İşletme Fonksiyonları Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Muhasebe Fonksiyonu

1. Soru

Muhasebe nasıl ortaya çıkmıştır?

Cevap

Ticaret muhasebenin başlangıcı olarak kabul edilir. Günümüzde kullandığımız çift yanlı kayıt tekniği ise 15. yüzyılda keşfedilmiştir.


2. Soru

Muhasebenin işletmenin dili olarak tanımlanmasının sebebi nedir?

Cevap

İşletmelerin rekabet ortamında doğru ve zamanlı karar almaları gerekmektedir. Dolayısıyla kaliteli finansal bilgi işletmeler için kritik öneme sahiptir. Muhasebe, işletme yöneticilerinin ve işletme ile ilgili tüm paydaşların ihtiyaç duyduğu nitelikte kaliteli bilgileri üretir ve sunar.


3. Soru

Bilgi kullanıcıları finansal bilgiye neden ihtiyaç duyarlar?

Cevap

Bilgi kullanıcıları alacakları kararlarla ilgili belirsizlikleri olabildiğince ortadan kaldırmak, söz konusu riskleri azaltmak ve belirsizlik ortamında çevrelerindeki değişkenleri daha iyi algılayabilmek için kaliteli finansal bilgiye ihtiyaç duyarlar.


4. Soru

Kaliteli bilginin sahip olması gereken boyutlar nelerdir?

Cevap

Kaliteli bilginin sahip olması gereken boyutlar şöyle sıralanabilir: • Bilginin kaynağı; bilgi kullanıcılarının bilginin çıkış noktasına ve kaynağına verdikleri önem. • Bilginin içeriği; bilginin o anda yapılmakta olan işin gerekleriyle birlikte ele alınması ve bilginin yaratılabilmesi için ilgili, zamanlı, tam ve yeterli miktarda olması gerekliliği. • Bilginin temsil edilebilirliği; üretilen bilginin yalınlığı ve tutarlığı sayesinde anlaşılabilir ve yorumlanabilir bilginin sunulabilmesi. • Bilgiye erişilebilirlik; bilgi üretim sürecine ve sistemin genel yapısına erişimin belirli bir yetki çerçevesinde geliştirilmesi ve bilgiye ulaşmada sistem güvenliğinin ön planda olması.


5. Soru

Muhasebe nasıl tanımlanır?

Cevap

Muhasebe, finansal nitelikli işlemlere ilişkin verileri muhasebenin ilke ve kurallarına göre bilgiye dönüştürerek ilgili kişilere sunan bir bilgi sistemidir. Diğer bir tanıma göre ise muhasebe, işletmenin faaliyetleri sırasında ortaya çıkan parasal nitelikli ticari işlemlere ilişkin ölçme işlevini ve kullanıcılara iletme işlevini sistemli bir şekilde yürütme faaliyetidir.


6. Soru

Muhasebede varlıklar ne anlama gelir?

Cevap

Varlıklar işletmenin sahip olduğu ekonomik değerlerdir. Binalar, makineler, mallar, para, vb. değerler örnek olarak gösterilebilir.


7. Soru

Muhasebede kaynaklar ne demektir?

Cevap

Kaynaklar, girişimci ya da yatırımcıların işletmenin ihtiyaç duyduğu varlıkları elde etmesini sağlamak amacıyla verdikleri para ve para benzeri değerlerdir.


8. Soru

Muhasebe kişiliği ne demektir?

Cevap

İşletme; sahibinden, alacaklılarından, yöneticilerinden ve diğer ilgili taraflardan ayrı bir varlık olarak kabul edilir. Buna muhasebe kişiliği denir.


9. Soru

İşletmenin sürekliliği ile ne ifade edilir?

Cevap

İşletmenin temel amaçlarından biri kâr elde etmek ya da para kazanmaktır. Bu amacın yerine getirilmesinde ise işletmenin sonsuz bir yaşantısı olacağı varsayılır.


10. Soru

Öz kaynak ve yabancı kaynak arasındaki fark nedir?

Cevap

Öz kaynak, işletme sahiplerinin varlıklar üzerinde sahip olduğu haklardır. Yabancı kaynak ise işletme varlıklarının üçüncü şahıslardan sağlanması durumudur. Bu durumda varlıkların kaynağı borçtur.


11. Soru

Sermaye ne demektir?

Cevap

Sermaye, işletme kurulurken girişimcinin sağladığı varlıkların toplam değeridir. Sermaye bir öz kaynak unsurudur.


12. Soru

Muhasebe eşitliği nedir?

Cevap

Muhasebe temelini muhasebe eşitliği (bilanço eşitliği) oluşturur. Muhasebenin eşitliğine göre bir işletmenin sahip olduğu varlıkların tamamı; • Ya işletme sahiplerinin sağladığı öz kaynaktan, • Ya bir finansman kurumu tarafından ağlanan yabancı kaynaktan, • Ya da bu iki kaynağın toplamından sağlanabilmektedir. Bu durumda bir işletmede varlıklar her zaman kaynaklara eşit olmak zorundadır.


13. Soru

Bir dönem neyi ifade eder?

Cevap

İşletmenin sonsuz ömründe eşit aralıklara bölünmüş zaman dilimleridir. Genellikle 1 Ocak ile 31 Aralık arası bir dönem olarak kabul edilir.


14. Soru

Bilanço nedir?

Cevap

İşletmenin belirli bir andaki finansal durumunu gösteren tabloya bilanço denir.


15. Soru

Muhasebede aktif ve pasif kavram nasıl açıklanabilir?

Cevap

İşletmenin bir faaliyet döngüsü içinde işlem gören varlıkları dönen varlıklar olarak nitelendirilir. Bu tanıma uygun olmayan varlıklar ise duran varlıklardır. İşletmenin sağladığı yabancı kaynakları bir yıl içinde ödeme yükümlülüğü söz konusu ise kısa vadeli, bir yıldan daha uzun süreli ise uzun vadeli yabancı kaynak olarak nitelendirilir. Dönen varlıklar ve duran varlıklar bilançonun aktif tarafını oluştururken, yabancı kaynaklar ile öz kaynaklar bilançonun pasif tarafını gösterir.


16. Soru

Gelir tablosu nedir?

Cevap

Gelir tablosu belirli bir dönemde gerçekleştirilen faaliyetlerin sonucunu kâr veya zarar olarak gösteren finansal tablodur. Bu nedenle gelir tablosunu işletmenin finansal performans tablosu da denilir.


17. Soru

Muhasebede ölçme işlevi nedir?

Cevap

Ölçme işlevi muhasebede defter tutma ya da kayıtlama olarak da adlandırılır. Muhasebe işletmenin ölçme işlevini yerine getirirken, finansal nitelikli ticari işlemlere ilişkin belgeleri toplamakta, yasal defterlere kaydetmekte ve sınıflandırıp özetlemektedir.


18. Soru

Belgelendirme nedir?

Cevap

Belgelendirme, bir işletmenin finansal işlemleri hakkında bilgi sağlayan ve aynı zamanda bu işlemlerin kanıtlanmasını sağlayan yasalar tarafından zorunlu tutulan ya da işletmenin ihtiyacına bağlı olarak oluşturulan tüm dokümanlardır. Türkiye muhasebe sisteminde belgeye dayalı olmayan (kayıt dışı) hiçbir işlem muhasebenin konusunu oluşturamaz.


19. Soru

Kayıtlama işlevi nedir?

Cevap

Türkiye’de kayıtlama işlevi yasal olarak zorunludur. Yasalar tarafından zorunlu olarak tutulması gereken kayıtlama araçlarına defter denir.


20. Soru

Kayıtlamada kullanılan defterler nelerdir?

Cevap

Defterin biçimsel şartları yasada belirtilmektedir. Buna göre işletme faaliyetine ilişkin olayın tanımı yevmiye (günlük) deftere yapılırken, olay içindeki her bir unsurdaki değişmenin izlenmesi büyük defter aracılığıyla gerçekleştirilir. Finansal nitelikli olayın içindeki unsurlarda meydana gelen artış ya da azalışa yönelik değişimin izlenmesi hesap adı verilen çizelgeler yardımıyla yapılmaktadır. Türkiye’de işletmelerin kullanması için Tekdüzen Hesap Planı oluşturulmuştur.


21. Soru

Muhasebe süreci ne demektir?

Cevap

Muhasebe süreci, işletmenin finansal verilerini bilgiye dönüştüren ve toplanan finansal veriler ile üretilen bilgilerin gerçeğe uygun olup olmadığını kontrol eden bir sistemdir.


22. Soru

Muhasebe sürecinin aşamaları nelerdir?

Cevap

Muhasebe süreci, bilgi sistemi olarak değerlendirildiğinde; • Girdi, • Süreç ve • Çıktı aşamalarından oluşmaktadır.


23. Soru

Muhasebe süreci aşamalarından girdi kısaca nasıl açıklanabilir?

Cevap

Sistemin girdisi verilerin toplanmasına yardımcı olan belgelerdir. Bu belgeler işletmenin yasal olarak düzenlemek zorunda olduğu fatura, yazar kasa fişi, çek, senet gibi belgeler olabileceği gibi, işletmenin faaliyetlerini sistemli bir şekilde yapabilmesi için kendisinin yarattığı tahsilat ve tediye makbuzları, stok kartları, cari hesap kartları, sipariş fişi gibi belgeler de olabilir.


24. Soru

Muhasebe süreci aşamalarından süreç kısaca nasıl açıklanabilir?

Cevap

Süreç aşamasında toplanan belgelerin muhasebe ilke ve kuralları ile yasal düzenlemelerin öngördüğü sürelerde zorunlu defterlere kaydetme ve sistemli bir şekilde dosyalanma faaliyetini yürütmektir.


25. Soru

Muhasebe süreci aşamalarından çıktı kısaca nasıl açıklanabilir?

Cevap

Sistemin çıktı aşamasında ise yevmiye defterine kaydedilen ve büyük defterde sınıflandırılan bilgilerin tutarlılığını ölçmek amacıyla ara dönemlerde veya dönem sonunda mizanların düzenlenmesi ve sonucunda finansal durum tablosu, finansal performans tablosu ve nakit akış tablosu gibi finansal tabloların hazırlanıp ilgili kullanıcılara sunulmasıdır.


26. Soru

Farklı çıkar gruplarına göre finansal bilgi üretme ihtiyacından dolayı ortaya çıkan farklı muhasebe türleri nelerdir?

Cevap

İlgili muhasebe türleri şunlardır: • Finansal muhasebe, • Bağımsız (dış) denetim, • Maliyet ve yönetim muhasebesi, • İç denetim.


27. Soru

Finansal muhasebe nedir?

Cevap

Finansal muhasebe işletmenin varlık, borç ve sermaye yapısı hakkında işletme dışı gruplara bilgi sunar. mali müşavirlere bağımsız denetim yoluyla onaylatır.


28. Soru

Bağımsız (dış) denetimin işlevi nedir?

Cevap

Halka açık ve büyük işletmeler hazırladıkları finansal tabloların güvenilirliğini yasalarca yetki verilmiş yeminli mali müşavirlere bağımsız denetim yoluyla onaylatır.


29. Soru

Maliyet muhasebesi nedir?

Cevap

Maliyet muhasebesi, üretim ve satışı yapılan mamul ve hizmetlere ait direkt ve endirekt maliyetlerin çeşitli unsurlarının saptanması, tanımlanması, ölçülmesi, raporlanması ve analizine yöneliktir. Maliyet muhasebesi sisteminin temel amacı; planlama, kontrol ve kaynak geliştirme sürecinde yönetimde gerek finansal, gerekse de finansal olmayan bilgilerin sunulmasıdır.


30. Soru

İç denetim nedir?

Cevap

İç denetim ile bir işletmenin faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyeti yürütülmektedir. İşletmenin finansal riskleri tespit edilir, yönetilir, kontrol edilir ve kurumsal yönetim süreçlerinin etkinliği değerlendirilir ve tespit edilen eksiklikler geliştirilmek üzere sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek işletmenin amaçları ve stratejik hedeflerine ulaşılması sağlanmaya çalışılır.


31. Soru

Yönetim muhasebesi nedir?

Cevap

Yönetim muhasebesi, finansal muhasebe kaynaklarından, hatta muhasebe sınırlarını da aşarak ekonomi, finans, yöneylem araştırması ve gerek gördüğü diğer disiplinlerden topladığı bilgileri yönetimin gereksinimleri için kullanılabilecek veriler durumuna dönüştürmektir.


32. Soru

Maliyet yönetimi ne demektir?

Cevap

Yönetim ve üretim alanlarındaki gelişmeler maliyet muhasebesi ile yönetim muhasebesini bütünleştirerek, maliyet yönetimi kavramını doğurmuştur. Maliyet yönetimi, maliyetlerin planlanması, yönetimi ve düşürülmesinde öncelik verilerek; müşteriye, zamana, kaliteye ve düşük maliyete odaklanmaktadır.


33. Soru

İşletme dışı bilgi kullanıcıları kimlerdir?

Cevap

İşletme dışı bilgi kullanıcıları, • Dolaylı ve • Doğrudan bilgi kullanıcıları olarak ikiye ayrılır. İşletme dışında olmasına rağmen, doğrudan bilgi kullanıcısı olarak kabul edilebilecek ilgili taraflar şöyle sıralanabilir: • Devlet, • Rakipler, • İşletme sahipleri veya ortakları, • Finansal kurumlar, • Müşteriler ve tedarikçiler, • Çalışanlar ve işçi sendikaları, • Sivil toplum kuruluşları, • Medya vb. Ayrıca işletmeyi sadece temsil etme ve danışmanlık hizmetlerini yürütme görevlerine sahip avukat, sigortacılar, işletme araştırmacıları gibi bilgi kullanıcıları ise işletme dışında olmalarına rağmen dolaylı bilgi kullanıcılarıdır.


34. Soru

İşletme içi bilgi kullanıcıları kimlerdir?

Cevap

Muhasebenin ürettiği finansal bilginin tümünü elde etme ve kullanma yetkisine sahip olan işletme yöneticileri ise işletme içi bilgi kullanıcılarını oluşturmaktadır.


35. Soru

Muhasebe ve yönetim fonksiyonu arasındaki ilişki nedir?

Cevap

Muhasebenin amacı sadece gerçekleşmiş olayları takip etmek değildir. Aynı zamanda işletmenin misyonu, vizyonu ve stratejik hedeflerine ağlı olarak geleceğe yönelik planlarını hazırlamak, örgütlenmesine, yöneltilmesine, koordinasyonuna ve denetimine yardımcı olarak işletmenin yönetim fonksiyonuna önemli bir destek sağlamaktadır.


36. Soru

Muhasebenin ürettiği bilgi yönetim fonksiyonunun işine ne şekillerde yarar?

Cevap

Muhasebe üç tür bilgi üretir: • İlki işletmenin finansal nitelikli olaylarını finansal tablolara dönüştürerek ham bilgiler oluşturmaktadır. • İkincisi, işletmenin finansal durumunu tablolar üzerinden analiz edip yorumlayarak finansal analizler gerçekleştirilmesidir. • Son olarak ise hedefe bağlı sorun çözmeye yönelik üretilen bilgidir. Yönetim fonksiyonu muhasebeden hem finansal analiz hem de sorun çözmeye yönelik bilgi talebinde bulunur.


37. Soru

Planlama ile muhasebe arasındaki ilişki nedir?

Cevap

Planlama iki yönlü bir işlevdir. Planlama ile işletmenin geleceğine yön verilmeye çalışılır. İşletme hedeflerine ulaşmada çeşitli alternatif yolların sonucunda karşılaşacağı durumları finansal olarak bütçe yardımıyla görebilir. Ayrıca ulaşmak istenen hedefin ulaşılabilirliği de finansal anlamda bütçeler yoluyla somutlaştırılır.


38. Soru

Bütçe hazırlama süreci hangi adımlardan oluşur?

Cevap

Bütçe hazırlama süreci adımları şöyle sıralanabilir: • Bütçe komitesi oluşturulması, • Bütçe döneminin belirlenmesi, • Bütçe yönergesinin tanımlanması, • Bütçe amaçlarının hazırlanması, • Bütçenin kabulü ve onaylanması.


39. Soru

Bütçede kontrol ne anlama gelir?

Cevap

Kontrol, planlanan hedeflere ulaşma sürecinde hedeflerden uzaklaşmayı önleyici tedbirleri ifade eder. Bütçede kontrol, bütçenin yürütülmesi sırasında işletmenin tüm fonksiyonlarının bütçe ile ortaya konan görevleri yerine getirip getirmediğinin denetimidir.


40. Soru

Muhasebe ile pazarlama fonksiyonu arasındaki ilişki nasıl açıklanabilir?

Cevap

Muhasebe müşterilere yapılan satışlar, satışların tahsil edilme oranı, müşterilerden alacakların tahsilinde yaşanan sıkıntılar pazarlama için önemli bilgilerdir. Pazarlama bu bilgilere dayanarak satış faaliyetine yön verebilmektedir. Pazarlama müşterileri hakkında birçok bilgiye sahip olmasına rağmen, müşterilerin net satışları, ürün iadeleri, ıskontoları, vadesinde tahsil edilebilen ve tahsil edilemeyen alacaklar hakkındaki bilgiler muhasebeden pazarlamaya aktarılmaktadır.


41. Soru

Müşteri yaşam boyu değeri nedir ve muhasebe ile pazarlamayı ne şekilde birbirine bağlar?

Cevap

Pazarlama, her bir müşterisinin değerinin ne olduğunu bilmek ister. Bu talep müşteri yaşam boyu değeri kavramı ile ortaya konulur. Müşteri yaşam boyu değeri, işletme müşterilerinin satın alma davranışı üzerinde pazarlamanın etkisini ortaya koyar ve kavram, hedeflenen pazarlama faaliyetleri için değerli bir yatırım ölçüsüdür. İşletmeler, devamlılıklarını sağlamak için yeni müşteri kazanmak, bu müşterileri elde tutmak ve korumak zorundadırlar. Bu bilgiler ışığı altında müşteri yaşam boyu değeri, işletmenin pazarlama yatırımları sonucu oluşan müşterileriyle kurduğu ilişkilerden sağlanan kârların bugünkü net değerleridir. Bu bilginin hesaplanabilmesi için muhasebenin ürettiği bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır.


42. Soru

Muhasebe ile üretim/hizmet fonksiyonu arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

Bir üretim işletmesinde müşteri talepleri göz önünde bulundurularak üretim yapılır ve ürün maliyeti hesaplanır. İşletmeler destek bölümleri ile üretim bölümlerini birbirinden ayırırlar. Özellikle üretim işletmeleri için müşterilerinin talep edebileceği bir ürünün yaratılması emel amaçtır ve tüm işletme fonksiyonları bu amacı yerine getirmeye odaklanır. Muhasebe de üretim fonksiyonu için özel bir muhasebe alanı olarak maliyet muhasebesini yaratmıştır.


43. Soru

Maliyet muhasebesinin amaçları nelerdir?

Cevap

Maliyet muhasebesinin amaçları şunlardır: • Maliyet merkezi ve ürün bazında maliyetlerin hesaplanması • Bütçelenen maliyetler ile gerçekleşen maliyetlerin karşılaştırılası ve böylece maliyet kontrolünün yapılması • Ürünün satış fiyatının belirlenmesine katkı sağlaması • Hizmet, süreç, iş, ürün ve maliyet merkezi bazında kârlılığın tespit edilmesi • Üretim yöneticilerinin karar almasına yardımcı olacak maliyet raporları hazırlanması • Her bir ürüne ilişkin maliyet standartlarının oluşturulması • İşletme odaklı ya da sektörel bazda maliyet analizleri yapılması.


44. Soru

Maliyet muhasebesi ne tür maliyetlere ilgilenir?

Cevap

Maliyet muhasebesi ile hem üretim yöneticilerinin karar alabileceği değişken maliyetlere ilişkin bilgiler sağlanırken, hem de karar alıcıların karar almalarında önemli etkisi olmasına rağmen üretim yöneticisinin kontrolü dışında bulunan sabit maliyetler belirlenebilmektedir. Sabit maliyeler, işletme hiç üretim yapmasa bile işletmenin katlanmak zorunda olduğu maliyetleri ifade etmektedir. Kire gideri, emlak vergisi, rutin bakım giderleri, amortisman giderleri sabit giderlere örnek olarak verilebilir. Üretim işletmesi için en önemli konulardan birisi de kaliteli üretim yapmaktır. Maliyet muhasebesi üretim fonksiyonu için kalite maliyetlerini de hesaplayabilmektedir.


45. Soru

Muhasebe ile finans fonksiyonu arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

Finans fonksiyonunun en temel işlevi işletmenin ihtiyaç duyduğu fonları en uygun koşullarda sağlamasıdır. Fon gereksinimi ve bu fonların aktarılacağı yerler muhasebe tarafından gerçekleştirilmektedir.


46. Soru

Finansman faaliyeti ne demektir?

Cevap

İşletmeler belirli faaliyetleri yerine getirerek girişimcilerine para kazandırmak amacıyla kurulur. Bu amacı yerine getirmek için işletmelerin varlıklara ihtiyacı vardır. Varlıkların elde edilmesi ya işletme ortaklarının işletmeye sağladığı öz kaynaklarla ya da finansal kurumlardan sağlanan yabancı kaynaklarla gerçekleştirilebilir. İşletmeye kaynak sağlama faaliyeti finansman faaliyeti olarak adlandırılmaktadır.


47. Soru

Nakit bütçesi nedir, neden önemlidir?

Cevap

Nakit bütçesi, işletmenin bir dönem içinde nakit girişlerinin ve nakit çıkışlarının tahmin edildiği bir bütçe türüdür. İşletmeler işlem, ihtiyat ya da spekülasyon güdüleri nedeniyle fazla nakit bulundurma istekleri içinde olmalarına rağmen, nakit bulundurma maliyetinin yüksek olduğu da aşikârdır. İşletmeler nakit yönetimini etkin bir şekilde yürütebilmeleri için nakit bütçesi hazırlarlar, dolayısıyla nakit bütçesi nakit yönetiminin sağlanmasında önem arz etmektedir.


48. Soru

İşletmenin nakit girişine ve nakit çıkışına neler örnek olarak gösterilebilir?

Cevap

İşletmenin en önemli nakit girişleri peşin veya vadeli mal satışlarından doğan alacakların tahsilidir. Nakit çıkışlarına ise işletmenin satılmak üzere aldığı mallara veya yarattığı ürün/hizmetlere harcama yapması örnek olarak verilebilir.


49. Soru

Yatırım faaliyeti ne demektir?

Cevap

İşletme sermaye, yabancı kaynak ve işletme faaliyetleri ile sağladığı nakit girişlerini işletmenin büyüyebilmesi, gelişmelere uyum sağlanabilmesi ve sürekliliğini devam ettirebilmesi için yatırım yapmak durumundadır. Faaliyetlerin sürdürülmesinde işletmenin makine, teçhizat, haklar, patentler, insan, teknoloji için fon yaratılması veya harcanması faaliyetlerine yatırım faaliyeti denilmektedir.


50. Soru

İnsan kaynakları fonksiyonu ile muhasebe arasında nasıl bir ilişki söz konusudur?

Cevap

İnsan kaynakları işletme ile işgören arasındaki ilişkiyi düzenlemektedir. İnsan, işletme için önemli bir kaynaktır ve maliyetlerinin tespit edilmesi gerekmektedir. Muhasebe ile insan kaynakları fonksiyonları arasında sıkı bir ilişki ve işbirliği olmak zorundadır. Çünkü insan kaynaklarının tüm faaliyetlerinde ya parasal bir işlem ya da devletle ilgili yasal bir süreç söz konusudur. İnsan kaynaklarının hazırlaması gereken; fazla mesai formu, hasta sevk formu, işbaşı onay formu, iş akdi formu, işten çıkarma formu, eğitim değerleme formu ve diğer bildirgelerden muhasebenin haberdar edilmesi gerekmektedir.


51. Soru

Şerefiye nedir?

Cevap

Şerefiye, tek olarak tanımlanamayan ve ayrı olarak kaydedilemeyen bir işletme birleşmesinde edinilmiş diğer varlıklardan kaynaklanan gelecekteki ekonomik faydadır. İşletmenin sahip olduğu insan kaynağının parasal değeri finansal tablolara doğrudan yansıtılamaz ancak biri işletme birleşmesinde ortaya çıkabilir.


52. Soru

İnsan Kaynakları Muhasebesi (İKM) tanımı ve işlevi nedir?

Cevap

İşgörenin işletme varlığı olması nedeniyle, insan kaynakları muhasebesi (İKM) yaratılmıştır. İKM, entelektüel sermaye bileşenlerinden insan sermayesini içeren, insan kaynaklarına ilişkin bilgileri saptamak, ölçmek ve elde edilen verileri işletme ile ilgili bilgi kullanıcılarına iletme işlevini üstlenen muhasebe işlemleridir. İKM, insan kaynağının maliyet yönetiminin sağlanmasına ilişkin kurulmuş bir sistemdir.


53. Soru

Kıdem tazminatı nedir?

Cevap

İşgörenin işletmeden ayrılırken işveren tarafından iş kanunu gereğince işgörene ödemekle yükümlü olduğu tazminata kıdem tazminatı denir.


54. Soru

İKM ile işgören sermayesi açıklama yöntemleri nelerdir?

Cevap

İnsan kaynakları muhasebesi ile işgören sermayesi; • Girdi odaklı yaklaşımlar ve • Çıktı odaklı yaklaşımlar olmak üzere iki şekilde ölçülmeye çalışılır. Girdi odaklı yaklaşımlarda işgören sermayesi; yerine koyma maliyeti, fırsat maliyeti ya da istatistiki yöntemler yardımıyla ölçülür. Çıktı odaklı yaklaşımda ise işgörenin hizmet kalitesi ölçülmeye çalışılmaktadır.


55. Soru

Muhasebenin başlangıcı nasıl gerçekleşmiştir?

Cevap

Yazının ve rakamların buluş nedeni olarak gösterilen ticaret, muhasebenin de başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Her ne kadar bu başlangıç MÖ 5000’li yıllara rastladığı tahmin edilse de bugün kullandığımız anlamda çift yanlı kayıt tekniği 15. yüzyılda Luca Pacioli tarafından keşfedilebildi. Bu tekniğin uygulanmaya başlaması ise 1900’lü yılların başlarında gerçekleşmiştir. Alman şair ve filozof Goethe muhasebenin çift yanlı kayıt tekniğini “insanlık dimağının en mükemmel icatlarından biri” olarak tanımlamıştır. 7000 yıllık geçmişi olan muhasebenin İnternet çağında bile etkinliğini ve önemini kaybetmeden sürdürmesi, Goethe’nin sözlerini doğrular niteliktedir


56. Soru

İşletmeler için muhasebe ne olarak tanımlanmaktadır?

Cevap

Muhasebe, işletme yöneticilerinin ve işletme ile ilişkili tüm paydaşlarının ihtiyaç duyduğu nitelikte kaliteli bilgileri üretmekten ve sunmaktan sorumludur. Bu nedenle muhasebe işletmenin dili olarak da tanımlanmaktadır. Muhasebesiz bir dünya, karanlık bir mağarada fenersiz kalmak gibidir ve muhasebeye gerekli önemi vermeyen işletmeler ve devletler yok olmaya mahkûmdur. İşletmelerin ve devletlerin muhasebenin temel ilkelerinden uzaklaşılması finansal krizlerin ortaya çıkış nedeni olarak gösterilmektedir.


57. Soru

Finansal bilgilerin “kaliteli” bilgi olma niteliği kazanabilmeleri neye bağlıdır?

Cevap

Finansal bilgilerin “kaliteli” bilgi olma niteliği kazanabilmeleri, öncelikle bu bilgilerin elde edildiği verilerin kaliteli olmasına bağlıdır. Ayrıca verilerin kaliteli olmasının yanı sıra verilerin işlenme sürecinde, bilgi işlem faaliyetinin de verilerin  özelliklerini bozmadan bilgiyi yaratması gerekmektedir. Bilgi kullanıcılarının ihtiyaç duydukları bilgilerin sunulabilmesi için kaliteli finansal bilginin bazı özellikleri bünyesinde barındırması gerekmektedir. Bu özellikler şöyle sınıflandırılabilir 
Bilginin kaynağı, bilgi kullanıcılarının bilginin çıkış noktasına ve kaynağına verdikleri önemi ifade etmektedir.
Bilginin içeriği, bilginin o anda yapılmakta olan işin gerekleriyle birlikte ele alınması gereğini; bilginin değer yaratabilmesi için ilgili, zamanlı, tam ve yeterli miktarda olması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Bilginin temsil edilebilirliği, üretilen bilginin yalınlığı ve tutarlığı sayesinde anlaşılabilir ve yorumlanabilir bir bilginin sunulmasının sağlanmasıdır.
Bilgiye erişilebilirlik ise bilgi üretim sürecine ve sistemin genel yapısına erişimin belirli bir yetki çerçevesinde geliştirmesi ve bilgiye ulaşmada sistem güvenliğinin ön planda olması gerekmektedir.


58. Soru

Bir işletmenin var olabilmesi için neler gerekmektedir?

Cevap

İşletme, sahiplerinden bağımsız olarak bir kişiliğe, bir isme ve girişimcinin devrettiği çeşitli varlıklara sahiptir. Bir işletmenin var olabilmesi için girişimcinin sağladığı kaynakları kullanarak, toplumun ihtiyaç duyduğu bir şeyi karşılaması ve girişimcilerin para kazanması için sahip olduğu varlıkları en iyi şekilde yönetmesi gerekmektedir. 


59. Soru

İşletmeler için Varlık ve Kaynak kavramları ile Muhasebe kişiliği nedir?

Cevap

Varlıklar: İşletmenin sahip olduğu ekonomik değerlerdir. Binalar, makineler, mallar, para vb. değerler örnek olarak gösterilebilir.
Kaynaklar: Girişimci ya da yatırımcıların işletmenin ihtiyaç duyduğu varlıkları elde etmesini sağlamak amacıyla
verdikleri para ve para benzeri değerlerdir. İşletme; sahibinden, alacaklılarından, yöneticilerinden ve diğer ilgili
taraflarından ayrı bir varlık olarak kabul edilir. Buna muhasebe kişiliği denir.


60. Soru

Özkaynak, Yabancı kaynak, Sermaye nedir?

Cevap

Özkaynak, işletme sahiplerinin varlıklar üzerindeki haklarıdır.
Yabancı kaynak, işletme varlıklarını üçüncü şahıslardan sağlaması durumudur. Bu durumda varlıkların kaynağı borçtur.
Sermaye, işletme kurulurken girişimcinin sağladığı varlıkların toplam değeridir. Sermaye bir öz kaynak unsurudur.  Sermaye, işletme faaliyetleri devam ettiği sürece geri ödemesiz bir kaynak olarak kabul edilmektedir. 


61. Soru

Muhasebe Eşitliği nedir?

Cevap

Muhasebe Eşitliği: Varlıklar = Kaynaklar dır.

Muhasebe eşitliğine göre; bir işletmenin sahip olduğu varlıkların tamamı ya işletme sahiplerinin sağladığı öz kaynaktan ya bir finansman kurumu tarafından sağlanan yabancı kaynaktan ya da bu iki kaynağın toplamından sağlanabilmektedir. Bu durumda bir işletmede varlıklar her zaman kaynaklara eşit olmak zorundadır.


62. Soru

Muhasebe nedir?

Cevap

Muhasebe, bir işletmenin ekonomik faaliyetlerine ilişkin finansal bilgileri tanımlar, ölçer, raporlar hazırlar ve kullanıcıların ihtiyaç duyduğu şekilde raporları analiz eder ve yorumlar.

Muhasebe, işletmenin belirli bir zaman diliminde para ile ifade edilen mali nitelikli olayları karşısında varlıklarında ve kaynaklarında artış ve azalış meydana getiren işlemlere ilişkin belgeleri toplayan, kayıtlayan, sınıflandıran, finansal tablolar üzerinde özetleyen, analiz eden ve yorumlayan ve ürettiği bilgileri ilgili kullanıcılara ileten bir bilgi sistemidir.


63. Soru

Muhasebede "dönem" nedir?

Cevap

İşletmeler kurulurken ölüm tarihi düşünülerek kurulmaz, bu nedenle her bir işletmenin sonsuz bir ömre sahip olduğu varsayılır. Ancak varsayılan sonsuz süre içinde işletmenin durumu ve performansı hakkında bilgi edinmek, yöneticilerin
işletmenin geleceği hakkında alacağı kararlar için önemlidir. Bu amaçla işletmenin sonsuz ömrü belirli eşit aralıklara bölünür. Bu sürelere dönem denir ve ölçülmesi kolay olduğu için genellikle 1 Ocak ile 31 Aralık arası bir dönem olarak kabul edilir. Aslında buradaki temel kriter, bir dönem içinde kasadaki paranın mala, malın tekrar paraya dönüşebilmesine yetecek bir sürenin olması istenir.


64. Soru

Faaliyet Döngüsü nedir?

Cevap

Eğer mal belirli bir vadeye bağlı olarak satılmışsa, bu durumda vade süresinin en fazla aynı dönem içinde tahsil edilebilir olması gerekmektedir. Bu sürece faaliyet döngüsü denilmektedir.

Faaliyet döngüsü bir dönem içinde en az bir kez  tekrarlanması beklenmektedir. Ayrıca faaliyet döngüsünün işletmenin varlıklarını ve kaynaklarını kısa vadeli ve uzun vadeli ayrımının yaratılmasını sağlamaktadır


65. Soru

ANADOLU işletmesi 12 Aralık tarihinde 90.000 TL sermaye ve 136.000 TL varlık toplamı ile kurulmuştur. Bu durumda işletmenin yabancı kaynakları kaç liradır?

Cevap

Muhasebe eşitliği tanımında varlıklar toplamının kaynaklar toplamına her zaman eşit olduğu belirtilmiştir. Buna göre ANADOLU işletmesinin varlık toplamı ile kaynak toplamı karşılaştırıldığında, sermayesinin varlık toplamından küçük olduğu görülmektedir.

Bu durumda işletmenin varlık toplamı 136.000 TL olduğuna göre kaynak toplamı da 136.000 lira olmalıdır. Ancak kaynaklarının bir unsuru olan sermayenin 90.000 TL olduğu bilinmektedir. Kaynakların diğer unsuru ise yabancı kaynaktır.
İşletmenin yabancı kaynakları 136.000 - 90.000 = 46.000 TL olur.


66. Soru

Dönen varlık- Duran varlık, Kısa vadeli yabancı kaynaklar-Uzun vadeli yabancı kaynaklar kavramları nelerdir?

Cevap

İşletmenin bir faaliyet döngüsü içinde işlem gören varlıkları dönen varlıklar olarak nitelendirilirken, bu tanımlamaya uygun olmayan varlıklar ise duran varlıklar olarak kabul edilir.

İşletmenin sağladığı yabancı kaynakları bir yıl içinde ödeme yükümlülüğü söz konusu ise kısa vadeli yabancı kaynaklar olarak ifade edilirken, bir yıldan daha uzun bir süre içinde ödenmek zorunda olduğu kaynaklar ise uzun vadeli yabancı kaynaklar olarak nitelendirilir.


67. Soru

Muhasebe (bilanço) eşitliği varlıklar ile kaynakların birbirine eşit olduğuna göre, kısa vade ve uzun vadeli varlıklar ve kaynaklar eşitliği nasıl ifade edilebilir?

Cevap

Varlıklar vadelerine göre Dönen Varlıklar ve Duran Varlıklar olarak ifade edilirken, Yabancı Kaynaklar ise Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar ve Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar olarak ikiye ayrılmaktadır. Ayrıca yabancı kaynakların dışında Öz kaynaklar da bulunmaktadır. Bu durumda muhasebe (bilanço) eşitliği;

Dönen Varlıklar + Duran Varlıklar = Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar + Uzun Vadeli Yabancı Kaynakları + Öz Kaynaklar olmaktadır.


68. Soru

Bilanço nedir?

Cevap

İşletmenin bir dönem içinde finansal durumunu gösteren tabloya bilanço denilmektedir. Bilanço, işletmenin belirli bir andaki varlıklarının ve kaynaklarının sonuçlarını göstermektedir.

Dönen varlıklar ile duran varlıklar bilançonun aktif tarafını oluştururken, yabancı kaynaklar ile öz kaynakları bilançonun pasif tarafını oluşturmaktadır.


69. Soru

Gelir Tablosu nedir?

Cevap

Gelir tablosu belirli bir dönemde (1 Ocak - 31 Aralık tarihleri arası) gerçekleştirilen faaliyetlerin sonucunu kâr veya zarar olarak gösteren bir finansal tablodur. Bu nedenle gelir tablosuna işletmenin finansal performans tablosu da denilmektedir.


70. Soru

Muhasebe Süreci nedir?

Cevap

Muhasebe süreci; işletmede normal faaliyet dönemi içinde ortaya çıkan işlemlere ilişkin verilerin toplanması, belgelerin yevmiye defterine hesaplar aracılığıyla kaydedilmesi, hesapların büyük defterlere aktarılarak sınıflandırılması ve sınıflandırılan verilerin özetlenerek finansal tablolar aracılığıyla bilginin üretilmesi anlamına gelmektedir. Muhasebe süreci, işletmenin finansal verilerini bilgiye dönüştüren ve toplanan finansal veriler ile üretilen bilgilerin gerçeğe uygun olup olmadığını kontrol eden bir sistemdir. 

Ölçme işlevi muhasebede “defter tutma” veya “kayıtlama” olarak da adlandırılmaktadır. Muhasebe işletmenin ölçme işlevini yerine getirirken, finansal nitelikli ticari işlemlere ilişkin belgeleri toplamakta, yasal defterlere kaydetmekte ve sınıflandırıp özetlemektedir. Bu işlev ile işletmede gerçekleşen bir kuruşluk harcamadan birkaç milyon liralık tahsilata kadar tüm işlemler kayıt altına alınmaktadır. Bu aşamanın temelini belgelendirme oluşturmaktadır.
Belgelendirme, bir işletmenin finansal işlemleri hakkında bilgi sağlayan ve aynı zamanda bu işlemlerin kanıtlanmasını sağlayan yasalar tarafından zorunlu tutulan ya da işletmenin ihtiyacına bağlı olarak oluşturulan tüm dokümanlardır. Türkiye muhasebe sisteminde belgeye dayalı olmayan (kayıt dışı) hiçbir işlem muhasebenin konusunu oluşturmamakta ve kayıt altına alınmamaktadır. Türkiye’de kayıtlama işlevi yasal (TTK, VUK gibi) olarak zorunludur


71. Soru

Yasalar tarafından zorunlu tutulması gereken defterler nelerdir?

Cevap

Yasalar tarafından zorunlu olarak tutulması gereken kayıtlama araçlarına “defter” denilmektedir. Defterin biçimsel şartları yasada belirtilmektedir.

Buna göre işletme faaliyetine ilişkin olayın tanımı “yevmiye (günlük) defter”e yapılırken, olay içindeki her bir unsurdaki değişmenin izlenmesi “büyük defter” aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.

Finansal nitelikli olayın içindeki unsurlarda meydana gelen artışa veya azalışa yönelik değişimin izlenmesi “hesap” adı verilen çizelgeler yardımıyla yapılmaktadır. Türkiye’de işletmelerin kullanması için Tekdüzen Hesap Planı oluşturulmuştur.


72. Soru

Muhasebe sisteminin girdileri nelerden oluşur?

Cevap

Muhasebe sistemin girdisi, verilerin toplanmasına yardımcı olan belgelerdir. Bu belgeler işletmenin yasal olarak düzenlemek zorunda olduğu; fatura, yazar kasa fişi, çek, senet gibi belgeler olabileceği gibi, işletmenin faaliyetlerini sistemli bir şekilde yapabilmesi için kendisinin yarattığı tahsilat ve tediye makbuzları, stok kartları, cari hesap kartları, sipariş fişleri gibi belgelerde olabilir.


73. Soru

Muhasebe sisteminin süreç aşaması nasıl gelişir?

Cevap

Sistemin süreç aşamasında, toplanan belgelerin muhasebe ilke ve kuralları ile yasal düzenlemelerin öngördüğü sürelerde zorunlu (ve ayrıca işletme ihtiyaç duyarsa isteğe bağlı) defterlere kaydetme ve sistemli bir şekilde dosyalanma faaliyetini yürütmektedir.

İşlemlerin kaydedilmesi yevmiye defteri ile gerçekleştirilir. Yevmiye defterine finansal nitelikli işlemin bütünü kaydedilirken, bu işlemden etkilenen hesaplar büyük defter aracılığıyla sınıflandırılır. Böylece işletmenin her bir varlığı, kaynağı, geliri ve gideri hakkında veri ve bilgi istendiği anda üretilebilmektedir


74. Soru

Muhasebe sisteminin çıktı aşamasında neler yapılmaktadır?

Cevap

Sistemin çıktı aşamasında ise yevmiye defterine kaydedilen ve büyük defterde sınıflandırılan bilgilerin tutarlılığını ölçmek amacıyla ara dönemlerde veya dönem sonunda mizanların düzenlenmesi ve sonucunda finansal durum tablosu (bilanço), finansal performans tablosu (gelir tablosu) ve nakit akış tablosu gibi finansal tabloların hazırlanıp ilgili kullanıcılara sunulması söz konusudur. Finansal tabloların amacı, mevcut ve potansiyel yatırımcılara, borç verenlere ve kredi sağlayan taraflara işletmenin finansal durumunu raporlamak ve işletme yöneticilerinin ihtiyaç duyduğu özel raporlar için veri veya bilgi niteliğinde doğru ve tam zamanlı finansal bilgileri sağlamaktadır.


75. Soru

Bilginin işletme içine veya dışına sunulmasına göre farklı muhasebe türleri nelerdir?

Cevap

Bilginin işletme içine veya dışına sunulmasına göre farklı muhasebe türleri
söz konusudur. Bunlar;
• Finansal Muhasebe,
• Bağımsız (dış) Denetim
• Maliyet ve Yönetim Muhasebesi ve
• İç Denetim


76. Soru

İşletme Dışı Muhasebe bilgi kullanıcıları kimlerdir?

Cevap


İşletme dışı bilgi kullanıcıları doğrudan veya dolaylı ilişkili taraflar olabilmektedir. İşletme dışında olmasına rağmen, doğrudan bilgi kullanıcısı olarak kabul edilebilecek ilgili taraflar şöyle sıralanabilir: Devlet, rakipler, işletme sahipleri veya ortakları, finansal kurumlar, müşteriler, tedarikçiler, çalışanlar, işçi sendikaları, sivil toplam kuruluşları, medya vb. olarak nitelendirilebilir. Ayrıca işletmeyi sadece temsil etme ve danışmanlık hizmetlerini yürütme görevlerine sahip avukat, sigortacılar, işletme araştırmacıları gibi bilgi kullanıcıları ise işletme dışında olmalarına rağmen dolaylı bilgi kullanıcılarıdır. 

İşletme sahipleri ve ortakları işletme dışındaki doğrudan bilgi kullanıcıları arasında yer almaktadır.

Muhasebe işletme dışı bilgi kullanıcılarına bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu ve öz kaynak değişim tablosu yardımıyla bilgi sunmaktadır.


77. Soru

İşletme içi muhasebe bilgi kullanıcıları kimlerdir?

Cevap

Muhasebenin ürettiği finansal bilginin tümünü elde etme ve kullanma yetkisine sahip olan işletme yöneticileri işletme içi bilgi kullanıcılarını oluşturmaktadır. İşletme yöneticileri, işletmeyi yöneten taraf olarak işletmede olan biten her şey hakkında bilgi sahibi olmak isteyeceklerdir. Yöneticiler, işletmenin geçmiş dönemlerdeki performansına ilişkin değerlendirme yapmak; mevcut durumunu devamlı izlemek ve geleceğe yönelik planlar yapmak için muhasebe bilgisini kullanacaktır. 


78. Soru

Muhasebe, işletme içi bilgi kullanıcılarına işletme dışı bilgi kullanıcılarından farklı olarak hangi raporları sunar?

Cevap

İşletme dışı bilgi kullanıcılarına sunulan bilgiler, muhasebenin bir dönemde en az bir kez yasal olarak da hazırlamak zorunda olduğu finansal tablolardır. İşletme içi bilgi kullanıcıları ise finansal tabloların dışında, bu tabloların analizi ve yorumları hakkında da bilgi sahibi olmaktadır. Ayrıca işletme fonksiyonlarının karar almak için ihtiyaç duyduğu tüm raporlar da muhasebe tarafından hazırlanmaktadır. İşletme dışı bilgi kullanıcılarına sunulan bilgiler toplumun her kesimine açık bilgilerdir. İşletme içi bilgi kullanıcılarına sunulan bilgiler ise genellikle gizli, işletme sırrı olarak kabul edilen bilgilerdir


79. Soru

Bütçe hazırlama süreci nelerden oluşur?

Cevap

Bütçe hazırlama süreci;
• Bütçe komitesi oluşturulması,
• Bütçe döneminin belirlenmesi,
• Bütçe yönergesinin tanımlanması,
• Bütçe amaçlarının hazırlanması,
• Bütçenin kabulü ve onayıdır.


80. Soru

Şerefiye nedir?

Cevap

Şerefiye: Tek olarak tanımlanamayan ve ayrı olarak kaydedilemeyen bir işletme birleşmesinde edinilmiş diğer varlıklardan kaynaklanan gelecekteki ekonomik faydadır. İşletmenin sahip olduğu insan kaynağının parasal değeri finansal tablolara doğrudan yansıtılamaz ancak bir işletme birleşmesinde ortaya çıkabilir.


81. Soru

Yatırım faaliyeti nedir?

Cevap

İşletme sermaye, yabancı kaynak ve işletme faaliyetleri ile sağladığı nakit girişlerini işletmenin büyüyebilmesi, gelişmelere uyum sağlanabilmesi ve sürekliliğini devam ettirebilmesi için yatırım yapmak durumundadır. Faaliyetlerin sürdürülmesinde işletmenin makine, teçhizat, haklar, patentler, insan, teknoloji için fon yaratılması veya harcanması faaliyetlerine yatırım faaliyeti denilmektedir. Yatırım faaliyeti, uzun vadeli varlıkların ve diğer yatırımların elde edilmesine ve elden çıkarılmasına yönelik faaliyetlerdir.


Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
v