Mikro İktisat Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kısmi denge kavramı hangi isimle anılmaktadır

Alfred Marshall.

Rekabetçi genel denge analizi ile rekabetçi kısmi denge analizi arasındaki fark nedir?

Kısmi denge analizi ile tek bir piyasada çıktı ve fiyat düzeyi belirlenirken diğer piyasalardaki fiyatlar veri alınır. Oysa genel denge analizinde birden fazla piyasadaki çıktı ve fiyat düzeylerinin nasıl belirlendiği araştırılır.

Yaygın olarak kullanılan optimalite kriterlerinden biri olan Pareto Optimalite kriteri nedir? Açıklayınız.

Bu kritere göre hiç kimsenin refahı azaltılmaksızın bazı bireylerin refahını artıran her türlü değişiklik toplumun refahını artırır. Bu durumda malların veya üretim faktörlerinin mevcut dağılımındaki bir değişiklik, kimsenin refahını azaltmadan en az bir bireyin refahını artırıyorsa toplumsal refah artacak, en az bir bireyin durumu kötüleştiriyorsa toplumsal refah azalacaktır.

Marjinal Dönüşüm Oranı nedir?

Bir maldan üretilen miktar belli iken öteki maldan üretilebilecek maksimum miktarı gösteren üretim imkânları sınırı eğrisi üzerindeki herhangi bir noktadan çizilen teğetin eğiminin negatif işaretlisi, marjinal dönüşüm oranını gösterir

Anlaşma veya sözleşme eğrisi olarak adlandırılan eğri nasıl elde edilir? Açıklayınız

Edgeworth kutu diyagramı içerisinde herhangi bir nokta başlangıç dağılımı olarak alınabilir. Eğer bu noktada her iki tüketici için MRS eşit değilse tüketiciler için değişime gitmek yarar sağlayacaktır. Değişim her iki tüketiciye ait farksızlık eğrisinin birbirine teğet olduğu noktada son bulur. Bu teğet noktalarının her birinde başlangıç dağılımı veri iken artık değişim yapılmamaktadır. İki tüketici için değişimin son bulduğu ve marjinal ikame oranlarının eşit olduğu Pareto optimum noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğri, anlaşma eğrisi veya sözleşme eğrisi olarak adlandırılır.

Kaldor, Hicks ve Scitovsky kriterlerine gelen eleştirilere Bergson tarafından getirilen öneriler nelerdir?

Bergson’a göre güçlüğü aşmanın tek yolu, gelir dağılımında adalet unsurunu içeren birtakım değer yargılarını belirlemektir. Ancak o zaman bu değer yargılarının ışığı altında, farklı durumlar, kazançları ve kayıpları yönünden birbirleriyle karşılaştırılabilir. Bu tür değer yargılarının oluşturulması ise mikro ekonominin uğraş alanı dışındadır. Buna rağmen yine de bu konuda ortaya atılmış bazı kriterlerden kısaca bahsedilebilir. Eşitlikçi yaklaşım toplum açısından en iyi durum olarak herkesin eşit olduğunu ileri sürer. Buna göre gelir dağılımında mutlak eşitliğe yönelik her politika iyidir.

Refah ekonomisi bağlamında gerçek yaşamda her şey iki nedenden ötürü daha karmaşıktır. Bunlar nelerdir?

Gerçek yaşamda her şey iki nedenden ötürü daha karmaşıktır ve bu nedenle üzerinde özenle durulması gerekir. Bunlardan ilki, refah ekonomisinde birinci teoremin varsayımlarıdır. Gerçek yaşama tam olarak uymasa bile, bu durum devletin ekonomik yaşamdaki rolünün çok sınırlayıcı olmasını gerektirmez. İkincisi, tüm varsayımlar geçerli olsa bile, kaynakların dağıtımı sonucu orta- ya çıkan durum toplumun ahlak standartları ile örtüşmeyebilir.

Refah ekonomisinde birinci teorem olarak bilinen durum nasıldır?

Belirli koşullar altında her rekabetçi denge, Pareto optimaldir ve dağılımda etkinlik sağlanmıştır. Bu durum refah ekonomisinde birinci teorem olarak bilinmektedir.

Tüketiciler arasında malların etkin dağıldığı ya da Pareto anlamda optimalitenin sağlandığı durum nasıldır? Kısaca ifade ediniz

Malların tüketiciler arasında etkin dağılımının sağlanması sonucunda tüketicilerin daha iyi konuma geçmeleri, tüketiciler arasında değişimi gerekli kılar. Üretimin olmadığı basit bir model çerçevesinde, tüketicilerin başlangıçta sahip oldukları sabit miktarlardaki mal demetleri için değişimi istemelerindeki temel amaç, daha yüksek bir refah düzeyine ulaşmaktır. Değişimden tüketicilerden en az birisinin ya da tümünün bir kazanç elde edeceği kabul edilmektedir. Eğer bir kazanç yoksa değişim de son bulur. Böylece tüketiciler arasında malların etkin dağıldığı ya da Pareto anlamda optimalitenin sağlandığı kabul edilir.

Üretim imkânları sınırı eğrisi nasıl elde edilir?

Etkin üretim seti üzerindeki bazı üretim düzeylerinin, X ve Y ekseninden oluşan bir şekil üzerinde gösterilmesiyle üretim imkânları sınırı eğrisi elde edilir

Genel denge kavramı hangi isimle anılmaktadır?

Leon Walras

İkinci en iyi teoremin genel bir ifadesi nasıldır?

Eğer Pareto optimal koşulların tümü sağlanamıyorsa bu koşullardan mümkün olduğunca çoğunun sağlanmasına yönelik istekler gereksizdir. Bu ikinci en iyi teoremin genel bir ifadesidir. Bir başka deyişle; ikinci en iyi teoreme göre daha az sayıda optimallik şartının ihlal edildiği bir durumun, daha çok sayıda optimallik şartının ihlal edildiği bir durumdan, toplumun refahı açısından, daha iyi olması gerekmez.

Refah ekonomisinin neden normatif bir teori olduğunu kısaca ifade ediniz

Refah ekonomisi, değer yargılarını ön planda tuttuğu ve “ne olmalıdır” şeklinde iktisat politikalarını değerlendirdiği için, normatif bir teoridir.

Deneme yanılma sonucu oluşan rekabetçi dengenin özellikleri nelerdir?

Dengenin sahip olduğu özellikler ise; • Tüm piyasalarda arz ve talep eşittir. • Tüm tüketiciler, bu fiyat oranlarındaki değerlendirmeler çerçevesinde bütçe kısıtlarını da dikkate alarak faydalarını maksimize ederler. İkinci özelliğe göre tüm tüketiciler arasında marjinal ikame oranı eşit olacaktır ve bu, fiyat oranını yansıtacaktır.

Pareto optimalite’nin sağlandığı durumda bir kişiyi daha kötü konuma sokmadan diğerini daha iyi bir konuma getirmek mümkün müdür?

Pareto optimalite sağlandığında bir kişiyi daha kötü konuma sokmadan diğerini daha iyi bir konuma getirmek mümkün değildir. Şayet sabit miktarlardaki malların tüketiciler arası dağılımında, her iki tüketici de veya en azından bir tüketici daha iyi konuma gelebiliyorsa değişimde etkinsizlik olduğu söylenebilir.

İktisadi politika analizinde ne zaman kısmi denge ve ne zaman genel denge analizi ile ilgili karşılaştırmalı statik analiz yapılacağı bir karar ve tecrübe sorunu- dur. Buna göre hangi durumlarda hangi analiz kullanılır? Örnek vererek açıklayınız.

Genelde uygulamaya konulacak politikalar belirlenirken bu politikalar istihdam ve çıktı açısından değerlendirilir. Eğer bir endüstri emek ve sermaye girdileri bakımından diğer piyasalara kıyasla çok küçük ise bu endüstrideki değişmelerin diğer piyasalara etkisi ihmal edilebilir, burada politika analizleri için kısmi denge analizleri kullanmak doğru sonuç verir. Örneğin yiyecek veya belirli giyecek malları lehine, zevklerdeki bir değişmenin girdi ve çıktı fiyatları üzerindeki etkisi ihmal edilebilir. Ancak demir-çelik üretimindeki bir teknolojik değişme ya da petrol darlığı çok büyük genel denge etkilerine sahiptir. Çünkü demir-çelik endüstrisi büyük ölçüde emek istihdam etmekte ve büyük miktarda sermaye kullanmaktadır. Yine bu endüstrinin ürünü birçok endüstride kullanılmaktadır. Benzer şekilde petrol, sentetik eşyadan elektrik üretimine kadar birçok alanda kullanılmaktadır. Dolayısıyla bu tür malların nispi fiyatlarındaki artış, birçok malın nispi fiyatını yükseltecektir. Bu durumlarda genel denge etkilerini ihmal etmek doğru olmayan tahminlere yol açar, belki de uygun olmayan politika önerileriyle sonuçlanır. Bu yüzden genel denge analizine yönelmek daha akılcıdır.

Rekabetçi fiyatların iki önemli işlevi nelerdir?

Birincisi, tüm mallar için arz ve talep eşitliğini sağlar, bu durumda ne arz ne de talep fazlası oluşur. İkincisi hem tüketiciler hem de üreticiler tarafından parametre olarak kullanılan bu fiyatların oranı, piyasadaki değişim oranını gösterir. Bu durumda, tüketicinin farksızlık eğrisi ile üretim imkânları eğrisinin teğet olduğu noktadan geçen doğrunun eğimi X ve Y arasındaki zımni fiyat oranını belirlemektedir.

Üretim imkânları sınırı eğrisi neyi gösterir?

üretim imkânları sınırı eğrisi, belirli şartlarda, mallardan birisinin belirli bir miktarı ile birlikte diğer maldan üretilebilecek maksimum miktarı gösterecektir.

Rekabetçi genel denge nedir? Açıklayınız

Bir ekonomide denge ile hem girdiler (üretim faktörleri) hem de çıktılar (ürünler) için fiyatlar seti, girdilerin firmalara tahsisi ve çıktıların tüketicilere tahsisi gösterilir. Dengede tüm girdi ve çıktı piyasalarında arztalep eşitliği eş anlı olarak sağlanır. Tüketiciler, başlangıçta sahip oldukları varlıklarının (patrimuanlarının) denge fiyatları ile değerlendirilmesi sonucu ulaşılan bütçe kısıtı altında faydalarını maksimize ederler. Firmalar ise veri denge girdi fiyatları altında kârlarını maksimize ederler. Bu çerçevede ulaşılan denge rekabetçi genel denge olarak tanımlanır

Orijine göre içbükey bir üretim imkânları sınırı eğrisinin oluşması hangi koşullara bağlıdır?

Orijine göre içbükey bir üretim imkânları sınırı eğrisinin oluşması şu koşullara bağlıdır; • Her iki mala ilişkin üretim fonksiyonunun ölçeğe göre azalan getiriye sahip olması, • Üretim fonksiyonlarından birisi azalan getiriye sahip iken diğerinin sabit getiriye sahip olması, • Her iki üretim fonksiyonu sabit getiriye sahip olmasına rağmen, doğrusal olmayan etkin üretim seti üzerinde farklı sermaye-emek oranlarının bulunması.

İkinci en iyi teoremin yanıtlamaya çalıştığı soru nedir?

Yaygın biçimde karşılaşılan eksik rekabet koşulları, dışsallıklar ve kamusal malların varlığı, Pareto etkin denge fiyatlarının oluşumunu engeller ve üretimde ve dağılımda etkinlik sağlanamaz. Bu durumlarda en iyi politika, mümkün olduğunca çok sayıda Pareto koşulları gerçekleştirerek optimuma yaklaşmak mıdır, yoksa Pareto koşullarından bir kısmının sağlanması gereksiz ve istenilmeyen bir durum mudur? İşte ikinci en iyi teoremin yanıtlamaya çalıştığı soru budur.

Tek bir tüketicinin üretim imkânları sınırı üzerinde fayda maksimizasyonuna ulaşması için ne gerekmektedir? Kısaca ifade ediniz

Tek bir tüketicinin üretim imkânları sınırı üzerinde fayda maksimizasyonuna ulaşması için; tüketicinin marjinal ikame oranını, üretim imkânları sınırı üzerindeki marjinal dönüşüm oranına eşitlemesi gerekir.

Edgeworth kutu diyagramında faydalanılan ve n sayıda tüketici ile m sayıda mal için genelleştirilen basit modelin varsayılmaları nelerdir?

Basit modelimizin varsayılmaları; • Ekonomide iki mal vardır (X, Y) • Ekonomide iki tüketici vardır (A, B) • Tüketici A’ nın başlangıçta sahip olduğu mal demeti (XA, YA) • Tüketici B’ nin başlangıçta sahip olduğu mal demeti (XB, YB) • Tüketiciler normal davranış özelliklerine göre tercihleri yansıtan farksızlık eğrilerine sahiptirler, yani farksızlık eğrileri orijine göre dışbükeydir. • Tüketicilerin fayda fonksiyonları birbirinden bağımsızdır. • Analiz tam rekabet piyasasında yapılmaktadır, tüm girdi ve çıktı fiyatları veri olarak alınmaktadır. • Analize işlem maliyetleri, dış ticaret ve devlet dahil edilmemiştir.

Etkin üretim setine nasıl ulaşılır?

Üretim etkinliği sabit miktardaki girdilerin, mallar arasında yeniden dağılımı ile ekonomide üretilen mallardan en az birisi daha az üretiliyorsa üretim etkinliği sağlanmıştır. Şayet sabit miktardaki girdilerin yeniden dağılımı ile ekonomide üretilen mallarda artış sağlanıyorsa üretim etkinsizliğinden bahsedilebilir. Üretimde etkinliğin sağlandığı bu noktalardan hareketle etkin üretim setine ulaşılır. Etkin üretim seti üzerinde Y malı üretimini azaltmaksızın X malı üretimini artırmak mümkün değildir. Ürün eğrilerinin birbirlerine teğet oldukları noktaların geometrik yeri, etkin üretim setini ya da üretimin anlaşma eğrisini gösterir. Etkin üretim seti üzerindeki her noktada X ve Y malı üretimi için tüm girdiler etkin biçimde kullanılmaktadır.

Refah ekonomisinde ikinci teorem nasıl ifade edilmektedir? Açıklayınız.

Bireyler arasında otoritelerce uygulanan malların transferi nedeniyle (zenginden alınarak fakirlere verildiğinde) yeni bir başlangıç noktasına geçilmektedir. Bu yeni nokta eğer anlaşma eğrisi üzerinde değilse tüketiciler yeniden değişime giderek Pareto optimuma ulaşabilir. Burada tüketici tercihleri ile ilgili aksiyomların geçerli olduğu (farksızlık eğrileri orijine dışbükeydir, süreklilik vardır) ve tüketimde dışsallığın bulunmadığı var- sayımı altında transfer ve değişim sonucu yeni bir dengeye ulaşılmaktadır ki bu refah ekonomisinde ikinci teorem olarak adlandırılır. Kısaca ikinci teoremde, eğer tüketici tercihleri orijine dışbükey ise, tüketimde dışsallıklar yok ise her Pareto etkin dağılım bir rekabetçi denge olarak savunulabilir.

Kaldor, Hicks ve Scitovsky kriterlerine gelen en önemli eleştiri nedir?

Kriterlere yönelik en önemli eleştiri farklı kişilere yapılacak nispi ödemelerle, mevcut gelir dağılımına bağlı kişisel refah düzeylerin karşılaştırılmasındaki güçlüklerdir.

Kaldor, Hicks ve Scitovsky kriterlerinin ortak yanı nedir?

Kaldor, Hicks ve Scitovsky kriterlerinin ortak yanı, kazananların kaybedenlere potansiyel olarak parasal bir ödeme yapacaklarını varsaymalarıdır. Bir başka deyiş- le, para kullanılarak bireyler arası örtülü bir karşılaştırma yapılmakta ve paranın marjinal faydasının herkes için aynı olduğu varsayılmaktadır. Bu noktada kriterler eleştirilmekte, kişilerin refah düzeylerinin karşılaştırılmasının çok güç hatta olanak- sız olduğu vurgulanmaktadır.

Üretim imkânları sınırı eğrisi hangi durumda doğru şeklindedir?

Üretim imkânları sınırı eğrisinin doğru şeklinde olması için; her iki üretim fonksiyonunun da ölçeğe göre sabit getiri özelliğine sahip ve doğrusal olan etkin üretim seti üzerinde, sermaye-emek oranlarının birbirine eşit olması gerekmektedir

Piyasalara hiçbir müdahalenin olmadığı bir ekonomide bile kaynakların dağıtımında etkinliğin sağlanamama sebepleri nelerdir?

Bunlar piyasa gücünün oluşması, piyasaların var olmaması ve etkin olarak işlememesidir.

Piyasa gücü olmasına rağmen etkinliğinin sağlanamamasının nedenleri nelerdir?

Temel refah kuramına göre kaynakların etkin bir biçimde dağıtılabilmesi, yani kaynak dağıtımında etkinlik sağlanabilmesi için üretici ve tüketicilerin piyasa gücü- ne sahip olmamaları gerekir. Yani ne üreticilerin ne de tüketicilerin tek başlarına malın piyasa fiyatını etkileme gücünün olmaması gerekir. Eğer üretici veya tüketicilerden bazıları fiyatları etkileme gücüne sahipse yani fi- yat yapıcı durumunda iseler kaynaklar genellikle etkin olmayan bir biçimde dağıtılır ve Pareto anlamında et- kinliği sağlayacak yeter koşul gerçekleşmez.

Sosyal refah kriterlerinden Kaldor kriterini kısaca nasıl ifade edersiniz?

Kaldor kriterine göre bir politikanın uygulanması sonucunda ortaya çıkan yeni durumdan kazançlı çıkacak olanlar, zarar görenlerin kayıplarını tam olarak telafi etseler bile, hala kazançlı iseler yeni durum bir sosyal iyileşme olarak algılanmalıdır.

Devletin ekonomide nasıl bir rol oynaması gerekmektedir?

Piyasaların iyi işlediği ve kaynak dağıtımında etkinliğe neden olduğu durumlarda, devletin ekonomide nasıl bir rol oynaması gerektiği konusu; en çok tartışılan konuların başında gelir. Bu durumda devletin rolü çok sınırlı bir kapsamda tanımlan- maktadır. Buna göre, devletin temel işlevi, piyasaların en iyi biçimde işlevlerini yerine getirebilmesi için gerekli olan mülkiyet hakları ile ilgili düzenlemeleri yapmaktır. Bu anlamda devlet, gerekli yasal düzenlemeleri yapmalı ve adalet sistemini en iyi biçimde çalıştırmalıdır

Sosyal refah kriterlerinden Hicks kriterini kısaca nasıl ifade edersiniz?

Hicks’e göre bir politika uygulamasından zarar görenler, bu politikanın uygulanmaması için, önerdikleri parasal ödemelerle kazançlı çıkanları ikna edemiyorlarsa bu durum bir sosyal iyileşmedir.

Sosyal refah kriterlerinden Scitovsky kriterini kısaca nasıl ifade edersiniz?

Scitovsky’e göre bir politika değişikliğinin bir sosyal iyileşme olarak değerlendirilebilmesi için hem Kaldor hem de Hicks kriterlerine uygun olması gerekir. Yani politika değişikliğinin yol açtığı refah artışından söz edilebilmesi için, avantajlı duruma geçenlerin kazançları, kaybedenlerin zararlarından büyük olmalıdır. Ayrıca, buna ek olarak kazançlı olanların zarar görenleri ikna edebilmeleri, zarar görenlerin ise kazançlı duruma gelenleri böyle bir değişimin olmaması için ikna edememeleri gerekmektedir.

Üretim imkânları sınırı eğrisi hangi durumda orijine dışbükeydir?

Üretim imkânları sınırı eğrisinin orijine göre dışbükey olması ise üretim fonksiyonlarından birinin ölçeğe göre artan getiriye sahip olmasını gerektirir.

Toplumun refahı açısından eşitlik neyi ifade etmektedir? Pareto kriteriyle ilişkilendirerek açıklayınız.

Bir toplumun bireylerinin ne kadar iyi koşullarda yaşayıp yaşamadıkları tartışması, toplumun etkinlik sorununa nasıl baktığı ile ilgili olduğu kadar (pastanın büyüklüğü), eşitlik konusundaki tavrıyla da yakından ilişkilidir. Sonuç ise bireyler ve devletin yaptığı tercihlere göre şekillenir. Eşitlik konusunda bir değerlendirme yapabilmek için tek başına Pareto kriterini kullanmak yeterli olmaz. Çünkü Pareto et- kinliği kriteri, bireylerin elde ettiği faydaların ölçülüp karşılaştırılabilir olduğunu kabul etmez. Daha önce de açıkladığımız Pareto kriterine göre, bir bireyin daha iyi duruma gelebilmesi için, bir diğerinin daha kötü duruma düşmesi gerekir. Ayrıca Pareto anlamında etkin olduğu kabul edilen her durumun arzulanır olduğunu söylemek de çok zordur.

Kısmi denge analizi ile genel denge analizi arasındaki fark nedir?

Kısmi denge analizi ile tek bir piyasada çıktı ve fiyat düzeyi belirlenirken diğer piyasalardaki fiyatlar veri alınır. Oysa genel denge analizinde birden fazla piyasadaki çıktı ve fiyat düzeylerinin nasıl belirlendiği araştırılır.

Genel denge kavramı hangi iktisatçının ismi ile anılmaktadır?

Genel denge kavramı  Leon Walras adı ile anılmaktadır. Genel denge analizine ilişkin çalışmalar 19. yüzyılın son çeyreğinden Walras ile başlamış, 20. yüzyılın ortalarında K. J. Arrow ve G. Debreu gibi iktisatçıların katkılarıyla yeni boyutlar kazanmıştır.

Pareto Optimalite kriteri neyi ifade eder?

Bu kritere göre hiç kimsenin refahını azaltmaksızın bazı bireylerin refahını artıran her türlü değişiklik toplumun refahını artırır. Bu durumda malların veya üretim faktörlerinin mevcut dağılımındaki bir değişiklik, kimsenin refahını azaltmadan en az bir bireyin refahını artırıyorsa toplumsal refah artacak, en az bir bireyin durumu kötüleştiriyorsa toplumsal refah azalacaktır.

Refah ekonomisinde birinci teorem nedir?

Eğer tüketici tercihleri normal davranış özelliklerine sahipse (azalan marjinal ikame oranı, bütünlük, geçişlilik, süreklilik dönüşlülük gibi aksiyomları sağlıyorsa) ve tüketimde dışsallıklar yok ise her rekabetçi piyasanın pür değişim dengesi etkindir ve Pareto optimaldir. Bu sonuç refah ekonomisinde birinci teorem olarak adlandırılır.

Anlaşma eğrisi veya sözleşme eğrisi nedir?

İki tüketici için değişimin son bulduğu ve marjinal ikame oranlarının eşit olduğu bu Pareto optimum noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğri, anlaşma eğrisi veya sözleşme eğrisi olarak adlandırılır.

Rekabetçi piyasada değişimin genel dengesi nasıl formüle edilir?

Rekabetçi piyasada değişimin genel dengesi şu şekilde formüle edilir:

İkinci teorem nedir?

Tüketici tercihleri ile ilgili aksiyomların geçerli olduğu (farksızlık eğrileri orijine dışbükeydir, süreklilik vardır) ve tüketimde dışsallığın bulunmadığı varsayımı altında transfer ve değişim sonucu yeni bir dengeye ulaşılmaktadır ki bu refah ekonomisinde ikinci teorem olarak adlandırılır. Kısaca ikinci teoremde, eğer tüketici tercihleri orijine dışbükey ise, tüketimde dışsallıklar yok ise her pareto etkin dağılım bir rekabetçi denge olarak savunulabilir.

Üretim anlaşma eğrisi nedir?

Edgeworth kutu, diyagramında eş ürün eğrilerinin birbirlerine teğet oldukları noktaların geometrik yeri, etkin üretim setini ya da üretimin anlaşma eğrisini gösterir.

Orijine göre içbükey bir üretim imkânları sınırı eğrisinin oluşması hangi koşullara bağlıdır?

Orijine göre içbükey bir üretim imkânları sınırı eğrisinin oluşması şu koşullara bağlıdır;

•Her iki mala ilişkin üretim fonksiyonunun ölçeğe göre azalan getiriye sahip olması,
• Üretim fonksiyonlarından birisi azalan getiriye sahip iken diğerinin sabit getiriye sahip olması,
• Her  iki üretim fonksiyonu sabit getiriye sahip olmasına rağmen, doğrusal olmayan etkin üretim seti üzerinde farklı sermaye-emek oranlarının bulunması.

Üretim imkânları sınırı eğrisinin orijine göre dışbükey olması neye bağlıdır?

Üretim imkânları sınırı eğrisinin orijine göre dışbükey olması üretim fonksiyonlarından birinin ölçeğe göre artan getiriye sahip olmasını gerektirir.

Üretim imkânları sınırı eğrisinin doğru şeklinde olması için ne gereklidir?

Üretim imkânları sınırı eğrisinin doğru şeklinde olması için; her iki üretim fonksiyonunun da ölçeğe göre sabit getiri özelliğine sahip ve doğrusal olan etkin üretim seti üzerinde, sermaye-emek oranlarının birbirine eşit olması gerekmektedir.

Marjinal dönüşüm oranı neyi gösterir?

Marjinal dönüşüm oranı; bir maldan bir birim daha fazla üretmek için öteki maldan ne kadar fedakârlık etmek gerektiğini göstermektedir.

Etkin üretim setinin doğrusal olması durumunda, her malın üretimi için kullanılan sermaye-emek oranı nasıl olur?

Etkin üretim setinin doğrusal olması durumunda, her malın üretimi için kullanılan sermaye-emek oranı aynı olacaktır. Üretim miktarları hangi düzeyde olursa olsun, bu oran değişmeyecektir. Bunun anlamı uzun dönem genişleme yolunda olduğu gibi her bir malın üretimindeki değişmeler, bu doğru üzerinde olacaktır.

Ekonominin genel dengesini gösteren eşitlik nedir?

Kamusal malların varlığı Pareto koşullarının sağlanmasını ne yönde etkiler?

Kamusal malların varlığı da Pareto koşullarının sağlanmasına engel oluşturur. Kamusal mal üretiminde ve bölüşümünde fiyat sistemi işlemez, devletin doğrudan ya da dolaylı müdahalesi gereklidir. Örneğin iç ve dış güvenlik hizmeti üretiminde, bu hizmetlerden ülkenin tüm vatandaşları faydalanır. İlave bir kişinin bu hizmetten faydalanmasının maliyeti sıfırdır. Dolayısıyla marjinal maliyete göre fiyatlama burada yapılamamaktadır. Üretim optimalden daha fazla ya da daha az olabilmektedir.

Kaldor kriteri sosyal refah açısından neyi ifade eder?

Kaldor kriterine göre bir politikanın uygulanması sonucunda ortaya çıkan yeni durumdan kazançlı çıkacak olanlar, zarar görenlerin kayıplarını tam olarak telafi etseler bile, hala kazançlı iseler yeni durum bir sosyal iyileşme olarak algılanmalıdır.

Hicks kriteri sosyal refah açısından neyi ifade eder?

Hicks kriterine göre, bir politika uygulamasından zarar görenler, bu politikanın uygulanmaması için, önerdikleri parasal ödemelerle kazançlı çıkanları ikna edemiyorlarsa bu durum bir sosyal iyileşmedir.

Scitovsky’e göre bir politika değişikliğinin bir sosyal iyileşme olarak değerlendirilebilmesi için ne gereklidir?

Scitovsky’e göre bir politika değişikliğinin bir sosyal iyileşme olarak değerlendirilebilmesi için hem Kaldor hem de Hicks kriterlerine uygun olması gerekir. Yani politika değişikliğinin yol açtığı refah artışından söz edilebilmesi için, avantajlı duruma geçenlerin kazançları, kaybedenlerin zararlarından büyük olmalıdır. Ayrıca, buna ek olarak kazançlı olanların zarar görenleri ikna edebilmeleri, zarar görenlerin ise kazançlı duruma gelenleri böyle bir değişimin olmaması için ikna edememeleri gerekmektedir.

Kaldor, Hicks ve Scitovsky kriterlerinin ortak yanı nedir?

Kaldor, Hicks ve Scitovsky kriterlerinin ortak yanı, kazananların kaybedenlere potansiyel olarak parasal bir ödeme yapacaklarını varsaymalarıdır. Bir başka deyişle, para kullanılarak bireyler arası örtülü bir karşılaştırma yapılmakta ve paranın marjinal faydasının herkes için aynı olduğu varsayılmaktadır.

Kaldor, Hicks ve Scitovsky kriterlerine yapılan en önemli eleştiri nedir?

Kriterlere yönelik en önemli eleştiri farklı kişilere yapılacak nispi ödemelerle, mevcut gelir dağılımına bağlı kişisel refah düzeylerin karşılaştırılmasındaki güçlüklerdir. Bergson’a göre güçlüğü aşmanın tek yolu, gelir dağılımında adalet unsurunu içeren birtakım değer yargılarını belirlemektir. Ancak o zaman bu değer yargılarının ışığı altında, farklı durumlar, kazançları ve kayıpları yönünden birbirleriyle karşılaştırılabilir. Bu tür değer yargılarının oluşturulması ise mikro ekonominin uğraş alanı dışındadır.

Piyasa başarısızlığının sebepleri nelerdir?

Piyasa gücünün oluşması, piyasaların var olmaması ve etkin olarak işlememesidir.