Dijital İletişim ve Yeni Medya Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yeni Medya Kullanımının Etkileri

1. Soru

Medya okuryazarlığı nedir?

Cevap

Medya okuryazarlığı, özellikle eleştirel medya okuryazarlığı medyanın etkilerine yönelik olarak yaratılan bu ahlaki paniğe karşı, medya metinlerinin bilinçli ve ideolojik olarak üretilen anlamların ve durum tanımların farkında kullanılmasını, bireyin medya metni üreticisine dönüşmesini önererek, medyanın kendisini eğitsel bir araç olarak ele alır. Dan Laughey medya okuryazarlığını şu şekilde tanımlamaktadır: Medya okuryazarlığı, medyayı eleştirel izleme, okuma ya da tüketme ile sınırlı değildir. Bunların yanı sıra, yaratma, üretme, yönetme, yazma ve düzeltme gibi yeterlilikleri de işaret eder. Bir İnternet sayfası tasarlamak ya da bir sinema filmi çekmek için gerekli beceriler aslında hayat okulundaki değerlerini kanıtlarlar. Medya okuryazarlığı çözümlemek kadar yapmakla da ilgilidir.


2. Soru

Yeni medya okuryazarlığı için eğitbilimsel teknosiyasal politika geliştirecek çözüm aktörleri kimlerdir?

Cevap

Yazı Yeni medya okuryazarlığı için eğitbilimsel tekno-siyasal politika geliştirecek çözüm aktörleri çok sayıdadır: aile, arkadaş¸ çevresi, her düzeyde eğitim kurumu gerek geleneksel kitle iletişim araçları gerekse yeni medya, sivil toplum kuruluşları ile yasama-yürütme ve yargı erkleri bir toplumda yeni medya okuryazarlığının geliştirilmesinin paydaşlarıdır.


3. Soru

Medyada etki tartışmasının şiddet, çocuklar ve gençler üzerinden yürütülmesinin ne tür anlamları vardır?

Cevap

Medyada etki tartışmasının şiddet ve çocuklar ve gençler üzerinden yürütülmesinin çeşitli anlamları vardır. Öncelikle bu tartışmaların hangi dönemlerde ortaya çıktığının iyi analiz edilmesi gerekir. Bir başka deyişle konunun tarihsellik boyutu önemlidir. Éric Maigret’e göre medyanın varsayılan güçlerinin toptan eleştirisi hep yerleşik düzen üzerinde bir tehdit dolaştığında, güç kaybına bağlı kaygıdan doğar. Sorumluluğun üstlenilmesi ve korunması gereken sorumsuz, kurban gruplarının saptanmasından geçer. Yeni medya ortamları çoğunlukla çocukları ailelerinden uzaklaştırıyor iddiasıyla da sorumlu tutulmaktadır. Ailenin korunmasının hedeflendiği bu bakış¸ açısı sadece günümüze ait bir sorun da değildir: Bu nedenle çocuklar, televizyon üzerine bütün tartışmalarda olduğu gibi, internet üzerine bütün tartışmalarda da belirgin bir biçimde tartışmanın merkezinde yer aldılar.


4. Soru

Ali Toprak ve arkadaşlarının Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook. “Görülüyorum Öyleyse Varım!” adlı çalışmalarında (2009) Facebook kullananlar üzerine arayüzeyde yapılan gözlem sonucu, bu toplumsal paylaşım ağının kullanımı ile ilgili hangi nedenler saptanmıştır?

Cevap

• benliğin teşhiri veya performansı;
• gözetleme ve dikizcilik;
• fikir-kanı, fotoğraf, video, müzik paylaşımı;
• oyun oynama;
• alışveriş ve e-ticaret;
• etkinlik düzenleme;
• toplumsal ve siyasal gruplara üyelik ve toplumsallaşma
• toplumsal denetim.


5. Soru

Eleştirel medya okuryazarlığı nedir?

Cevap

Mutlu Binark ve Mine Gencel-Bek Eleştirel Medya Okuryazarlığı: Kuramsal Yaklaşımlar ve Uygulamalar adlı çalışmalarında eleştirel pedagoji izleğinde, eleştirel medya okuryazarlığını, medya metinlerinde hegemonik değerlerin nasıl ve neden üretildiğinin sorgulanması, medya metinlerinde inşa edilen ideal anlamın hangi bağlama yerleştirildiğinin çözümlenmesi olarak kavrarlar: Eleştirel medya okuryazarlığı yasadığımız hayatın neden böyle olduğunu sorgulamaya, soruşturmaya yöneltir, yöneltmelidir. Araştırmacılar böylece eleştirel medya okuryazarlığının yurttaşlık kültürünün gelişmesine katkıda bulunabileceğini belirtirler: Eleştirel medya okuryazarlığı, medya metinlerini eleştirel bir bakış¸ açısıyla okuyabilen ve üretim sürecine müdahil olan yurttaşlık bilincinin geliştirilmesiyle de bu nedenle yakından ilişkilidir.


6. Soru

Yeni medyanın eğitimle ilgili olduğu söylenebilecek olanakları nelerdir?

Cevap

• Küresel enformasyona erişim
• Eğitim kaynakları
• Kullanıcı türevli içerik üretimi
• Kimliğin ifadesinde mahremiyet (anonimlik)
• Teknoloji uzmanlığı ve okuryazarlığı
• Kariyer gelişimi veya istihdam
• Kişisel/sağlık/cinselliğe dönük tavsiye
• Uzman grupların mevcudiyeti
• Uzaktakilerle deneyim paylaşımı


7. Soru

UNICEF’e göre Bilgi İletişim Teknolojilerinin riskleri nelerdir?

Cevap

UNICEF’e göre Bilgi İletişim Teknolojilerinin riskler şu şekilde sıralanabilir: • Üretici değil tüketici durumunda bulunmak, • Dijital oyun sınıflandırma sisteminin olmaması ve mevcut dijital oyunlara bilinçsiz erişim, • Ebeveynlerin ve eğiticilerin dijital okuryazarlık düzeylerinin düşük olmasından dolayı çocuklara ve gençlere etkili yönlendiricilik yapamamaları, • Çocuklara ve gençlere nitelikli sosyalleşme ortamları sağlanamamasına bağlı olarak İnternet’in aşırı kullanımı, • Aşırı kullanım sonucu bedensel, ruhsal ve bilişsel sorunlar, • Kişisel bilgilerin kötüye kullanımı, • Kötü niyetli yazılımların yarattığı tehlikeler, • Aşırı ticari içerik ve yanıltıcı reklamların varlığı, • Zararlı içeriklerin ve siber zorbalığın mevcudiyeti.


8. Soru

Yeni medyanın beraberinde getirdiği riskler nelerdir?

Cevap

• Yasadışı içerik
• Pedofillerin ve yabancıların varlığı
• Aşırı veya cinsel şiddet
• Diğer zararlı veya saldırgan içerikler
• Irkçı/nefret söylemi ve etkinlikleri
• Reklam/aşırı ticari ikna
• Taraflı/yanlış enformasyon (tavsiye,
sağlık konusunda)
• Kişisel bilginin istismarı/veri eşleştirmesi
• Siberkabadayılık/siber zorbalık, siber
taciz
• Kumar, finansal suçlar
• Kendine zarar (intihar, anoreksiya, vd.)
vermeye teşvik
• Mahremiyetin ihlali ve dijital gözetim
• Yasadışı etkinlikler (korsanlık, dosya
yükleme)


9. Soru

Ali Toprak ve arkadaşlarının Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook. “Görülüyorum Öyleyse Varım!” adlı çalışmalarında (2009) Facebook kullananlar üzerine arayüzeyde yapılan gözlem sonucu bireylerin Facebook’u örgütlenme amaçlı kullanım pratikleri ile ilgili neler saptanmıştır?

Cevap

• Siyasal örgütlenme amaçlı kullanım
• Facebook’da ırkçılık ve nefret söylemini yaymak için kullanım
• Dini örgütlenme amaçlı kullanım
• Sendikal örgütlenme amaçlı kullanım
• Çeşitli nedenler ile Facebook hesaplarını hacklemek amaçlı kullanım
• Sivil toplum örgütlerinin kullanımı
• Kampanya içerikli örgütlenme amacıyla kullanım


10. Soru

Netdaş nedir?

Cevap

Yeni medya ortamlarında yurttaşın demokratik katılımını tanımlayan kavramdır.


11. Soru

dijital okuryazarlık eksikliği hangi yollarla giderilebilir?

Cevap

Dijital okuryazarlık eksikliği, başta MEB, üniversiteler diğer paydaşların işbirliği ve çocuklara yön göstermeleri bakımından ebebeyinlerin eğitimi ile giderilebilir.


12. Soru

EU Kids Online Projesinin Ekim 2011 Raporunda yer alan bulguya göre Türkiye’de çocukların dijital kullanım becerisi 8 üzerinden kaç puan ile değerlendirilmiştir?

Cevap

EU Kids Online Projesinin Ekim 2011 Raporunda yer alan bir diğer bulguda Türkiye’de çocukların dijital kullanım becerisini ölçen 8 kriterli bir kullanım beceri ölçeğinden de 2.6 puan aldığı görülmektedir?


13. Soru

EU Kids Online Projesi Türkiye alan araştırması için Mayıs-Haziran 2010 döneminde, ülke çapında kentsel ve kırsal bölgelerde, seçkisiz tabaka yöntemiyle seçilen ailelerde ebebeyinlerin İnternet kullanım oranı nedir?

Cevap

Erkek ve kadın ebeveynlerin İnternet kullanım oranları arasında oldukça büyük bir fark vardır; erkeklerin % 49’u ve kadınların sadece % 24’ü İnterneti kullanmaktadır.


14. Soru

İletişim çalışmaları açısından etki kavramını kısaca tanımlayınız?

Cevap

Etki, izleyicide iletişim sürecindeki öğeler tarafından oluşturulan gözlenebilir ve ölçülebilir değişim olarak tanımlanır. Bu öğelerden her birinde yapılacak herhangi bir değişim etkide de değişiklik yapar.


15. Soru

Kullanıcı türevli içerik ne demektir?

Cevap

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yeni medya ortamlarının ekonomik değeri artmakta, bu yeni endüstri alanı kapitalizmin kendini yeniden üretmesinde nirengi noktası olmaktadır. Ancak yeni medya ortamlarının olanakları sadece kapitalizmin kendini yeniden üretebilmesi ve pazar ekonomisi açısından değerlendirilmemeli, bireyin toplumsal, siyasal, kültürel ve ekonomik yaşama katılmasında sağladığı/sağlayabileceği olanaklar açısından da ele alınmalıdır. Yeni medya ortamında bireyler yeni medyanın özelliklerinden de yararlanarak kolaylıkla içerik üretebilir noktaya gelmişlerdir. Bireylerin kullanıcı olarak ürettiği bu içeriklere User Generated Content (Kullanıcı türevli içerik) veya User Created Content (Kullanıcı tarafından yaratılan içerik) denmektedir. Bireylerin yeni medya ortamında kullanıcı olarak enformasyon üretmesi, dağıtması, farklı enformasyon kaynaklarına erişmesi ve yeniden kullanması biçimlerindeki bu olanak kullanıcının söz konusu yeni iletişim ortamlarında özerkliğini, katılımını, yaratıcılığını arttırmaktadır. Kullanıcı türevli içerik üretimi aynı zamanda bireylerin bilgi-iletişim teknolojileriyle ilgili olarak sahip oldukları bilgi, beceri ve yeteneklerinin daha da gelişmesini sağlar. Kullanıcı türevli içerik üretimi Dan Laughey’in deyişi ile tüketiciyi üretüketici (prosumer) ye dönüştürmektedir.


16. Soru

UNICEF’e göre yeni medya ortamlarının olanaklarından yararlanmak ve riskleri azaltmak ve/veya ortadan kaldırmak için neler önerilmektedir?

Cevap

UNICEF’e göre yeni medya ortamlarının olanaklarından yararlanmak ve riskleri azaltmak ve/veya ortadan kaldırmak için aşağıdaki öneriler geliştirilmiştir? • Üretilecek politikalar, öncelikle ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkını temel alarak tüm paydaşların katılımıyla farklı hedef kitlelere yönelik olarak geliştirilmelidir. • Dijital okuryazarlık eksikliği, başta MEB, üniversiteler ve diğer paydaşların iş birliği ile giderilmelidir. • Türkiye’de var olan İnternet’in güvenli kullanımına yönelik çeşitli çalışmaların ilgili tüm kurum ve kuruluşları, STK’ları ve özel sektörü içerecek şekilde geliştirilmesi, iş birliği ve koordinasyonun sağlanması gerekmektedir. Bu çalışmalarda özellikle çocukların ve gençlerin görüşlerine başvurulması gereklidir. • Çocukların, gençlerin ve ebeveynlerin Bilgi İletişim Teknolojilerinin doğru kullanımı konusunda farkındalıklarının arttırılması gereklidir. • Medyanın Bilgi İletişim Teknolojilerinin kullanımından kaynaklanan olanakları ve riskleri dengeli bir şekilde sunması, toplumda doğru kanaat oluşumunu desteklemesi gereklidir. • Medya Okuryazarlığı ve Bilgisayar dersleri müfredatının gözden geçirilmesi gereklidir. • Ulusal kurum ve kuruluşların uluslararası kuruluşlarla iş birliği yapması ve gelişmelerin takip edilmesi gereklidir. • Dijital eşitliği sağlayacak şekilde alt yapı eksikliğinin giderilmesi gereklidir. • 5651 sayılı Kanunun ve ilgili diğer mevzuatın yukarıda tespit edilen olanaklar ve riskler temelinde yeniden ele alınması önerilmiştir.


17. Soru

İlk dönem etki çalışmaları ile sonraki yıllarda yapılan etki çalışmaları arasında sonuçları bakımından ne tür farklılıklar vardır?

Cevap

İlk dönem etki çalışmaları, sonuçları gereği hiç kuşkusuz siyasi ve diğer ilgili çevreler için mutluluk vericidir. Çünkü yapılan araştırmalarda kitle iletişim araçlarının etkisinin güçlü olduğu sonucuna ulaşılır. Ancak yöntembilimsel ve kuramsal gelişmelere koşut olarak daha sonraki yıllarda yapılan çalışmalar kitle iletişim araçlarının etkilerinin o kadar da abartılmaması gerektiğini, söz konusu araçların ne sihirli mermi gücüne sahip oldukları ne de şırınga gibi damarlara anında etki ettikleri yönünde birtakım bulgulara ulaşılır.


18. Soru

Yeni medya ortamlarının riskleri nelerdir?

Cevap

Yeni medya ortamlarının riskleri şu şekilde sıralanabilir: • Yasadışı içerik, • Pedofillerin ve yabancıların varlığı, • Aşırı veya cinsel şiddet, • Diğer zararlı veya saldırgan içerikler, • Irkçı/nefret söylemi ve etkinlikleri, • Reklam/aşırı ticari ikna, • Taraflı/yanlış enformasyon (tavsiye, sağlık konusunda), • Kişisel bilginin istismarı/veri eşleştirmesi, • Siberkabadayılık/siber zorbalık, siber taciz • Kumar, finansal suçlar • Kendine zarar (intihar, anoreksiya, vd.) vermeye teşvik, • Mahremiyetin ihlali ve dijital gözetim, • Yasadışı etkinlikler (korsanlık, dosya yükleme)


19. Soru

Yapılan çalışmalara göre Facebook paylaşım ağının kullanım nedenleri nelerdir?

Cevap

Ali Toprak ve arkadaşlarının Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook Görülüyorum Öyleyse Varım! adlı çalışmalarında (2009) Facebook kullananlar üzerine arayüzeyde yapılan gözlem sonucu, bu toplumsal paylaşım ağının kullanım nedenleri şu şekilde saptanmıştır: • Benliğin teşhiri veya performansı, • Gözetleme ve dikizcilik, • Fikir-kanı, fotoğraf, video, müzik paylaşımı, • Oyun oynama, • Alışveriş¸ve e-ticaret, • Etkinlik düzenleme, • Toplumsal ve siyasal gruplara üyelik ve toplumsallaşma, • Toplumsal denetim.


20. Soru

Mayıs 2012 tarihinde Avrupa Komisyonu’nun kabul ettiği Çocuklar için daha iyi bir İnternet’e Yönelik Strateji sine (New Strategy for a Better Internet for Children) göre yapılacak çalışmaların ana hedefleri nelerdir?

Cevap

Mayıs 2012 tarihinde Avrupa Komisyonu’nun kabul ettiği Çocuklar için daha iyi bir İnternet’e Yönelik Strateji sine (New Strategy for a Better Internet for Children) göre yapılacak çalışmaların ana hedefini maddeler halinde sıralayınız. Cevap: Mayıs 2012 tarihinde Avrupa Komisyonu’nun kabul ettiği Çocuklar için daha iyi bir İnternet’e Yönelik Strateji sine (New Strategy for a Better Internet for Children) göre yapılacak çalışmalar dört ana hedef etrafında odaklanmalıdır. Bunlar; • Çocuklara yönelik yaratıcı ve eğitici çevrimiçi içeriklerin hazırlanmasını teşvik etmek ve yaşa uygun içeriklere erişim sağlayan platformlar geliştirmek, • Çocukların dijital ve medya okuryazarlığı geliştirmek ve çevrimiçi ortamda sorumlu davranmalarını sağlamak amacıyla AB genelindeki tüm okullarda çevrimiçi güvenlik konulu bilinçlendirme çalışmaları ve eğitime hız kazandırmak, • Ebeveynlere ve çocuklara çevrimiçi korunmaları için gerekli olan araçların sağlandığı çocuk-dostu bir ortam yaratmak -örneğin, zararlı içerikler ile davranışların bildirilmesini sağlayacak kullanıcı dostu mekanizmaların oluşturulması; şeffaf, yaşa uygun kişisel bilgi güvenliği ayarları veya kullanıcı dostu ebeveyn kontrolleri, • Polis tarafından yürütülen soruşturmalarda yenilikçi teknik çözümlerin kullanılması ve bu alanda araştırma yapılmasının desteklenmesi yoluyla çevrimiçi ortamda çocukların cinsel istismarını amaçlayan materyallerin dağıtımıyla mücadele.


21. Soru

TÜİK 2011 araştırmasına göre türkiyede İnternet kullanımı genellikle hangi amaçlarla gerçekleşmektedir?

Cevap

Konuyla ilgili olarak TÜİK’in 2011 Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması’na
bakıldığında bireylerin son 3 aylık İnternet kullanım amaçları şöyle sıralanabilir: İnternet üzerindeki sosyal gruplara (Facebook, Twitter) katılma, çevrimiçi haber, gazete ya da dergi okuma, haber indirme, düzenli olarak bilgi almak için haber servis ya da ürünlerine abone olma, sağlıkla ilgili bilgi arama (yaralanma, hastalık, beslenme, vb.), okul, üniversite, mesleki kurslar ile ilgili bilgi arama, mal ve
hizmetler hakkında bilgi arama (satın almayı kapsamıyor), yazılım indirme (oyun yazılımları hariç), web
siteleri aracılığıyla (Blog siteleri, Facebook, Twitter) toplumsal veya siyasal konular ile ilgili görüşleri
okuma veya paylaşma, toplumsal veya siyasal bir konuda online bir oylamaya katılma, herhangi bir
konuda çevrimiçi eğitim alma (yabancı dil, bilgisayar vb.), herhangi bir konu ile ilgili bilgi almak için
Wikipedia, çevrimiçi ansiklopedi, ekşi sözlük vb. kullanma, iş arama ya da iş başvurusu yapma,
profesyonel bir gruba katılma, seyahat ve konaklama ile ilgili hizmetleri kullanma (otel rezervasyon, bilet
satış, vb.), mal veya hizmet satışı (iş ile ilgili olmayan, açık artırma ile satış, vb.), İnternet üzerinden
telefonla görüşme (VoIP)/video görüşmesi (webcam ile), İnternet bankacılığı (www.tuik.gov.tr, Erişim
Tarihi 26.05.2012).


22. Soru

UNICEF’in çalışmalarına göre bilgi iletişim teknolojilerinin sağladığı olanaklar nelerdir?

Cevap

UNICEF’in çalışmalarına göre bilgi iletişim teknolojilerinin sağladığı olanaklar şunlardır: • Eğitim amaçlı kullanımı ile özellikle uzaktan eğitim sistemleri ile eğitimde mekân sınırlarının aşılması ve toplumun tüm kesimlerine eğitim olanakları sağlaması, • Toplumsal ve kültürel ifade amaçlı kullanım sağlaması, • Kullanıcılarının kendilerini ifade etmelerine olanak tanıması, • Kültürel çeşitliliğe olanak sağlaması, • Küreselleşme olgusu sonucunda farklı dilleri kullanabilme becerisinin gelişmesine katkı sağlaması, • İletişimin ve hızının artmasını sağlaması, • Çeşitli ve güncel bilgi kaynaklarına ve bilgiye kolay erişimi sağlaması, • Bilgiye erişmede ve kullanmada fırsat eşitliği sağlaması, • Ekonomik, toplumsal ve kültürel amaçlarla bireylerin bir araya gelmesini sağlaması, • Oyun oynamayı sağlaması.


23. Soru

Yeni medya ortamlarının olanakları nelerdir?

Cevap

Yeni medya ortamlarının olanakları şu şekilde sıralanabilir: • Küresel enformasyona erişim, • Eğitim kaynakları, • Eski ve yeni arkadaşlar için toplumsal ağların kurulması, • Eğlence ve oyunlar, • Kullanıcı türevli içerik üretimi, • Yurttaş katılımı/ siyasal katılım, • Kimliğin ifadesinde mahremiyet (anonimlik), • Topluluklarla bağlar/aktivizm, • Teknoloji uzmanlığı ve okuryazarlığı, • Kariyer gelişimi veya istihdam, • Kişisel/sağlık/cinselliğe dönük tavsiye, • Uzman grupları ve fan sitelerinin mevcudiyeti, • Uzaktakilerle deneyim paylaşımı.


24. Soru

EU Kids Online Projesinin 2011 araştırmasına göre Türkiye'de İnternet kullanımı hangi yaşta başlamaktadır?

Cevap

Bu rapora göre Türkiye'de İnternet kullanımı 10 yaşta başlamaktadır. 


25. Soru

Yeni medya okuryazarlığının üç bileşeni nedir?

Cevap

Sonia Livingstone Internet Literacy, Young Peoples Negotiation of New Online Opportunities isimli çalışmasında yeni medya okuryazarlığının üç bileşeni olduğunu belirtmektedir: Birinci bileşen, okuryazarlığın bir bilme biçimi olmasıdır; ikinci bileşen, okuryazarlığın bireysel beceriler ve toplumsal pratikleri bağlayan, bilmenin yerleştirilmiş¸ bir biçimi olduğudur; üçüncü bileşen ise, okuryazarlığın neyin kültürel olarak kural, neyin onaylanmayan olduğu bilgisini kapsayan kültürel olarak düzenlenmiş¸ yetkinlikler dizgesi olduğudur. Kısaca, yeni medya okuryazarlığı bireyin yeni medya ortamlarının olanaklardan yararlanmasını ve bu ortamlardaki risklere karşı da donanımlı olmasını sağlarken, olanaklardan da en etkin şekilde yararlanmasının yolunu açar.


26. Soru

Sonia Livingstone'a göre medya okuryazarlığının üç temel bileşeni nedir?

Cevap

Birinci bileşen, okuryazarlığın bir bilme biçimi olmasıdır; ikinci bileşen, okuryazarlığın bireysel beceriler ve toplumsal pratikleri bağlayan, bilmenin yerleştirilmiş bir biçimi olduğudur; üçüncü bileşen ise, okuryazarlığın neyin kültürel olarak kural, neyin onaylanmayan olduğu bilgisini kapsayan kültürel olarak düzenlenmiş yetkinlikler dizgesi olduğudur.


27. Soru

 Hallora iletişim alanında sosyolojik yaklaşımın gerekliliğini incelediği, etki araştırmaları ile ne gibi çıkarımlarda bulunmuştur? 

Cevap

• Etki araştırmaları, iletişim sürecinin tarihini, ekonomisini, yapısı ve profesyonelleşme gibi yanlarını çok az incelemiştir.
• Etki araştırmalarının büyük kısmı sosyal psikolojiye dayandığından, kitle iletişimin toplumdaki rolü konusunda doğru olmayan görüşler sunulmuştur. Bu araştırmaların bazıları gerçeği gözden saklamış, bazen de saptırmıştır.
• Etki araştırmalarında kitle iletişimi, içinde oluştuğu toplumsal durum göz önüne alınarak incelenmemiştir.
• Araştırmalar kuramsal bir çerçeveyi açıkça ortaya koyamadıkları, kuramdan yoksun oldukları
için araştırmaların çoğu gerçek bilimsel ilerlemeye katkıda bulunmaz.
• Televizyonun ya da herhangi bir aracın etkisinden söz ettiğimiz zaman, bir elektronik aracın etkisinden söz etmiyoruz: Aracın örgüt ve yapısı, sunduğu içerik son derece önemlidir ve ülkeden ülkeye değişir


28. Soru

Medya okuryazarlığı nedir?

Cevap

Medya okuryazarlığı, medyayı eleştirel izleme, okuma ya da tüketme ile sınırlı
değildir. Bunların yanı sıra, yaratma, üretme, yönetme, yazma ve düzeltme gibi yeterlilikleri de işaret eder. Bir İnternet sayfası tasarlamak ya da bir sinema filmi çekmek için gerekli beceriler aslında hayat okulundaki değerlerini kanıtlarlar. Medya okuryazarlığı çözümlemek kadar yapmakla da ilgilidir


29. Soru

İletişim çalışmaları tarihine bakıldığında medya dolayımlı etki ve zarar tartışması günümüzde nasıl bir nitelik arz etmektedir?

Cevap

İletişim çalışmaları tarihine bakıldığında medya dolayımlı etki ve zarar tartışmasının her yeni teknolojik gelişmeyle yeni/yinelendiğini söylemek mümkündür. Tartışmanın niteliği (muhafazakâr ve korumacı bir yaklaşım) ve savunulan temel argümanlar (şiddet, ahlaki yozlaşma, nesillerin dejenerasyonu, ailenin korunması gibi) sabit, iken değişen tartışmanın odağındaki araç ve kullanımlarıdır: Televizyon, daha sonra sinema, 1960’lı yıllardan başlayarak zararlı olduğu öne sürülen, toplumsal ve bireysel şiddeti taşıdığı varsayılan medya hiyerarşisinin doruğunda yer alır. Günümüzde video oyunları ve internet de sağlık, okuma-yazma bilmeme ve gençlerin şiddeti üzerine kaygıların merkezidir.


30. Soru

Türkiye'de İnternet kullanım şekilleri bakımından en büyük payda kimdedir?

Cevap

TÜBİTAK SOBAG destekli, toplumun yaş, cinsiyet, eğitim ve sosyo-ekonomik statüleri açısından farklı kesimlerinden 900 kişi ile Ankara, İstanbul ve İzmir kentlerinde yapılan anket çalışması sonucunda ortaya çıkan verileri değerlendiren 110K051 numaralı araştırma projesine göre Türkiye'de İnternet kullanım şekilleri bakımından en büyük payda %83.1 ile seyircilere aittir.


31. Soru

“User Generated Content” (Kullanıcı türevli içerik) nedir?

Cevap

Yeni medya ortamında bireyler yeni medyanın özelliklerinden de yararlanarak kolaylıkla içerik üretebilir noktaya gelmişlerdir. Bireylerin kullanıcı olarak ürettiği bu içeriklere “User Generated Content” (Kullanıcı türevli içerik) veya “User Created Content” (Kullanıcı tarafından yaratılan içerik) denmektedir.


32. Soru

Sayısal Uçurum nedir?

Cevap

Sayısal veya dijital uçurum kavramı temel olarak yeni medya araçlarının kullanımı konusunda bireyler, topluluklar, bölgeler, uluslar ve kurumsal yapılar arasındaki farklılıkları ve bu farklılıklardan kaynaklanan eşitsizlikleri içeren bir durumu nitelemek üzere kullanılır.


33. Soru

Yeni medya ortamında Türkiye’de var olan sorunlar nelerdir?

Cevap

Yeni medya ortamında Türkiye’de var olan sorunları şu şekilde listelenebilir: • Kullanıcılardaki nitelikli ve yetkin kullanım bilgi ve becerisi eksikliği, • Cinsiyete, yaşa, sınıfsal konuma ve yerleşim yerine göre ortaya çıkan sayısal uçurum ve eşitsizlikler, • Yeni medya okuryazarlığının geliştirilememesi ve buna yönelik kamu politikasının yoksunluğu.


34. Soru

İnternet kullanımı konusunda kullanıcıya bilgi ve beceri kazandırılması neden önemlidir?

Cevap

İnternet ortamının ve akıllı telefonların küresel kapitalizmin önemli ürünleri haline gelmekte, kullanıcıların da aşırı ticari ikna ve reklama giderek maruz kalmaktadır. Bu nedenle kullanıcıyı yeni medya ortamlarının, özellikle İnternet’in kullanımı konusunda güçlendirecek üre-tüketiciye ve netdaşa dönüştürecek bilgi ve beceri donanımlarının kazandırılması önemlidir. Kullanıcının yeni medya ortamlarında etkin bir özne olarak eylemesi için, kullanıcının yeni medya okuryazarı olması gerekmektedir. Etkin özne olmanın bir diğer somut sonucu da netizen (netdaş) olarak tanımlanmaktır. Akıllı netdaş deyiminin kapsamı şöyle açıklanmaktadırlar: cybercitizen/ağdaş-sanal yurttaşlar deyimi, İnternet ve yurttaş (citizen) kavramları temelinde, 1994’te kullanılmaya başlanmıştır. Buna göre internet bir güç merkezi olmaya başladıkça, nasıl kent yurttaşı yarattıysa internet de kullanıcısı üzerinde yeni bir sosyo-politik kimlik dayatmış¸ ve netdaşı yaratmıştır.


35. Soru

Bireylerin Facebook’u örgütlenme amaçlı kullanım pratikleri nelerdir?

Cevap

Bireylerin Facebook’u örgütlenme amaçlı kullanım pratikleri ise şu şekilde sıralanabilir: • Siyasal örgütlenme amaçlı kullanım, • Facebook’ta ırkçılık ve nefret söylemini yaymak için kullanım, • Dini örgütlenme amaçlı kullanım, • Sendikal örgütlenme amaçlı kullanım, • Çeşitli nedenlerle Facebook hesaplarını hacklemek amaçlı kullanım, • Sivil toplum örgütlerinin kullanımı • Kampanya içerikli örgütlenme amacıyla kullanım.


36. Soru

Nefret söylemi nedir?

Cevap

Nefret söylemi, bireylere, ırkları, ten renkleri, etnik kökenleri, toplumsal cinsiyetleri,
milliyetleri, dinleri, cinsel kimlikleri, yetersizlikleri ve diğer bireysel ayrımcılık biçemleri temelinde yöneltilen nefreti içeren ve teşvik eden söylemler olarak tanımlanabilir.


37. Soru

Yeni medya ortamında bir risk faktörü olan ticari iknanın yöntemleri nelerdir?

Cevap

Yeni medya ortamlarındaki bir diğer risk de aşırı ticari iknadır. İnternet sitelerindeki açılış öncesi reklamlar, banner’lar, vb. gibi reklam unsurları, çoğunlukla web sayfasında kullanıcının ulaşmak istediği içerikten çok daha fazla yer almakta, kullanıcıyı yorucu bir biçimde reklama maruz bırakmaktadır. İnternet’in ortaya çıktığı günden beri varolan ve web 2.0 olarak adlandırılan daha yüksek etkileşimsellik olanağı barındıran sistemlerin yaygınlaşmasıyla birlikte artan bir biçimde “içerik üreten” İnternet kullanıcıları, çoğunlukla “tüketici” olarak konumlandırılmakta; daha önce bahsedildiği üzere kapitalizmde tüketici olmaya davet edilmektedir.


38. Soru

E-devlet nedir?

Cevap

Türkiye’de kamu kurum ve kuruluşları ile iletişimde kullanılan bir İnternet sitesidir.


39. Soru

EU Kids Online Projesi 2011 verilerine göre Avrupa ülkelerinde kadın ve erkek İnternet kullanıcı oranları nedir? 

Cevap

Avrupa’da erkeklerin % 87’si ve kadınların %82’si İnternet kullanıcısıdır.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi