Uluslararası İletişim Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

İletişim Ve Güç

1. Soru

Kitle iletişimi nedir?

Cevap

Kitle iletişimi belirli kaynaktan gelen bilgilerin geniş kitlelere iletilmesidir. Diğer bir ifade ile radyo, gazete, televizyon, sinema, internet gibi araçlar aracılığıyla iletilerin geniş kitlelere yayılmasıdır.


2. Soru

Zorlayıcı güç nedir?

Cevap

Fiziki zorlama araçlarının uygulanması, ceza tehdidi ile iş yaptırma ve korkuya bağlı olarak ortaya çıkan güç türü, zorlayıcı güçtür. Yapılması istenilen şeylere uyulmaması nedeniyle karşılaşılacak yaptırımlardan kaçınmak amacıyla kişiler bu güce boyun eğmeyi kabul ederler. Bu güç türünde, fiziki güç kullanımından, silah kullanmaya veya ebeveynlerin çocuklarını erken yatağa göndermelerinden, trafik polisinin yazacağı cezaya kadar çeşitli şekillerde cezalar uygulanabilir. Böylece başkalarına ceza verme imkânına sahip olanlar, ciddi bir güç ayrıcalığına sahip olurlar.


3. Soru

Bireyin kendisiyle kurduğu iletişim sürecinde kendisine ve güce ilişkin tanımlamalarını etkileyen belirleyici unsurlar nelerdir?

Cevap

Bireyin kendisiyle kurduğu iletişim sürecinde kendisine ve güce ilişkin tanımlamalarını etkileyen belirleyici unsurlardan bazıları; cinsiyet, yaş, fiziksel özellikler, kişisel özellikler, toplumsal roller, eğitim-bilgi düzeyi, meslek-statü, gelir düzeyi, ödül-ceza ve içerisinde yaşadığı kültürün özellikleridir.


4. Soru

Kişisel iletişim nedir?

Cevap

Kişisel iletişim bireyin kendi kendisiyle kurduğu iletişimdir. Bu iletişim türünde kaynak ve hedef aynı kişidir. Birey düşünme, kendisini sorgulama, telkin etme, motive etme gibi birçok süreçte kendi kendisiyle iletişim kurmaktadır.


5. Soru

Kitle iletişim araçları neden önemlidir?

Cevap

Yaygın olarak birçok ülkede yasama, yürütme ve yargıdan sonra dördüncü güç olarak kabul edilen kitle iletişim araçları, birey ve toplum hayatında merkezi öneme sahiptir. Çünkü kitle iletişim araçları aracılığıyla toplumla buluşan temsillerde yeniden üretilen ideolojiler egemen grubun amaçları ve çıkarlar doğrultusunda halkı yönlendirme, yanlışlıkların ve eksikliklerin üstünü örtme ve meşrulaştırma işlevi görürler. Buna ek olarak bu iletiler, bireylerin yaşama, düşünme, satın alma biçimlerini de şekillendirmektedir.


6. Soru

Kitle iletişiminin özellikleri nelerdir?

Cevap

Kitle iletişimin genel özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür: • Kitle iletişim sürecinde hedef geniş kitlelerdir. • Hedef kitleyi toplumun değişik kesimlerinden gelen, farklı özelliklere sahip bireyler oluşturur. • İletiler geniş kitlelere aynı anda iletilebilir. Diğer bir ifade ile eşzamanlı bir iletişimden söz etmek mümkündür. • Kaynak, hedef kitlede yer alan bireyleri çoğunlukla tanımaz. • Kaynaktan geniş kitlelere iletilmek üzere gönderilen mesajlar, kaynağa ulaşma imkânı olan herkese açıktır. • Kitle iletişim esnasında kurulan iletişim çoğunlukla tek yönlüdür. Hedef kitlenin anında yanıt verme olasılığı dışlanmaktadır. Bu nedenle kaynak ve alıcı arasında bir kutuplaşma söz konusudur. • Özellikle yeni medya başta olmak üzere kitle iletişim araçları, zaman ve mekâna ilişkin sınırları ortadan kaldırmakta, kullanıcıları daha özgür kılmaktadır.


7. Soru

Kitle iletişim araçlarının kitle karşısında güçlü olmasının nedenleri nelerdir?

Cevap

Kitle iletişim sürecinde kaynağın aynı anda geniş kitlelere ulaşabilmesi ve bu kitleleri etkileyebilme özelliğine sahip olması bu araçları kitleler karşısında güçlü konuma getirmektedir. Bu araçların hem birbirleri, hem de kaynak karşısında sahip oldukları gücü belirleyen faktörlerin başında kitle iletişim aracının sahip olduğu özellikler sayesinde elde ettiği güç gelmektedir.


8. Soru

Kültürlerarası iletişim esnasında karşılaşılan zorluklar nelerdir?

Cevap

Kültürlerarası iletişim esnasında karşılaşılan ve çatışmaya neden olan zorlukları şu şekilde sıralamak mümkündür: • İletişim esnasında dil farklılığının yarattığı zorluklar • Kişinin ait olduğu kültürün dışa kapalı, şüpheci olması • Cinsiyet, ırk, din, yaş gibi farklılıkların getirdiği yanlış anlamalar • Kültürel empati ve hoşgörü yoksunluğu • İnsanlara belli kalıp yargılar çerçevesinde yaklaşmak • Toplumsal rol ve statülerin kültürden kültüre farklılık göstermesi • Vücut dilinin farklı kullanımları sonucu ortaya çıkabilecek yanlış anlamalar


9. Soru

İletişimin yapılan çok sayıda tanımlarından biri nedir?

Cevap

İletişimin yapılan çok sayıda tanımından biri, iletişimin bir mesajın (bilgi, duygu, düşünce, anlam, tutum, davranış, ideoloji, vb.) göndericiden alıcıya iletilme sürecidir.


10. Soru

Kültürlerarası iletişimin en temel özelliği nedir?

Cevap

Kültürler arası iletişimin en temel özelliği kaynak ve hedefin farklı kültürlere ait bireyler olmasıdır.


11. Soru

Kültürlerarası iletişimde ortaya çıkabilecek zorlukların aşılması için dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

Cevap

Kültürlerarası iletişimde oluşabilecek zorlukların aşılması için dikkat edilmesi gereken noktalardan birkaçını şu şekilde sıralamak mümkündür: • İletişim esnasında kültürel farklılıkların bilincinde olmak • Karşı kültürün dil, din, yaşam biçimi ve davranış kalıplarına ilişkin bilgi edinmek • Önyargılardan arınmış bir iletişim kurmak • Yanlış anlaşılmaları önlemek için açık konuşmak ve dikkatli dinlemek • Kültürel empati kurmaya çalışmak


12. Soru

Kişilerarası iletişimin özellikleri nelerdir?

Cevap

Kişilerarası iletişimin genel özellikleri: • Kişilerarası iletişim en az iki kişi arasında gerçekleşir. • Kişilerarası iletişim karşılıklı etkileşime dayanır, tek yönlü değildir. • İletişimin etkili olmasında kişiler arasında kullanılan ortak semboller önem taşır. • Kişilerarası iletişim, bir süreç içerir. • Kişilerarası iletişim çoğunlukla kendiliğinden gerçekleşir. • Kişilerarası iletişim farklı rolleri ve dolaysıyla farklı ilişkileri içerir. Bu süreçte bireylerin kaynak ve hedef olma konumları değişebildiğinden roller esnek olabilmektedir. • İletişimin başarılı olmasında bireylerin cinsiyet, yaş, eğitim, rol, statü, bilgi düzeyi, tutum ve davranışları ile kültürel özellikler etkilidir.


13. Soru

İletişimin temel özellikleri nelerdir?

Cevap

İletişimin temel özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür: • İletişimi kaynak başlatır. • Mesajların belirleyicisi kaynaktır. • Mesajın hangi araç aracılığıyla ne zaman iletileceğini kaynak belirler. Bu süreçte hedef kitlenin araca ulaşabilme olanakları göz önünde bulundurulur.


14. Soru

Psiko-sosyal güç nedir?

Cevap

Gücün ortaya çıkmasında etkin olan bir başka etken de psiko-sosyal faktörlerdir. Bu faktörlere bağlı olarak oluşan eşitsizlik hem bireysel, hem de toplumsal yapıda güç yapısının etkilenmesine yol açar. Kişilerin kendilerine ait karakteristik özellikleri, onları yönetmeye, buyurgan tavır göstermeye ve liderlik etmeye yönlendirir. Bazı kişiler ise itaat etmeye, emir almaya daha yatkındırlar. Dolayısıyla güç ilişkisinde yöneten ve yönetilen varlıklar oluşur. Hükmetmeye duyulan istek ve boyun eğmeye yönelik tavır olarak nitelendirebileceğimiz bu durum, kişinin yaşadığı psiko-sosyal çevrenin bir ürünü olarak değerlendirilir.


15. Soru

Televizyonun görsel-işitsel bir araç olarak izleyiciler üzerinde sahip olduğu güç ne ile ilişkilidir?

Cevap

Televizyon aynı anda çok daha geniş kitleye ulaşan bir kitle iletişim aracıdır. Televizyonun görsel işitsel bir araç olarak izleyiciler üzerinde sahip olduğu güç ise kaynağın diğer bir değişle kanalın yerel, ulusal veya uluslararası yayın yapma özelliği ve sahip olduğu teknolojiler sayesinde elde ettiği yayın kalitesi ile ilişkilidir.


16. Soru

İletişim nedir?

Cevap

İletişimin bir mesajın (bilgi, duygu, düşünce, anlam, tutum, davranış, ideoloji, vb.) göndericiden alıcıya iletilme sürecidir. Ünsal Oskay iletişimi, aynı coğrafyanın sınırları içerisinde yaşamlarını sürdüren bireylerin hayatta kalabilmek için araç-gereçler bulması, bunları aralarında işbölümü yaparak amaçlarına uygun olarak kullanması, bu iş bölümü esnasında ortaya çıkan farklılıkları kültürün etkisiyle şekillenen değerler, kurallar ve inançlar çerçevesinde bireyleri kaynaştırarak haklılaştırması olarak tanımlar.


17. Soru

Kişiler, gruplar ve kurumlar hangi ögeler ile karşılarındaki kişilere güçlerini kabul ettirmeye çalışırlar?

Cevap

Kişiler, gruplar ve kurumlar sahip oldukları iktidar, otorite, statü, cinsiyet ve inanç gibi toplumsal kaynaklarla güçlerini karşılarındaki kişilere kabul ettirmeye çalışırlar. Bu yönüyle güç bireysel olmaktan ziyade kişiler ve kurumlar arasındaki iletişim sürecinde ortaya çıktığı için ilişkisel bir kavramdır ve toplumsal ilişkiler olarak ifade edilebilir.


18. Soru

Yüksek güç mesafesinin olduğu kültürlerin özelliği nedir?

Cevap

Yüksek güç mesafesinin olduğu kültürlerde bireyler arasında güç eşitsizlikleri fazladır. Bu kültürlerde, bireylerin yaşı, cinsiyeti, statüsü, toplumsal rolleri, gelir düzeyleri güç mesafesinde ve dolayısıyla ilişkilerinde belirleyici rol oynamaktadır.


19. Soru

İletişimin toplumsal işlevleri nelerdir?

Cevap

İletişimin toplumsal işlevlerini şu şekilde sıralamak mümkündür: • Bireyleri ve toplumu bilgilendirme • Bireylerin bir arada yaşama, eğlenme pratiklerine, diğer bir değişle toplumsallaşma sürecine katkıda bulunma • Bireylerin, toplumun ve dolayısıyla kültürün gelişimine katkıda bulunma • Kültürün nesilden nesle aktarılmasını sağlama • Bireylerin eğitimine ve gelişimine katkıda bulunma • Toplumu belirli amaçlar çerçevesinde bir araya getirme


20. Soru

Kültürlerarası iletişim nedir?

Cevap

Kültürlerarası iletişim farklı kültürler veya alt kültürler arasında gerçekleşen iletişimdir. Tarihsel süreçte kültürlerarası iletişim, iş ilişkileri ve/veya politik ilişkiler sürecinde gündeme gelirken, günümüzde toplumsal değişim ve gelişen teknolojilerin etkisiyle çok daha yaygındır.


21. Soru

Siyasal güç nedir?

Cevap

Siyasal etkenlerin güç kavramının ortaya çıkmasında etkili olmasını sağlayan temel faktör güç ve rıza arasındaki ilişkidir. Burada güç hüküm edebilme yetkisine sahip olan yöneticilere ait olurken, iktidara meşruiyet sağlayan ve yasal otorite olarak gücün uygulanmasına imkân veren, rıza gösterenlerin boyun eğmesidir. Öteki iktidar türlerinden daha geniş kapsamlı, üstün, maddi güç kullanma tekelini elinde bulunduran siyasal yapının özünü yöneten ve yönetilen arasındaki ayrım belirler.


22. Soru

İletişimin ögeleri nelerdir?

Cevap

Kaynak-mesaj-araç-hedef olmak üzere dört temel ögeden oluşan bu süreçte iletişim, sözel veya sözel olmayan şekilde olabileceği gibi kitle iletişim araçları aracılığıyla da gerçekleşebilmektedir.


23. Soru

Kitle iletişimi nedir?

Cevap

Kitle iletişimi belirli kaynaktan gelen bilgilerin geniş kitlelere iletilmesidir. Diğer bir ifade ile radyo, gazete, televizyon, sinema, internet gibi araçlar aracılığıyla iletilerin geniş kitlelere yayılmasıdır


24. Soru

Uzmanlık gücü nedir?

Cevap

Özel bilgi veya beceri üzerine kurulu olan uzmanlık gücünde kişiler, uzman oldukları alan nedeniyle ikna etme gücüne sahip olurlar. İnanılırlığı yüksek olarak kabul edilen uzman kişiler, karşılarındaki kişiyi iki şekilde etkilerler.


25. Soru

Kişilerarası iletişimde etkili olan güç unsurlarının belirleyiciliğinde kurulan iletişim esnasında ortaya çıkan çatışmalar hangi unsurlardan kaynaklanmaktadır?

Cevap

Kişilerarası iletişimde etkili olan güç unsurlarının belirleyiciliğinde kurulan iletişim esnasında ortaya çıkan çatışmalar, bireyler arasındaki güç eşitsizliklerinden,kişisel faktörlerden, rol-statü farklılıklarından, sosyoekonomik farklılıklardan ve ideolojik farklılıklardan kaynaklanmaktadır.


26. Soru

Kişilerarası iletişim nedir?

Cevap

Bireylerin karşılıklı olarak bilgi, duygu, düşünce ve yaşam biçimlerini paylaştıkları sürece verilen addır. Kişilerarası iletişim, iletişimden farklı olarak karşılıklı ilişki, diğer bir ifade ile etkileşimi içermektedir.


27. Soru

Sosyo-ekonomik güç nedir?

Cevap

Gücün ortaya çıkması ve yapılanmasında, etkili olan diğer bir unsur sosyo-ekonomik etkenlerdir. Ekonomik ve sosyal faktörlerden kaynaklanan eşitsizlik, bireyler arasında ve toplumsal yapılar arasında olmak üzere iki şekilde ortaya çıkar. Her iki şekilde de düzeni sağlamaya yönelik olarak bir hiyerarşik yapı oluşur. Bunun sonucunda güçlü olan hiyerarşinin tepesinde yer alırken, güç farklılıkları ekonomik ve siyasal alanda kendisini hissettirir. Ekonomik alanda kaynakların eşit dağılmaması, kaynakların belli kesimin elinde toplanmasına neden olur. Böylece bu gruptakilerin, kaynaklara ulaşamayanların üzerinde üstünlük kurmaları söz konusu olur. Zengin ile fakir arasındaki ekonomik ve sosyal gelişmişlik farklılığı, kendisini bu gelişmişlik farklılığına bağlı olarak toplumda sahip olacağı güç ilişkisinde de gösterir.


28. Soru

İletişim sürecinde kurulan ilişkiler göz önünde bulundurularak iletişim türleri nasıl sıralanabilir?

Cevap

İletişim sürecinde kurulan ilişkiler göz önünde bulundurularak iletişim türlerini şu şekilde sınırflandırmak mümkündür:

1. Kişisel iletişim

2. Kişilerarası iletişim

3. Kitle iletişimi

4. Kültürlerarası iletişim


29. Soru

Kişilerarası iletişimin genel özellikleri nelerdir?

Cevap

Kişilerarası iletişimin genel özellikleri:

1. Kişilerarası iletişim en az iki kişi arasında gerçekleşir.

2. Kişilerarası iletişim karşılıklı etkileşime dayanır, tek yönlü değildir.

3. İletişimin etkili olmasında kişiler arasında kullanılan ortak semboller önem taşır. 4. Kişilerarası iletişim, bir süreç içerir.

5. Kişilerarası iletişim çoğunlukla kendiliğinden gerçekleşir.

6. Kişilerarası iletişim farklı rolleri ve dolaysıyla farklı ilişkileri içerir. Bu süreçte bireylerin kaynak ve hedef olma konumları değişebildiğinden roller esnek olabilmektedir.

7. İletişimin başarılı olmasında bireylerin cinsiyet, yaş, eğitim, rol, statü, bilgi düzeyi, tutum ve davranışları ile kültürel özellikler etkilidir


30. Soru

Kültürlerarası iletişimin başarılı olabilmesi için ne gereklidir?

Cevap

Farklı kültürlerin farklı özellikleri olduğu gerçeğinden hareketle kültürlerarası iletişimin başarılı olabilmesi için hem kaynağın, hem de hedefin birbirlerinin kültürlerini iyi bilmeleri gerekmektedir.


31. Soru

İletişim türleri nelerdir?

Cevap

İletişim sürecinde kurulan ilişkiler göz önünde bulundurularak iletişim türlerini şu şekilde sınıflandırmak mümkündür: • Kişisel iletişim • Kişilerarası iletişim • Kitle iletişimi • Kültürlerarası iletişim


32. Soru

İletişimin temel öğeleri nelerdir?

Cevap

Kaynak-mesaj-araç-hedef olmak üzere dört temel öğeden oluşan bu süreçte iletişim, sözel veya sözel olmayan şekilde olabileceği gibi kitle iletişim araçları aracılığıyla da gerçekleşebilmektedi


33. Soru

Güç nedir?

Cevap

Günümüzde güç kavramı genel olarak başkalarına karşı kazanabilen haklar olarak ifade edilebilmektedir. Diğer bir ifade ile güç, bir bireyin ya da bireyler topluluğunun kendi istekleri doğrultusunda, rızaları olup olmadığına bakılmaksızın diğer insanların davranışlarını etkileyebilme, yönlendirebilme veya denetleyebilmesidir. Alman düşünür ve sosyolog Max Weber gücü, bir sosyal ilişki içinde, bir aktörün hangi temele dayanırsa dayansın, direnmeyle karşılaşsa bile istediğini yapabilme konumu olma ihtimali olarak tanımlamaktadır. Bu yönüyle güç, iyi olarak anlaşılmakta ve kişinin kendini iyi hissetmesiyle eşdeğerde görülmektedir. Siyaset bilimci Robert Dahl ise gücü, toplumsal ilişkilerdeki yerine vurgu yapacak şekilde, sosyal iki kişi arasındaki bir ilişki olarak ifade etmiştir.


34. Soru

Kültürler arası iletişimin en temel özelliği nedir? 

Cevap

Kaynak ve hedefin farklı kültürlere ait bireyler olmasıdır. Farklı kültürlerin farklı özellikleri olduğu gerçeğinden hareketle kültürlerarası iletişimin başarılı olabilmesi için hem kaynağın, hem de hedefin birbirlerinin kültürlerini iyi bilmeleri gerekmektedir


35. Soru

Açık şartlandırma nedir?

Cevap

Açık şartlandırmada, güce karşı boyun eğen olumlu bir tavır içinde yer alır.


36. Soru

Kültürlerarası iletişimin genel amaçları nelerdir?

Cevap

Kültürlerarası iletişimin genel amaçlarından bir tanesi, farklı kültürlerin birbirlerini anlayarak barış içerisinde ve ortak anlayış çerçevesinde yaşayabilmelerinin sağlanmasıdır. Kültürlerarası iletişimin bir diğer amacı, diğer kültürü tanımak ve bu sayede o kültüre ait değerler ve bu değerlerle yaşayan bireyler üzerinde denetim mekanizmaları geliştirebilmektir.


37. Soru

Yasal güç nedir?

Cevap

Bu güç kaynağını kişisel haklar ve görevlerden almaktadır. Bireylerin konumları, toplumsal rolleri, bilgi ve deneyimleri diğer bireylerle ilişki ve dolayısıyla iletişim kurma sürecinde güçlü olmalarına neden olur. Güçlü birey, karşısındaki bireylerden bir takım davranışları yerine getirmelerini isterken, karşısındaki bireyler çoğu zaman güç karşısında uyma davranışı sergiler.


38. Soru

Gücün toplumsal hayattaki önemi nedir?

Cevap

Daha öncede belirtildiği gibi ilk insandan günümüze kadar insan-insan, insan-toplum, insan-devlet, toplum-devlet arasındaki ilişkilerde karşımıza çıkan güç, en temelden karmaşığa, kişilerarası iletişimden, kitle iletişime kadar geçen süreçte kilit öneme sahiptir. Gücün bu önemi ve etkinliği bireylerin eylemlerinde önemli bir yönlendiricidir.


39. Soru

Yasal güç nedir?

Cevap

Bu güç kaynağını kişisel haklar ve görevlerden almaktadır. Bireylerin konumları, toplumsal rolleri, bilgi ve deneyimleri diğer bireylerle ilişki ve dolayısıyla iletişim kurma sürecinde güçlü olmalarına neden olur. Güçlü birey, karşısındaki bireylerden bir takım davranışları yerine getirmelerini isterken, karşısındaki bireyler çoğu zaman güç karşısında uyma davranışı sergiler.


40. Soru

Uzmanlık gücü nedir?

Cevap

Özel bilgi veya beceri üzerine kurulu olan uzmanlık gücünde kişiler, uzman oldukları alan nedeniyle ikna etme gücüne sahip olurlar. İnanılırlığı yüksek olarak kabul edilen uzman kişiler, karşılarındaki kişiyi iki şekilde etkilerler. İlkinde doktor, avukat gibi meslek grubundaki uzmanların yaptığı gibi karşılarındaki insanların davranışlarını değiştirmeye yönelik bilgi ile etkilemeleri söz konusu olur. İkincisinde ise, karşılarındakilerin elde etmek istedikleri bilgileri onlara vererek ve isteklerine uymayı bekleyerek etkilemeye çalışırlar.


41. Soru

Referans gücü nedir?

Cevap

Kaypakoğlu (2008: 167) tarafından referans gücü olarak kabul edilen güç türünde, kişinin kendi referans grubunda, özdeşleştirdiği kişilerden etkilenmesi söz konusudur. Referans gücüne en iyi örnek, reklamlarda bir ürünün satışının kolaylaştırılması için tanınmış kişilerin kullanılması gösterilebilir. Kişi çok beğendiği, kendinde bulunduğuna inandığı özellikleri çekici bulduğu bu kişide görünce ona bağlanır. Böylece referans aldığı kişinin gücünden etkilenir.


42. Soru

Sözlü iletişimin en temel ögesi nedir?

Cevap

Konuşmayla gerçekleşen sözlü iletişimin en temel ögesi dildir. Bu nedenle iletişimin başarılı olabilmesi için bireylerin ortak bir dil aracılığı ile iletişim kuruyor olmaları gerekmektedir.


43. Soru

Güç türleri nelerdir?

Cevap

Kişilerin hedeflerine ulaşmalarında yardımcı olan ya da kişilere bu süreçte müdahale etme olanağı tanıyan güç kaynaklarını/türlerini aşağıdaki başlıklar altında sınıflandırmak mümkündür: • Yasal güç • Uzmanlık gücü • Bilgi ve teknoloji gücü • Psiko-sosyal güç • Sosyo-ekonomik güç • Ödüllendirici ve/veya cezalandırıcı güç • Zorlayıcı güç • Siyasal güç • Fiziksel güç • Referans gücü


44. Soru

Bilgi ve teknoloji gücü nedir?

Cevap

Günümüzde bilgi ve teknolojideki gelişim toplumsal-ekonomik gelişmeler içinde, kaldıraç görevi üstlenmektedir. Bugün sağlıktan eğitime, yönetimden eğlenceye teknolojiden bağımsız bir hayat düşünülememektedir. Yaşanan gelişmeler ile bir yerde gücün oluşmasına ve o zamana kadar gücü elinde bulunduranların kaybetmesine neden olan temel faktörler teknik bilgideki ve teknolojideki değişimlerdir.


45. Soru

Referans gücü nedir?

Cevap

Referans gücünde, kişinin kendi referans grubunda, özdeşleştirdiği kişilerden etkilenmesi söz konusudur. Referans gücüne en iyi örnek, reklamlarda bir ürünün satışının kolaylaştırılması için tanınmış kişilerin kullanılması gösterilebilir. Kişi çok beğendiği, kendinde bulunduğuna inandığı özellikleri çekici bulduğu bu kişide görünce ona bağlanır. Böylece referans aldığı kişinin gücünden etkilenir.


46. Soru

İletişimin temel özellikleri nelerdir?

Cevap

İletişimin temel özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür (Aziz, 2008: 7):

1. İletişimi kaynak başlatır.

2. Mesajların belirleyicisi kaynaktır.

3. Mesajın hangi araç aracılığıyla ne zaman iletileceğini kaynak belirler. Bu süreçte hedef kitlenin araca ulaşabilme olanakları göz önünde bulundurulur.


47. Soru

Ödüllendirici ve/veya cezalandırıcı güç nedir?

Cevap

Otoritenin güç kanalıyla tesis edilmesindeki diğer bir kaynak ödüllendirici güçtür. Bu güç türünde önemli olan kişilerin belirli bir davranışa uyma nedeniyle elde edecekleri faydadır. Diğer bir ifade ile kişileri ödüllendirerek onlara fayda sağlayacak olanlar, bu kişiler üzerinde güç sahibi olur. Buna benzer olarak cezalandırma yetkisini elinde bulunduranlar da diğer bireyler üzerinde güç sahibidirler.


48. Soru

Düşük güç mesafesinin olduğu kültürlerin özelliği nedir?

Cevap

Düşük güç mesafesinin etkili olduğu kültürlerde bireyler herhangi bir ayrım yapılmadan eşit kabul edilmektedir. Gücün eşit dağılımı söz konusudur.


49. Soru

Güç kavramının genel özellikleri nelerdir?

Cevap

Güç kavramına ilişkin genel özellikleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: • İnsanlar eşit güce sahip olarak doğmazlar. • Gücün tanımlanması, kullanımı ve yansımaları bireylere ve kültürlere göre farklılıklar gösterir. • Güç paylaşılabilir. Bireyler çeşitli nedenlerden dolayı, farklı yöntem ve/veya araçları kullanarak sahip oldukları gücü diğer bireylerle paylaşabilirler. • Güç kültürel özellikler, toplumsal roller ve psikososyal faktörlerle ilişkilidir ve güce sahip olma değişkenlik gösterebilir. • Güç statik değildir, artıp azalabilir. • Güç ayrıcalık oluşturur. Güç sahibi bireyler için kimi zaman kurallar daha esnek olabilmektedir. • Güce sahip olma ilişkilerde eşitsizliğe neden olabilir. • Yaşanan toplumsal, siyasi, ekonomik, teknolojik gelişmeler güce ilişkin yapılanmaları dönüşüme uğratmaktadır.


50. Soru

Bilgi ve Teknoloji gücü nedir?

Cevap

Gelişen teknolojiler insanların yaşama, düşünme ve algılama biçimleri gün geçtikçe değişmektedir. Günümüzde bilgi ve teknolojideki gelişim toplumsal-ekonomik gelişmeler içinde, kaldıraç görevi üstlenmektedir. Bugün sağlıktan eğitime, yönetimden eğlenceye teknolojiden bağımsız bir hayat düşünülememektedir. Yaşanan gelişmeler ile bir yerde gücün oluşmasına ve o zamana kadar gücü elinde bulunduranların kaybetmesine neden olan temel faktörler teknik bilgideki ve teknolojideki değişimlerdir.


51. Soru

Kişisel iletişim esnasında kendisine ve güce ilişkin tanımlamalarını etkileyen belirleyici unsurlar nelerdir ? 

Cevap

Bireyin kendisine ve güce ilişkin tanımlamalarını etkileyen belirleyici unsurlardan bazıları: cinsiyet, yaş, fiziksel özellikler, kişisel özellikler, toplumsal roller, eğitim-bilgi düzeyi, meslek-statü, gelir düzeyi, ödül-ceza ve içerisinde yaşadığı kültürün özellikleridir.


52. Soru

Sözlü iletişim nedir?

Cevap

Sözlü iletişim, kişilerarası iletişimde konuşmalar aracılığıyla gerçekleştirilen iletişimdir. Sözlü iletişim, resmi ya da gayri resmi görüşmeler, sohbetler ve toplantılar şeklinde olabilir.


53. Soru

Zımni şartlandırma nedir?

Cevap

Zımni şartlandırmada etkin olan kültürel ögelerdir. Böylece boyun eğme eylemi, geleneğe uygun ve tabii bir hal alır.


54. Soru

İletişimin toplumsal işlevleri nelerdir?

Cevap

1. Bireyleri ve toplumu bilgilendirme.

2. Bireylerin bir arada yaşama, eğlenme pratiklerine, diğer bir değişle toplumsallaşma sürecine katkıda bulunma.

3. Bireylerin, toplumun ve dolayısıyla kültürün gelişimine katkıda bulunma.

4. Kültürün nesilden nesile aktarılmasını sağlama.

5. Bireylerin eğitimine ve gelişimine katkıda bulunma.

6. Toplumu belirli amaçlar çerçevesinde bir araya getirme.


55. Soru

Fiziksel güç nedir?

Cevap

Fiziksel gücün bir güç kaynağı olarak ortaya çıkışında açık ve zımni şartlandırmalar önemli rol oynar. Erkek, sahip olduğu fiziksel güç ile daha caydırıcı olabilmekte ve kadın üzerinde kendi iradesini kabul ettirebilmektedir. Bununla birlikte mücevher, elbise, araba gibi ödüllendirmeler yoluyla kadını kendi gücüne bağımlı hale getirebilmektedir. Bu tavrın doğal bir kanun olduğuna dair toplumda genel kabul gören düşünceler, cinsiyete dair güç ilişkilerinde eşitsizliğe yol açmaktadır.


56. Soru

Bireyin kendisiyle iletişim süreci nerede başlar?

Cevap

Bireyin kendisiyle iletişim süreci anne karnında başlar ve ölünceye kadar devam eder.


57. Soru

Kişilerarası iletişimde etkili olan güç unsurları nelerdir?

Cevap

Kişilerarası iletişimde etkili olan güç unsurlarını şu şekilde sıralamak mümkündür: Cinsiyet, yaş, fiziksel özellikler, karakteristik özellikler, sosyo-ekonomik durum, eğitim durumu, teknoloji bilgisi, ideolojiler, toplumsal roller, meslek ve statüler, iletişim kurma amaçları, iletişim kurma araçları, iletişimin gerçekleştiği mecralar, iletişim kurulan kişiye ilişkin algılamalar ve kültürel özelliklerdir.


58. Soru

Kitle iletişimin genel özellikleri nedir?

Cevap

Kitle iletişimin genel özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

1. Kitle iletişim sürecinde hedef geniş kitlelerdir.

2. Hedef kitleyi toplumun değişik kesimlerinden gelen, farklı özelliklere sahip bireyler oluşturur.

3. İletiler geniş kitlelere aynı anda iletilebilir. Diğer bir ifade ile eşzamanlı bir iletişimden söz etmek mümkündür.

4. Kaynak, hedef kitlede yer alan bireyleri çoğunlukla tanımaz.

5. Kaynaktan geniş kitlelere iletilmek üzere gönderilen mesajlar, kaynağa ulaşma imkânı olan herkese açıktır.

6. Kitle iletişim esnasında kurulan iletişim çoğunlukla tek yönlüdür. Hedef kitlenin anında yanıt verme olasılığı dışlanmaktadır. Bu nedenle kaynak ve alıcı arasında bir kutuplaşma söz konusudur.

7. Özellikle yeni medya başta olmak üzere kitle iletişim araçları, zaman ve mekâna ilişkin sınırları ortadan kaldırmakta, kullanıcıları daha özgür kılmaktadır (Mutlu, 2004:177-178).


59. Soru

Sözsüz iletişimdeki güç göstergeleri nelerdir?

Cevap

Yüz ifadesi, el-kol hareketleri, jest-mimikler ile beden duruşu ve hareketleri, görsel göstergelerle gerçekleşen sözsüz iletişimde güç göstergeleridir. İlk izlenim olarak kişinin fiziksel özellikleri, kılık-kıyafeti, ses tonu, sahip olduğu arabanın markası, kullandığı araç- gereç ve aksesuarlar (rozet, saat, takı, çanta) bireyin sahip olduğu güç türünün/türlerinin ifadesi olabilmektedir.


60. Soru

Kültürlerarası iletişimde yaşanan ve çatışmaya neden olan zorluklar nelerdir?

Cevap

Kültürlerarası iletişim esnasında karşılaşılan ve çatışmaya neden olan zorlukları şu şekilde sıralamak mümkündür (Erdoğan, 2005: 155):

a. İletişim esnasında dil farklılığının yarattığı zorluklar.

b. Kişinin ait olduğu kültürün dışa kapalı, şüpheci olması.

c. Cinsiyet, ırk, din, yaş gibi farklılıkların getirdiği yanlış anlamalar.

d. Kültürel empati ve hoşgörü yoksunluğu.

e. İnsanlara belli kalıp yargılar çerçevesinde yaklaşmak.

f. Toplumsal rol ve statülerin kültürden kültüre farklılık göstermesi.

g. Vücut dilinin farklı kullanımları sonucu ortaya çıkabilecek yanlış anlamalar.


61. Soru

Sözlü iletişim esnasında gücü vurgulayacak bir dil kullanmanın yolları nelerdir?

Cevap

Sözlü iletişim esnasında gücü vurgulayacak bir dil kullanmanın yollarından birkaçını şu şekilde sıralamak mümkündür: • Tereddütten uzak net cümleler kullanmak • Birey, kendi eksiklerine vurgu yaptığı cümleleri kullanmaktan kaçınmalıdır. • Kişi, kendi çalışmaları ve uzmanlık alanına ilişkin bir konuşma esnasında karşıdakinden onay bekleyen sorular sormaktan kaçınılmalıdır. • Kişi uzmanlık alanına ilişkin mesleki jargonu kullanırken gereksiz ve yanlış kullanımlardan kaçınmalıdır. • Kişi özellikle ödül-ceza gücünü kullanırken yerine getiremeyeceği şeyleri söylemekten kaçınmalıdır. • Kişilerarası iletişim esnasında bireyin onaylamadığı bir şey karşısında direnç göstermesi gücünün göstergesidir.


62. Soru

Bireyler arasındaki güç mesafesi kaça ayrılır?

Cevap

Bireyler arasındaki güç mesafesini; düşük güç mesafesi ve yüksek güç mesafesi olarak ikiye ayırmak mümkündür.


63. Soru

Kültürlerarası iletişimde ortaya çıkabilecek sorunlarla baş etme yöntemleri nelerdir?

Cevap

Zorlukların aşılması için dikkat edilmesi gereken noktalardan birkaçını şu şekilde sıralamak mümkündür:

a. İletişim esansında kültürel farklılıkların bilincinde olmak.

b. Karşı kültürün dil, din, yaşam biçimi ve davranış kalıplarına ilişkin bilgi edinmek. c. Önyargılardan arınmış bir iletişim kurmak.

d. Yanlış anlaşılmaları önlemek için açık konuşmak ve dikkatli dinlemek.

e. Kültürel empati kurmaya çalışmak


64. Soru

Kişisel iletişim nedir?

Cevap

Kişisel iletişim bireyin kendi kendisiyle kurduğu iletişimdir. Bu iletişim türünde kaynak ve hedef aynı kişidir. Birey düşünme, kendisini sorgulama, telkin etme, motive etme gibi birçok süreçte kendi kendisiyle iletişim kurmaktadır. Bu noktada bireyin toplumsal rolleri ve dolayısıyla içinde yaşadığı kültürün özellikleri etkili olabilmektedir.


65. Soru

Ödüllendirici ve/veya Cezalandırıcı güç nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Bu güç türünde önemli olan kişilerin belirli bir davranışa uyma nedeniyle elde edecekleri faydadır. Diğer bir ifade ile kişileri ödüllendirerek onlara fayda sağlayacak olanlar, bu kişiler üzerinde güç sahibi olur. Buna benzer olarak cezalandırma yetkisini elinde bulunduranlarda diğer bireyler üzerinde güç sahibidirler. Zorlayıcı güç ile ödüllendirici güç arasında tam tersine bir ilişki vardır. Ödüllendirici güçte olumlu şeylerin elde edilmesine çaba harcanırken, olumsuzluklar uzak tutulmaya çalışılır. Dolayısıyla cezadan farklı olarak ödüllendirici sonuçların dağıtım yeteneği gücü belirler (Kırel, 1998: 15).


66. Soru

Sosyo-ekonomik gücün etkileri nelerdir?

Cevap

Ekonomik ve sosyal faktörlerden kaynaklanan eşitsizlik, bireyler arasında ve toplumsal yapılar arasında olmak üzere iki şekilde ortaya çıkar (Duverger, 2007: 122). Her iki şekilde de düzeni sağlamaya yönelik olarak bir hiyerarşik yapı oluşur. Bunun sonucunda güçlü olan hiyerarşinin tepesinde yer alırken, güç farklılıkları ekonomik ve siyasal alanda kendisini hissettirir. Ekonomik alanda kaynakların eşit dağılmaması, kaynakların belli kesimin elinde toplanmasına neden olur. Böylece bu gruptakilerin, kaynaklara ulaşamayanların üzerinde üstünlük kurmaları söz konusu olur. Zengin ile fakir arasındaki ekonomik ve sosyal gelişmişlik farklılığı, kendisini bu gelişmişlik farklılığına bağlı olarak toplumda sahip olacağı güç ilişkisinde de gösterir.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi