Hadis Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sünnetin Dindeki Yeri

1. Soru

Allah, insanları en güzel şekilde yaratmış ve onlardan kendisine kulluk yapmasını istemişti ve insanlara bu görevi yüklerken sahîfeler ya da kitaplar göndermemiş onların nasıl uygulanacağını göstermek için ne yapmıştır?

Cevap

Peygamberler görevlendirmiştir.


2. Soru

Mü’minlerin nezdinde Hz. Peygamber’e (s.a.v.) itaat edilip, ona tabi olmadaki en büyük etken nedir?

Cevap

Resûlullah’ın ilahî vahye muhatap olması


3. Soru

Sahâbîlerin Peygamber algısında ve onu kendilerine rehber tayin etmelerindeki en büyük etken nedir?

Cevap

Allah Resûlü’nün vahiyle desteklenmesidir.


4. Soru

Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân dışında vahiy aldığını gösteren örnek nedir?

Cevap

Mekke müşriklerin elindeyken Hz. Peygamber’e onun ve mü’minlerin Kâbe’yi tavaf edeceklerinin rüyada gösterilmesidir.


5. Soru

Kimi sahâbîlerin Hz. Peygamber’in (s.a.v.) bazı uygulamlarına karşı kendi görüşlerini söylemeden önce ihtiyatlı davrandıkları, uygulamanın vahiy kökenli olabilir endişesini taşıdıkları hangi olayda görülmektedir?

Cevap

Hubâb b. Munzir, Bedir Gazvesi sırasında Resûlullah’ın orduyu konuşlandırdığı yer ile fikrini söylemeden önce Bu bizim konakladığımız yer herhangi bir şekilde değişiklik yapamayacağımız Allah’ın seni yönelttiği bir yer mi yoksa senin görüşün mü? diye sormuştur. Hubâb, söz konusu tercihin Allah Resûlü’nün kendi görüşü olduğunu anlayınca farklı bir yer teklif etmiştir (İbn Hişâm, Sîre II, 238).


6. Soru

Hz. Muhammed’i (s.a.v.) takip etmek ve onun sünnetine uymak pratik anlamda dini yaşayabilmek ve Kur’ân’ı anlamak için vazgeçilmez bir ön şart olmasının yanı sıra başka hangi yönü vardır?

Cevap

Allah, Resûlullah’ın (s.a.v.) rehberliğini emretmiş onun örnek alınması gerektiğini bildirmiştir.


7. Soru

Kur’ân-ı Kerîm’de Hz. Peygamber’e ve onun sünnetine uyulması gerekti- ğine dair âyetler kaç grupta incelenir?

Cevap

a) Allah Resûlü’nün Kur’ân’ı açıkladığını belirten âyetler. b) Hz. Peygamber’e itaat etmenin zorunlu olduğunu söyleyen âyetler. c) Hz. Peygamber’i örnek almayı emreden âyetler. d) Allah’ın Resûlü’ne helâl ve haram kılma yetkisi verdiğini belirten âyetler.


8. Soru

Kur’ân-ı Kerîm’i açıklama görevinin Hz. Peygamber’e Allah tarafından verildiğine örnek ayetlerden biri hangisdir?

Cevap

Sana da insanlara indirileni açıklayasın diye Kur’ân’ı indirdik. Belki düşünürler (Nahl, 16/44)


9. Soru

Kur’ân-ı Kerîm’de Hz. Peygamber’e itaat edilmesini emreden birçok âyet vardır bunlardan biri hangisidir?

Cevap

Allah’a itaat edin, Resûlüne itaat edin. Eğer sırt dönerseniz bilin ki Peygamber kendi görevinden siz de kendi yükümlülüğünüzden sorumlu olursunuz. Fakat ona itaat ederseniz doğru yolu bulursunuz. Yoksa Peygamber’in (s.a.v.) görevi açıkça tebliğ etmekten başka bir şey değildir (Nur, 24/54).


12. Soru

Kur’ân-ı Kerîm’de Hz. Peygamber’in (s.a.v.) bütün mü’minler için güzel bir örnek olduğu hangi ayette belirtilmiştir?

Cevap

Şüphesiz Allah Resûlünde sizin için, Allah’a ve âhiret gününe ulaşmayı umanlar ve Allah’ı çokça zikredenler için güzel bir örnek vardır (Ahzab, 33/21)


13. Soru

Vahyi, hayatında uygulayacak birisi vasıtasıyla insanlara iletilmesinin önemli sonucu nedir?

Cevap

Birincisi, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân’ı öncelikle kendi hayatına uygulamasıyla onun utopik/hayali kurallar silsilesi olmadığını göstermiş ve inananların da aynı şeyi yapabileceğini belirtmiştir. İkinci olarak da mü’minlere ilahî emir ve yasakların nasıl uygulanacağını bizzat yaşayarak göstermiştir.


14. Soru

Mü’minlerin Hz. Peygamber’e tâbi olmaları ısrarla vurgulanan ayetlerden biri hangisidir?

Cevap

De ki ‘Eğer Allah’ı seviyorsanız, hemen bana uyun ki, Allah da sizi sevsin ve suçlarınızı bağışlasın.(Âli İmran, 3/31).


15. Soru

Kur’ân-ı Kerîm’de bazı âyetler Hz. Peygamber’e helâl ve haram kılma yetkisinin verildiğini zikretmektedir. Hangisi bu ayetlerden biridir?

Cevap

Onlar ki yanlarındaki Tevrat ve İncil’de yazılı buldukları o elçiye uyarlar. O peygamber onlara iyiliği emreder, kötülüğü de meneder. Onlara temiz şeyleri helâl, pis şeyleri de haram kılar. (Araf, 7/157).


16. Soru

Resûlullah’ın (s.a.v.) haram ve helâl koyma yetkisine sahip olduğunu kabul etmek ne anlama gelir?

Cevap

Allah’ın, Resûlü’ne verdiği otoriteye itaat etmek anlamındadır.


17. Soru

Sünnet göz ardı edildiğinde çıkacak sorunlardan biri hangisidir?

Cevap

Pratik olarak da dini yaşamanın imkânsız hale gelmesi.


18. Soru

Hz. Peygamber’in (s.a.v.) en çok vurguladığı hususlardan birisi de kendisine itaat edilmesinin zorunlu olmasıdır. Hangi hadis bu konuya örnektir?

Cevap

Yüz çevirenler hariç ümmetimin tamamı cennete girecektir buyurmuştu. O’na Yüz çevirenler kimler diye sorulunca Allah Resûlü şöyle cevap verdi: Kim bana ? itaat ederse cennete girer kim de isyan ederse şüphesiz benden yüz çevirmiş olur (Buhârî, İ’tisam 2, Hadis no: 7280).


19. Soru

Hz. Ebû Bekir’in sünnete bağlılığını gösteren sözü hangisidir?

Cevap

‘’Ben Resûlullah’ın bir şey yaptığını gördü- ğüm zaman mutlaka onu yaparım’’ sözüdür.


20. Soru

Çözümü Kur’ân’da zikredilmeyen konularda sahâbîler Resûlullah’ın sünnetine başvurdukları gösteren olaylardan biri hangisidir?

Cevap

Hz. Ebû Bekir, ninenin mirastaki payının ne olacağı sorusuna Bu konuda Allah’ın kitabında bir açıklama yok. Resûlullah’ın sünnetinde de bir uygulama bilmiyorum demiş ve konuyu araştıracağını söylemesidir.


21. Soru

Bazen Hz. Peygamber’in (s.a.v.) isteklerine itiraz edildiği vaki ise de, itirazların sonunda tövbe edilerek bu tür davranışlardan vazgeçilmiştir. Buna örnek gösterililebilecek olaylardan biri hangisidir?

Cevap

Hz. Ömer Hüdeybiye gününde yaptıklarından dolayı pişmanlık duyacak ve o günkü söylediklerini affettirir umuduyla sürekli nafile namaz kılıp oruç tutacak ve köleler azad edecektir (Ahmed b. Hanbel, Müsned, ILI, 131, Hadis no: 19423)


22. Soru

Sahabîlerin sünnete bağlılıklarının bir sonucu olarak ne görülmektedir?

Cevap

Bid’atlere yani dinde sonradan ortaya çıkarılan âdetlere şiddetle karşı çıkmaları.


23. Soru

Sünnete sarılmanın gerekliliğini gösteren ayetlerden biri hangisidir?

Cevap

Şüphesiz Allah Resûlü’nde sizin için, Allah’a ve âhiret gününe ulaşmayı umanlar ve Allah’ı çokça zikredenler için güzel bir örnek vardır (Ahzab, 33/21).


25. Soru

Sünnete sarılmanın gerekliliğini gösteren hadislerden biri hangisidir?

Cevap

(Müellif dedi ki:) Bize Velîd b. Müslim tahdîsen, o da Sevr b. Yezîd’ten tahdîsen, o da Hâlid b. Ma‘dân’dan tahdîsen, o da Abdurrahman b. Amr es-Sülemî ve Hucr b. Hucr’dan tahdîsen rivâyet etti. O ikisi şöyle dediler: Biz kendileri hakkında savaş için binek istemeye geldiklerinde size verecek bir binek bulamıyorum denildiği zaman gözlerinden yaş akarak dönenlere de bir günah yoktur âyeti inenlerden biri olan Irbâd b. Sâriye’nin yanına girdik. Ve ona Seni ziyâret etmek, geçmiş olsun demek ve senden ilim almak için geldik dedik. Bunun üzerine Irbâd şöyle dedi: Resûlullah - sallallâhü aleyhi vesellem- bir gün bize namaz kıldırdı sonra da dönüp bize çok özlü bir vaaz etti. Bu vaazdan dolayı kalplerimiz titredi, gözlerimiz doldu. Cemaatten birisi Ey Allah’ın Resûlü Bu sanki veda eden birisinin yaptığı bir vaazdı, bize ne tavsiye edersin dedi. Hz. Peygamber de ona şu cevabı verdi: Size Allah’tan sakınmanızı (başınızdaki idareci) Habeşli bir köle de olsa onu dinleyip itaat etmenizi tavsiye ederim. Benden sonra yaşayanlar birçok ihtilâfa şahid olacaklar. Siz benim sünnetime ve doğru yoldaki râşid halîfelerin sünnetine sarılın. Onlara iyice yapışın, hiç ayrılmayın. (Din işinde) sonradan uydurulmuş şeylerden sakının. Zira (dinin rûhuna/aslına ters) her sonradan çıkan şey bid’attir ve her bid’at de sapıklıktır (Ahmed b. Hanbel, Müsned, XXXVII, 76, Hadis no: 17609).


26. Soru

Yukarıda örnek olarak seçilen hadis Ahmed b. Hanbel, dışında nerede zikredilmiştir?

Cevap

Tirmizî ve İbn Mace.


27. Soru

28. sorudaki hadisten öğrendiklerimiz nelerdir?

Cevap

• Hz. Peygamber (s.a.v.) bazen namazlardan sonra konuşma yapar, fakat bu konuşmalarında karşısındakini usandırmazdı. • Dini yaşama hususunda herkesin takva sahibi olması yani Allah’tan korkup sakınması gerekir. • Hz. Peygamber’in ümmeti hakkında en çok endişelendiği şeylerden birisi ihtilâfa düşmeleriydi. Bunun çözümü ise sünnete sarılmaktır. • Râşid halîfelerin sünneti de Müslümanlar için önemlidir ve onlara da uyulmalıdır. • Dinin ruhuna/aslına uymayan ve sonradan din diye çıkarılan şeyler bid’at olup bunlar sünnetin önünde en büyük engellerden birisidir. • Allah’a isyan etmeyip hakkı ve doğruyu tavsiye ettikleri sürece idarecilere itaat etmek gerekir.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi