Yaşayan Dünya Dinleri Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Çin ve Japon dinleri dendiği zaman ilk akla gelen dinler hangileridir?

Taoizm, Konfüçyanizm ve Şintoizm.

Taoizm ne demektir, içeriğindeki önemli ve temel unsurlar nelerdir?

Çince’de ‘yol’ anlamına gelen ‘Tao’, Taoizm’in tanrıyı ifade etmek için kullandığı bir kavramdır. Taoizm’in kurucusu olan Lao-Tse’nin yazmış olduğu eserin adı ‘Tao-Te-King’dir ve ‘Yol ve Onun Erdeminin Kitabı’ anlamına gelmektedir. Konfüçyanizm ile birlikte Çin’in milli dinlerinden biri olan Taoizm, öğretilerinde yoğun olarak sırlara yer vermesi ile dikkati çekmektedir. Ayrıca, âlemi ‘Ying’ ve ‘Yang’ diye isimlendirilen iki zıt kutubun ilişkisinden hareketle izah etmesi bu dinin en belirgin özelliklerindendir.

Taoizm’in tarihsel gelişimi nasıl olmuştur?

Taoizm, M.Ö. 6 yüzyılda yaşamış olan Lao-Tse (veya Lao-Tzu) tarafından kurulmuştur. Çin’de Çu Hanedanlığı’nın yıkılmaya yüz tuttuğu bir dönemde yaşayan Lao-Tse’den sonra Taoizm’in nasıl bir tarihsel gelişim gösterdiği tam olarak bilinmemektedir. Budizm’in etkisi ile sonraki dönemlerde din adamları sınıfı teşkilatını kuran Taoizm, günümüzde başta Çin olmak üzere Tayvan, Japonya, Kore ve Amerika ile birlikte, kısmen bazı Asya ve Avrupa ülkelerinde taraftarları olan bir dindir.

Taoizm’in kurucusu olarak bilinen Lao-Tse’nin hayatında önemli olan dönüm noktaları nelerdir?

Taoizm’in kurucusu Lao-Tse’dir. ‘İhtiyar Bilge’ veya ‘Yaşlı Üstad’ anlamına gelen Lao-Tse’nin gerçek adı Li-Tan’dır. Lao-Tse, Çin’in Çu Hanedanlığı döneminde doğmuştur. Çu devletinin saray arşivinde memur olarak çalışmıştır. Çu Hanedanlığı’nın yıkılmaya yüz tuttuğunu fark eden Lao-Tse, saraydaki görevini terk ederek bir dağın yamacındaki bir kulübeye yerleşir. Daha sonra, Batı’ya doğru gitmiş ve Honan geçidine geldiğinde, iki kısımdan oluşan ‘Tao- Te-King’ adlı eserini yazmıştır. 80 yaşından sonra vefat ettiği bilinen Lao- Tse’nin ne zaman öldüğü kesin olarak bilinmemektedir.

Taoizm’in inanç esaslarından olan ‘‘Tao İnancı’’nın özellikleri nelerdir?

Hem Taoizm hem de Konfüçyanizm’de merkezi bir öneme sahip olan Tao (veya Dao), kelime olarak ‘yol, yaratıcı ilke, yön, yol gösterme, söyleme’ gibi anlamlara gelmektedir. Taoizm’e göre, âlem yaratılmadan önce bir ‘Yaratıcı İlke’ olarak ‘Tao’ vardı. Tao, dünyanın da içinde yar aldığı bütün varlığı yöneten sebeptir. Mahiyeti bilinmeyen ve mutlak özgür olan Tao, aynı zamanda Yin ve Yang arasındaki tezadı birleştiren ilkedir. Tao; kendiliğinden var olandır, her şeyi besleyen ve yaratandır. Bu yüzden O, bazen ‘Ana’ diye de isimlendirilir. Çünkü O, her şeyin ‘ana’sıdır. Tao’dan ‘Bir’ doğar; birden İki: Yin ve Yang; İki’den Üç doğar: Yin, Yang ve Nefes; Üç’ten de yaratılmış olan Evren doğar.

Erdemli insan kimdir?

Erdemli insan, davranışlarında Tao’nun bu özelliklerini kendisine örnek alan kimsedir. Ayrıca, LaoTse’ye göre erdemli insan; Tao’yu araştıran, Tao ile kendi tabiatı ve evrenin uyumunu gerçekleştiren kimsedir.

Taoizm’de ahiret inancı nasıldır?

Lao-Tse’ye göre, insanların dünyada bir şeyler elde etmek için gayret göstermeleri boşunadır. Zira dünya geçicidir. Önemli olan, geçici olmayanı yani kalıcı olanı elde etmek ve ona ulaşmaktır. Taoizm’de ahirete ilişkin anlatımlar Budizm’in etkisi ile gelişmiştir. Buna göre, ‘insanlar bu dünyada yaptıkları iyi veya kötü işlerin karşılığını hem bu dünyada hem de gelecek dünyada görecektir.’ Ömrün kısalması da, günahların sonucudur.

Yin ve Yang İnancı’nın özellikleri nelerdir?

Taoizm’in inanç esaslarından olan ‘Yin ve Yang İnancı’na’’ göre Her şeyin yaratıcısı olan Tao, evreni bazı ilkeler çerçevesinde idare etmektedir. Bunların başında, iki zıt ilkeyi temsil eden ‘Yin ve Yang’dır. Kâinattaki her şey olumlu-olumsuz, iyi-kötü gibi her türlü zıtlığı temsil eden Yin ve Yang ilkesine göre meydana gelmekte ve hareket etmektedir. Göklerdeki cisimlerden yeryüzündeki her türlü varlığın karşılıklı etkileşimi ve hareketi bu ilkeye göre olmaktadır. Söz konusu ilke, Çin dinlerinden Konfüçyanizm’de de önemli bir inanç esasıdır.

Taoizm’in inanç esasları nelerdir?

Tao İnancı, Yin ve Yang İnancı, Ahiret İnancı ve Kutsal Kitaplar

Taoizm’in kutsal kitaplarından en önemlisi hangisidir?

Taoizm’in en önemli kutsal kitabı, Tao-TeKing’dir. Ancak, To-Te-King’den sonra çeşitli dönemlerde Taoizm’in kutsal kabul ettiği başka eserler de ortaya çıkmıştır.

Tao-Te-King kim tarafından yazılmıştır, anlamı nedir?

Lao-Tse tarafından yazıldığına inanılan Tao-TeKing, Taoizm’in temel kitabı kabul edilir. ‘Tao’, ‘yol, yaratıcı ilke’; ‘Te’, ‘erdem’ ve ‘King’ ise, ‘kitap’ anlamına gelmektedir. Buna göre, Tao-Te-King, ‘Tao’nun ve O’nun Erdeminin Kitabı’ anlamına gelmektedir.

Tao-Te-King kaç bölümden oluşur? Bu bölümlerin içeriği nedir?

Tao-Te-King, ilkinde ‘Tao’ diğerinde ise ‘Te’nin anlatıldığı ve toplam 81 bölümden oluşan iki kısımdan meydana gelmektedir. Birinci Kısım 37 bölüm, İkinci Kısım ise 44 bölümdür. Kitapta, Tao’nun ne olduğu, O’nun özellikleri, erdemin ne olduğu, erdemli insanın vasıfları, ahlakın önemi, ahlaklı davranışın önemi, kâinatın düzeni, erdemli yöneticinin vasıfları gibi konular ele alınmaktadır.

‘Wu Wei’ prensibi nedir?

Tao-Te-King’de üzerinde durulan önemli konulardan biri, ‘vu-vey’ (wu wei) prensibidir. ‘İş yapmadan çok iş yapmak’ anlamına gelen bu prensibe göre, iyi bir yönetici devlet işlerine en az müdahale eden yöneticidir. ‘Hareket etmeden hareket ettirmeyi’ esas alan bu anlayışa göre, Tao’nun kendisi hiç hareket etmediği halde evrende uyumlu bir hareket ve işleyiş vardır. Aynı şekilde, iyi bir yönetici de devletin uyumlu işleyişine fazla kanun çıkararak müdahale etmemeli, kendi haline bırakmalıdır. Tao-Te-King, Çin’in büyük klasikleri arasında yer almaktadır.

Taoist ibadet nasıl ortaya çıkmıştır?

Taoist ibadet, Çin tarihinde ortaya çıkmış olan dinlere ait çeşitli unsurların karışımından meydana gelmiştir. Buna göre Taoist ibadetlere en eski Çin dinlerinden şamanistik ve büyüsel unsurların yanında, özellikle M.Ö. 2.yy.’dan itibaren Budist düşünce ve ritüeller ile yoga dâhil edilmiştir.

Taoist ibadet dönemlere göre nasıl şekillenmiştir?

İlk dönemlerde Taoist ibadetin amacı, gerçek mutluluğun elde edilmesi ve bu dünyada hayatın ebedi olarak sürdürülmesi amaçlanmakta idi. Han Hanedanlığı (M.Ö. 2.yy.) döneminden itibaren kült organizasyonuna ve rahiplerden oluşan din adamı sınıfına sahip olan Taoizm, Çin’de bir halk dini olarak yayılmıştır. Bu esnada, rakip din olan Budizm ile karşılıklı etkileşimde bulunmuştur. İlahların adedinin çoğalması bu etkileşimin sonucunda meydana gelmiştir.

Taoist din adamlarını kimler teşkil etmektedir?

Taoist din adamı teşkilatını büyücüler, rahipler, rahibeler, dini liderler teşkil etmektedir.

Taoizm’de ibadet nasıl gerçekleştirilmektedir?

Taoizm’de ibadet, Tao’ya ve çeşitli tanrılara yapılmaktadır. Taoistlerin evlerinde, kapı önlerinde yer alan dolapların içinde tanrı tasvirleri ve putları bulunmaktadır. Her taoistin kendini yakın hissettiği tanrılar vardır. Bunlar içerisinde en meşhur olanı, savaş tanrısı Kvan-Ti ile zenginlik tanrısı Shin’dir. Halkın da katıldığı ibadetlerde rahipler trampet ve gong çalmaktadır. İbadet yapılacağı zaman mabedler kandillerle aydınlatılmakta ve tütsülerle donatılmaktadır.

Taoizm’e göre yeni yıl kutlamaları nasıl yapılır?

Yeni yıl kutlamalarında, tanrıları tasvir eden heykeller, evler ve mabedler temizlenmekte ve kötü ruhlardan arındırılmaktadır. Yeni yıl için yapılan ibadetten sonra, ejderha resimlerinin yer aldığı kağıt ve kumaş parçaları sokaklarda dolaştırılmaktadır. Taoist ibadetler içerisinde ilkbaharda yapılan ibadetlerin ve kutlamaların ayrı bir önemi vardır. Taoist rahipler, bu kutlamalarda ateş yakarlar ve yarı çıplak vaziyette ateşe atılan pirinç ve tuzun üzerinden yalınayak koşarak geçerler.

Taoistler mabetlerine ne demektedir?

Taoistlerin mabedine Çince’de ‘miao’, manastırlarına ‘kung’ ve manastır mabedine ‘kuan’ denmektedir. Bu mabedlerde sayısız tanrı ve tanrılaştırılmış kahramanlarların resimleri yer almaktadır.

Taoizm’de mezheplerde varlığını devam ettiren iki temel karakter nedir?

Bu karakterlerden ilki; dünya nimetlerinden uzak durmak, meditasyona, zühde ve dini araştırmalara özen göstermek, inziva ve manastır hayatına önem vermektir. İkinci tip mezheplerde ise; rahiplik mesleğinin babadan oğula geçtiği kabul edilir ve rahiplerin evliliğine izin verilir.

Taoizm’in en önemli dört ekolünün isimleri nelerdir?

Simyacı Ekol, Mistik Ekol, Ferdiyetçi Ekol ve Legalist Ekoldür.

Ferdiyetçi Ekolün özellikleri nelerdir?

Bu ekolün temsilcisi, M.Ö. 4.yy.’da yaşamış olan Yang-Tzu’dur. Bu ekole göre, her şey belli bir kadere bağlı olarak hareket etmektedir. Bu nedenle, kaderin belirlediği şeyin dışında hiçbir şey olmaz. Cemiyet kurallarının önemi yoktur. Ferdin refah ve saadeti her şeyin üstündedir. Bu noktada, ferdin kendini geliştirmesi ve düzeltmesi için uyması gereken kurallar önemli bir yer tutmaktadır.

Ch’an Mezhebi neyi ifade etmektedir?

Ch’an Mezhebi, Mahayana Budizmi’nin Çin’deki koluna verilen bir isimdir. Bu nedenle, ‘Çin Budizmi’ de denmektedir.

Ch’an Mezhebi nasıl ortaya çıkmıştır, temel doktrini ve kelime anlamı nedir?

Ch’an, Budizm ile Taoist tabiat felsefesinin karışımından meydana gelen bir sistemdir. Ch’an kelimesi, ‘aydınlanmaya götüren meditasyon’ anlamına gelen Sanskritçe’deki ‘dhyana’ kavramının Çince tercümesidir. Adından da anlaşıldığı üzere, meditasyonu ve sezgiyi temel alan bir mezheptir. Ch’an mezhebi, 6. yüzyılda Hindistan’dan Çin’e gelen Bodhidharma tarafından kurulmuştur. Ch’an mezhebinin temel doktrinlerini ise, Hui Neng (ö. 713) tespit etmiştir. Meditasyon eksenli bir öğretiye dayalı ritüel ve yaşayışa sahip olan Budistler, Hui Neng’den sonra mabetlerine ve evlerine meditasyon bölümleri eklemişlerdir.

Ch’an anlayışı neyi hedeflemektedir?

‘Hakikat’i tüm farklılıklardan uzak olarak birden ve bir bütün olarak kavramayı hedeflemektedir. Buna göre Mutlak Hakikat, her türlü ritüel, meditasyon, büyü ve düşünce formlarından bağımsız olarak anlaşılan ‘Buda’nın Hakikatidir’.

Chan ekolüne göre bilgide asıl amaç nedir?

Ch’an ekolüne göre, bilgide asıl amaç, ‘bilinen’ ile ‘bilen’in bir olmasıdır. Bu süreç, bilen ‘özne’nin kendisini bilmesi ile başlar. Nesneleri ve toplumu bilmek için özne önce kendisini bilmelidir. Bunun için, öncelikle ‘özne’nin kendisini bilmesine engel olan unsurların temizlenmesi gerekir. Bu ise, bedeni ve nefesi kontrol altına alarak ruhsal konsantrasyona ulaşmakla mümkündür. Bu, ‘meditasyon’ yaparak gerçekleşebilir. Meditasyon yapan kişi, ‘lotus oturuşu’ halinde olmalıdır.

Konfüçyanizm’ in tarihsel gelişimi nasıldır?

Konfüçyanizm, M.Ö. 6.yy.’da Şunkiyu döneminde yaşayan ve Büyük Mürşid olarak bilinen Konfüçyüs (K’ung Fu Tzu) tarafından kurulmuştur. Yaşamış olduğu dönemin siyasi ve toplumsal krizlerinden çıkışın, erdemli bireyin esas kabul edildiği Çin’in geleneksel değerlerine yeniden dönüşü ve kadim kültürünün yeniden ihyası ile mümkün olacağını savunmuştur.

Konfüçyanizm’de temel unsurlar nelerdir?

Özellikle eski Çin inançlarından Konfüçyanizm’de varlığını devam ettiren ‘jin’ (başkalarına karşı saygılı olma), ‘yi’ (adalet ve görev ahlakı) ve ‘ksiao’ (atalara ve ebeveyne karşı sevgi ve saygılı) inançları bunlardan bazılarıdır. Eserlerinde daima geleneksel Çin toplumuna ait ahlakın hem yöneticiler hem de halk tarafından tekrar benimsenmesi gerektiği üzerinde durmuştur.

Konfüçyanizm etkisini ne zaman göstermiştir?

Konfüçyanizm, tam olarak Han Hanedanlığı döneminden (M.Ö.206-M.S. 9) itibaren Çin halkı üzerinde sosyal, politik ve entellektüel etkisini açıkça göstermiş ve bu öğretiler halk arasında yayılmıştır. M.Ö. 2.yy.’da Vudi döneminden itibaren devlet dini olarak kabul edilen Konfüçyanizm, bu özelliğini 20.yy.’a kadar devam ettirmiştir.

Konfüçyüs’ün en büyük takipçisi kimdir?

Konfüçyüs’ün en büyük takipçisi Mensiyüs’tür (M.Ö. 372-289).

Konfüçyanizm’in günümüzdeki durumu nedir?

Konfüçyanizm’in, günümüzde başta Çin olmak üzere yoğun olarak Vietnam, Kore, Japonya ve Tayvan’da taraftarları bulunmaktadır. Bunun dışında, Çin’den yapılan göçler nedeniyle, başka ülkelerde de bu dinin müntesipleri vardır.

Konfüçyanizm’in kurucusu kimdir? Yaşamı nasıl geçmiştir?

Konfüçyüs, M.Ö. 551’de Lu eyaletine bağlı Zu köyünde doğmuştur. Üç yaşında, Zu’da bir memur olan babasını kaybetmiştir. Yan kabilesine mensup olan annesi, oğlu ile birlikte Kufu ilçesine taşınır. Konfüçyüs, erken yaştan itibaren annesinden Lu eyaletine ait eski inançları, ritüelleri ve aileye ait gelenekleri öğrenir. Bu eğitimin ilerde geliştireceği görüşlerde önemli etkisi olacaktır. 55 yaşından itibaren görüşlerini anlatmak için dersler verir ve bu esnada etrafında talebe halkaları oluşur.

Konfüçyanizm’in inanç esaslarından olan ‘‘Tanrı İnancı’’ hakkında değerlendirmeleri nasıldır?

Çin’in en büyük tanrısı olarak kabul edilen Tien (Gök Tanrı) ile kainattaki düzenin koruyucusu anlamındaki tanrının diğer bir ismi olan Tao, Konfüçyüsçülük’te de varlığını devam ettirmiştir. Gök Tanrı olarak tercüme edilen ‘Tien’in makamı göklerdir ve orada ikamet etmektedir. Konfüçyüs’e göre, yeryüzünde mazlum ve fakirlerin korunması için hükümdarları görevlendiren O’dur. İnsanların gerekli bilgiyi elde etmeleri ve mutlu olmaları için öğretmenleri gönderen de O’dur.

Konfüçyanizm’de ahiret inancı nasıldır?

Konfüçyüs, ahiret hayatı ve oradaki safhalarla ilgili bilgi vermemiştir. Ancak o, öldükten sonraki hayatın iyi ve huzurlu olmasının bu dünyadaki hayata bağlı olduğunu belirtmiştir. Yapılan kötülüklerin cezalarının bu dünyada görüleceğini belirtmiştir. Bu nedenle, kötülük yapan kimsenin ölmeden önce yaptığı kötülüğü düzeltmesini ister. Konfüçyüs, bir kimsenin ahiret hayatında mutluluğu elde etmesini, bu dünyadaki görevini hakkıyla yerine getirmesine bağlar

Konfüçyanizm’in inanç esaslarından olan ‘‘beş klasik (Vu King)’’ nedir?

Beş Klasik (Vu King) Konfüçyüs’ün altmış sekiz yaşında Çin’e ait eski metinlerden derleyerek ortaya koyduğu beş kitaptır. Bu kitaplar, Konfüçyanizm’in en önemli dini metinleridir. Bunlar; değişiklikler kitabı, tarih kitabı, şiirler kitabı, törenler kitabı ve ilkbahar ve sonbahar yıllıklarıdır.

Değişiklikler Kitabı’nın özellikleri nelerdir?

Eski Çin imparatorlarından Fu-Hsi’ye ait olduğu kabul edilen Değişiklikler Kitabı, Çin’in en eski kutsal metnidir. İçerisinde metafizik olaylar, sembolik anlatımlar ve şekiller yer almaktadır. Kitapta, Yin-Yang kutuplarının anlamı ve bunların insan ve tabiat üzerindeki etkileri açıklanmaktadır.

Tarih Kitabı’nın özellikleri nelerdir?

Çin’in en eski tarih kitabıdır. Kitapta, eski Çin imparatorlarına ait sözler ve onlara ait tarihi bilgiler ile öğütler, emirler, kanunlar, sözleşmeler gibi belgeler yer almaktadır. M.Ö. 2000-630 yılları arasındaki olayların yer aldığı bir belge niteliğinde olan ve 58 bölümden oluşan bu eser, saray tarihçileri tarafından tutulan kayıtlardan meydana gelmektedir.

Şiirler Kitabı’nın özellikleri nelerdir?

305 şiirden ve dört bölümden meydan gelen bu eser, Çin’in en eski şiir derlemesi kabul edilmektedir. Dört bölümü oluşturan başlıklar şunlardır: Kuo Fang (Rüzgarlar), Hsiao Ya (Küçük Şiirler), Ta Ya (Büyük Şiirler) ve Sung (İlahiler).

Törenler Kitabı’nın özellikleri nelerdir?

Bu kitapta, dini törenler ve ritüeller ile merasimler, ayinlerin düzenlenmesine dair açıklamalar, törenlerde giyilecek elbiseler ve merasimlerde uyulacak protokol kuralları yer almaktadır. Konfüçyüs’ün talebeleri ile erdem ve ahlak konularındaki diyaloglarına da yer verilen metinde, aile ve toplumsal ilişkiler ile ibadetler ve bunların nasıl yapılacağına dair bilgi verilmektedir.

İlkbahar ve Sonbahar Yıllıkları’nın özellikleri nelerdir?

Konfüçyüs’e ait olduğu kabul edilen bu kitap, M.Ö. 722-481 yılları arasında yaşayan Lu ülkesinin on iki yöneticisinin idari görevleri, o dönemlere ait günlük olayları, toplumdaki ahlaki bozulmaları nakletmekte ve bunlara yönelik Konfüçyüs’ün eleştirilerini ve değerlendirmelerini içermektedir.

Konfüçyanizm’de ibadet nasıl gerçekleştirilir?

Konfüçyanizm’de ibadetin temeli, eski Çin geleneğinden aktarılan Gök Tanrı’ya, Yer’e ve atalara tapınma ile daha sonra bunlara eklenen Konfüçyüs adına düzenlenen törenlerin yerine getirilmesinden ibarettir. Konfüçyanizm’de ibadet; tütsü yakılması, hububat, bir fincan şarap ve kurban sunulması, dini müziklerin çalınması ve onun eşliğinde dans edilmesidir. İbadet esnasında toplu halde dualar edilir. Konfüçyanizm’de ferdi ibadet ve dua şartı yoktur. İbadetlerin temelinde saygı çok önemli bir yer tutmaktadır.

Konfüçyanizm’de ibadetin önemi ve gayesi nedir?

Konfüçyanizm’in gayesi, erdemli ve mükemmel insan olabilmektir (ren). Konfüçyüs, bu maksada ulaşmanın ancak ritüelleri ve ibadetleri (li) yerine getirmekle mümkün olacağını belirtmektedir. Ona göre, iyi bir devlet yöneticisi, aynı zamanda yukarıda zikredilen ritüelleri eksiksiz yerine getiren kişidir.

Konfüçyanizm’de Tanrı’ya, Ruhani Varlıklara ve İlahlara dua ve ibadet nasıldır?

Gök Tanrı’ya (Tien) tapınmak ve dua etmek. Ölülerin ruhlarının etkinliklerini devam ettirdikleri kabul edildiği için, Konfüçyüsçüler ölülerin ruhlarını rahatsız etmemek için zaman zaman onları mutlu edecek yemekli toplu merasimler düzenlerler. Bu merasimlerde dualar edilir ve kurbanlar takdim edilir.

Şintoizm nedir?

‘Tanrıların Yolu’ veya ‘Kamilerin Yolu’ anlamına gelen Şinto kelimesinden türetilen Şintoizm, Japonya’nın yerli en eski dinlerindendir.

Şintoizm’de inanç doktrini nasıldır?

Şintoizm, düzenli bir inanç doktrinine sahip değildir. Bu durum, Şintoist inançların genellikle Japonya’ya dışarıdan gelen dini inançlara bir tepki olarak gelişme göstermiş olmasına bağlıdır. Japonların önceleri ‘Kami no miçi’ adını verdikleri bu din, baş Tanrı Amaterasu’nun dışında birçok tanrısal varlık olan kamilere, ruhlara ve tabiata saygıyı ve onlara ibadeti içermektedir.

Şintoizm nasıl ortaya çıkmıştır?

M.Ö. 6.yy.’da Japonya’ya giren Budizm, Konfüçyanizm ve Taoizm’i, eski Japon dini olan ‘Kami no miçi’den ayırmak için bu dine Şinto adı verilmiştir. Kurucusu belli olmayan ve Japonya’nın geleneksel çok eski tarihlere dayanan dini Şintoizm’in isminde yer alan ‘Şin’ kelimesi ‘Tanrı’, ‘To’ (Çince’de Tao) ise ‘Yol’ anlamına gelmektedir. Bununla beraber, özellikle Konfüçyanizm ve Budizm’in etkisi ile Şintoizm’de bazı ibadet ve inançlar ortaya çıkmıştır.

Şintoizm’de önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilen olaylar ve dönemler hangileridir?

Şintoizm tarihinde önemli bir dönüm noktası, 19.yy.’da imparator Meyci tarafından Japonya’nın milli dini olarak ilanıdır. Modern dönemde Meyci’nin Japon milli birliğini sağlamak için yapmış olduğu yeniliklerde Şintoizm’in önemli bir yeri vardır. Japon milli birliğinde din birliğinin önemli bir yeri olduğuna inanan Meyci, Şintoizm’i devletin resmi dini haline getiren yasal düzenlemeler gerçekleştirmiş ve Şintoizm dışındaki dinlere tolerans tanımamıştır. Bu düzenlemelerle, imparatora saygıyı Şintoizm’in merkezine yerleştirmiştir. Böylece, Şintoizm’in önemli bir parçası haline gelen imparatora tapınma kültü, bir devlet siyaseti halini almıştır.

Şintoizm’in merkezi konumun önemli bir parçası olması durumu ne zamana kadar devam etmiştir?

Japonya’nın 1945’teki İkinci Dünya Savaşı mağlubiyetine kadar merkezi konumda olması durumu devam etmiştir. Bu savaştan sonra imparator, kendisinin tanrı olmadığını ve ailesine tanrıların nesli olarak ibadet edilmemesi gerektiğini ilan etmiştir.

Şintoizm’in inanç esaslarından olan ‘‘Kami İnancı’’nın özellikleri nelerdir?

Genel olarak, tanrısal varlığın her yerde mevcut olan belirtilerine Kami denir. Kamiler; tabiat güçlerinden, ulu atalardan veya ilahi ve ruhani varlıklardan olabilir. Eskiden her kabilenin kendi kamisi var iken, Şintoizm’in devlet dini olması ile birlikte imparatorun kamisi olan Güneş tanrıçası Amaterasu, diğer kamilerin üstünde kabul edilmiştir. Öyle ki, 10.yy.’da yapılan bir sayıma göre üç bine yakın kami ve onlara ait tapınak tespit edilmiştir. Ölen herkesin kami olduğuna, ancak her kaminin tanrı olmadığına inanılır. Şintoizm’de ölümden sonra ruhun yaşadığı ve ataların ruhlarının sonraki nesilleri koruduğu inancı vardır.

Japonya’nın etnik ve kültürel geleneklerine dair en eski kaynak hangisidir?

Japonya’nın etnik ve kültürel geleneklerine dair en eski kaynak, 712 yılında İmparatoriçe Gemmei’nin emriyle Ono-Yasumaro isimli bir subay tarafından sözlü rivayetlerden derlenmiş olan Kojiki’dir

‘Kojiki’ ne demektir? İçeriği nedir?

Kojiki, ‘eski olayların hikâyesi’ anlamına gelmektedir. Eser, dünyanın yaratılışından 628 yılına kadar Japonya’nın tarihini anlatır. Kojiki’de mitolojik bir anlatımla tanrıların kaynağı, insanların ortaya çıkışı, imparator ailesinin ve devletin ilahi kökeni hakkında bilgiler verilmektedir.

Nihongi ne zaman yazılmıştır, içeriği nedir?

Sözlü rivayetlerden hareketle 720 yılında derlenmesi tamamlanan ve ‘Japonya’nın günü gününe yazılmış tarihsel defteri’ anlamına gelen Nihongi, 31 cilttir. Nihongi, Kojiki’nin bir yorumu şeklindedir.

Şintoizm’de bayramların kutlanış zamanları neye göre düzenlenmektedir?

Japonya’nın tarımcılık olan geleneksel üretim sisteminin, Şintoizm’deki ayinler ve mevsimlik bayramların oluşmasında etkisi olmuştur.

Şintoizm’in en önemli bayramı hangisidir? Nasıl kutlanır?

Şintoizm’in en önemli bayramı, ‘Tanrı’yı çağırmak’ veya ‘Tanrı’nın hizmetinde bulunmak’ anlamlamlarına gelen Matsuri bayramıdır. Bu bayramdan önce bir veya üç gün perhiz yapılır. Şenlikler esnasında, tanrılar gökten çağırılır ve böylece onların kendi sembolleri olan eşyalarda (mitamaşiro’larda) hazır bulunduklarına inanılır.

Şintoizm’de Matsuri Bayramı’ndan sonra önemli bayramlar hangileridir?

Mahsulü koruma bayramı olan ‘Toşikgoy’, hasat için Tanrı’ya teşekkür bayramı olan ‘Kanna-niname’ ve dini temizlik bayramı olan ‘Oh-harehe’ bayramlarıdır.

Günümüzde Japonya’nın Şintoizm anlayışı nasıldır?

Günümüzde, Japonya’da halk arasında yaygın olarak yaşanan Şintoist anlayış, ‘Minkan Şinko’ olarak bilinen ‘popüler din’ veya ‘halk dini’dir. Japonya’daki üç büyük din olan Şintoizm, Konfüçyanizm ve Budizm’in karışımı olan bu dini anlayış, kimilerine göre adeta yeni bir dindir. Halk dininin en karakteristik özelliği, bu dinleri sentezleyerek bir arada yaşatıyor olmasıdır. Bu nedenle, günümüzde bir Japon’un ‘Konfüçyüsçü olarak yaşadığı, Şintoist olarak evlendiği ve Budist olarak öldüğü’ söylenir.

‘Halk dini’ olarak saygı gösterilen bayramlar hangileridir?

Bu inançta saygı gösterilen bazı özel günler vardır. Bunlar: Yeni yıl, ilkbahar (3 Şubat), Oyuncak Çocuklar Bayramı (8 Nisan), Çocuklar Günü (5 Mayıs), Su Kamisi Bayramı (15 Haziran), Yıldız Bayramı (7 Temmuz), Ölüler Bayramı (13-16 Temmuz) ve Sonbahar Ekinoksu Bayramı.

Japonya’da farklı dinlerin iç içe geçtiği de düşünüldüğünde, kaç mezhep vardır?

1945’den sonra ortaya çıkan ‘yeni mezhepleri’ de içine alacak şekilde Japonya’da 1971’de yapılan sayıma göre, 47 mezhep tespit edilmiştir.

Zen Budizmi nasıl ortaya çıkmıştır

Budizm ile Taoist tabiat felsefesinin karışımından meydana gelen Çin’deki Ch’an mezhebi veya Çin Budizmi, 13. yüzyılda Japonya’da Zen Budizmi olarak varlığını devam ettirmiştir.

‘Zen’ ne demektir?

Zen ismi, Sanskritçe’de ‘meditasyon’ veya ‘murakabe’ anlamına gelen ‘dhyana’nın Çince’deki tercümesi olan ‘Ch’an’ kelimesinin Japonca karşılığıdır. Meditasyonu ön plana çıkaran bir mezhep olan Zen Budizmi’ne göre, bedenini ve nefesini sıkı bir terbiyeye tabi tutan kişinin zihni, birden bire mantık bağlarından kurtulur ve ani bir aydınlanma gerçekleşerek hakikate dair ilhama kavuşur.

‘Zen Budizm’i inancının özellikleri nelerdir?

Zen Budizmi iç tecrübenin geliştirilmesi ile kutsal bilginin doğrudan elde edilebileceğini kabul eder. Çünkü insan fıtratının, kendisinde mayalanmış olan Buda tabiatını gerçekleştirebilecek yani ‘aydınlanabilecek’ kapasite ile donatılmış olduğunu kabul eder. Bunun gerçekleştirilebilmesi için de, ‘yogo’ da denilen meditasyon ve derin tefekkür seanslarının gerekliliğine vurgu yapar. Zen Budizmi, aydınlanmanın meditasyon dışında yapılan günlük işler vasıtasıyla da gerçekleşebileceğini savunur.

Zen Budizm’inde keşişler ile günlük hayat ilişkisi nasıldır?

Keşişler, toplumda çalışmayan insanlar olarak değil, meditasyon, el sanatları ve zanaatla uğraşan bir kesim olmuştur. Bu nedenle Zen Budizmi, aydınlanma tecrübesini beklemeyi ve günlük çalışma ve sanata özen göstermeyi önemsemektedir. Bu yaklaşım, meditasyon ve murakabe yolu ile kurtuluşu hedeflemektedir.

‘Zazen’ nedir?

Belin dik tutulması ile bağdaş kurulup ‘oturarak meditasyon’ yapmak anlamına gelen ‘Zazen tekniği’ ile sükuna kavuşmak hedeflenmektedir. Zen keşişlerinin ‘Zazen’ yaptıkları salonlara ‘Zendo’ veya ‘Sodo’ adı verilmektedir.

Zen Budizm’i ile ‘Samuray’ arasında nasıl bir ilişki vardır?

Zen Budizm’in, Japon kültüründe özellikle de muharip güçler olan ‘samurayların’ terbiyesinde ve ahlaklarında önemli tesirleri olmuştur. Nitekim onun, askeri tekniklerden judo ve kılıç kullanma sanatı olan kendonun gelişmesinde önemli rolü olmuştur. Zen meditasyonunu yapan kimseler, bütün varlıklarını belli bir noktada yoğunlaştırdıkları için, Japon sanatında her şeyin hakikatinin bir tek çizgi veya bir iki satırla ifade edilebileceği anlayışını geliştirmişlerdir.

Zen Budizmi kaça ayrılır ve bu inanışta önem verilen sanatlar nelerdir?

Zen Budizmi, Rinzai ve Soto olmak üzere iki kola ayrılmıştır. Zen anlayışında, kaligrafi, resim, boyama, bahçe düzenleme, çay seremonileri ve kılıç sanatına da önem verilir.