Örgütlerde İnsan Kaynakları Yönetimi Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Çokuluslu işletme nedir?

Çokuluslu iletme; 1. Ekonomik birimlerinin hukuki şekillerine ve uğraşı alanlarına bakılmaksızın iki ya da daha çok ülkede faaliyet gösteren, 2.İş birimleri arasında küresel stratejiyi ve ortak politikaları saptayan bir ya da birden fazla karar merkezi bulunan, 3. Bilginin, kaynakların ve sorumlulukların birimler arasında paylaşıldığı işletmelerden oluşan ticari bir kuruluştur.

İşletmelerin küreselleşme süreçleri içerisinde yer alan konular ele alındığında "ana ülke" kavram neyi ifade eder?

Ana ülke: Çokuluslu işletmenin anavatanı, kökeninin bulunduğu ülkedir. Örneğin; Toyota
Motor’un ana ülkesi Japonya, Samsung’un Güney Kore, Nestle’nin İsviçre’dir.

Ev sahibi ülke kavramı neyi ifade etmektedir?

Ev sahibi ülke: Çokuluslu işletmenin yatırım yaptığı ülkedir. Örneğin, Toyota Motor’un
Türkiye’de yaptığı ortak yatırımda ev sahibi ülke Türkiye’dir.

Üçüncü ülke kavramı neyi ifade etmektedir?

Üçüncü ülke: Çokuluslu işletmelerin ürünlerini sunduğu ve insan kaynağı sağlayarak ilişki
içerisinde olduğu diğer ülkelerdir. Örneğin, Toyota Motor Türkiye şubesinde Japon ve Türk
vatandaşlarının dışında Alman, İngiliz ya da Amerikan vatandaşları gibi farklı ülkelerden
bireyler de istihdam edilmektedir. Bunlar üçüncü ülke vatandaşı olarak nitelendirillir.

Çok uluslu bir işletmede insan kaynaklarının temel amacı nedir?

İşletmenin küresel düzeyde başarılı olabilmesini sağlamaktır.

Yönetici geliştirme ne anlama gelmektedir?

Yönetici geliştirme, yöneticilerin başarılı liderler olabilmeleri için gerekli deneyim, tutum ve yetenekleri kazanmalarını sağlayan eğitim sürecidir.

Çalışma ilişkileri ne anlama gelmektedir?

Çalıma ilişkileri, bağımlı çalışmadan doğar; çalışan ile işveren arasındaki
bölüşüme ve çalışma koşullarına ilişkin kurumsallaşmış ilişkileri kapsar.

Sosyal yardımlar neyi kapsar?

Tıbbi bakım, tedavi, sosyal güvenlik, emeklilik, ücretli tatil, yıl içinde belli sayıda ve acil durumlarda ana ülkeye seyahat masrafları, doğum ve ölüm yardımları, hastalık halinde aile yardımı gibi önemli konuları kapsar.

Kambiyo kur farkları ne anlama gelmektedir?

Ana ülke ile ev sahibi ülkeler arasında kur dalgalanmaları olması durumunda personelin uğradığı zarar kendisine ödenir. Çoğu zaman ücretler uluslararası para birimleriyle ödenerek kur farklarının etkisi ortadan kaldırılmaktadır.

Gelir  vergisi ödemesi ne anlama gelmektedir?

Bazı ülkelerde sadece yerel olarak ödenen ücretler gelir vergisine tabiyken pek çok ülkede yurt dışı ödemeler de bu vergiye konu olmaktadır. Bu durumda çifte vergilendirmeyi önlemek için personelin ana ülkede ödeyeceği vergiden ev sahibi ülkede ödediği gelir vergisi düşülür.

Yaşam standardı tazminatı nedir?

Personelin ve ailesinin kendi ülkelerindeki yasam alışkanlıklarını bulundukları ülke koşullarına uyum sağlayarak sürdürebilmeleri için ödenir. Bu tazminatın ne kadar olacağı sorun yaratabilir. Bunu belirlemek için de ülke dışında yaşama standardı endeksi hesaplanabilir.

Yan ödemeler ne anlama gelmektedir?

Taban ücrete ilave olarak yapılan yan ödemeler denizaşırı prim, taşınma tazminatı, konut yardımı, iş güçlüğü zammı, iş riski zammı, eleman temininde güçlük zammı, mali sorumluluk zammı, yabancı dil tazminatı vb. şekilde olabilir.

Küresel ücret sistemi nasıl işler?

Bu sistemde hangi ülkede olursa olsun, aynı işi yapanlara aynı taban ücret ödenir. Bağlı kuruluş farkı bu taban ücrete eklenir. Eklenecek fark, işin yapıldığı işletmeye, işletmenin faaliyette bulunduğu ülkeye ve bölgesel özelliklere göre belirlenir.

Vatandaşlığa bağlı ücret sistemi nasıl işlemektedir?

Uluslararası nitelikte bir işletme için önemli bir sistemdir. Bu sistem özellikle üçüncü ülke vatandaşlarından olan personel grubunu dikkate alır. Vatandaşlığa bağlı ücret sisteminde bu personel grubunun taban ücreti vatandaşı olduğu ülkenin standartlarına göre belirlenir. Personelin kendi ülkesi ve ev sahibi ülke arasında bir ücret karşılaştırması yapılır. Taban ücrete bu karşılaştırmaya dayanan uygun bir ücret farkı eklenir.

Yönetsel değerler ve liderlik tarzı ne anlama gelmektedir?

İşletmenin etkili yönetimi sağlayabilmesi için personeline iletmek istediği yönetsel değerler ve benimsenen liderlik yaklaşımları.

Personel tutumları ve motivasyon neden önemlidir?

Bu konuda bilgi sahibi olduklarında yöneticilerin diğer kültürlerde, işe karşı tutumlardaki ve motivasyondaki değişiklikleri farketme ve anlama olasılıkları artar.

Eğitim ve geliştirme aşamasında bölgesel özellikleri nasıl açıklarsınız?

Bölgesel özellikler: Ev sahibi ülkenin tarihi, coğrafi yapısı, iklim durumu ve diğer çevresel özellikleri.

Kültürel unsurlar nelerdir?

Ev sahibi ülkenin dili, dini, etnik yapısı, örf ve adetleri, alışkanlıkları, toplumsal yapısı.

Hukuki yapının içinde neler yer almaktadır?

Ev sahibi ülkenin en azından yavru işletmeyi ilgilendiren iş , çalışma ve sosyal güvenlik gibi konulara ilişkin yasaları.

Siyasi yapının içinde neler yer alır?

Ev sahibi ülkenin siyasi yapısı, iktidardaki ve iktidara gelmesi olası siyasi partilerin ideolojileri ve yaklaşımlarını kapsamaktadır.