Hava Hukuku Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Rekabete ilişkin ilk yasal düzenleme fikri ne zaman ve nerede ortaya çıkmıştır?

Rekabete ilişkin ilk yasal düzenleme fikri XIX. yüzyılın ortalarında Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nde ticari hayatta tröstleşme eğilimlerinin artması üzerine tartışılmaya başlanmıştır.

Deregülasyon nedir?

Belli bir alanda devlet kısıtlamalarının azaltılması ya da tamamen kaldırılması durumudur.

Tek havacılık pazarının yaratılması ve hava yolu taşımacılığının liberalleşmesi hangi aşamalarla gerçekleşmiştir?

Tek havacılık pazarının yaratılması ve hava yolu taşımacılığının liberalleşmesi üç aşa- mada gerçekleşmiştir. 1987 yılında başlayan liberalleşme hareketi 1990 yılında ikinci aşamasına, 1992 yılında da üçüncü aşamasına geçmiştir.

İkinci liberalizasyon önlemleri paketinin getirileri ne olmuştur?

İkinci paket kapasite paylaşımı, rota ve slot tahsisi ve fiyatlamada daha fazla esneklik getirmiştir. Rekabet kuralları sadece topluluk içindeki uluslararası hava taşımacılığına yönelik olarak genişletilmiştir. İkinci paket kontrollü liberalleşmeye doğru diğer bir adım niteliğindedir. Bu dönemdeki tüzükler daha rekabetçi bir çevre yaratmayı amaçlamaktadır.

Hava yolu taşımacılığında rekabet kurallarının uygulanmasıyla ilgili 96/180 sayılı ve 26 Ocak 1996 tarihli Komisyon kararı neden dikkat çekicidir?

Bu karar Lufthansa ve İskandinav Hava yolu Sistemi (SAS) arasında iş birliği anlaşmasına yöneliktir. Komisyon iki hava yolu şirketinin iş birliği ağının ekonomik ilerlemeye katkı sağlayacağı ve hava yolu taşıması kullanıcılarının bundan fayda sağlayacağı sonucuna varmıştır.

Roma Antlaşması’nın 81 ve 82. Maddelerinde Yer Alan Rekabet Kurallarının Uygulanmasıyla İlgili 16 Aralık 2002 Tarih ve 1/2003 Sayılı Konsey Tüzüğünün maddeleri hangi tarihten beri uygulanmaktadır?

Roma Antlaşması’nın 81 ve 82. Maddelerinde Yer Alan Rekabet Kurallarının Uygulanmasıyla İlgili 16 Aralık 2002 Tarih ve 1/2003 Sayılı Konsey Tüzüğünün maddeleri uygulanmaktadır.

Grup muafiyeti nedir?

Grup muafiyeti, muafiyet şartlarının gerçekleşmesi halinde Komisyonun belirli konulardaki anlaşma türlerine çıkartacağı tüzükler ile toplu olarak muafiyet tanımasıdır.

1617/93 sayılı Komisyon Tüzüğü'ne göre hava yolu taşımacılığı sektörü ile ilgili olarak çıkarılan grup muafiyetleri nelerdir?

• Uçuş tarifelerinin ortak planlanması ve koordinasyonu, ortak uçuş faaliyetleri ve gelir paylaşımı, slot tahsisi ve uçuş tarifeleri hakkında danışma ile ilgili işletmeler arası anlaşmalar, kararlar ve uyumlu davranışlar;

• Bilgisayarlı rezervasyon sistemleriyle ilgili işletmeler arası anlaşma kategorileri;

• Yer destek hizmetleriyle ilgili belirli kategorideki anlaşmalardır.

General Electric ve Honeywell şirketleri arasındaki birleşme kararına AB ve ABD nasıl yaklaşmıştır?

General Electric ve Honeywell şirketleri arasındaki birleşme kararı, ABD rekabet otoriteleri tarafından onaylanırken AB Komisyonu tarafından AB Rekabet Hukuku ile uyumsuz olduğu gerekçesiyle onaylanmamıştır.

Rekabet Kurumu, Rekabet Kurulu, Başkanlık ve Hizmet birimlerinden oluşur. Rekabet Kurumunun ana organı Rekabet Kuruludur. RKHK’nun uygulanması görevi esas olarak ve genel bir hükümle Rekabet Kurumuna verildiğinden RKHK’da aksi belirtilmediği sürece bu görevleri Rekabet Kurulu yürütecektir. Rekabet Kurulu yedi üyeden oluşmaktadır. Kurul çeşitli yasaklar getirebilmekte, emirler ve para cezaları verebilmektedir. Kurul kararları yargı denetimine tabidir.

İhracatçı firmanın malını dış piyasada, iç piyasada sattığından daha düşük fiyatla satmasıdır.

AB’de hava yolu taşımacılığı sektörüne rekabet hukuku kurallarını uygulanması ile Türkiye'de uygulanması karşılaştırıldığında ortaya nasıl bir tablo çıkar?

AB’de hava yolu taşımacılığı sektörüne rekabet hukuku kurallarını uygulayabilmek için sadece bu sektöre yönelik tüzükler çıkarılmıştır. (Örneğin; 3975/87, 3976/87, 1/2003, 411/2004 sayılı Konsey Tüzükleri ve 1617/93 sayılı Komisyon Tüzüğü gibi.) Türkiye’de ise rekabet hukukunun hava yolu taşımacılığı sektöründe uygulanmasına yönelik özel düzenlemeler yoktur, genel nitelikli düzenleme olan 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun yürürlüktedir.

Hâkim Durum nedir?

Belirli bir piyasadaki bir veya birden fazla teşebbüsün, rakipleri ve müşterilerinden bağımsız hareket ederek fiyat, arz, üretim ve dağıtım miktarı gibi ekonomik parametreleri belirleyebilme gücüdür.

Slot nedir?

Havaalanında belirli bir gün ve saatte iniş veya kalkış amacıyla alt yapının tamamını kullanmak üzere verilen izindir.

Rekabet Kurulu’ndan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ ne zaman yürürlüğe girmiştir?

Rekabet Kurulu’ndan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ (Tebliğ No:2010/4) kapsamında düzenlenmiştir. Tebliğ 1 Ocak 2011 tarihinde yürürlüğe girmiş ve daha önceki 1997/1 sayılı tebliğin yerini almıştır.