Hadis Tarihi ve Usulü Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Ravi

1. Soru

İsnad sisteminin uygulanmaya başlamasıyla birlikte hadis kaç kısımda incelenmeye başlanmıştır?

Cevap

İsnad sisteminin uygulanmaya başlamasıyla birlikte hadis, sened ve metin denilen iki kısımda incelenmeye başlanmıştır.


2. Soru

Hadis ilmi'nde ravi ne anlama gelmektedir?

Cevap

Hadis ilmi’nde ravi, belli usullere göre hadisi alıp (tahammül), bu usullere uygun rivâyet lâfızları kullanarak başkalarına nakleden (eda) kimseye denir.


3. Soru

Hadis ilmi'nde tabaka ne anlama gelmektedir?

Cevap

Hadis ilmi'nde tabaka, yaş ve öğrenim/isnad veya sadece öğrenim bakımından birbirine yakın râvîler grubu demektir. Çoğulu tabakâttır.


4. Soru

Hadis tarihinde ilk dönem veya mütekaddimûn döneminde yaşamış kaç ravi tabakası vardır?

Cevap

Hadis tarihinde ilk dönem veya mütekaddimûn dönemi denilen bu asırlarda yaşamış beş râvî tabakası vardır.


5. Soru

Kavram olarak sahabe ne demektir?

Cevap

Kavram olarak, Hz. Peygamber’i, ona iman etmiş olarak gören (ru’yet) veya onunla karşılaşan (lika) ve müslüman olarak ölen kimse demektir.


6. Soru

Sahabi tespit yolları nelerdir?

Cevap

Bir kimsenin sahâbî olup olmadığı şu dört yoldan biriyle belirlenir:

1. Tevâtür: Aralarında ilk dört halîfenin de (hulefâ-i râşidîn) bulunduğu dünyada cennetle müjdelenmiş on sahâbî (aşere-i mübeşşere) başta olmak üzere, önde gelen birçok sahâbînin sahâbîliği tevâtür ile sabittir.

2. Şöhret: Dımâm b. Sa’lebe ve Ukkâşe b. Mihsan gibilerin sahâbilikleri, tevâtür derecesinde olmasa bile, sahâbî olduklarına dair yaygın/meşhur bilgiye dayanır.

3. Şâhitlik: Meşhûr bir sahâbî’nin başka birinin sahâbî olduğuna dair şahitlik etmesi demektir. Hamâme ed-Devsî’nin sahâbîliği Ebû Mûsa elEş’arî’nin şahitliği ile sabittir.

4. İkrâr: Âdil bir kimsenin, kendisinin sahâbî olduğunu söylemesidir. Ancak böyle bir ikrarın dikkate alınabilmesi için ikrarda bulunan kişinin en geç hicrî 110 tarihinde ölmüş olması gerekir.


7. Soru

Müksirûn ne anlama gelmektedir?

Cevap

Bir şeyi çok yapanlar anlamına gelen müksirûn kelimesi (tekili: müksir), binden fazla hadis rivâyet etmiş sahâbîler için kullanılan bir terimdir.


8. Soru

Müksirûn diye bilinen sahabilerin isimleri nelerdir?

Cevap

Sahâbe içinde müksirûn diye bilinen yedi sahâbî, rivâyet sayılarına göre şöyle sıralanır: Ebû Hureyre: 5374 hadis Abdullah b. Ömer: 2630 hadis Enes b. Mâlik: 2286 hadis Hz. Âişe: 2210 hadis Abdullah b. Abbâs: 1660 hadis Câbir b. Abdullah: 1540 hadis Ebû Saîd el-Hudrî: 1170 hadis.


9. Soru

Sahâbe genelinde en son vefat eden kişi kimdir?

Cevap

Sahâbe genelinde en son vefat eden kişi 110/728 yılında Mekke’de vefat eden Ebu’t-Tufeyl Âmir b. Vâsile el-Leysî’dir.


10. Soru

Hadis ilminde tabii ne anlama gelmektedir?

Cevap

Hadis ilminde, mümin olarak bir veya daha fazla sahâbi ile karşılaşan ve müslüman olarak ölen kimseye tâbiî denir.


11. Soru

Tâbiîn kendi içinde kaç tabakaya ayrılır?

Cevap

Tâbiîn kendi içinde büyük tâbiîler, orta yaşlı tâbiîler, genç tâbiîler diye üç alt tabakaya ayrılır.


12. Soru

Muhadramûn ne anlama gelmektedir?

Cevap

Hadiste, Câhiliyye ve İslâm devirlerine yetişip Hz. Peygamber zamanında müslüman olduğu halde onu görememiş kimselere muhadramûn denir.


13. Soru

Etbau't tabiin ne anlama gelmektedir?

Cevap

Tâbiîne tâbi olanlar anlamındaki bu terkip, ıstılahta, mümin olarak tâbiînden bir veya birkaç kişiyle karşılaşan ve müslüman olarak ölen kimse demektir.


14. Soru

Cerh-ta’dîl ilmi nedir?

Cevap

Cerh-ta’dîl ilmi ise, rivâyetlerinin kabulü veya reddi açısından râvîleri inceleyip özel lafızlar kullanarak durumlarını açıklayan bir hadis ilmidir.


15. Soru

Bir hadisin kabul edilebilmesi için râvîsinde hangi temel özelliklerin bulunması gerekmektedir?

Cevap

Bir hadisin kabul edilebilmesi için râvîsinde adâlet ve zabt denilen iki temel özelliğin bulunması gerekir.


16. Soru

Ravide bulunması gereken temel özelliklerden biri olan adaletin unsurları nelerdir?

Cevap

Adaletin; İslam, bülûğ, akıl, takva ve mürüvvet olmak üzere beş unsuru vardır.


17. Soru

Muhaddisler, bir râvînin adâletini hangi yöntemlerle belirlemeye çalışmışlardır?

Cevap

Muhaddisler, bir râvînin adâletini genel olarak şöhret ve tezkiye olmak üzere iki yöntemle belirlemeye çalışmışlardır.


18. Soru

Ravide bulunması gereken temel özelliklerden biri olan zabt'ın unsurları nelerdir?

Cevap

Zabt'ın; teyakkuz, hıfz, kitabı korumak, mana ile rivayette lafızların anlamını bilmek şeklinde dört unsuru vardır.


19. Soru

Bir râvînin zabt sahibi olup olmadığını anlamanın temel yolları nelerdir?

Cevap

Bir râvînin zabt sahibi olup olmadığını anlamanın başlıca yolları mukayese ve imtihandır.


20. Soru

Râvînin cerhine sebep olan kusurlardan adalet sıfatıyla ilgili olanlar nelerdir?

Cevap

Râvînin cerhine sebep olan kusurlardan adalet sıfatıyla ilgili olanlar beş tanedir. Bunlar;

Kizbü’r-râvî (Yalancılık)

İttihâmu’r-râvî bi’l-kizb (Yalancılıkla itham)

Fısku’r-râvî (fâsıklık)

Bid’atü’r-râvî (Bid’atçılık)

Cehâlettir (Bilinmezlik).


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v