Görüşme Teknikleri Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Amacı insanların yaşadıkları deneyimleri, bu deneyimlere verdikleri anlamları anlamak olan ve bu deneyimleri dil yardımıyla birbirlerine aktardıkları bir süreçtir.

Görüşme sürecinde gözlemin kullanılması görüşme sonucu elde edilen bilgilerin kalitesini artırmasının nedeni nedir? 

Bunun nedeni ise gözlem sayesinde sözsüz iletişimin de görüşmeye dâhil edilmesidir. Telefon ya da internet aracılığıyla yapılan görüşmelerden ziyade yüz yüze yapılan görüşmeler, karşımızdaki bireyi gözlemleme fırsatını daha çok vermektedir.

Görüşmeyi sohbetten ayıran en önemli özellik nedir?

Ggörüşmörüşmeyi sohbetten ayıran en önemli özellik görüşmenin bilinçli bir amaca ulaşmak için tasarlanmasıdır.

Görüşmede rol ilişkileri nasıl tanımlanmaktadır?

Görüşmede rol ilişkileri belirlenmiştir. Bu ilişkide hem görüşmeci hem de başvuran, görüşmenin amacı ve konuşulacak konu başlıkları üzerinde anlaşmaya varmıştır. Görüşmenin amacına ulaşması için bir kişi görüşmeci olarak belirlenmiştir; görüşmeci, bu sorumluluk çerçevesinde görüşmeyi yönlendirir ve amaca götürecek soruları yöneltir. Diğer kişi ise başvuran olarak tespit edilmiştir; görüşmeciye uyum sağlayarak soruları cevaplandırır ve görüşme sürecini kolaylaştırır.

Sosyal hizmetlerde görüşme nasıl tanımlanmaktadır? 

Sosyal hizmetlerde görüşme, bir veya daha fazla başvuran ile bir veya daha fazla sosyal çalışan arasında gerçekleşen ve başvuranın psikososyal işlevlerinin iyileşmesine nasıl yardım edeceğini anlamak ve saptamak amacıyla sosyal çalışmacının bilgi, beceri ve tekniğini sürece dâhil ettiği sözel bir değiş-tokuştur.

Sosyal hizmette kullanılan görüşmenin amaçlarını oluşturan görüşmenin işlevleri nelerdir?

• Bilgi toplamak, 
• Bilgileri değerlendirmek
• Bir değişim yaratmaktır.

Başvuranın kişisel ya da sosyal sorunuyla ilgili olarak geçmiş yaşantısı hakkında bilgilerin toplanmasındaki amaç nedir?

Bilgilerin toplanmasındaki amaç, sosyal çalışmacının, başvuranı ve sorununu daha iyi anlamak ve çözüme en uygun sağlanacak hizmetin ne olduğunu ortaya çıkarmaktır.

Teşhis veya karar verme görüşmelerinin özellikleri nelerdir?

Teşhis ya da karar verme görüşmeleri, bilgi toplama görüşmelerine kıyasla daha amaç odaklıdır; belirgin kararlar almaya yöneliktir. Bireyin davranışlarını, algısını, tutumlarını etkileyen faktörleri anlamayı sağlar. İhtiyaçlarını, sorunlarını, imkanlarını, kaynaklarını “ne?, ne zaman?, nerede?, ne kadar?” tarzındaki sorularla belirlemeye çalışır.

Tedavi ya da terapötik görüşmelerinin amacı nedir?

Tedavi ya da terapötik görüşmelerinin amacı başvuranlarda ya da sosyal çevrelerinde değişim yaratmak veya her ikisini birden gerçekleştirmektir. Amaç, terapi sonunda başvuranın sosyal işlevlerinin daha etkin olmasını sağlamaktır.

Görüşmenin yapısına göre farklılaşan görüşme teknikleri nelerdir?

Görüşmenin yapısına göre farklılaşan görüşme tekniklerini yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve yapılandırılmamış olmak üzere üç başlık altında incelenmektedir.

Yapılandırılmış görüşme tekniğinin özellikleri nelerdir?

Görüşme yapılan her kişiye aynı sorular sorulur; bu sorular önceden belirlenmiştir. Görüşme sırasında önceden belirlenen soruların dışına çıkmak mümkün değildir. Soruların hangi sırada sorulacağı da aynı şekilde belirlenmiştir. Görüşmeyi gerçekleştiren kişiye esneklik tanımaz; görüşme anında görüşmecinin aklına gelen bir soruyu sormasına imkân tanımaz.

Yapılandırılmış görüşme yapacak kişilere yol gösterecek öneriler nelerdir?

• Görüşmeye başlarken detaylı bir açıklamaya girmeyin, standart bir açıklama formu kullanın.
• Daha önceden hazırlanmış sorulardan ve cevap anahtarından uzaklaşmayın.
• Bir başka kişinin görüşmeyi bölmesine izin vermeyin.
• Cevaplara yorum yapmayın; katılıp katılmadığınızı belirtmeyin.
• Sorunun ne anlama geldiği hakkında yorum yapmayın.
• Cevaplarda bir kelime değiştirmeyin; cevap listesine yeni bir cevap kategorisi eklemeyin.
   

Yarı-yapılandırılmış görüşme tekniğinin özellikleri nelerdir?

Görüşmeden önce her kişiye sorulacak sorular belirlenmiştir; fakat yapılandırılmış görüşmeden farkı görüşmeciye görüşme sırasında ihtiyaç duyduğu, merak ettiği soruyu sorma esnekliğini tanımasıdır. Görüşmeci, görüşme sorularıyla ilgili olarak kendi tarzını kullanarak konuları araştırabilme inisiyatifine sahiptir. Bu görüşme tipi sosyal hizmetlerde benzer sorunlarla, deneyimlerle karşılaşmış başvuranlarda kullanılır.

Yapılandırılmamış görüşme tekniğinin özellikleri nelerdir?

Görüşmeci, görüşme sırasında aklına gelen her türlü soruyu sorar; gelen cevaplara göre yeni soruları şekillendirir. Görüşmeci, görüşme yapılan kişinin cevaplarına bağlı olarak kendini sürekli yeniden yapılandırmak ve her verilen cevaba koşut yeni soruları o an hazırlamak ve sormak durumundadır. Bu şekilde elde edilen bilgi en düşük güvenilirliğe ve geçerliliğe sahiptir. Diğer görüşme tekniklerine göre daha fazla zaman alır. Fakat hem görüşmeciye hem de görüşülen kişiye büyük bir esneklik tanır. 

Görüşmenin yapılandırılma derecesini belirleyen göstergeler nelerdir?

1. Görüşme sorularının ve soruların sorulma sırasının önceden belirlenmiş olması,
2. Cevapların kaydedilme biçimi,
3. Soruların türleridir.
    
    

Grup görüşmelerinde kullanılan tekniklerden biri olan odak grup görüşmelerinin özellikleri nelerdir? 

Görüşmeciyle başvuran arasında bire bir yapılan görüşmelerden farklı olarak odak grup görüşmelerinde bireysel hikâyelerden ziyade belli bir grup ya da topluluğun belli bir konu üzerindeki davranışları ve davranışlarının arkasındaki nedenleri anlaşılmaya çalışılır. Bireylerin bilgi ve tecrübeleri yanında nasıl düşündükleri, neden o şekilde düşündükleri konusunda detaylı bilgi toplanır. 

Görüşme tekniğinin üstün yönlerini başlıklar şeklinde sıralayınız. 

• Derinlemesine Bilgi
• Doğallık
• Görüşme Yapılacak Kişilere Ulaşmak

Sosyal hizmet görüşmelerinde görüşmeyi gerçekleştiren profesyonelin empati yeteneği neden önemlidir?

Sosyal hizmet görüşmelerinde görüşmeyi gerçekleştiren profesyonelin empati yeteneği sayesinde başvuranın farkında olduğu veya olmadığı, bilinçaltına ittiği düşünce ve duyguları ortaya çıkarmak mümkün olur. Görüşmelerde empati sayesinde başvuranın gözünden olayların değerlendirilmesi söz konusu olur. Görüşmeyi gerçekleştiren profesyonel, başvuranın rolüne belli bir süre girer; beden dilini, mimiklerini, jestlerini kullanarak ve de kişisel anlayışını dillendirerek görüşmelerin daha etkili geçmesini sağlar.

Görüşme tekniğinin zayıf yönlerini başlıklar şeklinde sıralayınız. 

• Kişisel Yanlılık
• Yanlış Anlaşılmalar ve Eksik/Hatalı Bilgi Toplanması
• Özel Yaşamın Gizliliği
• Zaman ve Maliyet

• Görüşmeciden kaynaklanan,
• Görüşülen kişiden kaynaklanan,
• Görüşmeci-görüşülen etkileşiminden kaynaklanan

yanılgı kaynakları olarak sıralamaktadır.