Görüşme Teknikleri Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

1. Bireyle sosyal çalışmanın konusu ve amacı nedir?

Bireyle sosyal çalışmanın konusu, bireysel ve ailesel düzeyde, yani mikro düzeyde yaşanan psikolojik ve sosyal sorunlardır. Temel amacı ise bu sorunların çözümünde başvuranlara yardımcı olmaktır.

Bireyle sosyal çalışma hangi alanlarda hizmet sunmaktadır?

Evden kaçan gençlere bireysel danışmanlık, işsizlere iş bulma konusunda yardım, özkıyım (intihar) girişiminde bulunanlara ya da bulunma olasılığı taşıyanlara danışmanlık, evsiz çocukların güvenli ortamlara yerleştirilmesi, istismara uğramış çocuklara ve ailelerine koruyucu hizmetler sunma, travma geçirmiş bireye uzun süreli bakım sağlamada yardım, cinsel işlev bozukluğu olanlara danışmanlık, alkol bağımlısı olan bireylere durumlarını fark etmede yardım, süreğen ya da ölümcül hastalığı olanlara danışmanlık, tek ebeveynli ailelere hizmet sağlama, psikiyatri ya da rehabilitasyon servislerinde tedavi ekibinin bir parçası olma vb.

Sosyal hizmette bireyle sosyal çalışmanın dışında başka hangi uygulamalar bulunmaktadır?

Kuşkusuz sosyal hizmette tek yöntem bireyle sosyal çalışma değildir. Grupla sosyal çalışma (mezzo düzey) ve toplulukla sosyal çalışma (makro düzey) gibi uygulamalar da bulunmaktadır.

Psikoterapi ne anlama gelmektedir?

Psikoterapi ruhsal, duygusal ve davranışsal sorunların, gelişimsel krizler ve gecikmelerin bir psikoterapist ve danışanın karşılıklı iletişimine dayalı olarak biyolojik olmayan bir süreçle iyileştirilmeye çalışılması olarak betimlenebilir.

Psikolojik danışma ne anlama gelmektedir?

Psikolojik danışma, bireyin kendini tanımasına, davranışlarını fark etme yönünde cesaretlenmesine ve duygusal baskıdan kurtulmasına destek vererek başkaları ile olan ilişkilerini, bazı tutum ve alışkanlıklarını kavrayıp değiştirmesine yardımcı olma işidir.

Etkili bir görüşmecide olması gereken özellikler nelerdir?

• Sosyal hizmet alanının uygulama ilkelerini benimseme
• Alanın öngördüğü uygulamacı yeterlilikleri ölçütlerini karşılama
• Yardım ilişkisi kurabilme,
• Görüşme becerilerini uygulama,
• Uygun bireysel özellikleri taşıma,
• Görüşme becerilerini farklı ortamlara aktarma.

Etkili bir görüşmecide bulunması gereken özelliklerden olan uygulama ilkesini benimseme ne anlama gelmektedir?

Uygulama ilkesi, yaklaşım, kuram, yöntem ve tekniklerin ötesinde, koşuldan koşula, kişiden kişiye göre değişim göstermeyen, meslek üyelerinin tümünün uyması gereken evrensel davranış kuralı ya da temel düşünce olarak algılanabilir.

Görüşmelerdeki temel uygulama ilkeleri nelerdir?

• İlişkinin profesyonelliği
• Bilimsel dayanaklılık
• Bireyin bütün olarak ele alınması
• Meslek bilinci ile hareket etme
• Başvuran merkezlilik
• Güçlü yönlere vurgu
• Meslek etiğine uygunluk
• Sosyal adaletten yana olma

Profesyonel ilişki ne anlama gelmektedir?

Profesyonel ilişkiden kasıt, tarafların birbirleri ile özel ya da duygusal yönden değil, mesleki çerçevede bir ilişki kurmasıdır.

Görüşmeci ve görüşen arasında profesyonel ilişki neden önemlidir?

Sosyal hizmetin nihai hedefi değişim yaratmaktır. Değişim yaratma sürecinde görüşme tekniği uygulanırken görüşmeci ile başvuran arasında profesyonel ilişki kurmak yaşamsal bir öneme sahiptir. Çünkü uygulama sürecinin başlangıcından sonuna değin, taraflar bir ilişki içinde bulunacaktır. Profesyonel ilişkinin en önemli getirisi, başvuranın görüşmeciye güven duymasıdır.

Bilimsel dayanaklı bir uygulamada bulunması gereken aşamalar hangileridir?

Bütün yöntemlerin uygulamasında temel olarak beş aşama yer alır: Sorunla ilgili bilgi toplama, tanılama, eylem planı oluşturma, planı uygulama ve yapılan işi değerlendirme.

Bireyin bir bütün olarak ele alınması neden önemlidir?

İnsan biyolojik, psikolojik ve sosyal bir varlıktır. Her ne kadar doğası gereği sosyal hizmet, bireyin daha çok sosyal bileşenine ağırlık verse de, diğer bileşenlerin gözden kaçırılması görüşmeciyi bütüncül bir algılamadan mahrum bırakacaktır.

Başvuran merkezli anlayışın geçerli olması ne anlama gelmektedir?

Sorun kadar sorun sahibine de yönelmeyi, sorun sahibine karşı önyargısız olmayı ve bireyi olduğu gibi kabul etme anlamına gelmektedir.

Başvuran merkezli anlayışa sahip bir uzman nasıl davranır?

Bu ilkeye uyan görüşmeci, uygulamanın hızını başvurana göre ayarlar, sorunun başvuran tarafından da bilinmesine izin verir, başvuranın niteliklerine ve gelişimsel seyrine göre davranır.

Başvuranın güçlü yönlerine vurgu yapılması neden önemlidir?

Her başvuranın sorunları kadar o sorunlarla baş edebilecek gücü de olduğu varsayılmaktadır. Bu tarz bir yaklaşım, kişinin sorununu çözmesi ya da sorunla baş edebilmesi için ona güç verecektir. Yardım mesleklerinde öncelikle bireyin olumlu özelliklerini vurgulamak esastır.

Görüşmelerde mesleki etiğe uygun davranmak neden önemlidir?

Başvuranın haklarına saygılı olmak, başvuranın kültürel özelliklerine ve farklılıklarına duyarlı olmak, başvuranla ilgili özel bilgilerin gizliliğini sağlamak başvuran-sosyal çalışmacı arasındaki ilişkiyi güçlendirecektir.

Sosyal hizmetlerde sosyal adaletten yana olma kavramı ne anlama gelmektedir?

Taraf olma durumu, başvuranın özelliklerinden bazılarının yanında ya da karşısında olma anlamında değil; genel olarak sosyal ve ekonomik adaletten yana olma anlamındadır

Başvuran ve görüşmeci arasında kurulan yardım ilişkisi hangi başlıklar altında incelenmektedir?

• Gerçek ilişki
• Profesyonel ilişki
• Çalışma işbirliği
• Aktarım (transferans)
• Karşıt aktarım (karşıt transferans)

Çalışma işbirliği neden önemlidir?

Çalışma işbirliği, görüşmeci ve başvuranın birlikte çalışmasının getirdiği etkileşimli ortaklıktan doğan ilişki yönüdür. İlişkinin çalışma işbirliğine yönelik kurulması tarafların hedeflenen sonuçlara ulaşma olasılığını artırmaktadır. Yardım ilişkisinin profesyonel olmasına en çok katkı sağlayan ilişki yönü olduğu ileri sürülebilir.

Aktarım ne anlama gelmektedir?

Aktarım (Transferans), başvuranın, profesyonel ilişki kapsamında olmayan duygu ve düşüncelerinin uzmana yönlendirilmesidir. Örneğin başvuran, uzmanı baba figürü olarak algılayabilir.

Karşıt aktarım ne anlama gelmektedir?

Karşıt aktarım (Karşıt transferans) ise, profesyonel ilişki çerçevesinde olmayan duygu ve düşüncelerin uzmandan başvurana doğru yönlendirilmesidir. Örneğin, ender olsa da uzman, başvurana duygusal bir yakınlık duyabilir.

Aktarım ya da karşıt aktarımın gerçekleşmesi durumunda ne yapılması gerekmektedir?

Her iki durumda da ne yapılması gerektiği ile ilgili farklı görüşler olmakla birlikte, en çok önerilen yol, başvuranın başka bir uzmana yönlendirilmesidir.

Temel yardım ilişkisi değerleri nelerdir?

• Kabul etme
• Yargılamama
• Saygı
• Empati
• İçtenlik
• Saydamlık
• Danışanı güçlendirme
• Farklılıklara duyarlılık
• Pozitif yanlılık

Kabul etme ne anlama gelmektedir?

Kabul etme ya da kabullenme, herhangi bir sorun nedeniyle görüşme sürecine alınan başvuranın önyargısız bir biçimde ele alınması anlamına gelmektedir.

Koşulsuz kabul neden önemlidir?

Kabul etmenin üç temel işlevi olduğu söylenebilir: Başvuranda güven duygusu oluşturmak, başvuranı görüşme sürecinde tutmak ve doğru bilgi alımını sağlamak.

Yargılama davranışı hangi sonuçlara yol açmaktadır?

Yargılayıcı bir görüşme, başvuranın kötü hissetmesine yol açma olasılığı taşımaktadır. Yargılanma hissinin başvuran açısından en belirgin sonucu “anlaşılmıyor olma” duygusuna yol açmasıdır.

Saygı ne anlama gelmektedir?

Noktada bir değer olarak saygı, görüşmecinin, başvuranı duygu, düşünce ve eylemlerinde ayrı ve özgür bir birey olarak algılaması ve bunu karşısındakine hissettirmesidir.

Empati ne anlama gelmektedir?

Empati, diğerinin duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını yönlendiren faktörleri kendimize aitmiş gibi, ancak aslına sadık kalarak algılama ve anlama yeteneğidir.

Empati ile sempati arasında nasıl bir fark bulunmaktadır?

Sempati, bireyin kendini karşısındaki bireyin yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini anlamaya çalışması ve ona hak vermesidir. Empatide hak verme yokken sempatide vardır. Sempati daha çok arkadaşlık ilişkilerinde görülür. Empati, başvuranın anlattıklarını olduğu gibi ona yinelemek değil, onu anladığımızı farklı sözcüklerle ifade etmektir.

İçtenlik ne anlama gelmektedir?

İçtenlik ya da diğer adıyla samimiyet, bir görüşme sürecinde başvuranın ve görüşmecinin duygu, düşünce, tutum ve davranışlarını olana ya da gerçeğe uygun olarak ve yapaylıktan kaçınarak aktarma eğilimi olarak tanımlanabilir

Doğallık ne anlama gelmektedir?

Doğallık, duygu, düşünce ve imgelerin süsleme ve abartıdan uzak, aslına uygun aktarılmasıdır.

Saydamlık ne anlama gelmektedir?

Saydamlık, duygu ve düşüncelerin karşıdaki tarafından anlaşılabilir, görülebilir biçimde aktarılmasıdır.

Saydamlığın oluşması için gerekli olan koşullar nelerdir?

Saydamlığın oluşabilmesi iki koşula bağlıdır: Kişinin kendi duygu ve düşüncelerinin farkında olması, bu duygu ve düşünceleri karşıya iletmesi.

Bir değer olarak “başvuranı güçlendirme” ne anlama gelmektedir?

Başvuranı güçlendirme, bireyin kaynaklarının farkına varmasını sağlama, bu kaynakları etkili kullanmasına yardım etme, dolayısıyla potansiyellerini açığa çıkarmak için destekleyici olma anlamında kullanılmaktadır.

Pozitif yanlılık ne anlama gelmektedir?

Başvuranın üçüncü kişi ya da kurumlarla bir çatışması ya da sorunu olması durumunda görüşmeci, başvuranın tarafında olmak kaydıyla bir taraflılık sergilemesidir.

Pozitif yanlılık neden önemlidir?

Pozitif yanlılık, bireyin aldığı yardımdan faydalanma olasılığını artıracağı gibi, onunla ilgili herkesin daha dikkatli davranmasına da yol açabilecektir. Bu durum tarafsızlığın ihlali değil, yardım alanın lehine bir uzman tepkisidir.

Görüşme becerileri nelerdir?

• Yapılandırma
• Teşvik etme
• Gözlem
• Dili etkili kullanma
• Dinleme
• Sessizlik
• Somutluk
• Yansıtma
• Özetleme
• Soru sorma
• Kendini açma
• Yönlendirme
• Geribildirim ve Pekiştirme
• Yönetme

Yapılandırma ne anlama gelmektedir?

Yapılandırma, görüşme sürecinin ne olduğu, doğası, süresi, koşulları, sınırları, nerede ve kim tarafından gerçekleştirileceğinin belirlenmesi ve bunun başvurana aktarılmasıdır.

Yapılandırmanın ne gibi faydaları bulunmaktadır?

• Görüşmeci ve başvuranın sınırlarının belirlenmesi.
• Başvurana görüşme hakkında bilgi sağlaması.
• Her iki tarafa da süreç hakkında netlik kazandırması.
• Anlaşmanın bağlayıcı niteliğinin olması.

Teşvik etme ne anlama gelmektedir?

Başvuranın anlatmaya, yani konuşmaya cesaretlenmesi becerisi “teşvik etme” olarak adlandırılmaktadır. Teşvik edici görüşmeci, başvuranın anlattıklarına kısa ve etkili karşılıklar vererek onun daha fazla anlatmasını sağlamalıdır.

Gözlem ne anlama gelmektedir?

Gözlem, başvuran ve sorunlarına ilişkin olabildiğince çok bilgi alabilmek için görüşmeci tarafından başvuranın sözlü ve sözlü olmayan davranışlarının izlenmesidir.

Görüşme açısından dilin etkin kullanımı ne anlama gelmektedir?

Dili etkin kullanmak, konuşma dilini kurallarına uygun olarak kullanmanın ötesinde bir beceridir. Görüşme sürecinde dil ile ilgili en önemli nokta anlaşılmaktır. Dolayısıyla dili etkin kullanan görüşmeci, başvuran tarafından anlaşılır olmalı; başvuranı da anlıyor olmalıdır.

Başvuranın ifadelerindeki sözlü ve sözlü olmayan dil kullanımında tutarsızlık olması durumunda ne yapılmalıdır?

Özellikle sözlü ve sözlü olmayan ifadeler arasında bir tutarsızlık varsa sözlü olmayan ipuçlarına daha çok güvenilmektedir. Aslında görüşmeci için işin sırrı buradadır: Görüşmeci doğru bilgi toplamak ve sağlıklı yardım ilişkisi kurabilmek için başvuranda güven duygusu oluşturmalıdır. Güven duygusunun oluşumunda “söylenen ile görünen arasındaki tutarlık” esastır.

Görüşmede kaç tür dinleme vardır?

Görüşmede dinlemenin üç türü gözlenebilmektedir: Aktif dinleme, Kestirici dinleme, Seçici olmayan dinleme.

Aktif dinleme ne anlama gelmektedir?

Aktif dinleme: Görüşmecinin özel ve etkili bir uyanıklık ve dikkatle karşısındakini anlama çabasıdır. Amaç anlatılanları ayrıntısıyla anlamak ve anlatanın da anlattıklarının farkında olduğundan emin olmaktır. Görüşme sürecinde en ideal dinleme türüdür

Kestirici dinleme ne anlama gelmektedir?

Kestirici dinleme: Aktif dinlemenin sonucunda oluşan ve bir sonraki iletinin ne olacağını tahmin etmeye yönelik dinlemedir. Bu dinleme türü başlangıçta kullanılabilir, ancak süreç ilerledikçe olası farklılık ve yenilikleri kaçırma olasılığı taşıdığından kuşkuyla yaklaşılmalıdır

Seçici olmayan dinleme ne anlama gelmektedir?

Seçici olmayan dinleme: Bir tür “üçüncü kulakla dinleme” olarak da bilinen bu dinleme biçiminde özel bir hedef ya da seçicilik yoktur. Başvuranın anlattığı her şey dinlenir, ancak hedefi olmadığı için biraz kafa karıştırıcı olabilir. Bu dinleme genele yöneldiği ve başvuranın anlattıkları arasında bağlantı kurmayı sağladığı için göz ardı edilmemelidir. Seçici olmayan dinlemede niyetimiz, kişisel yanlılık, önyargı ve beklentilerimizi en aza indirmektir

Etkili ve etkisiz görüşmeci açısından görüşmenin yapılış amacı arasında nasıl bir fark bulunmaktadır?

Etkili görüşmeci için öncelik başvuranın gereksinimleri ve görüşmenin amacıdır. Aksine etkisiz görüşmecinin önceliği görüşmenin tamamlanmış olmasıdır.

Etkili ve etkisiz görüşmeci arasında konuşma tutumu açısından nasıl bir fark bulunmaktadır?

Etkili görüşmeci, genellikle başvurandan daha az konuşurken, etkisiz görüşmeci, başvurandan daha çok konuşur.

Etkili ve etkisiz görüşmeci arasında not alırken nasıl bir fark bulunmaktadır?

Etkili görüşmeci, görüşme akışını bozmadan not alır. Etkisiz görüşmeci not alırken başvuranı sık sık kesmek durumunda kalır.