Özel Güvenlik Hukuku 1 Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Özel güvenlik görevlilerinde aranan şartlardan herhangi birisinin kaybedilmesi hâlinde çalışma izni iptal edileceğinden (m. 11), Türk vatandaşlığını herhangi bir şekilde kaybeden kişi, özel güvenlik görevlisi olarak çalışmaya devam edemez.

Silahsız olarak görev yapacaklar en az sekiz yıllık ilköğretim veya ortaokul; silahlı olarak görev yapacaklar en az lise veya dengi okul mezunu olmalıdır.

Genel kolluk kuvvetlerinden ve Milli İstihbarat Teşkilatından emekli olanlar ile en az beş yıl bu görevlerde çalıştıktan sonra kendi istekleriyle görevlerinden ayrılmış olanlar bu şarttan muaf tutulmuştur (m. 14). Dolayısıyla bu kimseler, eğitim durumlarına bakılmaksızın hem silahsız hem de silahlı özel güvenlik görevlisi olarak çalışabileceklerdir.

Eğitim konusunda istisna teşkil eden bir diğer grup da 5188 sayılı Kanunun 27. mad- desi ile yürürlükten kaldırılan 22.07.1981 tarih ve 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanuna göre kurulmuş olan özel güvenlik teşkilatlarında istihdam edilmekte olan özel güvenlik görevlileridir. Belirtilen bu kişiler için silahlı olarak görev yapacak özel güvenlik görevlilerinin en az lise veya dengi okul mezunu olma şartı aranmamıştır (Geçici madde 2).

Uygulama Yönetmeliğinin 24. maddesinin ikinci fıkrası gereğince, görev alanında ateşli silah taşıyacak özel güvenlik görevlilerinde, 6136 sayılı Kanun ve bu Kanunun uygu- lanmasına ilişkin yönetmelikte belirtilen şartlar aranır. 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkındaki Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 4. maddesine göre ise silah ruhsatı verilebilmesi için kişinin yirmi bir yaşını doldurması gerekir. Dolayısıyla silahlı özel güvenlik görevlisi olunabilmesi için yirmi bir yaşın doldurulmuş olması gerekmektedir.

Özel güvenlik görevlisi olabilmek için görevin yapılmasına engel olabilecek vücut ve akıl hastalığı ile engellilik hâlinin bulunmaması gerekir. Uygulama Yönetmeliğinin 18. maddesine göre, özel güvenlik görevlisi çalışma izni için yapılacak başvurularda “özel güvenlik görevlisi olur” ibareli sağlık raporunun bulunması şarttır. Bu rapor hastaneden veya yeterli bir sağlık kuruluşundan alınabilir.

Uygulama Yönetmeliğinin 15. maddesine göre, silah taşıma veya bulundurma ruhsatı almak isteyenlerden, silah taşımalarında ve bulundurmalarında psikolojik, nörolojik veya fiziki rahatsızlıklar bulunmadığına dair doktor raporu istenir. Yönetmeliğin 24. maddesinin ikinci fıkrasına göre, görev alanında ateşli silah taşıyacak özel güvenlik görevlilerinde 6136 sayılı Kanun ve bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikte belirtilen şartlar aranır. Birleştirilmiş Genelgede bu kişilerden 6136 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat doğrultusunda kamuya ait sağlık kuruluşlarından alınacak “silahlı özel güvenlik görevlisi olur” ibareli sağlık raporu isteneceği belirtilmiştir.

Özel güvenlik görevlisi olunabilmesi için özel güvenlik temel eğitiminin de tamamlanması gerekir. Özel güvenlik temel eğitimi teorik, pratik ve silah eğitiminden oluşur ve bu eğitimin süresi yüz yirmi ders saatinden az olamaz. Programın yirmi saati silah ve atış eğitimine ayrılır. Ateşli silah taşımayacak özel güvenlik görevlilerinin silah ve atış eğitimini alması zorunlu değildir. Bu görevlilerin temel eğitimi yüz saatten aşağı olmayacak şekilde düzenlenir. Özel güvenlik temel eğitimini tamamlayanlar, yazılı ve uygulamalı sınava tabi tutulur. Özel güvenlik temel eğitiminin tamamlanmış sayılabilmesi için ilgilinin yazılı ve uygulamalı sınavı başarıyla geçmiş olması gerekir.

Özel güvenlik görevlileri, görevleri esnasında kimlik kartlarının yenilenebilmesi için beş yılda bir yenileme eğitimi almak zorundadır. Yenileme eğitimi altmış ders saatinden az olamaz. Yenileme eğitiminin on ders saati silah bilgisi ve atış dersine ayrılır. Havalimanı ve deniz limanlarında görevli özel güvenlik görevlilerinin yenileme eğitimi için uluslararası sözleşmelerden kaynaklanan diğer hükümler saklıdır.

Kanunun 11. maddesine göre özel güvenlik görevlisi olarak çalışacak kişiler hakkında valilikçe güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır. Soruşturma sonucu olumlu olanlara, özel güvenlik temel eğitimini başarıyla bitirmiş olmaları şartıyla, valilikçe çalışma izni verilir. Ateşli silah taşımayacak özel güvenlik görevlileri hakkında sadece arşiv araştırması yapılır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması bir ay içinde tamamlanır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması her beş yılda bir yenilenir.

Yükseköğretim kurumlarının güvenlikle ilgili fakülte ve meslek yüksekokullarından mezun olanlar ile fakülte veya meslek yüksekokullarının güvenlikle ilgili bölümlerinden mezun olanlarda silah eğitimi dışında özel güvenlik temel eğitimi şartı aranmaz. Birleştirilmiş Genelgede de bu kişilerin özel güvenlik görevlisi ya da yöneticisi olmak için müracaat etmeleri hâlinde “başvuru tarihinden” geçerli olacak şekilde kendilerine çalışma izni verileceği ve çalışma iznine istinaden verilecek özel güvenlik görevlisi kimlik kartının geçerlilik süresi sonunda kimliğin yenilenebilmesi için yenileme eğitiminin alınması gerektiği belirtilmiştir. Genel kolluk kuvvetlerinden ve Millî İstihbarat Teşkila- tından emekli olanlar ile en az beş yıl bu görevlerde çalıştıktan sonra kendi istekleriyle görevlerinden ayrılmış olanlar açısından, özel güvenlik temel eğitimi şartı aranmaz. 5188 sayılı Kanunun 27. maddesi ile yürürlükten kaldırılan 22.07.1981 tarih ve 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanuna göre kurulmuş olan özel güvenlik teşkilatlarında istihdam edilmekte olan özel güvenlik görevlilerine, 5188 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra beş yıl süreyle çalışma izni verilmiş sayılacağından (Geçici m. 1), bu kişiler de özel güvenlik temel eğitiminden muaf tutulmuşlardır.

Özel güvenlik görevi esnasında sağlık durumu itibarıyla özel güvenlik görevlisi olarak çalışmaya uygunluk şartlarını kaybeden kişilerin hukuki durumu ne olacaktır? 

Özel güvenlik görevlilerinde aranan şartlardan herhangi birisinin kaybedilmesi hâlinde çalışma izni iptal edilir (m. 11). Dolayısıyla görev esnasında sağlık durumu itibarıyla özel güvenlik görevlisi olarak çalışmaya uygunluk şartlarını kaybeden kişiler, özel güvenlik görevlisi olarak çalışmaya devam edemezler. Nitekim Birleştirilmiş Genelgede özel güvenlik görevlisinin, Uygulama Yönetmeliğinin “sağlık şartları” başlıklı 18. maddesinde belirtilen şartlardan birini kaybetmesi veya kurumunca sağlık nedeniyle başka bir göreve atanması hâlinde, özel güvenlik görevlisinin kimlik kartının iptal edilerek özel güvenlik kadrosundan çıkartılacağı belirtilmiştir.

Özel güvenlik temel eğitimi teorik, pratik ve silah eğitiminden oluşur ve bu eğitimin süresi yüz yirmi ders saatinden az olamaz. Programın yirmi saati silah ve atış eği- timine ayrılır. Ateşli silah taşımayacak özel güvenlik görevlilerinin silah ve atış eğitimini alması zorunlu değildir.

Özel güvenlik görevlisi olunabilmesi için özel güvenlik temel eğitiminin de tamamlanması gerekir. Özel güvenlik temel eğitimi teorik, pratik ve silah eğitiminden oluşur ve bu eğitimin süresi yüz yirmi ders saatinden az olamaz.

Yenileme eğitimi altmış ders saatinden az olamaz.

Programın yirmi saati silah ve atış eğitimine ayrılır. Ateşli silah taşımayacak özel güvenlik görevlilerinin silah ve atış eğitimini alması zorunlu değildir.

Yenileme eğitiminin on ders saati silah bilgisi ve atış dersine ayrılır.

Silah taşıma veya bulundurma ruhsatı almak isteyenler hangi hususlarda doktor raporu almak zorundadır? 

Uygulama Yönetmeliğinin 15. maddesine göre, silah taşıma veya bulundurma ruhsatı almak isteyenlerden, silah taşımalarında ve bulundurmalarında psikolojik, nörolojik veya fiziki rahatsızlıklar bulunmadığına dair doktor raporu istenir.

Görevi esnasında suç işlediği iddia edilen güvenlik görevlisinin silahlı olması durumunda ne şekilde hareket edilecektir? 

Görevi esnasında suç işlediği iddia edilen güvenlik görevlisinin silahlı olması durumunda nasıl hareket edileceği  Birleştirilmiş Genelgede belirtilmiştir. Bu güvenlik görevlisi, yargılama süresi boyunca silahını ilgili birimde emanete bırakmak zorundadır. Dolayısıyla silahlı özel güvenlik görevlisi olarak çalışmakta olan bir kişinin 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkındaki Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 16. maddesi kapsamında bir suç işlemesi durumunda, silahlı özel güvenlik görevlisi kimlik kartına geçici olarak el konulacak, talebi olması hâlinde çalışma izni silahsıza çevrilecektir. Bu kişinin yargılama sonucunda silahlı çalışma izni almasına engel bir hüküm kurulmaması durumunda, geçici olarak el konulan özel güvenlik görevlisi kimlik kartı iade edilecek, ancak Kanunun 10. maddesinin “d” bendinde belirtilen şartlar ve süreleri geçmemek kaydıyla, bir hüküm kurulması hâlinde ise silahlı olan kimlik kartı silahsıza çevrilecektir.

Görevleri esnasında işledikleri iddia edilen bir suçtan dolayı haklarında yargılama yapılan özel güvenlik görevlileri ile ilgili nasıl hareket edilecektir? 

Görevleri esnasında işledikleri iddia edilen bir suçtan dolayı haklarında yargılama yapılan özel güvenlik görevlileri ile ilgili nasıl hareket edileceği sorusu, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan Özel Güvenlik Hizmetleri Birleştirilmiş Genelgesinde cevaplan- mıştır. Buna göre, kişiye özel güvenlik çalışma izni verildikten sonra bu kişinin fiilen özel güvenlik görevlisi olarak çalışmakta iken Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar ile organize suç kapsamında bir suç işlemesi hâlinde, kimlik kartına geçici olarak el ko- nularak özel güvenlik görevlisi olarak çalışmaya devam etmesine izin verilmeyecektir. Yargılama neticesinde haklarında beraat dışında bir hüküm kurulması hâlinde hâlinde, el konulan özel güvenlik görevlisi kimlik kartları ve çalışma izinleri iptal edilecek, beraat etmeleri hâlinde ise kimlik kartları kendilerine iade edilecektir. Bunun haricinde, diğer suçlardan yargılanmaya başlayan kişilerin ise tutukluluk hâli hariç olmak üzere yargılama sürecinde çalışma izinlerinin durdurulması gerekmemektedir. Yargılama sonucunda özel güvenlik görevlisi olmalarına engel bir hüküm kurulması hâlinde, çalışma izinleri iptal edilecektir.