Dijital İletişim ve Yeni Medya Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sosyal Medya Platformları

1. Soru

Web 1.0 teknolojisi nedir?

Cevap

Web teknolojilerinin ilk dönemleri Web 1.0 olarak kavramsallaştırılmaktadır. Bu dönemin web sitelerinin temel amacı sitenin sahibi veya ilgili kuruluş hakkında internet kullanıcılarını bilgilendirmek olmuştur. Web 1.0 sitelerinde ziyaretçiler için etkileşim olmamış, internet kullanıcıları okuyucu veya izleyici konumunda olmuşlardır.


2. Soru

Web 2.0 teknolojisi nasıl gelişmiştir?

Cevap

Web 1.0 teknolojisinden sonra ortaya çıkan internet teknolojisidir. Yazılım uzmanlarının ve son kullanıcıların web kullanımlarındaki kümülatif değişimden kaynaklanmıştır. Web 2.0, kullanıcıların okur olmaktan çıkıp okur-yazar oldukları yeni platformun adıdır. Bir başka deyişle web, sadece teknik bilgiye sahip kişilerin değil sıradan kullanıcıların da içerik yaratmaya başladığı bir ortam halini almıştır. Web 2.0 kavramı, etkileşimli web sitelerini tanımlamakta kullanılır. İlk olarak 2004 yılında Bill O’Reilly tarafından kullanılmıştır.


3. Soru

Sosyal medya nedir, kaç kategoride incelenir?

Cevap

Sosyal medya, ideolojik ve teknolojik tabanı Web 2.0’a dayanan ve kullanıcılar tarafından yaratılan içeriğin üretimine ve paylaşımına olanak veren, internet tabanlı uygulamalardır. Bu genel tanım altında, sosyal medyanın farklı türleri olduğu görülmektedir. Her ne kadar birbirinden kesin çizgilerle ayrılmasa da, sosyal medya platformlarını beş kategori altında ele almak mümkün gözükmektedir. Bu kategoriler: Sosyal ağ siteleri, bloglar, içerik toplulukları, sanal dünyalar ve işbirliğine dayalı projeler olarak sıralanabilir.


4. Soru

Sosyal ağ siteleri günümüzde nasıl bu kadar önemli hale gelmiştir?

Cevap

Dünya genelindeki sosyal ağ sitelerinin milyonlarca kullanıcısı bulunmaktadır. Facebook, myspace vb. sosyal ağ siteleri artık gündelik yaşamın vazgeçilmezi haline gelmiştir. Özellikle sosyal ağ siteleri üzerinden kendi hayatları hakkındaki gelişmeleri paylaşan bireyler için bu eylem vazgeçilmez hale gelmiştir. Bununla beraber, arkadaş listesindeki kişilerin paylaşımları da sosyal ağ sitesi kullanıcıları tarafından yoğun şekilde takip edilmektedir.


5. Soru

İlk dönem sosyal ağ siteleri nasıl gelişme göstermiştir?

Cevap

İlk dönemde bireyler internet ortamlarında toplanmaya başlamış ancak sosyal benliklerini sanal ağlara taşımamışlardır. Kullanıcıların yapabileceği fazla bir eylem olmadığı için, 2005’li yıllara kadar sosyal ağ siteleri tam anlamda gelişmemiştir.


6. Soru

Linkedin sosyal ağ sitesinin özelliklerini anlatınız?

Cevap

2002 yılında kurulan ve 2003 yılında yayına başlayan bir profesyonel bağlantı ve paylaşım sitesidir. Sitenin temel amacı insanların profesyonel bağlantıları için bir veri tabanı oluşturmak ve profillerini bu kişilerle paylaşmalarını sağlamaktır. Kullanıcılar Linkedin üyesi herkesi bağlantıları içine almak için davet gönderebilirler. Sahip oldukları arkadaşların arkadaşları sayesinde oldukça geniş bir profesyonel ağa sahip olma imkanı yakalamaktadır. Bu ağ sayesinde kullanıcılar yeni iş fırsatlarını görebilmekte, iş verenler ise iş fırsatlarını paylaşıp potansiyel işgücünü kendilerine çekebilmektedirler. İş arayan bir kişi iş görüşmesi öncesinde, görüşeceği kişi ile sahip olduğu ağın içinde bağlantılı bir başka kişiyi bulma şansına da sahiptir. Bu bağlamda linkedin hem iş verenler hem de iş arayanlar için önemli bir fırsat olmuştur.


7. Soru

MySpace sosyal ağ sitesinin gelişimini ve özelliklerini anlatınız?

Cevap

MySpace 2003 yılında kurulmuş, 2004 yılında ise kitlesel olarak kullanılmaya başlanmış ve oldukça popüler hale gelmiştir. Site 2005 yılında News Corporation tarafından 580 milyon dolara satın alınmıştır. MySpace, amatör müzik gruplarının şarkılarını ve video kliplerini paylaştıkları bir sitedir. Böylelikle müzikle uğraşan bireyler, herhangi bir müzik yapımcısına bağlı kalmadan kendilerini internet üzerinden gösterebilmişlerdir. MySpace daha sonraki yıllarda bilinen ve popüler olan sanatçılar tarafından da kullanılmaya başlanmıştır.


8. Soru

Sosyal ağ sitelerinin özellikleri nelerdir?

Cevap

Sosyal ağ sitelerinin özellikleri şu şekilde sıralanabilir: • Sosyal ağ sitelerinde, sınırlı bir sistem yapısı içerisinde halka açık ya da yarı açık bir biçimde profil oluşturulmaktadır. • Bağlantılı olunan arkadaş listesiyle bu profiller paylaşılmaktadır. • Sosyal ağ sitelerinde, sistem içerisindeki arkadaşların ve diğer kişilerin yaptıkları izlenebilir.


9. Soru

Sosyal ağ sitelerinin bu denli popüler ve internet kullanıcıları tarafından tercih edilmesinin sebebi nedir?

Cevap

Sosyal ağlar, öncelikli olarak insanlara yeni insanlarla tanışma fırsatı vermektedir. İnsanlar aynı zamanda sosyal ağ profillerini sergilerken kendilerini daha fazla görünür kılmaktadır. Bunlara ek olarak daha geniş kitlelerce tanınan kişilerle iletişim kurma olanağı veren sosyal ağlar; günümüzde bu denli popüler hale gelmiştir.


10. Soru

Sosyal ağ sitelerinde profil neden bu kadar önemlidir?

Cevap

Sosyal ağ sitelerinde profil neden bu kadar önemlidir? Cevap: Sosyal ağ siteleri farklı teknolojik altyapılara sahip olmalarına karşın, bu sitelerin temelinde kişilerin sahip oldukları arkadaşları ve arkadaşlıkları sergileyen profiller yatmaktadır. Sahip olunan bu arkadaşlar da yine sistemin birer üyesi konumundadır. Kullanıcılar bir sosyal ağ sitesine katıldıklarında kendilerinden bir form doldurmaları istenmektedir. Bu formda yer alan yaş, cinsiyet, yerleşim yeri, ilgi alanları ve benzeri sorulara verilen cevaplar ise kişinin profilinin oluşturulmasında kullanılmaktadır. Çoğu site aynı zamanda kullanıcıların profillerine bir fotoğraf eklemesine de izin vermektedir. Ayrıca bu sitelerden bazıları multimedya (çoklu ortam) içeriği eklenmesine veya bir takım uygulamalar aracılığı ile kişilerin profillerini zenginleştirmelerine de izin vermektedir.


11. Soru

Sosyal ağlarda sahip olunan bağlantıların aleni şekilde gösterimi ne anlama gelmektedir?

Cevap

Sosyal ağ kullanıcılarının, arkadaşlar listesindeki her bir kişiden, o kişinin profiline ulaşılabilmektedir. Bazı istisnalar olmakla birlikte, çoğu sitede izin verildiği ölçüde kullanıcılar bu arkadaş listesinde yer alan kişilerin profillerini görüntüleyebilmektedir. Ancak, örneğin MySpace ve LinkedIn gibi sitelerde kullanıcılar, arkadaş listelerini gizleme şansına sahiptirler. Çoğu sosyal ağ sitesi aynı zamanda kullanıcılarının, arkadaşlarına mesaj göndermesine izin vermektedir. Örneğin, yorumlar bu türden mesajların en bilinen örneğini oluşturmaktadır. Diğer taraftan sitelerin çoğu iki ya da daha fazla bağlantılı kullanıcı arasında özel mesajlaşmaya da olanak sağlamaktadır. Her iki fonksiyon da sosyal ağ sitelerinin oldukça sık kullanılan fonksiyonlarıdır.


12. Soru

Sosyal ağ sitelerinin sınıflandırılması kaç şekilde olmaktadır?

Cevap

Sosyal ağ sitelerinin sınıflandırılması iki şekilde olmaktadır. Bunlar: • Üyelik koşulları • Kullanıcı profilleri’dir.


13. Soru

Kullanıcı profillerine göre sosyal ağ siteleri nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Sosyal ağlardaki kullanıcı profilleri, sosyal veya profesyonel olarak sınıflandırılır. İş amaçlı profillerde, profesyonellerin birbirleriyle iletişiminde ihtiyaç duyulabilecek uzmanlık alanı, iş ve eğitim geçmişi, iletişim bilgileri gibi detaylara yer verilmektedir. Bu durum; profesyonel, girişimci, işveren ve iş arayanların birbirleriyle daha rahat iletişim kurmalarını sağlamaktadır. Bu tür sitelere en güzel örneklerden biri LinkedIn’dir. Sosyal profiller ise kişinin daha kişisel bilgilerini içermektedir. Bunlar kişinin medeni durumundan, yaşına, cinsiyetine, ilgi alanlarına kadar pek çok detaylı bilgiyi barındırmaktadır. Aynı zamanda bu bilgiler arkadaş çevresiyle de paylaşılabilmektedir. Facebook ve MySpace bu tür sitelere örnektir.


14. Soru

Blog nedir?

Cevap

Bloglar, Web 2.0 teknolojisinin ilk platformlarından biridir. Blog hazırlama hizmeti veren siteler aracılığıyla, kullanıcılar kendilerine ait bir web sayfasına yayına sokabilmektedirler. Bloglar üzerinden ister belirli bir konudaki görüş ve fikirlerini isterlerse de kendi yaşamlarından parçaları paylaşabilmektedirler. Bu sayede birçok insan sesini geniş kitlelere duyurma olanağına sahip olmaktadır. Blog basit tanımlanmasıyla, kola hazırlanabilen bir web sayfasıdır. Ücretsiz veya düşük ücretli yazılımlar aracılığıyla herkesin birkaç dakika içinde, bir web sayfası üzerinde günlük oluşturması olarak tanımlanabilir. Bugün dünyada 150 milyonun üzerinde blog bulunmaktadır.


15. Soru

Blogların gelişimi 2000’li yıllarda nasıl olmuştur ve bu yıllar blog dünyası için neden önemlidir?

Cevap

Tarayıcı tabanlı blog platformlarının 2000-2003 yılları arasında ortaya çıkması oldukça önemli olmuştur. Çünkü Blogger, WordPress, TypePad vb. platformlar, teknik bilgi ve beceriye sahip olmadan da web sayfası oluşturulmasını sağlamıştır. Blogların asıl büyümesi ve daha popüler hale gelmesi ise 2006-2008 yılları arasına denk düşmektedir. Blogların bu denli artmasında etkisi olan iki önemli etken bulunmaktadır. Bunlardan ilki, blogların politik amaçlı kullanımı ve 2004 senesinde yaşanan Amerikan başkanlık seçimlerindeki etkileridir. Blogların seçim sürecindeki etkileri, insanların bloglara olan merak ve eğilimini arttırmıştır. İkinci olarak ise, 2004 yılında yaşanan Asya depremi blogların artmasına neden olmuştur. Deprem sonrasında Tayland, Endonezya, Hindistan ve diğer zarar gören ülkelerdeki blog yazarları, ilk durum raporlarını iletmek için blogları kullanmışlardır. Milyonlarca insan, felaketin ilk detaylarını geleneksel medyadan değil, bu bloglar aracılığıyla öğrenmişlerdir. Blogların türleri de zamanla çeşitlilik kazanmıştır. 2004 yılında kullanıcıların çektikleri veya internet ortamında buldukları videoları paylaştıkları video bloglar yaygınlaşmaya başlamıştır. 2006 yılında ise twitter ile birlikte yeni bir blog türü olan mikrobloglar ortaya çıkmıştır.


16. Soru

Blog türleri kaça ayrılır?

Cevap

Blog türleri altıya ayrılmaktadır. Bunlar: • Yönetici blogları • Şirket blogları • Ürün blogları • Müşteri hizmeti blogları • Savunma blogları • Çalışan blogları’dır.


17. Soru

İşletmelerin kurduğu savunma blogları nedir?

Cevap

Buradaki savunma kendini savunma anlamına gelmektedir. Bazı durumlarda işletmeler yaşadıkları sorunların ya da krizlerin çözümü sürecinde gelişmeleri duyurmak, savunmalarını oluşturan kanıtları göstermek ve kamuoyuna konuyla ilgili güncel bilgileri iletmek amacıyla savunma bloglarını kullanmaktadırlar.


18. Soru

İçerik toplulukları, telif hakları açısından nasıl sorun olmaktadır?

Cevap

İçerik toplulukları telif hakları açısından sorun yaratabilmektedir. Kullanıcılar, telif hakkı koruması olan içeriği de bu sitelerden paylaşabilmektedirler. Her ne kadar sitelerin çoğu bu durumun önüne geçebilmek için sıkı kurallara uygulamaya çalışsa da yine de tam anlamıyla bir koruma sağlaması mümkün olmamaktadır.


19. Soru

Mikroblog nedir?

Cevap

Mikroblogların gelişimi de bloglara dayanmaktadır. Bazı yazarlar, bloglarına yazdıkları uzun ve detaylı yazılar yerine daha kısa ve öz yazılar yazmaya başladıklarında mikrobloglar ortaya çıkmıştır. Mikrobloglar, geleneksel bloglara göre daha hızlı ve kolay gönderi yayınlama olanağı sağlamaktadır. Blog yazarları, sayfalarını birkaç günde güncellerken, mikrobloglar gün içerisinde defalarca güncellenebilmektedir. Mikroblogların takibi, bloglara göre daha kolay olmaktadır. Mkrobloglar, insanların bilgiyi ve günlük faaliyetlerini iletmek için kullandıkları popüler platformlar haline gelmiştir.


20. Soru

Twitter’ın özellikleri nelerdir?

Cevap

Mikroblog hizmeti veren en bilindik sitelerden biri Twitter olmuştur. Twitter, 140 ya da daha az karakter içeren, anlık kısa mesaj alma ve gönderme olanağı sağlayan bir mikroblog ve sosyal paylaşım sitesidir. Bu mesajlar, kullanıcının seçimine göre Twitter sayfası üzerinden ya da kişinin kendi web sitesinde, bir uygulama üzerinden (Facebook gibi), cep telefonu mesajı ya da eposta olarak yayınlanabilmektedir. Mesajlar, Twitter üzerinden sizi takip eden diğer kullanıcılara da ulaştırılmaktadır. Twitter üzerinden birini takip etmeye başlamak ya da takip etmekten vazgeçmek oldukça kolay bir işlemdir. Böylelikle, takip edilen kişinin mesajlarından rahatsız olduğu anda kullanıcının o kişiyi takip etmeyi bırakması mümkün olmaktadır.


21. Soru

Twitter’ın internet kullanıcıları arasında bu denli rağbet görmesinin sebebi nedir?

Cevap

Twitter’ın bu denli rağbet görmesinin sebeplerinin başında, mikroblogların özellikle de Twitter’ın takibinin geleneksel bloglara göre çok daha kolay olmasıdır. Kullanıcılar istedikleri kadar kişiyi aynı anda takip edebilmektedirler. Bu durum, Twitter üzerinden paylaşılan kısa mesajların daha fazla okunur ve takip edilir olmasını sağlamaktadır. Bunun yanı sıra, Twitter üzerinden paylaşımda bulunmak, paylaşımları takip etmek ya da yorumla bulunmak çoğu kişi için başlı başına bir eğlence kaynağı haline de gelmiş durumdadır.


22. Soru

Multimedya bloglar ne anlama gelmektedir?

Cevap

Multimedya birden fazla ileti biçiminin aynı ortamda toplanması anlamına gelir. Eşdeyişle; görüntü, ses, yazı vb. ileti türlerinin aynı ortamda toplanması multimedya anlamındadır. Multimedya blogları da, birden fazla ileti türünün aynı yerde toplandığı ve paylaşıldığı blog türleridir.


23. Soru

İçerik toplulukları nedir, örnek vererek anlatınız?

Cevap

Farklı türlerdeki içeriklerin paylaşılmasına olanak veren sitelerdir. Flickr ve Youtune örnek olarak verilebilir. İçerik topluluklarının temel amacı, kullanıcıların sahip oldukları içeriği birbirleriyle paylaşmalarını sağlamaktır. Bu siteler kullanıcılarına geleneksel anlamda arama motorlarında içerik aramaya göre oldukça kullanışlı bir arama deneyimi sunmaktadırlar. Diğer kullanıcılar tarafından belirli kategoriler altında etiketlenmiş olan içerik sayesinde kullanıcılar, içeriği hem daha kolay aramakta ve bulmakta, aynı zamanda içeriğin kapsamı konusunda daha iyi fikir edinebilmektedirler. Aynı zamanda, bu sitelerde içeriğin kalitesi ve ilginçliği de diğer kullanıcılar tarafından değerlendirilmeye tabii tutulmaktadır. Bu değerlendirme de, site içerisinde neyin popüler olduğunu ortaya çıkarmaktadır.


24. Soru

İçerik topluluklarında paylaşılan türler nelerdir?

Cevap

İçerik topluluklarında farklı türlerde iletiler ve içerikler paylaşılmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir: • Video ve Tv içerikleri • Fotoğraf ve sanatsal ürünlerle ilgili içerikler • Müzik içerikleri • Sosyal imlemeler


25. Soru

Sosyal imleme nedir?

Cevap

Çoğu kişi web üzerinde dolaşırken bulduğu ilginç sayfaları ya da daha sonra işine yarabileceğini düşündüğü içeriği saklama ihtiyacı duymaktadır. Bu içerik sadece kullanıcısına değil, paylaşılırsa çok sayıda insana da faydalı olabilecektir. İnsanların bu ihtiyaçlarından yola çıkarak, yer imlerini kaydetmeyi ve paylaşmayı sağlayan çok sayıda site ortaya çıkmıştır. Bu sitelerde, içeriğin kendisi değil, içeriğe ulaşmayı sağlayan adresler referans olarak kaydedilmekte ve paylaşılmaktadır. Sosyal imleme olarak adlandırılan bu uygulama, kullanıcıların internet üzerindeki kaynakları düzenlemelerine, arşivlemelerine ve gerektiğinde geri bulmalarına yardımcı olmaktadır.


26. Soru

Yeni teknolojiler bağlamında gündelik yaşama giren sanal dünyalar kavramsallaştırması nasıl açıklanabilir?

Cevap

Sanal dünyalar özellikle dijital oyunlarla ilgilidir. Sanal dünyalar, internet ve teknoloji kullanıcılarının üç boyutlu modellenmiş bir dünyada, kişisel avatarları ile temsil edildikleri ve gerçek dünyada olduğu gibi diğer insanlarla iletişime girdikleri platformlardır. Sanal dünyalar bilgisayarlar aracılığıyla kurgulanmış ortamlardır. Bu ortamlarda kullanıcılar birbirlerini avatar ları üzerinden görebilmektedirler. Diğer sosyal medya türlerinde ağırlıklı olarak iki boyutlu olarak karşımıza çıkan avatarlar, sanal dünyalarda üç boyutlu bir hâl almaktadır. Genel olarak sanal dünyalar, çok sayıda kullanıcının katılımına açık olmaktadır. Sanal dünyalar çok çeşitli ilişki ağlarının kurulmasına olanak verir. Oldukça basit oyunlar bile arkadaş gruplarının ya da takımların kurulmasına izin vermektedir. Oyun sistemlerinde oyuncuların takımlara, kabilelere, birliklere ya da kulüplere dâhil olması, oyuncuların takım üyelik ağları geliştirmesine olanak sağlamaktadır.


27. Soru

Sanal dünyaların ortak özellikleri nelerdir?

Cevap

Sanal dünyalar kendi içinde bazı özelliklerine göre farklılıklar göstermekle birlikte, bazı ortak özellikleri de paylaşmaktadırlar. Bunları şu şekilde sınıflandırabiliriz. • Paylaşılan alan • Yakınlık • Üç boyutlu görsel ortam • Kişiselleştirme • Süreklilik • Topluluk ve sosyalleşme


28. Soru

Sanal dünyalarda üç boyutlu görsel ortam ne demektir?

Cevap

Sanal dünyaların çoğu üç boyutludur ve gerçek yaşam görüntülerine sahiptir. Topografya, mimari yapı ve yerçekimi bu dünyaların gerçek yaşam alanlarına benzemesini sağlamaktadır.


29. Soru

Sanal oyun dünyalarını açıklayıp, özelliklerini yazınız?

Cevap

Sanal oyun dünyaları ya da diğer adıyla çok oyunculu çevrimiçi rol yapma oyunları, çok sayıda oyuncunun sanal bir oyun dünyası içinde etkileşime girmelerini ifade etmektedir. Bu oyunlar, çok sayıda oyuncunun katılımına açıktır ve oyundaki dünya, oyuncuların varlığından bağımsız olarak devam etmektedir. Bir oyuncu oyundan ayrılsa da, oyun diğer oyuncular için devam etmektedir. Bu oyunlarda genellikle, ortaçağ, eski dünya unsurları, sihir ve büyü, bilim kurgu ve suç gibi farklı temalar olmaktadır. Oyunlardaki temel amaç, oyuncunun karakterini geliştirmesidir.


30. Soru

Sanal gerçeklik dünyalarını açıklayarak, bu dünyaların sanal oyun dünyalarından farkını açıklayınız?

Cevap

Sanal gerçeklik dünyaları, kullanıcıların gerçek yaşamlarındakine benzer bir deneyimi sanal gerçeklik içinde yaşamalarına olanak veren, davranışlarını daha özgürce belirleyebildikleri sanal gerçeklik ortamlarıdır. Sanal gerçeklik dünyaları içinde de kullanıcılar bir avatar aracılığıyla görüntülenmekte ve üç boyutlu bir dünya içinde hareket etmektedir. Ancak, bu dünya içinde, sanal oyun dünyalarının aksine, çok fazla kural bulunmamaktadır. Oyuncular bu dünya içinde belirli sınırlamalar olmaksızın istedikleri karaktere sahip olabilmektedirler. Bu karakterin devamı ya da geliştirilmesi de sanal oyun dünyalarındaki gibi belirli kurallara bağlı değildir. Dolayısıyla, oyuncular bu dünya içinde kim olmak istiyorlarsa o karaktere bürünebilmekte ve avatarlarının karakterlerini serbestçe yönetebilmektedirler. Sanal gerçeklik dünyaları, geleneksel iletişim araçlarının yanında, oyuncuların avatarlarının vücutları aracılığıyla da iletişim kurmalarına olanak vermektedir. Metin tabanlı anında mesajlaşmada olduğu gibi bu ortamda da iletişim eş zamanlı olarak gerçekleşmektedir. Bu oyunlardan en bilindikleri Second Life ve The Sims’tir.


31. Soru

İşbirliğine dayalı yazarlık nasıl olmaktadır?

Cevap

Bilgisayarlar ile birlikte, bir dokümanın (belgenin) oluşturulup, düzenlenmesinde daktiloların kullanıldığı döneme göre önemli gelişmeler yaşanmıştır. Benzer bir gelişme sosyal medya araçları sayesinde, dokümanların birden çok sayıda kullanıcı tarafından oluşturulması ve düzenlenmesi sürecinde de yaşanmıştır. Sosyal medyanın bu yeni araçları, çok sayıda kullanıcının dokümanları ortaklaşa biçimde oluşturmasını ve düzenlemesini mümkün kılmıştır. Bu tür işbirliğine dayalı yazarlığın temelde iki türü bulunmaktadır. Bunlardan ilki, çok sayıda yazarın bir web sitesindeki içeriği ortaklaşa oluşturdukları ya da düzenlendikleri wikilerdir. İkincisi ise, sosyal medya aracılığıyla dokümanların ortaklaşa kullanımı ve oluşturulmasını ifade eden doküman paylaşımı uygulamalarıdır.


32. Soru

Wikilerin ayırt edici özellikleri nelerdir?

Cevap

Wikilerin iki önemli ayırt edici özelliği bulunmaktadır. Bunlar yazarlık ve versiyon kontrolüdür. Wikiler içinde, tüm kullanıcılar potansiyel birer yazar ya da editör konumundadır. İçerik üzerinde değişiklik yapmak isteyen bir kullanıcı, o metin üzerine tıkladığında açılan sayfa içinde istediği ekleme ve düzeltmeleri yapıp değişiklikleri kaydettiğinde, gerekli düzenlemeler web sitesinin arka planında otomatik olarak gerçekleşmektedir. Kimi wikiler tüm kullanıcıların sayfalarında değişiklik yapmasına izin verirken, kimileri ise sadece izin verdikleri sınırlı sayıda kullanıcının metinler üzerinde değişiklik yapmasına izin vermektedir. Hatalı bilgilerin girilmesi ya da mevcut bilgilerin bir yazar tarafından silinmesi gibi sorunların önüne geçmek için, yapılan her değişiklik ve değişikliği kimin yaptığının kaydı tutulmaktadır.


33. Soru

Wikipedia (Vikipedi) nedir, nasıl kurulmuştur?

Cevap

Wikipedia (Vikipedi) wikilerin en bilinen örneğidir. Larry Sanger ve Jim Wales tarafından 2001 yılında içeriği sadece uzmanlar tarafından oluşturulabilen Nupedia projesine alternatif olarak başlatılmıştır. Wikipedia, kullanıcıları tarafından ortaklaşa olarak bir çok dilde hazırlanan, özgür, bağımsız, ücretsiz, reklamsız, kâr amacı gütmeyen bir internet ansiklopedisidir. Wikipedia’nın bireysel internet kullanıcıları tarafından oluşturulan içeriği dünya genelinde büyük ilgi görmektedir. Wikipedia günümüzde 285 farklı dilde oluşturulmakta 100 binin üzerinde kullanıcı bu sayfalara katkı yapmakta ve içinde yaklaşık 21 milyon mâkale barındırmaktadır.


34. Soru

Sosyal ağları gelişimi ile birlikte doküman paylaşımı nasıl olmaya başlamıştır?

Cevap

Word, powerpoint, excell vb. dokümanların paylaşımı wikilerden çok daha öncesine dayanır. Ancak, günümüz sosyal medya araçları sayesinde her türden dosya web tabanlı uygulamalar sayesinde çok sayıda kullanıcı arasında paylaşılabilmekte ve güncellenebilmektedir. Bu sayede kullanıcılar bir dokümanı birbirlerine gönderip daha sonra yapılan değişiklikleri tek bir dosya üzerinde güncellemeye çalışmak yerine, bu uygulamalar üzerinde ortaklaşa doküman yaratıp, düzenleme yapabilmektedirler. Google Docs, Windows liveSync veya DropBox bu işlevi yerine getiren uygulamalar arasındadır.


35. Soru

Web'in geliştirilmesi hangi yıllar arasında ve kim tarafından gerçekleştirilmiştir?

Cevap

Internet 1960’lı yıllarda gelişmeye başlasa da, web 1989-91 yılları arasında Dr. Tim Berners-Lee tarafından geliştirilmiştir.


36. Soru

Web‘in en temel dört unsuru nelerdir?

Cevap

HTML, HTTP, bir web server ve bir tarayıcı (browser)


37. Soru

İlk ticari tarayıcı hangi yıl ve hangi isimle oluşturulmuştur?

Cevap

1994 yılında Andreesen ve Jim Clark ilk ticari tarayıcı olan Netscape Navigator’u kurmuşlardır.


38. Soru

Web‘in  ilk dönemleri hangi isimle adlandırılmaktadır?

Cevap

Web‘in bu ilk dönemleri Web 1.0 olarak adlandırılmaktadır.


39. Soru

Bugün bilinen anlamıyla ilk sosyal ağ sitesi hangi yılda ve hangi isimle kurulmuştur?

Cevap

Bugün bilinen anlamıyla ilk sosyal ağ sitesi, 1997 yılında kurulmuş olan SixDegrees.com sitesidir. SixDegrees.com kullanıcılarına profillerini oluşturma, arkadaşlarını listeleme ve 1998 yılından itibaren de bu liste içinde gezinme olanağı veren ilk site olmuştur.


40. Soru

Sosyal ağlar nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Sosyal ağlar, kullanıcılarının (1) sınırlı bir sistem yapısı içinde halka açık ya da yarı açık biçimde profillerini oluşturdukları, (2) bağlantılı oldukları arkadaş listesi içinde bu profilleri sergiledikleri ve (3) sistem içindeki arkadaşlarının ve diğer kişilerin yaptıklarını izledikleri web tabanlı hizmet veren siteler olarak tanımlanmaktadır.


41. Soru

Sosyal ağların sınıflandırılmasında yararlanılan kriterler nelerdir?

Cevap

Sosyal ağların sınıflandırılmasında farklı kriterlerden yararlanılmaktadır. Sosyal ağlar üyelik koşullarına ve kullanıcı profillerine göre iki farklı şekilde sınıflandırılabilmektedir.


42. Soru

"Blog" nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

En basit tanımıyla blog, kolay hazırlanabilir bir web sayfasıdır. Bedava veya pahalı olmayan yazılımlar aracılığıyla herkesin birkaç dakika içinde, bir web sayfası üzerinde günlük oluşturması olarak tanımlanabilir.


43. Soru

Kurumsal blog türleri nelerdir?

Cevap

Yönetici Blogları, Şirket Blogları, Ürün blogları, Müşteri Hizmeti Blogları, Çalışan Blogları.


44. Soru

Blogların sınıflandırıldığı katagoriler nelerdir?

Cevap

Bunun dışında da bloglar farklı kategoriler altında sınıflandırılabilmektedir. Qlogs (Question Blogs), soru blogları olarak bilinmektedir ve okuyucular yorumlar, e-posta ya da sayfadaki iletişim formları üzerinden yazara sorular iletmekte ve blog yazarı da bu soruları cevaplamaktadır. Video içeriği paylaşan bloglar “vlog”, sadece diğer sitelere bağlantılar veren bloglar “linklog”, daha kısa gönderiler ve zengin medya karışımı sunan bloglar “tumblog” ve yasal konu ve bilgiler sunan bloglar ise “blawg” olarak adlandırılmaktadır. Bir de spam bloglar olarak adlandırılan “sploglar” bulunmaktadır. Tüm bu blogların oluşturduğu dünya ise blogsfer olarak tanımlanmaktadır.


45. Soru

En çok bilinen mikroblog sayfaları nelerdir?

Cevap

Mikroblog hizmeti veren en bilindik sayfalardan birisi Twitter olmuştur. Twitter dışında en çok bilinen mikroblog sayfalarının başında Tumblr, Cif2.net, Plurk ve Jaiku gibi sayfalar gelmektedir. Diğer taraftan, Facebook, MySpace, LinkedIn, Google Buzz, Google+ ve XING gibi sosyal ağ siteleri de, “durum güncellemeleri” başlığı altında mikroblog hizmeti sunmaktadır. Bunlar içinden Tumblr mikroblog platformları içinde son dönemde oldukça fazla rağbet görmeye başlamış olan örneklerden birisidir. 


46. Soru

İçerik topluluklarının türleri nelerdir?

Cevap

Video ve TV, Fotoğraf ve Sanat, Müzik, Sosyal İmleme


47. Soru

"Sosyal imleme" kavramı nedir?

Cevap

Çoğu kişi web üzerinde dolaşırken bulduğu ilginç sayfaları ya da daha sonra işine
yarayabileceğini düşündüğü içeriği saklama ihtiyacı duymaktadır. Bu içerik sadece kullanıcısına değil, paylaşılırsa çok sayıda insana da faydalı olabilecektir. İnsanların bu ihtiyaçlarından yola çıkarak, yer imlerini (web sitelerinin adreslerini) kaydetmeyi ve paylaşmayı sağlayan çok sayıda site ortaya çıkmıştır. Bu sitemde, içeriğin kendisi değil, içeriğe ulaşmayı sağlayan adresler referans olarak kaydedilmekte ve paylaşılmaktadır. Sosyal imleme olarak adlandırılan bu uygulama, kullanıcılarının Internet üzerindeki
kaynakları düzenlemelerine, arşivlemelerine ve gerektiğinde geri bulmalarına yardımcı olmaktadır. Etiketleme bu tür sitelerin en önemli fonksiyonlarından birisini oluşturmaktadır.


48. Soru

"Sanal dünyalar" kavramı nasıl açıklanmaktadır?

Cevap

Sanal dünyalar kullanıcıların çevrimiçi olarak üç boyutlu modellenmiş bir dünyada, kişisel avatarları ile temsil edildikleri ve gerçek dünyada olduğu gibi diğer insanlarla iletişime girdikleri platformlardır. Sanal dünyalar bilgisayarlar aracılığıyla kurgulanmış ortamlardır. Bu ortamlarda kullanıcılar birbirlerini “avatar”ları üzerinden görebilmektedirler. Avatarlar, kullanıcıların ya da bu kullanıcıların sanal dünyada canlandırdıkları karakterlerin grafik gösterimleridir.


49. Soru

"Wiki" kavramı ile anlatılmak istenen nedir?

Cevap

Wiki, 1995 yılında Ward Cunningham tarafından geliştirilen ve kullanıcılarının web sitesi üzerindeki
içeriği serbestçe oluşturmasına ya da düzeltmesine izin veren grup iletişim mekanizmalarıdır. Wikiler
ansiklopedi oluşumu dışında kurumsal intranetler, bilgi yönetim sistemleri ve not alma amaçlı olarak da kullanılmaktadır. Wikilerin iki önemli ayırt edici özelliği bulunmaktadır (Emigh ve Herring, 2005); ortak yazarlık ve versiyon kontrolü. Wikiler içinde, tüm kullanıcılar potansiyel birer yazar ya da editör konumundadır. İçerik üzerinde değişiklik yapmak isteyen bir kullanıcı, o metin üzerine tıkladığında açılan sayfa içinde istediği ekleme ve düzeltmeleri yapıp değişiklikleri kaydettiğinde, gerekli düzenlemeler web sitesinin arka planında otomatik olarak gerçekleşmektedir.


50. Soru

Blogların hızla büyüyüp, artmasına neden olan etkenler nelerdir?

Cevap

Blogların bu denli artmasında etkisi olan iki önemli etken bulunmaktadır. Bunlardan ilki,
blogların politik amaçlı kullanımı ve 2004 senesinde yaşanan Amerikan başkanlık seçimindeki etkileridir. Blogların seçim sürecindeki etkisi insanların bloglara olan merakını ve eğilimini arttırmıştır. İkinci olarak ise, yine 2004 yılında yaşanan Asya depremidir. Bu deprem sonrasında Tayland, Endonezya, Hindistan ve diğer zarar gören ülkelerdeki blog yazarları, ilk durum raporlarını iletmek için harekete geçmişlerdir.
Milyonlarca insan, dakika dakika bu büyük felaketin detaylarını, medyadan önce, bu bloglardan izlemiştir.


51. Soru

Blog türleri nelerdir?

Cevap

2004 yılında kullanıcıların çektikleri ya da Internet’te buldukları videoları paylaşabilecekleri video bloglar yaygınlaşmaya başlamıştır, 2006 yılında yeni bir blog türü olarak mikroblogging ile birlikte Twitter ortaya çıkmıştır. Günümüzde yazı, fotoğraf ve video içeriğinin sunulabildiği farklı formatlarda bloglar bulunmaktadır.


52. Soru

Bloglara yapılan her yeni girişe verilen isim nedir?

Cevap

Bloglara yapılan her yeni girişe “gönderi – post” adı verilmektedir. Bu gönderiler yazarın görüş ve düşüncelerini ya da hislerini yansıtan yazılardan, fotoğraflardan ya da videolardan oluşabilmektedir.


53. Soru

Mikroblog hizmeti veren en bilindik sayfalardan birisi Twitter olmuştur. Twitter’ın bu denli rağbet görmesinin sebepleri nelerdir?

Cevap

Twitter üzerinden birini takip etmeye başlamak ya da takip etmekten vazgeçmek oldukça kolay bir işlemdir. Böylelikle, takip edilen kişinin mesajlarından rahatsız olduğu anda kullanıcının o kişiyi takip etmeyi bırakması mümkün olmaktadır. Twitter’ın bu denli rağbet görmesinin sebeplerinin başında, mikroblogların özellikle de Twitter’ın takibinin geleneksel bloglara göre çok daha kolay olması gelmektedir. Kullanıcılar onlarca hatta yüzlerce kişiyi aynı anda takip edebilmektedir. Bu da Twitter üzerinden paylaşılan kısa mesajların daha fazla okunur ve takip edilir olmasını sağlamaktadır. Yanı sıra, Twitter üzerinden paylaşımda bulunmak, paylaşımları takip etmek ya da yorumda bulunmak çoğu kişi için başlı başına bir eğlence kaynağı haline
de gelmiş durumdadır.


54. Soru

"Podcast"ler nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Podcast, radyo yayınları ya da benzer programların Internet’ten indirilebilir ve kişisel
ses cihazlarında dinlenebilir hale gelmesini sağlayan dijital kayıt olarak tanımlanmaktadır. Podcastler ağırlıklı olarak ses dosyaları olmakla birlikte video versiyonları da bulunmaktadır


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi