Örgüt Kuramı Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Örgüt kavramı nasıl tanımlanmaktadır?

Örgüt, üyelerinin farklı beklentileri ile şekillenen amaçlarını gerçekleştirmek üzere çeşitli şekillerde bir araya gelmiş, çevresel faktörlerden etkilenerek varlığını sürdürmeye çalışan sosyal yapılar olarak tanımlanmaktadır.

Kuram kavramı nasıl tanımlanmaktadır?

Kuramlar, doğal veya sosyal yaşamdaki olayların gerçekleşme biçimlerini anlamaya, düzenlilikleri keşfetmeye yönelik açıklamalar olarak tanımlanmaktadır.

Sosyal bilimler alanında ele alınan konunun nasıl analiz edileceği hangi sorular çerçevesinde şekillenmektedir?

• Araştırma konusunun hangi bağlam içinde inceleneceği • Konunun temel aktörlerinin kimler olduğu soruları çerçevesinde şekillenmektedir.

Örgütlerin hangi özellikleri, sosyal hayatta kendilerine duyulan ihtiyacı arttırmaktadır?

Bu özellikler; uzun vadede hayatta kalma becerisine sahip olma bağlamında durağan, belli prosedürlere bağlı etkinlikler gösterme bağlamında güvenilir, etkinlikleri sürekli kayıt altında olması bağlamında gelişmeye açık ve hesap verebilir olmalarıdır.

Örgüt kuramı araştırmaları daha çok hangi konularda yoğunlaşmaktadır?

Bu araştırmalar örgütlere, örgütler- arası ilişkilere, örgüt topluluklarına, örgütsel alanlara vb. odaklanır. Örgüt yapısı ile çevresi arasındaki ilişkileri ayrıntılı şekilde inceleyen veya örgüt ile çevresi arasındaki ilişkiyi bağımlılık ve güç ilişkileri temelinde ele alarak açıklamaya çalışan araştırmalar bu alana örnektir.

Kuramlar gündelik hayatımızı nasıl etkilemektedir?

Kuramların, gündelik hayatımızı nasıl etkilediği veya uygulamada ne işe yaradığının cevabı, insanın en temel amacı olan yaşamını sürdürme amacı ile ilişkilidir. İnsanlar bu amacı gerçekleştirmek için, içinde yaşadığı dünyayı tanımak, geleceğe yönelik tahminlerde bulunmak ve planlar yapmak zorundadır. Kuramsal açıklamalar, doğal ve sosyal yaşamdaki olayları ve düzenlilikleri açıklayarak, uyum yeteneğimizi arttırmamamıza, geleceğe yönelik tahminlerde bunuma ve planlar yapmamıza yardımcı olmaktadır.

Örgüt kuramlarının doğuşu ve gelişimi hangi evrelerde incelenebilir?

• Birinci Evre (1800’lerin sonlarından 1950’lerin başına kadar): Farklı disiplinlerde ve uygulamada örgütler ve yönetim üzerine yapılan çeşitli çalışmalar. • İkinci Evre (1950’lerin başından 1970’lerin sonuna kadar): Örgüt kuramının bir çalışma alanı olarak belirginleşmesi ve Koşul Bağımlılık Kuramı etrafındaki geçici uzlaşma • Üçüncü Evre (1970’lerin sonundan 1990’ların sonuna kadar): Örgüt kuramlarında çeşitlenme • Dördüncü Evre (1990’ların sonundan günümüze kadar): Çeşitlenmeyle birlikte bütünleştirme çabalarının artması.

Genel olarak değerlendirildiğinde örgütsel davranış ve örgüt kuramı alanlarının analiz düzeyleri nelerdir?

Genel olarak örgütsel davranış çalışmaları, örgütiçi yani mikro düzeyde, örgüt kuramı çalışmaları ise makro düzeyde çalışmalar olarak kabul edilmektedir.

Fayol tarafından tanımlanan beş temel yönetim işlevi nelerdir?

Fayol’a göre yönetimin temel işlevlerini; planlama, örgütleme, kumanda, koordinasyon ve kontrol işlevleri oluşturmaktadır.

Örgütleri anlama konusunda yapılan çalışmalar hangi konulara yoğunlaşmaktadır?

Örgütlenme biçimlerinin, örgütteki bireylerin tutum ve davranışlarını nasıl etkilediği ve bunlardan nasıl etkilediği; örgütlerin performans, başarı ve hayatta kalma konusundaki durumları; örgütler ile kültürel, politik, teknolojik vb. çevre unsurları arasındaki karşılıklı ilişkiler ile örgüt kuramı alandaki çalışmaların felsefi ve yöntembilimsel temelleri gibi konulara yoğunlaşmaktadır.

İdari kökenin temsilcileri arasında yer alan isimler kimlerdir?

İdari kökenin temsilcileri arasında F. W. Taylor, H. Fayol, Urwick, Gulick, Mooney ve Reiley gibi isimler yer almaktadır.

Örgüt kuramı, başlangıcından itibaren sosyal bilimlerin hangi alanları ile iç içe olmuştur?

Başlangıcından itibaren psikoloji, sosyoloji ve ekonomi; son dönemlerde ise felsefe, tarih ve edebiyat gibi sosyal bilimlerin pek çok alanı ile yoğun bir ilişki içinde olmuştur.

Örgüt kuramı alanı tarihsel süreç içerisinde nasıl gelişmiştir?

Örgüt kuramı, özellikle 1970’li yıllardan araştırma ve ilginin yoğunlaştığı bir alandır. Sosyal bilimler alanı içerisindeki genç çalışma alanlarından biridir. Buna karşın sosyal bilimler alanındaki temel tartışma konularını, düşünce okullarını ve yaşanan değişimleri neredeyse bütünüyle yansıtan bir hızla gelişmiştir.

Sosyal bilimler alanındaki kuramlar nasıl gelişmektedir?

Sosyal bilimler alanında, insanların veya örgütlerin davranışlarının ardındaki kurallar keşfedilmeye, gelecekteki olası davranışları kestirilmeye çalışılmaktadır. Bu amaçla araştırmacılar sosyal çevredeki olayları gözlemler ve belli düzenlilikler keşfetmeye çalışırlar. Sık sık tekrarlanan bu davranış örüntüleri, kuramsal açıklamalara dönüşebilecek, test edilir önermeler haline getirilirler.

Sosyal bilimler alanındaki araştırmalarda analiz birimi neyi ifade etmektedir?

Analiz birimi ise bir araştırmanın bulgularına ulaşmak için üzerinde çalıştığı en temel birimi nitelendirmektedir.

Örgüt kuramı alanı, nasıl işlev göstermektedir?

Örgüt kuramı da örgütlerin davranışlarını anlamaya ve açıklamaya çalışan bir sosyal bilim alanı olarak nitelendirilmektedir. Örgütlerin hayatta kalmak ve amaçlarına ulaşabilmek için çevresel faktörler karşısında sahip oldukları kaynakları incelemekte ve örgütlere amaçlarını gerçekleştirebilmeleri için tutarlı, bilimsel önermeler sunmaya çalışmaktadır.

Örgüt kuramı alanındaki çalışmaların düzenli bir biçimde özetlenmesinin zor olmasını nedenleri nelerdir?

Bu durumun nedenlerinden biri, psikoloji, sosyoloji ve ekonomi son dönemlerinde ise felsefe, tarih ve edebiyat gibi sosyal bilimlerin pek çok alanıyla yoğun bir ilişki içinde olmasıdır. Örgüt kuramının anlaşılmasını zorlaştıran diğer nedenler arasında; Türkçe alanyazının sınırlı olması, mevcut alanyazında konunun derli toplu biçimde ele alınmamış olması, kuramsal çalışmaların yoğun içerikleri nedeniyle anlaşılmasının zor olması ve bu alanda üretilen bilgilerin uygulamada pek karşılıklarının bulunmaması sayılabilir.

Örgütsel analiz düzeylerini bilmek neden önemlidir?

Tek başına örgütten, örgüt topluluklarına ve örgütsel alanlara uzanan bir çeşitlilik gösteren analiz düzeylerini bilmek, kuramların temel araştırma sorularını bizim için daha anlaşılır ve anlamlı kılar.

Kuramların işlevleri nelerdir?

Kuramlar, dünyayı algılama ve yorumlama biçimimizi, olaylara verdiğimiz tepkileri şekillendirirler.

Sosyal bilimler alanındaki araştırmalarda analiz düzeyi neyi ifade etmektedir?

Analiz düzeyi, bir araştırmanın bağımlı değişkeninin, örgüt-içi, örgütler-üstü ve örgütler-arası hangi bağlamda ele alındığını belirtir.

Weber’in ortaya koyduğu bürokrasi modelinin özellikleir nelerdir?

Weber’in ortaya koyduğu bürokrasi modeli etkinlik ve verimlilik temeline dayanmakla birlikte diğer yaklaşımlardan faklı olarak örgütleri, modernleşme ve rasyonelleşme süreçleri içerisinde anlamaya ve açıklamaya yönelmiştir.

Örgütler, sahip oldukları farklı özelliklere göre hangi şekillerde sınıflandırılabilirler?

Örgütler, sahip oldukları özelliklere göre; büyükküçük, yeni-eski, ulusal-küresel, kar amacı güdengütmeyen, yasal-yasa dışı gibi başlıklar altında sınıflandırılabilirler.

Örgüt kuramları nasıl ortaya çıkmış ve gelişmiştir?

Örgüt kuramları, 20. yüzyılın ilk yarısından itibaren çeşitli sosyal bilim alanlarında yürütülen araştırmalarla geliştirilen yönetim düşüncelerinin birikimi ile ortaya çıkmıştır. Yeni bir yönetim yaklaşım ya da örgüt kuramı bir öncekilerin geçerliliğini ortadan kaldırmaz. Her kuram, farkı bir araştırma sorusundan doğar; tüm yaklaşımlar ve kuramlar yönetim ve örgütlerle ilgili geniş bir bilgi birikiminin oluşmasını sağlar.

Örgütsel davranış ile örgüt kuramları arasındaki temel farklılık nedir?

Bu iki alan arasındaki temel farklılık odaklandıkları analiz birimidir. Örgütsel davranış, örgüt araştırmalarında analiz birimi olarak çalışanların örgüt içerisindeki davranışlarını inceleme konusu yapan sosyal bilim dalıdır. Örgüt kuramları ise örgüt araştırmalarında analiz birimi olarak tek tek veya toplu halde örgütlerin davranışlarını inceleme konusu yapan sosyal bilim dalıdır.

Örgütsel davranış alanı genel olarak hangi konuları incelemektedir?

Örgütsel davranış, insan davranışlarını, içinde yaşadıkları çalışma ortamlarında ele almaktadır. Bireyin örgütten şekilde etkilenerek davranış değişikliği gösterdiğini incelemektedir. Örgütsel davranış, örgüt içindeki bireylerin ve grupların davranışlarına odaklanmaktadır. Örgütsel davranışın alanının yoğunlaştığı konulara örnek olarak; tutumlar, kişilik, motivasyon, iş tatmini, örgüte duyulan bağlılık, karar verme, liderlik vb. gösterilebilir.

Bir örgütü meydana getiren boyutlar nelerdir?

Örgütler, örgütlenme biçimleri, hedef ve stratejiler, üyeler, teknolojik olanaklar, büyülük, çevre ve kültür gibi boyutlardan oluşmaktadır.

Bilimsel Yönetim Yaklaşımını geliştiren Taylor, etkili yönetimi nasıl tanımlamaktadır?

Taylor, etkili yönetiminin temelini, uzmanlaşma, işbölümü, planlama ve programlamanın oluşturduğunu belirtmiştir.

Taylor tarafından yöneticiler için belirlenen temel ilkeler nelerdir?

Bunlar; her iş için bilimsel yöntem ve ilkelerin belirlenmesi, çalışanların bilimsel yöntemlerle seçilip yetiştirilmesi, çalışanların da bu yöntemleri benimsemesi ve çalışanlar ile yönetim arasında net bir iş ve sorumluluk dağılımı yapılmasıdır.

İkinci evre araştırmalarının temel amacı nedir?

Birinci evrede olduğu gibi bu dönemde de temel araştırma amacı, örgütsel işleyişin verimliliğini ve etkinliğini artırmaya yönelmiştir.

Örgütleri anlamak, insanlar için neden önemlidir?

Bugün insanların hayatının çok önemli bir kesiti örgütlerin içerisinde ve etkisinde geçmektedir. Farkında olsak da olmasak da yaşamımız örgütler tarafından yönlendirilmektedir. Yaşamımızı sürdürmek için yaptığımız işlerin neredeyse tamam örgütsel ortamlarda gerçekleştirilmektedir. Dolayısıyla örgütleri anlamak aslında insanların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini, yani dünyayı anlamaktır.

Örgüt alanı araştırmalarını oluşturan temel alanlar nelerdir?

Örgüt araştırmaları alanı, biri örgütsel davranış, diğeri örgüt kuramları olmak üzere iki temel hat üzerinde gelişme göstermektedir.

Psikolojik köken araştırmalarının örgütler için ortaya koyduğu sonuçlar nelerdir?

Psikolojik köken araştırmalarının örgütler için ortaya koyduğu sonuçlar; insan ilişkilerine eğilmek gerektiği, insanın sosyal ve psikolojik bir varlık olarak kabul edilmesi gerektiği, insan davranışlarının bir nedene dayandığı anlayışı, insanın yaratıcı olduğu, örgütün sosyal bir sistem olduğu ve örgüt ile insanın karşılık etkileşim içinde olduğu şeklinde özetlenebilir.

Örgütler-üstü analizler hangi konuları incelemektedir?

Örgütler-üstü örgüt incelemeleri, örgüt topluluklarının veya örgüt kümelerinin kendine özgü unsurları ve dinamikleri ile ilgilenmektedir. Yani bir örgütün diğerleriyle değil, örgütlerin örgütlerle ilişkilerine odaklanmaktadır.

Örgüt kuramı alanındaki araştırmalar kendi içinde hangi analiz düzeylerinde sınıflandırılabilir?

Örgüt kuramı çalışmalarına analiz düzeyi bağlamında bakıldığında; örgüt düzeyi, örgütler-arası düzey ve örgütler-üstü yani örgüt toplulukları olmak üzere üç düzeyden bahsedilebilir.

İkinci evre araştırmaları sosyal bilimlerin hangi alanlarından etkilenerek gelişmiştir?

Davranışçı bilimlerin uzun yıllara dayanan birikimi, 1960’lı yıllarda örgüt kuramı çalışmalarını önemli ölçüde etkilemiştir. Ancak zamanla psikoloji, sosyoloji, sosyal psikoloji gibi alanlardan etkilenmeye başlamış ve disiplinlerarası çalışmalar yapılmıştır.

1970’li yılların ikinci yarısında geliştirilen örgüt kuramları hangileridir?

1970’lerin ikinci yarısında, etkilerini bugüne dek sürdüren Kaynak Bağımlılığı, Örgütsel Ekoloji, İşlem Maliyeti ve Kurumsal Kuram adları verilen kuramlar geliştirilmiştir.

Aktör-yapı ikileminde yer alan aktör ve yapı kavramları neyi ifade etmektedir?

Burada aktörlerden kasıt belli amaçlarla çeşitli eylemlerde bulunan birey veya örgütler olabilir. Yapı ise genellikle belli bir biçime ve düzene sahip toplumsal davranış örüntülerini ifade etmektedir.

Fayol, yöneticilere yönetim işlerini yerine getirirken hangi ilkelere uymalarını önermiştir?

Fayol, yöneticilere, yönetim sürecini yerine getirirken uymalarını önerdiği 14 ilke belirlemiştir. Bunlar; iş bölümü, otorite, disiplin-gözetim, kumanda birliği, yürütme birliği, genel çıkarların özel çıkarlara üstünlüğü, personel ücretleri, merkeziyet, hiyerarşi, düzen, hakkaniyet-eşitlik, personel devamlılığı, inisiyatif, birlik ve beraberlik ruhudur.

Koşul Bağımlılık Kuramı nasıl bir bakış açısı ile geliştirilmiştir?

Koşul Bağımlılık Kuramı, geliştirildiği 1960’lı yıllardan önceki psikoloji kökenli bakış açısına ek olarak örgütlerin yönetimi meselesini anlamak için onları, içinde bulundukları çevrenin koşulları ile birlikte ele almayı salık veren sosyolojik bakış açısını getirmiştir.

Örgüt düzeyinde gerçekleştirilen analizler hangi konularda yoğunlaşmaktadır?

Örgüt düzeyinde gerçekleştirilen analizler bir bütün olarak örgütsel süreçler, örgütün sınırları, faaliyet sistemi ve örgütün genel stratejileri üzerinde durmaktadır.

Örgüt-çevre tartışmalarının temelinde ne yer almaktadır?

Örgüt-çevre tartışmalarının temelini sosyal bilimlerin en temel tartışmalarından birisi olan aktör-yapı tartışması oluşturmaktadır.

1980’li yıllardan itibaren örgüt kuramı alanında ne tür gelişmeler görülmeye başlanmıştır?

1980’li yıllardan itibaren örgüt kuramı alanında örgütleri, üyelerin değerleri ve öznellikleri ile tanımlayan postmodern ve eleştirel çalışmalar etkili olmaya başlamıştır.

İdari kökenin temsilcileri genel olarak hangi konularla ilgilenmiştir?

Temel olarak örgütlerde etkinliğin ve verimliliğin nasıl arttırılabileceği ile ilgilenmişlerdir.

Üçüncü evrede, Koşul bağımlılık Kuramına getirilen eleştiriler nelerdir?

Koşul Bağımlılık Kuramı, özellikle bilginin doğasına ilişkin varsayımı ve bilimsel bilgi üretme yöntemleri açısından eleştirilmiştir. Bu dönemde ayrıca örgüt araştırmalarına kaynaklık edecek tek kuram olmadığı vurgulanmaya başlanmıştır.

Birinci evrede, örgüt kuramı alanının, bağımsız bilimsel bir çalışma alanı olarak nitelendirilememesinin nedenleri nelerdir?

Bu dönemdeki çalışmalarda, araştırılan birim örgüt olmakla birlikte, araştırma amacı, örgütleri anlamaya ve açıklamaya yarayacak hipotezler üretmek veya genellemelere ulaşmak değildir. Bu dönemdeki çalışmaların odaklandıkları konu, genel olarak örgütler değil, özel olarak hapishaneler, hastaneler, sendikalar veya siyasi partilerdir. Bu nedenle yalnızca ilgilendiği özel örgüt türüne ilişkin çalışmalar yapılmış ve genel bağlamda örgüt kuramı olarak kabul edilebilecek bir önerme ortaya atılamamıştır.

Psikolojik kökenin temsilcileri arasında hangi isimler yer almaktadır?

Psikolojik kökenin temsilcileri Roethlisberger, Dickson, Mayo, Barnard gibi isimlerdir.

Epistemolojik açıdan birbirine zıt iki tutumu yansıtan pozitivizm ve anti-pozitivizm ne ifade etmektedir?

Pozitivizm, doğa bilimleri yöntemlerinin sosyal bilimler için kullanılması; doğa bilimlerinin keşfettiği evrensel yasalarla paralellik gösteren toplumsal yasaları keşfetme yaklaşımıdır. Anti-pozitivizm ise sosyal bilim araştırmalarında pozitivizmin doğa bilimi yöntemlerinin kullanılmasını reddeden, doğru bilginin ancak eylemin içindeki aktörler tarafından ortaya konabileceğini ve araştırmacının bakış açısına göre farklılaşabileceğini varsayan yaklaşımdır.

Psikolojik köken temsilcilerinin odaklandıkları temel konu nedir?

Psikolojik kökenin temsilcileri, etkinlik ve verimlilik arayışında insan ögesine odaklanmaktadır.

Ontolojik açıdan birbirine zıt iki tutumu yansıtan gerçekçilik ve nominalizm ne ifade etmektedir?

Gerçekçilik insandan bağımsız bir gerçekliğin var olduğunu, insanın bu gerçekliği keşfedebileceğini ama değiştiremeyeceğini varsaymaktadır. Nominalizm ise insandan bağımsız bir gerçekliğin bulunmadığını, gerçeklerin insanlar tarafından onlara verilmiş adlardan ibaret olduğunu kabul etmektedir.

Örgütler-arası analiz düzeyi hangi konuları kapsamaktadır?

Örgütler-arası analiz düzeyi bir örgütün diğer örgütlerle ilişkilerinin analizini kapsamaktadır.

Dayandığı paradigma bakımından etkileşimci postpozitivist olan kuram kuramlar hangileridir?

Yeni kurumsal kuramdır.

Pozitivist ve anti-pozitivist epistemolojik yaklaşımların örgüt kuramı alanına yansımaları nelerdir?

Örgüt kuramları açısından değerlendirildiğinde pozitivist epistemoloji örgütlerin içinde neler olup bittiğinin, çalışanların veya örgütlerin neden belli davranışlar ortaya koyduklarının bilimsel yöntemlerle tam olarak anlaşılabileceğini varsaymaktadır. Anti-pozitivist epistemolojik yaklaşım ise örgütsel olguların nesnel bir şekilde ele alınıp incelenebileceğini kabul etmez. Araştırmacı araştırdığı olgudan bağımsız değildir. Örgüt araştırmalarında pozitivist epistemoloji nicel araştırma yöntemlerini tercih ederken; anti-pozitivist epistemoloji ise nitel araştırma yöntemlerini tercih eder.

Dayandığı paradigma bakımından gerçekçi pozitivist olan kuram kuramlar hangileridir?

Koşul bağımlılık kuramı, kaynak bağımlılık kuramı, örgütsel ekoloji kuramı ve iktisadi kuramlarıdır.

Üçüncü evrede gerçekleştirilen örgüt kuramı çalışmalarının temel özellikleri nelerdir?

Bu dönemde yapılan çalışmalar, birey ve grupların öznelliğini temele almış ve doğa bilimleri ve sosyal bilimlerin birbirinden farklı alanlar olduklarını ve farklı yöntemlerle araştırılması gerektiğini savunmuşlardır.

Araştırma niyeti bakımından hem bilimci hem yönetimci olan örgüt kuramı veya kuramları hangileridir?

Koşul bağımlılık kuramının, kaynak bağımlılık kuramının, iktisadi kuramların ve postmodern örgüt kuramlarıdır.

Bilimcilik-yönetimcilik tartışmalarında iki tarafı bir araya getirmek üzere ortaya atılan kanıtlara dayalı yönetim yaklaşımı neyi savunmaktadır?

Bu yaklaşım yöneticilerin karar almada yönetim modalarından etkilenmek yerine bu alanda yapılmış bilimsel araştırmalardan yararlanmaları gerektiğini öne sürmektedir.

Örgüt kuramları açısından ontolojik farklılıklar nasıl bir önem taşımaktadır?

Örgüt kuramı açısından değerlendirildiğinde ontolojik farklılıklar özellikle en iyi örgütlenme biçimi veya en iyi yönetim stratejisi gibi yaklaşımlar açısından önem taşımaktadır.

İkinci evre çalışmalarının temel özellikleri nelerdir?

Bu dönemde yönetim ve işletme problemleri, bilimsel yöntemlerle ele alınmaya başlanmış ve bu durum doğa bilimlerinin yöntem ve tekniklerinin davranış bilimleri alanında kullanılmasına aracılık etmiştir. Bu yeni uygulamalı çalışma alanı doğa bilimlerinin yöntemlerini kullanarak örgütlerin kuramını geliştirmek ve bu bilgilerden yararlanarak uygulamaya katkıda bulunmak amaçlarını aynı anda gerçekleştirmek niyetini taşımaktadır.

Kuram nedir?

Kuram (Teori): Belli bir olguyu, olgu kümesini ya da durumu, bağıntı ve ilişkileriyle açıklamaya çalışan kavramsal sistem; bilgiyi düzenleyerek ve basitleştirerek karmaşık sosyal dünyayı daha anlaşılır hâle getiren, birbiriyle bağlantılı düşünceler sistemi.

Birinci evrede ortaya çıkan yönetim yaklaşımlarının kökenleri nelerdir?

Bu dönemde ortaya çıkan yaklaşımlar üç ayrı disiplinler kökenden beslenerek gelişmiştir. • Etkili ve verimli yönetimin nasıl olması gerektiği ile ilgili kurallar sunma amacı taşıyan ve genellikle Kuzey Amerika ile Avrupa’daki uygulayıcı-kuramcıların çalışmalarından oluşan idari köken; • Örgütlerdeki birey ve grup davranışlarını inceleyen ve daha sonra insan ilişkileri Yaklaşımı adıyla gelişen davranışçı çalışmaların yer aldığı psikolojik köken; • Örgütlerin yapısal analizine odaklanan ve Kuzey Amerika’dan katkı sağlayan sosyolojik kökendir.

Sosyolojik kökenin temsilcileri arasında hangi isimler yer almaktadır?

Sosyolojik kökenin temsilcileri olan Selznick, Gouldner, Blau gibi isimler yer almakatdır. Bu isimler fikirlerini, Alman iktisatçı ve sosyolog Max Weber’i izleyerek geliştirmişlerdir.

Analiz düzeyi örgüt olan örgüt kuram veya kuramlar hangileridir?

Analiz düzeyi örgüt olan kuramlar; koşul bağımlılık kuramı, iktisadi kuramlar, postmodern örgüt kuramı ve eleştirel yönetim çalışmalarıdır.

Koşul Bağımlılık Kuramının, örgüt kuramı alanına katkıları neler olmuştur?

Koşul Bağımlılık Kuramı, örgütsel davranış ile örgüt kuramı veya mikro ile makro çalışmaların birbirinden ayrılmasını sağlamıştır. Ayrıca davranışçıların alandaki baskın konumunun dengelenmesine katkıda bulunmuştur. Örgüt kuramından, bağımsız bir bilimsel çalışma alanı olarak bahsedilmesi, tam olarak bu tarihlerden sonra mümkün olmuştur.

Dayandığı paradigma bakımından eleştirel gerçekçi anti-pozitivst olan kuram kuramlar hangileridir?

Eleştirel yönetim çalışmalarıdır.

Aktör-yapı tartışmasının temelinde yer aldığı iddia edilen doğa-yetiştirme tartışmasının taraflarının savları nelerdir?

Doğa taraftarları insanın doğuştan gelen bazı kalıtımsal yetenek ve özelliklere sahip olduğunu ve bunları dünyayı değiştirmek üzere kullandığını öne sürmektedirler. Yetiştirme taraftarları ise insanın boş bir kağıt olarak dünyaya geldiğini ve dünyayı değiştirmek üzere kullandığı birtakım yetenek ve özellikleri ona yetiştiği çevrenin yüklediğini kabul etmektedirler.

Örgüt-çevre ilişkileri bağlamında iradeci olan kuram veya kuramlar hangileridir?

Kaynak bağımlılık kuramı, iktisadi kuramlar, postmodern örgüt kuramı ve eleştirel yönetim çalışmalarıdır.

Bilimcilik-yönetimcilik tartışmaları nasıl ortaya çıkmıştır?

1950’lerde doğa bilimlerinde kullanılan yaklaşımların yönetim biliminde de kullanılabileceği savunulmuştur. Yönetim bilimi, bu dönemde, biri bilimcilik, diğeri ise yönetimcilik olarak adlandırılan iki kavram üzerinde şekillenmiştir.

Aktör-yapı tartışmalarında orta yolu bulmaya yönelik olaak Giddens tarafından ortaya atılan yapılanma yaklaşımı ne ifade etmektedir?

Yapılanma, toplumsal yaşam içerisinde yapı ve eylemin ardışık-eşzamanlı veya statik-dinamik gibi ayrımlara tabi olmadan birbirine bağımlı ve birbirini besleyen unsurlar olduğunu kabul eden anlayıştır.

Örgüt nedir?

Örgütler hayatımızın her tarafını kuşatmış durumdadırlar. Okullar, hastaneler, ordu, itfaiye, çeşitli şirketler, dernekler, medya kuruluşları, cemaatler, sendikalar, alışveriş merkezleri, hatta mafya veya terör örgütleri gündelik hayatımızın bir parçasını oluşturan örgütlere örnek gösterilebilir. Bu örgütler büyük-küçük, yeni-eski, ulusal-küresel, kâr amacı güden-gütmeyen, yasal-yasa dışı olmak üzere farklı özelliklere sahip olabilirler. Örgütler üyelerinin farklı beklentileriyle şekillenen hedeflerine ulaşmak için çeşitli biçimlerde bir araya gelmiş, çevresel faktörlerin etkisi altında varlığını sürdürmeye yönelik çabalar gösteren sosyal yapılardır (Leblebici ve Salancik, 1989; Scott, 2003). Bu çerçevede her örgüt; örgütlenme bi- çimleri, hedef ve stratejiler, üyeler, teknolojik imkânlar, büyüklük, çevre ve kültür gibi boyutlardan oluşmaktadır (Scott, 2003; Daft, 2004)

Uygulamacı olarak da adlandırılan idari kökenin temsilcileri hangi sorulara yanıt aramışlardır?

Bu isimler; işleri gerçekleştirirken, makinelere ek olarak, insan unsurunu nasıl daha etkin ve verimli şekilde kullanabiliriz?, en iyi örgüt yapısını ve yönetim tarzını nasıl oluşturabiliriz? sorularına yönelmişlerdir.

Kuram pratikte ne işe yarar?

İnsanoğlunun en temel amacı yaşamını sürdürmektir. Bu amaçla içinde yaşadığı dünyayı tanımak, geleceğe yönelik tahminlerde bulunmak ve planlar yapmak zorundadır. Geleceği planlayabilmek için ise pek çok çevresel faktörle ilgili bilgilere sahip olmak gerekir. Böylece bu olayların hangi durumda ne şekilde gerçekleştiği, ne zaman ve nasıl tekrar edeceği kestirilebilir. Bunu bir örnek üzerinden açıklayabiliriz. Arşimet’in keşfettiği suyun kaldırma kanununu ele alalım. Arşimet’in bu kanunu hamam tasının suda nasıl yüzdüğü sorusundan çıkarak keşfettiği belirtilir. Suyun kaldırma kanunu, yoğunluğu sudan daha düşük cisimlerin suda yüzebileceğini öngörmektedir. Bu kanun aslında diğer sıvılar için de geçerlidir. Şimdi düşünelim. Acaba insanlar Arşimet bu kanunu ortaya koymadan önce gemi yapamıyorlar mıydı? Tabii ki yapıyorlardı. Öyleyse bu kuram insanlığa ne gibi bir katkı sağladı? Suyun kaldırma kanunu bulunmadan önce insanlar genellikle deneme yanılma yoluyla yüzdüklerini bildikleri tahta gibi malzemeleri temel alarak gemiler inşa ediyorlardı. Suyun kaldırma kuvvetinin bulunması ise insanlığa demir gibi daha sağlam malzemelerden de gemiler yapılabilmesi imkânını sağladı. Demir gibi ağırlığı nedeniyle yüzebileceği düşünülmeyen bir malzeme, yüzmenin bir yoğunluk problemi olduğunun anlaşılmasıyla, geniş boşluklarla hacmi artırılarak yüzebilir hâle getirilebildi. Kuramsal açıklamalar bizlerin basit gözlemlerle edindiğimiz izlenimlerin arka planındaki mekanizmaları açıklayarak mevcut bilgimizi geliştirmekte ve farklı durumlara uyum sağlamanın, dolayısıyla hayatta kalmanın yolunu göstermektedir.

Örgüt-çevre ilişkileri bağlamında yapılanmacı olan kuram veya kuramlar hangileridir?

Yeni kurumsal kuramdır.

Örgütleri anlama konusunda yapılan araştırmalar genel olarak hangi konular üzerinde durmaktadır?

Örgütleri anlama konusunda yapılan araştırmalar genel olarak şu konular üzerinde durmaktadırlar (Pfeffer, 1997): • Örgütlenme biçimlerinin örgütleri oluşturan bireylerin tutum ve davranışlarını nasıl etkilediği, • Örgütü oluşturan bireylerin kişilik özellikleri ve eylemlerinin örgütün amaçlarına katkılarının liderlik vb. yollarla nasıl ortaya çıktığı ve örgütlenme biçimlerini nasıl etkilediği, • Örgütlerin performans, başarı ve hayatta kalma konusundaki durumları, • Örgütler ve örgütlerin kültürel, politik, teknolojik vb. çevre unsurları arasındaki karşılıklı etkiler, Resim 1.1 Akıl Oyunları (A Beautiful Mind - 2001) filminden bir sahne: John Nash üniversitenin bahçesindeki güvercinlerin beslenme sırasındaki hareketlerini modellemeye çalışıyor. Örgüt Kuramı: Örgütlerin faaliyetlerini sürdürürken çeşitli çevresel faktörlerle olan ilişkilerini nasıl kurguladıklarını ve yönettiklerini açıklamak üzere geliştirilmiş önermeler bütününden oluşan araştırma alanı.  • Bu konularda yapılacak çalışmaların dayanacağı felsefi ve yöntembilimsel temeller.

Örgüt Kuramı nedir?

Örgüt Kuramı: Örgütlerin faaliyetlerini sürdürürken çeşitli çevresel faktörlerle olan ilişkilerini nasıl kurguladıklarını ve yönettiklerini açıklamak üzere geliştirilmiş önermeler bütününden oluşan araştırma alanı

 Örgüt kuramlarının doğuşu ve tarihsel gelişimi nedir?

Örgüt kuramı alanının doğuşu ve gelişimi dört evrede incelenebilir (Sargut ve Özen, 2007): • 1. Evre (1800’lerin sonlarından 1950’lerin başına kadar): Farklı disiplinlerde ve uygulamada örgütler ve yönetim üzerine yapılan çeşitli çalışmalar. • 2. Evre (1950’lerin başından 1970’lerin sonuna kadar): Örgüt kuramının bir çalışma alanı olarak belirginleşmesi ve Koşul Bağımlılık Kuramı etrafındaki geçici uzlaşma. • 3.Evre (1970’lerin sonundan 1990’ların sonuna kadar):Örgüt kuramlarında çeşitlenme. • 4. Evre (1990’ların sonundan günümüze kadar): Çeşitlenmeyle birlikte bütünleştirme çabalarının artması

Yönetim Süreci Yaklaşımını geliştiren H. Fayol, örgütlerdeki faaliyetleri nasıl gruplandırmıştır?

H. Fayol, örgütlerde yer alan faaliyetleri teknik işler, ticari işler, mali işler, güvenlik işleri, muhasebe işlemleri ve idari işler olmak üzere altı grupta toplamıştır.

Örgütsel Davranış nedir?

Örgütsel Davranış: Örgüt araştırmalarında analiz birimi olarak çalışanların örgütler içerisindeki davranışlarını inceleme konusu yapan sosyal bilim dalı.

Yorumsamacılık nedir?

Yorumsamacılık: Nesnelerin veya olayların anlamlarının kendi özlerinde var olan bir özellik olmayıp onu yorumlayanlarca ortaya çıkartıldığını kabul eden yaklaşım.

Analiz Düzeyi nedir?

Analiz Düzeyi: Bir araştırmanın bağımlı değişkeninin örgüt-içi, örgütler-üstü veya örgütlerarası hangi bağlamda ele alındığı.

Örgüt kuramı alanının temel tartışma konuları nelerdir?

Örgüt kuramı alanının temel tartışma konularını; örgüt-çevre tartışmaları, paradigma tartışmaları, yönetimcilik-bilimcilik tartışmaları olmak üzere üç başlık altında incelemek olanaklıdır.

Analiz düzeyi örgütler arası olan kuram veya kuramlar hangileridir?

Kaynak bağımlılığı kuramının analiz düzeyi, örgütler arasıdır.

Üçüncü evrede, örgüt kuramı alanının net bir çerçeveye kavuşmasını sağlayan gelişmeler nelerdir?

Yapılan çalışmalarda örgütler-arası ilişkiler, örgüt toplulukları gibi konuların incelenmeye başlaması, örgüt kuramı alanının net bir çerçeveye kavuşmasını sağlamıştır.

Analiz Birimi nedir?

Analiz Birimi: Bir araştırmanın, bulgularına ulaşmak için üzerinde çalıştığı insan, grup, olay, kurum, vb. en temel birimidir.

Paradigma kavramı ne anlama gelmektedir ve örgütler için neden önemlidir?

Paradigma, bir bilimsel ve metafiziksel inançlar kümesinin oluşturduğu, içinde bilimsel kuramların test edilebildiği, değerlendirilebildiği ve eğer gerekirse yenilenebildiği kuramsal bir çerçevedir. Paradigma farklılıkları sadece felsefi tartışmalardan ibaret değildir. Farklı paradigmalara sahip aktörler örgütlerini farklı biçimlerde yönetmeyi seçebilirler.

Örgüt-çevre ilişkileri bağlamında belirlenimci olan kuram veya kuramlar hangileridir?

Koşul bağımlılık kuramı ve örgütsel ekoloji kuramıdır.

Dayandığı paradigma bakımından nominalist antipozitivst olan kuram kuramlar hangileridir?

Postmodern örgüt kuramıdır.

İşlevselcilik nedir?

İşlevselcilik: Sistemi oluşturan unsurların her birinin değerinin sisteme olan katkıları oranında olduğunu kabul eden anlayış.

Araştırma niyeti bakımından bilimci olan örgüt kuramı veya kuramları hangileridir?

Örgütsel ekoloji kuramı, yeni kurumsal kuram ve eleştirel yönetim çalışmalarıdır.

Yapısalcılık nedir?

Yapısalcılık: Birbiriyle etkileşim içerisinde bulunan parçalardan oluşan sistemin, kendisini oluşturan ögelerden üstün ve onlara egemen olduğunu, sistemin yapısının bu ögeler arasındaki ilişkilerden çıkarılabileceğini kabul eden yaklaşım.

Ontoloji nedir?

Ontoloji: Varlık ya da varoluş ile bunların temel kategorilerini araştıran, gerçekliğin yapısını ve doğasını açıklamaya çalışan felsefî disiplin

Gerçekçilik ve nominalizmin arasını bulmaya çalışan etkileşimcilik yaklaşımının temel varsayımı nedir?

Etkileşimcilik, gerçekliğin insanlar tarafından sosyal olarak inşa edildiğini, insandan insana değişebileceğini varsayan yaklaşımdır.

Belirlenimcilik nedir?

Belirlenimcilik: Evrendeki her olay ve olgunun nedensellik zinciri çerçevesinde belirli kanunlar ya da kurallara bağlı olarak meydana geldiğini, doğada bulunan her şeyin birbirine kırılmaz bir neden-sonuç zinciriyle bağlı bulunduğunu kabul eden anlayış.

Bilimcililk ve yönetimcilik kavramlarının temel savları nelerdir?

Bilimcilik, doğa bilimleri yöntemlerinin tek gerçek bilgi kaynağı olduğunu savunan ve bu yöntemleri toplum bilimleri için de geçerli sayan görüş olarak tanımlanmaktadır. Buna göre, sosyal bilimlerin gerçek bilim olmasının tek yolu doğa bilimlerinin yöntemlerini kullanmaktır. Yönetimcilik ise yönetim ve örgüt araştırmaları alanında üretilen bilginin daha çok yöneticilerin ihtiyaçlarına ve onların sorunlarını çözme amacına yönelik olması gerektiğini düşünen yaklaşımdır.

Paradigma nedir?

Paradigma: Bir bilimsel ve meta fiziksel inançlar kümesinin oluşturduğu, içinde bilimsel kuramların test edilebildiği, değerlendirilebildiği ve eğer gerekirse yenilenebildiği kuramsal bir çerçeve.

İradecilik nedir?

İradecilik: İnsan iradesinin karar alma ve uygulamada akıldan daha üstün olduğunu, her türlü toplumsal ve psikolojik sınırlandırma ve koşullanmaları aşabileceğini kabul eden anlayış.

Gerçekçilik nedir?

Gerçekçilik: İnsandan bağımsız, keşfedilebilecek ama değiştirilemeyecek bir gerçeklik olduğunu varsayan yaklaşım

Dördüncü evre içerisinde 1990’lı yıllarda örgüt kuramı alanında ne tür gelişmeler yaşanmıştır?

1990’lı yıllarla birlikte örgüt kuramı alanı, ortaya çıkan kuramsal çeşitlenmenin yanı sıra, çoklu bilimsel bakış açısı durumunun sakıncalarının tartışılmasına da sahne olmuştur. Kuzey Amerika cephesi dağınık bir kuramsal görüntünün, örgüt kuramı alanına zarar vereceği yönündeki kaygılar, Avrupa’da geliştirilen düşüncelerin göz ardı edilmesine neden olmuştur. Avrupa cephesi ise postmodern ve eleştirel çalışmalar açısından farklılığını sürdürmüş ve araştırmalarda ‘çeşitliliğin’ ve ‘farklılığın’ önemine vurgu yapılmıştır.

Dördüncü evre içerisinde 2000’li yıllarda örgüt kuramı alanında ne tür gelişmeler yaşanmıştır?

2000’li yıllarda, Amerika, kuramsal düşüncelerin üretildiği ve nesnelci mantıkla bilim yapma geleneğinin izlendiği en önemli merkez olmaya devam etmektedir. Örgüt çalışmaları alanında önemli bir diğer merkez olan Avrupa ise bu rolünü önceleri daha çok Amerika’nın bu çalışmalardaki partneri olarak sürdürmüştür. Ancak son yıllarda yeni kuramsal yaklaşımların ve farklı bir araştırma mantığı sunan öznelci bakış açısına sahip olma rolüyle bir ‘rakip’ olma özelliği kazanmıştır.

Aktör-yapı ikilemi neden ortaya çıkmaktadır?

Aktör-yapı ikilemi aktörlerin davranışlarının ne kadarının yapı tarafından sınırlandırıldığı konusunda ortaya çıkmaktadır.

Sosyolojide yer alan yorumsamacı yaklaşım neyi ifade etmektedir?

Yorumsamacılık, nesnelerin veya olayların anlamlarının kendi özlerinde var olan bir özellik olmayıp onu yorumlayanlarca ortaya çıkartıldığını kabul eden yaklaşımdır.

Belirlenimci yaklaşım neyi ifade etmektedir?

Belirlenimcilik, evrendeki her olay ve olgunun nedensellik zinciri çerçevesinde belirli kanunlar ya da kurallara bağlı olarak meydana geldiğini, doğada bulunan her şeyin birbirine kırılmaz bir neden-sonuç zinciriyle bağlı bulunduğunu kabul eden anlayış olarak anılmaktadır.

Yorumsamacı ve belirlenimci yaklaşımların aktör-yapı tartışmalarındaki konumları nasıldır?

Yorumsamacı yaklaşım aktörlerin etkisini öne çıkaran iradeci yaklaşımlara örnek teşkil etmektedir. Belirlenimci yaklaşım ise çevrenin aktörler üzerindeki sınırlandırıcı etkisini vurgulamaktadır.

Paradigma tartışmaları neden kaynaklanmaktadır?

Paradigma tartışmaları genellikle araştırmacıların benimsedikleri ontolojik ve epistemolojik tutumlardaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır.

Analiz düzeyi örgütler üstü olan kuram veya kuramlar hangileridir?

Örgütsel ekoloji kuramının ve yeni kurumsal kuramın analiz düzeyi, örgütler-üstüdür.

Örgüt Kuramları nedir?

Örgüt Kuramları: Örgüt araştırmalarında analiz birimi olarak tek tek veya toplu hâlde örgütlerin davranışlarını inceleme konusu yapan sosyal bilim dalı.

Aktör kimdir?

Aktör: Belli amaçlarla eylemde bulunan bireyler veya örgütlerdir

Yapılanma nedir?

Yapılanma: Giddens tarafından geliştirilen ve toplumsal hayatın içerisinde yapı ve eylemin ardışıkeşzamanlı veya statik-dinamik gibi ayırımlara tabi olmadan birbirine bağımlı, bir diğerini engellemekten ziyade birbirine besleyen unsurlar olduğunu kabul eden anlayış