İkna Edici İletişim Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

İkna Kavramı

1. Soru

Bazı çalışmalarda korkunun rolü herhangi bir hastalıkla ilgilenen bir kişinin ileriye sürülen ölçüde önleyici olmasını sağlayabilecektir. Bu olgunun temelinde ne yatmaktadır?

Cevap

Bazı çalışmalarda korkunun rolü herhangi bir hastalıkla ilgilenen bir kişinin ileriye sürülen ölçüde önleyici olmasını sağlayabilecektir. Bu olgunun temelinde ise yüksek derecede korkuyla insanları harekete geçirip belli bazı tavsiyeleri kabul ettirmek yatmaktadır


2. Soru

Propaganda ve sansür arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

Propaganda, aynı amacın insanlara istenen bilgilerin verilmesi yerine, istenmeyen bilgilerin kısıtlanmasını amaçlayan sansürün tersidir.


3. Soru

Korku unsurunun ikna edici iletişimde kullanılmasıyla neler meydana gelmektedir?

Cevap

Korku unsurunun ikna edici iletişimde kullanılmasıyla bireyler, çokluk önleyici durumu ya da mekanizmayı hayata geçirir. Öte yandan korku unsurunun kullanılması kesin bir tepki de yaratabilir. Bu tepki ise kaçış veya döğüş ya da mücadele biçiminde ortaya çıkar. Bu olgu ise, ikna edici iletişim sonucunda dağıtıcı ya da bozucu olan bir düşmanlığın şekillenmesini de sağlar. İkna edici iletişimde korku olgusunun kullanımı yeni bir dikkat oluşumunu, kavramayı ve ileti kabulünü etkiler. Ancak dozu iyi ayarlanamamış büyük bir korku ise dikkate yönelmiş bir karışıklık, kavrama sorunu ve bağlı olarak daha az ikna olmayı beraberinde getirebilir.


4. Soru

Propaganda tekniklerinden bir doğrudan emir nedir?

Cevap

Doğrudan emir tekniği, karar verme sürecini basitleştirmeyi amaçlar. Propagandacı resimler ve kelimeler kullanarak dinleyicilere tam olarak ne yapmaları gerektiğini söyler. Diğer olası seçenekleri ortadan kaldırır. Emri vermek için otorite figürleri kullanılabilir ama şart değildir. Sam amcanın "seni istiyorum" resmi bu tekniği örnektir.


5. Soru

Propaganda tekniklerinden bir otoriteye referans nedir?

Cevap

Bir otoriteye referans; bir fikri, görüşü veya hareket planını desteklemek için bir otorite veya makam sahibini referans vermektir


6. Soru

Propaganda tekniklerinden sokaktaki adam yaklaşımı neyi amaçlamaktadır?

Cevap

Sokaktaki adam yaklaşımı, propagandacının görüşünün sokaktaki adamın sağduyusu tarafından da desteklendiğini göstermektir. Hedef kitlenin güvenini kazanmak için gayri resmi bir havada ve tarzda sunulur. Propagandacılar sokak dili ve davranışı kullanarak kendi görüşlerinin ortalama bir kişinin de görüşü olduğu izlenimi verir.


7. Soru

Propagandayı diğer metotlardan ayırın nedir?

Cevap

Propagandayı diğer metotlardan ayıran, propagandacının halkın fikrini ikna etme ve anlatma yerine kandırma ve kafa karıştırmayla değiştirme isteğidir. Organizasyonun liderleri bilginin tek taraflı veya doğru olmadığını bilmelerine rağmen propagandayı yayan daha düşük rütbeli üyeler durumu bilmeyebilirler.


8. Soru

Propaganda ve reklam arasında nasıl bir fark vardır?

Cevap

Bilginin manipülasyonu örneğin reklamda kullanılır ama buna genellikle propaganda denilmez. Propaganda kelimesi reklamın tersine kuvvetli bir olumsuz anlam taşır. Propaganda zihinlere “yeni fikirler ve inançlar ekmek” için kullanılır. Bir markanın reklamlarında da aynı teknikler kullanılır; ama reklamla propagandanın temel farkı reklamı izlerken bize reklam yapıldığının bilincinde olmamızdır. Yapan da izleyen de reklamın amacını bilir. İzleyen isterse inanır istemezse inanmaz. Reklamda da propaganda teknikleri kullanılır, duygulara hitap edilir; ama reklam yalan üzerine inşa edilmez


9. Soru

Propagandacıların amacı nedir?

Cevap

Propagandacılar bir grubun istekleri yönünde halkın bir konu veya olayla ilgili görüşlerini değiştirmeyi amaçlarlar.


10. Soru

İkna edici iletişim kampanyalarında en sık ve en çok doğruda korkuya başvurulan konular nelerdir?

Cevap

İkna edici iletişim kampanyalarında en sık ve en çok doğruda korkuya başvurulan konu; • Halk sağlığı, • Trafik ve • Çevre kirliliği ile ilgili çalışmalardır.


11. Soru

Propaganda tekniklerinden reddin elde edilmesi neyi içerir?

Cevap

Reddin elde edilmesi tekniği, bir fikrin nefret edilen, korkulan veya küçük görülen bir grupta popüler olduğu imajının verilmesiyle bu fikrin reddinin temin edilmesini içerir. Dolayısıyla eğer, nefret edilen veya küçük görülen bir grup insanın da aynı fikri savunduğu inandırılırsa hedef kitle bu görüşü terk eder.


12. Soru

Propaganda tekniklerinden rasyonalizasyon ne için kullanılır?

Cevap

Rasyonalizasyon: Bireyler veya gruplar tartışılır davranış veya inançları bazı genellemelerle akılcı yapmaya çalışabilirler. Muğlak ve hoş sözler genellikle böyle hareket ve inançları haklı göstermek için kullanılır


13. Soru

İkna sürecinin temel amacı nedir?

Cevap

İkna sürecinin üç temel amacı; • Alıcı kesimde yeni bir tutum oluşturmak, • Alıcı kesimin var olan tutumunun şiddetini arttırmak ve • Alıcının tutumunu değiştirmek biçiminde ortaya çıkmaktadır.


14. Soru

İkna ve zeka arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

Bilim adamlarının II. Dünya Savaşı sırasında yaptığı bir araştırma ikna ve zekâ bağıntısını göstermesi açısından önemli ve ilginçtir. Savaş sırasında Amerikan ordusu askerlerine “Neden Savaşıyoruz?” adlı bir dizi belgesel film göstermekteydi. Bu filmlerde ana tema olarak savaşı Almanya ve yandaşı ülkelerin başlattığı öne sürülüyordu. Yapılan araştırmayla, askerlerin eğitim ve zekâ düzeylerine göre bu filmlerden farklı ölçülerde etkilendiği saptanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, daha yüksek zekâ düzeyindeki askerlerin filmlerden daha çok ve kolay etkilendikleri ortaya çıkmıştır. Bu örnek, zekânın ikna edilebilirliği arttırdığını önermesi bakımından önemlidir. Aslında, zeki insanlarda ikna edilebilirliğe karşı bir direnç olacağı düşünülmesine karşın, ikna edici iletiyi kavrama ve dikkat etmenin artmasıyla ikna edilebilirlik de artmaktadır. Bunları göz önüne alarak ikna etme sorununun, kabul etme direncinin üstesinden gelme sorunuyla da yakından ilintili olduğunu da vurgulamak gerekir.


15. Soru

Propagandayı yaymak için kullanılan yaygın yöntemler arasında neler sayılabilir?

Cevap

Propagandayı yaymak için kullanılan yaygın yöntemler arasında; • Haberler, • Hükümetlerin raporları, • Tarihin tekrar yazılması, • Uydurma bilim, • Kitaplar, • Broşürler, • Propaganda filmleri, • Radyo, • Televizyon ve • Posterleri sayabiliriz. Radyo ve televizyonda propaganda haberlerde, güncel olaylarda, konuşma programlarının içinde veya reklam olarak yer alabilir.


16. Soru

Her ikna sürecinin değişmeyen öğeleri nelerdir?

Cevap

İkna süreci toplu iletişim sürecinde olduğu gibi; • Kaynak, • İleti (mesaj), • Kanal ve • Alıcı temel ögelerinden oluşur. Bu dört temel öge her ikna sürecinde değişmeyen ögeler olarak karşımıza çıkmaktadır.


17. Soru

Propaganda tekniklerinden parıltılı genellemeler nelerdir?

Cevap

Parıltılı genellemeler, bilgi veya akıl yürütme gerektirmeden kabul edilmesini sağlamak için yüksek değer taşıyan olgular ve inançlarla alakalandırılmış, yoğun, duygusal olarak çekici sözlerdir. Yurt sevgisi, memleket; barış, özgürlük, onur, vs. gibi duygulara alakalandırılır. Sözler muğlak ve herkes için başka bir manaya gelebilecek olsa da anlamları hep olumludur: “Propagandacının olguları ve programları her zaman iyidir, tercih edilir, erdemlidir.”


18. Soru

Propaganda tekniklerinden tanıklık nasıl işlemektedir?

Cevap

Tanıklıklar, alakalı veya alakasız alıntılardır. Özellikle bir kişiyi, politikayı, hareketi veya programı desteklemek veya yermek için söylenmiş sözlerden yapılan alıntılardır. Alıntı yapılan kişinin (uzman, halk tarafından saygı duyulan bir kişi vb.) şöhreti sömürülür. Tanıklık saygı duyulan bir kişinin propaganda mesajına resmi desteğini içerir. Bu hedef kitlenin kendini bu saygı duyulan kişi ile özdeşleştirmesi ve onun fikirlerini kabullenmesi amacıyla yapılır.


19. Soru

Propaganda tekniklerinden transfer ne anlama gelmektedir?

Cevap

Transfer: Aynı zamanda ilintilendirme olarak da bilinen bu teknik, bir birey, grup veya bir değerin iyi veya kötü özelliklerini bir diğerine hedef kitleye kabul ettirmek veya ret ettirmek için aktarmaktır. Bu teknik genellikle suçu problemin bir üyesinden diğerine transfer etmek için kullanılır.


20. Soru

TARES testine göre iknanın etiğe uygunluğunu belirlemek için hangi noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir?

Cevap

TARES testine göre iknanın etiğe uygunluğunu belirlemek için dikkat edilmesi gereken noktalar şöyle sıralanabilir: • İletinin “açık sözlülüğü”, • İknacının gerçek, açık ve belirgin olması, • İzleyiciye saygı, • İkna edici çekicilikte tarafsızlık.


21. Soru

Propagandanın yayılması için kullanılan diğer yöntemler nelerdir?

Cevap

Propagandanın yayılması için kullanılan diğer yöntemler şöyle sıralanabilir: • İsim takmak. • Propagandacı objektif kanıtlar kullanmak yerine “genellemeler” yapar. • Propagandacı simgeler kullanır. • Propagandacı kendi fikirlerini yayarken toplumun beğenisini ve saygısını kazanmış ünlüleri kullanır. • Propagandacı sıradan inşaların başına gelmiş olayları “örnek olay” olarak anlatır. • Bazı verileri abartır ya da çarpıtır, bizim bilgimiz olmayan rakamları bizim endişe duyacağımız şekle sokar. • Propagandacı hiçbir kanıt göstermeden kendi fikrinin büyük çoğunluk tarafından benimsendiğini iddia eder. • Propagandacı çok güçlü ve abartılı ifadeler kullanır. • Propagandacı kendi fikrini anlatırken kutuplaşma yaratır. • Propagandacı dost ve düşman yaratır


22. Soru

Propaganda nedir?

Cevap

Propaganda, çok sayıda insanın düşünce ve davranışlarını etkilemek amacını taşıyan önceden planlanmış bir mesajlar bütünüdür. Propaganda tarafsız bilgi sağlama yerine, en temelde kendi kitlesini etkileyecek bilgiyi sunar. Mesaj doğru olsa da yönlü olabilir ve olayın tümünü dengeli bir şekilde sunmayabilir.


23. Soru

Savaşta kullanılan propaganda neleri amaçlamaktadır?

Cevap

Propaganda savaşta çok güçlü bir silahtır. Bu durumda amaç genellikle içerdeki veya dışardaki düşmanı insanlık dışı olarak göstermek ve ona karşı nefret yaratmaktır. Bazı özel kelimeler kullanarak veya bazı özel kelimeleri kullanmaktan sakınarak düşman hiç yapmadığı şeyler için suçlanır ve bu sayede zihinlerde hatalı bir imaj oluşturulur. Çoğu propaganda düşmanın gerçek veya hayali bir haksızlığın sebebi olduğu hissini vermek ister. Aynı zamanda halkın kendi milletinin haklı olduğuna da inanması gerekir. Propaganda bir bakıma psikolojik savaş yöntemlerinden biridir.


24. Soru

İnanılırlığın bağlı olduğu iki faktör nedir?

Cevap

İnanılırlığın bağlı olduğu iki faktör; • Saygınlık ve • Güvenilirliktir.


25. Soru

Propaganda tekniklerinden damgalama nasıl işlemektedir?

Cevap

Damgalama tekniği, propagandanın hedefini nefret edilen veya istenmeyen bir şeyle damgalayarak onun hakkında bir önyargı oluşmasını sağlamayı içerir.


26. Soru

Propaganda tekniklerinden ifade edilmemiş kabuller nasıl kullanılır?

Cevap

İfade edilmemiş kabuller tekniği, propaganda mesajınız açıkça ifade edildiği takdirde kabul görmeyecekse kullanılır. Bunun yerine mesaj sürekli farz edilir veya kabul edilir. Pazar popülizmi bu şekilde yayılmıştır. Çok az insan çıkıp pazarın demokrasinin yerine almasını söylemiştir ama birçoğu pazarın ne kadar etkin olduğunu ve nasıl eski düzeni ortadan kaldığından söz etmiştir


27. Soru

Propaganda tekniklerinden kasıtlı muğlaklıkta amaç nedir?

Cevap

Genellemeler kasıtlı olarak muğlaktır ki, hedef kitle kendi yorumlarını katabilsin. Amaç kitleyi gerçekliğini analiz etmeden veya uygulanabilirliğini veya mantıklılığını incelemeden bazı belirsiz sözlerle harekete geçirmektir


28. Soru

İkna edici iletişimde alıcının bazı özellikleri ve etkenler ikna olup-olmamalarını belirler. Anılan bu etkenler nelerdir?

Cevap

Anılan ilgili etkenler şöyle sıralanabilir: • Kaynağın ikna edici iletişimin doğrudan kendisine yönelmediğine, hatta onu tesadüfen aldığına inanması iknanın etkililiğini arttıracaktır. • Alıcının kendi tutumuna ne derece bağlı olduğu, onu ne kadar önemsediği iletiyi kabul veya reddetmesini belirler. • Alıcının tutumu ile kaynağın ileri sürdüğü tutum arasındaki fark, iknacının etkililiğini önemli oranda etkiler. • Son olarak alıcının ileri sürülen görüşle aynı görüşte olup-olmaması, konu hakkındaki bilgi düzeyi, eğitimi, zekâ düzeyi ve kişilik özellikleri iknanın etkisini belirler.


29. Soru

Propaganda oluşturmak için hangi teknikleri bilmek gereklidir?

Cevap

Propaganda oluşturmak için bilinmesi gereken başlıca teknikler şöyle sıralanabilir. • Korkuya başvurma, • Bir otoriteye referans, • Tren etkisi, • Kalabalığa katıl, • Kaçınılmaz zafer, • Doğrudan emir, • Reddin elde edilmesi, • Parıltılı genellemeler, • Rasyonalizasyon, • Kasıtlı muğlaklık, • Transfer, • Nedeni aşırı basitleştirmek, • Sokaktaki adam, • Tanıklık, • Damgalama, • Günah keçisi, • Erdem sözleri, • Sloganlar, • İfade edilmemiş kabuller.


30. Soru

Propaganda kaynağına göre nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Propaganda kaynağına göre şöyle sıralanabilir: • Beyaz propagandanın kaynağı bellidir. • Kara propaganda dost bir kaynaktan geliyormuş gibi görünür ama gerçek tersidir. Kara propaganda, yalan, yanlış ve abartılı bilgiler kullanarak duyguları istismar ederek kitlelerin bir çıkar grubunun arzu ettiği gibi düşünmesini ve davranmasını sağlayacak iletişim faaliyetleri yapmaktır. • Gri propaganda tarafsız bir kaynaktan gelir gibi gözükür ama aslında karşı taraftan gelmektedir


31. Soru

Propaganda kelimenin kökenine baktığımızda ne anlama gelmektedir?

Cevap

Latincede propaganda "yayılacak şeyler" manasına gelmektedir. 1622 senesinde, 30 yıl savaşlarının başlangıcından hemen sonra, Papa XV. Gregory hristiyan olmayan ülkelere gönderilen misyonerler vasıtasıyla Hristiyanlığın yayılmasını gözeten Congregatio de Propaganda Fide’ı (İnancı Yayma Meclisini) kurdu. Kelimenin orijinal anlamı yanıltıcı bilgi anlamına gelmiyordu. Modern politik manası I. Dünya Savaşına kadar gider ve orijinali alçaltıcı bir mana içermemektedir


32. Soru

Tutumun gücü denildiğinde ne akla gelmektedir?

Cevap

Bir tutumun gücü denildiğinde, ögelerinin gücünün toplamı ve bir şeye karşı güçlü bir eğilim akla gelmelidir.


33. Soru

Tutumun özellikleri nelerdir?

Cevap

Tutumun özellikleri şöyle sıralanabilir: • Güç derecesi, • Karmaşıklık, • Diğer tutumlarla ilişki ve merkezilik, • Ögeler arası tutarlılık, • Tutumlar arası tutarlılık.


34. Soru

Tutumlar gözlenebilir mi?

Cevap

Tutum doğrudan gözlenebilen bir özellik ya da olgu değildir. Tutum, bireyin gözlenebilen davranışlarından dolaylı olarak varsayılır ve daha önce de vurgulandığı gibi tutum bir bireye atfedilen eğilim olarak karşımıza çıkar. Tutum gözle görülmez, fakat gözle görülebilir bazı davranışlara yol açtığından, çok basit olarak bu davranışların gözlenmesi sonucu belli bir tutumun var olduğu, ne ölçüde değiştiği ya da güçlendiği söylenebilir.


35. Soru

Tutumların oluşum yolları nasıl gruplandırılmaktadır?

Cevap

Tutumların oluşum yolları şöyle gruplandırılabilir: • Büyüme ve toplumsallaşma boyunca ailede ve diğer çevrelerde öğrenilen tepki yollarının birikmesi, • Bireyin başından geçen yaşantılardan çıkarılan genel sonuçlar, • Çok şiddetli etki eden bir olaya dayanarak buna benzeyen olayların da aynı şekilde değerlendirilmesi, • Başkalarının tutumlarının taklit yoluyla benimsenmesi.


36. Soru

Tutum nedir?

Cevap

Tutum, bir bireye atfedilen ve onun bir psikolojik obje ile ilgili düşünce, duygu ve davranışlarını düzenli bir biçimde oluşturan bir eğilimdir


37. Soru

Birey ve grup kavramları göz önünde bulundurularak tutum hakkında ne söylenebilir?

Cevap

Çok sayıda bireyin tutumları ölçüldüğünde ya da birlikte ele alındığında grup tutumlarından söz edilebilir. Çeşitli gruplar tutumları bakımından karşılaştırılabilirse de tutum özünde bireysel bir yapı taşımaktadır


38. Soru

Psikolojik obje nedir?

Cevap

Psikolojik obje ise belli bir birey için anlam -daha doğru bir deyişle farklı anlam- taşıyan, bireyin farkında olduğu herhangi bir obje demektir. Bir birey için her şey bir psikolojik obje olabilir. Örneğin; sevilen-sevilmeyen kişiler, siyasal eğilimler, bir deterjan, masa ya da kalem vb. Başka bir deyişle birey için bu bir deterjan olabileceği gibi, siyasi bir parti de olabilir ya da oy verme ve süt içme gibi bir eylem de olabilir


39. Soru

Tutumlar genel anlamda hangi üç faktörün bütünleşmesi olarak nitelendirilebilir?

Cevap

Tutumlar genel anlamda, düşünce-duygudavranış eğilimi bütünleşmesi olarak nitelendirilebilir. Bu üç faktör aynı zamanda tutumun ögeleri olarak da tanımlanabilir. Bazı tutumlar başlangıç aşamasında yalın bir nitelik taşırken, tam gelişmiş bir tutum ise yalın değil karmaşıktır.


40. Soru

İkna edici iletişim matrisinin bağımlı değişkenleri, kaç basamağa ayrılır?

Cevap

İkna edici iletişim matrisinin bağımlı değişkenleri, kişinin ikna edildiği yeni davranış, olay ve olguların özelliğine göre altı basamağa ayrılır: • Öncelikle ikna edici iletinin sunulmuş olması gerekir. • İkinci basamak, iletişime iletiye hedef olan kişinin katılmasıdır ve bu kişinin neyin tartışılacağını kavraması gerekir. • Daha sonra ve üçüncü olarak gönderilen iletinin sonucunu kavrayana kadar alıcının iletişimi desteklemesi önemlidir. • Dördüncü basamak ise, iletinin kavranılmasının yanında alıcının bunu kabul etmesi ya da en azından sözel düzeyde uyum sağlamasıdır. Beşinci basamak en temel gerekliliktir. Bu basamak, etkinin ölçülebildiği zamana kadar kabullenmenin varlığını sürdürebilmesidir. • Altıncı ve son basamak ya da bağımlı değişken ise, hedef kişinin yeni davranışı açık davranış olarak gösterebilmesidir.


41. Soru

İnsanlararası iletişim nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

İnsanlararası iletişim; bilgi, duygu, düşünce, tutum ve kanılarla, davranış biçimlerinin kaynak ile alıcı arasındaki bir ilişkileşme yoluyla bir insandan diğerine bazı kanallar kullanılarak ve değişim amacıyla aktarılması sürecidir


42. Soru

İletişimin etkileri nelerdir?

Cevap

İletişimin etkileri şöyle sıralanabilir: • Alıcının bilgi düzeyinde meydana gelen değişme, • Alıcının tutumunda meydana gelen değişme, • Alıcının açık davranışında meydana gelen değişme. İkinci aşamada gündeme gelen tutum değişmesi de yine üç biçimde hayata geçer: • Varolan tutumun pekişmesi veya güçlenmesi, • Varolan tutumun değişmesi, • Yeni tutum oluşması.


43. Soru

İkna edici iletişim matrisi nedir?

Cevap

İkna edici iletişim matrisi, insan hayatı boyunca sahip olunan insan ilişkilerindeki tüm bağımlı ve bağımsız değişkenler hakkında oluşan kesin ve tam verilerdir.


44. Soru

Propaganda tekniklerinden korkuya başvurma nasıl işlemektedir ?

Cevap

Korkuya başvurma; genel nüfusta korku yaratarak bir konuya destek sağlamayı amaçlar. Örneğin, Joseph Göbbels Teodore Kaufmannın Almanya yok olmalı sözlerini kullanarak Müttefiklerin Alman halkını yok etmeyi amaçladığını iddia etmiştir.


45. Soru

Propaganda kime yönelik yapılır?

Cevap

Kelimenin daha da dar ve daha az kullanılan anlamıyla propaganda zaten inanan insanlara onlara inançlarını destekleyecek yanlış bilgi vermek anlamına gelir. Varsayıma göre insanlar doğru olmayan bir şeye inanırlarsa sürekli kuşkular yaşayacaklardır. Bu kuşkular rahatsız edici olduğundan onlardan kurtulmak isteyecekler ve dolayısıyla güç sahiplerinin onaylamalarına açık olacaklardır. Bu yüzden propaganda çoğunlukla amaca hali hazırda inananlara yönelik yapılır


91. Soru

İnsanlararası iletişimin temel tanımlarında da yer alan tutum kavramı, nasıl bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır?

Cevap

İnsanlararası iletişimin temel tanımlarında da yer alan tutum kavramı, tutumun ögeleri, ikna kavramı ile iknanın ögelerinin ikna edici iletişim süreci içerisindeki yeri önem taşıyan bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır.


92. Soru

İletişimin en temel dört ögesi nelerdir?

Cevap

Kaynak, ileti, kanal ve alıcıdır.


93. Soru

İknanın insan hayatında en çok maruz kaldığı boyutlardan bir tanesi nedir?

Cevap

İknanın insan hayatında en çok maruz kaldığı boyutlardan bir tanesi “propaganda”dır.


94. Soru

____ ve _____ arasında da bir ilişki ve bağ vardır ve olmalıdır. Verilen boşluklara ne gelmelidir?

Cevap

İkna ve etik


95. Soru

"Ayten Hanım sürekli olarak belli bir deterjanı kullanırken Nurten Hanım bir başka marka deterjanı kullanır. Nevin hanım ise bir markette karşılaştığı satış elemanıyla yaptığı konuşma sonucunda önceden belli bir marka diş macunu kullanırken bunu değiştirerek satış elemanının önerdiği diş macununu kullanmaya başlamıştır." Yukarıda verilen örneklerdeki davranışların temeli ne olarak karşımıza çıkmaktadır?

Cevap

Tutumlar olarak karşımıza çıkmaktadır.


96. Soru

Tutumların hangi özellikleri bilim adamlarının devamlı olarak ilgisini çekmiştir?

Cevap

Tutumların kaynağı, oluşması, zaman içinde değişime uğraması ve tutumların bireylerin davranışları üzerine olan etkileri bilim adamlarının devamlı olarak ilgisini çekmiştir.


97. Soru

Tutum kavramı konuyla ilgili çalışma yapan bilim adamlarının farklı kuramsal yaklaşımları nedeniyle çok değişik biçimlerde tanımlanmıştır. Genel kabul gören bir tanım nasıl yapılabilir?

Cevap

“Tutum, bir bireye atfedilen ve onun bir psikolojik obje ile ilgili düşünce, duygu ve davranışlarını düzenli bir biçimde oluşturan bir eğilimdir.”


98. Soru

Tutum gözle görülmez, öyleyse neyin sonucunda belli bir tutumun var olduğu, ne ölçüde değiştiği ya da güçlendiği söylenebilir?

Cevap

Gözle görülebilir bazı davranışlara yol açtığından, çok basit olarak bu davranışların gözlenmesi sonucu söylenebilir.


99. Soru

Psikolojik obje nedir?

Cevap

Belli bir birey için anlam -daha doğru bir deyişle farklı anlam- taşıyan, bireyin farkında olduğu herhangi bir obje demektir.


100. Soru

Bir birey için neler bir psikolojik obje olabilir?

Cevap

Her şey bir psikolojik obje olabilir.


101. Soru

Bir tutumun meydana getirdiği sadece bir davranış eğilimi ya da duygu değildir. Tutumlar genel anlamda _________________________ olarak nitelendirilebilir. Boşluğa ne gelmelidir?

Cevap

Tutumlar genel anlamda düşünce-duygu-davranış eğilimi bütünleşmesi olarak nitelendirilebilir.


102. Soru

Tutumun ögeleri nelerdir?

Cevap

Düşünce-Duygu-Davranış


103. Soru

Tutumun özellikleri nelerdir?

Cevap

• Güç derecesi

• Karmaşıklık

• Diğer tutumlarla ilişki ve merkezilik

• Ögeler arası tutarlılık

• Tutumlar arası tutarlılık


104. Soru

Bazı tutumlar başlangıç aşamasında yalın bir nitelik taşırken, tam gelişmiş bir tutum ise _______________. Boşluğu doğru bilgi ile doldurunuz.

Cevap

Yalın değil karmaşıktır.


105. Soru

Bir tutumun gücü denildiğinde akla ne gelmelidir?

Cevap

Bir tutumun gücü denildiğinde ögelerinin gücünün toplamı ve birşeye karşı güçlü bir eğilim akla gelmelidir.


106. Soru

Tutumlar, diğer tutumlarla ilişkileri bakımından belli birtakım farklılıklar gösterir. Bazı kimselerde belli bir tutum diğerlerine oranla daha merkezi ve belirleyici rol oynayabilir. Hatta belli bir tutum bireyin genel hayat görüşüne ve davranışına yön verir hale gelebilir. Bu tür bir tutuma ne adı verilebilir?

Cevap

Bu tür bir tutuma da “ideoloji” adı verilebilir.


107. Soru

Tutumların oluşum yolları nelerdir?

Cevap

• Büyüme ve toplumsallaşma boyunca ailede ve diğer çevrelerde öğrenilen tepki yollarının birikmesi,

• Bireyin başından geçen yaşantılardan çıkarılan genel sonuçlar,

• Çok şiddetli etki eden bir olaya dayanarak buna benzeyen olayların da aynı şekilde değerlendirilmesi,

• Başkalarının tutumlarının taklit yoluyla benimsenmesi.


108. Soru

İletişim nedir?

Cevap

“İnsanlararası iletişim; bilgi, duygu, düşünce, tutum ve kanılarla, davranış biçimlerinin kaynak ile alıcı arasındaki bir ilişkileşme yoluyla bir insandan diğerine bazı kanallar kullanılarak ve değişim amacıyla aktarılması sürecidir.”


109. Soru

Hangi ünlü düşünür iletişimi “ikna etmenin bütün uygun anlamları” biçiminde tanımlamaktadır?

Cevap

Aristo


110. Soru

İkna kavramı sözlükte şöyle tanımlanmaktadır?

Cevap

“Kanaat ettirme, kanaat verebilme; kandırma, razı etme; inandırma.”


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v