İktisadi Büyüme Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Keynes’in kısa dönemli statik analizini uzun dönemli olarak genişleten ve dinamik büyüme sorunlarıyla ilgilenen iktisatçılar kimlerdir?

Keynes’in kısa dönemli statik analizini uzun dönemli olarak genişleten ve dinamik büyüme sorunlarıyla ilgilenen iktisatçılar ise Harrod ve Domar’dır.

Harrod büyüme modelinde de temel unsur nedir?

Harrod büyüme modelinde de temel unsur yatırımlardır.

Çarpan mekanizması/katsayısı nedir?

Çarpan mekanizması/katsayısı: Özellikle iktisat politikası değişikliklerini değerlendirebilmek açısından çok önemli bir kavramdır. Harcamalardaki bir değişikliğin GSMH üzerinde yaratacağı etkileri ortaya koyan bir mekanizmadır.

Harrod büyüme modelinde hangi temel kavramdan bahsedilmektedir?

Harrod büyüme modelinde temel iki kavramdan bahsedilmektedir. Birincisi tasarruflar ikincisi ise yatırımlardır. Tasarruflar ve yatırımlar modelde aynı zamanda dengenin sağlanmasında kullanılan en önemli kavramlardır.

Yatırım nedir?

Yatırım: Belirli bir dönemde sermaye stokuna yapılan net ilavelerdir. Yani akım bir kavramdır.

Gerekli büyüme hızı ne demektir?

Gerekli büyüme hızı planlanan tasarruf ve planlanan yatırım eşitliğini sağlayan büyüme
hızı demektir.Eğer gerekli büyüme kızı gerçekleşirse kapasite fazlalığı ve atıl kapasite gibi durumlar oluşmaz, girişimcilerin birikmiş mal stokları oluşmaz ve üretilen malların tamamı satılmış olur. Girişimciler bu durumdan memnundurlar ve bir sonraki dönemde aynı oranda üretim artışını da planlarlar.

Harrod büyüme modelinde fiili büyüme hızı nedir?

Harrod büyüme modelinde fiili ya da gerçekleşen büyüme hızı, toplam üretimin dönem sonundaki artışını temsil eden büyüme hızıdır.

Harrod büyüme modelinde gerekli ve fiili büyüme hızlarının birbirine eşit olduğu durum neyi göstermektedir?

Harrod büyüme modelinde gerekli ve fiili büyüme hızlarının birbirine eşit olduğu (G= Gw) durum, ekonominin denge durumunu göstermektedir. Bir başka ifadeyle, dönem başında planlanan büyüme hızının dönem sonunda gerçekleşmiş olması demektir ve istenen ideal sonuç olup Harrod büyüme modelinde de bahsedilen dengeli büyüme koşulu ise aslında bu durumdur.

Harrod büyüme modelinde fiili büyüme hızının gerekli büyüme hızından büyük olması (G>Gw) durumunda ekonomide nasıl bir süreç başlamış olur?

Harrod büyüme modelinde fiili büyüme hızının gerekli büyüme hızından büyük olması (G>Gw) ekonomide enflasyonist bir sürecin ortaya çıktığı bir durumu göstermektedir. Bu durumda, dönem sonunda gerçekleştirilen büyüme hızının, dönem başında planlanan büyüme hızını aşması söz konusudur.

Bıçak sırtı denge nedir?

Bıçak sırtı denge: Harrod modelinde ekonominin kararlı ve dengeli büyümesi için, toplam arz ve toplam talebi devamlı olarak birbirine eşit kılacak bir büyüme hızını tutturmak gerekmektedir. Ekonomide sermaye ve işgücü piyasalarında tam istihdamı sağlayacak ve dengeli büyümenin koşulu ekonomideki fiili büyüme hızı ile gerekli büyüme hızlarının aynı değeri taşıması gerekmektedir. Oysa ki normal olarak bu sermaye hasıla katsayısı, tasarruf eğilimi, nüfus artış hızı ve teknolojik gelişmeler ise birbirinden bağımsız olarak belirlenmektedir. Bu nedenle, böyle bir dengenin fiilen gerçekleşmesi olasılığı oldukça düşüktür. Bu olasılık gerçekleşmiş olsa dahi, dengeden en ufak bir sapma ekonomiyi hızla dengesizliği götürmektedir. Sistemdeki değişkenlerle
ekonomiyi yeniden dengeye taşıyacak yapısal bir nitelik bulunmadığı için Harrod büyüme modelinde denge çoğu zaman “bıçak sırtında (her an bozulabilecek)” bir denge olarak nitelendirilmektedir. Dolayısıyla Harrod büyüme modelinde durağan durum büyüme (kararlı ve dengeli büyüme) (G=Gw) mümkün olmakla beraber istikrarlı bir denge değildir. Bir ekonomide durağan durum büyüme olsa bile aslında bu denge bıçak sırtı dengedir.

Harrod büyüme modelinde gerekli büyüme hızının fiili büyüme hızından daha büyük olması (Gw>G), ekonomide nasıl bir durumu göstermektedir?

Harrod büyüme modelinde gerekli büyüme hızının fiili büyüme hızından daha büyük olması (Gw>G), ekonomide durgunluğu ortaya çıktığı bir durumu göstermektedir. Bu durumda, dönem başında hedeflenen büyüme hızına, dönem sonunda gerçekleştirilmemiş demektir.

Doğal büyüme hızı nedir?

Doğal büyüme hızı, nüfus artışı ve teknolojik gelişmenin müsaade ettiği büyüme hızı olarak kabul edilmektedir. Bir başka ifadeyle maksimum büyüme hızı olarak ya da tam istihdam büyüme hızı olarak da ifade edilebilir.

Domar büyüme modeline göre, dengeli büyüme nasıl gerçekleşir?

Domar yatırımların ekonomi üzerinde birbirinden farklı iki yönde etkisinin olduğunu ileri sürmüştür. Birinci etki, yatırım harcamaları ekonominin arz yönünü ilgilendiren üretim kapasitesini artırıcı etkisi, ikinci etki ise, yatırım harcamalarının ekonominin talep yönünü ilgilendiren gelir artırıcı etkisidir. Bu bağlamda yatırımların ikili etkisi vardır ve Domar büyüme modeline göre, dengeli büyüme ise, yatırımların üretim kapasitesi artırıcı etkisi ile geliri (talebi) artırıcı etkisinin birbirine eşitlenmesi ile gerçekleşmektedir.

Sabit oranlı üretim fonksiyonu nedir?

Sabit oranlı üretim fonksiyonu: Domar büyüme modelinde kullanılan üretim fonksiyonu, sabit oranlı bir üretim fonksiyonudur. Tek bir malın üretiminde kullanılan, sermaye ve emek girdileri arasında ikame hiç yoktur ve sermaye ve emek girdileri birbirini tamamlayan niteliktedir. Malın, sermaye ve emek girdilerinin sabit bir oranda kullanılması suretiyle üretildiği anlamına gelen bu varsayım, bir birim mal üretmek için K, kadar sermaye girdisi ve L, kadar emek girdisi kullanmak gerektiği, sermaye ve emek girdilerini K/L oranında kullanılması anlamına gelmektedir.

3 Türk Lirası değerinde üretim ortaya koyabilmek için 12 Türk Lirası değerinde sermaye malına ihtiyaç varsa, sermayenin ortalama verimliliği Y/K=?

3 Türk Lirası değerinde üretim ortaya koyabilmek için 12 Türk Lirası değerinde sermaye malına ihtiyaç varsa, sermayenin ortalama verimliliği Y/K= 3/12= 0.25 olur.

Sermaye katsayısı nedir?

Sermaye katsayısı: Sermaye hasıla katsayısı olarak da nitelendirilmektedir. Bir birim üretim gerçekleştirebilmek için gerekli olan sermaye ya da yatırım miktarını gösteren katsayıdır.

Domar büyüme modelinin temel varsayımları nelerdir?

Domar büyüme modelinin temel varsayımları şunlardır:
• Ekonomide devlet harcamaları yoktur.
• Ekonomi dışa kapalı bir ekonomidir. Bu varsayımlar ile Domar’a göre büyüme üzerinde devletin ve/veya uluslararası ekonomik ilişkilerin herhangi bir etkisinin olmadığını savunmaktadır. Bu varsayımın amacı ise analizde özel sektör yatırımlarının üretim kapasitesinin artırıcı etkisi üzerine yoğunlaşmasını sağlamaktır.
• Ekonomide gecikmeler yoktur. Bir başka deyişle, üretimde meydan gelen bir artış hemen gecikmeden yatırım harcamalarını artırmakta ve yatırım harcamalarındaki artış
ise, anında gelir artışına neden olmaktadır.
• Ekonomi tam istihdam denge düzeyindedir.
• Sermaye ve gelir arasında sabit bir teknolojik ilişki vardır.

Harrod ve Domar büyüme modelleri esas olarak hangi analize dayanmaktadır?

Harrod ve Domar büyüme modelleri esas olarak Keynesyen analizlere dayanmaktadır.

Harrod- Domar Modeline yapılan en önemli eleştiri nedir?

Harrod- Domar Modeline yapılan en önemli eleştiri, modelin gelişmiş ülkelerin büyüme deneyimlerini açıklamakta yetersiz kalmasıdır. Çünkü gelişmiş ülkelerde işgücü ve sermayenin tam kullanımını sağlayan büyümenin gerçekleşmiş olmasına rağmen Harrod-Domar büyüme modelinde bu durumun ancak tesadüfi ya da şans eseri olarak gerçekleşebileceği vurgulanmaktadır.

Nüfusun %3 arttığı ve teknolojik gelişmenin %5 arttığı bir ekonomide doğal büyüme hızı, maksimumu kaç olabilir?

Nüfusun %3 arttığı ve teknolojik gelişmenin %5 arttığı bir ekonomide doğal büyüme hızı, maksimumu %8 olabilir.

Gn=n+tk formülü ile ifade edilmektedir.
Gn: doğal büyüme hızı, n: nüfus artışı tk: teknolojik
gelişmelerdir.