İktisada Giriş 1 Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

İktisadı neden öğrenmeliyiz?

İktisadı; • İçinde yaşanılan dünyayı anlamak, • İnsanları ekonomide daha rasyonel ve daha katılımcı olmaya yöneltmek, • Ekonomi politikalarının sınırlarını ve potansiyelini anlamak için öğrenmeliyiz.

İktisat nasıl bir bilimdir?

İktisat sosyal bir bilimdir. Sosyal bilim insanın davranışlarının incelenmesi ile ilgilidir. Dolayısı ile iktisadın merkezinde insan yer alır. Burada insanların ya tüketici ya da üretici olarak nasıl kararlar aldıkları, insanların birbirlerini nasıl etkilediği ve bir ekonominin nasıl işlediği incelenir.

İktisat nedir?

İktisat, kıtlık koşulları altında yapılan tercihlerin incelenmesidir.

Temel iktisadi sorunu ifade eden kavramlar denince ne ifade edilmek istenir?

İktisat literatüründe; • Kıtlık ve • Tercih tüm ekonomilerin karşı karşıya kaldığı temel iktisadi sorunları ifade etmektedir.

İktisat biliminin temelini oluşturan kıtlık sorunu nedir?

İnsanlar sürekli olarak yaşam standartlarının sınırlarını zorlama ihtiyacı içindedirler. İnsanların sonsuz istekleri ve ihtiyaçları var ancak bunların bir kısmını karşılayabiliyor büyükçe bir kısmını ise ertelemek zorunda kalabiliyorlar. Şu anda sahip olmak istediğimiz çok sayıda şey söz konusu olabilir. Daha geniş bir evde yaşamak, bir arabaya sahip olmak ya da lüks bir tatile çıkmak gibi, bu isteklerimizi karşılayabilmemizi sınırlandıran iki faktörden söz etmek mümkündür: • Harcama gücümüzün ve • Zamanımızın sınırlı olması. Bu iki durum kabul edelim ki bir kıtlıktır.

İktisatta ki kıtlık sorunu karşısında bireyler nasıl davranır?

Harcama gücümüzün ve zamanın sınırlı olması nedeni ile isteklerimizi bir sıraya sokmak ve bazılarını ertelemek zorunda kalırız. Başka bir ifade ile karşı karşıya olduğumuz kıtlık sorunu bizi tercih yapmaya zorlar. Sınırlı zamanımızı çalışma, eğitim, uyku, alışveriş gibi çeşitli faaliyetler arasında dağıtmamız gerekir. Benzer şekilde, sınırlı harcama olanaklarımızı da kira, beslenme, seyahat gibi mal ve hizmetler arasında dağıtmak zorunda kalırız. Dolayısıyla bir şeyi satın almayı ve yapmayı tercih ettiğimizde, aynı zamanda bir şeyler almamayı ve yapmamayı da tercih ediyoruz demektir.

Kaynak dendiğinde ne anlatılmak istenir?

Kaynak; ihtiyaçlarımızı karşılayacak mal ve hizmetlerin üretilmesinde kullanılan şeylerdir.

Kaynakları nasıl sınıflandırabiliriz?

Kaynaklar şöyle sınıflandırılabilir: • İş gücü, • Sermaye, • Toprak.

İş gücü ne demektir?

İş gücü, mal ve hizmetlerin üretilmesinde insanlar tarafından harcanan zamandır.

Sermaye ne demektir?

Sermaye, mal ve hizmetlerin üretilmesinde insanlar tarafından kullanılan uzun ömürlü araçlardır. Bu araçlar arasında yer alan bina, makine, teçhizat gibi fiziki sermaye, çalışanların sahip olduğu bilgi ve beceri ise beşeri sermaye olarak adlandırılır.

Toprak denilince ne anlatılmak istenir?

Üzerinde üretimin gerçekleştirildiği fiziki yüzey ve bu yüzeyin altında ve ya üstünde yer alan doğal kaynaklarında toprak üretim faktörü içerisinde olduğu anlatılmak istenir. Örnek: Petrol, demir Kömür, Ağaçlar.

Öğretmenin ders esnasında kullandığı tebeşir hangi üretim kaynağı olarak değerlendirilebilir?

İlk bakışta bunu sermaye kategorisi içinde düşünebiliriz; ancak bu bir sermaye unsuru değildir. Çünkü, bu amaçla kullanılan tebeşir uzun ömürlü değildir. Bir aracın sermaye kategorisinde değerlendirilebilmesi için birkaç yıl veya daha uzun bir süre üretim sürecinde kullanılabilmesi gerekir. Tebeşir dersin verilmesi (yani hizmetin üretilmesi) sırasında kullanılır ve biter. Bu nedenle üretim sürecinde kullanılan bu kaynaklar sermaye değil hammaddedir.

Kaynakların kıt olması ve bu durumun bizi tercih yapmaya zorlamasındaki sorunlar kısaca nasıl özetlenebilir?

Bu sorunlar, “ne, ne kadar, nasıl ve kimin için üretilecektir?” soruları ile özetlenebilir.

Mal ve hizmet ne demektir?

Kaynakların çeşitli şekillerde bir araya getirilmesi ile ortaya çıkan, daha doğru bir ifade ile üretilen ve ihtiyaçları karşılama özelliği bulunan ürünlere mal ve hizmet denir.

Hizmet konusunu bir örnekle nasıl açıklanabilir?

Klasik müzik konseri fiziki olarak dokunamadığımız ancak üretiminde kıt kaynaklar kullanıldığı ve insan isteklerini giderdiği için hizmet olarak adlandırılır.

Mal veya hizmetler hangi ölçüye göre kıt olarak adlandırılırlar?

Bir mal veya hizmetin sıfır fiyat düzeyindeki mevcut miktarı toplumun arzuladığı miktardan daha düşükse bu mal veya hizmet kıttır.

Serbest mal ne demektir?

Günlük yaşamımızda çok az sayıda malın fiyatının sıfır olduğu durumdaki (Bir bedel ödenmediği gerekmediği zaman) miktarı toplumun arzuladığından daha fazla olduğu olan mallara serbest mal denir. Hava ve Deniz suyu genel anlamda serbest mal gurubu olarak kabul edilir.

Hangi mal gurubu iktisadın konusu değildir?

Serbest mal kategorisinde olan mal ve hizmetler iktisadın konusu değildir. Kıtlık söz konusu olmadığında İktisadi sorunda olmayacağı için serbest mallar iktisadın ilgi alanı içerisinde yer alamazlar.

Bir ekonomide kaç tür aktör (katılımcı) vardır?

Bir ekonomide dört tür aktör ya da katılımcı vardır; • Hane halkı, • Firmalar, • Devlet, • Yabancılar.

Aktörlerden biri olan yabancılar deyimi nedir?

Yabancılar dediğimizde yurt içi piyasalara kaynak ve ürün arz eden, yurt içi piyasalardan kaynak ve ürün talep eden yabancı hane halklarını, yabancı firmaları ve yabancı devletleri kast etmiş oluruz.

Normatif iktisadi ifade ne demektir?

“Türkiye de işsizlik oranı %10’dan aşağı düşürülmelidir.” ifadesi normatif iktisadi ifade demektir. Bu ifade bir görüşüş yansıtmaktadır ve bu görüşün gerçek yaşamdan elde edilecek kanıtlarla doğru ve ya yanlış biçimde değerlendirilebilmesi mümkün değildir. Normatif ifadeler bunu dile getiren kişinin görüşünü, değer yargılarını yansıtan ne olması gerektiğini ile ilgili ifadelerdir. Normatif ifadelerin mutlaka doğru olması gerekmez.

Rasyonel davranmak ne demektir?

Karar alıcılar kendilerine belirli bir amaç veya hedef belirlerler ve tercihlerini bu amaca ulaşmak yolunda yaparlar. Dolayısı ile kendi çıkarlarına göre hareket ederler. Tüketiciler açısından ele alındığında varsayılan amaç; elde edilen mutluluğu ve ya refahı maksimize etmek, en yüksek düzeye çıkarmaktır. Burada rasyonel davranış, tüketicilerin elde etmeyi beklediği faydayı en yüksek seviyeye çıkaracak tercihleri yapmasıdır.

İktisadi düşünme tarzının temel prensipleri nelerdir?

İktisadi düşünme tarzının temel prensipleri şöyle sıralanabilir: • Tercihlerin kıtlık koşullarında yapılması, • Karar alıcıların davranış biçimleri ve yapılma süreci, • İktisadi düşünme tarzının mevcut durumla inceleyerek analize başlanması ve ortaya çıkacak değişimin sonuçlarının izlemesi.

İktisadı nasıl çalışmalıyız?

İktisadı aktif çalışma yöntemi ile çalışmalısınız. Yani masanızda oturarak, elinizde bir kalem ve önünüzde boş kâğıt bulundurarak bu kitabı okumalı, belirli aralıklarla (örneğin; ünite içinde her ana başlığı okumayı tamamladığınızda) kitabı kapatmanız ve öğrendiklerinizi not etmeniz yararlı olacaktır. Her bir mantıksal çıkarımdaki adımları listelemeniz, öğrendiğiniz her bir modeldeki sebep sonuç basamaklarının kökenine inmeniz ve modeli temsil eden grafikleri yeniden kendi başınıza çizmeniz önerilir.

Teorik inceleme sürecinin ikinci aşaması nedir?

Teorinin uygulanacağı ilişkiyle ilgili varsayımların yapılmasıdır. Bu varsayımlardan en önemlisi, daha önce değinilen, diğer şartlar sabittir varsayımıdır. Bu varsayımın yapılmasındaki amaç ilgili değişkenlerin belirlenmesi ve sorunun açıklanmasında önemli olabilecek diğer değişkenlerin sabit kaldığını varsayarak belirlenen değişkenler arasındaki ilişki üzerinde yoğunlaşabilmektir.

Teorik inceleme sürecinin üçüncü aşaması nedir?

Üçüncü aşama hipotezin ortaya konmasıdır. Hipotez, seçilen değişkenlerin birbirleri ile nasıl bir ilişki içerisinde olduklarını ifade eden teori anlamına gelir.

İktisatçılar belirli bir iktisadi birimin nasıl davranacağı yerine neden guruptaki kişilerin ortalama davranışlarını tahmin etmeye çalışırlar?

McDonald’s temel ürünlerinden biri olan BigMac fiyatını Yarı yarıya düşürürse, restoran yöneticisi hangi müşterilerin daha fazla BicMag alacağını bilemez ancak ortalama olarak bir tespitte bulunarak BicMac satışlarının ne kadar artacağını doğru biçimde belirleyebilir.

Pozitif iktisadi ifade ne demektir?

“Türkiye de işsizlik oranı %10 düzeyindedir” ifadesi pozitif iktisadi ifadedir. Gerçek yaşamdan elde edilecek kanıtlarla bu ifadeyi desteklemek veya reddetmek mümkündür. Pozitif ifadeler ne olduğu ile ilgilidir.

İktisadi analiz nedir?

İktisadi tercihlerin nasıl yapıldığı ve bunların ekonomi üzerindeki etkilerinin neler olduğunu açıklayabilmek amacıyla, iktisatçıların Teoriler veya modeller geliştirmesi iktisadi analiz olarak adlandırılır. Bir iktisadi teori veya model sözel olarak açıklanabileceği gibi grafiksel ve matematiksel olarak da geliştirilebilir. Bir iktisadi teori veya model, gerçek yaşamla ilgili tespitlerde bulunabilmek amacıyla kullanılan iktisadi ilişkilerin basitleştirilmiş biçimde ifade edilişidir.

İktisadi sorunların analiz edilmesinde bilimsel yöntem olarak adlandırılan teorik inceleme süreci kaç aşamadan oluşur?

Teorik inceleme süreci; • Birinci aşama, • İkinci aşama, • Üçüncü aşama ve • Dördüncü aşama olmak üzere dört aşamadan oluşur.

Mikro iktisat nedir?

İktisadın insan davranışı ve insanların piyasa, endüstri, firma ve birey gibi nispeten küçük birimlerle ilişkili tercihlerini inceleyen bölümüdür. Mikro iktisadın konuları arasında, bireysel ekonomik kararların oluşturulması, kaynak dağılımı, fiyatlar, üretim ve gelir dağılımının belirlenmesi vardır.

Makro iktisat nedir?

Bir bütün olarak ekonomiyi ve toplulaştırılmış ekonomik davranışı inceleyen bölümüdür. Makro iktisat; milli gelir, para, bankacılık, enflasyon, ekonomik büyüme gibi makro konuları inceler. Makro iktisatta genel fiyat düzeyi üzerinde durulur. Makro iktisat mal ve hizmetlerin toplam talebi ile ilgilenir.

Teorik inceleme sürecinin dördüncü aşaması nedir?

Bir teorinin geçerliliği, bu teori ile yapılan tespitlerin kanıtlarla karşılaştırılması suretiyle test edilir. Hipotezin test edilebilmesi için incelenen değişkenler üzerinde yoğunlaşmak gerekirken diğer faktörlerinde kontrol edilmesi gerekir. Zira bu test sonucuna göre, kanıtlarla uyumlu olmaması halinde teorinin reddedilmesi veya daha iyi tespitlerde bulunmaya olanak tanıyacak yenisi getirilinceye kadar kullanılması gerekir.

Üreticiler nasıl davranırlarsa rasyonel davranmış olurlar?

Üreticiler kendi çıkarları doğrusunda tercihler yaparlar. İktisatçılar her üreticinin elde ettiği kârı maksimize etmek amacına sahip olduğunu varsayarlar. Burada kâr bir ürünün satışından elde edilen kazanç ile bunu üretmek için kullanılan maliyet arasındaki olumlu farktır. Kâr maksimizasyonu amacının bir sonucu üreticinin üretimi gerçekleştirebilmek için mümkün olan en az kaynağı kullanma eğilimine sahip olacağı şeklinde ifade edilir. Gerekli olandan daha fazla kaynak kullanmak üretimin maliyetini arttıracak ve sonuçta kâr azalacaktır. Bu da rasyonel olmayan bir davranıştır.

Teorik inceleme sürecinin birinci aşaması nedir?

İncelenen iktisadi sorunla ilgili temel değişkenlerin belirlenmesi ve tanımlanmasıdır. Değişken farklı olası değerler alabilen bir ölçüttür. Belirlenen değişkenler, geliştirilecek teorinin temel unsurları oldukları için son derece dikkatli seçilmeleri gerekir.

Aktörlerden biri olan piyasalar denilince ne anlaşılır?

Piyasalar, alıcı ve satıcıların karşı karşıya gelerek değişim (takas) işlemini gerçekleştirdikleri ortamlardır. Bu ortamalar çoğu zaman fiziki mekânlar biçiminde (Süper marketler alışveriş merkezleri ve borsalar gibi) olsalar da alıcı ve satıcının iletişim kurabildiği diğer ortamları da (Radyo ve TV reklamları, internet ortamı, telefon hattı gibi ) kapsamaktadır. Bu araçlar satışa sunulan ürünlerin kalitesi, miktarı ve fiyatı konusunda ekonomik aktörlere bilgi sağlamaktadır. Mal ve hizmetlerin alınıp satıldığı piyasalar ürün piyasaları, kaynakların alınıp satıldığı piyasalar ise kaynak piyasalarıdır. En önemli kaynak piyasası iş gücü piyasasıdır.

İktisadi karalarımızı nasıl ve ne için alırız?

İktisadi kararlarımızı alırken bir eylemin olası yarar ve maliyetlerini öngörerek rasyonellik ilkesini gerçekleştirmek üzere karar alırız.

İktisadın bölümleri nelerdir?

İktisadın bölümleri şöyle sıralanabilir: • Makro iktisat, • Mikro iktisat.

Karar alama sürecinde tercihlerimizi ne etkiler?

Karar alma sürecinde elde edilen yararlarda veya katlanılan maliyetlerde meydana gelen değişme tercihlerimizi etkiler. Örneğin: Taksi taşıma ücretlerinde ciddi bir düşüş yaşanırken alternatiflerin fiyatında bir değişiklik olmazsa daha çok ekonomik birimin taksiyi tercih edeceği aşikârdır.

Marjinal analiz nedir?

Marjinal analiz, mevcut durumlar değiştiğinde ortaya çıkacak durumun incelenmesidir. Örneğin: Bir çiftçi daha çok gübre kullandığında buğday üretiminin ne kadar artacağına bakar. Bu süreçte çiftçi daha çok gübre kullandığında üretim maliyetlerinin ne kadar artacağı ve dolayısı ile kârının ne kadar artacağı veya azalacağı ile ilgilenir.

İktisadi düşünme tarzında yapılan hatalar nelerdir?

İktisadi düşünme tarzında yapılan hatalar şöyle sıralanabilir: • Diğer şartlar sabitken, • Birlikte değişim, • Nedensellik ve tümleme yanılgısı.

Diğer şartlar sabittir varsayımını nasıl açıklanabilir?

Bu varsayıma göre, bir iktisadi olgu incelenirken, bu olguyu etkileyen değişkenlerden belirli bir tanesinin değiştiğini, diğer değişkenlerin ise sabit kaldığını kabul ederiz. Bu varsayım analizleri basitleştirmenin temel araçlarından bir tanesidir.

Birlikte değişim- nedensellik ne demektir?

İktisadi düşünme tarzı sürecinde yapılan bir yanlışlık iki değişkenin sergilediği birlikte değişim ilişkisi ile değişken arasındaki nedensellik ilişkisinin birbirine karıştırılmasıdır. Birbiri ile ilişkisi olmayan iki değişkenin aynı anda tesadüfi olarak birlikte değişiyor olması birinin diğerinin nedeni ve ya sonucu olduğunu göstermez.

Tümleme yanılgısı nedir?

Bir gurup bireylerden oluştuğuna göre, birey için doğru olanın gurup içinde doğru olduğu sonucuna ulaşabiliriz. Eğer böyle düşünüyorsak tümleme yanılgısına düşmüş oluruz. Bir birey olarak davrandığımızda, bağırarak konuşmamız karşımızdakilerin bizi daha iyi anlamasını sağlayabilir. Acaba bu durum odadaki herkesin bağırarak konuşması durumunda herkesin birbirini daha iyi anlayacağı anlamına mı gelir? Aksine, bırakın herkesin birbirini daha iyi anlamasını tam bir karmaşa yaşanacak, gürültü kirliliği ortaya çıkacaktır. Bireysel olarak davrandığımızda doğru olan guruptaki herkesin aynı şeyi yapması durumunda doğru olmayacaktır.