İşletmelerde Eğitim ve Geliştirme Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Eğitimde 21. yüzyıl becerileri nelerdir?

21. yüzyıl becerileriyle buluşturulması geleneksel yöntemlerle yapılacak eğitimlerle pek de olası görünmemektedir. Yirmi birinci yüzyıl becerileri arasında yaşam ve kariyer becerileri, öğrenme ve yenilik yapma becerileri ve bilgi ve iletişim teknolojileri becerileri yer almaktadır. Bu beceriler hem öğrenciler için hem de kariyer aşamasındaki yetişkinler için geçerlidir çünkü 21. yüzyılda yaşamak bu tür becerilere sahip olmak ve onları geliştirmekle ilgilidir. Bilgi ve iletişim teknolojileri, özünde, 21. yüzyıl becerilerini taşımaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojileri yardımıyla öğrenmek hem günümüzün becerilerini hem de hedeflenen konuları öğrenmek açısından önemlidir.

Eğitim ortamlarının sınıflandırılmasında benzeştirmeli ortamlar kategorisine verilebilecek örnekler nelerdir?

• Modeller
• Maketler
• Kesitler
• Simülatörler

Gerçek nesneler nelerdir?

Gerçek nesneler, eğitimcilerin her durumda kullanmak istedikleri araçlardır.

Gerçek nesneler kaça ayrılır?

Gerçek nesneler, eğitimcilerin her durumda kullanmak istedikleri araçlardır. Gerçek nesneler, doğası itibarıyla iki grupta incelenir. Bunlar canlı varlıklar ve cansız varlıklar olarak sınıflandırılır. 

Canlı varlıklar nasıl sınıflanmaktadır?

Canlı varlıklar, insanlar, hayvanlar ve bitkiler olarak sınıflandırılabilir. Bazı durumlarda öğrenme kaynağı, öğrenilecek olan konu itibariyle uzman kişiler olabilmektedir. Örneğin bankacılık konusunda uzmanlığa sahip olan kişiler, bir grup öğrenciye bir banka şubesini gezdirdikten sonra, yaptıkları iş konusunda bilgi ve deneyimlerini anlatabilirler. Bu durumda bilgi kaynağı bankacılık konusunda uzman olan gerçek kişilerdir. Bitki ve hayvan konusunda yapılacak eğitimlerde onların yaşadığı ortamlar öğrencilere gezdirilerek öğretilmek istenen hayvan ya da bitki türleri doğrudan gösterilebilir. İletişim engelleri ortadan kalktığı için öğrenciler canlı varlıkları görerek birinci elden bilgi sahibi olurlar.

Benzeştirmeli ortamlar nasıl tanımlanabilir?

Benzeştirmeli ortamlar gerçeğine en yakın biçimde tasarlanmış nesneler, olaylar ve durumlar olarak tanımlanabilir. Bu ortamlar, gerçek nesnelerin bulunamadığı ya da bulunmasının çok pahalı ve tehlikeli olabileceği durumlarda kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Gerçeğine yakın boyutlarda ve durumlarda üretilebilecekleri gibi, genel olarak gerçeklerinden boyutça küçük olanları eğitim ve öğrenme etkinliklerinde kullanılmaktadır. Bu ortamların en önemli özelliği, temsil ettikleri ortamlara benzerlikleri olduğu için genel olarak tümüne benzeştirmeli ortamlar denilmiştir.

Benzeştirmeli ortamlar kaça ayrılır?

İlgili kaynaklar ve yapılan çalışmalar incelendiğinde, benzeştirmeli ortamlar dört biçimde karşımıza çıkmaktadır. Modeller, maketler, kesitler ve simülatörler işletme eğitimlerinde yaygın kullanılmaktadır.

Modeller nasıl açıklanabilir?

Modeller gerçek nesnelerin üç boyutlu benzerleridir. Gerçek nesnelerle aynı boyutta olabilecekleri gibi küçük ya da büyük de olabilirler. Genellikle sınıf ya da eğitim ortamlarına getirilemeyecek büyüklükte olan canlı ya da cansız gerçek nesnelerin üç boyutlu birer kopyaları olarak tasarlanır ve öğrenme çevrelerine sunulurlar. Gerçek nesneler bir uçağın küçük bir modeli olabileceği gibi, bir yatın küçük bir benzeri ya da insan vücudunun bir parçası olabilir. Bir deveyi sınıf ortamına getirmek pek olası değildir ya da bir enerji santralini yerinde incelemek yaşamsal tehlike yaratabilir. Yabancı dil eğitimlerinde sınıfta küçük bir çarşı ortamı tasarlanabilir. Öğrencilerden bakkal, kasap, manav, terzi vb. roller yapmaları istenerek ilgili dilde konuşma alıştırmaları yapmaları sağlanabilir.

Gösterim araçları nasıl ortamlardır?

Gösterim araçları, üzerlerine yazarak ya da çizerek bir şey göstermenin olanaklı olduğu ortamlardır.

İşletmelerdeki gösterim araçları nelerdir?

İşletmelerdeki eğitimlerde en çok kullanılan gösterim araçları yazı tahtası ve çevirmeli yapraktır.

Basılı gereçler nelerdir?

Basılı gereçler; kitap, dergi, gazete, afiş, harita ve broşür gibi sınıflandırılabilirler.

Basılı gereçlerde yer alan afişler nasıl tasarlanır?

Afişler; görsel imgelerin, yazılı metnin, rengin ve çizgilerin bir araya getirilmesiyle oluşturulur. Dikkat çekici olabilmeleri için afişleri canlı ve dinamik bir biçimde tasarlamak gerekir. Afişler farklı ortam ve durumlarda eğitsel amaçlı olarak kullanılabilir. Örneğin işletmelerde yangın, gaz ve elektrik gibi tehlikeli durum ve yerlerin uyarılması amacıyla afişler kullanılmaktadır. Basit birkaç kalemle üretilebilen afişlerin yanı sıra çok profesyonelce üretilmiş afişler de işletmelerde kullanılmaktadır.

Eğitim iletişiminde görsel bilgileri yansıtmada kullanılan araçlar nelerdir?

Eğitim iletişiminde görsel bilgileri yansıtmada çeşitli araçlar kullanılmıştır. Bu araçlar sırasıyla slayt makinası, tepegöz ve episkoptur. Bu teknolojiler günümüzde yerini projeksiyon olarak da bilinen görüntü-veri sistemlerine bırakmıştır. İngilizcesi video-data projection systems olan bu araçları görüntüveri sistemleri olarak Türkçeye çevirebiliriz. Okullarda ve işletmelerde genel olarak bu tür sistemler projeksiyon sistemleri olarak adlandırılmıştır.

Video projektör nasıl çalışmaktadır?

Projeksiyon sistemleri bilgisayarlara bağlı olarak çalışmaktadır. Bu sistemleri aslında büyük bilgisayar monitörleri olarak da düşünebiliriz. Bilgisayar görüntüsünü kalabalık grupların görmesine ve izlemesine olanak sağlayacak biçimde perdeye ve duvara yansıtırlar. Projeksiyon cihazları hareketsiz görseller, başka bir deyişle “Powerpoint” benzeri sunum programlarında hazırlanmış ders notlarını yansıtmanın yanı sıra bilgisayar ekranlarında görebildiğimiz hareketli görüntüleri ve filmleri de yansıtarak kalabalık grupların izlemesine olanak tanır. Bunlar günümüzde teknolojik gelişmelere paralel olarak televizyon, DVD-VCD oynatıcısı gibi cihazlara da kolayca bağlanabilmektedir. Artık akıllı telefonlar olarak da isimlendirilen gelişmiş bilgisayar tabanlı telefonlara, tablet bilgisayarlara bağlanan modelleri de vardır. Projeksiyon cihazları eğitmene sözel olarak anlattığı konuları görsel olarak destekleme olanağı sunan teknolojik ortamlardır. İşletme eğitimlerinde kullanılan yaygın eğitim ortamları olarak tanımlanabilir.

İletişimi daha etkili ve verimli kılabilmek için önerilen nedir?

İletişimi daha etkili ve verimli kılabilmek için eğitimlerde görsellerin yanı sıra sesin kullanılması da önerilir. Günümüzde ses sistemleri teknolojinin de gelişimine paralel olarak mikro-işlemci ile çalışan sayısal ses sistemlerine dönüşmüştür. Sayısal ses teknolojisinin günümüzde en çok kullanılan biçimi MP3 teknolojisidir. MP3 (Mpeg-1 Audio Layer 3) ses dosyalarını özgün dosya boyutunun 1/20 'si oranında sıkıştırmaya olanak sağlayan bir teknoloji standardıdır. Günümüzde bunun bir adım ilerisi olan MP4 teknolojisi kullanılmaya başlanmıştır. MP4 teknolojisi ise ses dosyalarını MP3’e oranla daha fazla sıkıştırmaya olanak sağlayan bir sıkıştırma formatıdır. Başka bir deyişle, daha küçük alana daha fazla ses dosyası saklanmasına olanak sağlamaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, sıkıştırılan ses dosyalarının kalitesinin bozulmamasıdır. Sayısal olarak kaydedilen ve kullanılan sesler bilgisayar tabanlı olup eğitimleri desteklemek amacıyla kullanılmaktadır.

Hareketli görüntüler nasıl sistemlerdir?

Hareketli görüntüler, durağan ya da donuk olarak adlandırılan görüntülerin birbiri ardına gösterilmesiyle oluşan görsel sistemlerdir. Görüntüler kaydedilirken kare kare durağan olarak kaydedilir. Daha sonra oynatılırken arka arkaya gösterilir. İnsan gözü bu gösterimi “hareketli  görüntü” olarak algılar. Aslında bu bir göz yanılgısıdır ancak hareketli görüntü teknolojisi bu biçimde gelişmiştir. Türkiye’de kullanılan televizyon sistemlerinde (PAL) saniyede 25 kare gösterilir. Faklı ülkelerde değişik sistemlerin ve elektrik şebekelerinin kullanılmasıyla saniyede gösterilen kare sayısı 30 olabilir. İnsan gözü 25-30 gösterimi normal hareketli görüntü olarak algılar.

Hareketli görüntüler hangi başlıklar altında toplanabilir?

Hareketli görüntüler ve bunların teknolojileri birkaç başlık altında toplanabilir. Bunlar filmler, televizyon ve video teknolojisi olarak sınıflandırılabilir. Günümüzde eğitimlerde sayısal video teknolojileri kullanılmaktadır. Sayısal olarak görüntüleri saklama ve oynatma teknolojileri yaygın olarak VCD (Video Kompakt Disk) ve DVD (Digital Versatile Disc ya da Sayısal Uyumlu Disk) olarak adlandırılır. VCD formatı üzerine 72 dakikalık ses ve görüntü depolanabilmektedir. DVD teknolojisinde ise depolama olanağı daha fazladır. İşletmelerdeki eğitimlerde yaygın olarak DVD formatında depolanan sayısal video görüntüleri kullanılmaktadır. Hangi video teknolojisi kullanılırsa kullanılsın, eğitimler sırasında uygun görüntüleri doğru zamanda kullanmak katılımcıların öğrenmelerine yardımcı olmak açısından önemlidir.

Bilgisayar hangi ana bölümlerden oluşur?

Bilgisayar teknolojik bir araç olarak günümüzde her alanda yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Hemen her sektörde kullanılan bilgisayar eğitim alanında da yerini almıştır. Türk Dil Kurumunun sözlüğünde “çok sayıda aritmetiksel veya mantıksal işlemlerden oluşan bir işi, önceden verilmiş bir programa göre yapıp sonuçlandıran elektronik araç, elektronik beyin” olarak tanımlanan bilgisayar oldukça gelişmiş bir teknolojidir. Kısaca bilgisayarı tanımak istersek; aracın iki ana bölümden oluştuğunu söyleyebiliriz. Bunlar bilgisayar donanımı ve bilgisayar yazılımıdır. Bu konular günümüzde kullanılan kişisel bilgisayarlara göre anlatılmıştır. Başka bilgisayarlarda farklı birimler kullanılabilir.

Bilgisayarı oluşturan fiziksel parçalar nelerdir?

Bilgisayarı oluşturan fiziksel parçalar dört ana başlık altında toplanabilir. Bunlar giriş birimleri, çıkış birimleri, merkezi işlem birimi ve bellek üniteleridir.

Giriş Birimleri: Bilgilerin bilgisayara aktarılmasını sağlayan birimlerdir. Bunlar klavye, fare, joystik, sayısallaştırıcı, duyarlı ekran, tarayıcı, kamera, mikrofon ve parmak izi okuyucusudur. Bu birimler yardımıyla veriler bilgisayara aktarılır.

Çıkış Birimleri: Bilgisayarın işlediği verileri kullanıcıya ileten birimler olarak tanımlanır. Bu birimler monitör, hoparlör, kulaklık ve yazıcıdır. Başka bir deyişle, işlenen bilgileri ses, metin ve görsel ögeler olarak algılamamızı sağlayan üniteler çıkış birimleridir.

Merkezi İşlem Birimi: Merkezi işlem birimi (MİB ya da CPU) bir bilgisayarın en önemli parçasıdır denilebilir. Bu birim, çalıştırılmakta olan yazılımın içinde bulunan komutları işler ve yönetir. İşlemci terimi genelde MİB için kullanılır; elekronik parçalardan oluşur ve bilgisayarlar merkezi işlem biriminin hızı ile sınıflandırılır.

Bellek: Verileri bilgisayarda ya da harici ortamlarda saklamaya yarayan birimlerdir. Veriler bilgisayarın elektronik belleğinde saklanır ve işlenir. Bu bellek aynı zamanda bilgisayarın çalışması için merkezi işlemci birimiyle birlikte çalışır. Veriler aynı zamanda bilgisayarın içinde ve dışında farklı kayıt ünitelerinde depolanır. Bunlar ise sabit disk, harici disk, disket sürücü, optik disk sürücüler, CD-ROM, DVD-ROM, zip sürücü, manyetik teyp, USB bellek ünitesi gibi araçlardır. İşlenen ve işlenecek olan veriler bu araçlarda saklanabilir. Günümüzde bu araçların veri depolama yeteneği oldukça gelişmiştir.

Telekonferans sistemleri nedir?

Coğrafik olarak birbirinden uzak yerlerde bulunan insanları teknolojik olarak bir araya getirerek toplantı yapmalarına olanak sağlayan elektronik toplantı sistemleridir. Telekonferans sistemleri aslında birbirinden farklı olan ancak amacı insanları elektronik olarak bir araya getirmeye yarayan sistemlere verilen ortak isimdir. Uygulamalara bakıldığında, telekonferans sistemlerinin çeşitli uygulamaları işletme eğitimlerinde ve çalışanların birbirleriyle olan iletişimlerinde kullanılmaktadır. Tek yönlü sesli telekonferans kadar çift yönlü ses ve tek yönlü görüntüye dayanan telekonferans sistemleri artık eski olarak değerlendirilmekte ve bunların yerine video konferanslar ve bilgisayar konferansları tercih edilmektedir.

Yaygın olarak kullanılan video konferans sistemi neden önemlidir?

Yaygın olarak kullanılan bir telekonferans sistemidir. Bireyleri sesli ve görüntülü şekilde eş zamanlı olarak birbirlerine bağlaması açısından önemlidir. İnternet hatlarının ve hızlarının yeterli olmadığı zamanlarda kullanılmıştır. Bağlantılar uydu aracılığı ile gerçekleştiği için pahalı bir sistemdir. Dünyada büyük işletmeler ve üniversiteler gibi eğitim kurumları video konferans hizmetlerinden yararlanmaktadır ancak sistemi kullanacak teknik elemanlar ve sisteme uyum sağlayacak eğitimcilerin yetiştirilmesi emek ve zaman isteyen bir iştir. Bu nedenle günümüzde internetin de yaygınlaşmasıyla tercih edilme sırası aşağılara düşmüştür.

Akıllı taşınabilir ortamlar nasıl yaygınlaşmıştır?

Bilgisayarla eğitimin yanı sıra akıllı taşınabilir ortamlar eğitim uygulamalarında gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Alanyazında mobil öğrenme (seyyar öğrenme) olarak da adlandırılan yöntem akıllı taşınabilir araçlar yardımıyla gerçekleştirilmektedir. Mobil öğrenmede ders içeriği PDA’ler, cep telefonları ya da tablet bilgisayarlar ile taşınabilir. Bu yöntemle, öğrenciler, her an her yerde eğitim alma şansını yakalayabilirler. Örgün, yaygın ve işletme eğitimlerinde dikkati çekecek düzeyde kullanılmaya başlanmıştır. Bu yöntemle öğrenciler diledikleri zaman ve diledikleri yerden eğitim alma şansına sahiptirler. Cihazların, aynı zamanda, İnternete ve öteki sayısal ağlara bağlanabilme kapasiteleri sayesinde çok zengin bir öğrenme içeriğine kavuşmak öğrencileri güdüleme açısından oldukça önemlidir. Bu sistemlerin anında kayıt yapma, düzenleme ve farklı belleklerden çağıma özellikleri düşünüldüğünde, eğitimde çığır açabilecek yeniliklerden bir olma özelliği yadsınamaz. Taşınabilir öğrenme sistemleri, aynı zamanda, eş zamanlı ve eş zamansız çalışabilme özelliğiyle birlikte çok yararlı olabilecek bir eğitim sunum modeli oluşturmuştur.

Web nasıl bir sayısal ağdır?

Kısaca Web adı verilen World Wide Web (www) dünya üzerindeki en önemli sayısal ağdır. Web teknolojisi kullanıcılarına bir adres üzerinde sisteme bağlanma olanağı sunar ve "www" ile başlayan adreslerdeki sayfaların görüntülenmesini sağlayan bir hizmeti ifade eder. Web üzerinde çeşitli adres uzantıları bulunmaktadır. Bu uzantılar sahip oldukları alana ve paylaştıkları bilgi türüne göre sınıflandırılmışlardır. Örneğin, eğitim kurumlarına “edu”, hükümet kuruluşlarına “gov”, ticari işletmeler “com”, kişisel sitelere “gen”, İnternet servis sağlayıcılarına “net”, vakıf, dernek, oda ve sivil toplum örgütlerine “org”, askeri kurumlara “mil” ve uluslararası kuruluşlara “int” uzantısı verilir. Amerika Birleşik Devletleri dışındaki ülkelerin ülke kodları da web adreslerinin sonuna eklenir. Örneğin, Türkiye için “tr” uzantısı adresin sonuna eklenmelidir. Web’in ortaya çıkması ve yaygınlaşması oldukça hızlı olmuştur. Şu anda büyük çoğunlukla ikinci kuşak web hizmetlerini kullanmaktayız. Web 2.0, O'Reilly Media tarafından 2004'de kullanılmaya başlayan bir sözcüktür ve ikinci kuşak internet hizmetlerini - toplumsal iletişim sitelerini, vikileri, iletişim araçlarını, folksonomileri- yani İnternet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak yarattığı sistemi tanımlar.

Günümüzde birçok alanda yaygın bir biçimde kullanılan ikinci kuşak web hizmetleri nelerdir?

Blog, RSS, Wiki, Sosyal Ağlar, Anlamsal Ağ (Semantik Web)

Sanal sınıf nedir?

Sanal sınıflar uzaktan eğitim sistemlerinde, başka bir deyişle, eğitimciyle öğrencinin fiziksel olarak bir arada olmadığı durumlarda tasarlanan sınıf ya da gruplara verilen isimdir.

Sanal sınıf ortamının dünya üzerindeki kullanımı nasıldır?

Dünya üzerinde pek çok gelişmiş ülkede uzaktan eğitim sistemlerinde, özellikle üniversite eğitiminde, sanal sınıf uygulamaları kullanılmaktadır. Ülkemizde de Anadolu Üniversitesi başta olmak üzere belirli üniversitelerde sanal sınıf uygulamaları yapılmaktadır. Anadolu Üniversitesinde Breeze ve Adobe Connect isimli yazılımlar üzerinden WebCT ve Blackboard öğrenme yönetim sistemleri kullanılarak sanal sınıf uygulamaları yapılmaktadır. Öğrenme yönetim sistemleri ÖYS (LMS-Learning Management Systems) öğrenme etkinliklerinin yönetilmesi sağlayan çeşitli yazılımlardır. Sistem katılımcıya öğrenme materyali sunarken, aynı zamanda sunulan öğrenme materyalini paylaşmayı da düzenler. ÖYS de katılımcıların birbirleriyle ve öğretmenle tartışması da eşzamanlı ya da eşzamansız olarak sistem tarafından sağlanır. Dersi yönetme, ödevler verme ve alma, değerlendirme için sınavlar yapma, ödev ve sınavlara ilişkin geribildirim sağlama görevlerinin yanı sıra, öğrenme materyallerini düzenleme, öğrenci, öğretmen ve sistem kayıtlarını tutma ve raporlama gibi işlemleri de bilgisayar üzerinden yapılmasını sağlar.