Avrupa Birliği ve Türkiye İlişkileri Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Türkiye, Avrupa Ekonomik Topluluğu’na ne zaman başvurmuştur?

31 Temmuz 1959.

Türkiye’nin, Avrupa Ekonomik Topluluğu’na başvurusunun altında yatan nedenler nelerdir?

Bu nedenler; • Batılılaşma ve çağdaşlaşma çabalarını sürdürme, • Soğuk Savaş döneminde siyasi ve ekonomik izolasyondan ve Sovyetler Birliği’nin baskısından kurtulma, • Batı Bloğundaki yerini ekonomik entegrasyonla destekleme, • ABD karşısında denge arayışı, • Avrupa Ekonomik Topluluğunun yardımlarından yararlanma ve Avrupa • Ekonomik Topluluğu üye devletlerindeki mevcut pazar payını koruma, • Avrupa’da Yunanistan’ın aleyhteki girişimlerine engel olma

Türkiye’nin Avrupa Birliği Topluluğu’na bağlanma isteğinin nedeni nedir?

Türkiye’nin ivedilikle Topluluğa bağlanma isteğinin iki önemli nedeni bulunmaktadır. Bunlar; • Türkiye’nin, uzun dönemde Batı Avrupa’da kurulabilecek siyasal bir birliğin dışında kalmak istememesi, • Türkiye, gümrük birliği içinde Yunanistan’a verilecek ticari tavizlerden de yoksun kalmamak istememesidir

EFTA (European Free Trade Association) nedir?

EFTA (European Free Trade Association): Avusturya, Birleşik Krallık, Danimarka, İsveç, İsviçre, Norveç ve Portekiz tarafından 4 Ocak 1960’da Stokholm’de imzalanan antlaşma ile kurulan Avrupa Serbest Ticaret Birliğidir.

Protokol nedir?

Devletler veya uluslararası örgütler arasında bir toplantı, oturum, görüşme sonunda imzalanan akdi belgedir.

Bildiri nedir?

Resmî bir makam, kurum veya resmî olmayan bir örgüt, topluluk tarafından herhangi bir durumu ilgililere duyurmak için yazılan yazı, tebliğ, deklarasyon, manifestodur.

Mevzuat nedir?

Bir ülkede yürürlükte olan yasa, tüzük, yönetmelik vb. yazılı hukuk kurallarının tümünü ifade eden bir kavramdır.

Ankara Anlaşması’nın adı nerden gelmektedir?

Resmî adı Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu Arasında Bir Ortaklık Kuran Anlaşma olan bu anlaşma, Ankara’da imzalanmış olması nedeniyle Türkçe literatürde yaygın şekilde Ankara Anlaşması olarak da ifade edilmektedir.

Ankara Antlaşması’nın amacı nedir?

Anlaşma’nın amacı, Türkiye’nin Topluluğa entegrasyonunu sağlamaktır. Bu entegrasyon aşamalı olarak gelişecek ve sırasıyla ekonomik ve siyasi temelde gerçekleşecektir.

Entegrasyon nedir?

Bütünleşmek, birleşmek, uyum sağlamak anlamına gelir.

Ankara Antlaşması’nın ekonomik amacı nedir?

Anlaşma’nın ekonomik amacı, Türkiye ekonomisinin hızlandırılmış kalkınmasını ve Türk halkının istihdam seviyesinin ve yaşam koşullarının yükseltilmesini sağlama gereğini tümü ile göz önünde bulundurarak, taraflar arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri aralıksız ve dengeli olarak güçlendirmeyi teşvik etmektir (m. 2 I). Bu amacın gerçekleştirilmesi için bir gümrük Birliği’nin gittikçe gelişen şekilde kurulması öngörülmüştür.

Gümrük Birliği nedir?

Taraflar arasındaki ticarette mevcut gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve miktar kısıtlamalarıyla her türlü en etkili tedbirin kaldırıldığı ve ayrıca birlik dışında kalan üçüncü ülkelere yönelik olarak da ortak gümrük tarifesinin uygulandığı bir ekonomik entegrasyon modelidir.

Ankara Antlaşması’nın siyasi amacı nedir?

Anlaşma’nın giriş bölümünde Türk halkı ile Avrupa Ekonomik Topluluğu içinde bir araya gelmiş halklar arasında gittikçe daha sıkılaşan başlar kurmak olarak açıklanmıştır.

Anlaşma hangi dönemlerden oluşmaktadır?

Anlaşma ’da, ortaklığın birbirini izleyen hazırlık, geçiş ve son dönem olmak üzere toplam üç dönemden geçerek gelişeceği öngörülmüştür.

Topluluk üye devletleri niçin Ankara Anlaşması’nın imzalanmasına katılmışlardır?

Ankara Anlaşması, Avrupa Ekonomik Topluluğunun yetkili olmadığı mali alana ilişkin hükümler içerdiğinden üye devletlerin katılımı gerekli olmuştur. Bu yüzden, Anlaşma’nın imzalanmasına üye devletler de katılmışlardır.

Anlaşma, içerik olarak hangi anlaşma örnek alınarak hazırlanmıştır?

AET-Yunanistan Ortaklık Anlaşması örnek alınarak hazırlanmıştır.

ECU (European Currency Unit) nedir?

Avrupa Para Birimi anlamına gelir. Kaydi paradır. 1998 yılı sonuna kadar kullanılan ECU, Euro’nun 1 Ocak 1999 tarihinden itibaren kullanılmaya başlanmasıyla yürürlükten kalkmıştır.

Katma Protokol niçin bir uygulama anlaşması olarak değerlendirilmektedir?

Katma Protokol, Ankara Anlaşması’nın belirlediği genel çerçeveyi somut düzenlemelerle doldurması ve Türkiye’nin ekonomik durumuna uygun bir biçimde uygulamaya geçirmesi nedeniyle uygulama anlaşması olarak nitelendirilmektedir.

Katma Protokolün geçiş dönemine ilişkin temel ilkeleri nelerdir?

• Taraflar arasındaki ilişkilerin karşılıklı ve dengeli olma esasına dayanması, • Taraflar arasında bir gümrük birliğinin aşamalı şekilde kurulması, • Tarafların ekonomi politikalarının yakınlaştırılması ve ortak faaliyetlerin geliştirilmesi.

Katma Protokol ne zaman imzalanmış ve yürürlüğe girmiştir?

Katma Protokol, 23 Kasım 1970’de Brüksel’de imzalanmış ve tarafların iç hukuklarında onaylanması ve GATT izninin alınması süreçlerinin ardından 1 Ocak 1973’te yürürlüğe girmiştir. Böylece hazırlık dönemi sona ermiş ve geçiş dönemi başlamıştır.

Katma Protokol ortaklık hükümlerinin uygulanması ve geliştirilmesi konusunda ne gibi sınırlar koymuştur?

Birincisi, Türkiye’nin Protokolün kapsamına giren alanlarda üye devletlerin Roma Antlaşması uyarınca birbirlerine tanıdıklarından daha elverişli olan işlemlerden yararlanamayacak olmasıdır ‹kincisi ise tarafların ciddi ekonomik zorluklar ile karşılaşmaları durumunda koruma önlemlerine başvurabilecek olmasıdır. Bu bağlamda Katma Protokol, Türkiye’nin lehine başka koruma hükümlerine de yer vermiştir

Türkiye-AET Ortaklık Konseyi, Gümrük Birliğinin Son Döneminin Uygulamaya Konmasına ilişkin 1/95sayılı Kararı hangi toplantısında kabul etmiştir?

6 Mart 1995’de Brüksel’de gerçekleştirilen 36.dönem toplantısında kabul etmiştir.

1/95 sayılı OKK hukuki mahiyeti itibarıyla bir Gümrük Birliği anlaşması mıdır?

1/95 sayılı OKK, siyasi ve ekonomik açıdan önemli bir düzenleme teşkil ettiği açıktır. Bu yüzden, öğretide kimi yazarlar tarafından Gümrük Birliği Anlaşması olarak ifade edilmiştir. Oysa burada gerçek anlamda bir anlaşma yoktur, aksine adından da anlaşılacağı üzere, Gümrük Birliğinin son dönemini uygulamaya koyan bir uygulama kararı söz konusudur. Gümrük Birliğinin hukuki temeli esasen Ankara Anlaşması’nda düzenlenmiştir ve kurulma süreci de Katma Protokol’de belirlenmiştir.

Türkiye’nin Gümrük Birliği çerçevesinde uygulanan ithalat rejimi hangi hükümler dikkate alınarak hazırlanmıştır?

Gümrük Birliği kapsamındaki yükümlülüklerin yanı sıra Dünya Ticaret Örgütü taahhütleri ve üçüncü ülkelerle imzalanan Serbest Ticaret Anlaşmalarının hükümleri dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Gümrük Birliği neyi kapsamaktadır?

Sadece sanayi mallarının ve işlenmiş tarım ürünlerinin ticaretini kapsamaktadır.

Ankara Anlaşması’nın temel amaçlarından biri olan işlenmemiş tarım ürünlerinin serbest dolaşımı niçin Gümrük Birliği’nin kapsamı dışında tutulmuştur?

Türkiye’nin Topluluğun (Birliğin) ortak tarım politikasına uyum sağlayamamış olması nedeniyle Gümrük Birliğinin kapsamı dışında tutulmuştur.

Topluluğun (Birliğin) ortak tarım politikasına uyum sağlayamamasının sonuçları nelerdir?

Temel tarım ürünleri için hâlen 1/98 ve 2/2006 sayılı OKK çerçevesinde tercihli ticaret rejimi uygulanmaktadır. Kömür ve çelik ürünleri ise 1 Ağustos 1996 tarihinde yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında işlem görmesidir.

Tercihli Ticaret Rejimi nedir?

Anlaşmaya taraf ülkelerin tek yanlı veya karşılıklı olarak belirli mallar üzerindeki gümrük tarifelerinde indirimde bulunmalarına dayanan en dar kapsamlı iktisadi bütünleşme aşamalarından biri çerçevesinde uygulanan rejimdir.

Serbest Ticaret Anlaşması nedir?

Taraflar arasında ticareti kısıtlayan veya engelleyen gümrük vergileri ve tarife dışı engellerin kaldırılarak bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını sağlayan, ancak üçüncü ülkelere ortak bir tarife uygulama yükümlülüğünü içermeyen bir anlaşmadır.

Gümrük Birliğinin düzgün işleyişini sağlamak ve ortak ticaret politikasını uygulamak üzere neler yapılmıştır?

İthalat ve ihracata ilişkin kurallar, kotaların yönetimi, dampingli veya sübvansiyonlu ithalata karşı koruma, tekstil ithalatına ilişkin otonom düzenlemeler, dâhilde ve hariçte işleme rejimleri Topluluk mevzuatıyla Uyumlu hâle getirilmiştir.

Damping nedir?

İhracatçı firmanın malını dış piyasada iç piyasada sattığından daha düşük fiyatla satmasıdır.

Sübvansiyon nedir?

Sübvansiyon (Destekleme) devletin kişi ya da kurumlara mal, para veya hizmet biçiminde yaptığı karşılıksız yardımları ifade eder.

Dâhilde İşleme Rejimi nedir?

İhracata yönelik önemli mevzuatlardan biri olup, ihraç ürünleri üretmek için gerekli olan ve dışarıdan ithal edilen, bu yüzden de ithali gümrük vergisine tabi ara mallara ya da girdilere gümrük muafiyeti getiren bir ihracatı teşvik sistemidir.

Hariçte işleme Rejimi nedir?

Serbest dolaşımdaki eşyanın hariçte işleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihracı ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin ithal vergilerinden tam ve kısmi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolaşıma girişine ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir.

Gümrük Birliği konusunda Türk girişimcilerin karşılaştığı engeller nelerdir?

Başlıca engeller şunlardır: • Avrupa Birliği’nin mali, teknik ve güvenlik standartlarından kaynaklanan engeller, • Türk menşeli malların Avrupa Birliği’nin iç pazarına taşınmasına getirilen engeller (kotalar, araç sürücülerine giriş vizesi verilmemesi gibi) • Küçük ve orta ölçekli işletme sahiplerine veya görevlilerine fuar, ihale, iş görüşmesi, yer kiralama vs. amaçlı olarak Avrupa’ya gidişlerine getirilen vize engelleri (ticari ve özel hayat sırlarının ifşaı, vizenin zamanında verilmemesi gibi).

Katma Protokol hangi tarihte imzalanmış ve yürürlüğe girmiştir?

23 Kasım 1970’de Brüksel’de imzalanmış ve tarafların iç hukuklarında onaylanması ve GATT izninin alınması süreçlerinin ardından 1 Ocak 1973’te yürürlüğe girmiştir.

Gümrük Birliğinin son dönemini uygulamaya koyan 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararının (OKK) dışında ne gibi düzenlemeler kabul edilmiştir?

Şu düzenlemeler kabule dilmiştir: • Taraflar arasındaki ilişkilerin Ankara Anlaşması’nın öngörmediği alanlarda da güçlendirilmesini amaçlayan bir Tavsiye Kararı (Ortaklık ilişkilerinin geliştirilmesine ilişkin ‹lke Kararı), • Türkiye’nin üçüncü ülkelere karşı 1 Ocak 2001’e kadar ortak gümrük tarifesinin üzerinde vergi uygulayacağı hassas ürünleri belirleyen 2/95 sayılı Karar, • Türk ekonomisinin Gümrük Birliğine bağlı olarak geçireceği değişiklikler esnasında ihtiyaç duyacağı mali yardım ve iş birliğinin çerçevesini belirleyen Topluluk Deklarasyonu.

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği Ankara Anlaşması’nın hangi maddesiyle hükme bağlanmıştır?

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği Ankara Anlaşması’nın 28. maddesinde hükme bağlanmıştır. Maddenin metni aynen şöyledir: Anlaşmanın işleyişi, Topluluğu Kuran Antlaşmadan doğan yükümlerin tümünün Türkiye tarafından üstlenebileceğini gösterdiğinde, Akit Taraflar, Türkiye’nin Topluluğa katılması olanağını incelerler.

Türkiye’nin, gümrük birliğinin kurulması sürecinin 1996 yılında tamamlayarak AB’ye tam üyelik sürecinin hızlanacağı yönündeki beklentilerin veya tezlerin çok doğru olmadığı ilk defa hangi belgeden anlaşılmıştır?

16 Temmuz 1997 tarihli 2000 Gündem Raporu.

Ankara Anlaşması’nda öngörülen aşamalı bütünleşme sürecinin tamamlanmasını beklemeden 14 Nisan 1987’de tam üyelik başvurusunun cevabı nedir?

Bu erken başvuruya verilen cevapta, Toplulukların kendi iç bütünleşmesini tamamlamadan yeni bir üye kabul edemeyeceği; Türkiye’nin, Topluluklara katılmaya ehil olmakla birlikte ekonomik, sosyal ve siyasal alanda gelişmesi gerektiği ifade edilmiş ve ilişkilerin Ortaklık Anlaşması çerçevesinde geliştirilmesi önerilmiştir.

Gündem 2000 Raporu ne zaman yayınlanmıştır?

16 Temmuz 1997.

Türkiye’nin AB’ye tam üyelik sürecinin hızlanacağı yönünde beklentilerin doğru olmadığı hangi rapor ile anlaşılmıştır?

Gündem 2000 Raporu ile anlaşılmıştır. Rapor’da, Türkiye Avrupa Birliği’nin mevcut genişleme sürecine dâhil edilen ülkeler arasında gösterilmemiş, Gümrük Birliğinin Türkiye’nin uyum konusunda başarılı olduğunu gösterecek şekilde yürüdüğü yönünde ifadeler kullanılmakla birlikte, Türkiye hakkındaki bilindik siyasi ve ekonomik argümanlar tekrarlanmasıyla yetinilmiştir.

Avrupa Birliği’nde Türkiye’ye yönelik bir tutum değişikliğinin başlamasının sebepleri nelerdir?

Bu tutum değişikliğinin altında başlıca şu nedenlerin bulunduğu söylenebilir: • 1999 yılında Kosova’ya gerçekleştirilen uluslararası müdahale ve Kafkaslardaki enerji kaynaklarının güvenliği çerçevesinde Türkiye’nin stratejik konumu • Türkiye’nin askerî bir güç olarak vazgeçilemezliği • ABD’nin girişimleri (daha sonra bu girişimler ters tepmiş ve Türkiye için ABD’nin Truva Atı değerlendirilmeleri yapılmıştır) • Bazı üye devletlerde iktidar değişiklikleri (sosyal demokrat partilerin iktidara gelmeleri) • Yunanistan’da dönemin Simitis Hükûmeti’nin Türkiye’ye karşı ılımlı bir tutum izlemesi.

Kopenhag Kriterleri nedir?

Haziran 1993 tarihli Kopenhag Zirvesi’nde kararlaştırılan ve aday ülkelerin Birliğe üye olabilmek için yerine getirmeleri gereken kriterlerdir. Bu kriterler şunlardır: Demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları ile azınlık haklarını gözetecek ve koruyacak kurumların varlığı ve istikrarlı işleyişi; pazar ekonomisinin varlığı ve Birlik içi rekabet baskısına ve pazar güçlerine dayanabilme yeteneği; siyasi, ekonomik ve parasal birlik hedefleri de dâhil olmak üzere, üyelik yükümlülüklerini yerine getirebilme gücü.

Katılım Ortaklığı Belgesi nedir?

Avrupa Birliği’ne aday ülkeler için, AB Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB Konseyi tarafından kabul edilen, her bir aday ülkenin AB’ye katılım yönünde gelişme kaydetmesi öngörülen öncelikli alanların değerlendirildiği belgedir. Katılım Ortaklığı Belgesi, aday ülkenin Kopenhag kriterleri’ne uyum sağlama doğrultusundaki yükümlülükleri kapsamında kısa ve orta vadeli önceliklere ilişkin bir takvim içerir.

Türkiye Katılım Ortaklığı Belgesini niçin hazırlamıştır?

Türkiye Kopenhag Kriterleri’ne uyum sağlaması için yapılması gerekenlerin somut olarak belirtildiği ve insan hakları alanında kısa ve orta vade hedeflerin sıralandığı bir Katılım Ortaklığı Belgesi hazırlamıştır.

Katılım Ortaklığı Belgesini ne zaman kabul edilmiştir?

8 Mart 2001’de Avrupa Birliği Konseyi tarafından Kabul edilmiştir.

Ulusal Program nedir?

Avrupa Birliği’ne aday ülkeler tarafından hazırlanarak Birliğe sunulan ve Katılım Ortaklığı Belgesi’nde yer alan önceliklerin ne şekilde yerine getirileceğine ilişkin belgedir.

Türkiye hangi tarihte bir Ulusal Program hazırlamıştır?

19 Mart 2001.

Ulusal Program çerçevesinde ne gibi adımlar atılmıştır?

Bu çerçevede Türkiye’de önemli siyasi reformlar gerçekleştirilmiş, insan hakları ve temel özgürlükler alanlarında hukuki ve idari reformlar yapılmış, düşünce ve ifade özgürlüğünün genişletilmesi, farklı din ve inançlara sahip bireylerin ibadet özgürlüklerinin güçlendirilmesi, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerin öğrenilmesi yönünde önemli adımlar atılmıştır.

Zirve nedir, açıklayınız.

Avrupa Birliği üyesi ülkelerin devlet ve hükûmet başkanlarının belirli aralıklarla bir araya geldiği toplantılardır. Üye devlet liderlerinin 1974 yılında Paris’te yapılan zirve toplantısında aldıkları karar uyarınca 1975 yılından itibaren Avrupa Konseyi adı altında düzenli olarak yapılan bu toplantılar, 1986 yılında imzalanan Avrupa Tek Senedinde yer alan bir hüküm ile hukuki temel kazanmıştır.

2004 Zirvesinde hangi belgelerin hazırlanması istenmiştir?

Bu Zirve’de, Komisyona iki temel belgeyi hazırlama görevi verilmiştir. Söz konusu belgelerden biri, müzakerelerin esaslarını belirleyen Çerçeve Belgedir. Diğeri ise 2001’de hazırlanan Katılım Ortaklığı Belgesinin revize edilmesi, yani ikinci bir Katılım Ortaklığı Belgesinin hazırlanmasıdır. Buna ek olarak Komisyon, Türkiye’nin üye devletlerde ve AB’nin Türkiye’de karşılıklı olarak daha iyi tanıtılmasına yönelik olarak sivil toplum örgütleri aracılığıyla yürütülecek faaliyetleri içerecek olan Sivil Toplum Diyaloğu başlıklı bir çalışma hazırlamakla görevlendirilmiştir.

Türkiye’nin tam üyelik müzakereleri hangi tarihte başlamıştır?

2005-10-03 00:00:00

Türkiye, hangi  önemli uluslararası oluşumlarda yer almıştır?

Türkiye, kuruluşundan itibaren çağdaş medeniyetler seviyesine ulaşma yolunda uluslararası gelişmeleri yakından takip etmiş ve OECD, Avrupa Konseyi, NATO gibi önemli bazı uluslararası oluşumların içinde yer almıştır.

Türkiye Avrupa Birliği’ne ne zaman başvuru yapmıştır?

Türkiye, tarihte en büyük barış projesi olarak nitelendirilen Avrupa bütünleşmesi hareketine de ilgisiz kalmayarak, 31 Temmuz 1959’de bu hareketin en önemli örgütlenmesi olan Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET, bugünkü adıyla Avrupa Birliği’ne) başvurmuştur.  

 Türkiye neden Avrupa Birliği’ne başvuru yapmıştır?

Batılılaşma ve çağdaşlaşma çabalarını sürdürme

Soğuk Savaş döneminde siyasi ve ekonomik izolasyondan ve Sovyetler Birliği’nin baskısından kurtulma

Batı Bloğundaki yerini ekonomik entegrasyonla destekleme

ABD karşısında denge arayışı

Avrupa Ekonomik Topluluğunun yardımlarından yararlanma ve Avrupa Ekonomik Topluluğu üye devletlerindeki mevcut pazar payını koruma

Avrupa’da Yunanistan'ın aleyhteki girişimlerine engel olma.

EFTA ne anlama gelmektedir?

EFTA (European Free Trade Association): Avusturya, Birleşik Krallık, Danimarka, İsveç, İsviçre, Norveç ve Portekiz tarafından 4 Ocak 1960’da Stokholm’de imzalanan anlaşma ile kurulan Avrupa Serbest Ticaret Birliğidir.

Avrupa (Ekonomik) Topluluğu hangi anlaşma ile kurulmuştur?

Avrupa (Ekonomik) Topluluğunu Kuran Anlaşma: Avrupa (Ekonomik) Topluluğunun kurucu anlaşmasıdır. Anlaşma, 25 Mart 1957’de Roma’da imzalanıp 1 Ocak 1958’de yürürlüğe girmiştir. O tarihten beri yürürlüktedir. Lizbon Anlaşması’yla adı “Avrupa Birliği’nin İşleyişine Dair Anlaşma olarak değiştirilmiştir.

Türkiye’nin, Avrupa (Ekonomik) Topluluğu’na üyelik başvurusu ne şekilde yanıtlanmıştır?

Türkiye’nin başvurusuna Topluluk Konseyi tarafından verilen cevapta, Türkiye’nin kalkınma düzeyinin tam üyeliğin yükümlülüklerini üstlenmesine imkân vermediği belirtilerek, Avrupa Ekonomik Topluluğunu Kuran Anlaşma’nın 238. maddesi temelinde tam üyelik koşulları gerçekleşinceye kadar geçerli olacak bir ortaklık ilişkisinin kurulması önerilmiştir.

Türkiye – Avrupa  (Ekonomik) Topluluğu ortaklığı hangi anlaşma ile karara bağlanmıştır?

Resmî adı “Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu Arasında Bir Ortaklık Kuran Anlaşma” olan anlaşma, 12 Eylül 1963’te Ankara’da imzalanmış ve tarafların iç hukuklarında onaylanması ve GATT izninin alınması süreçlerinin ardından 1 Aralık 1964’te yürürlüğe girmiştir.

Ankara Anlaşması’nın amacı nedir?

Anlaşma’nın amacı, Türkiye’nin Topluluğa entegrasyonunu sağlamaktır. Bu çerçevede Anlaşma’nın ekonomik amacı, Türkiye ekonomisinin hızlandırılmış kalkınmasını ve Türk halkının istihdam seviyesinin ve yaşam koşullarının yükseltilmesini sağlama gereğini tümü ile göz önünde bulundurarak, taraflar arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri aralıksız ve dengeli olarak güçlendirmeyi teşvik etmektir.

Gümrük Birliği ne anlama gelmektedir?

Gümrük Birliği: Taraflar arasındaki ticarette mevcut gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve miktar kısıtlamalarıyla her türlü eş etkili tedbirin kaldırıldığı ve ayrıca birlik dışında kalan üçüncü ülkelere yönelik olarak da ortak gümrük tarifesinin uygulandığı bir ekonomik entegrasyon modelidir.

Ankara Anlaşması kaç dönemden oluşmaktadır?

Anlaşma, ortaklığın birbirini izleyen hazırlık, geçiş ve son dönem olmak üzere toplam üç dönemden geçerek gelişeceği öngörülmüştür (m. 3). Ortaklığın bir döneminden diğer dönemine geçiş otomatik şekilde değil taraflarca belirlenecektir.

Ankara Anlaşması hangi boyutlardan oluşmaktadır?

Anlaşma ekonomik, sosyo-kültürel ve siyasi boyutlar içermektedir. Zira Anlaşma, Türkiye ile Topluluk ülkeleri arasında ekonomik bir birleşmeyi, üretim faktörlerinin serbest dolaşımını ve taraflar arasındaki sosyal ve kültürel bağların güçlendirilmesini öngörmekte ve Türkiye’nin ileride Topluluğa tam üye olmasına ilişkin bir perspektif çizmektedir

Ankara Anlaşması’nda ne gibi hükümlere yer verilmiştir?

Bu çerçevede Anlaşma’nın temelini gümrük birliği oluşturmaktadır (m. 10). Bunun dışında tarım (m. 11), işçilerin serbest dolaşımı (m. 12), yerleşme serbestisi (m. 13), hizmetlerin serbest dolaşımı (m. 14), ulaştırma (m. 15), rekabet ve vergi (m. 16), mevzuat ve ekonomi politikalarının uyumlaştırılması (m. 16-17) sermaye ve ödemelerin serbest dolaşımı (m. 18-20) konularına ilişkin hükümlere yer verilmiştir

ECU ne anlama gelmektedir?

ECU (European Currency Unit): Avrupa Para Birimi anlamına gelir. Kaydi paradır. 1998 yılı sonuna kadar kullanılan ECU, Euronun 1 Ocak 1999 tarihinden itibaren kullanılmaya başlanmasıyla yürürlükten kalkmıştır.

Ankara Anlaşması’nın hazırlık dönemi ne zaman son bulmuştur?

Türkiye’nin isteği doğrultusunda 6 Şubat 1969’da görüşmelere başlanmıştır. Hazırlık dönemi, Katma Protokol’ün yürürlüğe girmesine kadar devam etmiştir. Katma Protokol, 1 Ocak 1973’te yürürlüğe girmiştir. Böylece hazırlık dönemi sona ermiş ve geçiş dönemi başlamıştır.

Ankara Anlaşması’nın geçiş dönemi ne zaman başlamıştır?

Katma Protokol’ün tarafların iç hukuklarında onaylanması işlemlerinin gecikeceği anlaşıldığından 21 Temmuz 1971’de Protokolün sadece ticari hükümlerini önceden yürürlüğe koyan bir geçici anlaşma imzalanmıştır. Bu Geçici Anlaşma 1 Eylül 1971’de yürürlüğe girmiştir. Böylece geçiş dönemi fiilen daha önce başlamıştır.

Katma Protokol’ün geçiş dönemine ilişkin temel ilkeleri nelerdir?

Katma Protokol’ün geçiş dönemine ilişkin temel ilkeleri; Taraflar arasındaki ilişkilerin karşılıklı ve dengeli olma esasına dayanması, Taraflar arasında bir gümrük birliğinin aşamalı şekilde kurulması ve tarafların ekonomi politikalarının yakınlaştırılması ve ortak faaliyetlerin geliştirilmesidir.

18 Aralık 1989 tarihli komisyon görüşü ne şekildedir?

Komisyon, Türkiye’nin tam üyelik başvurusuna ilişkin olarak 18 Aralık 1989’da açıklamış olduğu görüşünde (Avis), öncelikli olarak kendi iç bütünleşmesini tamamlamadan Toplulukların yeni bir üyeyi daha kabul edemeyeceği; Türkiye’nin, Topluluklara katılmaya ehil olmakla birlikte, ekonomik, sosyal ve siyasal alanda gelişmesi gerektiği ifade edilmiştir. Bu nedenle, üyelik müzakerelerinin açılması için bir tarih belirlenmemesi ve Ankara Anlaşması çerçevesinde ilişkilerin geliştirilmesi önerilmiştir. Nihayet Türk-Yunan sorunlarının da Türkiye’nin tam üyelik sürecinde engeller yaratabileceğine dikkat çekilmiştir.

Ankara Anlaşması’nın geçiş dönemi ne zaman sonlanmıştır?

6 Mart 1995’de Brüksel’de gerçekleştirilen 36. dönem Ortaklık Konseyi toplantısında, ortaklığın (Gümrük Birliğinin) son döneminin 1 Ocak 1996 tarihinden geçerli olmak üzere uygulamaya konulması kararlaştırılmış ve “Gümrük Birliğinin Son Döneminin Uygulamaya Konmasına” İlişkin 1/95 sayılı Karar kabul edilmiştir. Bu Karar’ın 1 Ocak 1996’da yürürlüğe girmesiyle birlikte ortaklığın (gümrük birliğine) geçiş dönemi sona ermiş ve son dönemi başlamıştır.

Tercihli Ticaret Rejimi ne anlama gelmektedir?

Tercihli Ticaret Rejimi: Anlaşmaya taraf ülkelerin tek yanlı veya karşılıklı olarak belirli mallar üzerindeki gümrük tarifelerinde indirimde bulunmalarına dayanan en dar kapsamlı iktisadi bütünleşme aşamalarından biri çerçevesinde uygulanan rejimdir.

Serbest Ticaret Anlaşması ne anlama gelmektedir?

Serbest Ticaret Anlaşması: Taraflar arasında ticareti kısıtlayan veya engelleyen gümrük vergileri ve tarife dışı engellerin kaldırılarak bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını sağlayan, ancak üçüncü ülkelere ortak bir tarife uygulama yükümlülüğünü içermeyen bir anlaşmadır.

Gümrük birliği kapsamında gerçekleştirilen uyum çalışmalarına ne gibi örnekler verilebilir?

Gümrük Birliğinin düzgün işleyişini sağlamak ve ortak ticaret politikasını uygulamak üzere, ithalat ve ihracata ilişkin kurallar, kotaların yönetimi, dampingli veya sübvansiyonlu ithalata karşı koruma, tekstil ithalatına ilişkin otonom düzenlemeler, dâhilde ve hariçte işleme rejimleri Topluluk mevzuatıyla uyumlu hâle getirilmiştir

Ankara Anlaşması’nın yürürlüğe girmesinden bu yana tam üyeliğin olmamasının altında yatan gerekçeler nelerdir?

Ankara Anlaşması’nın yürürlüğe girmesinden bu yana 50 yıl geçmesine karşın öngörülen hedefler tam olarak gerçekleştirilmiş değildir. Ortaklık, Ankara Anlaşması ve Katma Protokol hükümlerine uygun şekilde yürütülememiştir. Burada özellikle vurgulanması gereken husus, ortaklığın geçiş dönemini düzenleyen Katma Protokoldeki sürelere yeterince uyulamamış olmasıdır. Bunun altında yatan en önemli sebep, 1960’lı yıllardaki ekonomik ve siyasi koşulların zamanla değişmesine paralel olarak tarafların çıkarlarının ve bununla bağlantılı olarak ortaklık ilişkisinden doğan beklentilerinin değişmiş olmasıdır

Gümrük Birliği kapsamında Türk girişimcilerin genel olarak karşılaştıkları sorunlar nelerdir?

• Avrupa Birliği’nin mali, teknik ve güvenlik standartlarından kaynaklanan engeller
• Türk menşeli malların Avrupa Birliği’nin iç pazarına taşınmasına getirilen engeller (kotalar, araç sürücülerine giriş vizesi verilmemesi gibi)
• Küçük ve orta ölçekli işletme sahiplerine veya görevlilerine fuar, ihale, iş görüşmesi, yer kiralama vs. amaçlı olarak Avrupa’ya gidişlerine getirilen vize engelleri (ticari ve özel hayat sırlarının ifşası, vizenin zamanında verilmemesi gibi).

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği Ankara Anlaşması’nın hangi maddesinde ne şekilde yer almaktadır?

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği Ankara Anlaşması’nın 28. maddesinde hükme bağlanmıştır. “Anlaşmanın işleyişi, Topluluğu Kuran Antlaşma’dan doğan yükümlerin tümünün Türkiye tarafından üstlenebileceğini gösterdiğinde, Akit Taraflar, Türkiye’nin Topluluğa katılması olanağını incelerler.”

12 - 13 Aralık 1997 tarihlerinde gerçekleşen Lüksemburg Zirvesi’nde Türkiye hangi konumda gösterilmiştir?

12 - 13 Aralık 1997 tarihlerinde gerçekleşen Lüksemburg Zirvesi’nde ise Türkiye, tam üyeliğe ehil olduğu teyit edilmiş olsa da aday ülkeler arasında zikredilmemiştir. Böylece Türkiye, Avrupa Birliği’nin mevcut genişleme sürecinin dışında bırakılmıştır.

Katılım Ortaklığı Belgesi ne anlama gelmektedir?

Katılım Ortaklığı Belgesi, Avrupa Birliği’ne aday ülkeler için, AB Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB Konseyi tarafından kabul edilen, her bir aday ülkenin AB’ye katılım yönünde gelişme kaydetmesi öngörülen öncelikli alanların değerlendirildiği belgedir. Katılım Ortaklığı Belgesi, aday ülkenin Kopenhag kriterleri’ne uyum sağlama doğrultusundaki yükümlülükleri kapsamında kısa ve orta vadeli önceliklere ilişkin bir takvim içerir.

Ulusal Program ne anlama gelmektedir?

Ulusal Program, Avrupa Birliği’ne aday ülkeler tarafından hazırlanarak Birliğe sunulan ve Katılım Ortaklığı Belgesi’nde yer alan önceliklerin ne şekilde yerine getirileceğine ilişkin belgedir.