İletişim Ortamları Tasarımı Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Reklam Tasarımı

1. Soru

Reklam mesajının sunumunda kullanılan yapım formatları nelerdir?

Cevap

Reklam mesajlarının sunumunda çok sayıda yapım formatı kullanılmaktadır. Bunların en çok kullanılanları şu şekilde sıralanabilir: • Ürün • Demonstrasyon • Yaşamdan kesit-sorun çözme • Sunucu • Sürekli kullanılan oyuncu • Sürekli kullanılan fantezi karakterler • Belgesel • Tanıklık • Öykü • Müzikal • Benzetme • Durağan resimler


2. Soru

Reklam medyası genel olarak nasıl sınıflandırılabilir?

Cevap

Reklam medyası genel olarak; basın, yayın ve diğer olmak üzere üç farklı şekilde sınıflandırılır.


3. Soru

Reklamın temel amacı nedir?

Cevap

Reklamın temel amacı, reklamı yapılan ürün ve hizmetler hakkında tüketicileri bilgilendirmek, hatırlatmak, onlarda istek uyandırmak ve satın almaya ikna etmektir.


4. Soru

NAIDAS modeli nedir, nasıl açıklanabilir?

Cevap

AIDA modeli değişikliğe uğramış; need (gereksinim) ve satisfaction (tatmin) kavramlarıyla geliştirilerek NAIDAS olmuştur. Bu modele göre reklam tüketicilerin gereksinimlerine göre hazırlanacak, önce dikkat çekecek, ilgi ve arzu uyandıracak, tüketiciler eyleme geçip ürünü satın alıp kullanacak ve sonunda da tatmin duygusunu yaşayacaktır.


5. Soru

Reklamcılık mesleğinin gereklilikleri nelerdir?

Cevap

Reklamcılık, ekip çalışması gerektirir; tasarımın ve yapımın her aşamasında çok sayıda farklı beceri ve uzmanlık sahibi insan ortak katılımda bulunur. Reklamcılık, örgütsel ve ticari özelliklerin yanı sıra yaratıcılık ve beğeni de gerektiren bir iştir. Reklamcının iyi bir iletişimci, idareci ve işletmeci olmasının yanı sıra lider bir kişilik yapısına da sahip olması gerekir. İyi bir reklamcının aynı zamanda bütçeleme ve mali sorunların nasıl çözülebileceğini de bilmesi gerekir.


6. Soru

Medyanın reklamcılık faaliyetlerindeki yeri ve önemi nasıl açıklanabilir?

Cevap

Medya, tüketicilerle reklam verenleri buluşturan ve reklam harcamalarının en büyük kısmını oluşturan sektördür. Bir markayı kitlesel olarak müşteriye tanıtmanın en önemli adımı, mesajların kitle iletişim araçlarında yer almasını sağlamaktır. Medya; gazete, dergi, radyo, televizyon ve internet gibi reklam mesajlarını geniş kitlelere belirli bir bedel karşılığında ulaştıran yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası yayın yapan kuruluşlardır.


7. Soru

Ürün yaşam eğrisinin dönemleri nelerdir?

Cevap

Ürün yaşam eğrisi süreci; tanıtma, gelişme, olgunluk ve gerileme olmak üzere dört dönemden oluşur.


8. Soru

Amerikan Pazarlama Birliği, pazarlamayı nasıl tanımlamaktadır?

Cevap

Amerikan Pazarlama Birliği (AMA) pazarlamayı; “kişilerin ve örgütlerin amaçlarına uygun bir biçimde değişimi sağlamak üzere malların, hizmetlerin ve fikirlerin yaratılmasının, fiyatlanmasının, dağıtımının ve satış çabalarının planlama ve uygulama süreci” olarak tanımlamaktadır.


9. Soru

Diğer reklam medyası nelerden oluşur, nasıl sınıflandırılabilir?

Cevap

Diğer reklam medyası; açıkhava (tabela, afiş, ışıklı pano, billboard, pankart ve duraklara asılan levhalar vb.), doğrudan postalama (posta kartı, mektup, broşür, katalog vb.), sinema ve satış yeri reklam medyası (çıkartmalar, pankartlar, yapışkan bantlar, duvar saatleri, aynalar, hareketli teşhir araçları, dönkartlar vb.) olarak sıralanabilir.


10. Soru

Reklam ajansları nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Reklam ajansları, pazarlama iletişimi sorunlarına çözüm aradıkları ürünlerin pazar şartlarını inceleyen, tüketici tarafından tercih edilmesini sağlayan, reklam stratejisini ve uygulamasını; özgün, doğru, etkin, hatasız, zamanında, bütçesinde, mesleki sorumluluk, karlılık ve özgürlük ilkeleriyle gerçekleştiren, komisyonlar karşılığında bunları medyada yayınlatan işletmelerdir.


11. Soru

Hedef tüketicilerin demografik özellikleri nasıl açıklanır?

Cevap

Hedef tüketicilerin demografik özellikleri; yaş, ailenin yaşam döngüsü, cinsiyet, gelir, meslek, eğitim ve yaşanılan yerin ne olduğunun belirlenmesi ile açıklanır.


12. Soru

Basılı bir reklamın tasarımında taslak (layout) nedir, ne için kullanılır?

Cevap

Basılı bir reklamı oluşturan görsel, başlık, alt başlık, gövde metni, slogan, logo ve beyaz alan gibi bileşenlerin görsel olarak düzenlenmeleri ile reklam taslağı ortaya çıkmaktadır. Taslak; reklamın yazı resim başlık gibi çeşitli öğelerinin sayfa üzerinde yer aldığı plandır. Reklamın hangi elemanları içereceğini, bunların nasıl düzenleneceğini ve bitmiş reklamın nasıl görüneceğini göstermektedir.


13. Soru

Reklam ajansları nasıl sınıflandırılabilir?

Cevap

Reklam ajansları sundukları hizmete göre şu şekilde sınıflandırılabilir: • Tam hizmet ajansı, pazarlama iletişimi kapsamına giren tüm alanlarda araştırma, yaratıcılık, medya planı gibi hizmetleri karşılar. • Butik ajanslar, sadece yaratıcılık üzerine yoğunlaşan ajanslardır. • Alakart ajanslardan, firmalar ihtiyaç duydukları konularda destek alır ve aldıkları hizmet kadar ücret öderler. • Kurum içi ajans, reklam verenin kendi bünyesinde kendi ürün ve hizmetlerinin reklam faaliyetlerini gerçekleştirir. • Rolodeks ajanslar, çeşitli reklam uzmanları tarafından işletilir ve temel bir kadroları yoktur. Projeye dayalı bir iş üzerinde çalıştıklarında pazarlama, medya planlama, yaratıcı strateji gibi alanlardaki uzmanlar çalışmaya dahil edilir. • Uzman ajanslar, belli konularda uzmanlaşmış daha küçük ajanslardır.


14. Soru

Reklam türleri nelerdir; nasıl sınıflandırılabilir?

Cevap

Genel olarak reklam şu türlere göre sınıflandırılabilir: • Reklamı yapanlar açısından: üretici işletme, aracı işletme ve hizmet işletmesi reklamı • Hedef pazar açısından: tüketicilere yönelik ve dağıtım kanalına yönelik reklamlar • Amaç açısından: birincil talep yaratmaya yönelik ve seçici talep yaratmaya yönelik reklamlar • Açık yapılıp yapılmaması açısından: açık, gizli ve bilgisel reklamlar • Zaman açısından: hemen satın almaya yönelik ve gelecekte satın almaya özendiren reklamlar • Mesaj açısından: ürün ve kurum reklamı • Kullanılan mesajın dayanağı açısından: duygusal mesajlı ve olgusal reklamlar • Ödeme açısından: bireysel ve ortaklaşa reklamlar • Coğrafi açıdan: uluslararası, ulusal, bölgesel ve yerel reklamlar


15. Soru

AIDA modeli nedir, nasıl açıklanabilir?

Cevap

Tüketicilerin bilgi düzeyinde ortaya çıkan değişiklik için literatürde birçok model olmasına karşın en çok kabul edilen model AIDA - attention (dikkat) interest (ilgi) desire (arzu) action (eylem) - modelidir. Bu model, 1898 yılında St. Elmo Lewis tarafından geliştirilmiştir. Lewis’in bu modeli geliştirmekteki asıl amacı satış görevlilerinin başarılı olmak için ne yapmaları gerektiğini anlatmaktır. Buna göre satış görevlisi dikkat çekmeli, ilgiyi korumalı ve arzu oluşturmalıdır. AID olarak anılan bu ilk modele Lewis, 1900’lerde dördüncü aşama olan eylem aşamasını da eklemiş ve model bugün bilinen halini almıştır.


16. Soru

Reklamın amacına ulaşabilmesi için tüketicilerde hangi değişimleri yaratması gerekir?

Cevap

Reklam, amaçlarına ulaşabilmek için tüketicilerin bilgi düzeyinde, tutumunda ve davranışlarında değişiklik yaratılmasını sağlayabilmelidir.


17. Soru

Ambalajın ürünü koruma görevinin ötesinde yerine getirdiği diğer görevler nelerdir?

Cevap

Ambalajın geleneksel koruma görevinin ötesinde yerine getirdiği diğer önemli görevleri şunlardır: • Tüketici ile iletişim kurar, dikkat çeker ve farkındalık yaratır. • Raftaki görünürlüğü arttırır ve ürünün kendini sattırmasına olanak sağlar. • Yeni kullanıcıları özgün şekil ve büyüklüğü ile cezbeder. • Satın alma sonrasında kullanım kolaylığı sağlar. • Yaratıcılığı yansıtarak imajı geliştirir.


18. Soru

Etkili ve yaratıcı bir reklam nasıl olmalıdır?

Cevap

Etkili ve yaratıcı bir reklam, reklam verenlerin markalarını rakiplerinden ayırmak için doğru stratejileri olan, markalara değer katan, bu markaları tüketici tarafından bilinir ve tercih edilir kılan reklamdır.


19. Soru

Reklam verenler nasıl sınıflandırılabilir?

Cevap

Dört reklam veren tipi vardır; bunlar: • Üreticiler: Ürünü üreten ve aracılara satan şirketlerdir. Bir marka adı altında reklam yaparlar. En çok reklam verenler üreticilerdir. • Aracılar: Üreticilerin ürettikleri ürünleri tüketicilere ulaştıran perakendecilerdir. Bunlar, kimi zaman kendi başlarına, kimi zaman üreticilerle birlikte reklam yaparlar. • Kişiler: Kişisel bir reklam veren, bazen bir fikri anlatmaya çalışan bir politikacı, bazen de bisikletini satmaya çalışan bir öğrenci olabilir. • Kurumlar: Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar, devlet kurumları ya da sosyal gruplar da reklam veren olabilir. Genellikle bir ürün satmayı değil, insanların görüşlerini etkilemeyi, kanunları değiştirmeyi, sosyal hizmet vermeyi, davranışları sosyal olarak iyi yönde değiştirmeyi amaçlarlar.


20. Soru

Reklam kampanyası hazırlanırken hedef tüketicilerin tanımlanması açısından önemli bilgiler nelerdir?

Cevap

Reklam kampanyası hazırlanırken tüketicilerin kim olduğu, gereksinimleri ve istekleri, satın alma kararını nasıl verdikleri, nasıl, ne zaman ve nerede satın almayı tercih ettikleri, kullanım alışkanlıkları, medya kullanım özellikleri ve satın alma biçimleri çok önemlidir.


21. Soru

Amerikan Pazarlama Birliği, reklamı nasıl tanımlamaktadır?

Cevap

Amerikan Pazarlama Birliği reklamı; “bir malın, hizmetin veya fikrin, bedeli ödenerek ve bedeli kimin ödediği anlaşılacak biçimde yapılan ve yüz yüze satışın dışında kalan tanıtım faaliyetleri” olarak tanımlamaktadır.


22. Soru

Reklam filmi senaryosunun bölümleri nelerdir?

Cevap

Bir senaryo üç bölümden oluşur. Birincisi senaryonun kimliğinin açıklandığı bölüm, ikincisi görüntü öğelerinin, üçüncüsü ses öğelerinin yer aldığı bölümdür.


23. Soru

Yaratıcı brif nedir?

Cevap

Yaratıcı brif reklam ajansının kendi iç yapısında yayınladığı, o işi yapacak ve yaratımı sağlayacak ajans elemanlarının bilgilenmesini sağlayan bir iç belgedir. Müşteriden gelen brif ajansta incelenir, yorumlanır ve özetlenir; bunun sonucunda yaratıcı brif ortaya çıkar. Bu brif, reklam tasarım sürecinde bulunacak olan ekibe neyin, ne zaman, nasıl ve kaça yapılacağı gibi unsurları özetler.


24. Soru

Reklamveren türleri nelerdir?

Cevap

  • Üreticiler: Ürünü üreten ve tüketicilere ya da aracılara satan şirketlerdir. Bir marka adı altında reklam yaparlar. En çok reklam, üreticiler tarafından verilir,
  • Aracılar: Üreticilerin ürettikleri ürünleri tüketiciye ulaştıran perakendeciler­dir. Perakendeciler kimi zaman kendi başlarına, kimi zaman üreticilerle bir­likte reklam yaparlar,
  • Kişiler: Kişisel bir reklamveren, bazen bir fikri anlatmaya çalışan bir politi­kacı, bazen de bisikletini satmaya çalışan bir öğrenci olabilir,
  • Kurumlar: Kar amacı gütmeyen kuruluşlar, devlet kurumları ya da sosyal gruplar da reklamveren olabilir. Diğer kategorilerden farkları genellikle bir ürün satmayı değil, insanların görüşlerini etkilemeyi, kanunları değiştirmeyi, sosyal hizmet vermeyi, davranışları sosyal olarak iyi yönde değiştirmeyi amaçlamaktadırlar.


25. Soru

Türkiye’de reklamcılığın son yıllardaki durumu nasıl değerlendirilebilir?

Cevap

Türkiye reklamcılığı son yıllarda öğrenen, öğreten, reklam örneklerini ve başarılarını arttıran bir ülke görünümüne sahiptir. Reklam mecralarının çeşitliliği son yıllarda artmıştır. Televizyon sayısı, radyo sayısı, açıkhava reklam ortamı çeşitliliği, gazete ve dergilerin sayısı, internet sitelerinin önem kazanması gibi değişimler reklamcılığı etkileyen önemli faktörlerdendir. Reklam için ayrılan bütçelerin artması yine reklamcılığın geliştiğini ve değiştiğini göstermektedir. Firmalar reklamı bir başarı aracı olarak görmeye başlamışlar ve başarılı reklam uygulamalarıyla geri dönüş alır hale gelmişlerdir.


26. Soru

Reklamın uygulama sürecinde yapım tarzı nedir, nasıl açıklanabilir?

Cevap

Yapım tarzı, reklamın nasıl bir stile, biçime ve tona sahip olacağını belirler. Reklamın stili, reklamın kişiliğini ve yaşam tarzını; reklamın biçimi sözlü ya da sözsüz iletişim unsurlarını; reklamın tonu ise reklamın ciddi, esprili, müzikli, eğlendirici ya da düşündürücü özelliklerini kapsamaktadır. Yapım tarzları, doğrudan satış ve dolaylı satış tekniklerine bağlı olarak; düz, mizahi, rasyonel, duygusal ve abartılı anlatım tarzları olarak sınıflandırılabilir.


27. Soru

Araştırmada ikincil elden veri nedir, nasıl elde edilir?

Cevap

İkincil elden veriler, araştırmacıdan başka kişi ya da kurumlarca, daha önceden toplanmış verilerdir. Reklam araştırması yaparken ikincil elden veri olarak; araştırma şirketleri, resmi kaynaklar, kütüphaneler, online veri bankaları, medya ve işletme kaynakları kullanılır.


28. Soru

Reklam ajansı nedir?

Cevap

Amerikan Reklam Ajansları Birliği (AAAA - The American Association of Adverti­sing Agencies) reklam ajansını şu şekilde tanımlar: Yaratıcı insanlardan ve iş insan­larından; pazarlama planları, reklam planları, reklamlar ve diğer iletişim araçlarını hazırlamakta uzmanlaşmış kişilerden oluşan bağımsız bir organizasyondur. Ajans buna ek olarak farklı reklamverenler adına çeşitli mecralarda reklam zamanı ve reklam alanı satın alır. Reklam ajansı, reklam verenden aldığı bilgilerle, stratejisi ve uygulaması doğru işleri yapmakla sorumludur. Reklam ajans­ları pazarlama iletişimi sorunlarına çözüm aradıkları ürünlerin pazar şartlarını ince­leyen, tüketici tarafından tercih edilmesini sağlayan, reklam stratejisini ve uygula­masını, özgün, doğru, etkin, hatasız, zamanında, bütçesinde, mesleki sorumluluk, kârlılık ve özgürlük ilkeleriyle gerçekleştiren, komisyonlar karşılığında bunları medyada yayınlatan ticari işletmelerdir.


29. Soru

Reklamlarda kullanılan yaratıcı strateji yaklaşımları nelerdir?

Cevap

Reklamda yaratıcı strateji farklı yaklaşımlarla belirlenebilir. Bu yaklaşımlar şöyle sıralanabilir: • Temel satış önerisi • Konumlandırma • Problem çözme • Marka imajı • Yıldız stratejisi


30. Soru

Basın medyası nelerden oluşur, nasıl sınıflandırılabilir?

Cevap

Basın medyası, dağıtım alanı (uluslararası, ulusal, yerel) ve yayın sıklığı (günlük, haftalık, aylık) açısından sınıflandırılabilir. Bu medya, mesajların hedef kitlesine fotoğraf, grafik ve benzeri görsel öğelerle basılı olarak ulaştırıldığı, gazete ve dergi gibi araçlardan oluşur.


31. Soru

Reklam uygulamalarında yapım ve yayın bütçesi nedir, nasıl açıklanabilir?

Cevap

Reklam bütçeleri genellikle yapım ve yayın bütçesi olarak iki farklı şekilde belirlenir. Yapım bütçesi, yaratıcı fikirlerin uygulanması için (reklam filmi, fotoğraf çekimi, basın ilanı tasarımı, müzik yapımı) harcanan bedeldir. Yayın bütçesi ise reklamın yayınlandığı kuruluşlara (televizyon, radyo, basın, açıkhava, internet) ödenen yayın bedelleridir.


32. Soru

Reklamın amaçları genel olarak nasıl sıralanabilir?

Cevap

Genel olarak reklamın amaçları şu şekilde sıralanabilir: • Marka farkındalığı oluşturmak ya da var olan farkındalığı korumak • Tutumları değiştirmek, oluşturmak, pekiştirmek • Satın almaya teşvik etmek • Denemeyi sağlamak • Tekrar satın almayı sağlamak • Marka değiştirmeyi sağlamak


33. Soru

Müşteri brifi nedir?

Cevap

Müşteri brifi, reklam verenlerin yapılacak işin ilk bilgilerini reklam ajansına verdikleri briftir. Reklam ajansının doğru bir reklam stratejisi geliştirebilmesi için bu brifin zamanında gelmesi ve yeterli bilgileri içermesi gerekir.


34. Soru

Araştırmada birincil elden veri nedir, nasıl elde edilir?

Cevap

Birincil elden veriler, kişilerin kendi yaptıkları araştırmalarla elde ettikleri orijinal verilerdir. Reklam araştırmalarında birincil elden veriler; örnekleme, deney, gözlem ve anketler kullanılarak elde edilir.


35. Soru

Reklam veren kimdir, nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Reklam veren, ürün ve hizmetlerini tüketicilere tanıtmak için reklamını bir iletişim aracında yayınlatmak için belirli bir ücret ödeyen kişi, kurum ve kuruluşlardır.


36. Soru

İletişim karmasının alt disiplinleri nelerdir?

Cevap

İletişim karmasının alt disiplinleri; reklam, kişisel satış, satış tutundurma ve halkla ilişkiler etkinlikleridir.


37. Soru

Tüketici davranışlarının oluşumuna etki eden faktörler nelerdir?

Cevap

Tüketicilerin davranışlarının oluşumunda, satın alma karar süreci ve marka tercihleri, genel olarak sahip oldukları demografik, psikolojik ve sosyo-kültürel faktörlerin etkisiyle farklı şekillerde oluşabilmektedir.


38. Soru

Reklamda ilgili taraflar açısından bakıldığında reklamın başarılı olması için ne yapılmalıdır?

Cevap

Herhangi bir reklam; reklam verenin ve medyanın ticari bakış açısı, reklam ajansının yaratıcı bakış açısı, tüketicilerin görüşleri ve önyargıları ile gerçekleştirilir. Bir reklamın başarılı olabilmesi için bu öğelerin başarılı bir işbirliği içinde olması gerekir.


39. Soru

Reklamda taraflar kimlerden oluşur?

Cevap

Günümüzde bilim ve meslek dalı olarak gelişme gösteren reklamcılık faaliyetleri, reklam veren, reklam ajansları, medya, yapım şirketleri, medya planlama ve satın alma şirketleri ve tüketiciler arasında gerçekleşen ekonomik değeri olan iletişim et­kinlikleridir. Herhangi bir reklam, reklam verenin ve medyanın ticari bakış açısı, reklam ajansının yaratıcı bakış açısı, tüketicilerin görüşleri ve ön yargıları ile ger­çekleştirilir. Bir reklamın başarılı olabilmesi için bu öğelerin başarılı bir işbirliği içinde olması gerekmektedir.


40. Soru

Reklamın değerlendirilmesi sürecinde hangi sorulara yanıt aranır?

Cevap

Reklamın değerlendirilme sürecinde; • Reklam şahısları ne kadar etkiledi? • Bilinirliği ne kadar arttırdı? • Marka imajının güçlenmesine katkı sağladı mı? gibi çeşitli sorulara yanıt aranır.


41. Soru

Yayın medyası nelerden oluşur, nasıl sınıflandırılabilir?

Cevap

Yayın medyasında mesajlar, tüketicilerin kulağına ve gözüne hitap eder. Bu tür medyada okuma yerine dinleme, görme söz konusudur. Bu medya; radyo, televizyon ve internet olmak üzere üç şekilde sınıflandırılır.


42. Soru

İletişim karması nedir?

Cevap

İletişim karması, bir ürün veya hizmetin, bir kurumun, bir kişinin veya bir fikrin, belirlenmiş hedefe olumlu bir biçimde tanıtılıp benimsetilmesine yönelik etkinliklerin toplamıdır.


43. Soru

Pazarlama nedir?

Cevap

Reklamı tanımlarken öncelikle pazarlama kavramını tanımlamak gerekmektedir, Çünkü temeli pazarlama oluşturmaktadır. "İyi ürünün iyi reklamı o ürünü başarıya götürür" cümlesi öncelikle pazarlamaya bakılması gerektiğini göstermektedir. Ame­rikan Pazarlama Birliği (AMA) pazarlamayı; "kişilerin ve örgütlerin amaçlarına uy­gun bir biçimde değişimi sağlamak üzere malların, hizmetlerin ve fikirlerin yaratıl­masının, fiyatlanmasmın, dağıtımının ve satış çabalarının planlama ve uygulama süreci" olarak tanımlamaktadır. Pazarlamanın, ürün (product), fiyat (price),satış yeri (place) ve tutundurma (promotion) olarak 4 karması vardır. Reklam tutundur-manm bir alt disiplinidir. Tutundurmayı müşteri odaklı modern pazarlama ile ileti­şim kavramı olarak tanımlamak mümkündür. Böylece pazarlama karması eleman­ları ürün, fiyat, dağıtım ve iletişim olmaktadır. İletişim karması, bir ürün veya hiz­metin, bir kurumun, bir kişinin veya bir fikrin, belirlenmiş hedefe olumlu bir bi­çimde tanıtılıp benimsetilmesine yönelik etkinliklerin toplamıdır. İletişim karması­nın diğer alt disiplinleri ise reklam dışında kişisel satış, satış tutundurma ve halkla ilişkiler etkinlikleridir


44. Soru

Medya planlama ve satın alma şirketlerinin reklamcılık faaliyetlerindeki yeri ve önemi nasıl açıklanabilir?

Cevap

Bu kurumlar, reklam ajansı tarafından üretilen reklam uygulamalarını, doğru kitle iletişim araçlarını seçerek, hedef kitleye hangi zamanda ve sıklıkta, ne kadar bütçe ile ulaşılmak gerektiğini belirleyen, planlayan ve yayınlanmasını sağlayan bağımsız şirketlerdir. Reklam ajansları medyadan az miktarda yer ve zaman satın aldıklarında yüksek bedeller ödemektedir. Ancak medya satın alma şirketleri farklı ajanslar için çok miktarda yer ve zaman satın alarak daha uygun fiyatlara ulaşabilirler.


45. Soru

Reklam türleri nasıl sınıflanabilir?

Cevap

Genel olarak reklam aşağıdaki türlere göre sınıflandırılabilir :

  • Reklamı yapanlar açısından reklam türleri (üretici işletme, aracı işletme ve hizmet işletmesi reklamı)
  • Hedef pazar açısından reklam türleri (tüketicilere yönelik reklamlar ve dağı­tım kanalına yönelik reklamlar)
  • Amaç açısından reklamlar (birincil talep yaratmaya yönelik reklamlar ve se­çici talep yaratmaya yönelik reklamlar)
  • Açık yapılıp yapılmaması açısından reklamlar (açık, gizli ve bilgisel rek­lamlar)
  • Zaman açısından reklam türleri (hemen satın almaya yönelik reklamlar ve gelecekte satın almaya özendiren reklamlar)
  • Mesaj açısından reklam türleri (ürün reklamı ve kurum reklamı)
  • Kullanılan mesajın dayanağı açısından reklamlar (duygusal mesajlı reklam­lar ve olgusal reklamlar)
  • Ödeme açısından reklamlar (bireysel reklamlar ve ortaklaşa reklamlar)

•           Coğrafi açıdan reklam türleri (uluslararası, ulusal, bölgesel ve yerel reklam)
olarak sınıflandırılabilir.


46. Soru

Genel olarak reklamın amaçları nelerdir?

Cevap

Genel olarak reklamın amaçları şu şekilde sıralanabilir .

  • Marka farkmdalığı oluşturmak ya da var olan farkmdalığı korumak: Marka farkındalığı, tüketicilerin markanın varlığını bilmesi ve markayı kolayca ha-tırlamasıdır. Tüketicilere belli bir kategoride akıllarına gelen ilk beş şirket sorulduğunda akıllarına gelen ilk şirket olabilmek önemlidir. Hatırlamadaki kolaylık pazar payına da işaret eder,
  • Tutumları değiştirmek / oluşturmak / pekiştirmek: Pek çok reklamda mantıksal ya da duygusal yaklaşımlarla tüketicilerin tutumlarını değiştirmek he­deflenir,
  • Satın almaya teşvik etmek: Firmaların nihai amacı ürünlerini satmaktır. "Şim­di arayın" "Bugüne özel indirim" gibi ifadeler tüketicileri bir an önce satın almaya teşvik etmek için kullanılmaktadır (Clow ve Baack, 2004: 181),
  • Denemeyi sağlamak: Özellikle yeni ürünlerde denemeyi sağlamak önemli­dir. Ürünü deneyen tüketicilerin memnun kalması için kalitenin yüksek olduğundan emin olunmalıdır,
  • Tekrar satın almayı sağlamak: Ürünü ilk kez deneyen kişilerin tekrar satın almasını sağlamak gereklidir,
  • Marka değiştirmeyi sağlamak: Kimi ürün kategorilerinde marka değişimi ko­lay iken, kimilerinde zordur. Tüketicilerin kullandıkları markaları bırakıp ye­nisini almalarını sağlamak uzun zaman alabilir,

47. Soru

AIDA modelini açıklayınız?

Cevap

Tüketicilerin bilgi düzeyinde ortaya çıkan değişiklik için literatürde birçok mo­del olmasına karşın en çok kabul edilen model "AIDA" attention (dikkat) interest (ilgi), desire (arzu), action (eylem) modelidir. AIDA modeli 1898 yılında St. Elmo Lewis tarafından geliştirilmiştir. Lewis'in bu modeli geliştirmekteki asıl amacı satış görevlilerinin başarılı olmak için neler yapmaları gerektiğini anlatmaktır. Buna gö­re satış görevlisi dikkat çekmeli, ilgiyi korumalı ve arzu oluşturmalıdır. İlk model, AID modeli olarak anılmaktadır. 1900'lerde Lewis dördüncü aşama olan Eylem (Action) aşamasını da eklemiş ve model bugün bilinen halini almıştır. ArthurF, Sheldon, "Satış Sanatı" (The Art of Selling) isimli eserinde attention (dikkat) adımı­nın başına, "favorable" (hoşa giden) kelimesini ekleyerek, modeli "Hoşa giden dikkat" ile başlatmıştır. Böylece dikkat çekmenin insanları rahatsız edecek yollar­dan yapılmaması gerektiğini vurgulamıştır. Ardından, modelin sonuna bir adım eklemiştir,"permanent satisfaction" (kalıcı tatmin) adını verdiği bu adım, satış görev­lisinin kişiyi eyleme geçirmesi ile işinin bitmediğini vurgulamaktadır. Sheldon satış personeline tüketicilerin farkında olmasalar bile bu adımlardan geçtiklerini anlat­mıştır. Ona göre, tüketicinin ilgisini korumayı başarmadan arzu oluşturmaya çalış­mamak, arzu oluşturulmadan tüketici eyleme geçirilmeye çalışılmamalıdır. Bu mo­del AIDAS kısaltması ile anılmaktadır


48. Soru

Reklamcılık faaliyetleriyle ilgili taraflar kimlerdir?

Cevap

Reklamcılık faaliyetleri ile ilgili taraflar şu şekilde sıralanabilir: • Reklam verenler • Reklam ajansları • Medya • Yapım şirketleri • Medya planlama ve satın alma şirketleri • Tüketiciler


49. Soru

Reklamveren kimdir?

Cevap

Reklamlar, reklam verenin ürünlerinin veya hizmetlerinin satışını artırmak için ger­çekleştirilmektedir. Reklam veren, ürün ve hizmetlerini tüketicilere tanıtmak için reklamını bir iletişim aracında yayınlatmak için belirli bir ücret ödeyen kurum ve kuruluşlardır.


50. Soru

Reklam verenler reklam faaliyetlerini üç farklı türde gerçekleştirirler, bunlar nelerdir?

Cevap

Reklam verenler reklam faaliyetlerini üç farklı türde gerçekleştirirler. Birinci yöntemde, reklam veren kendi bünyesinde oluşturduğu ajansa işi yaptırır. Reklam kampanyasını kendi iç ajansı gerçekleştirir. Kurum içindeki ajansın objektif dav­ranması zor olacağından bu uygulamanın pek geçerli olduğu söylenemez ama bu ajans dar kapsamlı işlerin (katalog, kartvizit, tabela vb.) yapılmasında kullanılabi­lir. İkinci yöntemde, reklam veren, tanıdığı, bildiği, güvendiği bir ajansa işi sipariş eder. Bu yöntem işin rahat yürümesi açısından güvenilir ve çok kullanılan bir ça­lışma yöntemidir. Önemli olan bu reklam ajansının, bir ürünü ya da hizmeti, plan­lanmış hedef tüketicilere yöneltmek üzere pazar şartlarını inceleyerek, tüketici davranışı ve beğenilerini belirleyerek, özgün, doğru, etkin ve yaratıcı çalışmalar üreterek bunları bedelleri karşılığında özellikleri ortaya çıkartılmış yayın kuruluş­larında yayınlatabilmesidir. Üçüncü yöntem ise konkur açmadır. Konkurda reklam veren belirlediği ajanslara bilgilendirme (brief)verir. Ajanslardan kısa bir zaman diliminde strateji, yaratıcılık ve medya planlaması içeren bir kampanya önerisi ha­zırlamalarını ister. Burada da önemli olan, konkura davet edilen ajanslara kampan­ya hazırlamaları için belirli bir ücretin ödenmesi ve zaman verilmesidir. Konkur çe­şitli sakıncaları olsa da en iyi ajans seçme yöntemlerinden biridir. Bu yolla ajansın nasıl çalıştığı konusunda yeterli bilgi edinilebilir.


51. Soru

Reklam verenler, reklam faaliyetlerini ne şekilde gerçekleştirirler?

Cevap

Reklam verenler reklam faaliyetlerini üç farklı şekilde gerçekleştirirler. Birinci yöntemde, reklam veren kendi bünyesinde oluşturduğu ajansa işini yaptırır. Kurum içindeki ajansın objektif davranması zor olacağından bu uygulama pek geçerli olmasa da dar kapsamlı işler için kullanılabilir. İkinci yöntemde reklam veren, tanıdığı, bildiği, güvendiği bir ajansa işi sipariş eder. Bu yöntem işin rahat yürümesi açısından güvenilir ve çok kullanılan bir çalışma yöntemidir. Üçüncü yöntem ise konkur açmadır. Konkurda reklam veren belirlediği ajanslara bir bilgilendirme (brief) verir. Ajanslardan kısa bir zaman diliminde strateji, yaratıcılık ve medya planlaması içeren bir kampanya önerisi hazırlamalarını ister.


52. Soru

Reklam medyası nasıl sınıflanır?

Cevap

Reklamın medyası genellikle basın, yayın ve diğer olmak üzere üç farklı şekilde sı­nıflandırılır,

Basın medyası, dağıtım alanı (uluslararası, ulusal ve yerel), yayın sıklığı (gün­lük, haftalık, aylık vb.), mesajların hedef kitlesine fotoğraf, grafik ve benzeri gör­sel öğelerle basılı olarak ulaştırıldığı araçlardır. Bunlar gazeteler ve dergiler olmak üzere iki şekilde sınıflandırılır,

Yayın medyasında ise mesajlar, tüketicilerin kulağına ve gözüne hitap eder. Bu tür medyada okuma yerine dinleme, görme söz konusudur. Yayın medyası da rad­yo, televizyon ve internet olmak üzere üç şekilde sınıflandırılır,

Diğer reklam medyası ise açıkhava (tabela, afiş, ışıklı pano, billboard, pankart ve duraklara asılan levhalar, yol panoları) doğrudan postalama (posta kartı, mek­tup, broşür, katalog, fiyat listesi, kitapçık vb.), sinema ve satış yeri reklam medya­sı (çıkartmalar, pankartlar, yapışkan bantlar, duvar saatleri, aynalar, hareketli teş­hir araçları, dönkartlar, mankenler, ürünün büyük boy modelleri vb.) olarak sıra­lanabilir.


53. Soru

Reklam ajansı türleri nelerdir?

Cevap

Reklam ajansları sundukları hizmetin kalitesine göre; tam hizmet ajansı, butik ajans, alakart ajans, kurum içi ajans, rolodeks ajans ve uzman ajans olarak sınıflan­dırılır. Tam hizmet ajansı, pazarlama iletişimi kapsamına giren tüm alanlarda (ba­sın, radyo, TV, internet, açıkhava, fuar, marka yaratma, kurumsal kimlik, web) araştırma, yaratıcılık medya planı ve yayınını gerçekleştiren ajanslardır. Butik ajans­lar ise sadece yaratıcılık üzerine yoğunlaşan ajanslardır. Bazı ajanslar ise alakart servisler vermektedirler.


54. Soru

Rolodeks ajans nedir?

Cevap

Rolodeks ajanslar, çeşitli reklam uzmanları tarafından işletilir. Bu uzmanlar genellikle müşteri ilişkileri ve/veya yaratıcılık konusunda uzmandır ve temel bir kadro yoktur. Projeye dayalı bir iş üzerinde çalıştıklarında pazarlama, medya plan­lama, yaratıcı strateji, gibi alanlardaki uzmanlar çağrılır. Konsept olarak freelance çalışmaya benzeyen bir çalışma sistemi vardır; sadece ihtiyaç duyulduğunda farklı alanlardaki uzmanlara başvurulur. Rolodeks ajanslar reklamverenlere küçük tam hizmet ajanslarıyla kıyaslanamayacak düzeyde uzmanlık gerektiren hizmet verebi­leceklerini iddia ederler


55. Soru

Reklamcılıktaki birer kavramını açıklayınız?

Cevap

Reklam veren, ürettiği mal ya da hizmete ilişkin bir pazarlama sorununu reklam ajansına bir brifle sunar. Sınırlandırılmış, az ve öz bilgi içeren bir rapor olan brif bir sipariş formu değil, kaynakların doğru, etkin ve yaratıcı çözümler için kullanımın­da bir planlama belgesidir. Reklam tasarım sürecinin en önemli aşaması olan brif, bir reklam kampanyasının ilk siparişinin verilmesine, yapılacak kampanyanın belirlenmesine, zamanlamasını ve reklamın üretim sürecini ortaya koyar. Ayrıca brif, reklam ajansında kaynakların doğru kullanabilmesi için daha etkin ve daha yaratı­cı çözümlerin nasıl üretebileceğini ilk kez özetleyen ve belirleyen bir çalışmadır,

Brif, yaratıcı ekibe esin vermek için kullanılır. Bir anlamda brif yaratıcılığın si­gortası olarak adlandırılabilir. Brif, yaratıcı fikrin ortaya çıkmasına yardımcı olan te­mel araçtır. Brif, bilgi verici, ikna edici ve ilham verici olduğu zaman, etkili fikirle­rin ortaya çıkma şansı artar. İyi bir brif; yaratıcı ekibe geçerli bir yaklaşım sunar, tüketicilerin kim olduğunu ortaya koyar, tüketicileri mesaja yönlendirir. Brifin amacı, ayrıcalıklı ve uygun bir reklam kampanyasının yaratılmasıdır.


56. Soru

Medya planlama ve satın alma şirketlerinin reklam ajansları için önemi nedir?

Cevap

Reklam ajansı tarafından gerçekleştirilen yaratıcı reklam uygulamalarını (basın ila­nı, radyo spotu, TV reklam filmi vb.) doğru kitle iletişim araçlarını seçerek, hedef kitleye hangi zamanda ve sıklıkta ne kadar bütçe ile ulaşılmak gerektiğini belirleyen, planlayan ve yayınlanmasını sağlayan bağımsız şirketlerdir. Reklam ajansları medyadan az miktarda yer ve zaman satın aldıklarında yüksek bedeller ödemektedir. Ancak medya satın alma şirketleri farklı ajanslar için bol miktarda yer ve za­man satın alarak daha uygun fiyatlara ulaşabilmektedirler. Bazı büyük tam hizmet ajansları medya departmanlarını ayrı bir medya satın alma şirketi haline getirmek­tedirler.


57. Soru

Reklam araştırmalarında kullanılan birincil ve ikincil veriler arasındaki fark nedir?

Cevap

  • Birincil elden veriler: Birincil elden veriler, kişilerin bizzat kendi yaptıkla­rı araştırmalarla elde ettikleri orijinal verilerdir. Reklam araştırmalarında bi­rincil elden veriler olarak; örnekleme, deney, gözlem ve anketler kullanılır, Anketler posta, e-mail, telefon yoluyla veya yüzyüze gerçekleştirilebilir.
  • ikincil elden veriler: İkincil veriler ise araştırmacıdan başka kişi ya da kurumlarca, daha önceden toplanmış verilerdir. Reklam araştırması yaparken ikincil elden veri olarak araştırma şirketleri, resmi kaynaklar, kütüphaneler, online veri bankaları, medya ve işletme kaynakları kullanılmaktadır.


58. Soru

Reklam nedir?

Cevap

Literatürde reklamın pek çok tanımı vardır; Reklam, tüketicilere bilgi vermek ya da daha çok insanı etkilemek, onları satın almaya yöneltmek için fikirlerin ortaya çıkartılmasını ve gerçekleştirilmesini sağlayan, bedeli ödenmiş iletişim faaliyetidir, Reklamlar sadece tüketicileri eğlendirmek veya reklamcılara ve medyaya para ka­zandırmak için değil, kitle iletişim araçları aracılığıyla geniş kitlelere hitap ederek bilgi verip ikna ederken ürün ve hizmetlerin satışını arttırmak için de gerçekleşti­rilirler. Ürün hizmet ve fikirler hakkında bilgi veren, onu tarif ederek ya da anlata­rak onu doğrudan tüketicilere tanıtan, imajını veya özelliğini açık bir şekilde gös­teren etkinlikler de bir düzeyde reklam özelliğini taşır. Reklam, reklam verenlerin markasının, ürününün ve hizmetinin gerçeklerine, pazarlama stratejilerine, satış politikalarına uygun olarak bir mesajı en kısa yoldan anlatma sanatıdır. Reklam tü­ketici ile markayı buluşturan kişisel olmayan pazarlama iletişimi etkinlikleridir. Bir ürün, hizmet veya fikri satmak için tasarımlanan mesajlardır,

Amerikan Pazarlama Birliği reklamı, "bir malın, hizmetin veya fikrin bedeli öde­nerek ve bedelin kimin ödediği anlaşılacak biçimde yapılan ve yüz yüze satışın dı­şında kalan tanıtım faaliyetleri" olarak tanımlamaktadır. Etkili ve yaratıcı bir rek­lam, "reklam verenlerin markalarını rakiplerinden ayırmak için doğru stratejileri olan, markalara değer katan, bu markaları tüketici tarafından bilinir ve tercih edi­lir kılan" reklamdır. Bu tanımlardan da anlaşılacağı gibi reklam, pazarlama iletişi­mi içerisinde yer alır, belirli bir bedel karşılığında yapılır. Reklamda, reklam veren­den bilgilendirici ve ikna edici mesajlar tüketiciye kitle iletişim araçları ile yönlen­dirilir ve reklamı yapan kuruluş bellidir,


59. Soru

Yapım şirketlerinin reklamcılık faaliyetlerindeki yeri ve önemi nasıl açıklanabilir?

Cevap

Yapım şirketleri, reklam kampanyaları içinde yer alan reklam filmlerini bağımsız olarak gerçekleştiren şirketlerdir. Reklam filmi yapımı uzmanlık ve teknik yatırım gerektirir. Ayrıca, oyuncu (cast) ajansları, araştırma şirketleri, müzikotekler, seslendirme ve cihaz kiralama şirketleri de reklamcılık faaliyetlerinde görev almaktadır. Benzer şekilde, basılı materyallerin basımı için de çeşitli kuruluşlar görev yapmaktadır.


60. Soru

Reklamcılık faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinde bilgi, yetenek ve deneyimin yeri nasıl açıklanabilir?

Cevap

Reklamcılık faaliyetleri, gerek yaratım aşamasının gerek araştırma aşamasının gerekse de fikirlerin uygulama aşamasının her adımında bilgi, yetenek ve deneyim gerektirir. Bilgi, her şeyin yapılmasında vazgeçilmez bir önkoşul olduğu gibi, reklamcılık mesleğinde de vazgeçilmezdir. Ancak reklamcılık faaliyetleri rutin ve sınırlı bir bilgiyle gerçekleştirilemez. Yetenek, bir yaratıcı kişiye özgünlüğünü kazandırıp onu sıradan bir kişi olmaktan çıkaran bir özelliktir. Deneyim ise onun becerilerini arttırmaktadır.


61. Soru

Yaratıcı brifing ile brifin farkı nedir?

Cevap

Yaratıcı brif ise reklam ajansının kendi iç yapısında yayınladığı, o işi yapacak ve o yaratımı sağlayacak ajans elemanlarının bilgilenmesini sağlayan bir iç belge­dir. Müşteriden gelen brif reklam ajansında incelenir, yorumlanır ve özetlenir. Bu süreç sonucunda ortaya çıkan brif, yaratıcı briftir. Yaratıcı brif, reklam tasarım sü­recinde bulunacak olan ekibe neyin, ne zaman, nasıl ve kaça yapılacağı gibi un­surları özetler.


62. Soru

Brif toplantısı nedir?

Cevap

Reklam verenler, tasarımcıya ya da ajansa yaptırmak istedikleri işin ne olacağını, kime hitap etmek istediklerini, pazarlama stratejilerini, varmak istedikleri yeri ve bütçeyi ajansla yaptıkları bir toplantıyla o işin sorumlusu olan müşteri temsilcisine yazılı olarak verirler. Buna brif toplantısı denilmektedir.


63. Soru

Hedef tüketicilerin psikografik özellikleriyle ilgili olarak sorulması gereken sorular nelerdir?

Cevap

Hedef tüketicilerin... • ürün kullanım özellikleri nelerdir? • ürünü benimseme evresi nedir? • satın alma özellikleri nelerdir? • güdüleri nelerdir? • markaya ve ürünlerin kullanımına ilişkin tutumları nedir? • sahip oldukları iletişim araçları nelerdir?


64. Soru

Ürün performansı ile ilgili olarak bilinmesi gerekenler nelerdir?

Cevap

Ürün performansı ile ilgili bilinmesi gerekenler genel olarak şu sorularla açığa çıkarılır: • Ürün ne işe yarar? • Mevcut kullanım ve yararları dışında başka kullanım ve yararları nelerdir? • Nasıl çalışır, etkili olur? • İmalat yöntemi nedir?


65. Soru

Ürün ve hizmetin tanımlanması aşamasında hangi unsurların incelenmesi ve açıklanması gerekir?

Cevap

Ürün ve hizmetin tanımlanmasında ürünün; genel ürün kategorisi, rakipler karşısındaki durumu, yaşam dönemi, adı, ambalajı, içeriği, üretim biçimi, marka imajı, kullanım özellikleri ve rakiplerinden farklılığı ayrıntılı bir şekilde incelenir ve açıklanır.


66. Soru

Reklamın amacı nedir?

Cevap

Reklamın temel amacı, reklamı yapılan ürün ve hizmetler hakkında tüketicileri bilgilendirmek, hatırlatmak, onlarda istek uyandırmak ve satın almaya ikna etmektir, Reklam bu amaçlara ulaşabilmek için tüketicilerin bilgi düzeyinde, tutumunda ve davranışlarında değişiklik yaratılmasını sağlayabilmelidir.


67. Soru

Reklam kampanyası sürecinin aşamaları nelerdir?

Cevap

Genel olarak reklam kampanyası süreci; birbirini etkileyen brif, araştırma, reklam amaçlarının belirlenmesi, yaratıcı stratejinin belirlenmesi, bütçe ve medya seçimi, uygulama, yayın ve değerlendirme aşamalarından oluşur.


68. Soru

Dağıtım ile ilgili bilgilerin reklam kampanya sürecindeki önemi nasıl açıklanabilir?

Cevap

Dağıtım reklam kampanyasının hitap edeceği coğrafi alanı ortaya koyması açısından önemlidir. Bölgesel çapta dağıtım yapan bir markanın reklam kampanyasını, faaliyet gösterdiği bu coğrafi alanla sınırlı tutması; uluslararası bir markanın ise faaliyet gösterdiği ülkeleri hedef alacak şekilde bir kampanya hazırlaması gerekir.


69. Soru

Medya nedir?

Cevap

Medya, tüketicilerle reklam verenleri buluşturan ve reklam harcamalarının en bü­yük kısmını oluşturan sektördür. Bir markayı kitlesel olarak müşteriye tanıtmanın en önemli adımı, mesajların kitle iletişim araçlarında yer almasını sağlamaktır, Medya, gazete, dergi, radyo ve televizyon ve internet gibi reklam mesajlarını geniş kitlelere belirli bir bedel karşılığında ulaştıran yerel, bölgesel, ulusal ve uluslarara­sı yayın yapan kuruluşlardır. Medya şirketleri içerik açısından büyük ölçüde dışa bağımlıdır. Bir gazetenin sadece %15'i gazetenin muhabirleri tarafından hazırlanır, Geri kalan kısım, reklamverenler, basın bildirileri yayınlayan firmalar, haber ajans­ları ve içerik ajansları (karikatür ve bulmacalar) tarafından doldurulur. Medya şir­ketleri önemli spor karşılaşmalarını ve benzeri etkinlikleri yayınlayabilmek için bü­yük meblağlar ödeyerek anlaşmalar yaparlar. Böylece milyonlarca izleyiciyi, ve bu izleyicilere ulaşmak isteyen reklamverenleri kendilerine çekmeyi amaçlarlar.


70. Soru

Reklamda yapım şirketlerinin önemi nedir?

Cevap

Reklam ajanslarının reklam kampanyaları içinde yer alan televizyon reklam filmle­rini bağımsız olarak gerçekleştiren şirketlerdir. Reklam filmi yapımı uzmanlık ve teknik yatırım gerektirir. Yapım şirketlerinde, senaryonun hangi yönetmen tarafın­dan çekileceği, filmin teknik özellikleri ve bütçesi çok önemlidir. Ayrıca, oyuncu (cast) ajansları, araştırma şirketleri, müzikotekler ve seslendirme ve cihaz kiralama şirketleri de reklam faaliyetlerinin yürütülmesinde görev almaktadır. Ayrıca basılı materyallerin basımı için de çeşitli kuruluşlar görev yapmaktadır


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi