetenek (core competence), işletmelerin
rekabetçi ortamda ayakta kalabilmeleri için, işletmeyi
rakiplerinden farklı kılan, kolay taklit edilemeyen bilgi ve
beceri birikimine sahip olmaları anlamına gelmektedir. Bu
durumda, temel yetenek (core competence) işletmeler
arasındaki farklılığın temelini oluşturmaktadır.

Bir işletmede sahip olunan bilgi ve becerilerin temel
yetenek olarak sayılması için gereken özellikler nelerdir ?

Bu özellikler temel yeteneğin deperli olması, söz
konusu yeteneğin kıt olması, taklit edilmesinin oldukça
maliyetli ve zor olması, ikame edilmesinin zor olması
olarak sıralanabilir.

Temel yetenek (core competence) tekniğinin bir
işletme başarıyla uygulanabilmesi için ne gerekmektedir?

İşletmeler temel yeteneklerini ortaya koyduktan
sonra, aynı zamanda bu yeteneğin sürdürülebilir olmasını
sağlamalıdırlar. Temel yeteneklerin başarılı olmasında,
tüm işletme çapında duyurulmuş olması, örgüt yapısının
temel yeteneklerin etrafında tasarlanması, yatırımların
temel yeteneklerle ilişkilendirilmesi ve temel yeteneklerin
zaman içerisinde geliştirilmesi gerekliliği konuları göz
önünde bulundurulmalıdır.

Dış kaynak kullanımı tekniği nedir ?

Günümüzde iş dünyasında, işletmeler kendi temel
yeteneklerine odaklanmanın yanı sıra, temel yetenekleri
dışında kalan işlerde dış kaynaklara başvurmaktadırlar.
Özellikle inşaat sektöründe görülen taşeron kullanımı ve
tekstil sektöründeki fason üretim, dış kaynak kullanımın
en yaygın örneklerindendir. Günümüz iş dünyasında
vazgeçilmez bir olgu olan dış kaynak kullanımı, temel
olarak işletmelerin çeşitli tedarikçilerden yaptıkları mal ve
hizmet alımları olarak tanımlanabilir. (Mol, 2007, 5).
Başka bir deyişle, dış kaynak kullanımı işletmecilik
süreçlerinde değer yaratan bir faaliyetin dışarıdan
sağlanmasıdır. Dış kaynak kullanımının tarihsel gelişimine
bakıldığında 1980’lerde üretim girdilerinin tedarik
edilmesi, 1990’larda danışmanlık ve yazılımın tedariki,
günümüzde ise her türlü işletmecilik faaliyetinin dışarıdan
tedarik edilmesi söz konusudur. Dış kaynak kullanımı
teorik olarak değerlendirildiğinde, temellerinin kaynaklara
dayalı yaklaşıma, kaynak bağımlılığı ve işlem maliyeti
teorilerine dayandığı görülmektedir.

Dış kaynak kullanımı tekniğini başarıyla kullanmak
isteyen bir işletme nelere dikkat etmelidir ?

Bütün örgütsel tekniklerde olduğu gibi, dış
kaynak kullanımında da bazı kritik başarı faktörleri
bulunmaktadır. Bunlar stratejik düşünebilme yeteneği,
etkili müzakere yeteneği, ilişki yönetimi yeteneği ve
değişim yönetimi yeteneği olarak sıralanmaktadır. Başarılı
bir uygulama sonucunda dış kaynak kullanımı işletmeye
maliyet tasarrufu, uzmanlık bilgisinden yararlanma, esnek
üretim, temel yeteneklere odaklanabilme ve teknolojik
gelişmeleri takip edebilme gibi faydalar sağlamaktadır.
Ancak, işletmeler aynı zamanda dış kaynak kullanımının
faydalarının yanı sıra, zararlarının da farkında
olmalıdırlar. Örneğin, aşırı dış kaynak kullanımı
işletmelerin içinin boşalmasına ve işlevsizleşmesine sebep
olabilmektedir. Dış kaynak kullanımı; taşıma giderlerinin
artması, denetim fonksiyonun etkisizleşmesi, kendine
rakip yaratma, çalışanları olumsuz etkilemesi, ve
işletmenin özünü kaybetmesi gibi olumsuz durumlara da
sebep olabilmektedir.

Küçülme tekniğinin uygulanmasının sebebi nedir ?

İşletmelerin etkililik ve verimliliklerinde yaşanan
dönüşümler, büyük ya da küçük her türlü işletmede
küçülmeye gidilmesine neden olabilmektedir. Bu süreç
hem işten çıkarılan hem de işletmede çalışmaya devam
edenler için zor bir süreç olarak adlandırılmaktadır.

Dar ve geniş anlamda küçülmeyi açıklayınız.

Dar anlamda küçülme çalışanların işten
çıkarılması, geniş anlamda küçülme ise işletmedeki
işlerin, süreçlerin, fonksiyonların ve hiyerarşik
kademelerin sistematik olarak azaltılması anlamına
gelmektedir.

Küçülme faaliyetlerinin temel özellikleri nelerdir?

İşletmenin etkililiğinin, verimliliğinin ve
rekabetçiliğinin geliştirilmesini amaçlayan küçülme
faaliyetlerinin temel özellikleri ise planlı yönetsel bir çaba
olması, odak noktasının işletme çalışanları, verimlilik ve
etkililik sağlamak amacıyla gerçekleştirilmesi ve iş
süreçlerinin yeniden gözden geçirilmesini gerekli kılması
olarak sıralanabilir.

İşletmelerin küçülme uygulamalarından beklentileri
nelerdir?

Küçülme uygulamaları doğal olarak işletmelerin
bu süreç sonunda elde edecekleri faydalarla ilgili bazı
beklentilere sokmaktadır. Değişken maliyetlerin düşmesi,
iş süreçlerindeki gereksiz bürokrasinin azalması, karar
alma sürecinin hızlanması, örgütsel iletişimin
kolaylaşması, örgüt içi girişimcilik potansiyelinin
gelişmesi ve örgütün genel üretkenlik düzeyinin artışı
küçülme uygulamalarına ilişkin işletmelerin
beklentileridir.

Küçülme uygulamalarında süreç nasıl işlemektedir?

Küçülme süreci; küçülme kararının verilmesi,
küçülme planının hazırlanması, küçülme sürecine ilişkin
gerekli bilgi paylaşımının sağlanması ve küçülme planının
uygulanması şeklinde birbirinin devamı niteliğinde dört
farklı aşamadan oluşmaktadır. Küçülme sürecinde esas
olan, çalışanların yaşayabileceği olumsuz durumları
düşünerek buna göre önlemler almaktır.

Küçülme uygulamalarında dikkat edilmesi gereken
faktörler nelerdir?

Küçülme sürecinde dikkat edilmesi gereken
faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir :
• Küçülme yukarıdan aşağıya doğru hiyerarşik bir
yönetsel çabadır, ancak alt düzey çalışanların da
sürece katılımı oldukça önemlidir.
• Küçülme sürecinde kısa ve uzun vadeli stratejiler
eş zamanlı olarak uygulanmalıdır.
• Çalışanlara özel ilgi gösterilmelidir.
• Küçülme sürecinde işletmede olumsuzluklara
sebep olan noktalara odaklanılmalıdır.
• İşletmedeki örgütlenme de revize edilmelidir.
• Küçülme sürecinin nihai amacının rekabet
üstünlüğü elde etmek olduğu unutulmamalıdır.

Süreç yenileme nedir?

Süreç yenileme müşterilerin gözünde işletmenin
ürettiği mal ve hizmetlerin saygınlığını artırmak, kalite,
maliye ve zaman konularında köklü değişimlere
gidebilmek için, işletmenin örgüt yapısı, kullanılan
süreçler ve bunları destekleyen bilgi akışları süreçlerin
yeniden yapılandırılmasıdır. Süreç yenileme süreklilik
gerektiren, evrimsel değil radikal ve devinimsel bir
değişim yaratmaktadır.

Süreç yenilemeyi olıuşturan etkenler nelerdir?

Süreç yenilemenin ortaya çıkmasında 3Cs olarak
adlandırılan etkenler belirleyici olmaktadır. 3Cs, yani
customers (müşteriler), competition (rekabet) ve change (
değişim) dir. Bu üç bileşende meydana gelen değişiklikler
işletmelerin süreç yenilemesinde belirleyici etkenlerdir.

Süreç yenileme sürecinde nelere dikkat edilmelidir?

Diğer tekniklerde olduğu gibi, süreç yenilme
uygulamasında da başarılı olunması için bazı temel
hususlar göz önüne alınmalıdır. Bu faktörler aşağıdaki gibi
sıralanmaktadır.
• İşleri tek bir çatı altında toplanmalıdır.
• İşi fiilen yapanlarda karar alma sürecine dahil
edilmelidir.
• Süreçler doğal akışına bırakılmalıdır.
• Süreçler farklı taleplere cevap verebilecek şekilde
tasarlanmalıdır.
• İşler yapılması en mantıklı yerde
gerçekleştirilmelidir.
• Denetimler ve mutabakat arayışları en aza
indirgenmelidir.
• Her süreç bir kişinin sorumluluğu altında
olmalıdır.
• Hem merkeziyetçi hem de merkezkaç örgüt
yapısının temel özelliklerinin taşıyan bir örgütsel
yapı oluşturulmalıdır.

Süreç yenilemenin aşamaları nelerdir?

Süreç yenileme süreçlerin dökümünün yapılması,
süreçlerin değer yaratma durumlarının analize edilmesi,
değer yaratmayan veya beklentileri karşılamayan
süreçlerin yeniden tasarı ve daha hızlı, kaliteli ve düşük
maliyetli mal ve hizmet üretimi olarak dört farklı
aşamadan meydana gelmektedir.

Süreç yenileme işletmeye nasıl katkı sağlamaktadır?

Süreç yenileme tüm bu özellikleri dikkate
alındığında, operasyonel bir uygulamadır. İşletmelerin
faaliyetlerinin maliyet, hız ve kalite gibi kavramlar
etrafında süreçlerini yeniden tasarlamalarını sağlar. Bu
bağlamda, süreç yenileme gelecekte de geçerliliğini
koruyacak yönetsel bir uygulama olarak
değerlendirilmektedir.

Yalın organizasyon nasıl tanımlanmaktadır?

Yalınlaşma, gelen talepler doğrultusunda arzu
edilen kalite standartlarına ulaşabilmek için, işletmeye
değer katmayan süreç ve mevkilerden kurtulma eğilimi
dir.

Yalınlaşma çabasında olan örgütler nelere dikkat
etmelidirler?

Yalınlaşma çabasında olan örgütler tüm
dikkatlerini değer yaratan süreçler üzerine toplamalı ve
yönetim işe yakın ilgi ve destek göstermelidir. Bu süreçte
insan kaynaklarının örgütlerin en önemli sermayesi olduğu
unutulmamalı ve üst yönetim kritik nitelikli faaliyetlerle
ilgilenmeli, diğer işleri operasyonel düzeyde çalışanlara
devredilmelidir. Ayrıca bu süreçte müşteriyle yakın
olunup, müşteri ihtiyaç ve taleplerindeki değişimler de
sürekli olarak izlenmelidir.

Yalınlaşma süreci örgütlerin ne tür üstünlükler elde
etmesini sağlamaktadır ?

Yalınlaşmanın tarihsel süreci sonunda, örgütlerin
aynı anda hareket ettikleri ağ (network) türü yapılar ortaya
çıkmıştır. Ortak iş yapma kültürünün ortaya çıkmasıyla,
örgütlerin yalınlaşmaları daha olanaklı bir hale gelmiştir.
Yalınlaşmaya gidilmesi bu ağı etkili bir şekilde
yönetebilen örgütlerin bazı üstünlükler elde etmesini
sağlamaktadır. Bu üstünlükler aşağıdaki gibi
sıralanmaktadır:
• Örgütler ölçek ekonomilerden yararlanma şansı
yakalarlar.
• Farklı ulusal pazarlara kolayca girebilirler.
• Piyasa belirsizliği ile kolay başa çıkabilirler.
• Farklı etkinliklerin bir araya gelmesiyle örgütün
genel yaratıcılık seviyesi artar.
• Zaman daha etkin bir şekilde yönetilir.

Yalın örgüt kavramı nasıl ortaya çıkmıştır?

İkinci dünya savaşını takip eden yıllarda ABD
otomotiv sektöründe Japonya’nın iki katı kadar üretim
yaparken, Japonya’da otomobile olan talep oldukça
düşüktür. Aynı zamanda savaştan yeni çıkan Japonya’da
sermaya ve fiziksel imkanlar oldukça düşüktür.
Dolayısıyla, Japonya bu sektörde ABD’nin kullandığı
tekniklerin artık onlar için geçerli olmadığını
düşünmüştür. Tüm bu zorlukları göz önüne alarak,
Japonlar hem sermayeyi hem de fiziksel olanakları en iyi
şekilde kullanabilecekleri üretim sistemleri geliştirme
çabasına girmişlerdir.

Yalın üretim yönetim sistemi olarak bilinen Toyota
üretim sistemini açıklayınız.

Japon sanayicileri tarafından geliştirilen bu
sistemdeki temel felsefe daha az stok, daha az çalışan,
daha az fiziksel alan kullanarak üretim yapmaktır. Bu
sistemde temelde ihtiyaç duyulan şeyin ihtiyaç duyulan
zamanda üretilmesi mantığı vardır. Toyota üretim
sisteminde israfa yer yoktur ve bu sistemdeki sürecin tüm
aşamaları israfı yok etmeyi hedeflemektedir. Toyota
üretim sisteminin sürekli gelişme, insana saygı ve
standartlaştırılmış işler olarak üç temek bileşeni vardır.
Çalışanlar için yapılan işin nasıl geliştirileceğine
odaklanmak önemlidir ve çalışanların yapılan işin
bütününe hakim olmaları beklenmektedir. Bu sayede
departmanlar arası rotasyon mümkün olabilmektedir. Aynı
zamanda bu sistemde tüm işlerin tamamıyla standarttır. Bu
sistemin gelişmesinin altında yatan en önemli faktörse
bilimsel temellere dayandırılarak hazırlanmış olmasıdır.

Toyota üretim sistemini başarıyla uygulayabilmek için
işletmelerin yapması gerekenler nelerdir?

Toyota gibi bir sistem kurmak oldukça zor ve
zahmetli bir süreci gerektirir. Bu süreçte sürekli öğrenme,
yaratıcılık ve takım çalışması sayesinde israf en aza
indigenebilir. Bu süreci başarıyla uygulayan işletmelerin
ortak özellikleri şu şekilde sıralanmaktadır:
• Stokların en aza indirilmesi için tam zamanlı
üretim ve stok yönetimi teknikleri
kullanılmalıdır.
• Çalışanların sürekli mükemmel (hatasız) üretim
yapmalarını sağlayan sistemler tasarlanmalıdır.
• Fiziksel alan kullanımı en aza indirilmelidir.
• Tedarikçilerle yakın ilişkiler kurulmalı, onların
sizi, sizin onları daha iyi an layabilmeniz
sağlanmalıdır. Tedarikçiler işletme ihtiyaçlarına
uygun üretim yapabilmeleri amacıyla
eğitilmelidir.
• Değer yaratmayan tüm faaliyetler devre dışı
bırakılmalıdır.
• Çalışanlara sürekli kendilerini geliştirebilme
imkanları sunulmalıdır.
• İşler çalışanları zorlayacak şekilde
tasarlanmalıdır. Ancak bu şekilde çalışanların öz
güvenleri gelişebilecektir.
• Çalışanların tüm faaliyet sürecini bilmeleri ve
birden fazla işi etkili bir şekilde yerine
getirebilmeleri oldukça önemlidir.

Örgütlerde kıyaslama kavramını açıklayınız.

Kıyaslama (benchmarking) ya da işletmeler arası karşılaştırma, işletmeler tarafından oldukça yaygın bir şekilde kullanılan verimlilik ve etkililik odaklı örgütsel değişim tekniklerinden biridir. Kıyaslama, İşletmelerde yürütülen yönetsel denetim fonksiyonunun önemli bir bileşenidir.Kıyaslama, işletmeleri dış çevrelerini daha yakından takip etmeleri konusunda yönlendirmektedir. İşletmelerin faaliyet gösterdikleri çevrenin değişim hızı ve karmaşıklığı giderek artmaktadır. Bu durum işletmelerin var olan rekabet üstünlüklerini korumaları konusunda önemli bir tehdit unsuru oluşturmaktadır. Kıyaslama işletmeleri ortaya koydukları performans (başarı düzeyi) açısından başka işletmelerle karşılaştırmalar yapmaları yönünde motive etmektedir. Bu durum işletme içinde değişim yönünde olumlu bir etki yaratmaktadır (Cook, 1995, 15). En basit ifadeyle kıyaslama en üst performans düzeyine ulaşabilmek için en iyi uygulamaların, yenilikçi fikirlerin ve en etkili faaliyet prosedürlerinin sistematik bir şekilde araştırılmasıdır (Hammer ve Stranton, 1995, 11). 

Kıyaslamanın temel amacı nedir?

Kıyaslamanın temel amacı yasal ve ahlaki yollarla başkalarının bazı işleri neden daha iyi yaptıklarını anlayabilmektir.

Kıyaslamayı geleneksel denetim uygulamalarından farklı kılan ayırt edici noktalar nelerdir?

Kıyaslamayı geleneksel denetim uygulamalarından farklı kılan bazı ayırt edici noktalar bulunmaktadır. Öncelikle bu teknikte, karşılaştırma belli bir konuda en iyi uygulamayı gerçekleştirdiğine inanılan bir işletme ile yapılmaktadır. İkinci olarak kıyaslama tekniğinde sektörel bir sınırlama yoktur. En iyi uygulamayı yapan işletme hangi sektörde olursa olsun, ondan öğrenilecek birçok şey olduğuna inanılmaktadır. Henry Ford’un üretim bandını bir mezbahada yaptığı gözlemlerden etkilenerek tasarlaması bu durumun en önemli kanıtı olarak gösterilmektedir. Kıyaslamayı geleneksel denetim uygulamalarından farklılaştıran son nokta ise kıyaslamanın nihai hedefinin müşteri tatmini ve kalite düzeyinin yükseltilmesi şeklinde ifade edilmesidir.

Kıyaslama türleri hakkında bilgi veriniz.

Kıyaslama uygulamaları iki farklı şekilde sınıflandırılabilmektedir. Bu sınıflandırmalardan ilkinde kıyaslama yapılacak konuya odaklanılmaktadır. Kıyaslama uygulamaları odaklanılan konu itibariyle ürüne, sürece veya stratejilere olmak üzere üç farklı şekilde ele alınabilmektedir. Kıyaslama uygulamalarına ilişkin ikinci sınıflandırma ise kıyaslama ortağına (kıyaslama yapılan işletme) göre yapılmaktadır. Bu noktada kıyaslama uygulamaları işletme içinde faaliyet gösteren bir birime (içsel), bir rakibe veya farklı sektörde faaliyet gösteren bir işletmeye odaklanılması açısından farklılaşabilmektedir.

Kıyaslama konusunda içsel ortaklara başvurmanın, dışsal ortaklara kıyasla ne gibi avantajları vardır?

Kıyaslama konusunda içsel ortaklara başvurmanın, dışsal ortaklara kıyasla çeşitli avantajlar sağladığı belirtilmektedir. Bu avantajlar;
• İşletmenin kendi yapısını en iyi kendisinin bilebilmesi,
• Karar alma süresinin daha kısa olması,
• Maliyet ve zaman avantajı sağlaması şeklinde özetlenebilir (Bedük, 2002, 29-30).

Kıyaslama sürecindeki temel uygulama aşamaları nelerdir?

Kıyaslama sürecinde temel uygulama aşamaları;
• Kıyaslama sürecinin planlanması,
• Veri elde edilmesi ve analizi,
• Farklılıkların işletmeye uyarlanması ve uygulanması,
• Yeni uygulamaların gözden geçirilmesi,
• Kıyaslama sürecinin işletme özelinde kurumsallaştırılması şeklinde sıralanmaktadır. 

Kıyaslama uygulamalarında başarı faktörleri nelerdir?

Her değişim tekniği gibi kıyaslamanın başarılı olabilmesi bazı faktörlerin sürece destek olmasına bağlıdır. Bu faktörler şöyledir (Elmuti ve Kathawala, 1997, 241-242):
• Üst yönetimin sürece ilgi ve desteğinin sağlanması gerekmektedir.
• İşletmenin tüm faaliyetleri detaylı bir şekilde analiz edilmiş ve gelişme ihtiyacı olan noktalar açık bir şekilde tanımlanmış olmalıdır.
• İşletmenin örgüt kültürü değişime ve yeniliğe açık olmalıdır.
• Kıyaslama ortağı bilgi paylaşımı konusunda istekli olmalıdır.
• Kıyaslama faaliyetlerinin tek seferlik uygulamalar değil, işletme kalite geliştirme sürecinin temel bir bileşeni olduğu kabul edilmelidir.
• Kıyaslama faaliyetlerine işletmenin değişik alanlarında ve seviyelerinde çalışanların katılımı sağlanmalıdır.

Kıyaslama sürecinde dikkat edilmesi gereken etik ilkeler nelerdir?

Kıyaslama sürecinde dikkat edilmesi gereken etik ilkeler;

• Yasallık ilkesi
• Değişim ilkesi
• Gizlilik ilkesi
• Kullanım ilkesi
• Etik İletişim ilkesi
• Hazırlıklı olma ilkesi
• Sonlandırma ilkesi
• Empati ilkesi

Temel yetenek kavramını açıklayınız.

Giderek yoğunlaşan rekabet ortamında hayatta kalmak ve faaliyetlerini sürdürebilmek isteyen işletmelerin üzerinde durdukları bir başka konu da belli alanlarda temel yetenek sahibi olabilmektir. Temel yetenek (core competence) kavramı bir işletmeyi rakiplerinden farklı kılan, işletmenin vizyonunu gerçekleştirmesi noktasında hayati önem taşıyan, rakipleri tarafından kolay taklit edilemeyen bilgi, beceri ve yeteneği ifade etmektedir. İşletmeler kendilerine özel temel yetenekler geliştirmelidir. İşletmeler arası farklılığın ana kaynağı, işletmenin sahip olduğu temel yetenek veya yeteneklerdir.

Temel yeteneklerin yönetiminde başarı faktörleri nelerdir?

Temel Yeteneklerin Yönetiminde Başarı Faktörleri: İşletmeler temel yeteneklerini ortaya koydukları andan itibaren, temel yeteneklerini sürdürülebilir kılmak adına etkili bir şekilde yönetmek durumunda kalmaktadır. Bu süreçte yöneticilerin üzerinde durmaları gereken bazı başarı faktörleri şöyledir:
• Temel Yeteneklerin Tüm İşletme Çapında Duyurulması: İşletme bünyesinde görev yapan tüm çalışanların temel yeteneklerin farkında olmaları oldukça önemlidir. Bu durum çalışanların işlerine ilişkin tutum davranışları üzerinde etkili olacaktır. Temel yeteneklerin geniş bir şekilde kabul gördüğü ortamlarda, çalışanların ortak amaçlara ulaşmak için daha yoğun bir çaba gösterdikleri belirtilmektedir.
• Örgüt Yapısının Temel Yeteneklerle İlişkili Olarak Tasarlanması: Temel yeteneklerini en iyi şekilde kullanan işletmeler, örgüt yapılarını bu yetenekler etrafında tasarlayanlardır. Bu tür örgüt yapıları temel yeteneklerin gelecekteki ihtiyaçlar göz önüne alınarak geliştirilmesini olanaklı kılmaktadır. Bu tür işletmeler genellikle daha basık örgüt yapılarını tercih etmektedir. Bu şekilde temel yeteneklerin örgüt içindeki yayılımı ve paylaşımı kolaylaşmış olmaktadır.
• Yatırımların Temel Yeteneklerle İlişkilendirilmesi: Temel yeteneklerden etkili bir şekilde yararlanan işletmeler, tüm yatırımlarını işletmenin temel yeteneği ile ilişkilendirebilenlerdir. Bu noktada belirtilmesi gereken yatırımların temel yeteneğin hem teknoloji, hem yönetsel yetenekler hem de örgütsel öğrenme boyutuyla ilişkilendirilebilmesidir. Bu boyutlardan yalnızca birine odaklanan yatırımların verimliliğinin düşük olması beklenmektedir.
• Temel Yeteneğin Sürekli Geliştirilmesi: Bu konu temel yeteneğin yönetimindeki en önemli başarı faktörüdür. Herhangi temel yetenek zaman içinde geliştirilemezse yok olmaya mahkûmdur. Yöneticiler bu durumu dikkate almalıdır. Birçok işletme var olan temel yeteneğini zenginleştirecek yollar aramakta, yeni yetenekleri öğrenmeye çalışmaktadırlar. Temel yeteneklerin varlığı işletmeye rekabet üstünlüğü sağlar fakat rekabet üstünlüğünün sürdürülebilirliği için temel yeteneğin geliştirilmesi şarttır.

Dış kaynak kullanımı kavramını açıklayınız.

Temel olarak dış kaynak kullanımı işletmelerin çeşitli tedarikçilerden yaptıkları mal ve hizmet alımları şeklinde tanımlanabilir. Daha geniş bir şekilde ele alırsak dış kaynaklardan yararlanma veya dış kaynak kullanımı (outsourcing), işletmelerin normalde işletme içerisinden sağladıkları çeşitli kaynakları dışarıdan tedarik etmeleri anlamına gelmektedir. Bu kaynaklar üretim sürecinde kullanılacak temel hammaddeler olabileceği gibi, çağrı merkezi fonksiyonunun dışarıdan hizmet alımı yoluyla sağlanması şeklinde de olabilir. Girdi sağlama temelli tanımlara ek olarak süreçlere odaklı bir başka tanıma göre ise dış kaynak kullanımı, işletmecilik süreçlerinde değer yaratan bir faaliyetin dışarıdan sağlanmasıdır.

Dış kaynak kullanımı uygulamalarının başarısında yöneticilerin sahip olmaları gereken en temel yetenekler neler olmalıdır?

Dış kaynak kullanımı uygulamalarının başarısında hangi ürün, faaliyet veya süreçlerin dışarıdan sağlanacağına ilişkin karar kritik bir öneme sahiptir. Bu tür kararları etkili
bir şekilde verebilecek yöneticilerin dört farklı yeteneğe sahip oldukları belirtilmektedir. Bu yetenekler;
• Stratejik düşünebilme yeteneği,
• Etkili müzakere yeteneği,
• İlişki yönetimi yeteneği,
• Değişim yönetimi yeteneği şeklinde sıralanmaktadır.

Dış kaynak kullanımının olumlu yönleri nelerdir?

Dış kaynaklardan yararlanma işletmelere çeşitli açılardan faydalar sağladığı gibi, bazı konularda da önemli bir tehdit unsuru olarak algılanabilmektedir. İşletmelerin dış kaynaklardan faydalanma uygulamaları sayesinde elde ettikleri faydalar şöyledir;

• Maliyet Tasarufu,
• Uzmanlık bilgisinden yararlanma,
• Esnek Üretim,
• Temel Yeteneklere Odaklanabilme,
• Teknolojik Gelişmeleri Takip Edebilme

Dış kaynak kullanımının olumsuz yönleri nelerdir?

Dış kaynak kullanımına ilişkin olumsuzluklar aşağıda sıralanmaktadır;

• Taşıma giderlerinin artışı
• Denetim Fonksiyonunun Etkisizleşmesi,
• Kendine rakip yaratma,
• Çalışanlar Üzerindeki Olumsuz Etkiler,
• İşletmenin özünü kaybetmesi,
• Dış Kaynak Kullanımının Toplumsal Etkileri ve Etik Konular olarak sıralanabilmektedir.

Örgütlerde veya işletmelerde küçülme kavramını açıklayınız.

Küçülme kavramı iki açıdan değerlendirilebilir. Dar anlamda küçülme, bir işletmenin sahip olduğu çalışan sayısının veya örgütsel hiyerarşisinde yer alan mevkilerin planlı bir şekilde azaltılması olarak tanımlanabilir. Küçülme kavramı daha geniş bir şekilde ele alındığında ise küçülme uygulamalarının işlerin, fonksiyonların, hiyerarşik seviyelerin veya bölümlerin azaltılmasını da kapsayacak şekilde genişletilebileceği unutulmamalıdır.

Küçülmenin temel özellikleri nelerdir?

Küçülme işletme yönetimi tarafından işletmenin etkililiğinin, verimliliğinin (genel performansının) ve rekabetçiliğinin geliştirilmesi amacıyla işletmede çalışan işgücünün sayısının azaltılmasını, maliyetlerin düşürülmesini ve iş süreçlerinin yeniden değerlendirilmesini içeren yönetsel faaliyetlerdir. Küçülmenin temel özellikleri;
• Planlı bir yönetsel çaba olması,
• Odak noktasının işletme çalışanları olması,
• Verimlilik ve etkililik sağlamak amacıyla gerçekleştirilmesi,
• İş süreçlerinin yeniden gözden geçirilmesini gerekli kılması şeklinde özetlenebilir.

Küçülme uygulamalarına ilişkin beklentiler nelerdir?

Birçok yönetici küçülme yönünde karar alırken işletmelerini daha etkili ve verimli kılacağına inanılan bazı beklentilerin gerçekleşme olasılığını göz önünde bulundurmaktadır. Bu beklentiler;
• Değişken maliyetlerin düşmesi,
• İş süreçlerindeki gereksiz bürokrasinin azalması,
• Karar alma sürecinin hızlanması,
• Örgütsel iletişim kolaylaşması,
• Örgüt içi girişimcilik potansiyelinin gelişmesi,
• Örgütün genel üretkenlik düzeyinin artışı şeklinde sıralanmaktadır.

Küçülme süreci aşamaları nelerdir?

Küçülme süreci aşağıdaki 4 aşamada gerçekleşmektedir;

• Küçülme Kararının Verilmesi,
• Küçülme planının hazırlanması,
• Bilgi paylaşımı,
• Küçülme Planının Uygulanması şeklindedir.

Süreç yenileme kavramını açıklayınız.

Süreç yenileme ; 1993 yılında Michael Hammer ve James Champy’nin kaleme aldıkları “Reengineering the Corporation: A Manifesto for Business Revolution” isimli eserleriyle gündeme gelen süreç yenileme, bu dönemden itibaren işletmecilik dünyasında geniş bir şekilde kabul edilmiş ve uygulama alanı bulmuş bir yönetim tekniği olarak dikkat çekmektedir. “Business Process Reengineering (BPR)” Türkçeye süreç yenileme, süreçlerin yeniden yapılandırılması veya değişim mühendisliği şeklinde aktarılmıştır.

Süreç yenileme müşterilerin gözünde işletmenin ürettiği mal ve hizmetlerin saygınlığını arttırmak, kalite, maliyet ve zaman konularında köklü gelişmeler sağlayabilmek için, işletmenin örgüt yapısı, kullanılan tüm süreçler ve bunları destekleyen bilgi akış sistemlerinin hep birlikte yeniden yapılandırılmasıdır. Süreç yenileme maliyet, kalite, hizmet ve hız gibi çağımızın en önemli performans ölçütlerinde çarpıcı geliştirmeler yapmak amacıyla iş süreçlerinin yeniden düşünülmesi ve radikal bir şekilde yeniden tasarlanmasıdır.

Süreç yenileme uygulamalarının başarılı olabilmesi için üzerinde durulması gereken hususlar nelerdir?

Süreç yenileme uygulamalarının başarılı olabilmesi için bazı temel hususların üzerinde durulması gerekmektedir. Bu hususlar şöyledir:
• Birçok iş tek bir sürecin çatısı altında bir araya getirilmelidir.
• İşi fiilen yapanlar işe ilişkin kararlardan sorumlu hâle getirilmelidir.
• Süreçler doğal akışlarına bırakılmalıdır.
• Süreçler birçok farklı talebe cevap verebilecek çeşitlilikte tasarlanmalıdır.
• İşler yapılması en mantıklı yerde gerçekleştirilmelidir.
• Denetimler ve mutabakat arayışları olabildiğince azaltılmalıdır.
• Her süreç başlangıcından bitişine dek tek bir kişinin sorumluluğuna verilmelidir.
• Hem merkeziyetçi hem de merkezkaç (hibrid) örgüt yapısının temel özelliklerini içinde barındırabilen bir örgütsel yapı oluşturulmalıdır.

Yalın örgüt kavramını açıklayınız.

Yalın örgüt konusunda örgüt kavramı belli bir yapısı, amacı olan insan topluluğu anlamında kullanılmıştır. Bu bağlamda yalın örgüt kavramı işletmeleri (hizmet veya üretim), kamu kurumlarını veya kâr amacı gütmeyen kurumları (dernek, vakıf vb.) kapsayan şemsiye bir kavram olması nedeniyle tercih edilmiştir.

Örgütleri yalınlaştırma çabalarında dikkate alınması gereken hususlar nelerdir?

Aşağıda sıralanan çeşitli hususların örgütleri yalınlaştırma çabalarında dikkate alınması önerilmektedir:
• Tüm dikkatler değer yaratan süreçler üzerine odaklanmalıdır.
• Yönetim işe yakın ilgi ve destek göstermelidir.
• İnsan kaynaklarının örgütlerin en önemli sermayesi olduğu unutulmamalıdır.
• Üst yönetim kritik nitelikli faaliyetlerle ilgilenmeli, diğer işleri operasyonel düzeyde çalışanlara devretmelidir.
• Müşteriyle yakın olunmalı, müşteri ihtiyaç ve taleplerindeki değişimler sürekli izlenmelidir.

Örgütlerarası yalınlaşmanın sağlanmasında, örgütler arası iletişim ağının temel bileşenleri neler olmalıdır?

Her ne kadar örgütlerarası yalınlaşmanın nasıl olması gerektiğine ilişkin herhangi bir yol haritası henüz geliştirilmemiş olsa da, bu tür bir ilişkiler ağının aşağıda sıralanan temel bileşenler etrafında yapılandırılması gerektiği belirtilmektedir. Bu bileşenler;
• Temel yetenekler,
• Stratejik ortaklıklar,
• Etkili stratejik dış kaynak kullanımı,
• Yeni yönetim teknikleri,
• Ortak iş yapma kültürü,
• Teknolojik yenilikler şeklinde sıralanmaktadır.