Kamu Personel Hukuku Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Askeri personele ne tür personel dahildir?

Askerî personele, Türk Silâhlı Kuvvetlerinde görev yapan, yükümlüler ve sivil
memurlar dışındaki personeller dahildir. 

Türk Silahlı Kuvvetleri nasıl tanımlanır? 

1961 tarih ve 211 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu’nun değişik 1. maddesinde Türk Silâhlı Kuvvetleri şöyle tanımlanmıştır; “Türk Silâhlı Kuvvetleri: Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri subay, askerî memur, astsubay, erbaş ve erleri ile askerî öğrencilerden teşekkül eden ve seferde ihtiyatlarla ikmal edilen, kadro ve kuruluşlarla teşkilâtı gösterilen silâhlı Devlet kuvvetidir.”

Türk Silâhlı Kuvvetlerinin Anayasa ve yasalarca verilen görevleri temelde kaç tür
kamu görevlisi eliyle yürütülür? 

Türk Silâhlı Kuvvetlerinin Anayasa ve yasalarca verilen görevleri, temelde üç tür
kamu görevlisi eliyle yürütülür. Birinci küme, yaşam uğraşı olarak askerlik mesleğini yürüten kesimdir. Bu küme kendi içerisinde üç alt kümeye ayrılır. Bunlar, subaylar, astsubaylar ile uzman erbaş ve erlerdir. Bu alt kümeye, askerî öğrencileri de özel bir kesim olarak eklemek mümkündür. İkinci ana kümeyi, askerliği vatan hizmeti olarak yapan kesim oluşturur. Üçüncü kümeyi, sivil memurlar
oluşturur.

Askerî personel rejimi içerisindeki en önemli kurul nedir?  

Askerî personel rejimi içerisindeki en önemli kurul, Yüksek Askerî Şûradır (YAŞ). 

Yüksek Askeri Şûra'nın (YAŞ) üyeleri kimlerdir? 

Yüksek Askerî Şûra’nın üyeleri; Cumhurbaşkanı Yardımcıları, Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı, Hazine ve Maliye Bakanı, Milli Eğitim Bakanı, Milli Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı ile Kuvvet Komutanlarıdır.

Yüksek Askeri Şûra'ya kim başkanlık eder? 

Cumhurbaşkanı gerekli gördüğü hallerde Yüksek Askeri Şura toplantılarına katılır ve başkanlık eder. Cumhurbaşkanı katılmadığında, görevlendireceği yardımcısı başkanlık eder.

Askerî hizmetler içerisinde, aslî ve sürekli görevler kimlerin eliyle yürütülür? 

Askerî hizmetler içerisinde, aslî ve sürekli görevler, diğer kamu görevlilerinden olan subay ve astsubay rütbesine sahip personel eliyle yürütülür.

Statü hukukuna bağlı subay ve astsubayların personel rejimi hangi esas dayandırılır? 

Statü hukukuna bağlı subay ve astsubayların personel rejimi, Devlet Memurları
Kanunu’na bağlı memurlarınki gibi rütbe sınıflandırması esasına dayanmaktadır.

Statü hukukuna bağlı (muvazzaf) subay ve astsubaylar hangi kaynaklardan temin edilirler? 

Statü hukukuna bağlı (muvazzaf) subay ve astsubaylar iki kaynaktan temin
edilirler; Milli Savunma Üniversitesi’ne bağlı harp okulları, astsubay meslek
yüksekokulları ile sivil fakülte ve yüksekokullar. 

Subayların yükselme rejimi nerede düzenlenir ve hangi esaslara dayanır?  

Subayların yükselme rejimi, Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile düzenlenmiştir. Subayların yükselme rejimi, önem sırasına göre, kıdem, eğitim ve başarı esasına dayalıdır.

Statü hukukuna bağlı subayların hizmetle ilişkisinin kesilmesi hangi nedenlerle ortaya çıkar? 

Statü hukukuna bağlı subayların hizmetle ilişkisinin kesilmesi, istifa; emekliye ayrılma; kadrosuzluk, yetersizlik, disiplinsizlik ya da ahlâki durum; Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası sonucu; belirli suçlardan mahkûmiyet ve ölümü nedenleriyle ortaya çıkmaktadır.

Adalet hizmetleri hangi personel eliyle yürütülür?

Adalet hizmetleri, hâkim ve savcılar yanında, Devlet Memurları Kanunu’nda hüküm altına alınan statülerdeki personel eliyle yürütülür.

Hâkim ve savcıların personel rejimi hangi kanunla düzenlenir? 

Hâkim ve savcıların personel rejimi, genel memurluk rejiminden ayrı olarak, 1982 Anayasası’nın koyduğu anayasal ilkeler çerçevesinde, 1983 tarih ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu ile düzenlenmiştir.

Hâkim ve savcıların personel rejimi hangi ilkelere dayanır? 

Hâkim ve savcıların personel rejimi, 1982 Anayasası’na göre, hizmetin niteliğine dayanan iki ilkesi vardır. Bunlar, “mahkemelerin bağımsızlığı” ve “hâkimlik teminatı”dır.

Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) nasıl bir kuruldur?

Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK), hâkim ve savcıların personel rejimini düzenleyen ve yöneten anayasal bir kuruldur. Hâkimler ve Savcılar Kurulu, daireler esası ile çalışan bağımsız bir kuruldur.

Hakim ve Savcılar Kurulu'nun üyeleri kimlerdir ve nasıl seçilir? 

Hâkimler ve Savcılar Kurulu, Anayasa (madde 159) ve ilgili Yasa’nın hükümleri
çerçevesinde, 13 üyeden oluşur. Kurulun başkanı, Adalet Bakanıdır. Adalet Bakanlığı Müsteşarı, Kurulun doğal üyesidir. Kurulun, üç üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adlî yargı hâkim ve savcıları arasından, bir üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idarî yargı hâkim ve savcıları arasından Cumhurbaşkanınca; üç üyesi Yargıtay üyeleri, bir üyesi Danıştay üyeleri, üç üyesi nitelikleri kanunda belirtilen yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarında görev yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasından Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçilir.

HSK'nın üyelerinin görev süresi nedir? 

Hâkimler ve Savcılar Kurulu üyelerinin görev süresi dört yıldır. 

Hâkim ve savcıların hizmete alınması (mesleğe kabulü) nasıl olur? 

Hâkim ve savcıların hizmete alınması (mesleğe kabulü), sınav, adaylığa atanma,
eğitim, mesleğe giriş aşamalarından oluşur. Hâkimler ve Savcılar Kanununa göre,
sınav, yazılı yarışma sınavı ve mülakat aşamalarından oluşur. Sınav süreci, Adalet
Bakanlığı tarafından yürütülür. Her yıl alınacak aday sayısı, avukatlık mesleğinden alınacaklarla birlikte Türkiye Adalet Akademisi’nin görüşü alınmak suretiyle kadro ve ihtiyaç durumuna göre Adalet Bakanlığı tarafından tespit edilir. 

Akademik personel kimlerden oluşur? 

Akademik personel, yükseköğretim hizmetlerini yürüten, öğretim elemanlarından
oluşur.

Akademik personelin statüsü hangi yasalarla ile düzenlenmiştir? 

Akademik personelin statüsü iki yasa ile düzenlenmiştir. Sınıflandırma, aylıkları ve ek göstergeleri, derece yükseltilmesi ve kademe ilerlemesinin şekil ve şartları ile sosyal haklardan yararlanması, ek ders ücreti, üniversite, idari görev ve geliştirme ödeneklerinin miktarı, emekli ve yabancı öğretim elemanlarının sözleşmeli olarak çalıştırılma usul ve esasları Yükseköğretim Personel Kanunu; bunlar dışında kalan, başta görevleri ve atanma koşulları olmak üzere diğer özlük işleri Yükseköğretim Kanunu’nda yer alır. Yukarıda belirttiğimiz gibi hüküm bulunmayan durumlarda ise Devlet Memurları Kanunu geçerlidir.